opleiding duurzaam gebouw - leefmilieu brussel · showzalen of opnamestudio’s. ze houdt rekening...

Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam gebouw

Akoestiek : ontwerp en realisatie

Lawaai en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Marie POUPÉ

AFDELING VERGUNNINGEN EN PARTNERSCHAPPEN

DEPARTEMENT GELUID

Waarom praten over akoestisch comfort ?

Zich ervan bewust zijn dat lawaai wel degelijk

vervuiling is

De rol van Leefmilieu Brussel

Een overzicht geven van de situatie in het

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Bronnen en blootstelling

Kader

Tools en middelen

Doelstellingen van de presentatie

2

Akoestisch comfort en geluidsoverlast

► Geluidsschaal

► Impact op de gezondheid

► De rol van Leefmilieu Brussel

Toestand in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

► Stand van zaken (context, ervaring en blootstelling)

► Reglementaire context

► Plan voor de preventie van en strijd tegen lawaai

► Actie strategie

Handige tools en middelen

► Kennis van het terrein

► Gids en vademecum

► Aanzetten (premie, projectoproepen, referentiesysteem)

Plan van de presentatie

3

● De architecturale akoestiek heeft meestal tot doel de intrinsieke

geluidskwaliteit van een gebouw te beheersen, zoals voor de bouw van

showzalen of opnamestudio’s. Ze houdt rekening met specifieke problemen,

zoals de verspreiding, de versterking of weerkaatsing van het geluid.

●

● De milieuakoestiek houdt rekening met de negatieve impact van

geluidsbronnen (= lawaai) om het welzijn en de gezondheid van degenen die

eraan worden blootgesteld te beschermen. Deze aanpak ligt in de lijn van de

richtlijn 2002/49/EG.

= domein van Leefmilieu Brussel

● Het welzijn, het comfort en de gezondheid zijn een thema van het concept

“duurzaam bouwen”, waarvan het akoestisch comfort deel uitmaakt.

● In een passiefbenadering zal het akoestisch comfort vooral worden gezocht in

oplossingen die milieuaspecten integreren (oriëntatie van het gebouw,

indeling van de lokalen, beperking van geluidshinder aan de bron, gebruik van

ecologische materialen, enz.)

= domein van Leefmilieu Brussel


Geluidshinder en duurzaam bouwen

4


Kaderrichtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai

DELSTELLINGEN

Een gemeenschappelijke aanpak te bepalen om op basis van prioriteiten de

schadelijke gevolgen, hinder inbegrepen, van blootstelling aan omgevingslawaai

te vermijden, te voorkomen of te verminderen.

Daartoe worden de volgende maatregelen toegepast::

● vaststelling van de blootstelling aan omgevingslawaai door middel van

geluidsbelastingkaarten volgens bepalingsmethoden die voor de lidstaten

gemeenschappelijk zijn;

● voorlichting van het publiek over omgevingslawaai en de effecten daarvan;

● aanneming van actieplannen door de lidstaten op basis van de resultaten

van de geluidsbelastingkaarten, teneinde omgevingslawaai zo nodig te

voorkomen en te beperken, in het bijzonder daar waar hoge

blootstellingsniveaus schadelijke effecten kunnen hebben voor de gezondheid

van de mens, en de milieukwaliteit uit het oogpunt van omgevingslawaai te

handhaven waar zij goed is..

5

10 actiepunten en 44 voorschriften

1. Een steeds nauwkeuriger referentiekader

2. Een aangepast en gecoördineerd beheer van de klacht

3. Een beschermd grondgebied

4. Een gematigd wegverkeer

5. Een stiller openbaar vervoer

6. Luchtverkeer onder toezicht

7. Meer gerichte puntbronnen

8. Verhoogde individuele verantwoordelijkheid

9. Bevorderen van nieuwe technologieën

V 35. Informatie verstrekken over de technieken en materialen waaronder de duurzame materialen voor

geluidsbescherming

10. Instrumenten voor het isoleren van gebouwen

V 41. Een systeem van individueel advies handhaven ten behoeve van particulieren, over de bestaande

technieken

V 42. Het subsidiemechanisme voor de geluidsisolatie van woningen bevorderen

V 43. Toezien op het geluidscomfort in de sociale woningen

V 44. Het geluidscomfort van kantines, klaslokalen en kinderdagverblijven verbeteren


