onkoloji hastasinda aĞri yÖnetİmİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileupload/hqxmpvgekn2p.pdf ·...

35
ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİ Uzm.Dr.Sevilay Ünver Okmeydanı EAH

Upload: others

Post on 26-May-2020

15 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI

YOumlNETİMİ UzmDrSevilay Uumlnver

Okmeydanı EAH

SUNUM

Kanserde Ağrı nedenleri

Ağrı kesici ilaccedillar

İlaccedilların veriliş yolları

Ağrı kesici başka youmlntemler

ONKOLOJI HASTALARıNıN ACIL BAŞVURUSU

Solunum sıkıntısı

Gastrointestinal şikayetler

AĞRI

BMJ Open 2013 May 313(5) pii e002515 Are emergency

admissions in palliative cancer care always necessary Results from a descriptive study

Klin Onkol 201225(6)452-6Profile of cancer patients treated at the

emergency room of a tertiary cancer care centre in southern Brazil

Support Care Cancer 2012 Aug20(8)1589-99Emergency department

visits for symptoms experienced by oncology patients a systematic review

KANSER AĞRILARI DİNDİRİLEBİLİR Mİ

KANSER AĞRıSı ETKIN YOumlNTEMLER UYGULANDıĞıNDA TEDAVI

EDILEBILMESINE KARŞıN PRATIKTE NEDEN BAŞARıSıZ

OLUNMAKTADıR

Doktorlara bağlı nedenleristeksizlikyetersiz

bilgiyan etkitolerans korkusuhellip

Hastalara bağlı nedenleristeksizlikilaccedil korkusu

Sağlık sitemi ile ilgili nedenlernarkotik ilaccedillara

ulaşımdaki zorluklar

KANSERDE AĞRı NEDENLERI

Kemik invazyonu(en sık)

Sinir basısı(2 sık)

Obstruumlksiyon

Mukozal nekrozuumllserenfeksiyon

Damar tıkanıklığıiskemi

Fasyaperiost veya kapsuumll ile sarılı bir dokuda

tumoumlruumln gerilimine bağlı

Kanser tedavisine bağlı

TEDAVIYE SEKONDER

Post op akut ağrı

Kemoterapi sonrası ağrı nadir

-Vinka alkaloidleri simetrik polinoumlropati yaparak ağrılı dizestesi

-Steroid kesilmesine bağlı pseudo romatizmal ağrı

-Uzun steroid tedavisine bağlı aseptik nekroz

-Mukozit yapan ilaccedillar

Radyoterapi sonrası da nadirdir

-Fibrozis

-HZoster enfeksiyonuna bağlı noumlralji

AĞRıNıN MEKANIZMASı

Kansere bağlı ağrılar tuumlm bu geniş spektrumda

gelişebilirhellip

nosiseptif

noumlropatik

psikojenik

viseral

somatik

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 2: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

SUNUM

Kanserde Ağrı nedenleri

Ağrı kesici ilaccedillar

İlaccedilların veriliş yolları

Ağrı kesici başka youmlntemler

ONKOLOJI HASTALARıNıN ACIL BAŞVURUSU

Solunum sıkıntısı

Gastrointestinal şikayetler

AĞRI

BMJ Open 2013 May 313(5) pii e002515 Are emergency

admissions in palliative cancer care always necessary Results from a descriptive study

Klin Onkol 201225(6)452-6Profile of cancer patients treated at the

emergency room of a tertiary cancer care centre in southern Brazil

Support Care Cancer 2012 Aug20(8)1589-99Emergency department

visits for symptoms experienced by oncology patients a systematic review

KANSER AĞRILARI DİNDİRİLEBİLİR Mİ

KANSER AĞRıSı ETKIN YOumlNTEMLER UYGULANDıĞıNDA TEDAVI

EDILEBILMESINE KARŞıN PRATIKTE NEDEN BAŞARıSıZ

OLUNMAKTADıR

Doktorlara bağlı nedenleristeksizlikyetersiz

bilgiyan etkitolerans korkusuhellip

Hastalara bağlı nedenleristeksizlikilaccedil korkusu

Sağlık sitemi ile ilgili nedenlernarkotik ilaccedillara

ulaşımdaki zorluklar

KANSERDE AĞRı NEDENLERI

Kemik invazyonu(en sık)

