opleiding duurzaam gebouw - leefmilieu brussel · 2015. 3. 2. · 12 acoustique du bÂtiment meting...

Leefmilieu Brussel

DE AKOESTISCHE VERZWAKKINGSINDEX VAN MATERIALEN

Manuel Van Damme

Acoustical Expert – VK Group

Opleiding Duurzaam Gebouw :

Akoestik : ontwerp en realisatie

2

Doelstelling(en) van de presentatie

● Basis die de mogelijkheid biedt voor het kiezen

van behandelingen voor akoestische isolatie.

3

● De akoestische indexen,

● Invloed van het materiaal op de

geluidsgedragingen van enkele wand,

● Geluidsgedragingen van dubbele wanden

● Geluidsgedragingen van milieuvriendelijke

materialen en uitvoeringsaanduidingen

Algemeen schema van de presentatie

4

De akoestische verzwakkingsindex

transmise

incidente

E

EdBR lg10)(

ACOUSTIQUE DU BÂTIMENT

Energieinvallend

Energieovergebracht Energieweerkaatst

Energiegeabsorbeerd

= “weerstand van 1 m² van een bouwelement tegen de doorgang van het

geluid”

20 dB = verhouding E van 100

40 dB = verhouding van 10.000

60 dB = verhouding van

1.000.000

Akoestische typering van materialen

5

Laboratoriummeting van de akoestische verzwakkingsindex bij luchtgeluiden


6


Montage de l’élément

7


Laboratoriumopstelling van het te testen element

Voornaamste kenmerk van testcellen: uiterst zwakke flankerende overdracht

emissie ontvangst

Meting verplicht in laboratorium rechtstreekse weg

8

Types van geteste elementen in laboratorium


Geteste elementen in het laboratorium en

gekenmerkt door de verzwakkingsindex R :

Muren, binnenwanden, gevels, vloeren, plafonds,

daken, schermen langs de autoweg, vensters,

beglazing,deuren...

9


Laboratoriumopstelling van het te testen element

Voor de kleine elementen : aangepaste opening

10


Meting van de akoestische verzwakkingsindex

0

20

40

60

80

100

120

100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150 4000 5000

Fréquence (Hz)

Niv

ea

u (

dB

)

Bepalingsprincipe van de akoestische verzwakkingsindex in het laboratorium.

Gebruikte geluidsbron : de roze ruis – zelfde energie per frequentieband

11


Meting van de akoestische verzwakkingsindex

Men meet : het emissieniveau L1 (roze ruis +/- 100 dB ), per 1/3 octaaf,

het ontvangstniveau L2, per 1/3 octaaf,

de nagalmtijd van de ontvangstzaal T, per 1/3 octaaf,

de oppervlakte van het geteste element S en het volume van de ontvangstzaal V.

Vanuit deze waarden berekent men R door :

R is dus geen eengetal-aanduiding maar wel een waarde per 1/3 octaaf:

Zo heeft men het spectrum van waarden R tot 100, 125, 160... 5000 Hz.

Bepalingsprincipe van de akoestische verzwakkingsindex Rw in het

laboratorium.

A

SLLR lg10

21

T

VA 161.0

12


Meting van de akoestische verzwakkingsindex: unieke waarde Rw

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150

Fréquence (Hz)

R (

dB

)

Procedure genormaliseerd door

ISO 717-1

Unieke waarde Rw

Akoestische indexen

Typering van het geluid L geluidsdrukniveau (in dB) – bijv.: LAinstall,nT

Typering van de geluidsabsorptie α absorptiecoëfficënt

Typering van de geluidsisolatie (indexen met unieke waarden (w), in dB)

