omucukning oyi

125

Upload: anwar40-muhammad

Post on 22-Feb-2016

237 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

‫ﻣﺬﻧﺪةرﻋﺠﺔ‬ www.munber.org ‫ﻇﺄ‬ ‫ﻳﻊﻇﺄﻣﻰﺣﻰآﻨﻌﺚ‬ 2 3 ‫ﺧﺔﻟﻌﻞﻇﻌﺒﺮاهﻌﻢﻇﺔﻣﻌﻦﻇﺔﻟﻤﺬﻧﺰﻋﺮﻇﺔﺑﺬ‬ ‫ﻣﺔﺭﻛﻌﺰﻉ‬ ‫ﺗﺔﺭﺟﻌﻤﺔ‬ ‫ﻇﺬﻳﻐﺬﺭ‬ ‫ﻇﺄﻳﻊ‬ ‫ﻇﺄﻣﻰﺣﻜﻨﻌﺚ‬ ‫ﻇﺄ‬ ‫ﻳﻊﻇﺄﻣﻰﺣﻰآﻨﻌﺚ‬ 4 2005- ‫ﻳﻌﻠﻊ‬ ‫ﻧﺔﺷﺮع‬ ‫ﺑﻌﺮﻋﻨﺤﻊ‬ ‫ﺑ‬ ‫ﺧﺎﻻﻳﺪﻋﻐﺎﻧﻼر‬ ‫ﺗﺎرﻗﻌﺘﻌﺸﻨﻊ‬ ‫ﺑﺌﺴﻌﺺ‬ ‫ﻌﺰﺑﻌﻠﺔنآﺄﺻﺔﻳﺘﻌﺺ‬ ‫ﻗﻌﻠﻌﻌﻤﻌﺰ‬ ‫ﻇﻰﻣﻌﺪ‬ ‫ﻇﺎﻻﻗﻌﻠﻌﺸﻌﺸﻨﻊ‬ ‫ﻣﺔﺭﻛﻌﺰﻉ‬ ‫ﺗﺔﺭﺟﻌﻤﺔ‬ ‫ﻇﺬﻳﻐﺬﺭ‬ 5 ‫ﻇﺄﻳﻊ‬ ‫ﻇﺄﻣﻰﺣﻜﻨﻌﺚ‬ ‫ﻇﺄ‬ ‫ﻳﻊﻇﺄﻣﻰﺣﻰآﻨﻌﺚ‬ 6     ‫ﺑﺌﻐﻌﺸﻠﻌﻤﺎ‬ ‫ﻇﺄﻳﻊ‬ ‫

TRANSCRIPT

Page 1: omucukning oyi
Page 2: omucukning oyi
Page 3: omucukning oyi

مذندةرعجة

7..........................................................................................بئغعشلعما

9........................................................................بذ آعتابحة آعم ظىحىن؟ 22..............................................................................يع ظأنعثأمىحىآظ

24.........................................ر ظأيعضة داظعر ظعلمعي مأجعزعلةنعثظأمىحىآ 30.......قةبر بئشعدا قعلعنغان ظعبادةتلةردة شئرعكنعث يىز بئرعشع توغرعسعدا

عن ظعضعلعرعنعث قعيامةت آىنع ظأزلعرعضة دذظا قعلغان آعشعلةردقةبعر 41.........ظأزلعرعنعث ظادا ـ جذدا ظعكةنلعكعنع ظئالن قعلعدعغانلعقع توغرعسعدا

شئرعكنعث ظئغعرلعقع ؤة اهللا تاظاالنعث مذشرعكنع مةثضى مةغصعرةت 51.................................................................قعلمايدعغانلعقع توغرعسعدا 59.............................رلعك بولذشعدعكع سعر نئمة؟شئرعكنعث بذ قةدةر خةتة

64.................................................... قةبرة هةققعدعكع شةرظع حةآلعمعلةر 72..........رةددعيةشىبهعلةرضة ظألىآلةرضة ظعبادةت قعلغذحعالرغا مذناسعؤةتلعك

86............................................... قةبرعلةرنع زعيارةت قعلعشنعث هئكمعتع 89................................. قةبرعلةرنع زعيارةت قعلعشتا يول قويذلغان ظعشالر

98............... باالغا ضعرعصتار بولمعدعمذ؟)ظعبارةت حوثصعقلعقتعن مذنا(ظذالر ك ظأيع بعلةن ظذالرنعث ظوتتذرعسعدعكع ظوخشعتعشالرنعث بعر ـ بعرعضة ظأمىحى

109.................................................................................. ماسلعشعشع بايان (قذرظاندا ظذالرنعث زعهنعغا يئقعنالشتذرذش ظىحىن)بعز ظعنسانالرغا

........................116قةت ظالعمالرال حىشعنةلةيدذقعلغان بذ تةمسعللةرنع صة

Page 4: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

2

www.munber.org

אאאאאאאאא

א א

אWK

אא

Page 5: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 3

www.munber.org

ذد قعلعؤالغانالرنعث معسالع ظأي اهللا نع قويذص بذتالرنع مةب

ةنع ظأمىحىآنعث (ياسعغان ظأمىحىآنعث معسالعغا ظوخشايدذ يذنع ظعسسعق ذالرنعث -ظأيع ظ دةك، ظ سوغذقتعن قوغدعيالمعغان

ذؤاتقان بذ ايدا حوقذن داق ص ذالرغا هئحقان ذ ظ ان ـ تلعرعم زعيدذ ةرنعث )يةتكىزةلمةي دذر، ظأيل اجعزع ظأمىحىآنعث ظأيع ةث ظ . ظ

ذالر ةر ظ ةتنع (ظةض ذ هةقعق دع ) ب ة ظع ذتالرغا (بعلس ب ] ـ ظايةت41سىرعسع ظةنكةبذت [ )حوقذنمايتتع

خةلعل ظعبراهعم ظةمعن ظةلمذنزعرظةبذ

:تةرجعمة قعلغذحع

قارلذقعي. ظا

ظذيغذر تةرجعمة مةركعزع

Page 6: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

4

www.munber.org

عز بعلةن آأصةيتعص بئسعص تارقعتعشنع خااليدعغانالر ب ظاالقعلعشعشنع ظىمعد قعلععمعز

:ظاالقعلعشعش ظادرعسع[email protected]

www.munber.org

يعلع- 2005 بعرعنحع نةشرع

ظذيغذر تةرجعمة مةركعزع

Page 7: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 5

www.munber.org

بسم اهللا ارحمن الرحيمא،אא،،

אאאאWאאWאא

אאאאאא،אאאאא––

K

אאאא،

אאאא،א،אא،אא

א،אאאאאא،אאא

אא،אאאאאאKאאא

א.

Page 8: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

6

www.munber.org

א،אאא J–אאאאאא

אא،אאאא،אא

א––אאW??،אK

א––אאאאאאK

אאאK

Wאא

3אL1L1426

Page 9: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 7

www.munber.org

بئغعشلعما

ا عي انة اهللا تاظاالغ دعن هةمدذض انا ظئيتقان س

تعم “ ظأمىحىآنعث ظأيع ”:آئيعن ابنع آأرىص حعق . ماؤزذلذق آعتذمانع رعكالرنعث ض اهالندذرذش، مذش ئرعكتعن ظاض ذ، ش ظة وغذق، ن ة س رعكالرنع ن ذرذش، مذش ة قايت لعرعغا رةددعي قاراش

عققا دال بوال معنعنع ظعسس دعغان، دىش المايدعغانلماي ، توسان أي قعلعؤالغ ع ظ ر تورن دعغان بع ة ظةرزعمةي هئحنئمعضان لعرعنع باي لعق تةرةص عتعش ؤة ظوخشاش ة ظوخش ظأمىحىآك

.قعلعش قاتارلعقالرنع ظأز ظعحعضة ظالعدذا ةر اهللا تاظاالغ ذ آعتابنعث تئمعسع هةمدذل ةن ب بولسذنكع، م

ةن، دةلع لذبع روش ع، ظذس ىك -لياخش اآعتلعرع آىحل صدعم ةنلعكعنع بايقع ايدعلعق . ظعك ث ص ذ آعتابنع االدعن ب اهللا تاظ

عنع عنع ، بولذش اؤابالرنع بئرعش ا س ةث آاتت عغا ظ يازغذحعس .تعلةيمةن

ة االمغا، ظاظعل ةد ظةلةيهعسس ةيغةمبعرعمعز مذهةمم ص !لعرعغا ؤة ساهابعلعرعضة ساالمالر بولسذنتاؤابعظات

Page 10: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

8

www.munber.org

يازغذحعسع ظةلفةؤزانظابدذلاله ظعبنع فةؤزان نع ظعبسالعه

ك ذقعرع دةرعجعلع اهلعقع ي تان صادعش ةظذدع ظةرةبعس س ظألعماالر آومعتئتعنعث ظةزاسع

12/ 11/ 1423ه ـ

Page 11: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 9

www.munber.org

بذ آعتابحة آعم ظىحىن؟ ةث ذقاتالرنعث ظ انا، مةخل ا هةمدذس انة اهللا تاظاالغ يئض

ة عغا، ظاظعل ذالرنع لعتاؤابعظاتياخش ة ؤة ظ ا، ساهابعلعرعض رعغا ؤة ة دذظ ةن آعشعلةرض ع آأرض ةدةر ياخش ة ق ةت آىنعض قعيام

: ساالمالر يوللعغاندعن آئيعن !ظع اهللا نعث دوستع

ارقعلعق ذ ظ الص، ظ اثا بئغعش أزلعرعمنع س ذ س بة تعلعش حىشةنحعلعرعثض د ؤة ظعن ةنظىمع ئنعث . تارقعتعم س

ارقعلعق اهللا ىث ظ ان سأيض ذنعثغا بولغ عمةنظ ا يئقعنلعش . تاظاالغبذ سأيضى بعلةن صةيغةمبةر ظةلةيهعسساالمنعث تأؤةندعكع سأزع

دا ذنعث ظالدع ىن ظ رعش ظىح ة آع ةنداظعرعسعض . تعزلعنعماالم ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ةيغةمبةر ”: ص عدا ص ةرنعث ظارعس بةندعل

ةؤةس ذالرغا ه ةهعدلةر ظ ةيغةمبةر ؤة ش ةمما ص ةس، ظ ظةمدعغان آعشعلةر ب ذالرنع ياخشع “ارقعلع م، ظ ذالر آع ةندة، ظ دئض

-ظذالر ظورذق ”: صةيغةمبةر ظةلةيهعسساالم . دئيعلدع -آأرةيلع،ث ةس، اهللا نع ةن ظةم ع بعل ةب يئقعنلعق اآع نةس ذغقانحعلعق ي تذالرنعث ذص، ظ علةر بول كةن آعش ع آأرىش ةن ياخش ذرع بعل ن

رع تعدة حئهعرلع ةر ظىس الغان مذنبةرل ذردعن ياس ذر، ن نذرلذقت

Page 12: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

10

www.munber.org

دذ دا . ظولتذرع دذ، قايغذرغان دا قورقماي علةر قورققان آعش )1(.ـ دةص جاؤاب بةردع. “قايغذرمايدذ

دارحعلعق مةيدعغان، تذغقان ذرذن بعلعش دا ب ذ آعتابحع بياآع ظارعسعدا سعلة رةهعم بولمعغان سعزدةك آةلدعسع -باردع

ةجعر االدعن ظ ر هةرص ظىحىن اهللا تاظ ان هةر بع رع ظىحىن يازغ بعارعمعز شذنداق، . ةنآىتعم يعراق بولسعمذ، قئنعمعز ، ضةرحة، دعي

ث ةن : اهللا تاظاالنع ةر هةقعقةت دا(مأمعنل ) دعنالردذر تعص، ))2قئرعنداش ا قئ اننع قانغ أزع ق ةن س دئض

علةرنع قعسقارتتع داق ظةمةسكةن؟ سةن اهللا . مذساص نئمعشقا ظذنا ؤة ظاخعرةتتة بةختل عك ؤة نعث ساثا بةرضةن ؤةدعسع بعلةن دذني

ذر . خاتعرجةمسةن ذحع زاتت ةن ؤةدعسعدة تذرغ اال هةقعقةت : اهللا تاظ تلعرعغا ث دوس تال اهللا نع دعن ( راس ث ظازابع ة اهللا نع ) ظاخعرةتت

ذش، ا (قورق ةتكىزىص قويغانغ دعن آ ادا قول ذرذش ) دذني قايغذر انالردذر .يوقت ةقؤادارلعق قعلغ ان ؤة ت ان ظئيتق ذالر ظعم ذالرغا .ظ ظ

ا ؤة ظاخعرة دذ دذني ةؤةر بئرعلع ذش خ ة خ ان (تت ادا ج ةنع دذني ية ع ؤة رةهمعتعض ث رازعلعق دا، اهللا نع ىزىش ؤاقتع ظة ةتلعك جةننةتك ازذ نئم ة ن ةن، ظاخعرةتت عدعغانلعقع بعل ظئرعش

ةدعس، ـ 573، “صحيح ابـن حبـان ”)1( ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 232جعل املعق “ املسـتدرك ”هاآعمنعث . ب ن

ابع، ةدعس، ـ 7318آعت ةملعك ه د، ـ 4رةق ةت ـ 188جعل ةن. ب ةهعه دئض نادع س ذنعث ظعس اآعم ب ةبع . ه ظابع، “املسـند ”يةظالنعث املعق آعت ةدعس، ـ 6110 ن د، ـ 10ه ةت ـ 495جعل ةيعن . ب نادعنع هذس ذنعث ظعس ب

.ظةسةد سةهعه، دةص قارعغان .ظايةت ـ 10 هذجذرات سىرعسع، )2(

Page 13: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 11

www.munber.org

دذ ةؤةر بئرعلع ذش خ ةن خ دعغانلعقع بعل ة )آعرع ، اهللا ؤةدعسعض ))1خعالصلعق قعلمايدذ، ظةنة شذ آاتتا بةختتذر

دا قا ظذن ذدةكنئمعش مةنلعك ؟ ق بولمعغ اثا دىش ع س آعمكع ا قارش ذ اهللا تاظاالغ ع، ظ دذ؛ حىنك ان تارتع ذ زعي ةن، ظ قعلعدعك

ا دذ دوظعلغ كةن بولع ةدعس .حىش اال ه عدا اهللا تاظ داق قذدس مذندذ ةن ”: دةي ةن، م مةنلعك قعلعدعك تذمغا دىش ث دوس ع مئنع آعمك

قارشع يةنع ظذنعثغا )2(“...ظذنعثغا قارشع جةث ظئالن قعلعمةن . ظذرذش قعلعدعغانلعقعمنع بعلدىردىم

دة ةدنعث رعؤايعتع ام ظةهم تذمغا ”: ظعم ث دوس ع مئنع آعمعكة ازار بةرس ا، “ ظ ةن بولس نةدعدعكع ظةبذدةص آةلض ةظالنعث مذس ي

عدة ةنعث هةدعس االل ”: مةيمذن نع ه ذرذش قعلعش ع ظ ا قارش ماثبعر مذنةببةهنعث مةؤقذف ظعبنع ؤةهعب . دةص آةلضةن “ سانعدعة ذ ”: رعؤايةتت ةن، ظ ةت قعلعدعك تذمغا ظاهان ث دوس ع مئنع آعمعك

دذ ع ظالع ةن قارش ئحعش بعل ذرذش ظ ع ظ ةمما “ .مئن دةص، ظ

.ظايةتلةر ـ 64، 63، 62 يذنذس سىرعسع، )1(مع )2( ر قعس نعث بع ر هةدعس ذزذن بع ذخارع، . ظ ةهعهذل ب د، ـ 5س ةتتعكع ـ 2384جعل كة ـ 6137ب هةدعس

اراث ةدعس، ـ 347، “ صحيح ابـن حبـان ”! ق ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 58جلع ـ 26236، “مسـند أمحـد ”. بد، ـ 6رةقةملعك هةدعس، ةت ـ 56جعل ةدعس، ـ 7087، “مسـند أيب يعلـى ”. ب ةملعك ه د، ـ 2رةق ـ 520جعل

ةت ي ”. ب نن بيهق قعالر“ س ع . ؤة باش ةر ظعبن ةت قعلس (هةج ذنعثغا رةهم ةن ) ذناهللا ظ داق دئض ذخع ”: مذن تدذ داق دةي رع : مذن ث ؤةلعلع تلعرع(اهللا تاظاالنع ةن، ) دوس ذتقان ظعك ةن دوست ت ةقؤالعق بعل ةت ؤة ت ع تاظ اهللا ن

دذ ا قعلع رةت ظات ذنعثغا نذس دذ ؤة ظ ذنع قوغداي ذ ظ ت، . اهللا تاظاالم معنعنع دوس مةننعث دىش اال دذش اهللا تاظدع مةن قعل تعنع دىش مةننعث دوس ذن. دىش معنع، ش ث دىش معنع اهللا نع تعنعث دىش ث دوس ىن اهللا نع عث ظىح

أزع عنعث ظ ان آعش ذرذش ظاحق ذنعثغا ظ ويا ظ ذتقان آعشع ض ةن ظذرذشقان آعشع اهللا . ظذنع دىشمةن ت ذنعث بعل ظاراث “فتح البـاري ” ـ ه.ا “ تاظاال بعلةن ظورذشقان بولعدذ ة ق نعث شةرهعض ذ هةدعس د، ـ 11! ، دعكع ب ـ 432جعل

. ظايةت

Page 14: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

12

www.munber.org

حىشكةن دوظعلغا ظذ اهللا تاظاالغا قارشع ” : هةدعسعدة مذظازنعث دذ ة دةص، “ بولع عدةظةمام نعث هةدعس ةن ”: ؤة ظةنةس ةن بعل م

)1(.دةص آئلعدذ “ حىشكةن بولعدذدوظعلغا ةيغةمبةر ةن ص ذن؟ س داق بولمعس قا ظذن نئمعش

االمنعث ئرعكتذر ”ظةلةيهعسس ذ ش ة رعيام ع اهللا . آعحعككعن آعمعكا ةن، اهللا تاظاالغ مةنلعك قعلعدعك تلعرعغا دىش ث دوس تاظاالنع

دذ كةن بولع ا حىش ع دوظعلغ ا . قارش وق بولس اال ي اهللا تاظدعغان دعغان اهللا دعظعزدةلمةي دا بعلعنمةي ازعر بولغان ن ، ه

أرىدذ ع آ علةرنع ياخش ع آعش ةقؤا ؤة ياخش دعغان، ت . قورقعذدعن ةتلعك قاراثغ داق زذلم ذالرنع هةرقان ةلبلعرع ظ ذالرنعث ق ظ

دذر ةت حعراغلعرع دعغان هعداي أزعدعكع “ .حعقعرع ةن س دئض !رةهعمدعل زاتنعث دوستع تذرساث

لةص ويا دةس الم ض ةن ظعس ذن؟ س داق بولمعس قا ظذن نئمعشدعكع النغان حاغ بباش ذ )2( غئرع ان ب ئلعص قالغ ةهؤالعغا آ ظ

دا ةنزامان ىننةت . غئرعبس ا، س علعق يامانلعقق ازعر ياخش هدع ايلعنعص قال ةت سىننةتكة ظ ة، بعدظ ذنعث . بعدظةتك ةبعلةر ش س

ابع، “ المستدرك ” هاآعمنعث )1( املعق آعت ةدعس، ـ 4ن ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 44جعل ةملعك ـ 5182. ب رةق

ةدعس، د، ـ 3ه ةت ـ 303جعل ةدعس، ـ 3989، “سنن ابـن ماجـة ”. ب ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 1320جعل . ب .ناملعق آعتابع ؤة باشقعالر“ املسند”تةبرانعنعث ظىح قامذسع، شعهابنعث

قعالردعكع )2( لعم ؤة باش ةهعه مذس ةيغةمبةر ظةبذس ذ، ص عدة ظ ر هةدعس ذنعث بع ذ ظةنه ذرةيرة رةزعيةلاله هدذ ةت قعلع ةنلعكعنع رعؤاي داق دئض االمنعث مذن ذنداق ”: ظةلةيهعسس ة ش النغان، يةن ة باش ب هالةتت الم غئرع ظعس

دذ ب قايتع ذر . غئرع رعبالر بةخعتلعكت ذ غئ ة ش ع . ظةن ث رعؤايظعبن ةر ظأزعنع داق ظأم ص مذن ذمحة قعلع دة قوش عتعدذ عقعلعص : دةي ةندةك س عقعلعص آعرض عغا س ث ظأؤعس الن ظأزعنع ويا يع عدا ض جعدنعث ظارعس ع مةس ذ ظعكك ظ . بةت ـ 130جعلد، ـ 1! رةقةملعك هةدعسلةرضة قاراث ـ 146، 145سةهعه مذسلعمنعث “ يىرعدذ

Page 15: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 13

www.munber.org

تلعص ةن يئ دع، بعل تعدة قئرع ذنعث ظىس وثالر ظ المنعث . ح ظعسع ا غئرعبلعق ةر حئثعغ يعص، ظةخمةقل االر آئمع ص، ظألعم حعقع

.نادانلعق يامراص، ظعلعم ظازالص باردع. عآأصةيدةر ب، مأمعنل عدا غئرع علةرنعث ظارعس ةهلع آعش الم ظ ظعسةر ةهلع مأمعنل م ظ ب، ظعلع عدا غئرع ةهلع ظارعس الم ظ ظعس

ىننةتنع ب، س عدا غئرع اؤايعظارعس ةتتعن -ه تعن، بعدظ هةؤةسذحعالرنعث ع تذرغ ب، قارش علةرمذ غئرع ةرقلةندىرعدعغان آعش ص

ذ ظازارلعرعغ دعغانالر تئخعم ىننةتكة حاقعرع ص س ةؤر قعلع ا سذر دذ . غئرعبت داق دةي اال مذن ةن : اهللا تاظ ذرذن ظأتك علةردعن ب س

قا عدا نئمعش ةرنعث ظارعس انالرنع(ظىممةتل دة ) يام ةر يىزع يدع؟ علعرع بولمع ةقعل ظعض عدعغان ظ تعن توس ذزذقحعلعق قعلعش ب

