organisatie. inhoud doel: samenwerking verbeteren thema: mentale modellen aanpak: korte...
TRANSCRIPT
Organisatie
Inhoud
Doel: Samenwerking verbeteren Thema: Mentale modellen Aanpak:
Korte inleidingen Zelfreflectie en teamreflectie Oefenen en praktisch maken
Vraag voorafFormuleer een scherpe stelling over dit team of jullie organisatie?
Wat gaat er niet goed Wat overdrijft het team Formuleer het prikkelend en uitdagend
Gaan we vanmiddag mee aan de slag
Gang van zaken
Huishoudelijke zaken Tijden:
Begin 8:30 uur Einde 15.30 uur Lunch 12:30 – 13:30
Sanitair Koffie, thee en water
Spelregels Storingen gaan voor Je bent verantwoordelijk voor je
eigen leerproces Luister met aandacht, spreek
met intentie Vertrouwelijkheid en veiligheid Geen schoolse training:
professionals onder elkaar
Het meeste eruit halen
Trainingskaders: Houd je aan de afgesproken tijden Doe al de oefeningen naar beste kunnen Als het te makkelijk voor je is…laat het weten Doe de oefeningen zoals beschreven Doe alleen de oefening, ook als je andere
technieken kent (dus niet iets anders doen)
Onderwerpen parkeren en keuzes maken Nog andere spelregels? Allen akkoord?
Congruentie: de juiste mensen op de juiste plek de juiste dingen doen met energie
Drijfveren
Praktijk-cultuur- Flexibiliteit- Resultaten- Samenwerking- Effectiviteit- Communicatie
Competenties- Kwaliteiten- Kennis- Vaardigheden- Inzichten
Gedrag
Drijfveren zijn voorspeller van gedrag
Drijfveren zeggen niets
over de kwaliteit van het gedrag
Drijfveren geven richting
aan competenties
Wat we waarnemen in de praktijk is
gedragGedrag wordt bepaald door drijfveren en competenties
Iedereen neemt de praktijk waar door zijn of haar eigen
gekleurde bril
Veranderen van gedrag begint bij
kennen van drijfveren
In de drijfveren vind je de
motivatie tot veranderen
Veranderen van de praktijk-
cultuur, begint bij gedrag van
individu
Er zit meer in, er moeten dingen veranderen, maar hoe…?
WaaromMentale Modellen?
Mentale modellen
Doel: Inzicht krijgen in uw eigen mentale modellen Inzicht krijgen in die van uw collegae Leren inzetten als gereedschap om visie te
ontwikkelen, meer resultaat te halen, betere besluiten te nemen en elkaar beter te begrijpen
Wat is eenMentaal Model?
Mentaal model in de praktijk
Concluderen Conclusies trekken over de situatie en in actie komen
Theoretiseren Samenbrengen van interpretaties en ervaringen in een coherentie en actiegerichte theorie (die waar maar ook onwaar kan zijn)
Evalueren en interpreteren
Interpreteren en beoordelen van waarnemingen en beschrijvingen in termen van het bestaande mentale model
Benoemen Woorden geven aan de situatie
Beleven Emotionele betekenis geven aan de doorgedrongen informatie
Betekenis geven
Feitelijke betekenis geven aan de doorgedrongen informatie (van data naar informatie)
Selecteren Opmerken en selecteren van data uit alle beschikbare ruwe feiten en waarnemingen.
De inferentieladder
Meningsverschillen
Objectief/Informatie/Rationeel
Subjectief/Betekenisvol/Emotioneel
Laag
Hoo
g
Pot
entie
voo
r m
enin
gsve
rchi
l
Aard van de informatie
Benoemen
Selecteren
Interpreteren
Evalueren
Theoretiseren
Concluderen
Communiceren op niveau
Selecteren
Conclusie
Infereren
Feiten
Selecteren
Conclusie
Infereren
1
Bij meningsverschil
Selecteren
Conclusie
Infereren
Selecteren
Conclusie
Infereren
2
3
4
1
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal modelDiep gewortelde:• aannames• generalisaties• beeldenover de werkelijkheid
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal modelAlle inkopers – en vooral Hans de Vries - zijn onbetrouwbare types.