Contactgeluiden Luchtgeluiden

Metingen in situ L’nT,w Gestandaardiseerd contact-

geluidsdrukniveau gemeten in situ

DnT,w Gestandaardiseerde geluidsisolatie

gemeten in situ tussen twee lokalen

Geeft het geluidsniveau afkomstig

van de onderkant van de vloer

Geeft de vermindering van het

gemeten geluid

Metingen in

laboratorium Ln,w Contactgeluidsdrukniveau

gemeten in het labo

Rw akoestische verzwakkingsindex

gemeten in het labo

Geeft het geluidsniveau afkomstig

van de onderkant van de vloer

Kenmerkt de aanleg van een materiaal of

wand om de directe transmissie van het

geluid af te zwakken

14


Aanpassingstermen C en Ctr

Belang van het soort bron

40

45

50

55

60

65

70

75

80

20

31,5

50

80

125

200

315

500

800

1250

2000

3150

5000

8000

freq . (Hz)

dB

Overheersing

hoge frequenties

Globaal

geluidsniveau

Spectraalanalyse

Overheersing

lage frequenties

15

Aanpassingstermen C en Ctr


B ru its à fré q u e n c e s

d o m in a n te s m o y e n n e s e t

h a u te s

B ru its à fré q u e n c e s

d o m in a n te s b a s s e s

R w + C R w + C t r

A c tiv ité s h u m a in e s (p a ro le ,

ra d io , té lé v is io n … )

je u x d ’e n fa n ts

D is c o th è q u e

tra f ic a u to ro u tie r ra p id e (> 8 0

k m /h )

tra f ic ro u tie r le n t (u rb a in )

tra f ic fe rro v ia ire à v ite s s e

m o y e n n e o u é le v é e

tra f ic fe rro v ia ire à b a s s e

v ite s s e

a v io n s à ré a c tio n à c o u rte

d is ta n c e

a v io n s à ré a c tio n à

g ra n d e d is ta n c e

a v io n s à h é lic e s

b ru it d e l ’ in d u s tr ie a v e c

fré q u e n c e s p r in c ip a le m e n t

m e d iu m s e t a ig u ë s

b ru it d e l ’ in d u s tr ie a v e c

fré q u e n c e s p r in c ip a le m e n t

g ra v e s

IN ISO 717

Unieke waarde en

aanpassingstermen C en Ctr

16


Meting van de akoestische verzwakkingsindex: unieke waarde Rw

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 1000 1250 1600 2000 2500 3150

Fréquence (Hz)

R (

dB

)

R spectrum aldus teruggebracht tot een

eengetalswaarde Rw, gecorrigeerd door

twee termen

Rw (C,Ctr) = 30 (-2;-3) dB

Module : zie www.normen.be

Unieke waarde Rw

17

Geluidsisolatie <> Verzwakkingsindex


De R-waarden gemeten in het

laboratorium mogen dus niet

rechtstreeks op het terrein

gebruikt worden rekenmodellen

!

Opgelet want de twee grootheden

worden in dB uitgedrukt!

In situ : Rw

Labo : Rw

X DnT,w

(DnT,w < Rw)

emissie ontvangst

emissie ontvangst

2. Onrechtstreekse (of

laterale) transmissies

1. Rechtstreekse transmissie

18


transmise

incidente

E

EdBR lg10)(


Energieinvallend

Energieovergebracht Energieweerkaatst

Energiegeabsorbeerd

= “weerstand van 1 m² van een bouwelement tegen de doorgang van het

geluid”

20 dB = verhouding E van 100

40 dB = verhouding van 10.000

60 dB = verhouding van 1.000.000


19



1. Massieve (of enkelvoudige) tussenwanden :

pleisterblokken, betonblokken, cellenbeton,

terracotta, gietbeton... 2. Tussenwanden met skelet (of dubbele):

houtskelet, metaal, houtplaten of

gekartonneerde pleister

enrobé de carton

Twee grote families in akoestische isolatie tegen luchtgeluid :

20


De akoestische verzwakkingsindex van een massieve wand

De massawet : de verzwakkingsindex van een enkelvoudige wand verhoogt met zijn

massa

21

fmfctdBR 2..)(

)lg(20 mf


ZONE C :

De isolatie wordt bepaald door de massa

en de frequentie

Variatie volgens

R verhoogt met 6 dB door

verdubbeling van de frequentie= wet

van de frequentie

In de praktijk, helling van4 tot 6 dB/oct.

Gebied C dikwijls

tussen 100 Hz en 3kHz 0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

50 63 80 10012

516

020

025

031

540

050

063

080

0

1000

1250

1600

2000

2500

3150

4000

5000

6300

8000

1000

0

Frequentie (Hz)

R (

dB

)

A B C

De isolatiecurve vertoont 5 gebieden :

Verzwakkingsindex afhankelijk van de frequentie

ZONE D :

De isolatie vertoont een daling bij de

kritieke frequentie die afhankelijk is van het

type materiaal, zijn dikte en zijn stijfheid.