ذزذقحعلعقنع توسذص، بعزنعث ا نعظذالر ظارعسعدعن ب جاتلعقعمعزغ ))1.ظئرعشكةن ظازغعنا آعشعلةر بذنعثدعن مذستةسنا

يعم)2(سعمايعثسةن دة ... آئحةك-دا، سعياقعثدا، آع لعرعث .غئرعبسةن

.ظايةت ـ 116 هذد سىرعسع، )1(ار !) ظذنعثدعن رازع بولسذن اهللا(قةييذم ظعبنع ظعمام )2( ر سأزع ب ةفعس بع ذ ن دة تذلعم لعق هةققع ذ غئرعص : نعث بذ ” ا، ظ عؤالغان بولغاحق ة يئصعش ذالر بعدظةتك ب، ظ دا غئرع أز دعنع ذ ظ ىن ظ انلعقلعرع ظىح عز بولغ ذالر دعنس ظ

ب، بعن عدة غئرع ذ ظةقعدعس ىن ظ انلعقلعرع ظىح عز بولغ ذالر ظةقعدعس ب، ظ تا غئرع ىننةتنع تذتذش از س امأز ذ ظ ىن، ظ انلعقع ظىح ة بولغ ك، زااللةتت ذلع حعرع ذتقان ي ذالرنعث ت ب، ظ دا غئرع ذ نامعزع بولغانلعقلعرع ظىحىن، ظودا ان س ةن قعلغ ذالر بعل ب، ظ لعقعدا غئرع عمعغاحقا قئرعنداش لعقع ظوخش ذالرنعث قئرعنداش ب، ظ دا غئرع يذلع

.لعرعضة ظاساسةن سودا ظاالقة قعلعشعدذهةؤةس ـ ظاالقعدة غئرعب، حىنكع ظذالر ظأزلعرعنعث هاؤايعب لعرعدا غئرع ك ظعش ا ؤة ظاخعرةتلع ذ دذني دا، ظ قذحع، . يئغعنحعقاقلعغان عدعن هةمكارالش ث ظارعس ذ ظاؤامنع ظ

دذر عدا ظالعم ادانالر ظارعس ذ ن اؤايع . يارعدةملةشكىحع تاصالمايدذ، ظ ذحع، ه ىننةتنع تذتق عدا س ةر ظارعس ـ بعدظةتحعلة ةؤةس ؤة بعدظةتك علعق ه ذحع، ياخش ذلعغا حاقعرغ ذلعنعث ي ث رةس عدا اهللا ؤة اهللا نع ذحعالرنعث ظارعس حاقعرغ

Page 16: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

14

www.munber.org

العق ةندذني لعرعثدا غئرعبس ا . ظعش تعص قالغعنعغ ذنعث آئ ظة ذرذص آةتم مذ ! قايغ ىن آىحةص دىرىش ظىح ة يىزلةن ذنع ظأزىثض ظ

!آةتمةدا ان يولذث ةنغئرماثغ دا . عبس ذحعالرنعث ظذنعث ماثغ

ا ئس قعلم ذق ه دعن يالغذزل ع ! ظازلعقع ذحعالرنعث قارش حعقق !آأصلىآعدعن مةيىسلعنعصمذ آةتمة

ةن ةن س دة غئرعبس الص، . آئحعلعرعث دة يعغ دعن قةلبعث ظذنعثأزلعرعثنع ث ياشالش آ دار ظايالنع ةن، هازع اهعنع بعل ئكعصظ ، ح

ذرذص زعك ارتعص ت ازابعنع ت دارنعث ظ ع يارع بعه، اهللا ن ر، تةس عةش تعغفار ، مةدهعيعل ذش ظعس از ظوق ش ؤة نام ةص قعلع تةل

ارقعلعق ةنظ اعرعمعز: صايدعلعنعس ةن ! صةرؤةردعض ز هةقعقةت بعذحعنعث ر حاقعرغ االمنعث (بع ةد ظةلةيهعسس ةنع مذهةمم ، )ي

انلعقعنع ا حاقعرغ ثالر، دةص ظعمانغ ان ظئيتع ا ظعم رةببعثالرغذق، ان ظئيتت دذق، ظعم ارعمعزظاثلع ث ! صةرؤةردعض بعزنع

ا انلعقلعرعمعزنع يوقق ن، يام عرةت قعلغع ذناهلعرعمعزنع مةغص ضةبزع روه دا ق عالرنعث قاتارع ع ياخش ارغعن، بعزن حعق

ارقعلعق ؤةدة ! صةرؤةردعضارعمعز .قعلغعن ةيغةمبةرلعرعث ظ بعزضة صعنع ان نةرس ان (قعلغ اس بولغ ا خ ةت قعلغانالرغ ةنع ظعتاظ ي

انلعقتعن ذيرذص، يام علعققا ب عدا ياخش ةؤمنعث ظارعس ر ق ان بع عص قالغ لعققا ظالمعش انلعق ياخش ا، يام يامانلعقق

! يةرلةرضة قاراثبئتعضعحة بولغان ـ 205بةتتعن ـ 194جعلد، ـ 3، “مدارج السالكني”، “ .توسقذحعدذر

Page 17: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 15

www.munber.org

سةن . قعيامةت آىنع بعزنع رةسؤا قعلمعغعن بةرضعن،) جةننةتنع ))1هةقعقةتةن ؤةدةثضة خعالصلعق قعلمايسةن

دا، ان حاغ ةن باغالنغ ا بعل ةلبع دذني علةرنعث ق عنحة آعش آأصان، ة حئتعلغ ش سأيضىسعض ذز قعلع ةن يالغ ةلبع اهللا بعل ع ق ظ

!بةختلعك ظعنسان ـ ساثا مذبارةك بولسذنذزذر قعالر ه االؤةتلعرعن-باش ل ه اؤايعع باتع -ه

ا ذحع ناخش لةردعن، ظازدذرغ ذزعكعالردعن -هةؤةس ان م ظعزدةؤاتققان دعن تاص ث آاالمع ذزذرعنع اهللا نع ث ه ع ظأزعنع دا، ظ حاغ

!ظعنسان، ساثا مذبارةك بولسذنةر ذنلعغان قةلبل علةر (نذرغ اقلعغان آعش اناهعدا س أز ص اهللا ظنا دعن مذستةس علةر بعل ) بذنعث ان نةرس ارام قعلعنغ ةن ه

عش ع ظذحرعش كةن تاماس ئيعغا حىش ث ص دامحع خعيالنع ؤة ظالكة ارزذ قعلعص اهللا تةرةص ةننعتعنع ظ ةلبع اهللا نعث ج ع ق دا، ظ حاغ

!سئغعنعش بعلةن ظذحقان ظعنسان، ساثا مذبارةك بولسذنالعس االغعال خ انة اهللا تاظ ادةتنع يئض د ؤة ظعب دة، تةؤهع ظةقع

ر ظئس ةن بع ةن هةقعقةت دا، س ش بابع ةن قعلع ة . عل ظادةمس هةممدا سةرص قعلغان سةبرةثنعسئنعث ذ يول ، حعدامحانلعقعثنع ؤة ب

نع نع ؤة زئرعكعش ىن حارحاش اقعرعش ظىح ذنعثغا ح ع، ظ مئلعثن .بعلمةيدعغان روه بعلةن قعلغان دةؤعتعثنع ظوبدان بعلعدذ

.ظايةتلةر ـ 194، 193 ظال ظعمران سىرعسع، )1(

Page 18: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

16

www.munber.org

ةن ةآلةر ”س اؤايع ظئش ان ي تعن قاحق عدعن )1(“يولؤاس تةرعصان اثا قارعتعلغ ازارع ؤة ، عزلعك ظةدةصسس ل ظ ان دع آولعغ

ا دعث ظورعلعرعغ ةرؤا قعلمع ةندعن . ص ذنعث س ةن، ب ع س حىنكةنلعكعنع ع ظعك ةرنعث يول ةيغةمبةر ؤة ظةلحعل عرعكع ص ظعلض

ةن ة . بعلعس أز قةؤمعض ذ ظ ةؤمعم : ب ع ق ذز اهللا! (ظ ا يالغ غذد ئح مةب قا ه دعن باش ة ظذنعث ثالر، سعلةرض ادةت قعلع ظعب

ةق( وق) بةره ذه ةن دئض))2ي الص، ن االمدعن باش ظةلةيهعسسةد ةيغةمبعرعمعز مذهةمم ع ص ذالرنعث ظاخعرقعس ظ

ث االمغا اهللا تاظاالنع ةد (: ظةلةيهعسس ع مذهةمم ةن «!) ظ مةقةت ذز(ص الاهللا ) يالغ ا غع قا، اهللا غ ادةت قعلعش ئح (ظعب هعنع دذم، ) نةرس لعككة بذيرذل ئرعك آةلتىرمةس انالرنع (ش ) ظعنس

ادةت قعل ا ظعب ةن، اهللا اهللا غ قعال دةؤةت قعلعم ثال عش اهعغا نع دةرضةن عن» قايتعم ذيرذغعنعغا دةص ))3دئض عنعث ب ةدةر هةممعس ق

ع ذتقان يول ذد. ت العه)4(ه ذظةيعب، )5(، س )6(شة ظةلةيهعس أز قةؤمعض ع ظ االمالرنعث هةممعس ادةت : س ا ظعب اهللا غ

ذد قا مةب ن باش ة اهللا دع ثالر، سعلةرض ةق(قعلع ذر) بةره يوقتكةندئيع ان . ش ةؤمعنعث قعلغ االم ق راهعم ظةلةيهعسس ظعب

دعن دذظعبادةتلعرع داق دةي اقالص مذن أزعنع ظ علةر : ظ س

. ظأمىحىك ظىيعنعث ساهعبلعرعنع آأزدة تذتعمةن)1( .ظايةت ـ 23 مذظمعنذن سىرعسع )2( .ظايةت ـ 36 رةظد سىرعسع، )3( .ظايعتعدعكع سأزع ـ 65 هذد ظةلةيهعسساالمنعث ظةظراف سىرعسعنعث )4( .ظايعتعدعكع سأزع ـ 61منعث هذد سىرعسعنعث سالعه ظةلةيهعسساال)5( .ظايعتعدعكع سأزع ـ 59 شذظةيب ظةلةيهعسساالمنعث ظةنظام سىرعسعنعث )6(

Page 19: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 17

www.munber.org

ادا ـ ذتالردعن مةن راستال ظ ذؤاتقان ب يذسذف ))1.جذدامةن حوقذندذ داق دةي االم مذن راهعم، : ظةلةيهعسس دادلعرعم، ظعب ةن ظةج م

د تعم، هئحقان ا ظةضةش ذبالرنعث دعنعغ هاق، يةظق عنع ظعس اق نةرسذ اهللا نعث بعزضة اهللا غا شئرعك آةلتىرىش بعزضة اليعق ظةمةس، بانالرنعث ئكعن ظعنس دذر، ل ان مةرهةمعتع انالرغا قعلغ ؤة ظعنس

))2.تولعسع شىآىر قعلمايدذعزلعك ةن ظةدةصس ةن دذح آةلض ة ، س أزعنع حةتك نعش، ظ حئكع

ارلعق ظعشالردا ياردةمحعسعز قالمعدعث سةن حىنكع . تارتعش قاتةن ةنلعكعنع بعلعس ع ظعك ةرنعث يول ذنعث مأمعنل ةندعن . ب ذ س ظع ذتقان يول ةؤلعياالرنعث ت العه ظ عرعكع س ذ . ظعلض رظةؤن ظ ص

أمعن، دعكع م دذدقا دةؤرع ارتعص ظذخ دعن ت عؤةتلعك بالع مذناسقةدةر تذتعشعدذ، تةيمعييةلةرضة ظعبنع ؤة هةنبةل ظعبنع ظةهمةد ظذنعثدعكع نةرسعلةرال مةؤجذت ـ اهللا ظاسمان ـ زئمعن ؤة ظذ يةنة

)3(.بولعدعكةن ظعزحعل داؤاملعشعدذعدةك ةس نةرس ىن ظةرزعم ةن ظىح ق س داق قئيعنحعلع هةرقان

دذ دذ ، آأرىنع تعص قالع ازارالر آئ ةن ظ اثا بئرعلض ةرص . س ةن س سا عز دةؤةت دئثعزعغ ةقةت حةآس ع ص ارلعق آىحىثن ان ب قعلغ

سةن يةنة . بعلعسةن قويذلغان بعر بارماق معقدارع ظعكةنلعكعنع

.ظايةت ـ 26 زذهرذف سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 38 يذسذف سىرعسع، )2(دذ )3( داق دةي االم مذن ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ة ”: ص علةر هةقعقةتت ألىك آعش ر ب دة بع ذممعتعم ظعحع دذظ ث تذرع . حع

دذ ان يةتكىزةلمةي ذحعالر زعي ت قعلغ ذالرغا سىيعقةس دذ . ظ ث تذرع دا حع ذ مةيدانع ةدةر ش ة ق ذالر قعيامةتك ، “ .ظ .رةقةملعك هةدعسلةر ؤة باشقعلعرع ـ 1037 ؤة 1923، 1922، 1921، 1920سةهعه مذسلعم،

Page 20: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

18

www.munber.org

ةيغةمبعرع ث ص ذه اهللا تاظاالنع دعكع ن االم هةققع ظةلةيهعسسذص تذرعسةن ذه : سأزعنع ظوق عن ةن ! صةرؤةردعضارعم«: ظئيتت م

. دةؤةت قعلدعم ) ظعمانغا ( آىندىز -هةقعقةتةن قةؤمعمنع آئحة ذرذؤةتتع ذ قاح ذالرنع تئخعم تعم ظ ث دةؤع ذالرنع . مئنع ةن ظ م

ئنعث مةغصعرعتعثض ان دةؤةت س ةر قاح ذن دةص، ه ة ظئرعشسام، ىن (قعلس لعق ظىح ع ظاثلعماس اقلعرعنع ) دةؤعتعمن بارم

دع، ذالقلعرعغا تعقعؤال ع (ق اآع مئن لعق ي أزىمنع ظاثلعماس سدع، ) آأرمةسلعك ظىحىن آعيعملعرع بعلةن باشلعرعنع حىمكعؤال

دا( ذردع، حوثحعلعق قعلعص ) آذفرع دعن(حعث ت ذ ) ظعمان تئخعمارتتع اش ت دعم .ب وؤالص دةؤةت قعل ذالرنع ت ةن ظ دعن م دعن .ظان ظان

دعم ذرذن دةؤةت قعل دعم ؤة يوش كارا دةؤةت قعل ذالرنع ظاش .ظصةرؤةردعضارعثالردعن مةغصعرةت تعلةثالر، ظذ : ظئيتتعم) ظذالرغا(

دذر عرةت قعلغذحع ةن مةغص ذر .هةقعقةت ول يامغ ة م ذ سعلةرض ظدذ دذرذص بئرع اللعرعثالرنع ؤة .ياغ علةرنعث م ذللعرعثالرنع س ظوغ

ا تةثالرنع ظات اغالرنع، ظأس ة ب دذ، سعلةرض ةيتعص بئرع آأصدذ دعن .قعلع ث بىيىآلىآع علةر اهللا نع ىن س ة ظىح نئم

))1قورقمايسعلةر؟ان أيىملىك ظعنس ع س ةيغةمبعرع ! ظ ث ص ةندعن اهللا نع ةن س م

ذه اقعرعص ن ةؤمعنع ح أز ق االمنعث ظ ىن : ظةلةيهعسس ة ظىح نئمث بىيى علةر اهللا نع علةر؟ س دعن قورقمايس أزعنع آلىآع ةن س دئض

.سورايمةنتةآرارلعشعثنع ، قايتعلعشعثنع

.ظايةتكعحة ـ 13ظايةتتعن ـ 5 نذه سىرعسع، )1(

Page 21: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 19

www.munber.org

: سةن ظأز قةلبعثدة ظذالرغا خعتاب قعلعص، ظةي آعشعلةرا • ان تذرس علةرنع ياراتق ذ س علةر اهللا ظ ىن س ة ظىح ، نئم

علةر؟ دعن قورقمايس ث بىيىآلىآع عغا نع ىن باشقعس ة ظىح نئم ظعبادةت قعلعسعلةر؟

علةرنع • ذحع رس اعزعقالندذرغ ىن اهللا تذرس ة ظىح ، نئمىن ة ظىح علةر؟ نئم دعن قورقمايس ث بىيىآلىآع علةر اهللا نع س

باشقعسعغا شأآذر قعلعسعلةر؟دعن • ث بىيىآلىآع علةر اهللا نع ىن س ة ظىح نئم

علةر؟ ة قورقمايس علعقع سعلةرض ذنعث ياخش ةنكع ظ ؤةهال .ظأرلةؤاتعدذ، ناحارلعقعثالر ظذنعثغا قاراص حىشعؤاتسا

ازابلعق نعث ظ ةدعيلعك آىرةش ةن ظةب دعن س ايعتعنع ظان نعهدذ الر لعغعرالي دة ياش دا آأزلعرعث ال قعلغعنعث ث . خعي ذ اهللا نع ظ

معنع ا -دىش ةم ظوتعغ علةرنع جةهةنن ةيتان، آعش ذدايعم – ش خذن تا -ساقلعس ة ظاشذرذش عنع ظةمةلض رعص، ؤةدعس ئلعص آع ظ

تذر ان آىرةش عنع ظالغ ةن نئسعؤعس ة : بةلضعلةنض ة م ن ظةلؤةتتئنعث دعن س اندعكعلةرنع بةندعلعرعث ةن س مذظةييةللةيمةن دا ))1ظعض أؤةن قئتع ةث ت ةمنعث ظ ذنعث جةهةنن ، ظ

.ظايةتـ 118 نعسا سىرعسع، )1(

ص ذالهعزة قعل الص م دعن باش ذ ظايعتع ث مذن ةرنع، اهللا تاظاالنع ع ظايةتل عرعكع ؤة آئيعنك دعن ظعلض عز ظذنعث سأرىث ة ! : آ ع ظأزعض ارقعلعق (آعمك ةر ظ ة ) مأجعزعل يعن، صةيغةمبةرض دعن آئ ق بولغان ول ظئنع وغرا ي ةنع (ت ي

ة ذنعث ظةمرعض ةرنعث ي) ظ ةن، مأمعنل ةتحعلعك قعلعدعك أز مذخالعص ذنع ظ عدعكةن، ظ ة ظةضعش دعن غةيرعيض ولعذنع ز، ظ ذص بئرعمع ا قوي ة(يولعغ اي ) ظاخعرةتت ان ج ةن يام ةم نئمعدئض ىزعمعز، جةهةنن ة آعرض اهللا !.جةهةننةمض

عنع ئرعك آةلتىرىلىش عنعث ش رةر نةرس ة بع ذناهعنع (ظأزعض رعلعك ض ةنع مذش دذ، ) ي عرةت قعلماي ة مةغص ظةلؤةتت

Page 22: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

20

www.munber.org

ة ئنع ظعلكعض ازاب س اث، ظ عنع ظاثلعس ةن خذتبعس سأزلعضدذ دذ : ظئلعؤالع داق دةي ذ مذن ةيتان(: ظ ةن «) ش اهللا هةقعقةتة عيلعق (سعلةرض اتالش، ظاس ذحعنع مذآاص ةت قعلغ ظعتاظ

ارةت تعن ظعب ذحعنع جازاالش دع، ) قعلغ ان ظع ع قعلغ راست ؤةدعندع( ا قعل ة ؤاص ة ). ؤةدعسعض ةن سعلةرض يعن (م ةندعن آئ ظألض

اؤاب رعلعش، س ان تع وق، دةص يالغ ةنلةر ي ازا دئض ؤةدة ) ، جدعم، ان ظع ة(قعلغ ث ) ؤةدةمض ة مئنع دعم، سعلةرض لعق قعل خعالص

بولغعنع يوق، م هأآىمرانلعقع ) آذفرعغا، ضذناهقا زورلعغذدةك (ةقةت علةرنع ص ةن س ذمراهلعققعال(م علةر )ض دعم، س دةؤةت قعل

ع( ع ) دةؤعتعمن ىن مئن ذنعث ظىح دعثالر، ش ذل قعل قوباردةم ة ي ةن سعلةرض ةثالر، م أزىثالرنع ظةيعبل ةثالر، ظ ظةيعبلعمرعص اردةم بئ ا ي علةرمذ ماث ةن، س علةرنع قذتقذزالمايم رعص س بئ

ةن علةر، م ع قذتقذزالمايس ا مئن ع اهللا غ ذرذن مئن علةرنعث ب سة( ةن، ) ظعبادةتت راص قعلمايم انلعقعثالرنع ظئتع ئرعك قعلغ ش

دعن باشقعنع أ (بذنعث ذ ) زعاهللا ظ ةن، ظ ا شئرعك آةلتىرعدعك ع اهللا غ دذ، آعمك عرةت قعلع ة مةغص ان ظادةمض خالعغ

دذ ان بولع اتتعق ظازغ ةن ق ذالر . هةقعقةت رعكالر (ظ ةنع مذش ةقةت ) ي ذص، ص ع قوي أزلعرع(اهللا ن ع ) ظ امالر (حعش نان ةن ظاتعؤالغ ان ش ) بعل اش تارتق دعن ب ث ظعبادعتع ةقةت اهللا نع دذ، ص ادةت قعلع ذتالرغا ظعب ادةت ب ةيتانغا ظعب

دذ ع .قعلع ةيتان ظئيتت دع، ش راق قعل دعن يع ةيتاننع رةهمعتع دعن « : اهللا ش ئنعث بةندعلعرعث ة س ةن ظةلؤةتت مةللةيمةن اندعكعلةرنع ظعض ةن س ةن .مذظةيي ال قعلدذرعم ام خعي ذالرنع خ ةن، ظ ذالرنع ظازدذرعم ذم ظ ذنداقال حوق ش

وق دئ ( ئلعش ي اب ظ ةت، هئس ذزذن، قعيام ات ظ ةنع هاي العمةن ي ة س ةرنع آأثلعض ل ظةقعدعل ةندةك باتع ، )ضايالرنعث ذم حاهارص ذالرنع حوق ىن (ظ ة ظىح ص بةلض ةزرة قعلع ذتالرغا ن ذالرنع ) ب ةن، ظ قا بذيرذيم ذالقلعرعنع يئرعش ق