AB
ST
RA
CT
GE
NE
RA
LIS
AT
IEC
ON
CR
EE
T
OPDRACHT 1: Hoe zit dat bij u? Kies een persoon met wie u het vaak van harte eens
bent, en een persoon met wie u flink van mening kunt verschillen
Denk daarbij bijvoorbeeld aan: Collega teamleden De management laag onder en boven u Klanten of afnemers Invloedrijke “stakeholders” Maatschappelijke organisatie
vervolgsheet
Hoe zit dat bij u? Ga voor deze twee mensen eens na:
Welke emotie roepen ze bij u op? Wat vindt u bewonderenswaardig aan hen? Wat verafschuwt u aan hen? Hoe verrassen ze u positief? Hoe stellen ze u teleur?
Maak de volgende zin af:
Pak een flipovervel, verdeel dit in drie stukken Schrijf in het bovenste deel de zin
“Over het algemeen is <naam> iemand die …”
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
Interactie met de werkelijkheid die het mentale model vormt en bevestigt
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
Hans de Vries, van de afdeling inkoop, levert steeds zijn
maandrapportage te laat in.
Alle inkopers – en vooral Hans de Vries - zijn onbetrouwbare types.
AB
ST
RA
CT
GE
NE
RA
LIS
AT
IEC
ON
CR
EE
T
Mentaal model wordt gevormd in interactiemet de werkelijkheid en stuurt de perceptie
van de werkelijkheid om waar te blijven!
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
Laatst zat zijn presentatie vol spelfouten
Jan is een sloddervos…
AB
ST
RA
CT
GE
NE
RA
LIS
AT
IEC
ON
CR
EE
T
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
Gisteren bedacht ze een geweldige oplossing om het project toch op tijd
af te krijgen
Marieke is creatief…
AB
ST
RA
CT
GE
NE
RA
LIS
AT
IEC
ON
CR
EE
T
OPDRACHT 2: Hoe zit dat bij u?
Geef drie praktijkvoorbeelden van de typeringen die u heeft gemaakt voor de twee personen
Vul dit in in het tweede vak van de flipover
Voorbeeld 1Voorbeeld 2Voorbeeld 3
Typering
De kaart
Uw mentale model is een kaart van de werkelijkheid…
Een kaart is belangrijk, maar is slechts een kaart Een goede kaart is goud waard, maar … Verouderde, incomplete of verkeerde kaarten
leveren problemen op… Twee verschillende kaarten leveren conflict op
of verrijking van beide kaarten!
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
De wereldbeelden en waarden die de focus van het mentaal model bepalen
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
Discipline en loyaliteit zijn belangrijk. Mensen die chaotisch zijn kun je niet vertrouwen. Het werkt pas
als iedereen precies doet wat hij moet doen.
Hans de Vries, van de afdeling inkoop, heeft zijn rapportage een
dag te laat ingeleverd.
Alle inkopers – en vooral Hans de Vries - zijn onbetrouwbare types.
AB
ST
RA
CT
GE
NE
RA
LIS
AT
IEC
ON
CR
EE
T
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
Laatst zat zijn presentatie vol spelfouten
Jan is een sloddervos…
AB
ST
RA
CT
GE
NE
RA
LIS
AT
IEC
ON
CR
EE
T
Je nauwgezetheid bepaalt je betrouwbaarheid. Het getuigt van respect en zorgvuldigheid als je je zaken op orde hebt. Alleen zo voorkom je dat je de controle
over de zaak verliest.
Uw mentale model
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
Gisteren bedacht ze een geweldige oplossing om het project toch op tijd
af te krijgen
Marieke is creatief…
AB
ST
RA
CT
GE
NE
RA
LIS
AT
IEC
ON
CR
EE
T
Waar een wil is, is altijd een weg. Het is belangrijk om te blijven zoeken naar oplossingen en buiten de kaders te denken. Dat is belangrijk omdat alleen zo
de oorzaak van problemen wordt weggenomen.
OPDRACHT 3: Hoe zit dat bij u?
Bekijk de praktijkvoorbeelden per persoon Beantwoord de volgende vragen:
Waarom houden juist deze voorbeelden u bezig? Wat vindt u belangrijk in dat soort situaties? Welk doorlopend doel dient dat?
Welke drijfveer stuurt dit?