Hoe harder het materiaal, hoe laag

wordt fc en hoe dieper het dal.

indien de kritieke frequentie in een gebied

is waar het oor gevoelig is wordt de daling

van de isolatie duidelijk waargenomen.

→ Opgelet voor materialen waar

100 Hz < fc < 3000 Hz !

R (

dB

)

A B C


0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

50 63 80 10012

516

020

025

031

540

050

063

080

0

1000

1250

1600

2000

2500

3150

4000

5000

6300

8000

1000

0

Frequentie (Hz)

A B C D

De isolatiecurve vertoont 5 gebieden :

De reëel Rw < Rw die gegeven zou

worden indien enkel de massa van de

wand zou inwerken.

Men moet dus vermijden om zich op de

experimentele massawet alleen te

baseren.

R (

dB

)

A B C


0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

50 63 80 10012

516

020

025

031

540

050

063

080

0

1000

1250

1600

2000

2500

3150

4000

5000

6300

8000

1000

0

Frequentie (Hz)

A B C D

fc =c2

1.9hc1


Tabel van kritieke frequenties

Kritieke frequentie voor verschillende materialen

Met :

fc : kritieke frequentie van het materiaal (Hz),

c : snelheid van het geluid in de lucht = 340 m/s,

h : dikte van het materiaal (m),

c1 : long. snelheid van het geluid in het materiaal (m/s)

Voorbeeld: voor een glasblad van 8 mm : fc = 340²/(1.9*0.008*4900) = 1552 Hz

Materiaal Longitudinale snelheid c1 (m/s)

Staal 5050

Aluminium 5150

Glas 4900

Beton 3400

Volle baksteen 3000

Pleisterkalk 2400

Lood 1250

25

Kritieke frequentie voor de courante materialen


100 Hz 2500 Hz

Lichte en soepele platen

(v.b. gipsplaten)

400 Hz

Lichte blokken

b.v. gipstegels,

celbetonblokken

Zware blokken

lage hoge


26

Rw van enkelvoudige wanden : blokken (tegels) van gips

Volumieke massa : 950 kg/m³

« Zware » blokken : 1100 –1250 kg/m³

Massieve gipsblokken, bepleisterd :

70 mm Rw = 30 dB

70 mm akoestisch Rw = 35 dB

100 mm Rw = 38 dB

kritieke frequentie

27


Rw des parois simples : blocs de plâtre Invloed van de afwerking aan de buitenkant


28

Rw van enkelvoudige wanden : celbetonblokken

Bron YTONG

Volumieke massa : 550 kg/m³

Licht vanuit akoestisch oogpunt

Bron YTONG


29

Rw van enkelvoudige wanden : celbetonblokken

Celbeton, massieve blokken 550 kg/m³, bepleisterd :

Blokken 100 mm Rw = 41 (-1;-4) dB (vierkantjes)

Blokken 150 mm Rw = 44 (-2;-4) dB (kruisjes)

Blokken 200 mm Rw = 49 (-1;-4) dB (plusteken)

Source YTONG


30

Rw van enkelvoudige wanden : geëxpandeerde kleiblokken

Beton van geëxpandeerde klei, holle blokken, geplafonneerd

:

Blokken 90 mm Rw = 40 (-1;-3) dB

Blokken 140 mm Rw = 44 (0;-3) dB

Blokken 190 mm Rw = 47 (0;-4) dB

31


Source YTONG

Invloed van bepleistering op de gemetselde blokken

32

Invloed van bepleistering op de gemetselde blokken


Hoe poreuzer het blok, hoe

duidelijker de verbetering

Celbetonblokken 14 cm

zonder pleister Rw = 25 (-1;-4)

één bepleisterde kant Rw = 43 (-1;-4)

2 bepleisterde kanten Rw = 44 (0;-3)


33

Rw van enkelvoudige wanden : terracottablokken

Volumieke massa :