Sinir basısı(2 sık)

Obstruumlksiyon

Mukozal nekrozuumllserenfeksiyon

Damar tıkanıklığıiskemi

Fasyaperiost veya kapsuumll ile sarılı bir dokuda

tumoumlruumln gerilimine bağlı

Kanser tedavisine bağlı

TEDAVIYE SEKONDER

Post op akut ağrı

Kemoterapi sonrası ağrı nadir

-Vinka alkaloidleri simetrik polinoumlropati yaparak ağrılı dizestesi

-Steroid kesilmesine bağlı pseudo romatizmal ağrı

-Uzun steroid tedavisine bağlı aseptik nekroz

-Mukozit yapan ilaccedillar

Radyoterapi sonrası da nadirdir

-Fibrozis

-HZoster enfeksiyonuna bağlı noumlralji

AĞRıNıN MEKANIZMASı

Kansere bağlı ağrılar tuumlm bu geniş spektrumda

gelişebilirhellip

nosiseptif

noumlropatik

psikojenik

viseral

somatik

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 3: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

ONKOLOJI HASTALARıNıN ACIL BAŞVURUSU

Solunum sıkıntısı

Gastrointestinal şikayetler

AĞRI

BMJ Open 2013 May 313(5) pii e002515 Are emergency

admissions in palliative cancer care always necessary Results from a descriptive study

Klin Onkol 201225(6)452-6Profile of cancer patients treated at the

emergency room of a tertiary cancer care centre in southern Brazil

Support Care Cancer 2012 Aug20(8)1589-99Emergency department

visits for symptoms experienced by oncology patients a systematic review

KANSER AĞRILARI DİNDİRİLEBİLİR Mİ

KANSER AĞRıSı ETKIN YOumlNTEMLER UYGULANDıĞıNDA TEDAVI

EDILEBILMESINE KARŞıN PRATIKTE NEDEN BAŞARıSıZ

OLUNMAKTADıR

Doktorlara bağlı nedenleristeksizlikyetersiz

bilgiyan etkitolerans korkusuhellip

Hastalara bağlı nedenleristeksizlikilaccedil korkusu

Sağlık sitemi ile ilgili nedenlernarkotik ilaccedillara

ulaşımdaki zorluklar

KANSERDE AĞRı NEDENLERI

Kemik invazyonu(en sık)

Sinir basısı(2 sık)

Obstruumlksiyon

Mukozal nekrozuumllserenfeksiyon

Damar tıkanıklığıiskemi

Fasyaperiost veya kapsuumll ile sarılı bir dokuda

tumoumlruumln gerilimine bağlı

Kanser tedavisine bağlı

TEDAVIYE SEKONDER

Post op akut ağrı

Kemoterapi sonrası ağrı nadir

-Vinka alkaloidleri simetrik polinoumlropati yaparak ağrılı dizestesi

-Steroid kesilmesine bağlı pseudo romatizmal ağrı

-Uzun steroid tedavisine bağlı aseptik nekroz

-Mukozit yapan ilaccedillar

Radyoterapi sonrası da nadirdir

-Fibrozis

-HZoster enfeksiyonuna bağlı noumlralji

AĞRıNıN MEKANIZMASı

Kansere bağlı ağrılar tuumlm bu geniş spektrumda

gelişebilirhellip

nosiseptif

noumlropatik

psikojenik

viseral

somatik

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 4: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

