orman amenajmani - karadeniz teknik Üniversitesiorman amenajman yönetmeliği, ogm, 1991, 2008...
TRANSCRIPT
-
ORMAN
AMENAJMANI (2016-2017 BAHAR YARIYILI)
-
DERSİN AMACI
Orman amenajman kavramını pratiğe yönelikuygulamaları ile öğrencilere tanıtmak, ormanfonksiyonlarını ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültüreltemalarda belirlemek-haritalamak, sürdürülebilirlikilkesine göre orman kaynaklarından çok amaçlıyararlanmayı düzenlemek, karar verme teknikleri ileen uygun plan stratejisini belirlemek ve örnek biruygulama alanının orman amenajman planını gruplarhalinde hazırlayarak sunma ve savunma becerisinikazandırmak
-
DERS İÇERİĞİ
İşletme Amaçları, Orman Fonksiyonları ve Ayrılma Kriterleri
Orman Amenajmanında Planlama Süreci
Orman Formları, İşletme Sınıfı
Amenajman Yöntemleri
Son Hasılat ve Ara Hasılat Kesim Planları
Eta Kavramı ve Çeşitleri
Optimal Kuruluş
Münferit Planlama
Orman Ekosistem Envanteri
-
ORMAN AMENAJMANI DERSI KAYNAKLARI
Orman Amenajmanı, İsmail ERASLAN, 1982
Orman Amenajmanı, Fikret KAPUCU, 2004
Orman Amenajmanı, İsmail ERASLAN, Hüseyin Cahit ŞAD, 1993
Orman Amenajmanı, Ünal ELER, 2001
Orman Amenajmanı Esasları, Ünal ASAN, 2013
Ormancılık Tarihi Kitapları (M.Diker, İ.Bingöl, T.Günay, Y.Çağlar)
Türkiye’de Doğaya Yakın Yapraklı Orman İşletmeciliği, J.Huss, O.Kahveci, 2009
Orman İşletmelerinin Planlanması ve Denetimi, İsmail ERASLAN, Ünal ELER, 2003
-
ORMAN AMENAJMANI DERSI
KAYNAKLARI
Uluslararası Sözleşmeler, (Ramsardan günümüze)
OGM Stratejik Plan (2013-2017)
SOY Kriter ve Göstergeler
Onuncu Kalkınma Planı, Kalkınma Bakanlığı, 2013)
Ormancılık Şuraları (1993,2005,2013)
Amenajman Planları
Ulusal Ormancılık Kongreleri (2001, 2003)
Ormanın Kara Kitabı (Ertuğrul ACUN)
Orman Amenajmanının Kavramsal Açılımlar ve
Yeni Hedefler (Evcimen) Sempozyumu, 2002.
Forest Management (DavisJohnson) .
-
Orman Amenajman Yönetmeliği, OGM, 1991, 2008
Orman Amenajmanı Dersi Kaynakları
Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Orman Amenajman Planlarının Düzenlenmesinin
Denetimine Ait Usul ve Esaslar, (301 sayılı Tebliğ) OGM, 2015
Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Orman Amenajman Planlarının Düzenlenmesine Ait
Usul ve Esaslar, (299 Sayılı Tebliğ) OGM, 2015
Amenajman Planlarının Uygulanmasına Ait Usul ve Esaslar, (295 sayılı Tebliğ)
OGM, 2014
302 Sayılı Odun Dışı Orman Ürünlerinin Envanter ve Planlaması ile Üretim ve Satış
Esasları (302 sayılı Tebliğ) OGM, 2016
-
Plan Yapım Süreci
Amaç Saptama
Envanter
Üretim İşlerinin Düzenlenmesi
Optimal KuruluşFaydalanmanın
Düzenlenmesi
Planın Hazırlanması
Denetim
-
Orman Amenajmanında Plan Yapım Süreci
-
AMAÇ SAPTAMA: Planlama politikalarının (Temel prensiplerin yani
işletme amaçlarının ve koruma hedeflerinin) belirlenmesi. İlk
hareket noktası, işletmenin birincil amaçlarının (ana hedefler) ve
ikincil amaçlarının (yan hedefler) açık seçik biçimde
belirlenmesidir.
ÜRETİMİN DÜZENLENMESİ: Konumsal düzenlemenin yapılması, işetme
sınıflarının belirlenmesi, iç taksimatın oluşturulması (bölmeleme).
ENVANTER: Saptanan amaçlara ulaşmak için işletmenin, gerek işletme
dışında (çevresinde) ve gerekse işletme içinde araç, gereç,
malzeme, para, bilgi, beceri açılarından ne gibi olanaklara sahip
olduğunun araştırılıp belirlenmesi. Aktüel kuruluşun ortaya konması.