كة ذقاتعنع ظأزضةرتعؤئتعش ث مةخل ذم اهللا نع قا (حوق ةث ظويدذرذش ذالرغا م ش، ظ ا قعلع ذلالرنع ظاخت ةنع ق يالرغا)ظوخشاش ةنظعش ذ . » بذيرذيم ةن، ظ ةيتاننع دوست تذتعدعك ذص ش ع قوي ع اهللا ن ة(آعمك ا ؤة ظاخعرةتت ) دذني

دذ ان بولع ان تارتق ظوحذق زعي ذالرغا . ظوص ةيتان ظ ان(ش العدذ ) يالغ ا س ام خعيالغ ذالرنع خ دذ ؤة ظ ةرنع بئرع ؤةدعلالعدذ ( ة س ارزذالرنع آأثلعض مايدعغان ظ قا ظاش دة ظعش ةنع ظةمةل ذالر )ي ةيتان ظ اننعال ؤةدة ، ش ةقةت يالغ غا ص

.ظةنة شذالرنعث بارعدعغان جايع جةهةننةمدذر، ظذالر جةهةننةمدعن قاحعدعغان جاي تاصالمايدذ.قعلعدذ

Page 23: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 21

www.munber.org

دذ ار بولع ا دذح اتتعق ظازابق ذم ق الر حوق عزآع، زالعم » شىبهعس ))1دةيدذ

قا االدعن باش ذالرنعث اهللا تاظ ع ظ اهع قذتقذزغذحعس ؤة صاناهضذالر ىن ظ ةرتعش ظىح عنع ظأزض ازابلعق آةحمعش ذ ظ ان ب غا بولمعغ

الر ذ ياش ةن ظاش ذرذص تأآك رةتلعنعص، قايغ اغرعتعص، هةس ح ظ ظع .ظعككع مةثزعدة دومعالشقا باشلعدع

ث • اال نع ان : اهللا تاظ ةن خالعغ عزآع، س شىبهعسئكعن اهللا ظأزع خالعغان ظادةمعثنع هعدايةت قعاللمايسةن، ل

دذ ةت قعلع ادةمنع هعداي أثلىثنع ))2ظ أزع آ ةن س دئض .ظاحعدذ

ار • أزىث ظ ةن ظ أثلىثنع س ةن قعلعق آ ع . ظاحعس حىنكةم، دا، خاتعرج ة آعرعؤاتقان أمىحىك ظأيعض قعالر ظ ةن باش س

. ظةمعن بعر ظأيضة آعردعث سئنع اهللا يولعدا سأيضىحع

.ظايةت ـ 22 ظعبراهعم سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 56 قةسةس سىرعسع )2(

Page 24: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

22

www.munber.org

ظأيعنعثأمىحىآظةن داق دئض اال مذن ذد : اهللا تاظ ذتالرنع مةب ذص ب ع قوي اهللا ن

ا عغان ظأمىحىآنعث معس أي ياس الع ظ لعغا قعلعؤالغانالرنعث معسايدذ عق (ظوخش ذنع ظعسس أيع ظ ث ظ ةنع ظأمىحىآنع -ي

ذؤاتقان بذتلعرعمذ سوغذقتعن قوغدعيالمعغاندةك، ظذالرنعث حوقذنايدا داق ص ذالرغا هئحقان دذ–ظ ان يةتكىزةلمةي ةرنعث ) زعي ، ظأيل

دذر اجعزع ظأمىحىآنعث ظأيع ذالر . ظةث ظ ةر ظ ةتنع (ظةض ذ هةقعق بذنمايت (بعلسة ظعدع ) ذتالرغا حوق اهللا ظذالر اهللا نع تاشالص ).تعب

ان ادةت قعلعؤاتق ذر، ظعب دذ، اهللا غالعبت دان بعلع عنع ظوب نةرسدذر ش قعلغذحع ةن ظع ةت بعل انالرغا . هئكم ز ظعنس دا (بع قذرظان

ذالرنعث ا ظ ىنزئهنعغ تذرذش ظىح ذ ) يئقعنالش ان ب ان قعلغ باي ))1تةمسعللةرنع صةقةت ظالعمالرال حىشعنةلةيدذ

ةهلع ب ةرنع تةصسعر ظ ةظؤعل ذ ظايةتل داق ت دا مذن قعلغان حاغدذ ات، ”: دةي اش، هايؤان قا ت دعن باش ث ظأزع ذ، اهللا تاظاالنع ب

ةؤلعيا اآع ظألىآكة ظوخشاش نةرسعلةرنع ظ ظأسىملىك، تعرعك يا ة قارعت ةن آعشعلةرض ئرعك آةلتىرض ا ش ذص، اهللا تاظاالغ تذت

الع ةن معس دذ، . آةلتىرض ا قعلع ة دذظ ذ نةرسعلةرض ذالر ظ ظاردةم بئرعشنع ظىمعد رعزقالندذرعشعنع ، هاجةتلعرعنع تعلةيدذ، ي

ث ذالرغا حع ةندة ظ ة دذح آةلض ىن ؤة ظاصةتلةرض ر آ دذ، ظئغع قعلععلعدذ ش ؤة . ظئس ة قعلع أزعنع هعماي ويا ظ ع ض ذ ظعش ذالرنعث ب ظ

.ظايةتلةر ـ 43، 42، 41 ظةنكةبذت سىرعسع، )1(

Page 25: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 23

www.munber.org

ذتقان ظأمىحىآكة اناهلعنعش ظىحىن ظأي ت . ظوخشايدذ ظذنعثدا صعق، ن ة ظعسس أمىحىآنع ن أي ظ ذ ظ ذردعن ب ة يامغ وغذق، ن ة س

اقلعيالمايدعغان دعغان، س ة قعاللماي مةندعن هعماي ذنع دىش ، ظر عز بع ةتظعي صايدعس دعغان ق ةت قعاللماي عدعن بعهاج هئحنةرس

أي ان . ظ ث قعلعؤاتق اال ظأزعنع يعن، اهللا تاظ دعن آئ ظذنعثةن نةرسعلعرعنع ا ظوخشعتعص شئرعك آةلتىرض ظعشلعرعنع، اهللا غ

ذنعث ذرذص ظ ص ت علةرنع بعلع ةن آعش ئرعك آةلتىرض غا شدذ ذالرنع جازاالي ىن ظ ذنعث ظىح اهالندذرعدذ ؤة ظ اال . ظاض اهللا تاظ

ذحع ص تذرغ ةممعنع بعلع ذحع، ه ش قعلغ ةن ظع ةت بعل هئكم )1(.زاتتذر

ةظدعنعث ”، “الفتح القـدير ”، شةؤآانعنعث “منعث تةصسعرع قذرظان آةرع ”آةسعرنعث ظعبنع )1( تيسـري كـرمي ”س

، “الرمحن

Page 26: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

24

www.munber.org

)1( ظأيعضة داظعر ظعلمعي مأجعزعلةرنعثظأمىحىآ

علعك زا ظعض عتئتع يئ ةمعس ظذنعؤئرس ةيعن ش اآولتعتع ظ صىملىآلةرنع عنعث ظأس لعق آةسعص راش ؤة هاشاراتشذناس ظاس

ارحة ظعلمع ماقالعسعنع بامبعنعث ظوقذتقذحعسع دوآتور )2(بعر صدعم ذغان ظع ذلع، . ظوق ذش ظذس أيع، تذرم أمىحىك ظ دا ظ ظذنعث

ةهؤالع ؤة اش ظ أيعنع ياس ع ظ لذبع ظولجعلعرعن تعكع ظذس تذتذشدع ان ظع ا قعلعنغ عي تئم ةرنع . ظاساس ذ ظايةتل ة ب دا يةن ظذنعث

ي اتالنغان ظعلمع ذرظاننعث ظعسص تا ق ةن ظاساس حأرعدعض .مأجعزعلعرعنع ظوتتذرعغا قويغان ظعدع

العنع ظأي ياسعغان ظأمىحىآنعث : اهللا تاظاالنعثدذآتذر ماق -يةنع ظأمىحىآنعث ظأيع ظذنع ظعسسعق (معسالعغا ظوخشايدذ

ذؤاتقان بذتلعرعمذ سوغذقتعن قوغدعيالمعغاندةك، ظذالرنعث حوقذنذال ايدا ظ داق ص دذ –رغا هئحقان ان يةتكىزةلمةي ةن ) زعي دئض

: مذنداق دئضةن ـ ! اهللا ظذنع ظأز صاناهعدا ساقلعسذن–شةيخ سالعه ظةلفةؤزان : ظعالؤة)1(

ةر ذرظاننعث ه ع ق دذ؛ حىنك عرعص آعتع أز ظأزض ةن س ي دئض ة، ظعلمع أجعزعلعرع دئيعلس زدعنعش م ظع :مأجعزعلعرع بارتةرةصلعمعلعك

.تعل ؤة ظذسلذب جةهةتتعن ـ 1 .يىز بةرضةن ؤة بعرعدعغان ظعشالنع ظعلمعي شةآعلدة ظأز ظعحعضة ظئلعش ـ 2 .شةرعظةت ظةهكاملعرع جةهةتتعن ـ 3 عدعن ـ 4 أآىملعرع نوقتعس زدعنعش ه انالرنعث ظع دعغان ظعنس ئلعص بارماي قا ظ ع . خاتالعشعش ةمما، بعرعنح ظ

ال ةس، حىنكع نوقتعدا خات ذمكعن ظةم رعش م ىز بع ق عق ي ة اليع ذحع، مةدهعيعض ةن ظعش قعلغ ةت بعل ذ، هئكم ظ .اهللا تةرعصعدعن نازعل قعلعنغاندذر

دذرراهماننعث )2( ة ظاب ذ، مايس ةت ” ب دة هةققانعي م دةؤرع اهعرةدعكع “ ظعلع ذص، ق ةهقعقاتع بول ذق ت ماؤزذل )ظىحعنحع هالقا. ( قعلعنغانضئزعتعدة مذبارةك رامعزان ظئيعدا ظئالن“ ظةلظةهرام”

Page 27: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 25

www.munber.org

دذ ايعتع بعلةن باشالص مذنداق دةي ـ ظأي اتخـذت اهللا تاظاال : ظعغان ةت ياس ا داالل ذ ظاياللعقق ان، ب ر قعلغ أزنع زعكع ةن س دئض

ذص، قعلعدعغان ت هةرصع قوشذلذص آةلضةن ـ العنكبوتصئظعل بولذت ةن ظةرلعظةنكةب عمنعث دئض دعغان ظعس ةت قعلع ة داالل كك

.ظارقعسعدعن آةلضةناآتذر ـ ظايةتتة بعر خعل ا ـ اهللا ظذنعثدعن ص شذنداقال قارعماقق

. تعل ظعشلعتعش خاتالعقع باردةك تذيغذ بعرعدذدذ داق دةي ور مذن دا : دوآت وغرا بولغان ة ت ل جةهةتت ، )1(تع

دذ ةن بولع ىز بةرض العق ي دعن خات ي نذقتع ةمما،ظ. ظعلمع أمىحىك ظادعر العق س داق خات ث بذن ان زاتنع اتنع ياراتق ارلعق آاظعن ؤة ب

...قعلعشع مذمكعن ظةمةس ظعدعة ث تةبعظعتعض ع ؤة ظأمىحىآنع لعق ظعلم هاشارةتشذناسة ارقعلعق بعزض ةتقعقاتالر ظ ك ت ةث داظعرعلع عؤةتلعك آ مذناس

:تأؤةندعكع هةقعقةتلةر ظايدعثالشتع : بعرعنحع هةقعقةت

ة )1( ذنع ظةرلعكك ةر ظ ذص، بةزعل ل بول ةر خع لعرع ه عدعكع قاراش أزع توغرعس ذت س الرنعث ظةنكةب تعلشذناس

ىرعدذ عرع س ةننع ظعلض ئظعل، دئض اللعق ص ة . ظعشلعتعلعدعغان صئظعل دئسة، يةنة بةزعلةر ظاي ذ هةقت ع ب ةنزذر ظعبن مةن داق دئض ذ، : مذن ذت ظةرلعككعم دذ ظةنكةب ةت قعلع ذ داالل ة . ظاياللعققعم ذنعث ظةرلعكك ةررادعن ظ ذبع ف قذرت

دذ ال آةلتىرع ع معس ذ بئيتعن ذنعث مذن دذ ؤة ظ ةقعل آةلتىرع دعغانلعقعنع ن ةت قعلع أمىحىك :داالل ويا ظ ضذالرنعث، ار ظ أيلعرع ب عغاندةك ظ ث ياس غا تاغالرنع ةر حوققعس ذ ظأيل ئلعنغاندذر ظ ع .س ذ بئيعتتعك ةن ب دئض

. ظعبارعسع ظةرةبحعدة ظةرلعككة دااللةت قعلعص آةلضةنظأمىحىك !بةتلةرضة قاراث ـ 306جعلد، ـ 13، “ تفسري القرطيب”. بةت ـ 632جعلد، ـ 1مةنزذر، ظعبنع ، “ لسان العرب ”

Page 28: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

26

www.munber.org

أمى ةك ظ أي ظةرآ عيالمايدذحىك ظ أمىحىك . ياس ع ظ حعشذس عدعكع مةخس ا تةرعص عقعنعث ظارق ع قورس ارقعلعق مذآعس ظ

ذنعثغا ظوخشاش مذآا ذص، ب دة ظأي ياسايدعغان بول ظةرآةآلعرع .يوق

: ظعككعنحع هةقعقةتتعص ة يئ ةقةت باالغةتك أينع ص ذ ظ أمىحىك ب ع ظ ، حئش

كة دعال ظأيلعنعش قا آع هازعرلعنعؤاتقان ا قعلعش عدذبعن ذ . رعش بأي عدعنال ظ ةك يارعلعش ةس ظةرآ ادعر ظةم قا ق ا قعلعش أي بعن ظ

.ظأمىحىآنع ظأزعضة جةلص قعلعدعغان ظامعل بولعدذ : ظىحعنحع هةقعقةت

ئظومعتعرعيةلعك ؤة ذس ض أيعنع مةخس أمىحىك ظ ع ظ حعشمعلةرنع ك آئسعش ةن تئخنعكعؤعلع الر بعل ان يعص عل قعلغ هاس

دذ ذص حعقع د . توق ةر قان أي ه ذ ظ ا ب اق تاشقع تةؤرعنعشكة قارعتدذ ىر بولع ايعن سةزض الر مول يئصعشقاق سذيذقلذققا . ظعنت ذ يعص ب

ةر ةن ه دعن ظأتك اآع يئنع تع ي ذنعث ظىس ذص، ظ ذنغان بول تويدذ ارات حاصلعشعص قالع داق هاش اآع . قان اراتنع ت الر هاش ذ يعص ب

ظذنع ظولجعغا ظالغانغا قةدةر قامالالص ، حعشع ظأمىحىك آئلعص . تذرعدذتذتذص

:تأتعنحع هةقعقةتةك يعن، ظةرآ دعن آئ قذحع تامامالنغان عش باس جىصلعشأمىحىك ع ظ دذ، حعش دار قعلع عنع هامعلع أمىحىك حعشعس ظ

Page 29: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 27

www.munber.org

دذ ا آئتع ر جايغ راق بع ةر، يع ىن بعخةت ذش ظىح ذمعنع تذغ . تذخص ئس قعلع ةملعك ه دة خاتعرج أمىحىك ظأيع ةك ظ يعن ظةرآ آئ

أ دة حعشع ظ ةيتلةرنعث بعرع ذرغان ص ذنعثغا تذيذقسعز ت مىحىك ظدذ ذنع يةؤئتع ص ظ ذم قعلع ة . هذج ذم ظةمةلض يعش حوق ذ يئ ب

م ةرنعث . ظئشعشع الزع ىن، ظ دىرىش ظىح ذمنع يئتعل ع، تذخ حىنك )1(.ظعنتايعن مذهعمتوقولمعسع

ةر ةن هةقعقةتل لعرعدة يةآىنلعض أز ظعزدعنعش ةتقعقاتحع ظ ت :بعزضة تأؤةندعكع ظعشالرنع روشةنلةشتىرىص بعرعدذ

عب ة : عرعنح ع ؤة ظعنحعك أيع قذرذلذش أمىحىك ظ لعرع ظ يعصأي دا ظةث زةظعص ظ ذ . بعلةن مذتلةق هال اهللا –تةؤعلحعلةرنعث ظ

ظئيتقعنعدةك، ظعضعسعنع دىشمةندعن ـ ! ظذالرغا رةهمةت قعلسذن .مذداصعظة قعاللمايدذ، ظعسسعقتعن، سوغذقتعن هعماية قعاللمايدذ

اجعز ظأي ظأمىحىك ظأيع مذتلةق ها : ظعككعنحع دعكع ظةث ظ لذنعثغا اآع ظ ةن ي تعدعن ظأتك ث ظىس ذ ظأزعنع عمذ، ظ بولسقان، ان قاص ىن قورذلغ اراتالر ظىح اآع هاش ذرذت ي قان ق يئقعنالش

.سانالمايدذقعلتاقتعن باشقا نةرسة اجعزلعقع ظذنعث قذرذلذشعنعث : ظىحعنحع ظأمىحىك ظأيعنعث ظ

عي عدعكع هئسس عرتقع آأرىنعش اجعزلعقعال س تعن، بولمظ اسأي ذ ظ عمذ ب ذ بولس ار، ظ ذ ب ةنعؤع ظاجعزلعقعم ر م دا بع ظذنعث

. هةقعقةتلةرنع يذقعرعقعقع شةآلع بذيعحة تعزعش تةتقعقاتنعث ظةسلعسعدة يوق)1(

Page 30: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

28

www.munber.org

ةرلعك آأرىنعدذ أمىحىك ظىحىن يالغان بعخةت حىنكع، . ظةرآةك ظ .ظذنعث هاالآعتع ظأزع بعخةتةر دةص قارعغان يةردة يىز بعرعدذ

ع علةر توص ذتقان آعش ت ت ع دوس قا بعرعن ن باش ةر اهللا دع ظةضث ظوتتذر أمىحىك ظأيعنع ةن ظ عتعش بعل ذق ظوخش عدعكع تول عس

عدا دعغان نذقتعس ع توختعلع ىن، اهللا ن ذنعث ظىح اق، ظ بولسةص اردةم تةل ذالردعن ي ذتقان، ظ ت ت ةرنع دوس ذص، ظألىآل قويةن ؤة اهللا ةزعر بةرض ان، ن ذربانلعق قعلغ اص ق ذالرغا ظات قعلغان، ظادةت ص، ظعب ةص قعلع نع تةل ذالردعن قذتقذزذش ةس ظ ن ظةم دع

.ةردعن ظئنعق ؤة روشةن نةرسة يوققعلعدعغان صعرقعلالرغا دعكع ظعش أزعمعزنع تأؤةن دا س ذ تئمع ز ب بع

: يئغعنحاقاليمعزث -1 ةتعرع ؤة اهللا تاظاالنع نعث خ ادعر قعلعش ئرعكنع س ش

.مذشرعكنع مةثضى مةغصعرةت قعلماسلعقتعكع سعر .قةبرة بئشعدا اهللا دعن باشقعسعغا قاراتقان ظعبادةتلةر-2ذالر -3 علعؤاظ ةكلغان ظئس ىبهعلةرنع -ش ا ش يوقق

.حعقعرعلعشعة -4 دنع هعماي ان اهللا نعث تةؤهع ا قويغ ةرعظةتنع يولغ اك ش ص

.قعلعش ظىحىن آأرسةتكةن قةبرة هةققعدعكع بةلضعلعمعلعرعنعث -5 ارةت قعلعش ةرنع زعي ةرعظةتتعكع قةبرعل اك ش ص

.هئكمعتع

Page 31: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 29

www.munber.org

ص -6 ذناهكار قعلع ذالرنع ض ةن ظ ةؤةبع بعل ةرنعث س قةبرعل دعغان نةرسة نئمة؟ قويع . ظذالر ظئسعلغان ظأمىحىك ظأيعنعث غذالص آئتعشع-7ظاخعرعدا، ظأمىحىك ظأيع بعلةن ظذالرنعث ظوتتذرعسعدعكع -8

. بعرعضة ماسلعشعشع-ظوخشعتعشالرنعث بعرا ذمعيلعقتعن ظاددعيلعقق دع، ظوم اقلعقتعن ، ظةم يعغعنح

! تةصسعالتقا قاراص يول ظااليلع

Page 32: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

30

www.munber.org

نغان ظعبادةتلةردة شئرعكنعث يىز قةبر بئشعدا قعلع بئرعشع توغرعسعدا

ة نع، ظعبادعتعض ادةت قعلعش عال ظعب ةقةت ظأزعض اال ص اهللا تاظةن داق دئض ذيرذص مذن لعقنع ب ئرعك قعلماس ع ش ع : بعرعن ظ

انالر ىن! ظعنس ذثالر ظىح ةقؤادارالردعن بولذش علةرنع ؤة ، ت سذرذنقعالر علةردعن ب ةر (س ةنكع ظىممةتل ةنع ظأتك ع) ي ان ن ياراتق

ثالر ادةت قعلع ارعثالرغا ظعب ع .صةرؤةردعض ة زئمعنن اهللا سعلةرضا (تأشةك ؤة ظاسماننع بعنا ا غ دا بعن يةنع يذلتذزالرنعث زعحلعقع

اش ةردع، ) ظوخش دذرذص ب ذر ياغ ذتتعن يامغ ةردع، بذل ص ب قعلعىك ارقعلعق تىرل ذر ظ ىن يامغ ذش ظىح ق بول ة رعزع سعلةرض

ةردع تىرىص ب ةرنع ظأس ئرعك ظ. مئؤعل ا ش دع اهللا غ ةمعلةر ذآع، س ةثالر، هالب ئ (آةلتىرم ث ش ذقعنعاهللا نع ) رعكع يوقل

علةر ص تذرعس ةن))1.بعلع داق دئض ة مذن ةقةت : ، يةن ذالر ص ظان اد قعلغ ا ظئتعق ةق دعنغ ان، ه العس قعلغ ا خ ادةتنع اهللا غ ظعب