KANSER AĞRILARI DİNDİRİLEBİLİR Mİ

KANSER AĞRıSı ETKIN YOumlNTEMLER UYGULANDıĞıNDA TEDAVI

EDILEBILMESINE KARŞıN PRATIKTE NEDEN BAŞARıSıZ

OLUNMAKTADıR

Doktorlara bağlı nedenleristeksizlikyetersiz

bilgiyan etkitolerans korkusuhellip

Hastalara bağlı nedenleristeksizlikilaccedil korkusu

Sağlık sitemi ile ilgili nedenlernarkotik ilaccedillara

ulaşımdaki zorluklar

KANSERDE AĞRı NEDENLERI

Kemik invazyonu(en sık)

Sinir basısı(2 sık)

Obstruumlksiyon

Mukozal nekrozuumllserenfeksiyon

Damar tıkanıklığıiskemi

Fasyaperiost veya kapsuumll ile sarılı bir dokuda

tumoumlruumln gerilimine bağlı

Kanser tedavisine bağlı

TEDAVIYE SEKONDER

Post op akut ağrı

Kemoterapi sonrası ağrı nadir

-Vinka alkaloidleri simetrik polinoumlropati yaparak ağrılı dizestesi

-Steroid kesilmesine bağlı pseudo romatizmal ağrı

-Uzun steroid tedavisine bağlı aseptik nekroz

-Mukozit yapan ilaccedillar

Radyoterapi sonrası da nadirdir

-Fibrozis

-HZoster enfeksiyonuna bağlı noumlralji

AĞRıNıN MEKANIZMASı

Kansere bağlı ağrılar tuumlm bu geniş spektrumda

gelişebilirhellip

nosiseptif

noumlropatik

psikojenik

viseral

somatik

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 5: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

KANSER AĞRıSı ETKIN YOumlNTEMLER UYGULANDıĞıNDA TEDAVI

EDILEBILMESINE KARŞıN PRATIKTE NEDEN BAŞARıSıZ

OLUNMAKTADıR

Doktorlara bağlı nedenleristeksizlikyetersiz

bilgiyan etkitolerans korkusuhellip

Hastalara bağlı nedenleristeksizlikilaccedil korkusu

Sağlık sitemi ile ilgili nedenlernarkotik ilaccedillara

ulaşımdaki zorluklar

KANSERDE AĞRı NEDENLERI

Kemik invazyonu(en sık)

Sinir basısı(2 sık)

Obstruumlksiyon

Mukozal nekrozuumllserenfeksiyon

Damar tıkanıklığıiskemi

Fasyaperiost veya kapsuumll ile sarılı bir dokuda

tumoumlruumln gerilimine bağlı

Kanser tedavisine bağlı

TEDAVIYE SEKONDER

Post op akut ağrı

Kemoterapi sonrası ağrı nadir

-Vinka alkaloidleri simetrik polinoumlropati yaparak ağrılı dizestesi

-Steroid kesilmesine bağlı pseudo romatizmal ağrı

-Uzun steroid tedavisine bağlı aseptik nekroz

-Mukozit yapan ilaccedillar

Radyoterapi sonrası da nadirdir

-Fibrozis

-HZoster enfeksiyonuna bağlı noumlralji

AĞRıNıN MEKANIZMASı

Kansere bağlı ağrılar tuumlm bu geniş spektrumda

gelişebilirhellip

nosiseptif

noumlropatik

psikojenik

viseral

somatik

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 6: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

KANSERDE AĞRı NEDENLERI

Kemik invazyonu(en sık)

Sinir basısı(2 sık)

Obstruumlksiyon

Mukozal nekrozuumllserenfeksiyon

Damar tıkanıklığıiskemi

Fasyaperiost veya kapsuumll ile sarılı bir dokuda

tumoumlruumln gerilimine bağlı

Kanser tedavisine bağlı

TEDAVIYE SEKONDER

Post op akut ağrı

Kemoterapi sonrası ağrı nadir

-Vinka alkaloidleri simetrik polinoumlropati yaparak ağrılı dizestesi

-Steroid kesilmesine bağlı pseudo romatizmal ağrı

-Uzun steroid tedavisine bağlı aseptik nekroz

-Mukozit yapan ilaccedillar

Radyoterapi sonrası da nadirdir

-Fibrozis

-HZoster enfeksiyonuna bağlı noumlralji

AĞRıNıN MEKANIZMASı

Kansere bağlı ağrılar tuumlm bu geniş spektrumda

gelişebilirhellip

nosiseptif

noumlropatik

psikojenik

viseral

somatik

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 7: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

