out of the box ontwerpen · out of the box ontwerpen ontwerpen en maakbaarheid: hoe maakt u het?...

75
OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente [email protected] Constructeursdag 2014 Dinsdag 18 november 2014

Upload: others

Post on 20-Jan-2021

6 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

OUT OF THE BOX ONTWERPEN

Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het?

Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten

Design Engineering

Universiteit Twente

[email protected]

Constructeursdag 2014

Dinsdag 18 november 2014

Page 2: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Hoe maakt U het?

Dat zeg ik niet, want anders maakt U het na!

19/11/2014 2

Page 3: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Intuitief

Origineel / Disruptief

Eenvoudig

Repetitief / Procedureel

Incrementeel / Voorspelbaar

Complex

11/19/2014 3

HOE ONTWERPT U HET?

Page 4: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

19-11-2014 Roy Damgrave 4

Page 5: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Vele mogelijke

oplossingen

Ontwerp-

methoden en

gereedschappen

11/19/2014 5

COMPLEX SYSTEEM: BAGAGEAFHANDLING

Page 6: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

11/19/2014 6

Page 7: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Verschillen in achtergrond::

• Werktuigbouwers denken in CAD

• Elektrotechnici denken in schemas

• Informatici denken in klassen en objecten

• Marketeers denken in opportunities

• …

• Maar ze moeten

samenwerken aan

een gemeenschapplijk

doel

MULTIDISCIPLINAIR ONTWERPEN

VEREIST SYSTEM ENGINEERING

Successful Systems

Mechanical Engineering

Electrical Engineering

Software Engineering

Industrial Design

Engineering

System Design &

Engineering 7

Page 8: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

11/19/2014 8

STYLING

Page 9: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

11/19/2014 9

INDUSTRIELE MACHINES MOGEN OOK MOOI ZIJN!

Page 10: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Pahl & Beitz (VDI 2221) Prescriptief

11/19/2014 10

ONTWERPMETHODEN

Page 12: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

11/19/2014 12

ONTWERPMETHODEN

Ullman Computational

Page 13: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Creatief, OUT OF THE BOX denken

Kritisch: “Is dit wel het juiste uitgangspunt?”

Analytisch (convergent)

Associatief (divergent)

Kennis, breed en diep

Abstractievermogen

Ervaring, leren van fouten

Teamgeest, samen lukt het beter

Methodische aanpak

Geschikte gereedschappen

11/19/2014 CIRP Design Conference 2011 13

EEN GOEDE ONTWERPER WERKT ZOWEL

INTUITIEF ALS GESTRUCTUREERD

Page 15: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

TRIZ: Theorie van het oplossen van ontwerpproblemen

Altshuller

Page 16: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Hergebruik

Generalisatie

Specifiek

probleem

Gegeneraliseerde

oplossing Gegeneraliseerd

probleem

Specifieke

oplossing

Page 17: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

ONTWERPGEREEDSCHAPPEN

Page 18: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

GEREEDSCHAPPEN VOOR HET MAKEN VAN PROTOTYPEN

Page 19: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

EN COMPUTERGEREEDSCHAPPEN...

Page 20: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

P P

P P

P

P

P

P

P

P

P P

P P

P P

P

P

P

P

P

P

P P

P

P P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P

P P

P P

P P

P

P

P

Topsnelheid

Brandstofverbruik

V8

Automaat?

4 Wiel

aandrijving?

Afmetingen

Oppervlaktekwaliteit

Spelingen

Toleranties

Eisen

Eisen

Eisen

Ontwerp

Strategie

Top-down Bottom-up Combinatie

?

Eisen

Page 21: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Ontwerpen voor Maakbaarheid

Dr. Ir. Eric Tempelman

Ontwerp

Geometrie

Materiaal

Informatie (embedded software)

Productstructuur (voor alle levenscyclusfasen)

Maakbaarheid

Materiaal (product vs. proces)

Proces

Resources (Mensen, Robots, Machines,Transportmiddelen etc.)

Informatie (werkvoorbereiding)

Financiering

19/11/2014 21

Page 22: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Design for X

Levenscyclus gericht ontwerpen:

Onderdelenproductie

Assemblage

Testen

Installatie / Levering

Gebruiksfase

Onderhoud

Reparatie

Hergebruik van onderdelen

Recycling

19/11/2014 22

Page 23: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Complexe Machines ---- Multidiciplinaire ontwerpklus!

