ڳوٺ حاجي عرس سٺيو، ٽندو محمد خان

ڳوٺاڻي سطح تي هڪ روزه تربيتي

ورڪ شاپ

رامبينظير ڀٽو شهيد يوٿ ڊولپمينٽ پروگٽمنٽ پروجيڪٽ مينيجمينٽ يونت حيدر آباد، الئيو اسٽاڪ، فشريز ڊپار

حڪومت سنڌ

اسان جي ٽيمڊاڪٽر مختيار احمد ٻٻر، انچارج

ڊاڪٽر قيصر عباس شاه، ٽريننگ ڪو آرڊينيٽر

ڊاڪٽر علي اختر شاهاڻي، ماسٽر ٽرينر

ڊاڪٽر عبداملنان کوکر، ماسٽر ٽرينر

ڊاڪٽر مبشر سولنگي، ماسٽر ٽرينر

ڊاڪٽر محمد فاروق لغاري، ماسٽر ٽرينر

ڊاڪٽر وقاس شفيع ميمڻ، ماسٽر ٽرينر

ڊاڪٽر محمد اويس ميمڻ، ماسٽر ٽرينر

محمد خانريسرچ اينڊ ٽريننگ انسٽيٽوٽ فار الئيو اسٽاڪ ڊولپمينٽ ٽنڊو

جانورن جي

سار سنڀال

جانورن جي سار سنڀال

يتپالناسٺيجيجانورندارومدارجوپيداوارسٺيجيفارمن

:جيجانورن۾جنھنآھيھوندو

رھائش

خوراڪکاڌ

عالج۽بچاءٌ کانبيمارين

رڻڪنگرانيجيڪارڪمتيفارمروزانو۽ڪرڻڪشينسل

وغيرہ

-:جهڙوڪگهرجيرکڻخيالخاصجوڳالهينڪجههالء ٺاهڻوٿاڻجيجانورن

.گهرجيٺاهڻتيزمينمٿاهينهميشهوٿاڻ.هجيزرخيزنرم۽زمينڪيلمتخبالء وٿاڻ.گهرجيهئڻويجهوجيروڊجڳههڪيلچونڊ.گهرجيهئڻسهولتجيپاڻيمٺي

.گهرجيهئڻبندوبستجونيڪالجيپاڻيگندي.هجيوجهيجيشهر۽گهرجيهئڻبجليتيجڳههڪيلچونڊ.آهيضروري هجڻجووڻنگردرداجيزمين

جي اهميت ۽ ان جي بناوتوٿاڻجانورن جي

وٿاڻ تي روزمره جا ڪم ڪار

ننڍن ڦرن جي پالنا.ٻڌجيڌارکيڦرن ڄاول نون جيفارم•

.ڏجيپسمڪملتائينڏينھنٽنکيڦرن ڄاول •

.پيارجيکيرجوٿڻهڪتائينڏينھن15•

سائوکانمھيننٽنکيڦرن • .ڏجيٿيلڪترگاھپوء

۽بهـڏارو،جواناجنمختلفگڏسانگاهـسائيآھستيآھستي•

.ڏجيڇگهٽائيکيرآھستيآھستيمالئيگاهـسڪل

سنڀال سار جي ٻڪرين۽رڍن.پيارجندوائون جون بڇاء کانڪيڙن کيمال•

.گھرجنلڳرائڻٽڪاجابڇاء کانبايمارينوڇڙندڙ•

.بيهارجيساڍڻجيٻڪرينکيسانهـ•

.آهيڏينهن146عرصوجوحملجيٻڪرين•

.ٻڍجيڍارکيمالڍڪي•

.هجيانتظامجوروشني۾رات۽پاڻيتازو وقتهرمواڙي •

.ڏجيخوراڪـشدهمقرر ۾ڏينهن21آغري جيحمل•

.روڪجيکانگرميسرديکيڦرن •

۾آڪٽوبر۽سيپٽمبرپوء کانگرمينٻيائين۾اپريليامارڇڀيراٻـ۾سال•گھجي،ڪترڻ انجيرڍن

جانورن جي

کاڌ خوراڪ

کاڌ خوراڪ

ڪالڪن ۾ مهيا ڪيل خوراڪ جيڪا جانور کي زنده رکي ء سٺي24.پيداوار ڏي، ان کي کاڌ خوراڪ چئجي ٿو