Geluidsplan 2008-2013 Plan voor de preventie van en bestrijding van geluidshinder en

trillingen in een stedelijke omgeving in het BHG

6


Leefmilieu Brussel

7

Planning

Wetgeving

Actieplan

Geluidskaarten

Inrichtingen

Gegevensverzameling

Laboratorium

Onderzoek Gezondheid

Meetstations

Metingen en indicatoren

Werken

Inrichting Groene ruimten

Opvolging wegenwerken,

openbaar vervoer

Milieupolitie

Controles

Normen

Reglementen

Sensibilisering

Sensibiliseringscampagnes

Technische informatie

Schoolprojecten

Toestemming

Milieuvergunning

Stedenbouwkundige vergunning

Effectenrapport en –studie

HET GELUID

bij Leefmilieu

Brussel

8

Klank (natuurkundig begrip) ≠ Lawaai (auditieve gewaarwording)

Lawaai = negatief begrip voor hinder of agressie

Subjectieve gewaarwording

autosnelweg >< racecircuit, wekker >< walkman

Maakt nochtans integraal deel uit

van de menselijke activiteit

Soms hinderlijk en soms gehinderd


Iedereen is betrokken partij

LAWAAI


Impact op de gezondheid

9

Stress

Slapeloosheid

Hart- en vaatziekten

Auditieve effecten

Invloed op de prestaties

Aantasting van het begripsvermogen

Effecten hangen af van blootstellingsduur en intensiteit

58% van de Brusselse bevolking (575.000 personen) vertoont een verhoogd potentieel risico op een

hartaanval van 40% (rekening houdend met een blootstelling van + 20 jaar aan het

wegverkeerslawaai overdag van 50dB(A))

Definitie van richtwaarden, hinderdrempels, interventiedrempels, enz.

10

Duur dagelijkse blootstelling zonder gevolgen in functie van het geluidsniveau

> 60 dB(A) > 65 dB(A) Seuil d ’ intervention

> 45 dB(A ) > 55 dB(A ) Seuils de gêne

Nuit

L Aeq ,nuit, 8h

Jour

L Aeq ,jour, 8h

Indice acoustique en

zone de logements

mesur é à l ’ ext é rieur

> 60 dB(A) > 65 dB(A) Interventiedrempel (GP)

> 45 dB(A ) 40 in 2009 > 55 dB(A ) Hinderdrempels (WGO)

Nacht

L Aeq ,nacht, 8u

Dag

L Aeq ,dag, 16 of 8u

Geluidsindex in

woonzone,

buiten gemeten


Impact op de gezondheid

Multi-blootstellingskaart 2006 1 miljoen inwoners

2.000 economische activiteiten

162 km²

400.000 pendelaars

1.885 km wegverkeer

215 km tramverkeer

40 km metroverkeer

65 km treinverkeer

Luchthaven op 11 km van het

centrum

19 gemeenten

Beperkt binnen haar grenzen


Een « lawaaierig » potentieel

11

12

Gedurende 24h00 (Lden)

Alle bronnen samen : 63% > 55 dB(A)

Wegverkeer : 42% > 55 dB(A)

Treinverkeer : 4% > tot 55 dB(A)

Vliegtuigen : 12,5% > 55 dB(A)

Gedurende de nacht (Ln)

Alle bronnen samen : 73% > 45 dB(A)

Wegverkeer : 47% > 45 dB(A)

Vliegtuigen : 27% > 45 dB(A)

Treinverkeer : 5% > tot 45 dB(A)

Vliegtuigen : 34.000 personen die tijdens

het weekend worden wakker gemaakt

(LAmax > 70 dB(A))


Blootstelling van de bevolking Modellering 2006

Blootstelling van de bevolking aan het globale geluid

Bestaande situatie – Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Be

vo

lkin

gsp

erc

en

tag

e

Perceptie door de gezinnen (enquêtes Geluidsplan in 2008)

Eén van de 3 belangrijkste bronnen van milieuhinder (lucht, geluid, afval)

54% : ontevreden over de geluidsomgeving in het BHG

20% : te luidruchtige woonplaats

Verkeerslawaai koploper wat de ondervonden hinder betreft (36%

ondervindt veel hinder)


Perceptie

13

In het BHG : opgetekende klachten in 2010 (BIM)

Meer dan 60% van de klachten = klachten geluidshinder

Bronnen = HVAC (29%), andere uitrustingen (24%), muziek (22%), gedrag (20%)

Sectoren = Horeca en recreatie (32%), gezinnen (27%) en handelszaken (9%)

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


Klachten

14


Reglementaire context

1970 - 1992 : Eerste richtlijnen = emissienormen

17/07/1997 : Ordonnantie betreffende de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving (gewijzigd op 01/04/2004)

1996 : Groenboek – het toekomstige beleid betreffende de strijd tegen lawaai = blootstelling aan lawaai

Strijd tegen de geluidshinder van het luchtverkeer 27/05/1999

1ste Plan goedgekeurd op 21 juni 2000 = actieplan

25 juni 2002 : Kaderrichtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai

Strijd tegen het buurtlawaai 21/11/2002

Strijd tegen de geluidshinder en trillingen van ingedeelde inrichtingen 24/11/2002