TEDAVIYE SEKONDER

Post op akut ağrı

Kemoterapi sonrası ağrı nadir

-Vinka alkaloidleri simetrik polinoumlropati yaparak ağrılı dizestesi

-Steroid kesilmesine bağlı pseudo romatizmal ağrı

-Uzun steroid tedavisine bağlı aseptik nekroz

-Mukozit yapan ilaccedillar

Radyoterapi sonrası da nadirdir

-Fibrozis

-HZoster enfeksiyonuna bağlı noumlralji

AĞRıNıN MEKANIZMASı

Kansere bağlı ağrılar tuumlm bu geniş spektrumda

gelişebilirhellip

nosiseptif

noumlropatik

psikojenik

viseral

somatik

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 8: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

AĞRıNıN MEKANIZMASı

Kansere bağlı ağrılar tuumlm bu geniş spektrumda

gelişebilirhellip

nosiseptif

noumlropatik

psikojenik

viseral

somatik

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 9: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

KANSERDE AĞRIYI DİNDİRMEK ACİL

MİDİR

TIP AHLAKINDA AĞRI ve ETİK

Hasta haklarıAğrı tedavisi bir hasta hakkıdır

İnsan hakları

bir insanı giderilebilecek bir ağrı iccedilinde

bırakmanın insan haklarına aykırı olduğu sonucuna

varılmıştır

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 10: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

TEPECIK EĞITIM VE ARAŞTıRMA HASTANESINDEN FARK YARATAN

PALYATIF BAKıM MERKEZI

Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından 25 Nisan 2013 de

duumlzenlenen ldquoPalyatif Bakım Evde ve Hastanederdquo Ccedilalıştayırsquonda

konulan palyatif bakım merkezi accedilma hedefine ulaşıldı Tepecik

Eğitim ve Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezi ilk hastasını

kabul etti

Temel hedef yaşamın son noktasına varışı

kesinleşen hastaların yaşamına yıllar değil

yıllarına yaşam katmaktır

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 11: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

TABLO 1 AĞRıNıN KATEGORIZASYONU VE UYGUN ANALJEZI TEDAVISI

DSOuml analjezik

merdiven tedavisi

Skor Analjezik seccedilimi

1 (hafif ağrı) lt 3 (10 uumlzerinden) Parasetamol veya

NSAİ ajanlar

2 (hafif-orta ağrı) 3-6 (10 uumlzerinden) Zayıf opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ janlar

3 (orta-şiddetli ağrı) gt 6 (10 uumlzerinden) Kuvvetli opioidler plusmn

parasetamol veya

NSAİ ajanlar

DSOuml Duumlnya Sağlık Oumlrguumltuuml

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 12: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

ANALJEZIKLER

2 gruba ayrılırlar

-Non opioidler

-Opioidler

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 13: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

NONOPIOIDLER

Acetaminofenibuprofendiklofenaknaproxenasetils

alisilik asitketoprofenhellip

Etkileriniağrılı uyaranın nosiseptoumlrler tarafından

tanınması ve iletilmesinde goumlrevli prostaglandin

sentezinden sorumlu siklooksijenaz enzimini inhibe

ederek goumlsterir

Oral kullanım sık

Bağlılık ve tolerans gelişmez

Tavan doz sonrası etki aynı

Analjezikantipiretikantiinflamatuar ve anti-

trombosit etki

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 14: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

TABLO 2 HAFIF AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN BAZı SECcedilILMIŞ NON OPIOID

ANALJEZIKLER (DSOuml BASAMAK 1)