دا ذز(هال ال اهللا ) يالغ دع غع قا بذيرذل ادةت قعلعش ة ، ))2.ظعب يةنادةت : ئضةنمذنداق د صةرؤةردعضارعث صةقةت ظذنعث ظأزعضعال ظعب

دع عية قعل عثالرنع تةؤس ةن ، ))3قعلعش داق دئض ة مذن اهللا : يةنئرعك عنع ش ئح نةرس ذنعثغا ه ثالر، ظ ادةت قعلع ا ظعب غ

.ايةتلةرظ ـ 22، 21 بةقةرة سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 5 بةييعنة سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 23 ظعسرا سىرعسع، )3(

Page 33: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 31

www.munber.org

جعنالرنع، ظعنسانالرنع : ، يةنة مذنداق دئضةن ))1آةلتىرمةثالر ))2صةقةت ماثا ظعبادةت قعلعش ظىحىنال ياراتتعم

جةبةل رةزعيةلالهذ ظةنهذنعث مذنداق دئضةنلعكع ظعبنع مذظاز دذ ةت قعلعنع ةيغةمبةر ظةلةيهعسساالمنعث ”:رعؤاي مةن ظئشةآتة ص

ة كةن آةينعض دعممعنضةش االم. ظع ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ع «: ص ظدعلعرع ظىستعدعكع هةققعنع ؤة بةندعلةرنعث ! مذظاز اهللا نعث بةن

ةققعن تعدعكع ه ث ظىس ةن؟اهللا نع دع»ع بعلةمس ةن. دئ اهللا ؤة : مدعم ةيغةمبةر ظةلةيهعسساالم. اهللا نعث رةسذلع بعلضىحعدذر دئ : ص

ا « ةققع اهللا غ تعدعكع ه دعلعرع ظىس ث بةن ةن اهللا نع هةقعقةتا هئح نةرسعنع شئرعك آةلتىرمةسلعك، ظعبادةت قعلعش ؤة اهللا غ

ئ ا ه ةققع، اهللا غ تعدعكع ه ث ظىس دعنعث اهللا نع ذنداقال بةن ح شلعق ادةمنع ظازابلعماس ةن ظ ئرعك آةلتىرمعض عنع ش »نةرس

)3(“.دئدعدذلاله لعمدا ظاب ذخارعي ؤة مذس ع ب ذ ظعبن ظذد رةزعيةلاله مةس

ةن ةقعل آةلتىرىلض داق ن ذدعن مذن ةيغةمبةر ”: ظةنه صاالمغا ع : ظةلةيهعسس ث ظةلحعس ع اهللا نع ةث ! ظ ذناه ظ ع ض قايس

.ظايةت ـ 36 نعسا سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 56 زارعيات سىرعسع، )2(ةدعس )3( ةن ه ة آةلض ذخارعي، . بعرلعكك ةدعس، ـ 5912سةهعه ب ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 175جعل سةهعه . ب

.بةت ـ 58جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، ـ 30مذسلعم،

Page 34: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

32

www.munber.org

ر؟ ورعدعم-ظئغع ةيغةمبةر ظةلةيهعسس . دةص س ئنع «: االمص س )1(»...ياراتقان اهللا قا بعر نةرسعنع ظوخشاش قعلعؤئلعش

ش ادةت قعلع ا ظعب ةيغةمبعرعنعث : اهللا غ ا ص ةنع، اهللا تاظاالغ يارقعلعق بوي تعلع بعلةن ظةمعر قعلغان آأرسةتمعلعرعنع ظعجرا ظ

. سذنذشتذرع ة ظعبن ةن تةيمعيي داق دئض ع ”: مذن ادةت ـ اهللا ياخش ظعب

ةن، رازع ب كارا آأرض ان ظاش ةرنع -ولغ ذرذن ظعبادةتل يوش )2(“.ظومذميىزلىك ظأز ظعحعضة ظالعدذ

ذنذش ش ؤة بويس ةت قعلع ع ظعتاظ لع قاظعدعس المنعث ظةس ظعسبولغعنعدةك، ظعبادةتنعث ظةسلع قاظعدعسعمذ تعز صىآىش ؤة باش

.ظئضعشتعن ظعبارةتتذرةرعظةتنعث ع ش ة هةممعس ذالرنعث تعزضعنعض ذص، ظ عر بول ظةس

ةن داظعر ذش بعل انلعقتعن توس ذيرذش، يام علعققا ب ع ياخش عسقارشع ماثغان، سةل قارعغان، صاسعقلعق، ظذنعثغا. حةآلةنضةن

ئرعك علعغا، ش ةت ظازض عنعنع هاالآ ان، تعزض عيلعق قعلغ ظاسا ةيتاننعث قولعغ ةردع ش دعغان لةنةتك ة يئتةآلةي زذلمعتعض

نا دعن مذستةس انالر بذنعث ذزذص قويغ ة . تذتق ةيتانغا ظ ل ش

ةدعس )1( ةن ه ة آةلض ذخارع، . بعرلعكك ةدعس، سةهعه مذسلعم، ـ 7082سةهعه ب ةملعك ه ةملعك ـ 86رةق رةق

. هةدعس .بةت ـ 150جعلد، ـ 10، “اجملموع الفتوى ”)2(

Page 35: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 33

www.munber.org

ذن د قعلمعس علعق ظىمع ذرذص ياخش ةردة ت يعن قةي دعن آئ بولغان .تىضةللعنعدذظاقعؤعتع هاالآةت بعلةن

االمنعث ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ع «: ص علةرنع آئحعس ستعدة ذر ظىس ر ن ايدعغان بع ة ظوخش دذردذم آىندىزض ةقةت . قال ص

دذ ص آئتع دعن حعقع عال ظذنعث ان آعش االك بولغ ةن )1(».ه دئضآعشعلةرضة ) ظاندعن ظذنعثغا قارشع ماثغان (ان سأزعنع ظاثلعغ

دذ قةت قعلعنماي ث . شةص ش، اهللا نع عيلعق قعلع ا ظاس ةقةت اهللا غ صةيغةمبةرلعرع ا ؤة (ص ث دذظ ة اهللا نع ذالرنعث هةممعسعض ظ

االملعرع ذنس تعن ) بولس ع حعقعش ة قارش ث آأرسةتمعلعرعض نعق بولماي ارلعق ؤة ؤةيرانحعلع ةت، خ الردا هاالآ قا ظعش . دذباش

ة ةتمعلعرعنع آعشعلةرض ث آأرس ةيغةمبةرلةر اهللا نع صىحعلةردذر ةتمعلةرنعث . يةتكىزض ا آأرس انة اهللا غ عزع يئض نئض

ار نع ظعنك ادةت قعلعش قعغا ظعب ن باش ش، اهللا دع ادةت قعلع ظعبذر تعن ظعبارةتت ةن. قعلعش داق دئض اال مذن دا : اهللا تاظ دعن

كة ( ذنعثغا آعرعش ةت ) ظ ذر، هعداي ذمراهلعقتعن زورالش يوقت ضذت ع تاغ دع، آعمك ق ظايرعل ة (ظئنع قا بارح ن باش ةنع اهللا دع ي

ذد ذ ) مةب ةن، ظ ان ظئيتعدعك ا ظعم ص، اهللا غ ار قعلع ع ظعنك ندذ ذتقان بولع ذتقعنع ت ةم ت ذنماس، مةهك دعلعرعنعث (اهللا ، س بةن

ابع، “ المستدرك ” هاآعمنعث )1( املعق آعت ةدعس، ـ 331ن ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 175جعل ع . ب ة، ظعبن ماج

.ظعمام ظةهمةدنعث مذسنةدع. بةت ـ 16جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، ـ 43

Page 36: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

34

www.munber.org

أزلعرعنع دذر، ) س اثالص تذرغذحع لعرعنع (ظ ص ) ظعش بعلع ))1.تذرغذحعدذر

يان قعلغان ظأتكةن ظىممةتلةرنعث قعسسعلعرع ؤة اهللا تاظاال با علةر ةن آعش ص آأرض ذالهعزة قعلع ةؤةرلعرعنع م نعث خ ظأتمىش

دذ ةرنعث هةجمعنع بعلةلةي ذقع ؤة خةت ةتنعث حوثل شذنعث . جعنايدعغان أص ظوقذي دا آ ىن قذرظان ةتلعرعثعز ظىح ث ظاي اهللا تاظاالنع

ارةت أزلعرعدعن ظعب ذ س د (: مذن ث ظايةتلعرع ةقةت ) عناهللا نع صةند علعرعال ص ةقعل ظعض دذ -ظ عهةت ظالع ةقعل )2( ، نةس ع ظ ظ

علعرع دعن! (ظعض ذالرنعث هالع ثالر ) ظ رةت ظئلع ذنع )3( ،ظعب ظعنع( ان باالس ةنع توص رةت ) ي دذردذق، ظعب ص قال رةت قعلع ظعب

ذ؟ ذحع بارم ة )4( ،ظالغ دا ظةلؤةتت ذدرعتعنع (بذنعث ث ق اهللا نعار ) آأرسعتعدعغان ، ظذالرنعث تولعسع ظعمان ظئيتقذحع ظاالمةت ب

ذ )5( ،)بولمعدع ظذالرنعث ظايةتلةرنع تةصةآكذر قعلعشلعرع ) ب نةسعهةت ظئلعشلعرع ظىحىن -ظىحىن، ظةقعل ظعضعلعرعنعث ؤةز

))6.بعز ساثا نازعل قعلغان مذبارةك آعتابتذرقةلبع زئرةك آعشعنعث تةربعية ظئلعشع، ظةقعللعق آعشعنعث

عكعر يىرضىز ذرظان ص الالر ق داق معس عؤةتلعك بذن ة مذناس ىشعض

.ظايةت ـ 256 بةقةرة سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 19 رةظد سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 2 هةشر سىرعسع، )3( .ظايةت ـ 15 قةمةر سىرعسع، )4( .ظايةت ـ 8 شذظةرا سىرعسع، )5( .ظايةت ـ 29 ساد سىرعسع، )6(

Page 37: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 35

www.munber.org

أص ايعتع آ دة ناه عكعر . آةرعم ذق ص دة تول ةرعم هةققع ذرظان آ قادةت ان ظعب ا بولغ انة اهللا تاظاالغ ذنعث يئض ع ظ ةن آعش يىرضىزض

دع عغا تةؤهع دذمةرآةزلةشكةنلعكعنع ظةتراص ذ بولسعمذ . بايقاي ظةتلعرع، ظعشلع ث ظعسعملعرع، سىص أزلعرع ـ اهللا تاظاالنع رع ؤة س

ة ث ظعبادعتعض انة اهللا نع اآع يئض رعش ي ةؤةر بئ عدا خ توغرعسادةت قعلعدعغان نةرسعلعرعنع حاقعرعدعغان، ظذنعثدعن باشقا ظعبذيرذش ؤة اآع ب د، ي دعغان تةؤهع كة حاقعرع ةرك ظئتعش ت

تعن ارةتتذسذش ةنع،، ظعب ذيرذق ؤة ي دة ب ل ظعتاظعت ظعزحعذش، قانلعرعدعن بول أ توس نع آ ذ يئنعش ذص، ب ذتقان بول زدة ت

ذقع ؤة يةنة تةؤهعد ظةهلعنعث . تولذقالنمعسعدذرتةؤهعدنعث هوقاتقا ة مذآاص ىن ظاخعرةتت ذنعث ظىح ادا قعلغان ظعشلعرع ؤة ظ دذني

عدعغانلعقع ان ، ظئرعش ادا قعلغ رعكالرنعث دذني مذشذقلعرع ذالر ظازغذنل ازابدىح ؤة ظ دعغان ظ ةر-آئلع ، ظوقذبةتل

د د هأآمع ةنع تةؤهع دعغان ي ىن بئرعلع انلعقلعرع ظىح عن حعققعدذ ةرآعب تاص د . جازاالردعن ت ذرظان آةرعمنعث هةممعسع تةؤهع ق

ذنعث هةق ازالعرع ؤة شئرعك، مذشرعك ؤة -ؤة ظ ذقلعرع، ج هوق )1(.ظذالرنعث جازالعرعنع ظأز ظعحعضة ظالعدذ

اندعكع أص س ايعتع آ اي، ناه عغا قارعم ذنداق بذلعش شذ ادةت قعلغ ة ظعب ذقعغا قةبرعض العس هوق ث خ حعالر اهللا نع

قوصاللعق ؤة يولسعزلعق بعلةن دةخلع تةرز يةتكىزىشكة جىرظةت ةث ذ آ علعقنعث يوللعرعدعنم عنع ياخش ذنعث داظعرعس ص، ظ قعلع

.بةت ـ 450جعلد، ـ 3قةييذم ، ظعبنع ، “لكنيمدارج السا” )1(

Page 38: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

36

www.munber.org

ع أؤةن . قعلعؤةتت ةث ت ةمنعث ظ أزلعرعنع جةهةنن ذالر ظ دة ظ نةتعجعدعغان عن اهللا ظذنعثد –قاتلعمعدا ظةبةدعي قالدذرذشقا ظئلعص بارع

ذن ذالر اهللا -ساقلعس تع ؤة ظ ار بولذش ئرعككة دذح وث ش ال ح غعقعالرغا ن باش ةرنع اهللا دع ذن ظعبادةتل ان نذرغ ق بولغ اليع

تع ر . قارعتعش ةرنعث بع ذ ظعبادةتل ان ب قعغا قاراتق ن باش اهللا دع : تأؤةندعكعلةردعن ظعبارةتقعسمع

دذظا قعلعش ؤة ياردةم سوراش-1أز خوج دا ظ داق ظةهؤال ة هةرقان ر نةرس دعن بع ايعنع

دا ذنعث ظالدع دعغان، ظ ةت قعلماي ذنعثغا ظعتاظ ورعمايدعغان، ظ سدعغان ذمكعن خارالنماي ش م ةؤؤذر قعلع عنع تةس ذلنعث بولذش ق

ةس ايعن . ظةم ذ ظعنت ة، ظ ار دئيعلس ذل ب ر ق ذنداق بع ةر ش ظةضدذ ذرغان بولع دا ت ةر ظالدع ر خةت ذق بع اال . قورقذنحل اهللا تاظ

دذ داق دةي دذ صةر: مذن ارعثالر ظئيتع ا «: ؤةردعض ا دذظ ماثايعثالرنع(قعلعثالر، مةن ذل قعلعمةن ) دذظ تعلعضعنعثالرنع (قوب

ةن ق )بئرعم دعن حوثحعلع ث ظعبادعتعم عزآع، مئنع ، شىبهعسة دا جةهةننةمض ار هال دعغانالر خ اش تارتع ص ب قعلع

اهللا نعث ضىزةل ظعسعملعرع : ، يةنة مذنداق دةيدذ ))1»آعرعدذار، اهللا ذ ب ع ش عملعرع (ن ىزةل ظعس ث ) ض اثالر، اهللا نع ةن ظات بعل

ة عملعرعنع آةلس ةرك -ظعس دعغانالرنع ت ةس قوللعنع آةلمذالر ثالر، ظ ة(ظئتع عنع ) ظاخعرةتت لعرعنعث جازاس قعلمعش

.ظايةت ـ 60 غاصعر سىرعسع، )1(

Page 39: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 37

www.munber.org

دذ دذ))1تارتع داق دةي ة مذن ذ يةن كةن : ، ظ ىن حىش عغا آ بئشا ا قعلس ادةم دذظ عنع(ظ ذنعث دذظاس دعغان،) ظ ةت قعلع ظعجاب

دعغان ؤة ع آأتىرىؤئتع ةن ظئغعرحعلعقن عغا آةلض ذنعث بئش ظم؟ ان آع ارلعرع قعلغ ث ظورذنباس علةرنع زئمعننع ع )2( ،)س ظ

ةد ةقةت «!) مذهةمم ةن ص ذز(م الاهللا ) يالغ قا، غع ادةت قعلعش ظعبا عنع (اهللا غ ئح نةرس دذم، ) ه لعككة بذيرذل ئرعك آةلتىرمةس ش

انالرنع( قع) ظعنس ادةت قعلعش ا ظعب ةن، اهللا اهللا غ ال دةؤةت قعلعمثال ةن نع اهعغا قايتعم عن﴾» دةرض دعلعرعم )3(دئض ث بةن ، ﴿مئنع

ا ذق سورعس ةن توغرذل ةندعن م ع (س ذالرغا ظئيتقعنك ةن )ظ ، مةن ذالرغا يئقعنم ةن ظ ةهؤالعنع، (هةقعقةت ذالرنعث ظ ةنع ظ ي

ةن ص تذرعم أزلعرعنع بعلع ا )س ةن دذظ ا، م ا قعلس ا دذظ ، ماثعنع ظ ذحعنعث دذظاس ول قعلغ وغرا ي ذالر ت ةن، ظ ةت قعلعم عجاب

ان ا ظعم ذل قعلسذن ؤة ماث ع قوب ىن مئنعث دةؤعتعمن عش ظىح تئص .)4()يةنع هةمعشة ظعمان بعلةن بولسذن(ظئيتسذن

-ظاسمان دذظا ظعنتايعن يىآسةك ظعبادةت بولذص، ظذنع صةقةت دذ قا بولماي قعالرغا قارعتعش تعن باش ذحع زات ع ياراتق . زئمعنن

ذنعثغا ظو ةدةؤع، مذش ادةتنع ب ىك ظعب اش بىي ذقعخش ، دذسةناؤع ةيالنع، ق دارذس، ج ةرق ؤة .. ظةي ث ش ارلعق زئمعننع قات

دة ةن غةربلعرع رعص آةتك ة آع ةبرة ظعحعض ان ق ظاللعقاح

.ظايةت ـ 180 ظةظراف سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 62 نةملة سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 36 رةظد سىرعسع، )3( .ظايةت ـ 186 بةقةرة سىرعسع، )4(

Page 40: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

38

www.munber.org

اراث شذ مازار قارعتعؤاتقان ظألىآلةرضة اهللا تاظاال !صةرةستلةرضة قاهللا : قذرظان آةرعمدة ظذنداق ظعشالردعن توسذص مذنداق دئضةن

ايدا اثا ص ذص، س ع قوي ة ن دعغان نةرسعلةرض ان يةتكىزةلمةي ـ زعيذم اث، حوق ادةت قعلس ذالرغا ظعب ةر ظ ن، ظةض ادةت قعلمعغع ظعب

ة( ولمعغعن ) ظأزىثض الغذحعالردعن ب ذم س اثا .زذل ةر اهللا س ظةضان رةر زعي ذز اهللا -بع رادة قعلسا، يالغ ةت يةتكىزىشعنع ظع زةخم

حع بولمايدذ، ظةضةر اهللا ساثا بعرةر قعلغذدةصظع باشقا ظذنع دعنذحع ةزلعنع قايتذرغ ث ص ا، اهللا نع رادة قعلس علعقنع ظع ياخش

دعن ةزلعنع بةندعلعرع دذ، اهللا ص ة بولماي ان ظادةمض خالعغدذ، اهللا ذناهعنع (يةتكىزع دعلعرعنعث ض عرةت ) بةن مةغص

)1()دئيعلدع(» مئهرعباندذر )ظذالرغا(قعلغذحعدذر، ادة اال ظعب ر اهللا تاظ ةقةت بع علةرنعث ص ذ آعش ان ظ ت قعلعنغ

ىك ذقاتع تىرل ة مةخل أزلعرع، ن ة ظ ذالرنعث ن ةنلعكعنع، ظ ظعكان ايدا زعي قعالرغا ص دعغانلعقعباش ة يةتكىزةلمةي ذالرنعث ن ، ظ

ق لعكع ، رعزع ادعر ظةمةس كة ق اتلعق بئرعش ة هاي ألىم، ن ة ظ نسعلةر اهللا نع قويذص : توغرعسعدا خةؤةر بئرعص مذنداق دئضةن

ذقالردذر، اش مةخل ة ظوخش ذتالر سعلةرض ان ب ادةت قعلغ ظعبراستحعل بولساثالر، ظذالرغا ) ظذالرنع ظعاله دئضةن دةؤايعثالردا (

ذن ص باقس ةت قعلع ايعثالرنع ظعجاب ثالر، دذظ ص بئقع ا قعلع . دذظذالر ذتالر(ظ ةنع ب اآع ) ي ذ؟ ي ذتلعرع بارم دعغان ص ث ماثع نع

اآع آأر ذ؟ ي وللعرع بارم دعغان ق ذ ؤة تذتع أزلعرع بارم ان آ ىدعغ

.ظايةتلةر ـ 107، 106 يذنذس سىرعتع، )1(

Page 41: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 39

www.munber.org

ذ؟ ذالقلعرع بارم دعغان ق اآع ظاثالي ةد(ي ع مذهةمم ذالرغا! ظ ) ظع، ئرعكلعرعثالرنع «ظئيعتقعنك ا (ش ذتلعرعثالرنع ماث ةنع ب ي

ع دعن ) قارش اقعرعثالر، ظان عحة (ح ذثالردعن آئلعش ا ) قول ماثا (زعيانكةشلعك قعلعثالر، ظازراقمذ مأهلةت بةرمةثالر مةن اهللا غ

ةنةنلعكعم يألةنض ةرؤا قعلمايم ة ص ىن سعلةرض اهللا )1()ظىحث ذقالردذر : تاظاالنع ة ظوخشاش مةخل أزعدعن سعلةرض ةن س دئض

اال ةهمعيعتع؟ اهللا تاظ ة ظ نعث نئم ا قعلعش ذالرغا دذظ يعن ظ آئادعر ظةمةس، ظذالرنع ظألىك، ظاثلعمايدذ، هئحقانداق نةرسعضة ق

عت ذالرنع ؤاس يعن ظ ةندعن آئ ةؤةر بةرض ذالردعن دةص خ ش، ظ ة قعلعاال ة اهللا تاظ ذ هةقت ار؟ ب ة مةنعسع ب ةص قعلعشنعث نئم اردةم تةل ي

ةن داق دئض ذ اهللا : مذن ة ش ارعثالردذر، ظةن علةرنعث صةرؤةردعض سذؤاتقان ذص حوقذن ع قوي تذر، اهللا ن ذنعثغا خاس اهلعق ظ صادعش