Controlemethode en condities voor geluidsmetingen 21/12/2002

2de Plan voor de preventie van en de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving

1970

1996

1997

1999

2000

2002

2009

2010

2011

Atlas : Verkeerslawaai, geluidskaarten in het BHG

Evaluatie van het plan bij het EG

Diversiteit van de aangewende middelen :

Strategische maatregelen = planning (GPDO, Iris-plan,

enz.) en regeling

Preventieve benadering = expertise, hulpmiddelen voor

besluitvorming, doelgroepen, gericht advies (SV, MV, OC, enz.),

sensibilisatie

Analytische en/of curatieve benadering = saneringswerken, beheerders begeleiden, studies en gegevens

(kadasters, meetstations, enz.), financiële instrumenten

(premies, taksen, …)


Actie strategie

16

STRUCTUREEL LAWAAI

› Wegverkeer

› Openbaar vervoer

› Treinverkeer

› Vliegtuigverkeer

CONJUNTUREEL LAWAAI

► Etablissementen

› Discotheken, sportzalen, horeca, scholen,

enz.

► Uitrustingen

› Airconditioning, motoren, ventilatie,

bouwplaatsen, enz..

► Gedragingen van gezinnen

› Spelende kinderen, blaffende honden,

televisie, grasmaaier, muziekinstrumenten,

nachtelijk douchen, enz.

► Activiteiten op de openbare weg

› Kermissen, markten, animatie, concerten,

terrassen, “getunede” auto’s, sirenes, enz.


Geluidsbronnen

17

1. Vermindering aan de bron

2. Vermindering bij de verspreiding

3. Isolatie

VERSPREIDING

IMMISSIE

EMISSIE


Hiërarchie actiebeginselen

18

#S


Meetstations

19

Wegverkeer (5)

Luchtverkeer (9)

Spoorwegverkeer (3)

20

http://app.bruxellesenvironnement.be:8080/WebNoise/Home?langtype=2060

http://geoportal.ibgebim.be/webmap/bruit.phtml


WebNoise


Geluidskaarten De Atlas - « Geluidshinder door het Verkeer - Strategische kaarten van het Brussels

Hoofdstedelijk Gewest » http://www.bruxellesenvironnement.be/Templates/Particuliers/Niveau2.aspx?id=4192&langtype=2060

21

Vliegtuiglawaai Spoorweglawaai Wegverkeerslawaai

Bestaande toestand 2006 – Globale indicator Lden

NB: Lden: day-evening-night: globale indicator van de gemiddelde geluidshinder over een periode van 24 uur Lday: dagindicator (7-19 uur); Levening: avondindicator (19-23 uur); Lnight; nachtindicator (23-7 uur)

Voorbeeld: woningen van de BGHM - Jacques Brellaan

22

Akoestische simulatie overdag

Bestaande situatie Geplande situatie Alternatief

Akoestische simulatie ‘s nachts

Bestaande situatie Geplande situatie Alternatief

23

Twaalf fiches

Begrip akoestiek, lawaai en gezondheid, wegbekledingen, lokale

weginrichtingen, zones met een specifiek statuut, stedenbouw en architectuur,

geluidwerende muren en geluidsabsorberende materialen


Vademecum van het wegverkeerslawaai http://www.environnement.brussels/thematiques/bruit/gestion-

durable/vademecum-du-bruit-routier-urbain?view_school=1

DOELGROEP Referentiewerk voor de beheerders en de technici,

technische en praktische ondersteuning van elk

heraanlegproject van het wegennet

24


Gids Geluid en HVAC http://documentatie.leefmilieubrussel.be/documents/0906

18_GeluidHvac.PDF

DOELGROEP Deze gids is hoofdzakelijk bestemd voor de beheerders van

gebouwen, met name de beheerders van horeca-

etablissementen.

25

TWEE FACTSHEETS

G_WEL01 Het akoestisch comfort verzekeren

De productie en overbrenging van geluid beperken om het

akoestisch comfort van de bewoners van elk gebouw te

verzekeren.

Deze fiche beschrijft de ruimtelijke en bouwkundige principes

en de bouwen technische voorzieningen die het akoestisch

comfort in gebouwen kunnen optimaliseren.

G_PHY03 De bijdrage van het gebouw aan de

geluidshinder in de wijk beperken

Geluidsoverschrijdingen in de buitenomgeving vermijden.

Stedenbouw en architectuur die rekening houden met de

geluidsproblematiek, kunnen een aantrekkelijke omgeving en

een harmonieus levenskader creëren of een oorspronkelijk

ongunstige geluidssituatie saneren en dus de residentiële

aantrekkelijkheid van de stad rechtstreeks beïnvloeden.