Madde ismi Sıklıkla kullanılan

form ve dozları

Etki etme

suumlresi (dk)

Yan etki Maksimal

guumlnluumlk doz (mg)

Parasetamol Tablet supposituar

intravenoz

form 500-1000mg

15-30 Hepatotoksisite 4x1000

Asetilsalisilik

asit

Tablet 500-1000mg 15-30 Gİ toksisite

allerji trombosit

inhibisyonu

3x1000

İbuprofen 200-400-600 mg

tablet 800

mg modifiye

salınımlı tablet

topikal jel

15-30120

+

Gİ ve renal

toksisite 4x600 3x800

modifiye

salınımlı formu

Ketoprofen 25-75 mg tablet

100-150-200

mg modifiye

salınımlı tablet

30 + Gİ ve renal

toksisite 4x75

2x20

Diklofenak 25-50-75 mg

tablet 100 mg

modifiye salınımlı

tablet

30-120 Gİ ve renal

toksisite 4x50

2x100

Mefenamik asit 250-500 mg kapsul

30 + 30 + Gİ ve renal

toksisite 4x500

Naproksen 250-375-500 mg

tablet 30 + Gİ ve renal

toksisite 2x500

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 15: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

OPİOİDLER

mu kapa ve delta reseptoumlrleri

Analjezi ile ilişkili majoumlr reseptoumlrleri mu reseptoumlrleri

dir

Genel olarak her hangi bir opioidin diğerine goumlre

daha etkin veya daha tolere edilebilir olduğunu

destekleyen kanıt yoktur

Hem santral etki hem de spinal kord duumlzeyinde

etkilidir

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 16: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

OPİOİDLER

Yarılanma oumlmruumlne goumlre

-kısa etkilileryarılanma oumlmruuml 2-4 saat olanlar

morfinhidromorfinkodeinmeperidineroimnfentanil

-uzun etkilileryarılanma oumlmruuml 12-24 saat olanlar

methadonlevorphanolpropoxifennorproposifennormeperidin

Oralsubkutanimivrektalepiduralintra tekal

yoldan verilebilirler

Yan etki sıkhellip

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 17: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

OPIOIDLERIN YAN ETKISI

Solunum depresyonu

Bulantı ve kusma

Sedasyon ve uyku

Konstipasyon

İdrar retansiyonu

Tolerans

Bağımlılık

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 18: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

NALOKSAN

Oncol Pharm Pract 2014 Sep 16

Use of naloxone for reversal of life threatening

opioid toxicity in cancer-related painHowlett C1

Gonzalez R2 Yerram P2 Faley B3

-1966 dan 2014 yılına kadar tuumlm yayınlar

morfinağrınaloksanopioidacil kanser başlığı

altında incelenmiş

-Opioid toksisitesi yaygın ancak hayatı tehtid

eden durumlar nadirNaloksan kullanımında bu

ayrımı dikkatli yapmak lazım

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 19: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

ZAYıF ETKILI OPIOIDLER

İkinci basamak tedavide kullanılıyor ancakhellip

Tartışmalıdırhellip

Klinik randomize kontrolluuml ccedilalışmaların bir meta

analizinde tek başına nonopioid analjeziklerle bu

ajanların zayıf opioidlerle kombine edilerek

kullanımında etkinlik accedilısından oumlnemli bir fark

olmadığı rapor edilmiştir

Eisenberg E Berkey C Carr DB Mosteller F Chalmers C Efficacy and safety of nonsteroidal

antiinflamatory drugs for cancer paina meta-analysis J Clin Oncol 1994 12275 2765

Tolerans ve bağımlılıkları duumlşuumlk

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 20: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

TABLO 3 HAFIF VE ORTA ŞIDDETTE AĞRı ICcedilIN KULLANıLAN ZAYıF OPIOIDLER

(DSOuml BASAMAK 2)

Madde Sıklıkla

kullanılan

form ve

dozları

(miligram)

Oral morfinle

karşılaştırıldığ

ında

etkinlik oranı

Etki

suumlresi

(saat)