ةس ة ظةم ة ظعض ك نةرسعض ذتلعرعثالر قعلحعلع ذالرنع . ب ةر ظ ظةضاثالر علةرنعث حاقعرس اقعرغعنعثالرنع ، س دذ، ح ظاثلعماي

اؤاب ة ج ذ سعلةرض ان تةقدعردعم دذظاثلعغ ةت قايتذرالماي ، قعيامذالر ع ظ ذالرنع (آىن ا ظ ار ) اهللا غ انلعقعثالرنع ظعنك ئرعك قعلغ ش

دذ، ةت (قعلع ذتلعرعنعث قعيام ذالرنعث ب رعكالرنعث ؤة ظ مذشةدع ئح ظةه ةهؤالعنع ه دعكع ظ ةؤ ) آىنع دعن خ اثا هةممع ةردار س

)2(.ظئيتعص بئرةلمةيدذ) دةكيةنع اهللا (زاتتةك

.ظايةت ـ 195، 194 ظةظراف سىرعسع، )1( .ظايةتلةر ـ 14، 13 فاتعر سىرعسع، )2(

Page 42: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

40

www.munber.org

ةن دذ، دئض ايعمعزنع ظاثالي ةر دذظ ذالرنعث ظألىآل اال ظ اهللا تاظذ ان تةقدعردعم ذالر ظاثلعغ ةتتا ظ ص، ه أزلعرعنع رةت قعلع س

خةؤةر قعاللمايدعغانلعقعدعن قةتظعي ظذالرنعث تعلعكعنع ظعجابةت ر قا بع دعكع باش ذرظان آةرعم رعص، ق دذ بئ داق دةي ة مذن : ظايةتت

يةنع ظعخالس بعلةن (هةقعقعي قعلعنغان دذظا اهللا غا قارعتعلعدذدذ ةت قعلع انع اهللا ظعجاب ان دذظ ع ). قعلعنغ ذففارالرنعث اهللا ن آ

ذدلعرع آذففارالرنعث هئحقانداق قويذص، دذظالعرعنع قاراتقان مةباق بعر شذند ) يةنع آاصعرالر (ظذالر . دذظاسعنع ظعجابةت قعلمايدذ

ذن دةص ذ حىشس ا س ذ ظاغزعمغ ايدذآع، ظ ة ظوخش ظادةمضدعن( ع ) نئرع القعنعنع ظعكك دذ، ظ ئحعص تذرع ارعتعص ظ ذغا ق سئس ( دعغان، ه ذ ظاثلعماي ة س ة -ظةمةلعيةتت عز نةرس تذيغذس

ا عرالرنعث ) بولغاحق ا حىشمةيدذ، آاص ذنعث ظاغزعغ عز ظ سذ هةرض .))1رمةبذدلعرعغا قعلغان دذظاسع صىتىنلةي بعكاردذ

أزلةيدعغان زات ص س ةممعنع بعلع ة -ه اال بةندعلعرعض اهللا تاظأزعنعثال مذشةققةتلعك، ظئغعر ةقةت ظ ةهؤالالردعن قذتقذزغذحع ص ظ

رعص ةؤةر بئ دعن خ ةن ، ظعكةنلعكع داق دئض ةد : مذن ع مذهةمم ! ظذففارالرغا ذ آ ع، ) ب ث «ظئيتقعنك ذقنعث ؤة دئثعزنع قذرذقلذقلعرع االيع (قاراثغذل دعن سعلةرنع آعم ) ظاصةتلعرع -يةنع ب

دذ؟ ثالردا (قذتقذزع ةن حئغع ذقالرنع آأرض ذ قاراثغذل ةر اهللا ) ب ظةضع ذحعالردعن بعزن ىآىر قعلغ ذم ش ا حوق دعن قذتقذزس بذنعث

. »بولعمعز، دةص اهللا غا ظاشكارا ؤة يوشذرذن ظعلتعجا قعلعسعلةر

.ظايةت ـ 14 رةظد سىرعسع، )1(

Page 43: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 41

www.munber.org

ع، ذز(«ظئيتقعنك ارلعق ) يالغ ذالردعن ؤة ب علةرنع ظ اهللا سد علةر غةم دعن س ذنع(عن قذتقذزعدذ،ظان ذثالردعن ) ب تونذغذن

علةر ئرعك آةلتىرعس ا ش اي اهللا غ ان ظئيتم يعن، ظعم ذ ))1»آئ بةهؤال ذنالؤاتقان ظ ق دولق ة ظئنع ان آعشعض ة حعقق زدا آئمعض دئثع .بعلعنعدذ

ظعضعلعرعنعث قعيامةت آىنع ظأزلعرعضة دذظا قةبعر دا قعلغان آعشعلةردعن ظأزلعرعنعث ظادا ـ جذ ظعكةنلعكعنع ظئالن قعلعدعغانلعقع توغرعسعدا

ىن ةن دةهشةتلعك آ ة دئض ةت نئم ع، قعيام ةت آىن ة-قعيام ! ها ع دذظ ان آعش ا قعلعنغ دة، دذظ ذق آىن ذنداق قايغذل ا مذش ماناردةم ظةث آئرةآلعك بولغان حاغدا ظأزع قعلغذحعنعث ظذنعثغا ي

دذ وق ظعكةنلعكعنع ظئيتع ا. بعلةن ظاالقعسع ي ذالرنعث اهللا تاظ ال ظر داق -بع ؤعرلةص مذن ةهؤالعنع تةس دعكع ظ ةن حاغ ع آأرض بعرعن

دذ رعكالر : دةي ذنغان(مذش ادا حوق ةن ) دذني ذتلعرعنع آأرض ببذالر بولسا بعزنعث سئنع قويذص ! ظع صةرؤةردعضارعمعز «: حاغدا

ذتلعرع ظذالرغا جاؤاب » ظعبادةت قعلغان بذتلعرعمعزدذر دذ، ب دةيرعص؛ عزآع،«بئ علةر شىبهعس ةن يالغانحعس علةر هةقعقةت » سدذ ث . دةي ذالر ظأزلعرعنع دة ظ ذ آىن ةغا ش كةنلعكعنع الل اش ظةض ب

ذالرنعث ةمما ظ دذ، ظ دا (بعلدىرع ادعكع حاغلعرع ذتالر «: دذني ب

.ظايةتلةر ـ 64، 63 ظةنظام سىرعسع، )1(

Page 44: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

42

www.munber.org

دذ اظةت قعلع ة شاص ةن» بعزض ان ) دئض داقلعرع -يالغ ا ياؤع يوقق ))1حعقعدذ

ىك آى دعغان بىي ان بول ةر ناماي ذ هةقعقةتل ة ش ذرذن ظةن دة، ب نأرىدذ دا آ أز ظالدع علةرنع آ وق آعش ا ، ي ة دذظ ذالر ظأزلعرعض ظ

ةنلعكعنع وق ظعك عؤعتع ي ةن مذناس أزلعرع بعل ذحعالرنعث ظ قعلغتعص داق ، ظئي ذالرغا مذن دذ ؤة ظ ا حعقعرع ذالرنع يالغانحعغ ظادةت قعلعثالر، دةص : دةيدذ بعز سعلةرنع اهللا نع قويذص بعزضة ظعب

دذق وق اهللا تاظ. بذيرذمع ةرنعث ي ار ظادةمل ذالردعن خ اال بةن داق دئض رعص مذن ةؤةر بئ دعن خ ذص : ظعكةنلعكع ع قوي اهللا ن

دعغان ادعر بواللماي قا ق ةت قعلعش انع ظعجاب ة دذظ قعيامةتكعحذتالر ذ؟ ب ادةم بارم ذمراه ظ ذ ض دعغان ظادةمدعنم ذتالرغا حوقذنع ب

علدذر عدعن غاص ذالرنعث دذظاس ع . (ظ ةت آىن انالر ) قعيام ظعنسذالرغا تو) هئساب بئرعش ظىحىن ( ذتالر ظ دا، ب النغان حاغ ةنع (ص ي

ة ادةت ) بذتصةرةسلةرض عدعن ظعب ذالر تةرعص دذ، ظ مةن بولع دىشدذ ار قعلع انلعقعنع ظعنك ذالر )2(، .قعلعنغ ةنع مذشرعكالر(ظ ) ي

ىن ة ظئرعشعش ظىح ةن (ظعززةتك اظعتع بعل ذتلعرعنعث شاص ةنع ب يك بولذ دا ظعززةتلع ث ظالدع ىن اهللا نع لعرع ظىح ذص )ش ع قوي ، اهللا ن

الر ذتالر(ظعاله ةنع ب دع )ي ا حوقذن ذمان . غ ذالرنعث ض ش ظ ظعةس دةك ظةم ذالرنعث اهللا (قعلغعنع ذتلعرع ظ ةنع ب دا ي ظالدع

ززةت لعرعنعث ظع دذ تئصعش ةؤةبع بواللماي ذالرنعث )س ةنع (، ظ ي

.ظايةتلةر ـ 87، 86 نةهل سىرعسع، )1( .ظايةتلةر ـ 6، 5 ظةهقاف سىرعسع، )2(

Page 45: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 43

www.munber.org

رعكالرنعث ذالر ) مذش دذ، ظ ار قعلع نع ظعنك ةنع (حوقذنذش يرعكالر ث )مذش دذ نع ة ظايلعنع راهعم ))1.دىشمعنعض ، ظعب

ةن داق دئض االم مذن ع : ظةلةيهعسس ةت آىن دعن قعيام ظان ))2.بةزعثالرنع بةزعثالر ظعنكار قعلعسعلةر

قةلبكة ) هةقعقةت ظىستعدة صعكعر يىرضىزعدعغان (بذ مةنعدة، اآع ادةم ي هذزذرع قةلب بعلةن قذالق ) نةسعهةتكة -ؤةز(ظعضة ظ

ادةم ظى العدعغان ظ ذن س ة نذرغ ىن ظةلؤةتت ار ح ةر ب راق . ظايةتل بع !هة-ظعبرةت آأص، ظئتعبار نئمة دئضةن ظاز

قذربانلعق قعلعش-2االدعن ذنع اهللا تاظ ذص، ظ ادةت بول ش ظعب ذربانلعق قعلع ق

دذ ت آئلع ة زع اش تةؤهعدآ عغا ظات داق . باشقعس اال مذن اهللا تاظةن ةد(: دئض ع مذهةمم ع، !) ظ امعزعم «ظئيتقعنك ث ن مئنع

اتعم ،ق اتعم ؤة مام ان (ذربانلعقعم، هاي ادا قعلغ دذنيةت علعقلعرعم ؤة تاظ ادةتلعرعمياخش ةرنعث ) ظعب ظالةمل

دذر ارع اهللا ظىحىن ةن . صةرؤةردعض ذر، م ئرعكع يوقت ث ش اهللا نعذنعثغا قا (مذش ادةت قعلعش العس ظعب ال خ ذز اهللا غع ةنع يالغ ) ي

))3»بذيرذلدذم، مةن مذسذلمانالرنعث ظةؤؤعلعمةنذ ةيغةمبعرع ب اال ص ع، اهللا تاظ ةنعث مةنعس ةت آةرعم ظاي

ادةت عغا ظعب ن باشقعس االمنعث اهللا دع ةد ظةلةيهعسس مذهةمم

.ظايةتلةر ـ 82، 81 مةريةم سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 25 ظةنكةبذت سىرعسع، )2( .ظايةتلةر ـ 163، 162 ظةنظام سىرعسع، )3(

Page 46: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

44

www.munber.org

دعغان ذربانلعق قعلع ة ق ن غةيرعض دعغان، اهللا دع ذ قعلع ظةشدذ كة بذيرذي داق دئيعش رعكالرغا مذن امعزعم ؤة : مذش ةن ن م

دا ق دعم، هاياتلعقعم العس قعل ا خ ذربانلعقعمنع اهللا غ ان ؤة ق علغان ؤة ياخشع ةن ظألضةن ظعم ذنعث بعل ةللعرعم ظ ةرنعث ظةم ظالةمل

ذ هةقتة هئحقانداق . صةرؤةردعضارع يئضانة اهللا ظىحىندذر ظذنعث بذ ظىممةت ظعحعدعكع . شئرعكع يوق ظةنة شذ ظعخالس بعلةن مةن ب

دذم ع بول ذلمانالرنعث تذنجعس دذ. مذس داق دةي اال مذن : اهللا تاظارعث ظى ذربانلعق صةرؤةردعض ذغعن ؤة ق از ظوق ىن نام ح

ن العس ))1قعلغع ا خ ذربانلعقعثنع اهللا غ ث ؤة ق ةنع نامعزع ي .قعلعص، بذ ظارقعلعق مذشرعكالرغا قارشع مةيداندا تذرغعن

ةت ةنلعكع رعؤاي داق دئض ذنعث مذن ذ ظةنه ةلع رةزعيةلاله ظدذ أت سأزنع ”: قعلعنع داق ت ا مذن ةيغةمبةر ظةلةيهعسساالم ماث صال «: ةندةص بةرض دا م قا نام دعن باش ث نامع اهللا نع

ذحعغا ةت بوغذزلعغ عغا لةن ا ـ ظانعس ذن، ظات ةت قعلس اهللا لةناناهلعق ة ص ذن، بعدظةتحعلةرض ةت قعلس ذحعغا اهللا لةن ظوقذغرالعرعنع ث حئض ذن، زئمعننع ةت قعلس ة اهللا لةن ةن آعشعض بةرض

ذن ةت قعلس ا اهللا لةن ةرتكةن تاجاؤذزحعالرغ ث اهللا ن“ )2(».ظأزض عث ئرعك ظعبادةتنع ارةت ش تعن ظعب ذربانلعق قعلعش ة ق غةيرعضاالمنعث ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ةيلع، ص ع تىص ذناهعنعث ظئغعرلعق ض

.ظايةت ـ 2 آةؤسةر سىرعسع، )1(ةدعس، ـ 1978 سةهعه مذسلعم، )2( ةملعك ه د، ـ 3رةق ةت ـ 1576جعل ع سةهعه . ب ان، هاآعمنعث ظعبن هئبب

.مذستةدرةك ؤة نةسةظعنعث سىنةنلعرعدعمذ آةلضةن

Page 47: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 45

www.munber.org

ان ق بولغ ة اليع دعن . لةنعتعض ث رةهمعتع ةت ـ اهللا نع لةن . يعراقالشتذرذش دئمةآتذر

ارعق ع ت داق ظعبن االمنعث مذن ةيغةمبةر ظةلةيهعسس اهاب ص شةقعل ةنلعكعنع ن دذدئض ؤعن «: آةلتىرع ر حع ع بع ر آعش بع

ةن ةؤةبع بعل ؤعن س ر حع ة، بع ةن جةننةتك ةؤةبع بعل سدذ ة آعرع هابعلعرع. »جةهةننةمض ذص : ظةس داق بول ذ قان ب

دذ ذنداق بولع ةيغةمبعرع؟ ، ش ث ص ع اهللا نع تع-ظ . دئيعشاالم ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ذربانلعق «: ص ذتعغا ق ع ب ع آعش ظعكك

. ن بعر قةؤمضة توغرا آئلعص قالدع قعلمعسا ظأتكعلع بولمايدعغا ة ذالرنعث بعرعض ةؤم ظ ذ ق ل،: ظ ذربانلعق قع تع-ق ذ. دئيعش : ظ

وق، ة ي ر نةرس ذدةك بع ذربانلعق قعلغ دة ق دع-مةن ذالر. دئ : ظل، ذربانلعق قع عمذ ق ة بولس ر نةرس اغلعق بع ؤعن ح -حع

تع ذنع . دئيعش ذالر ظ دع ؤة ظ ذربانلعق قعل ع ق ر حعؤعنن ذ بع ظا ذزعؤيولعغ ردع . ةتتعماثغ ة آع ذ جةهةننةمض ةن ظ ذنعث بعل . ش

مةن اهللا : ظذ . دئيعشتع -قذربانلعق قعل، : ظذالر ظعككعنحعسعضة شذنعث بعلةن . دئدع -دعن باشقا بعرعضة قذربانلعق قعلمايمةن،

ذنعث بئشعنع ظئلعشتع ردع . ظ ةن جةننةتكة آع ذ شذنعث بعل » .ظ )1(.دةص جاؤاب بةردع

دعغان ئلعص بارع ئرعككة ظ وث ش دعنع ح عتعلةرنعث ظال ؤاستذرغذحع زات ةن ظورذنالش ةت بعل ةممعنع هئكم ىن، ه ئلعش ظىح ظ

.بةت ـ 185جعلد، ـ 1، “ الكفاية يف علم الرواية ”1

Page 48: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

46

www.munber.org

ان ذرذن ق اآع ب دعغان ي ان قعلعنع ة ق ث غةيرعض اهللا ظأزعنعقان تعن توس ان قعلعش ا ق دا اهللا غ ان جاي ابعت . قعلعنغ ع س ظعبن

ةت ةنلعكع رعؤاي داق دئض ذنعث مذن ذ ظةنه اك رةزعيةلاله زةههدذ ع ”: قعلعنع ر آعش ة بع ان بةؤان ة ق ر تىض دا بع ةن جاي دئض

ورعدع االمدعن س ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ذص، ص اقحع بول . قعلماالم ةيغةمبةر ظةلةيهعسس دة «:ص ةت دةؤرع ةردة جاهعلعي ذ ي ظ

. دةص سورعدع » ظعبادةت قعلعنعدعغان بذت بعر نةرسة بارمعدع؟ ذالر تع : ظ اؤاب بئرعش اق، دةص ج االم . ي ةيغةمبةر ظةلةيهعسس : ص

ةرد« ذ ي ذالرنعث ظ ةنمعدعة ظ ايراملعرع ظأتكىزىلض دةص »؟بورعدع ذالر. س تع : ظ اؤاب بئرعش اق، ـ دةص ج ةيغةمبةر . ي ص

االم ىن «: ظةلةيهعسس ع ظىح ادةم بالعس ؤةر، ظ ةزعرعثنع قعلع نا ةزعر ؤة اهللا غ ان ن ةن قعلغ ع بعل ر نةرسعس وق بع دة ي ظأزع

وق ةظةت ي دة مةنص ان نةزعرع ذرذص قعلغ )1(».ظاسعيلعق قعلعص تان ة ق ث غةيرعض ا اهللا نع ع اهللا تاظاالغ ذالر، آعمك ا ب مانا، ان بولس ان قعلغ دا ق ةرنعث يئنع ذت ؤة قةبرعل دعغان ب قعلعنع

ع ة قعلعش ذنعث تةؤب ب ظ ادعر ؤاجع ذناهنع س ر ض ان بع بولغ .قعلغانلعقعنع آأرسعتعص بئرعدذ

نةزعر قعلعش– 3

ىنةن )1( ذس ةدعس، ـ 3313داؤذد، ظةب ةملعك ه د، ـ 3رةق ةت ـ 238جعل ىنةن . ب ع س ة، ظعبن ـ 2130ماج

ةدعس، ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 688جعل ذبرا ، . ب ةقعي ظةلك ىنةن بةيه ةدعس ـ 19926س ةملعك ه . رةق .مذسنةد ظعمام ظةهمةد

Page 49: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 47

www.munber.org

دعغان اظعز بولماي ارعتعش ج عغا ق ن باشقعس ةزعر اهللا دع نظعبادةت بولذص، ظذنع اهللا نعث باشقعسعغا ظاتاش تةؤهعدآة زعت

دذر دذ . ظةمةل ل بوالالي أزع دةلع ذ س ث مون ذنعثغا اهللا تاظاالنع : ب ةير ع خ اآع -نئمعن اثالر ي ان قعلم دا ( ظئهس ث يولع ) اهللا نع

))1.نئمعنع ؤةدة قعلماثالر اهللا ظذنع هةقعقةتةن بعلعص تذرعدذدعنعث اال بةن ان اهللا تاظ ىن قعلغ عش ظىح ة يئقعنلعش ظأزعض

عقة ؤة ةزعرعلعرعنع نةص ىن ن ذنعث ظىح دعغانلعقع، ظ ص تذرع بعلعدذ ةؤةر بعرع دعن خ ات بئرعدعغانلعقع أزع . مذآاص ذنعث ظ ب

دعغانلعقع قا بولماي ة قعلعش قعغا بعرسعض ن باش ةزعرنعث اهللا دع ندذ عتعص بعرع ةنلعكعنع آأرس ئرعك ظعك نعث ش داق قعلعش . ؤة ظذن

ذ ظعبا اص اهللا ب علةرنع ماخت دعغان آعش دا ظورذن ةرنع جايع دةتلةن داق دئض اال مذن ص : تاظ ةم ظعحع ة قةس أز ظىستعض ذالر ظ ظ

))2ظورذناليدذظالغان ظعشنع االمنعث ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ةنها ص ذ ظ ة رةزعيةلاله ظاظعش

دذ ةت قعلع ةنلعكعنع رعؤاي داق دئض ا «: مذن ع اهللا تاظاالغ آعمكقا ؤةد ةت قعلعش ا ظعتاظ ذن، اهللا غ ةت قعلس ا ظعتاظ ان بولس ة قعلغ

عيلعق ا، ظاس ان بولس قا ؤةدة قعلغ عيلعق قعلعش ظاس )3(».قعلمعسذن

.ظايةت ـ 270 بةقةرة سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 7 ظعنسان سىرعسع،)2(ذخارع، )3( ةدعس، ـ 6318 سةهعه ب ةملعك ه د، ـ 6رةق ةت ـ 2463جعل ع سةهعه . ب ة، ظعبن ـ 2241خذزةيم

.بةت ـ 352جعلد، ـ 3رةقةملعك هةدعس،

Page 50: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

48

www.munber.org

ة ظعبنع ظعسالم شةيخذل داق دئضةنتةيمعيي آعمكع اهللا ”: مذنذص، اهللا نعث نعث غةيرعضة ظاتاص قان قعلعدعكةن ظذ مذشرعك بول

ذناهتذر ر ض تعنمذ ظئغع ةم قعلعش ةن قةس ةيرع بعل ويا اهللا . غ ذ ض ظ )1(“.نعث غةيرعضة سةجدة قعلغان بعلةن ظوخشاش

ة ةبرة ظعضعلعرعض ع، ق ع آئرةآك ة بعلعنعش ذ نةرس شاالدعن ش، ب ةتلعرعنع راؤا قعلع ذالردعن هاج عش، ظ يئقعنلعش