Orman Amenajmanında Plan Yapım Süreci
-
Orman Amenajmanında Plan Yapım Süreci
OPTİMAL KURULUŞ: İşletme sınıfı ve işletme amacına göre yetişme
ortamı verim gücü de dikkate alınarak alan ve servet bakımından
optimal kuruluşlar hesaplanır.
FAYDALANMANIN DÜZENLENMESİ: Kesim Planının oluşturulması.
Ormanın neresinde ne zaman hangi ürün ve hizmetlerin
alınacağının belirlenmesidir. Yani karar verme aşamasıdır.
PLANIN HAZILANMASI: Orman Amenajman Yönetmeliği ve 299 sayılı
tebliğe uygun olarak planın yazılması (oluşturulması)
DENETİM: İlgili Orman Bölge Müdürlüğü ve OİPDB tarafından plan
uygulamalarının denetlenmesi
-
Fonksiyonel planlama çalışmaları yapılacak yerlerde amenajman arazi
çalışma programının uygulanacağı yıldan 1 yıl önce mahalli
kuruluşlara,ilgili kurum ve kuruluşlara, muhtarlıklara, sivil toplum
örgütlerine, alandaki tüm çıkar gruplarına Orman İşletme Müdürlüğü
tarafından yazı gönderilerek yapılacak çalışmalar için bilgi verilecek,
değişik fonksiyon görecek alanlar hakkında öneri toplanacak, altlık
olarak fonksiyonel alanlar 1/25000 ölçekli fotokopi meşçere haritası
üzerinde işaretlenerek bölme ve bölmeciklerin dökümü yapılacaktır.
Daha sonra gelen öneriler ve yapılan görüşmelerle birlikte mevcut
durum ve fiili kullanım yardımıyla taslak fonksiyon haritaları
hazırlanacaktır. Bu haritalar arazi çalışmaları başlamadan önce plan
yapıcılarına verilecektir.
1-Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesi:
-
Bir yerdeki orman alanının göreceği fonksiyonların
belirlenmesi ve sınırlarının geçirilmesi, görevli
Amenajman Başmühendislikleri ile birlikte, Orman Bölge
Müdürlüklerince oluşturulacak bir heyet tarafından
ortaklaşa yapılmalıdır. Bu heyette, Orman Bölge Müdür
Yardımcısı, Silvikültür ve Plan Proje Şube Müdürleri, ilgili
İşletme Müdürü ve İşletme Şefi yine o yörede uzun yıllar
çalışmış deneyimli, mesleki birikim sahibi Teknik
elemanlar da bulunmalıdır.
-
Orm
an
cılı
kta
Am
aç
lar
Hiy
era
rşis
i
-
İŞLETME AMAÇLARI
Bu amaçlar, ormanın sahibi veya ormanın tasarrufuna yetkili kişilertarafından, ulusal ormancılık amaçları ve yetişme ortamı koşullarıdikkate alınarak, toplumun orman ürün ve hizmetlerine olan bugünküve gelecekteki ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde kararlaştırılanplanlama ana hedefleridir.
-
Ormancılığın ve orman işletmesinin en önemli görevi, toplumun
orman ürün ve hizmetlerine olan ihtiyacını karşılamak olduğundan,
işletmenin amaç veya hedeflerini saptaya bilmek veya bunları bir
araya getirebilmek için halkın ormanların çeşitli fonksiyonlarına olan
ihtiyacın ve isteklerinin bilinmesi gerekir.
-
Koruma hedefleri
-
Koruma hedefleri
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler
Yasal kriter ve göstergeler
Teknik- Bilimsel kriter ve göstergeler
Sosyo-ekonomik kriter ve göstergeler
Katılımcı kurum ve kuruluşların görüşleri
Ormanların mevcut durumu ve fiili kullanımı
Fonksiyonların belirlenmesinde;
Orman ürünleri üretiminden olumsuz etkilenecek
ekosistemler
Ormanların sunduğu ve toplumsal olarak ihtiyaç duyulan
orman ürünü dışındaki hizmetler
Toplumun orman ürünlerine olan ihtiyacı dikkate alınır
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler
1. Ekonomik Fonksiyonlar
Ekonomik fonksiyon görmek üzere ayrılan ormanlar ekonomik değeri
olan odun ham maddesi ve odun dışı ürün üretimini sağlayan, ulusal ve
uluslararası ekonominin bu ürünlere olan talebini sürekli olarak karşılamak
üzere işletilen alanlardır.