Maksimum

guumlnluumlk doz

(miligram)

Başlangıccedil

dozu

(miligram

Dihidroko

dein

60-90-120

modifiye

salınımlı tablet

017 12 240 60-120

Kodein 15-30-60 tablet 017

4-6 360 15-60

Tramadol 100mglt damla

formu 50

kapsul

01-02 2-4 400 50-100

Tramadol 100-150-200

modifiye

salınımlı tablet

01-02 12

400 50-100

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 21: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

GUumlCcedilLUuml ETKILI OPIOIDLER

3 basamak tedavinin belkemiği

Avruparsquodamorfinmetadoneoksikodonhidromorfonf

entanyl buprenorfin heroin levorfanol ve

oksimorfon yaygın olarak kullanılan guumlccedilluuml

opioidlerdir

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 22: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

ilaccedil Başlangıccedil dozu~70

kg

Etki suumlresi Yan etki

morfin 01 mgkg iv 3-4 saat Solunum

depresyonu(seyrek)

meperidin 075-1 mgkg iv 2-3 saat Solunum

depresyonu(ccedilok

seyrek)

fentanil 1 -15 mcgkg iv 1-2 saat Solunum

depresyonugoumlğuumls

duvarı rijiditesi(cok

seyrek)

alfentanil 3-8 mcgkg iv

OPİOİD ANALJEZİKLER

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 23: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

TABLO 4 ŞIDDETLI AĞRı TEDAVISINDE KULLANıLAN KUVVETLI OPIOIDLERIN

KARŞıLAŞTıRıLMASı

Madde Veriliş yolu Oral morfinle

karşılaştırıldığınd

a

etkinlik oranı

Maksimal

guumlnluumlk doz

(miligram)

Daha oumlnce

tedavisiz

başlangıccedil dozu

(miligram)

Morfin sulfat

Morfin sulfat oral 1 Ust limit yok 20-40

Morfin intravenoz 3 Ust limit yok 5-10

Hidromorfon oral 75 Ust limit yok 8

Fentanyl

transdermal

TTS Doz mggunrsquoden

μh lsquoe cevrilir

Ust limit yok 12μgh(30 oral

morfin

sulfata eş değerdir

Oksikodon oral 15-2 Ust limit yok 20

Buprenorfin intravenoz 100 3 03-06

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 24: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

MORFIN

Şiddetli ağrılarda oumlnemli ilaccedil

Diğer opioidlerin bir uumlstuumlnluumlğuuml yok

Oral yoldan doz bir oumlncekinin etkisi geccedilmeden

verilmelidir

Bu nedenle 4 saatte bir ilaccedil oral yoldan vermek zor

Yavaş salınımlı tabletler 12 saat etkili

Ancak acilde paranteral kullanım yapılır ve oral

dozun 13rsquouumlne eşdeğerdir

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 25: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

DAHA OumlNCE OPIOID KULLANıMı OLMAYAN HASTALARDA

KıSA ETKILI MORFINLE TITRASYON

İntravenoumlz 2-5

mg

morfin veya

eşdeğeri

Ağrı skoru ge6

veya kontrol

altına alınmayan

ağrısı olanlar

15 dak da

etkinlik

ve yan etkileri

değerlendir

Ağrı skoru

değişmedi

veya arttı

Ağrı skoru

4-6 oldu

Ağrı skoru

0-3 oldu

Dozu

50-100

arttır

Aynı dozu

tekrarla

İlk 24 saat

boyunca

ihtiyaccedil oldukccedila

aynı

etkin doz ile

devam

2-3 siklus

sonrasında

sonraki

seccedilenek ve

tedavi

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 26: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