1100 – 1500 kg/m³


34

Rw van enkelvoudige wanden : kalkzandsteenblokken

Enkelvoudige wanden : kalkzandsteenblokken

(massief) Bepleisterde blokken 150 mm : Rw = 50 dB IIb

Bepleisterde blokken 175 mm : Rw = 52 dB IIb

Bepleisterde blokken 214 mm : Rw = 55 dB IIa

Bepleisterde blokken 300mm : Rw = 57 dB / 58 dB IIa / Ib


35

Rw van enkelvoudige wanden : betonblokken

Enkelvoudige wanden : Betonblokken

Zware beton, holle blokken, bepleisterd:


Blokken 140 mm Rw = 54 (-2;-6) dB

Blokken 190 mm Rw = 57 (-1;-5) dB

Zware beton, holle blokken, bepleisterd:


Blokken 140 mm Rw = 56 (-1;-5) dB

Rw van enkelvoudige wanden


Rw van enkelvoudige wanden : conclusies

• De geluidsisolatie verhoogt met de massa, tegen 4 dB per verdubbeling van massa.

• De geluidsisolatie verhoogt met de frequentie, tegen 6 dB per octaafverdubbeling..

• Alle materialen hebben een kritieke frequentie waarop hun isolatie geringer is.

• De kritieke frequentie van lichte blokken (gipsblokken, celbeton...) bevindt zich in een gebied van frequenties (middenfrequenties) waar het oor bijzonder gevoelig is. Deze materialen zijn

dus minder aanbevolen voor geluidsisolatiewerken.

• Op de kritieke frequentie van materialen daalt hun geluidsisolatie des te meer naarmate de

materialen stijf zijn.

• De luchtdichtheid heeft veel invloed op de geluidsisolatie van gemetselde muren, daarom

verbetert het aanbrengen van pleister de prestaties van de muur, vooral wanneer deze van

poreuze materialen zijn gemaakt.

37


Rw van dubbele wanden

Wanden met skelet (of dubbele):

metaalskelet, hout

houtplaten of gekartonneerde pleister

dubbele beglazing

Massa-veer-massa

m1 m2

d

Source : CSTC - CNRJ

38

Application concrète de la double paroi


• flexibele structuur

• ontkoppelingsstrip

• absorberend materiaal

• Luchtdicht

• randafwerking met elastische mastiek

39


lage hoge

R

[dB]

Freq. [Hz]

Drie belangrijke gebieden in de curve

A. Het systeem volgt de massawet

Gedrag van dubbele wanden

A

Samenvatting over de werking van dubbele wanden

40


lage hoge

R

[dB]

Freq. [Hz]


B. De isolatie daalt bij de

resonantiefrequentie

A B

fres =90

d

1

m'1+

1

m'2

æ

èç

ö

ø÷


m’1 m’2

d

41


100 Hz

fr

lage hoge

R

[dB]

Freq. [Hz]

De laagst mogelijke resonantie

m-v-m sturen

1.5 tot 2 x lager dan de

frequentie waarvoor een goede

isolatie noodzakelijk is !

d, m’1 en/of m’2 verhogen

Probleem van de resonantie van dubbele wanden


42


lage hoge

R

[dB]

Freq. [Hz]

Drie belangrijke gebieden in de curve




C. De veerkracht “brengt” de

akoestische golf “slecht over” en de

isolatie is veel groter dan verwacht

volgens de massawet.

A B C


43


basses hoge

R

[dB]

Freq. [Hz]

A B C





C. De veerkracht “brengt” de

akoestische golf “slecht over” en de

isolatie is veel groter dan verwacht

volgens de massawet.

Daling van de isolatie bij de

kritieke frequentie

van de twee wanden

44


m1 = m2

In het geval waar de parementen zich zouden kunnen verspreiden tot op de frequenties waar het oor

gevoeliger is : voor dubbele wanden is het beter om twee materialen te gebruiken met verschillende

kritieke frequenties aan elke kant van de wand

Kritieke frequentie van dubbele wanden

m1 >< m2

Geringere dalen dan in het

geval van een enkelvoudige

wand

45


Staande golven tussen de twee parementen

Lp(x) x

Frequentie waarvan de golflengte overeenstemt met een kwart van de afstand

Dubbele beglazing

4 mm 22 mm 8 mm

fpivot =c

4d=

343

4.0,022= 3898Hz

46


Staande golven tussen de twee parementen

Lp(x) x

Het inbrengen van een akoestische absorbens in de spouw heft de staande golven op