.خوراڪ ٻن قسمن جي ٿيئي ٿي

گذاري واري خوراڪ

صرف جانور جي صيحت کي برقرار رکڻ الء

پيداواري خوراڪ

.مختلف قسمن جي پيداوار هاصل ڪرڻ الء

خوراڪ جا جزا

لحميات

وٽامن

سڻڀ

نشاستو

معدنيات

پاڻي

متوازن خوراڪ

جزا گهربل مقدار ۾ جنهن خوراڪ ۾ هي سڀ

.موجود هجن تنهن کي متوازن خوراڪ چيئجي ٿو

خوراڪپيداواري

خوراڪسان الء

خوراڪگوشت ء کير وارن جانورن الء

خوراڪڍڪين مينهن الء

الء خوراڪننڍن ڦرن

(راشن)کير ڏيندڙ جانورن الِء اناج

13% ڪڪڙن جي کڙ 1

40% (چوڪر)ڪڻڪ جو ڀوسو 2

35% چانورن جي ڪٽي 3

10% ڳڙ جو شيرو 4

1% لوڻ 5

1% سفيٽاڊاِء ڪئلشيم ف 6

100% ٽوٽل

جانورن جي

رٿابنديڌڻ کي صحتمند رکڻ الِء نسلن جي چونڊبهتر•مهيا ڪرڻ مناسب خوراڪ•جي رهائيش الء مناسب جڳه جو بندوبستجانورن•.۽ ان ۾ موجود شين کي صاف سٿرو ء جراثيم کان پاڪ رکيو وڃيوٿاڻ•.تي بچاء جا ٽڪا لڳرايا وڃنوقت•.۽ ٻاهرين ڪيڙن کان بچاء الء مناسب اپاء وٺڻاندرين•هفتا الگ رکي جاچ ڪجي، پوء ڌڻ ۾ 4-3کي جانورننون يا ٻي فارم کان منتقل ڪيل •

.شامل ڪجي.چراگاه مناسب عرص ي جي وقفي سان تبديل ڪندا رهجن•.جانورن کي پرسڪون ماحول مهيا ڪجي•

.وڃنٻاهران ايندڙ ماڻهن کي پکڙجندڙ بيمارين الء مناسب احطياطي اپاء ورتا•

بچاء ۾ رهجي۽ ان جي صالح سان عالج ۽ بيمارين کانجانورن جي ڊاڪٽر سان رابطي•.جو پروگرام ترتيب ڏجي

.۾ صرف صحتمند جانور شامل ڪجنڌڻ•دو بست ۾ گندگي کان بچڻ الء ان جي روزانه صفائي ۽ پاڻي جي نيڪال جو بنوٿاڻ•

.رکجي.جانورن کي صحتمند جانور کان فوري طور الگ ڪيو وڃيبيمار•.زخمن ۽ نون ڄاول ڦرن جي دن جي زخمن جو وقت سر مناسب عالج ڪيو وڃيکليل•سان وارن جانورن الء کليل وٿاڻ جو الگ بندو بست هجي جنهن ۾ جانور آزادينسل•

.گھمي ڦري سگھي.ڪرڻ الء جانور کي الگ، صاف ۽ نرم جڳه مهيا ڪجيويم•.ڪالڪ صاف ۽ تازي پاڻي جو بندو بست رکجي24•.جانور کي پري اونهي کڏ ۾ دفنائي ان تي چن هاري ڇڏڻ گرجيمئل•

حفاظتي ٽڪن جو شيڊول

بيماري کان قوت مدافعت جو عرصو

ٽڪن هڻائڻ جو صحيح وقت

بيمارين کان متاثر ٿيندڙ نسل

بيمارين جو نالوبيمارين پوڻ وارو

مهينو

مهينا06 ڊسمبر جو آخري هفتو رڍن ۽ ٻڪرين اينٽيريو )رتاوان دست (ٽاڪسيميا

جنوري

مهينا06

هڪ سال

جنوري جو پهريون هفتو

جنوري جو آخري هفتو

ڳائو ۽ ماهيو مال

رڍون ۽ ماهيو مال

فٽ اينڊ )مهاڙو يا منهن کڙ ( مائوٿ

ٺڪاڻ ڪارو واء يا ٻرڪي (اينٿرڪس)

فيبروري

مهينا09 فيبروري جو آخري هفتو

رڍون ۽ ٻڪريون (شيپ پاڪس)ماتا مارچ

تقريبا هڪ سال مارچ جو پهريون هفتو ڳائو ۽ ماهيو مال ري ڪاري ٽنگ يا سٽ جي بيما(بليڪ ڪوارٽر)