دذرذش ةص ، قذتذل نع تةل اظةت قعلعش ىن شاص رعلعش ظىح ةت بئ نئمش ةص قعلع نع تةل ا قعلعش ا ظات ة شعص ش، آئسةللعرعض قعلعارام ع ه الرنعث هةممعس ادةت قعلعش ة ظعب ارلعق قةبرعلةرض قات

ارةت ةردعن ظعب ل نةزعرل ان باتع ا . قعلعنغ عزآع اهللا غ ذ شةآس بةنلعكتذر ئرعك آةلتىرض تا ش ادةت قعلعش داق . ظعب اال مذن اهللا تاظ

ةن ار : دئض ةردعن ؤة حاه ان ظئكعنل رعكالر اهللا ياراتق مذشايالردعن اال،قويالردع (ص ة، آ ةنع تأض ة ) ني ر هةسس ىن بع اهللا ظىح

أز ضذمانلعرعحة ) بذتلعرع ظىحىن بعر هةسسة ( ايرعص قويذص، ظ ظذدلعرعمعز «): هئحقانداق دةلعلسعزال ( ذ مةب ذ اهللا ظىحىندذر، ب ب

دذر دع» ظىحىن عدعن اهللا . دئ ذتلعرعنعث نئسعؤعس ة ب نعثكعضة عدعن بذتلعرعنعثكعض ث نئسعؤعس ايتتع، اهللا نع قا بولم قوشذش

قا بو ع قوشذش عدعن (التت ان هةسسعس ا ظاتعغ رعكالر اهللا غ مذشا، ذلذص قالس ة قوش رةر نةرس ة بع ان هةسسعسعض ذتالرغا ظاتعغ باي، دذراتتع ؤة اهللا ب دة قال ع ظعحع ذتلعرعنعث هةسسعس ذنع ب ظ

ع ةس، دةيتت اج ظةم ذنعثغا موهت ان . ب ذتلعرعغا ظاتعغ ب

.بةت ـ 123جعلد، ـ 33، “صةتعؤاالر توصلعمع”تةيمعييةنعث ظعبنع )1(

Page 51: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 49

www.munber.org

ة رةر نةرس ة بع ان هةسسعسعض ا ظاتعغ عدعن اهللا غ هةسسعسذلذ ةتتع قوش ة قايتذرذؤئت ذتالرنعث هةسسعسعض ذنع ب ا، ظ ص قالس

)1(!ظذالرنعث قارارع نئمعدئضةن قةبعه). صاناهلعق تعلةش- 4

ةش اناهلعق تعل ةن : ص ارتعش دئض اناه ت ش، ص ا قعلع ظعلتعجدذ ةردة آئلع اظعز . مةنعل ارعتعش ج ة ق ث غةيرعض ذ اهللا نع ب

ذنع اهللا غةي ذص، ظ ةردعن بول دعغان ظعبادةتل ارعتعش بولماي ة ق رعضدذ ت آئلع ة زع ةن . تةؤهعدآ داق دئض اال مذن : اهللا تاظ

ةزع ان ب نالردعن بولغ علةر جع ةزع آعش انالردعن ب ظعنسذ نالر تئخعم ةن جع ذنعث بعل ئغعناتتع، ش ة س آعشعلةرض

))2.تةآةببذرلعشعص آةتتعدا جاهعلعيةت دةؤرعدة ظةرةبلةردعن بعرع بعرةر ظادةمسعز ؤادع

ذص اقحع بولقون ذ قالم ا، مذش ص قالس ئس قعلع ذنح ه ذص، قورقص انلعق قعلع ةؤمعنعث يام ذنعث ق ةن ظ ايعنع بعل ث خوج ؤادعنع

ع ةن، دةيتت اناهلعق تعلةيم ذ بذنعثدعن جعننعث . سئلعشعدعن ص ظذتاتتع اناه . باشلعقعنع آأزدة ت جعن ظعنسانالرنعث ظأزلعرعدعن ص

ةنلعكعنع دذ، تعلعض ذ قورقذتع ذالرنع تئخعم ةندة ظ آأرض .شعضة سالعدذ، ظاالقزادة قعلعدذظةندع

.ظايةت ـ 136 ظةنظام سىرعسع، )1( .ظايةت ـ6 جعن سىرعسع، )2(

Page 52: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

50

www.munber.org

ذقتعلعرع عتعش ن ةتنعث آأرس ث : ظاي اال جعنالرنع اهللا تاظةد ذالرغا مذهةمم ص، ظ ة قعلع عدا هئكاي أمعنلعرع توغرعس مذنعثغا كارعلعنعص، ظ ةقعقعتع ظاش ث ه االمنعث دعنعنع ظةلةيهعسس

ةلتىردع ؤة ان آ ار ظعم ر قات دعغان بع ة قعلع ذالرغا جاهعلعيةتت ظةتتع الرنع شئرعك ظعش دا اهللا نعث غةيرع ،خاتعرل بذالرنعث قاتارع

دع ار ظع ةش ب اناهلعق تعل ةن ص االم . بعل ةيغةمبةر ظةلةيهعسس صةن عتعص بةرض عياتعنع آأرس نعث آةيص اناهلعق تعلةش ذق ص . يولل

: مذنداق دئضةنلعكع نةقعل آةلتىرىلعدذ هةآعمنعث خةؤلة بعنت داق دئ ” االمنعث مذن ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ذ ص ةنلعكعنع ظ ض

دذ دعم دةي ان ظع ىص، اهللا «: ظاثلعغ ا حىش رةر ظورذنغ ع بع آعمكذقاتالرنعث ةن مةخل ئغعنعش بعل ة س ةل سأزلعرعض ث مذآةمم نعذ ع مذش ذ آعش ةتتا ظ ة، ه ةن دئس اناه تعلةيم دعن ص يامانلعقع

)1(».جايدعن آةتكىحة ظذنعثغا هئح نةرسة زعيان قعاللمايدذذلغ ا قوي ىن يولغ ةهلع ظىح الم ظ ذنعث ظعس عنع اهللا ؤة ظ

أزلعرعدذر ا . س ئرعكلعرعنعث ظورنعغ ةهلعنعث ش ةت ظ ذ جاهعلعي ب .تولذقالص بئرعلضةن ظةمةلدعن ظعبارةت

ن ا، اهللا دع نعث ظورنعغ ت تذتذش ع دوس ذقعرعقعالر اهللا ن يذالرغا ش، ظ ادةت قعلع ذالرغا ظعب ص، ظ ةؤلعيا بعلع قعالرنع ظ باش

نع ت ذالردعن قذتقذزذش ش، ظ ان قعلع اص ق ش، ظات ةص قعلع ةلراغ تعش، حع ان ظئقع ص، ق ذربانلعقالرنع قعلع عدا ق ذالرنعث قئش ظ

ةدعس، ـ 2708 سةهعه مذسلعم، )1( ةملعك ه د، ـ 4رةق ةت ـ 2080جعل ع سةهعه . ب ة، ظعبن ـ 2566خذزةيم

.بةت ـ 150جعلد، ـ 4رةقةملعك هةدعس،

Page 53: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 51

www.munber.org

الرنع اش ظعش قا ظوخش ةزعر قعلعش اص ن ذالرغا ظات ئقعش ؤة ظ يئرعك ان ش ادعر بولغ عدعن س علةر تةرعص ان آعش قعلغ

عمعدذر ر قعس ةرنعث بع ةتعرع . ظعبادةتل ةلنعث خ ئرعك ظةم ذ ش بة ر ـ ه ةن ظئغع ة دئض ث مذش ! ؟نئم ةدعي اهللا نع رعكالرنع ظةب

مةغصعرةت قعلمايدعغانلعقعدعكع سعر نئمة؟

شئرعكنعث ظئغعرلعقع ؤة اهللا تاظاالنعث مذشرعكنع مةثضى مةغصعرةت قعلمايدعغانلعقع توغرعسعدا

ئقعن ذن، ي ةيغةمبةر بولس ئرعك ص ذ ش ةيلع ظ ئرعك ـ م شةؤلعيا، العه ظ اآع س ذن ي تة بولس ورصةرعش اآع دةرةخ ض اش ي ، ت

عدعن ق ةزةربولعش ث ةتظعي ن عاهللا تاظاالنع ؤة )1(ظعالهلعق . بعرسعنع شئرعك قعلعش دئمةآتذررةببانعيعتعضة

ةق رع، مذتل ةث ظئغع ذناهالرنعث ظ ئرعك ض ةرلعكع ش خةتد عنحة تةؤهع ذص، آأص ةدة بول دذظذلذهعيي ىز بعرع ع. ي : مةنعس

ارعتعش ة ق ث غةيرعض ع اهللا نع ةن تىرلعرعن ث مذظةيي ظعبادةتنعدذ ةن بولع ش، . دئض ا قعلع ة دذظ ث غةيرعض علةن، اهللا نع مةس

ان اص ق ذنعثغا ظات عنع ظ ر نةرس اغلعق بع ؤعن ح ذنعثغا حع ظش، عنع ؤةدة قعلع ر نةرس اغلعق بع ذم ح ذنعثغا تذخ ش، ظ قعلعظذنعثدعن ظأزعضة يامانلعق يئتعص قالعدذ دةص قورقذش، اهللا دعن

دعغان ظعشالردا اهللا نعث غةي ادعر بواللماي دعن باشقا هئحكعم ق رع

.بةت ـ 9 تةؤهعد آعتابع، شةيخ سالعه ظةلفةؤزان، )1(

Page 54: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

52

www.munber.org

اآع بولمعسا ظذنع -صايدا زعيان ظئلعص آئلعشنع ظىمعد قعلعش يأرىش ةندةك ياخشع آ ع ياخشع آأرض ويا اهللا ن ا ... ض قاتارلعقالرغ

اش ىز . ظوخش ازارلعقالردا ي ع م ذالرنعث آأصعنحعس زدة ب دةؤرعمع .بعرعدذ

:شئرعكنعث خةتةرلعك تةرةصلعرعرعكنع مةغ -1 ان مذش ة قعلمعغ اال تةؤب عرةت اهللا تاظ ص

.قعلمايدذةن داق دئض اال مذن ئرعك : اهللا تاظ ا ش ةن اهللا غ اهللا هةقعقةت

ث ان ظادةمنع دذ، خالعغ عرةت قعلماي ذناهعنع مةغص ةلتىرىش ض آدذ عرةت قعلع ذناهعنع مةغص قا ض دعن باش ا . ظذنعث ع اهللا غ آعمك

دذ ان بولع ذناه قعلغ وث ض ةن، ح ئرعك آةلتىرعدعك ة ، ))1ش يةنةن داق دئض ئرعك اهللا ظ: مذن عنعث ش رةر نةرس ة بع أزعضعنع ذناهعنع (آةلتىرىلىش رعكلعك ض ةنع مذش ة ) ي ظةلؤةتت

قعنع دعن باش دذ، بذنعث عرةت قعلماي أزع(مةغص ان ) اهللا ظ خالعغئرعك ا ش ع اهللا غ دذ، آعمك عرةت قعلع ة مةغص ظادةمض

))2آةلتىرعدعكةن، ظذ هةقعقةتةن قاتتعق ظازغان بولعدذة ةنها ص ذ ظ ة رةزعيةلاله االمنعث ظاظعش يغةمبةر ظةلةيهعسس

دذ ةت قعلع ةنلعكعنع رعؤاي داق دئض ؤان «: مذن ةلنع (دع ام ظةم نتةر ـ ت اهللا ظذنعثدعن : ظىح تىرلىك بولعدذ ) خاتعرعلةيدعغان دةص

.ظايةت ـ 48 نعسا سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 116 نعسا سىرعسع، )2(

Page 55: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 53

www.munber.org

اراص ؤان، اهللا تاظاال بةك ق هئح نةرسعنع آةحىرىم قعلمايدعغان دععنع ئح نةرس دا ه اال ظذنعث ؤان ؤة اهللا تاظ دعغان دع آةتمةي

ؤان قا دعغان دع دذرذص قويماي عنع . ل ئح نةرس اال ه ةمما اهللا تاظ ظدعغان تذر آةحىرمةي ئرعك آةلتىرىش ا ش ا اهللا تاظاالغ ؤان بولس . دع

اهللا ظأزعضة بعرةر نةرسعنعث شئرعك : اهللا تاظاال مذنداق دئضةن عنع ذناهعنع (آةلتىرىلىش رعكلعك ض ةنع مذش ة ) ي ظةلؤةتت

ق دعن باش دذ، بذنعث عرةت قعلماي أزع(عنع مةغص ان ) اهللا ظ خالعغ )...«)1ظادةمضة مةغصعرةت قعلعدذ

ظةنةس رةزعيةلالهذ ظةنهذدعن رعؤايةت قعلعنعدذآع، صةيغةمبةر داق دئضةن دذ؛ اهللا «: ظةلةيهعسساالم مذن ىك بولع ذم ظىح تىرل زذل

وش اال ب دعغان تاظ دعغان قويعؤةتمةي عرةت قعلع ذم، اهللا مةغص زذلعرةت قعلما ذم، اهللا مةغص دذرزذل دعغان زذلذم اال . ي اهللا تاظ

ذنع ذص، اهللا ظ ئرعك بول ذم ش دعغان زذل عرةت قعلماي مةغص )2(»...آةحىرمةيدذ

ذ ةت زةر ظةب ةنلعكع رعؤاي داق دئض ذنعث مذن ذ ظةنه رةزعيةلالهدذ ةث ”: قعلعنع تحعلالرنعث ظ تحعلع راس ةيغةمبةر راس ص

ة االم بعزض ةنلعكعنع ظةلةيهعسس داق دئض ث مذن اهللا تاظاالنعدانغا آةلتىرسة «: زلةص بةرضةن سأ آعمكع، بعر ياخشعلعقنع مةي

ةيتعص ة آأص ون هةسس اؤابعنع ظ علعقنعث س ذ ياخش ذنعثغا ظ ظ

ابع، هاآعمنع)1( املعق آعت تةدرةك ن ةدعس، ـ 8717ث مذس ةملعك ه د، ـ 4رةق ةت ـ 619جعل ام . ب ظعم .بةت ـ 240جعلد، ـ 6رةقةملعك هةدعس، ـ 26073ظةهمةدنعث مذسنةد ناملعق آعتابع،

ابع، )2( املعق آعت نةد ن عنعث مذس ةدعس، ـ 2109 تةيالعيس ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 282جعل . ب .بةت ـ 183جعلد، ـ 11رةقةملعك هةدعس، ـ 20276ةننعصع، ظابدذرراززاقنعث مذس

Page 56: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

54

www.munber.org

ةن ةيتعص بئرعم ذق آأص ذ ظارت اآع ظذنعثدعنم ةن ي ع، . بئرعم آعمكر ذ بع ع ش ث جازاس ر يامانلعقنع ة بع انلعقنع آةلتىرس ر يام بع

عرةت قع اآع مةغص دذ ي لذق بولع ا تذش ةنيامانلعقق ع، . لعم آعمكئرعك ا ش ةيال ماث ةن آةلتىرم العق بعل قعحة خات ن توش زئمع

عرةت ذنعثغا شذ زئمعن توشقعحة مةغص دةرضاهعمغا آةلسة مةن ظذ هةدعسنعث )1(»“بعلةن ظذحرعشعمةن سةهعه ظعسنادع هاآعم ب

.دئضةنذ ةلغعفارعي ظةب ةيغةمبةر زةر ظ ذ ص ذ ظةنهذم رةزعيةلاله

داق دئ دذظةلةيهعسساالمنعث مذن ةت قعلع اهللا «: ضةنلعكعنع رعؤايعنع اال بةندعس ةردعلعنعص تاظ عال ص ان بولس قالمعغ

دذ ةيغةمبعرع . »آةحىرىؤئتع ث ص ع اهللا نع ةن ! ظ ةردعلعنعش دئض صورالدع ة؟ دةص س االم . نئم ةيغةمبةر ظةلةيهعسس عنعث «: ص آعش

ع دا ظألىش رعك هال ةردع » مذش اؤاب ب ذ )2(.دةص ج اآعم ب ه .ةهعه دةص قارعغانسظعسنادعنع هةدعسنعث

دا “املعجم الكـبري ”تةبرانعنعث املعق آعتابع ظابباس ظعبنع نرةزعيةلالهذ ظةنهذمانعث هةدعسعدة صةيغةمبةر ظةلةيهعسساالمنعث ةقعل ةنلعكعنع ن داق دئض ص مذن ةت قعلع ارعدعن رعؤاي صةرؤةردعض

دذ دع «: آةلتىرع داق دئ اال مذن ث : اهللا تاظ ع مئنع آعمك

ابع، )1( املعق آعت تةدرةك ن ث مذس ةدعس، ـ 7605 هاآعمنع ةملعك ه د، ـ 4رةق ةت ـ 269جعل ام . ب ظعم

.رةقةملعك هةدعسلةر ـ 21544، 21406، 21353ظةهمةدنعث مذسنةد ناملعق آعتابع، ابع، )2( املعق آعت تةدرةك ن ث مذس ةدعس، ـ 7660 هاآعمنع ةملعك ه د، ـ 4رةق ةت ـ 286جعل ام . ب ظعم

.بةت ـ 174جعلد، ـ 5رةقةملعك هةدعس، ـ 21562ظةهمةدنعث مذسنةد ناملعق آعتابع،

Page 57: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 55

www.munber.org

عرةت ذناهالرنع مةغص ةنلعكعمنع ض ة ظعك ة ظعض ش قذدرعتعض قعلعا ةن، ماث ئرعكال بعلعدعك عرةت ش ذنع مةغص ا ظ ةن بولس آةلتىرمعض

)1(».قعلعؤةتتعمة ع ظةلالم ذمظعبن ذن-قةيي ةت قعلس ذنعثغا رةهم - اهللا ظ

ةن داق دئض ةن ”: مذن ئرعك بعل دنع ش ةن تةؤهع خذنذآلةشتىرمعضةهلع بولمع د ظةهلعدعن خالعس تةؤهعد ظ انالردعن خالعس تةؤهع غ

دعغان دذ آةحىرىلمةي ذ قعلعنع الر ظةص ر دةص . ظعش ع بع اهللا نئرعك عنع ش ر نةرس ا بع ع اهللا تاظاالغ دعغان آعش تونذيقذدةك ىزع توش ةر ي ةن ي ارع بعل دا صةرؤةردعض ةن هال آةلتىرمعض

عمذ قان بولس ةن ظذحراش ذناه بعل ىزع ض ةر ي ذنعثغا ي اهللا ظدذ ةن آئلع عرةت بعل قذدةك مةغص ةل دع تةؤهع. توش مذآةمم

دذ داق بولماي ىن ظذن علةر ظىح ان آعش ئرعك . بولمعغ شة ذناه بعرض ةن ض د بعل د تةؤهع العس تةؤهع معغان خ ظارعالشش، ةت قعلع أيىش، هأرم االنع س ذ، اهللا تاظ ع ظ دذ؛ حىنك تذرماي

ذغالش ذناه ، ظذل قعحة ض ن توش ةرحة زئمع ذش، ض دعن قورق ظذنعثن ةقةت اهللا دع ىن ص ذش ظىح ذنع يذي عمذ ظ ىش بولس د آىت ال ظىمع

دذ ة ظالع أز ظعحعض ارلعقالرنع ظ ق . قات ةتحعلعك داؤاملع مةينذ تا تئخعم ع تذرذش ذنعثغا قارش د ظ عمذ، تةؤهع ذحراص تذرس ظ

)2(“.آىحلىآتذر

.بةت ـ 241جعلد، ـ 11رةقةملعك هةدعس، ـ 11615ناملعق آعتابع، “ المعجم الكبير” تةبرانعنعث )1( .بةت ـ 70جعلد، ـ 1عق آعتابع، نامل“ إغاثة اللهفان”قةييذمنعث ظعبنع )2(

Page 58: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

56

www.munber.org

دة – 2 دذ، جةهةننةم ة آعرمةي رعك جةننةتك أز - مذش اهللا ظ : مةثضى قالعدذ-صاناهعدا ساقلعسذن

ةن داق دئض اال مذن ع اهللا : اهللا تاظ ئرعك آعمك ا ش غةن اد (آةلتىرعدعك اله دةص ظئتعق ة ظع ن غةيرعيض ةنع اهللا دع ي

، اهللا ظذنعثغا جةننةتنع هارام قعلعدذ، ظذنعث جايع )قعلعدعكةن ةدةتكار ر م ا هئحبع الر غ دذ، زالعم ث (دوزاخ بولع ةنع اهللا نع ي

)1(دئدع» بولمايدذ)ظازابعدعن قذتذلدذرغذحعع ةن ظعبن داق دئض عر مذن ةنع ”: آةس ةمنع ي ذنعثغا جةهةنن ظص دع ، ؤاجع ارام قعل ةتنع ه داق “ .جةنن تة مذن ةهعه هةدعس سةن علةر : آةلض ادةمنع آعش ر ظ االم بع ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ص

ةؤةتعص عغا ظ ذلمان ”ظارعس ةقةت مذس ة ص ر “جةننةتك ة بع يةندة دذ ”ظعبارع علةرال آعرع أمعن آعش قا “ م دةص جاآارالش )2(.بذيرذغان

ةه ذخارعي ؤة س ةهعه ب ذ س دذلاله رةزعيةلاله لعمدا ظاب عه مذسدذ ةقعل آةلتىرىلع ةنلعكع ن داق دئض ذنعث مذن ةيغةمبةر ”: ظةنه ص

اهللا غا شئرعك آةلتىرىص تذرذص «: ظةلةيهعسساالم مذنداق دئضةن دذ ألىص آةتكةن آعشع جةهةننةمضة آعرع ةن » .ظ ةت (م ذ رعؤاي ب

.ظايةت ـ 72 ماظعدة سىرعسع، )1( .بةت ـ 111جعلد، ـ 1ناملعق تةصسعرع، “ تةصسعرعقذرظان آةرعم”آةسعرنعث ظعبنع )2(

Page 59: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 57

www.munber.org

ع أز قارعش ذحعنعث آ ةي ): قعلغ ئرعك آةلتىرم ا ش ع اهللا غ آعمك )1(. دئدعم-ظألىص آةتسة ظذ آعشع جةننةتكة آعرعدذ،