47


Beperking van de prestaties van dubbele wanden

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

100

125

160

200

250

315

400

500

630

800

1k

1,2

5k

1,6

k

2k

2,5

k

3,1

5k

R [

dB

]

Volledige scheiding

Aan elkaar bevestigd door stijlen

2 x 12 mm triplex

Structurele koppelingen beperken sterk

de prestaties van de « veerkracht » van

de dubbele wand

1. Massieve wanden : enkelvoudige of

dubbele muur met contacten tussen de

muren

2. Dubbele wanden : dubbele muur

zonder contacten

De akoestische verzwakkingsindex Rw : twee grote isolatieprincipes

14 cm betonblokken :

Rw = 54 dB

2 x 14 cm in verband

geplaatste blokken :

Rw = 58 dB

2 x 14 cm

losgekoppelde

blokken :

Rw = 84 dB !!

m1 m2

d

m1

20

30

40

50

60

70

80

90

100

100 160 250 400 630 1000 1600 2500 4000

R (

dB

)

f (Hz)

Mur blocs 2x14 cm totalement découplés - Rw=84dB

Mur blocs 2x14 cm avec liaisons - Rw=58dB

Mur blocs 2x14 cm en partie avec liaisons - Rw=67dB

49


Hoe deze structurele koppelingen vermijden ?

Als de twee wanden licht zijn (in het geval van een constructie met skelet), kan men het skelet

ontdubbelen of buigzame profielijzers gebruiken.

• Rw van dubbele wanden

50

Ossatures métalliques ACOUSTIQUE DU BÂTIMENT

Bron : CSTC BI

51

Ossatures métalliques ACOUSTIQUE DU BÂTIMENT

Bron : Isover

52

ACOUSTIQUE DU BÂTIMENT Dikte van de absorberende

materialen in de holle ruimte :

weinig invloed

Rol van de absorbens in de holle ruimte

Constructie in gipsplaten:

9.5 mm – holle ruimte 80 mm - 9.5

mm

53


Constructie in gipsplaten:

9.5 mm – holle ruimte 80 mm - 9.5

mm

Volledige opvulling

Verschillende dichtheden

Dichtheid van de absorberende

materialen in de holle ruimte : geen

enkele invloed !

Rol van de absorbens in de holle ruimte

Rw van de wanden met metaalskelet


54

Rw van de wanden met metaalskelet


55

Met 3 platen aan elke kant, tot 69 dB

diepte

skelet

50

mm

70

mm

100

mm

HOUT 37 38 38

METAAL 42 45 47

1 gipsplaat 12,5 mm dik

aan iedere zijde

Rw van de wanden met houtskelet

• 2 gipsplaten 12,5 mm dik

aan iedere zijde

• 100 mm absorbens

Tot 60 dB

Rw van de wanden met ontkoppeld houtskelet

Hout als afwerkingsplaat :

Probleem met de kritieke frequentie fc = 1300 Hz

Gipsplaten met karton zijn interessanter (fc = 3000 Hz)

Rw van dubbele wanden Vergelijking tussen gips- en houten platen

Kleiplaten : worden zoals gipsplaten geplaatst

Testen ?

Hooi : testen uit NL en Duitsland

Gecomprimeerde hooi, aan beide zijden gepleisterd

32 cm hooi Rw = 45 dB

46 cm Rw = 53 dB

Controleren?

Rw van dubbele wanden Andere materialen als panelen


Absorberende materialen

Minerale wollen

glaswol

Masker en handschoenen!

rotswol

cellulosevlokken

houtswol katoenwol

hennep



Natuurlijke wollen

Soepele structuur met

open cellen, zoals mine-

rale wollen

Ook: vlas, schaapswol,

verenmatras, gerecycleerde

PET, hooipanelen…

10

20

30

40

50

60

70

80

10

0

12

5

16

0

20

0

25

0

31

5

40

0

50

0

63

0

80

0

10

00

12

50

16

00

20

00

25

00

31

50

40

00

50

00

f (Hz)

R (

dB

)