Dick van Hees

Page 24: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Maakbaarheid heeft grote invloed op het ontwerpen

Historisch perspectief:

Eenduidige specificatie van onderdelen en samenstellingen

Nauwkeurigheid en Reproduceerbaarheid in de fabrikage

Computerbesturing van fabrikage en assemblage

Nieuwe processen

Contactloos

Additief

Nieuwe materialen

19/11/2014 24

Page 25: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

1815 Eenduidige specificatie van geometrie

Gaspard Monge (1746-1818)

Directeur van de Ecole Polytechnique

Uitvinder van de Descriptieve Geometrie:

Orthografische projectie van voorwerpen

in sets van 2D aanzichten

Maakte eenduidige specificatie en

reproduceerbare productie van uitwisselbare onderdelen mogelijk

Page 26: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Gereedschapswerktuigen

1820-1850: De 1e Industriële revolutie

Ontstaan van de Gereedschapswerktuigenindustrie (maakte hogere

nauwkeurigheden en reproduceerbaarheid mogelijk

Aanvankelijk centrale aandrijving met stoommachine

Vanaf 1915 individuele elektrische aandrijving

Page 27: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

1952 Numerieke Besturing

John T. Parsons (1913 – 2007)

“Vader” van de Numerieke Besturing

Berekening van de instelling van machinecoordinaten met een

computerprogramma

Electrische aandrijving van de

instellingsbewegingen door middel van

een ponskaartlezer

Patent:

Motor Controlled Apparatus for Positioning

Machine Tool

(ingediend 1952, verleend 1958)

Page 28: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

APT: Programmertaal voor Gereedschapswerktuigen 1960

Douglas Taylor "Doug" Ross (1929 – 2007)

de vader van APT

uitvinder van de

term CAD:

Computer Aided Design

PARTNO / APT-1

CLPRNT

UNITS / MM

NOPOST

CUTTER / 10.0

$$GEOMETRY DEFINITION

SETPT = POINT / 0.0, 0.0, 0.0

STRTPT = POINT / 70,70,0

P1 = POINT / 50, 50, 0

P2 = POINT / 20, -20, 0

C1 = CIRCLE / CENTER, P2, RADIUS, 30

P3 = POINT / -50, -50, 0

P4 = POINT / -30, 30, 0

C2 = CIRCLE / CENTER, P3, RADIUS, 20

P5 = POINT / 50, -20, 0

L1 = LINE / P1, P5

L2 = LINE / P3, PERPTO, L1

L3 = LINE / P3, PARLEL, L1

L4 = LINE / P1, PERPTO, L1

PLAN1 = PLANE / P1, P2, P3

PLAN2 = PARLEL, PLAN1, ZSMALL, 16

$$MOTION COMMANDS

SPINDL / 3000, CW

FEDRAT / 100, 0

FROM / STRTPT

GO/TO L1, TO, PLAN2, TO, L4

TLLFT, GOFWD / L1, TANTO, C1

GOFWD / C1, TANTO, L2

GOFWD / L2, PAST, L3

GORGT / L3, TANTO, C2

GOFWD / C2, TANTO, L4

GOFWD / L4, PAST, L1

NOPS

GOTO / STRTPT

FINI

Page 29: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Midden 60er jaren:

IBM Bill Of Material Planning - Het begin van ERP

29

Page 30: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

3D CAD Modellering

Patrick Hanratty

Pronto NC programmeertaal (1957)

Oprichter van MCS

“Vader” van 3D CAD (1971)

Hanratty code (ADAM) was de basis van bijna alle

CAD systemen van de 70er jaren

Pierre Bezier (1910-1999)

Curves en dubbelgekromde oppervlakken

voor CAD systemen (1968)

Ian Braid, Alan Grayer, en Charles Lang

“Vaders” van Boundary Representation Solid Modelling (Romulus 1978, ACIS 1985)

Page 31: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Analysegereedschappen – Modelleren van materiaalgedrag

prof. Ton van den Boogaard

1960-1970 Analyse van constructies en fabricageprocessen

Argyris (Universiteit Stuttgart), Clough (Berkeley), Zienkiewicz (Swansea)

NASTRAN open source project gesponsord door NASA

19/11/2014 31

Page 32: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Geometrieoptimalisatie

19/11/2014 32

Page 33: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Ontwerpsynthese

Dr. Ir. Juan Jauregui Becker

11/19/2014 33

Gewenste

specificaties

Model van de

ontwerp-

oplossing

Synthese

Analyse / Optimalisering Behaalde

performance

CAD

Evaluatie Ontwerpkennis

CAE

CDS

Page 34: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Industriele Laser Toepassingen

1958 Uitvinding

1965 Laserboren

1970 Lasersnijden

19/11/2014 34

Page 35: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

1983 Additive Manufacturing

Chuck Hull richtte 3D systems op

Stereolithografie

Uitharden fotopolymeer met laser.

19/11/2014 35

Page 36: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

1982 3D printen

19/11/2014 36

Page 37: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Materiaalkeuze

ing. Erik Schuring

19/11/2014 37

Geometrie

Materiaal Proces

Bedrijfsmiddelen

Page 38: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Nieuwe materialen: drivers voor beter ontwerpen

Percentage vezelversterkte kunststoffen in vliegtuigen

Page 39: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Ten Cate Aerospace Composites

• Marktleider in Continuous Fiber Reinforced

Thermoplastics for Commercial Aerospace

1991: First series

production: Fairchild

Dornier ribs

1995: First primary

structure: GV

pressure floors

1997: First welded

assembly:

MUC door Fo50

Page 40: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Waarom thermoplasten?