Vul dit in in het derde vak van je flipover
Mentale Modellen:Recapitulatie
Recapitulatie
Uw mentale modellen sturen uw perceptie van de werkelijkheid
Ze zijn ontstaan in de interactie van drijfveren en de werkelijkheid…
…en geven betekenis aan die werkelijkheid Uw perceptie is uniek voor u! Maar niet perse de waarheid … er is uw
waarheid en de waarheid!
Meningsverschillen
Werkelijkheid Mentaal Model
Laag
Hoo
g
Pot
entie
voo
r m
enin
gsve
rchi
l
Aard van de informatie
Recapitulatie
Mentale modellen kunnen elkaar verrijkenof dwarszitten, los van of ze waar zijn
Bevatten veel wijsheid en onzin Kunnen verrijken maar ook beperken Ontginnen levert altijd nieuwe visie,
perspectieven, ideeën en kansen op Overeenkomsten zijn saai, juist de
meningsverschillen brengen het beste naar boven
“Nieuwsgierigheid isleven. Aannames
zijn de dood.Kijk om je heen.
Wees een spons!”
Mark Parker –Nike CEO
Benutten van mentale modellen Durft u…
Te geloven dat wederzijdse verrijking van mentale modellen altijd mogelijk is?
Meningsverschillen met open vizier aan te gaan? De tijd te nemen om Mmodellen te verhelderen? Verschillen te benaderen als bron
van potentiële oplossingen? Aandachtig te luisteren? Open te staan voor onverwachte
zienswijzen?
Ontrafelen van Mentale Modellen
Op (deductie)
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
5. Maandrapportages zijn niet mijn pakkie an.
Welke conclusie heb je daaruit getrokken?
4. De projectstaf zoekt veel te veel naar zekerheid.
Waardoor wordt dat in stand gehouden?
3. Is pure administratieve rompslomp, het levert mij niets op en er gaat teveel tijd verloren.
Waarom juist dit voorbeeld?
2. De maandrapportage in ons project.
Wat is daarvan een voorbeeld?
1. Regels zijn middelen om een doel te bereiken.
Neer (inductie)
Drijfveren
Werkelijkheid
Mentaal model
Hans de Vries is onbetrouwbaar.
Wat is daarvan een recent voorbeeld?
Vorige maand leverde hij zijn rapportage vijf dagen te laat in.
Waarom houdt dat je bezig?
Als we niet op elkaar kunnen rekenen, dan loopt de zaak in het honderd.
Wat vind jij belangrijk in dat soort situaties?
Discipline en doen wat je belooft.
Waarom is dat belangrijk?
Anders wordt het chaos en komt de organisatie in gevaar.
Twee groepen met twee flips
Benoem het thema waarvan je wil dat de andere groep het mentale model ontrafelt
Drie sleutelvragen
Mentaal Model Wat is je mening daarover?
Werkelijkheid Wat is daarvan een voorbeeld?
Drijfveer Waarom is dat belangrijk voor jou?
Opdracht – groepsinterview-maak een flip
Een teamlid wordt ondervraagd Achterhaal hoe hij/zij denkt over de stelling:
“Ons team presteert op halve kracht” Spelregels:
Een interviewer tegelijk aan het woord Het geïnterviewde teamlid maakt de keuze Kantel je naambordje als je wilt vragen
Groep maak een flip en individu (met maatje) maakt een flip
U bent aan zet
Kies een praktijksituatie die u wilt bespreken Inventariseer eerst zelf de feiten die u hebt
geselecteerd, de inferenties die u daaruit hebt gemaakt en de conclusies die u hebt getrokken
Deel deze inventarisaties Kom als team tot een gemeenschappelijk
mentaal model (begin bij feiten) Kies een eerste concrete aktie
Vervolgstappen!
Welke eenvoudige, haalbare acties gaat u de komende drie weken consequent ondernemen?
Van wie vraagt u feedback? Op welke manier? Met welke frequentie?
Hoe meet u het succes samen met degene aan wie u verantwoording aflegt?
Wat zijn de verwachte positieve consequenties als u slaagt?
Einde training
Welke kwaliteit heeft u bij uzelf (her)ontdekt? Wat bleek niet waar in uw mentale model? Wat is ervoor in de plaats gekomen? Welke collega heeft u positief verrast?