FENTANIL

Etkisi hızlı başlarkısa suumlrer

90 saniyede analjezik etki

Tek başına soldepresyonu nadir

YanetkilerAzdırKaşıntıBulantıKusmarijiditenoumlb

et

Solunum depresyonu etkisi uygulamadan sonra en

fazla 5 dakikada oluşurdoza bağımlıdır ve kısa

suumlrer

Kardiyovaskuumllerdepresyon(hipotansiyonbradikardi

) ccedilok ccedilok nadirOlursa hızlı sıvı infuumlzyonu ver

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 27: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

MEPERIDIN

Spazmolitik etkiside vardır

GİS ve Uumlriner sistemde daha etkili

BOS basıncını artırır

İM kullanımı oumlnerilmez

Metaboliti normeperidin ve Kciğer ve Boumlbrek

yetmezliğinde toksisite riski(NOumlBET)

MAO inhibitoumlruuml kullananlarda şiddetli reaksiyon

Bağımlılık etkisi

Max 3 mgkg

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 28: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

EROIN

ABD de yasak

KanadaİngiltereBelccedilika da kanser tedavisinde

kullanılıyor

Brompton

Kokteyli(eroincocainfenotiazinalkol var)

Ccedilalışmalarda morfine uumlstuumlnluumlğuuml

goumlsterilmemiş

Amaccedil ağrıyı başlamadan oumlnlemek olmalıhellip

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 29: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

İLACcedilLARıN VERILIŞ YOLLARı

Oral yolTedaviye non opioid bir ilaccedilla oral başlanıryetmezse adjuvan ilaccedil eklenirAdjuvanlar genellikle zayıf opioidlerdir(kodein vs)Ağrı dinmezse guumlccedilluuml oral opioid başlanır(morfin)Doz kişiye oumlzel titre edilirYan etkiden kaccedilınıp doz azaltmak yerine yan etkilerine ilaccedil verilmelidir(antidepresanstimuumllanantiemetik vs gibi)

Paranteral yolPahalıBolus etki Suumlrekli infuumlzyon daha etkili

İntratekal ve epidural yol1977 yılından beri var10-24 saat arası etkiSolunum depresyonu insidansı 5-10En az 3 ay oumlmruuml olanlara uygunGuumlnde total 10 mg oumlnerilir

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 30: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

ADJUVAN ANALJEZIKLER

Kansere bağlı ağrı tedavisi dışında başka endikasyonlar iccedilin

kullanılan ancak analjeziklerin etkilerini arttıran veya ağrıya

eşlik eden semptomların tedavisinde kullanılan ajanlardır

Antidepresanlar(psikojenik ağrıda)

Antikonvuumlsanlar(noumlropatik ağrıda)

Kortikosteroidler(kemik ağrısında) ve bifosfonatlar başlıca

adjuvan analjeziklerdir

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 31: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

FDA Kanser Hastalarında Ağrı ile Başa Ccedilıkma Youmlnetimi iccedilin

Lazandayı - İlk Fentanil Burun Spreyi - Onayladı

FDA Lazandayı inatccedilı kanser ağrıları iccedilin opioid tedavisini tolere edebilen ve

halen bu tedaviyi almakta olan 18 yaş ve uumlstuumlndeki kanser hastaları iccedilin

onayladı Lazanda Avrupada PecFent (fentanil pektin burun spreyi) adıyla 5

uumllkede pazarlanıyor

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 32: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

AĞRı KESICI BAŞKA YOumlNTEMLER

Noumlroşirurjikal ameliyat

rizotomikordotomitalamotomi

en sık anterolateral kordotomi

Anestezik sinir blokları

Elektriksel stimuumllasyon

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 33: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

SONUCcedil

AĞRI BİR KADER DEĞİLDİR

KANSER HASTALARININ EN BUYUumlK

BEKLENTİSİ DE KALİTELİ BİR YAŞAM

SUumlRDUumlREBİLMEKTİR

Tesekkuumlrler

Page 34: ONKOLOJI HASTASINDA AĞRI YÖNETİMİfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/HqxMPvgEKN2P.pdf · merdiven tedavisi Skor Analjezik seçimi 1 (hafif ağrı) < 3 (10 üzerinden)

Tesekkuumlrler