Goedkopere fabricage

Lassen en samenbouwen

Sneller proces

Materiaalkarakteristieken

Page 41: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Drie toepassingen in de A380

Page 42: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

1. Fixed Wing Leading Edge A380

Technologie al toegepast in A340-500/600

In Nederland toegepast in delen van de Fokker 50

Idee van een thermoplastische D-Nose stamt al uit de 90er jaren

Page 43: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

2. Compression Moulded Structural Parts

Page 44: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

3. Nacelle Liner Door Airbus ontwikkelde technologie voor geluidsreductie

Page 45: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Nacelle Liner

Fixed Wing Leading Edge

Page 46: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Strategisch hoogtepunt – Airbus A30X

TAPAS: Thermoplastic Affordable Primary Aircraft Structures; Consortium met Nederlandse Industrie en Kennisinstituten

Page 47: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Robots, 3D printers en Digitale Systemen

Argun Cencen

19/11/2014 47

Page 48: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Slimme fabriek

19/11/2014 48

DDS

Data-GatheringSensor System

Data-GatheringSensor System

PeripheralDevice

Task AllocationModule

CapabilitySoftware Module

Monitor

CAD2CAM

Monitor Operator

Page 50: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

AUGUSTUS 2013

VOLKSWAGEN INSTALLEERT DE EERSTE COOPERTIEVE ROBOTS IN HAAR PRODUCTIELIJN IN SALZGITTER VEILIGHEIDSNORM EN ISO 10218, ISO/TS 15066

50

Page 51: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

19/11/2014 51

Page 52: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

3D printen is volwassen geworden

Persoonlijk en Industrieel gebruik

19/11/2014 52

Page 53: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Functionele metalen producten: LaserCusing of SLM

19/11/2014 53

Page 54: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

3D voedsel “printers”

Page 55: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

3D bio “printers”

Page 56: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

3D tandprothese “printers”

Page 57: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

3D beton “printers”

Page 58: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Productie als dienstverlening?

Page 59: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Creativiteit wordt niet meer gehinderd door fabrikageproces

19/11/2014 59

Page 60: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Schaal is geen problem: 3D grachtenpand printer

19/11/2014 60

Page 61: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

19/11/2014 61

Helemaal niet 3D geprint!

Page 62: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Helemaal niet 3D geprint!

19/11/2014 62

Page 63: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

MOGELIJKE TOEKOMSTEN

VIRTUAL REALITY ALS ONTWERPGEREEDSCHAP?

63

Page 64: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

CONSUMENTEN VERSIE KOMT ERAAN!

Page 65: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

11/19/2014 65

VRLAB

Page 66: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

BETER GESCHIKT VOOR HET MULTIDISCIPLINAIR ONTWERPEN IN GROEPEN: HET VRLAB

Page 67: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Exploreer het probleemdomein Exploreer de oplossingsruimte

VRLAB AANPAK

Defineer de gedeelde visie

en inzichten over de

(expliciete and impliciete)

problemen die samen de

basis vormen van het

ontwerpproject

1

Maak de

(gemeenschappelijke)

ideeen over mogelijke

toekomstscenarios helder

door allerlei types van

visualisaties en interacties

2

Page 68: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

VRLAB VOORBEELDEN

Page 69: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

19/11/2014 Distance Collaboration Table - R. Damgrave & E. Lutters 69

WERELDWIJDE VIRTUELE SAMENWERKING

Page 70: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

19/11/2014 Distance Collaboration Table - R. Damgrave & E. Lutters 70

Armen en handen van alle deelnemers worden

afgebeeld op de tafel

• Virtuele objecten aanwijzen

• Fysieke objecten delen

Page 71: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

11/19/2014 71

VAN VIRTUEEL NAAR REEEL EN TERUG:

SCANNEN EN PRINTEN

Page 72: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

11/19/2014 72

HAPTISCHE INTERACTIE

Page 73: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

METHODOLOGIE

Hardware Software Gebruikers

Omgeving

Informatie Kennis

Workflow

Middelen

Werkmethoden

Synthetische ontwerpomgeving

19-11-2014 73

Page 74: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Kickstarter Pebble toucheert in 2012 10 M$ binnen een paar weken

We have grown a lot -- from one founder, to nine employees, to a team somewhere around

130. But we still make the same watch we thought was cool back in 2011. It is used for more

things everyday and big and serious companies are partnering with us. But we are still Pebble.

We are making a watch that people love using everyday.

NIEUWE BUSINESSMODELLEN – THE FAST EAT THE SLOW

ALEX HEURKENS, RENE STOKWIELDER EN BART SALVERDA

74

$99

Page 75: OUT OF THE BOX ONTWERPEN · OUT OF THE BOX ONTWERPEN Ontwerpen en Maakbaarheid: Hoe maakt U het? Prof. Dr. Ir. F.J.A.M. van Houten Design Engineering Universiteit Twente f.j.a.m.vanhouten@utwente.nl

Bedankt voor uw aandacht Vragen?

75