اپريل

مهينا06 تواپريل جو پهريون هف ڳائو ۽ ماهيو مال (فوٽ اينڊ مائوٿ)مهاڙو مئي

هڪ سال مئي جو پهريون هفتو رڍون ۽ ٻڪريون (پليورو نمونيا)ڦڦڙي جون

بيماري کان قوت

مدافعت جو عرصو

ٽڪن هڻائڻ جو

صحيح وقت

بيمارين کان متاثر

ٿيندڙ نسلبيمارين جو نالو

بيمارين پوڻ وارو

مهينو

مهينا06 وجون جو پهريون هفت رڍون ۽ ٻڪريون و اينٽيري)رتاوان دست

(ٽاڪسيمياجوالء

مهينا4کان 3 وجوالء جو آخري هفت ڳائو ۽ ماهيو مال جي گهوگهي يا گل گهوٽي

بيماري آگسٽ

هڪ سال آگسٽ مهينو

آگسٽ مهينو

رڍون ۽ ٻڪريون

ڳائون ۽ ماهو مال

رڍون ۽ ٻڪريون

(اينٿريڪس)ٺڪاڻ

(شيپ پاڪس)ماتا

سيپٽمبر

هڪ سال

مهينا06

سيپٽمبر مهينو

سيپٽمبر جو آخري

هفتو

ڳائو ۽ ماهي مال

ڳائو ۽ ماهي مال

ٿڌي ماتا

مهاڙو

آڪٽوبر

هڪ سال آڪٽوبر جو آخري

هفتورڍون ۽ ٻڪريون ڦڦڙي

(پليورونمونيا)

نومبر

مهينا06 ونومبر جو آخري هفت رڍون ۽ ٻڪريون رتاوان دست

(اينٽريو ٽاڪسيميا)

ڊسمبر

هٿرادو نسل ڪش ي جا مقصد ۽ ان جا فائدا

هٿرادو نسل ڪش ي جا مقصد

چوپائي مال جي نسلن ۾ بهتري

توليدي بيمارين جي روڪٿام

مادين ۾ ڍڪپڻ يا نر ٻج جي زرخيزي ۾ بهتري

سانه ڌارڻ جي خرچن کان ڇوٽڪارو

ٺي ساَن جو وڌ کان وڌ استعمال س

ٿري نسل جو سانهـ ڳاڙهي ملير نسل جو سان

ڪن سٺي سان جو ٻج ملڪ جي ڏورانهن عالئقن ۽ ٻاهرين مل

.تائين پهچائڻ ۽ استعمال ۾ سوالئي

ٿوري وقت ۾ جانورن جي نسل ۾ بهتري

تمام گه ي وقت تائين ٻج جو رکڻ يعني ٿڌو ٻج ڪيترن ئي سالن تائين

.محفوظ رکي سگهجي ٿو

توليدي بيمارين کان نجات

ي، تنهن جيئن ته جيڪو ٻج استعمال ڪجي ٿو سو چڱيَء طرح تپاسيل هوندو آهڪي ٿيڻ جو تعداد وڌيڪ هوندو آهي .ڪري ڳڀ جهلڻ يا ڍ

ي ڏورانهين عالئقن جتي سٺي نسل جسانهـ جو ملڻ مشڪل هوندو

اتي نسلن ۾ بهتري آڻڻ جو . آهي.واحد حل هٿرادو نسل ڪش ي آهي

.ڪنهن به ساَنهـ جو ٻج پنهنجي مرض يَء مطابق استعمال ڪرڻ

جانورن جي نسل جي پيداواري صالحيت جي جلد کان جلد معلومات حاصل *.ڪرڻ

نسل جي پيداواري صالحيتن جو اندازو لڳائڻ ۽ سڌارڻ جو ڪم سولو ۽ ٿوري *.وقت ۾ ٿيڻ

.هي طريقو تمام سستو پڻ آهي*.خراب يا گهٽ پيداوار ڏيندڙ جانورن يا نسل جي جلدي خبر پوڻ *ٺي ٿي سگهي ٿي* .هن طريقي جي ڪري وٿاڻ جي سار سنڀال پڻ س .جانور سنڀاليندڙ کي ڪنهن به قسم جو خطرو نه هوندو آهي*عني اڄڪلهه ته هن طريقي ايتري ترقي ڪئي آهي، جو پنهنجي مرض يَء جو ٻچو ي*

ر يا مادي َ.حاصل ڪرڻ به آسان ٿي پيو آهي (Male or Female)ن