Gids Duurzame Gebouwen http://gidsduurzamegebouwen.leefmilieubrussel.be/nl/index.html?IDC=3

26


Vademecum voor geluidsoverlast in de

scholen

DOELGROEP Inrichtende machten en de directeurs

27

Principes : akoestische correctie vs geluidsisolatie

Praktische aanbevelingen http://document.environnement.brussels/opac_css/elecfile/GID

S_230114_VadeBruitEcolNL.pdf



scholen

28



scholen

29

De premie voor de renovatie van het woonmilieu (BBHR van 04/10/2007 et MB van 21/09/2011) heeft betrekking op woningen die minstens 30 jaar oud zijn op het ogenblik van de aanvraag.

Sommige akoestische isolatiewerken zijn subsidieerbaar in het kader van de renovatiepremie :

muren of vloeren die 2 woningen scheiden (art.7)

akoestische beglazing, houten ramen en buitendeuren (art.8)

rolluikkassen, brievenbussen, ventilatie (art.11).

De werken moeten worden uitgevoerd volgens de Code van Goede Praktijk. Die definieert de te volgen regels voor de geluidsisolatie van de gevels en de technische voorwaarden waaraan moet worden voldaan om recht te hebben op de premie.


Code van Goede Praktijk Akoestisch referentiekader voor de premie voor de renovatie van

het woonmilieu

30

DOELGROEP Aannemers (verbintenis) en administratief personeel

behandelen aanvragen voor premies + specifieke kandidaten

om de premie

Luchtdichtingsgebreken van een gevel



het woonmilieu

1. Luchtlek ter hoogte van de rolluikbak

2. Luchtlek tussen het raamkozijn en de

openslaande vleugel van het venster

3. Luchtlek tussen het schrijnwerk en de muur

4. Tocht langs het ventilatierooster

5. Minder goede afdichting door de

elektriciteitsbuizen, -kasten, aansluitingen,

enz.

31

Voor elke soort ingreep geeft de Code :

• de lijst van de uit te voeren

werkzaamheden – dit wil zeggen :

welke posten moeten op het bestek

vermeld worden ?

• de eisen voor deze werken - dit wil

zeggen : waarmee en hoe ?

• de na te leven minimumcriteria opdat

deze werken recht zouden geven op de

renovatiepremie : welke diktes,

hoeveel lagen, welke akoestische

index… ?

• aanvullende adviezen voor de

bouwheer.



het woonmilieu

32

BATEX. Projectoproepen. Extract van het reglement 2012 « Instructies voor de

technische beschrijving van het project »

Beschrijving van de inachtname, analyse en concrete acties voor het akoestisch comfort

zowel aan de binnenkant van het gebouw als met betrekking tot de externe hinder

(akoestische beglazing, geluidsarme technische installaties en/of performante isolatie

van de technische lokalen, akoestische isolatie van de kokers en valse plafonds, ...).

Streven naar optimale keuzes door een adequaat ontwerp, adequate technische keuzes

en toepassingen.

We vestigen de aandacht van de kandidaten op de « akoestisch gevoelige »

bestemmingen (woningen, scholen, crèches, rusthuizen, ziekenhuizen, …) en/of de

gebouwen die zich bevinden in een zogenaamde lawaaierige geluidsomgeving

REFERENTIESYSTEEM VOOR DUURZAAM GEBOUWEN (In uitvoering) voorziet

Analyse van de akoestische impact van het gebouw op zijn geluidsomgeving

Analyse van de geluidsomgeving in het gebouw via

► Het concept van geluidszonering

► Het concept van Rustige gevel

► De invoering van de geluidsnorm NBN S01-400-1


Voorbeeldgebouwen

33

Akoestiek = miskende discipline waar te weinig rekening mee

wordt gehouden

Nochtans staat de gezondheid op het spel

Duurzame aanpak = rekening houden met het leefmilieu

Onderscheid bescherming tegen lawaai dat van buitenaf komt en

lawaai dat mogelijk door het gebouw wordt veroorzaakt

Rekening houden met het lawaai van bij het ontwerp van het

project

Principe van goede praktijken - niet noodzakelijk normen

Te integreren in andere thema’s = weinig meerkosten

Leefmilieu Brussel = ondersteuning, sensibilisering, opleidingen

Wat u van deze uiteenzetting moet

onthouden …

34

Contact Marie POUPÉ

Dienst Geluidsplan

T&T – Havenlaan 86C/3000 - 1000 Brussel

: + 32 2 563 41 09

E-mail : [email protected]

Ik dank u voor uw aandacht

mailto:[email protected]

opleiding duurzaam gebouw - leefmilieu brussel · showzalen of opnamestudio’s. ze houdt rekening...

Documents