Ekolojik şartlar uygun olsa bile ulaşım imkânları bulunmayan veya yol
yapımının ekonomik olmadığı alanlar ile havai hatları vb. bölmeden
çıkarma tekniklerinin uygulanamayacağı alanlar dışında
Ekolojik ve sosyokültürel fonksiyonlardan biri veya birkaçını yerine
getirmek üzere ayrılan orman parçaları dışındaki orman alanları
Endüstriyel ağaçlandırmaya ayrılan alanlar
Odun Üretimi İşletme Amaçlı Ormanlar ve Ayrılması Ölçütleri
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler
Odun Dışı Orman Ürünleri Üretimi İşletme Amaçlı Ormanlar ve Ayrılması Ölçütleri
Odun dışı orman ürünleri üretimi alanları, kendi işletme
amaçları ve yönetmeliği esaslarına göre ilgili birimlerce
planlanır.
Otlatma alanları işletme amaçlı alanlar işletmesince otlatma
planının plan yapıcısına verilmesi hâlinde sadece 2. veya 3.
yan amaç olarak gösterilir, 1. amaç olarak gösterilmez.
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler
2. Ekolojik Fonksiyonlar
Doğal, bilimsel, estetik, biyolojik, ekolojik, jeolojik, tarihi ve kültürel ve
ender bulunma özelliklerinden dolayı değerli olan orman alanları ile
yetişme ortamı şartlarındaki olumsuzluklar sebebi ile yapısı bozulmuş
orman alanları koruma altına alınır.
Doğayı Koruma
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler
2. Ekolojik Fonksiyonlar
Doğayı Koruma
Özgün nitelikli (doğal, bilimsel, estetik, vb.)
Kanuni statüsü olan korunan alanlar
2873 sayılı milli parklar kanununda belirtilen Milli
parklar, tabiat parkı, tabiat anıtı, tabiatı koruma alanları
Bu kanun dışında diğer kamu kurum ve kuruluşlarının
sorumluluğundaki değişik statülü koruma alanları
(Tohum bahçesi, gen koruma, YHGS, YHKS, av
üretme istasyonu, sit alanları, vb.)
Kanuni olarak belirlenmemiş korunan alanlar
Nadir bulunmaları, güzellikleri ve rekreasyon açısından
özel değer taşımaları gibi sebeplerle korumaya değer alanlar
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler2. Ekolojik Fonksiyonlar
Doğayı Koruma
Yetişme ortamı şartlarının olumsuzluğu sebebiyle
orman ürünleri üretimine uygun olmayan orman
alanlarını da koruma altına almak gerekmektedir
ÖLÇÜT GÖSTERGE KORUMA HEDEFİ
Arazi Eğimi >%80 Tüm türler için doğayı korumaToprağın Mutlak Derinliği
%60 Çz ve S için doğayı koruma>%80 Diğer türler için doğayı koruma
Üst Orman Zonu Ormanın görünen üst sınırındanaşağıya doğru (100–150 m) mesafeiçindeki orman alanları
Tüm türler için doğayı koruma
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler2. Ekolojik Fonksiyonlar
Erozyonu Önleme
En az 1 hektarlık sahada çizgi (oluk) ve oyuntu erozyonunun
bulunduğu alanlar
Eğimi % 60-79 arasında olan alanlar
Heyelan olan alanlar
Oyuntu erozyonu olan araziler üstündeki ormanlar
Sahil ve iç kumulların etrafındaki ormanlar
Yüksek meyilli, taş ve kaya yuvarlanmalarının olduğu, yol ve
yerleşim yerlerinin üstündeki yamaçlar.
İskan ve tarım alanlarını tehdit edecek, taşkın ve sel
felaketine yol açabilecek akarsu havzalarındaki ormanlar.
Çığ tehlikesinin bulunduğu yerlerdeki ormanlar.
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler2. Ekolojik Fonksiyonlar
Erozyonu Önleme Fonksiyonu ölçüt ve göstergeleri
Ölçütler Göstergeler
Eğim %59: Şiddetli
Yamaç uzunluğu 211m: Şiddetli
Toprak tekstürü Kil: Az
Balçık: Orta
Kum: Şiddetli
Görsel Tabaka; Oluk; Oyuntu
-
Orman Fonksiyonlarının Belirlenmesinde
Kriter ve Göstergeler
3. Sosyal- Kültürel Fonksiyonlar
Hidrolojik Fonksiyon
Taban suyunun, akarsu, tatlı su, gölet ve barajlardaki suların
temiz tutulmasını, su kaynaklarının sürekli ve düzenli olmasını
sağlayan ormanlardır.
İçme suyu sağlanan ve gelecekte sağlanması planlanan alanlar,
İlgili kurum, kuruluş veya uzmanlarca belirlenmiş, teklif edilmiş içme
suyu toplama havzaları, taban suyu biriktirme (saklama) alanları olarak
belirlenen alanlar,
Baraj, göl ve göletlerin su toplama havzaları içindeki eğimi %60’ın
altındaki ormanlık alanlar,
Birikinti göllerine akan dere ve ırmakların yamaçlarındaki ormanlar,
Ilıca, kaplıca etrafındaki ormanlar,
-
GRUPLARIN OLUŞTURULMASI