ةس ع ظةن ةيغةمبةر ظعبن ذ ص ذ ظةنه ك رةزعيةلاله مالعدذ ةت قعلع داق دئضةنلعكعنع رعؤاي اهللا «: ظةلةيهعسساالمنعث مذن

ازابع ةث ظ ةهلعنعث ظ ةم ظ اال جةهةنن ة تاظ داق يةثضعللعرعض مذندذ ئنعث ب : دةي علةر س دعكع نةرس ا ؤة ظذنعث ةر دذني ا، ظةض ولس

دةص -،هةظة : ؟ ظذ بعرعؤعتةمتعث ظذنع دوزاختعن قذتذلذش ظىحىن دذ اؤاب بعرع اال. ج ث : اهللا تاظ ةن ظادةمنع ةندعن س ةن س م

عنعث ر ظذمذرتقعس ان بع ذ ظاس دا ظذنعثدعنم دة حئغعث ظعحعئرعك ا ش ةنع ماث نع، ي لعكعثنع ظعش ئنع آةلتىرمةس ؤة س

ة لعقنع جةهةننةمض دعمسالماس ورعغان ظع را... س ةن بع ق س )2(»شئرعكتعن باشقعنع رةت قعلدعث، دةيدذ

: شئرعك بارلعق ظةمةللةرنع بعكار قعلعؤئتعدذ -3دذ دعن قالدذرذؤئتع ةرنع ظةمةل ةنع ظةمةلل ا ، ي يوقق

يةنع شذ (ظةضةر ظذالر : حعقعرعؤئتعدذ؛ اهللا تاظاال مذنداق دئضةن شئرعك آةلتىرسة ظعدع، ظذالرنعث قعلغان ياخشع ) صةيغةمبةرلةر

))3ظةمةللعرع، ظةلؤةتتة، بعكار بولذص آئتةتتع

ذخارعي، )1( ةدعس؛ ب ةدعس، ـ 1181 بعرلعككة آةلضةن ه ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 417جعل سةهعه مذسلعم، . ب

.نذمةير ؤة باشقعالرنعث هةدعسعدعنظعبنع بةت، ـ 94جعلد، ـ 11رةقةملعك هةدعس، ـ 92ذخارعي، )2( ةدعس، ب ةن ه ة آةلض ةدعس، ـ 3165 بعرلعكك ةملعك ه د، ـ 3رةق ةت ـ 2131جعل ةهعه . ب س

.بةت ـ 2160جعلد، ـ 4رةقةملعك هةدعس، ـ 2805مذسلعم، .ظايةت ـ 88 ظةنظام سىرعسع، )3(

Page 60: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

58

www.munber.org

ةن داق دئض ة مذن عرعكع : يةن ةندعن ظعلض اثا ؤة س سةيغةمبةر( ة)ص ةن «: لةرض ةر س ةغا ظةض ةث، الل ئرعك آةلتىرس ش

ة ةن ظةلؤةتت دذ، س ذص آئتع ار بول ة بعك ةلعث ظةلؤةتت ئنعث ظةم سذز ةلكع يالغ ةن، ب ذص قالعس ذحعالردعن بول ان تارتق ةغا زعي الل

ولغعن ظ ذحعالردعن ب ىآىر قعلغ ن ؤة ش ادةت قعلغع ع » عب دةص ؤةه ))1قعلعندع

ان، االمغا قارعتعلغ ةيغةمبةر ظةلةيهعسس اب ص ةتتعكع خعت ظايع رعص قئلعش ئرعككة آع االمنعث ش ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ةمما ص ظ

ةس ذمكعن ظةم داق دئضةن . م ةؤآانع مذن ة ش ذ هةقت أز ”: ب ذ س بقعالرغا ظ ةيغةمبةرلةردعن باش عدعن ص ش يىزعس ارةت قعلع عش

اك ئرعكتعن ص ةيغةمبةرلةرنع ش اال ص ع اهللا تاظ ان؛ حىنك ظئيتعلغة ذنداق شئرعكلةرض ةللعرعنع ظاش ةيغةمبةرلةرنعث ظةم ان؛ ص قعلغقعالرنعث ةردة، باش ةن ي دذ دةص مألحةرلةنض ذص قالع تار بول ضعرعص

)2(.ظةمةللعرعنعث شئرعككة دذحار بولذص قئلعشع تذرغانال ضةص :ئرعك حوث ضذناهالرنعث ظةث حوثع ش– 4

ارع عدة بوخ ةآرةنعث هةدعس ةبع ب ةن ظ لعمدا آةلض ؤة مذسذ (دادعسع ذ ظةنه ةت )رةزعيةلاله ةنلعكعنع رعؤاي داق دئض ث مذن نعدذ ةن ”: قعلع داق دئض االم مذن ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ة «: ص سعلةرض

ذ؟ ةؤةر بئرةيم ذناهالردعن خ وث ض تعم »ح ىح قئ دةص ظدع ز. تةآرارلع ةيغةمبعرع : بع ث ص ع اهللا نع عال ظ ذنداق قعلس ! ش

.يةتظا ـ 65 زذمةر سىرعسع، )1( .بةت ـ 675جعلد، ـ 4ناملعق هةدعس آعتابع، “ فةتهذل قةدعر” شةؤآانعنعث )2(

Page 61: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 59

www.munber.org

دذق االم. دئ ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ةلتىرىش «: ص ئرعك آ ا ش اهللا غ )1(“... دئدع» ظانعنع قاقشعتعش -ؤة ظاتا

ذنعث عدة ظ دذلالهنعث هةدعس لعمدا ظاب ذخارع ؤة مذس ة ب يةندذ ةت قعلعنع ةنلعكع رعؤاي داق دئض ةيغةمبةر ”: مذن ص

االمدعن ةن اهللا: ظةلةيهعسس ذناه م ر ض ةث ظئغع اهعدا ظ ث دةرض نعع؟ ام-قايس االم، دةص سورعس ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ئنع «: ص س

عث اش قعلعؤئلعش عنع ظوخش ر نةرس ا بع ان زاتق ياراتق )2(.دئدع»...

ة ر رعؤايةتت ة بع ةندة : يةن وث؟ دئض ةث ح ذناه ظ ع ض قايسان «: صةيغةمبةر ظةلةيهعسساالم مذنداق دةص جاؤاب بةردع ياراتق

»... بعر نةرسعنع ظوخشاش دةص بعلعشعثزاتقالعم ام مذس ذن (ظعم ةت قعلس ذنعثغا رةهم داق ) اهللا ظ مذن

شئرعكنعث ظةث قةبعه ضذناه ظعكةنلعكع توغرعسعدعكع ”: دئضةناب لةرنع “ ب ابتعكع هةدعس ذ ب يعن ب دعن آئ زعص، ظذنعث ع يئ ن

.ظوتتذرعغا قويغان

؟شئرعكنعث بذ قةدةر خةتةرلعك بولذشعدعكع سعر نئمة

ذخارعي )1( ةدعس، ب ةن ه ة آةلض ةدعس، ـ 2511 بعرلعكك ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 939جعل ـ 5632، 5631. ب

.بةت ـ 91جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، ـ 87مذسلعم، . رةقةملعك هةدعسة )2( ةن ه ة آةلض ذخارعي بعرلعكك ةهعهذل ب ةدعس، ـ 4207دعس، س ةملعك ه د، ـ 4رةق ةت ـ 1626جعل . ب

.بةت ـ 90جعلد، ـ 1رقةملعك هةدعس، ـ 86سةهعه مذسلعم،

Page 62: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

60

www.munber.org

ةت ةن ظاي دا ظأتك ذالهعزة -يذقعرع ذر م لةرنع حوثق هةدعسدذ الرنع بايقاي االرلعق ظعش ةيران ق ع ه ان آعش ا . قعلغ اهللا غ

اتالر، ظاضاهالندذرذشالر، ة بئرعلضةن ظعزاه شئرعك آةلتىرضةنلةرضش ةرلعك ظع ددع ؤة خةت ةن جع ذنعث هةقعقةت ةردعن ظ تةهدعتل

دذ ةنلعكعنع بايقاي دعكع ظ . ظعك ذنعث ظعحع ةرلعكع ب ةث خةتدا ةم ظوتع رعكنعث جةهةنن اناهعدا -مذش أز ص دعن ظ اهللا ظذنعث

. اهللا تاظاال ؤةدة قعلغاندةك مةثضى قعلعشعدذ -ساقلعغاي ذر، تأت ايعن حوثق جةهةننةمنعث هارارعتع ظأتكىر، ظأزع ظعنت

س وللعرع قع ار، ي ايعن ت ع ظعنت ةتعرع -ظةتراص تاث، خ قعسذنعثغا عزدذر، ظ ةؤؤذر قعلغذس دا تةس انالر ظذنعث ذم بولغ مةهك

ذنلعرع ذنعث يالق دذ، ظ ى قالع دذمةثض رع ، الؤذلداي ظعحعملعكلعبولعدذ، ظذالرنعث مذقعم ظورنع دوزاخ بولعدذ، ظذنعث زةققذمدعن

ةم تذرعدذ، جةهةنن ذالرنع باس تعلعرع ظ ذالرنع مذظةآكةل صةرعش ظذص، ظذال رنع بعر يةرضة توصاليدذ، ظذالرنعث ظامانلعقع هاالآةت بول

دذ ةردعن هئحكعم قذتقذزالماي ذ ي ذتلعرع . ظ ذالرنعث ص ذلعرع ظ آذآان، ةن باغالنغ رع بعل ع حئهرعلع ذناهالرنعث زذلمعت ئرعك ؤة ض ش

ةن داص آةتك ةن قارع ذر . بعل ةث حوثق ةمنعث ظ ذالر جةهةنن ظارلعق ظعشالرنعث ظعضعسع : قاتالملعرعدا تذرذص ؤارقعرايدذ ! ظع ب

ةرنعث هةق ظعكةن ة تةهدعتل ارلعق بعزض ع ب لعكع ظايدعثالشتع، ظع الرنعث ظعضعس ث ! ظعش ز بعزنع ع تعرعلعرعمع دع، ظ عص قال صعش

ع الرنعث ظعضعس ارلعق ظعش ز ! ب ارغعن، بع ةردعن حعق ذ ي ع ب بعزنايمعز دع قايتم ذنعثغا ظةم ذ . ظ ث مذن ةقةت اهللا تاظاالنع ذالر ص ظ

Page 63: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 61

www.munber.org

انالردذر العق قعلغ ة بعؤاص دذ: ظايةتلعرعض : اهللا ظئيتعدة« ثالر، جةهةننةم دا قئلع ار هال ث ( خ تىثالردعن ظازابنع ظىس

دة ع هةققع أتىرىلىص آئتعش اثالر ) آ أز ظاحم ا س . »ماثعلةر ىم آعش ر تىرآ دعن بع عزآع، بةندعلعرعم : شىبهعس

ارعمعز « عرةت ! صةرؤةردعض ة مةغص ذق، بعزض ان ظئيتت ز ظعم بعن، م قعلغع ة رةهع ن، بعزض م قعلغع ةث رةهع اث ظ ةن بولس س

ةن ع» قعلغذحعس ةتتا . دةيتت دعثالر، ه خعرة قعل ذالرنع مةس ظدذردع ع ظذنتذل ث زعكرعمن ة مئنع ذالر سعلةرض ذالرنع (ظ ةنع ظ ي

نع ةت قعلعش ا ظعتاظ تعص ماث ذص آئ ةن بول ش بعل خعرة قعلع مةسذدذثالر ذالردعن )ظذنت علةر ظ ةتتعثالر، س ةن . (آىل علةردعن يةتك س

ذالرنع بى ) ظةزعيةتلةرضة ضىن سةؤر قعلغانلعقلعرع ظىحىن، مةن ظاتلعدعم ةتكة مذآاص ةن مةقس ذالر هةقعقةت ، ظ ))1.ظئرعشكىحعلةردذر

ذالرنعث ةتلعرع ظ عص نادام ع ظئش عمةيدذ، ظةصسذسلعنعش تىضدذ دذ. بارع ذالرنع نادامةت قذتذلدذرالماي ئكعن ظ ظةصسذسلعنعش ، ل

ا قايناص هئحنةرسعضة دذ، ظوتت دذ آار قعلماي ، ظاستعدا، قئلعؤعرعا غةرق ظىستعدة، ظوث ؤة سول تة ار، ظذالر ظوتق لعرعدة ظوت ب رةص

دذر عدذ . بولغان دة يىرىش ارحعلعرع ظعحع وت ص ذ ظ ذالر ش . ظذالرنعث أينعكع ظ دذ آ دعن بولع ذرذش، . قاراماي ةن ظ ذالر بعل ظعلغ

ع ةرنعث ظئغعرلعق دةك ، زةنجعرل دا قاينعغان ويا قازان ذالرنع ض ظدذ ازاب. قاينعتع دذ-ظ ةن حاقعرع ذمرانلعق بعل ةت ؤة ض . ظوقذب

.ظايةتكعحة ـ 111ظايةتتعن ـ 108 مأمعنذن سىرعسع، )1(

Page 64: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

62

www.munber.org

ذالر ق س ىحع قعزع تعدعن آأيدىرض لعرع ظىس ذالرنعث باش ظ، ظعرعتعؤئتعدذ ظذ سذ ظذالرنعث تئرة ؤة قورساقلعرعنع ، قويذلعدذ

ع ذنعث مئثعس دذ، ظ ذالر بولع أمىردعن ظعلغ ىن ت ذالر ظىح ظدذ ةرلةر تعتعؤئتعلع دذ، جعض تعلعص حعقع رعثالر ظئ ةردعن يع ذ ي ، ظ

دذ ارحعلعنعص آئتع ذزلذقتعن ص ة، ظذسس ذقلعرع آأزل رنعث قارعحعدذ اجراص حىش لعرع ظ ث ضأش دذ، حعرايالرنع ئقعص آئتع . ظ

ازابالر سةؤةبعدعن ظألىك باشقعالرنعث ظىزلىآسعز بولذؤاتقان بذ ظلعكعنع ازابلعرع ظألمةس ذ ظ ذالرنعث ب دذ، ظ د قعلع ظىمع

تعن دذيةثضعللةنمةس ةدعي قالع دا ظةب ذالر ظذنعث ع . ظ ظارع ةرنعث صةرؤةردعض االمةت ظذنعث! ظالةمل ع س دعن بعزن

عثنع ةحىرىم قعلعش ةثحعلعك ؤة آ ة آ عثنع، بعزض قعلعش .سورايمعز

ىلىك ةلكع مةثض ق، ب ث يعللع ىز مع ة ي دعنع نةحح ذ بةن ب بذنداق ظعزحعل ظازابتا قالدذرذشنعث سةؤةبعنع نئمة؟

اهللا تاظاالغا شئرعك آةلتىرىش، ظذنعث ظوخشعشع ؤة : سةؤةب .-!عثدعن ساقلعسذن اهللا ظذن-معسالع بار دةص قاراش

ىز يعضعرمة مةسعلةن، بعر ضذناهقا ظون يعل، هةتتا ظعككع يا مةثضى قالدذرذشنعث ةردة، مذشرعكنع ظوتت يعل ظازاباليدعغان ي

سعرع نئمة؟

Page 65: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 63

www.munber.org

ادعلعنعدذ ذ سأزعدة ظعص ذنعث سعرع اهللا تاظاالنعث مون اهللا : ظعلةر عنع س ة نةرس دعكع هةمم ةر يىزع عثالر (ي ث صايدعلعنعش ) نع

))1ىحىن ياراتتعظذياش ن، ق مانالر، زئمع اتتعكع ظاس ةن آاظعن ةث آةتك ذ آ ، ب

ذت ذز، بذل اي، يذلت ةر، ، ظ زالر، دةرةخل انلعقالر، دئثع اغالر، ظويم تىملىك ادةم ... ظأس اال ظ علةرنع اهللا تاظ ارلعق نةرس ارلعق ب قات

.بالعلعرع ظىحىن ياراتتعا اي هئس ىن، ظ دذرذش ظىح عتعش ؤة نذرالن ذياش ظعسس ب ؤة ق

ةت ظىحىن، ظأسىملىآلةر يئمةك ذت زعراظ -يورذتذش ظىحىن، بذليعم ةك، آع ةك ؤة دورا -ظعحم اؤا، - آئح ىن، ه ةك ظىح دةرم

ئلعقالر، قوشالر، هايؤانالر ؤة ؤةهشعي يعرتقذحالرنعث ايلعقالر، ب باراتتع آاظعناتنعث هةممعسع . هةممعسعنع ظادةم ظةؤالدع ظىحىن ي

ادةم ب ) ظاستع ـ ظىستع ( ةر : العلعرع ظىحىن يارعتعلغان ظ اهللا يعلةر عنع س ة نةرس دعكع هةمم عثالر(يىزع ث صايدعلعنعش ) نع

))2ظىحىن ياراتتع ظعنساننع يارعتعشتعكع هئكمةت نئمة؟

ادةت قعلعشتذر اهللا تاظاال مذنداق . هئكمةت ـ اهللا تاظاالغا ظعبةن ش : دئض ادةت قعلع ا ظعب ةقةت ماث انالرنع ص ع، ظعنس جعنالرن

اراتتعم ظى ىنال ي ةغا )3( ،ح ةيتاندعن الل ثالر، ش ادةت قعلع ظعب

.ظايةت ـ 29 بةقةرة سىرعسع، )1( .ظايةتلةر ـ 29 بةقةرة سىرعسع، )2( . ظايةت ـ 56 زارعيات سىرعسع،)3(

Page 66: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

64

www.munber.org

داق ( اش هةرقان ا ظوخش ذتالرغا، آاهعنالرغ ةيتانغا، ب ةنع ش يذدقا ظ تعن مةب ادةت قعلعش ذثالر ) عب راق بذل داق ))1يع ة مذن يةن

ةن ذد : دئض ئح مةب قا ه دعن باش ةق(مةن اثعال ) بةره ذر، م يوقت ))2ظعبادةت قعلعثالرةك، اهللا ت اراتتع دئم ىن ي ان ظىح اتنع ظعنس ارلعق آاظعن اال ب . اظ

اراتتع االنع يئضانة دةص تونذش ظىحىن ي . ظعبادةتتة صةقةت اهللا تاظاتنع يئضانة ادةت شئرعكسعز ، يةنع بارلعق آاظعن اهللا تاظاالغا ظعب

اراتتع ىن ي ش ظىح ث . قعلع ع اهللا تاظاالنع انعيعتع آعمك ؤة رةببة ذنعث مةخلذقاتلعرعظذلذهعيةتعض ئرعك ظ ع ش دعن بعرعن

ذ آاظعناتنعث هةممعسعنع بعتحعت قعلغان، آةلتىرسة، ظذ ضويا بذنع ان، ظ ع حعقق ة قارش تعكع هئكمعتعض ذت بولذش ذنعث مةؤج ظ

دذ ان بولع ار قعلغ ان، ظعنك ذنعث . رةت قعلغ ىن ظ ذنعث ظىح شدذ عص بولع ة مذناس ةن جعنايةتك ذ ظأتكىزض ع ظ ذ . جازاس ةنع ظ ي

د ةدعي قالع دة ظةب ث جةهةننةم ةن جعنايعتعنع ذ، ظأتكىزضدذ ةدعي آةحىرمةي ذنع ظةب دعن ظ دعن . ظئغعرلعقع ا ظةهلع ز دذني بع

ذنع ة ظ ذص آةتس ر بول ايعتع ظئغع عنعث جعن انلعقع بعرس ظازابالنغ ؟!ؤة مذددةتسعز جازاغا هأآىم قعلعنغانلعقعنع آأرىمعزغذ

قةبرة هةققعدعكع شةرظع حةآلعمعلةر

.ظايةت ـ 36 نةهل سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 25 ظةنبعيا سىرعسع، )2(

Page 67: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 65

www.munber.org

عتنع عؤةتلعك ص ةن مذناس ةبرة بعل دعن نعث ق اك زات زورلعقع صذيرذق ؤة حةآلعمعلةر بعلةن ظذنعث اهللا قةبرعضة مذناسعؤةتلعك بر د ؤة بع ذ تةؤهع ذزدع؛ ب ةرنع تذرغ دعغان حةآلعمعل دعنع ظالع ظاللع ةتنعث ظةس ذ معلل ةن ب وق دئض اله ي قا ظع ن باش اهللا دع

دع ىن تذرغذزذل ش ظىح ة قعلع عنع هعماي ذيرذقالر . صرعنسعص ذ ب ب : تأؤةندعكعحة

اراملعقع -1 نعث ه ا قعلعش جعد بعن ة مةس قةبرعلةرض :توغرعسعدا

دذ ةن مةسجعد بعر يةرضة آةلمةي ةبرة بعل دا ق اهللا . ظعسالم دعنعةن الس بعل ان ظعخ ة بولغ ش، تةؤهعدآ ادةت قعلع ا ظعب غ

المايدذ ةن. حعقعش داق دئض اال مذن ا : اهللا تاظ جعدلةر اهللا غ مةس ))1بادةت قعلماثالرخاستذر، اهللا غا قوشذص هئحكعمضة ظع

ةث ةيغةمبةر ظةلةيهعسساالمنعث ظ ةنها ص ذ ظ ظاظعشة رةزعيةلالهداق دا مذن ان حئغع ذص ياتق ةل بول تعم آئس اخعرقع قئ ظ

دذ ةت قعلع ةنلعكعنع رعؤاي ذدعي ؤة «: دئض اال يةه اهللا تاظجعد ةبرعلعرعنع مةس ةيغةمبةرلعرعنعث ق اراالرغا ص ناس

ةنها » .ظىحىن لةنةت قعلدع قعلعؤالغانلعقع ظاظعشة رةزعيةلالهذ ظدع داق دئ ة : مذن ع آأزض ذنعث قةبرعس دا ظ داق بولمعغان ظذن

ع ان بوالتت دعغان قعلعنغ ئلعقعص تذرع ةيغةمبةر . ح ئكعن ص ل

. ظايةت ـ 18 جعن سىرعسع، )1(

Page 68: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

66

www.munber.org

عدعن نعص قئلعش جعد قعلع عنعث مةس االم قةبرعس ظةلةيهعسس )1(.ظةنسعرعضةن

ةيغةمبةر ظةلةيهعسساالمنعث ظةبذ ذ ص ذ ظةنه ذرةيرة رةزعيةلاله هاهللا تاظاال يةهذدعيالرغا «: اق دئضةنلعكعنع رعؤايةت قعلعدذ مذند