Basiswand : MS 50 mm + 2x2

gipsplaten van 12,5 mm Rw = 43 dB

Invloed van het type isolatie – ecologische materialen Rw van dubbele wanden

Geteste configuraties Rw

Basiswand : MS 50 mm + 2x2 gipsplaten van 12,5 mm 43 dB

Basiswand + minerale wol 50 mm 50 dB

Basiswand + celluloseschuim 40 mm (70 Kg/m³) 50 dB

Basiswand + hennepwol 30 mm (30-42 Kg/m³) 49 dB

Basiswand + houtwol 50 mm (40 Kg/m³) 48 dB

Vergelijkbare resultaten in isolatie voor de verschillende absorbentia (maar opgelet : schuim met gesloten cellen functioneert niet op akoestisch vlak – PU, XPS, EPS…)

Invloed van het type isolatie – ecologische materialen Rw van dubbele wanden

Zeer absorberend zeer goede prestatie voor akoestische correctie

MAAR niet beter dan de andere materialen voor geluidsisolatie



Synthetische schuimen

melamine, PU-schuim

Met OPEN cellen

Akoestische voorzetwand op buitenmuren

Op ontkoppelde structuur - 8,5 cm min

m1 m2 d

Massa–veer–massa

Ontkoppeling

Absorptie - Dichtheid

Alle akoestische

isolatiematerialen zijn ook

thermisch isolerend maar het

omgekeerde geldt niet: het

gebruik van harde isolatie en

materialen met gesloten

celstructuur beschadigt

meestal de situatie

Een thermische verdubbeling waar niet

goed aangedacht is kan de akoestische

prestaties van de wanden verslechten.

Voorzetwand

3

7

Isolatieniveaus

Verdubbeling van een muur in

celbetonblokken van 9 cm dik

thermische

isolatie

geluids-

isolatie

Hygrometrische regeling

Dikte 8 cm R Rw + Ctr

PU 3,2 36 – X nee

Minerale wollen 2 54 nee

Plantaardige wollen 2 54 JA

Akoestische voorzetwand op buitenmuren

met de warmteaspecten combineren

Ook: gerecycleerde banden, latex, elastische PU- of polyesterschuim…

Meer milieuvriendelijk : cocos, jutte of kurk

gerecycleerd rubber cocos

polyethyleen polyethyleen PVCschuim

kurk

Ontkoppelingsmaterialen

www.ibgebim.be - Praktische handleiding

Professionelen

> Sector

> Constructie

Referentie Praktische handleiding voor de duurzame gebouw en andere bronnen :

● Praktische handleiding voor de duurzame bouw en renovatie van kleine gebouwen

http://www.leefmilieubrussel.be/Templates/Professionnels/informer.aspx?id=32555

70

Nuttige hulpmiddellen, websites, enz. :

Gids duurzame gebouwen www.ibgebim.be

http://gidsduurzamegebouwen.leefmilieubrussel.be

http://www.ibgebim.be/





http://gidsduurzamegebouwen.leefmilieubrussel.be/








L’isolation phonique écologique

J.L. Beaumier - éd. Terre Vivante 2011


72


ACOUSTIQUE PRATIQUE – J. Desmons – EDIPA, Paris – 2004.

BOUWAKOESTIEK – B. Ingelaere – Wetenschappelijk en

Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf, Limelette – 2002.

Artikelen/slides van het WTCB 2001-2014 - www.wtcb.be –

www.normen.be

INITIATION A L’ACOUSTIQUE – A. Fischetti – BELIN, Paris –

2003.

ACOUSTIQUE – R. Josse – Centre Scientifique et Technique du

Bâtiment, Grenoble.

ACOUSTIQUE DU BÂTIMENT ET LUTTE CONTRE LE BRUIT-

J.J. Embrechts – Université de Liège, Faculté des Sciences

Appliquées – 2001.

BOUWAKOESTIEK – B. Ingelaere – Wetenschappelijk en

Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf, Limelette – 2002.

LA PRATIQUE DE L’ISOLATION ACOUSTIQUE DES

BÂTIMENTS – J. Pujolle – Editions du Moniteur, Paris – 1978.

73

Contact

Manuel VAN DAMME

Acoustical Expert

Coördinaten :

: 0478/98.98.42

E-mail : [email protected]

mailto:[email protected]

opleiding duurzaam gebouw - leefmilieu brussel · 2015. 3. 2. · 12 acoustique du bÂtiment meting...

Documents