جعد ةبرعلعرعنع مةس ةيغةمبةرلعرعنعث ق ذالر ص ذن؛ ظ ةت قعلس لةن )2(».قعلعشعؤئلعشقان

ة ؤة ● ع ظاظعش اس ظعبن ذالردعن رازع (ظابب اهللا ظذن ن )بولس ةيغةمبةر الردع دذآع، ص ةت قعلعنع رعؤاي

ة ةيتع آةلض ات ص االمنعث ؤاص ع ظةلةيهعسس ة آعيعمعن ن يىزعضاهللا يةهذدعي ؤة ناساراالرغا لةنةت قعلسذن؛ ظذالر «: تاشلعؤئلعص

دع جعد قعلعؤال ةبرعلعرعنع مةس ةيغةمبةرلعرعنعث ق ةح » ص دئضةنها . جان تالعشعؤاتاتتع ظذالرغا ظوخشاش : ظاظعشة رةزعيةلالهذ ظ

)3(.ظعش قعلعشتعن ظاضاهالندذرغان، دةيدذدذب ● ع جذن دذلاله ظعبن ةلع ظاب ةيغةمبةر ظةلبةج ص

نع ةش ظعش داق ب عرع مذن اتعدعن ظعلض االمنعث ؤاص ظةلةيهعسسدذ ةت قعلع انلعقعنع رعؤاي ةنلعكعنع ظاثلعغ علةردعن .. «: دئض س

علعرعنعث العه آعش ةيغةمبةرلعرع ؤة س عرعكعلةر ص ظعلض

ذخارع، )1( ةدعس، سةهعهذل ب ةدعس، ـ 1265 بعرلعككة آةلضةن ه ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 446جعل سةهعه . ب .بةت ـ 376جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، ـ 529مذسلعم،

ذخارع، بعرل)2( ةدعس، سةهعهذل ب ةن ه ة آةلض ةدعس، ـ 426عكك ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 168جعل سةهعه . ب .بةت ـ 376جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، ـ 530مذسلعم،

ذخارع، )3( ةدعس، ب ةن ه ة آةلض ةدعس، ـ 3267 بعرلعكك ةملعك ه د، ـ 3رةق ةت ـ 1273جعل 531مذسلعم، . ب .بةت ـ 377جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، ـ

Page 69: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 67

www.munber.org

قان جعد قعلعؤئلعش ةبرعلعرعنع مةس ةرنع ، ق علةر قةبرعل س )1(».رنع ظذنعثدعن توسعمةنمةسجعد قعلعؤالماثالر؛ مةن سعلة

ةت ● داق دئضةنلعكع رعؤاي ةنهانعث مذن ذ ظ ظاظعشة رةزعيةلالهدذ ان : قعلعنع ذص قالغ ةل بول االم آئس ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ص

اللعرع هةبةشعستاندعكع دئيعلعدعغان “ مارعية ”حاغدا، بةزع ظايتع كة ظئلعش اؤنع ظةس ر حئرآ ةنلعكع، . بع ق ظعك ذنعث حعرايلع ظ

ؤعرعنع تعتةس ةن . خاتعرعلةش داق دئض ة مذن ةيغةمبةر : ظاظعش صدع داق دئ أتىرىص مذن عنع آ االم بئش ةر «: ظةلةيهعسس ذالر ظةض ظ

جعد ة مةس ذنعث قةبرعسعض ا ظ ع بولس العه آعش ر س عدا بع ظارعسعزعدذ ىرةتلةرنع س ذ س دعن ظاش ايدذ، ظان ةت . ياس ذالر قعيام ظ

)2(».آىنع اهللا نعث دةرضاهعدعكع ظةث بةختسعز آعشعلةردذردذلاله ● ع ظاب ظذدتعن ظعبن ذظ مةس داق مةرف ة مذن هالةتت

دذ ةت قعلعنع ةث «: رعؤاي انالرنعث ظ عزلعرع ظعنس ةت بةختس قعيامان جعد قعلعؤالغ ةرنع مةس ان ؤة قةبرعل ات قالغ دا هاي بولغان

)3(».آعشعلةردذرأت ة ت ارام ظعكةنلعكعض ةرنع مةسجعد قعلعؤئلعشنعث ه قةبرعل

ذنع حوث ضذناه .مةزهةص بعرلعككة آةلضةن ظذالرنعث ظارعسعدا ب

لعم )1( ةهعه مذس ةدعس، ـ 532 س ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 377جعل ةهعه . ب ع س ان، ظعبن ـ 6425هئبب .بةت ـ 334جعلد، ـ 14رةقةملعك هةدعس،

ةت ـ 80جعلد، ـ 4رةقةملعك هةدعس، ـ 2/70 سىنةن بةيهةقع ظةلكذبرا، )2( ذنع . ب ع ب دذلبعر ظعبن التمهيـد ”ظاب .ناملعق آعتابعدا تعلغان ظالغان“ احتاف املساجد”عتابعدا، ظالبانع ناملعق آ“ واإلستذكار

ع سةهعه )3( ة، ظعبن ةدعس، ـ 789خذزةيم ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 6جعل ع سةهعه . ب ان، ظعبن ـ 6847هئبب .بةت ـ 260جعلد، ـ 15رةقةملعك هةدعس،

Page 70: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

68

www.munber.org

ةزعلةتلعك شةيخ مذهةممةد . دةص سانعغانالرمذ بار ناسعرذددعن صةلبانع ةت قعلسذن –ظ ذ آعشعضة رةهم ــذير ”ـ ظأزعنعث ! اهللا ظ حتذالرنعث “اختــاذ القبــور مســاجدمــن الســاجد دا ظ املعق آعتابع ن

دذ ةقعل آةلتىرع ةآعلدة ن ذزذن ش ع ظ أزلعرعنع خئل ة . س ظةن . ذالرغا مذراجعظةت قعلعنسا بولعدذش

ةرنع لةردعن تأؤةندعكعل ةت ؤة هةدعس دعكع ظاي يذقعرع : آأرىؤئلعشقا بولعدذ

.توسذلغانلعقعقةبرعلةرضة مةسجعد بعنا قعلعشتعن - 1 .ظذنداق قعلغانالرغا لةنةت قعلعنغانلعقع - 2ظذالرنعث اهللا نعث دةرضاهعدعكع ظةث بةختسعز آعشعلةر - 3

.ظعكةنلعكعذالرنعث - 4 ذدعي ظ لعرعنعث يةه تعظانالرنعث ، ظعش خرعس

.ظوخشعتعلغانلعقعظعشلعرعغا دة بعرلعككة - 5 ارام ظعكةنلعكع ذ ظعشنعث ه ظألعماالرنعث ب

.آئلعشعةل ا ظةم ةث آاتت تعكع ظ ا يئقعنلعشعش ث اهللا تاظاالغ نامازنع

دذ ادةم بعلع ة ظ ةن ظعش . ظعكةنلعكعنع هةمم ةت بعل راق، هئكم بعئرعكنعث ظال ذحع زات ش دة قعلغ ةبرة هةققع ىن ق ئلعش ظىح دعنع ظ

علعدع ةرنع بةلض كعن حةآلعمعل دةك آةس ازارحعالر . يذقعرعقع معدا عثعلداص ظةتراص لعق ض ذقتعالردا ظوخشاش ةزع ن ةن ب يىرض

Page 71: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 69

www.munber.org

ة دا ظذالرنع هئكاي بولسعمذ، يذقعرعقع ظئنعق هةدعسلةرنعث ظالدع .قعلعص ظولتذرذش هئح نةرسعضة ظةرزعمةيدذ

ةر ق -2 ا سةص اظالعيةت مازارالرغ عدا ص ذنعث ظةتراص ش ؤة ظ علع :ظأتكىزىشنعث هاراملعقع

داق ظةبذ االمنعث مذن ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ذرةيرة ص هدذ ةت قعلع ةنلعكعنع رعؤاي ةبرة «: دئض أيلعرعثالرنع ق ظ

ةبرةمنع اثالر، ق اه قعلعؤالم ا دذرذت بايرامض اثالر، ماث قعلعؤالم )1(».ثا يئتعدذ ؛ سعلةرنعث دذظايعثالر دذرذتعثالر مايولالثالر

نةدتعكع داق ظةبذمذس عدة مذن ذرةيرةنعث هةدعس ذ ه ظعبارعمار ز دةص(«: ب ارةت قعلعمع دةك ) زعي ت بولغان ةبرةمنع هئي ق

ةثالر ثالر . قعلعؤةتم ا دذرذت ظئيتع اثالر . ماث ةردة بولم قةي )2(»دذرذتعثالر ماثا يئتعص تذرعدذ

آعشع رةزعيةلالهذ ظةنهذنعث، بعر ظةلهذسةيعن ظعبنع ظةلع ● آئلعص صةيغةمبةر ظةلةيهعسساالمنعث قةبرعسعنعث يئنعدعكع بعر ذنع أرىص، ظ ةتكعنعنع آ ىص آ ص حىش ا قعلع رعص، دذظ ا آع ظاراحق

قانلعقع ذ توس دذآع، ظ ةت قعلعنع ذنداق رعؤاي عدا ش ةن : توغرعس مدعن وث دادام دعن، دادام ح ةيغةمبةر ، دادام وث دادام ص حر هةد ان بع ذظةلةيهعسساالمدعن ظاثلعغ ـ ؟ عسنع سأزلةص بئرةيم

.بةت ـ 218جعلد، ـ 2رةقةملعك هةدعس، ـ 2042داؤذد ظةبذ )1(ةد )2( ةدعس، ـ 8790 مذسنةد ظعمام ظةهم ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 367جعل ةيبة، . ب ةبع ش ةننةف ظ 7543مذس

ةدعس، ـ ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 150جعل دذرراززاق، . ب ةننةف ظاب ةدعس، ـ 6726مذس ةملعك ه ـ 3رةق .بةت ـ 577جعلد،

Page 72: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

70

www.munber.org

قةبرةمنع هئيت بولغاندةك «: دئضةندعن آئيعن مذنداق دئضةن )1(»..قعلعؤةتمةثالر

ظعبنع هةسةن : ظابدذرراززاقنعث مذسةننعصعدة آةلتىرىلعشعحة بئشعدا آأرىص قةبعرة ظةلع بعر بألىك آعشعلةرنع ظعبنع هةسةن

قةبرةمنع «صةيغةمبةر ظةلةيهعسساالم : توسقان ؤة مذنداق دئضةن )2(.دئضةن» هئيت بولغاندةك قعلعؤةتمةثالر

ر -3 ةردعن بع ةقةت ي ذالرنع ص ةص، ظ ةرنع تىزل قةبرعل توغرعسعداشع ذبذيرذلغئرعحتعن ظارتذق آأتىرمةسلعككة

ةبع ةدعنعث ظ ةيياج ظةلظةس ةت ه ةنلعكع رعؤاي داق دئض مذنالعص ماثا ظعبنع ظةلع ”: قعلعنعدذ مةن سئنع صةيغةمبةر : ظةبع ت

ةيغةمبةر ظ ذ؟ ص ة ظةؤةتةيم ةن نةرسعض ع ظةؤةتك االم مئن ةلةيهعسسا االم ماث دذرماي «: ظةلةيهعسس ىرةتنع قال داق س هةرقان

اتقعن ةبرعنع يوق داق ق ةر قان ذرذلغان ه عز قوص ، ظئض )3(“.دئضةن، دئدع» تىزلعؤةتكعنذمامة ع س ةدانعنعث ظعبن ةفعي ظةلهةم ةنلعكع ش داق دئض مذن

دذ ةت قعلعنع ع ة فذزال”: رعؤاي دا ظعبن م زئمعن ةن رع د بعل ظذبةيةن ذص آةتك ات بول ذرادعرعمعز ؤاص ر ب ث بع دذق، بعزنع ة ظع بعرض

دذرراززاق، )1( ةننةف ظال ةدعس، ـ 7542 مذس ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 150 جعل ةظال، . ب ةبع ي نةد ظ ـ 469مذس

.بةت ـ 361جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، .بةت ـ 557جعلد، ـ 3رةقةملعك هةدعس، ـ 6726 مذسةننةف ظابدذرراززاق، )2(لعم، )3( ةدعس، ـ 969 سةهعه مذس ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 666جعل تةدرةك، . ب ةملعك ـ 1367ظةلمذس رةق

.بةت ـ 88جعلد، ـ 4رةقةملعك هةدعس، ـ 2031سىنةن ظةننةسةظعي، . بةت ـ 524جعلد، ـ 1هةدعس،

Page 73: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 71

www.munber.org

دع، ة ظع ع فذزال عنع ظعبن ذنعث قةبرعس د ظ كة ظذبةي تىزلعؤئتعشدع داق دئ يعن مذن دعن آئ ةيغةمبةر : بذيرذغان ص

ذنع ذيرذغانلعقعنع ظاثلعغان تىزلعؤئتعشقا ظةلةيهعسساالمنعث ظ ب )1(“.ظعدعمام ظ ةؤةؤعي عم ذن (ن ةت قعلس ذنعثغا رةهم داق !) اهللا ظ مذن

ةن ةك ”: دئض دعن ب ةبرة زئمعن ة ق ىننةت بويعح دذس ، آأتعرعلمةيدارع رعح معق ر غئ ةقةت بع دذ، ص ىمبةز حعقعرعلماي أتعرعص ض آ

)2(.“تىزلعؤئتعلعدذقالغعنع

جعد -4 ةبرعنع مةس الالر ؤة ق ذحع ظاي ارةت قعلغ ةبرعنع زعي قر ان ؤة حع ا اغ قعلعؤالغ ذلغانلعقع يئقعؤالغانالرغ ةت ظوق لةن

توغرعسعدا ع ةنلعكع ظعبن داق دئض ذنعث مذن ذ ظةنه اس رةزعيةلاله ظابب

دذ ةت قعلعنع ذحع «: رعؤاي ارةت قعلغ ةبرعنع زعي ةيغةمبةر ق صراغ ة حع ا ؤة قةبرعض جعد قعلعؤالغانالرغ ةبرعنع مةس ا، ق ظايالالرغ

)3(».لةنةت ظوقذغانيئقعؤالغانالرغا

لعم، )1( ةهعه مذس ةدعس، ـ 968 س ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 666جعل ذ. ب ةملعك ـ 2319داؤذد، ظةب رةق

ةدعس، د، ـ 3ه ةت ـ 215جعل ةظع، . ب ةدعس، ـ 2030ظةننةس ةملعك ه د، ـ 4رةق ةت ـ 88جعل ةم . ب ظةلمذظج . بةت ـ 314جعلد، ـ 18رةقةملعك هةدعس، ـ 811ير، ظةلكةبع

.بةت ـ 36جعلد، ـ 7 نةؤؤةؤعي، )2(ةهعه )3( ع س ان، ظعبن ةدعس، ـ 3180هئبب ةملعك ه د، ـ 7رةق ةت ـ 453جعل تةدرةك، . ب ـ 1384ظةلمذس

ةدعس، ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 2530جعل ذ. ب ةدعس، ـ 3236داؤذد، ظةب ةملعك ه د، ـ 3رةق ـ 218جعلةت زع، . ب ةدعس، ـ 320تئرمع ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 136جعل ةظعي، . ب ةدعس، ـ 2043نةس ةملعك ه 4رةق

.مذسنةد ظعمام ظةهمةد ؤة مذظجةم ظةلكةبعير قاتارلعقالرمذ بار. بةت ـ 94جعلد، ـ

Page 74: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

72

www.munber.org

ذرذش ـ قةبر 6 ةرنع قات ذرذش ؤة ، عل ام قوص ذنعث ظىستعضة ت ظ ظذنعثغا خةت يئزعشنع حةآلةش توغرعسعدا

دذ ةت قعلعنع ةنلعكع رعؤاي داق دئض ث مذن : جابعرنعتعدة « ذنعث ظىس تعن ظ ةج ظعشلعتعش ة ض ذلذلاله قةبرعض رةس

)1(».ظولتذرذشتعن ؤة ظذنعثغا تام قوصذرذشتعن حةآلعدعدة مذن ث رعؤايعتع ةمما هاآعمنع دذظ ةيغةمبةر «: داق آئلع ص

زعش، ذنعثغا خةت يئ ظةلةيهعسساالم قةبرعضة ضةج ظعشلعتعش، ظ )2(».تام قوصذرذش ؤة ظذنعث ظىستعدة ظولتذرذشتعن حةآلعدع

ظألىآلةرضة ظعبادةت قعلغذحعالرغا مذناسعؤةتلعك رةددعيةشىبهعلةرضة

بعرعنحع شىبهة

شاهادعتعضـــة “ بعـــر اهللا دعـــن باشـــقا ظعـــاله يـــوق ” سعؤةتلعك شىبهةمذنا

لعم، )1( ةهعه مذس ةدعس، ـ 970 س ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 667جعل ةظعي، . ب ةملع ـ 2027نةس ك رةق

ةدعس، د، ـ 4ه ةت ـ 286جعل ع . ب ة، ظعبن لةر، ـ 1564، 1563، 1562ماج ةملعك هةدعس د، ـ 1رةق جعل .بةت ـ 332 جعلد، – 3رةقةملعك هةدعس، ـ 1370مذسنةد ظعمام ظةهمةد، . بةت ـ 498

.بةت ـ 525جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، ـ 1370ناملعق آعتابع، “ مذستةدرةك” هاآعمنعث )2(

Page 75: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 73

www.munber.org

بعر اهللا دعن باشقا ”بةندعنعث نئمة قعلعشعدعن قةتظعي نةزةر وق أزعال جةننةتكة آعرعش ظىحىن “ ظعاله ي دئضةن شاهادةتنعث ظ دةيدعغان قاراش، يئتةرلعك

ةؤزان ظعبنع صةزعلةتلعك شةيخ ظةلالمة سالعه اهللا (فةؤزان ظةلفذن ةت قعلس ذنعثغا رةهم ذ !) ظ ة ب ذرذص رةددعيشىبهعلةرض ة قايت

دذ داق دةي دعغانالر : مذن ادةت قعلع ا ظعب دة مازارغ ىنكع آىن بىضةزةر ةتظعي ن عدعن ق ش قعلعش ة ظع اننعث نئم ن ”ظعنس ر اهللا دع بع

وق اله ي قا ظع دذ، “ باش علع بولع ة آعرض ةنال جةننةتك يعش بعل دئةن ةن آةلتىرض ذمانعغا ظاساس ةن ض ىبهعلعرع دئض ذص، ش ار بول ب

ذالر ن با”ظ ر اهللا دع وقبع اله ي قا ظع ان، “ ش ذز قعلغ دةص تةلةصصةن ارام دئض ع ه ة دوزاخ ظوت ان آعشعض اهادةتنع ظئيتق ع ش ظعكك

ع نعث يىزةآ عنعال هةدعس عر تةرعص علةر آاص ان آعش ذص ماثغ تذت .بولمايدذ، دئضةن شىبهة

ذ ذ هةدعسلةر مذتلةقلعككة : بئرعلعدعغان جاؤاب شىبهعضة ب بلةر بع قا هةدعس ةلكع باش ةس، ب ة ظةم دا ظعض ةرتلعك هال ةن ش ل

ان دذ . باغالنغ داق آئلع ذالردا مذن اله ”: ظ قا ظع ن باش ر اهللا دع بعوق ذنعث “ ي ةن ظ ةلبع بعل ع ق ةن آعش عغا دئض ان مةناس ظعم

ع ئلعص ، آةلتىرىش اظالعيةت ظ ة ص ع بويعح ذنعث تةقةززاس ظداق ةر قان دعغان ه ادةت قعلعنع قا ظعب ن باش ع، اهللا دع بئرعش

ع الز ار قعلعش عنع ظعنك منةرس ةتباننعث . ع داق ظ عدة مذن هةدعسةن اهللا نعث رازعلعقعنع ظعزدةص «: آئلعدذ بعر اهللا دعن ”هةقعقةت

».دئضةن آعشعضة دوزاخقا هارام بولعدذ“ باشقا هئح ظعاله يوق

Page 76: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

74

www.munber.org

) بعر اهللا دعن باشقا ظعاله يوق (“ ال ظعالهة ظعللةلاله ”ظةمما أؤة ةث ت ث ظ عقالر دوزاخنع ان مذناص ةن ظئيتق ع بعل ع تعل ن ن

دئضةن “ بعر اهللا دعن باشقا ظعاله يوق ”ظذالرغا . قاتلعمعدا قالعدذ اهادةت ةلبلعرع ش ارقعلعق ق تعقالنمعغانلعقع ظ ىن تةس ظىح

. هئحقانداق مةنصةظةت بةرمةيدذار آعمكع بعر اهللا «: سةهعه مذسلعمدا مذنداق بعر هةدعس ب

ادةت قا ظعب ن باش ة ؤة اهللا دع وق دئس اله ي ئح ظع قا ه ن باش دعع ؤة قع ذنعث مئل ا، ظ ار قعلس ذتلعرعنع ظعنك ان ب ا لعنعؤاتق قئنعغ

ذالرنعث ظعحكع سعرلعرعنعث هئسابع . تئضعش هارامدذر ةمما ظ ظ ».غعدذراهللا

ا ان ؤة مالغ االم ق ةيغةمبةر ظةلةيهعسس نعث ص تعضعشدع اغالص قوي داق ظعككع ظعشقا ب اراملعقعنع مذن : بعرعنحعسع. ه

اهللا دعن ” : ، ظعككعنحعسع “ يوق بعر اهللا دعن باشقا هئح ظعاله ” ش ار قعلع ذتلعرعنع ظعنك ان ب ادةت قعلعنعؤاتق قا ظعب ةنع . “باش ي

ةقةت ةيغةمبةر ظةلةيهعسساالم ص بعر اهللا دعن باشقا هئح ظعاله ”صوق دع “ ي دع قعلمع ةنال بول ذز قعلعش بعل ع تةلةصص ذالر . ن ا ب : مان

وق، دةص، ظألىآل اله ي داق ظع قا هئحقان ن باش ر اهللا دع ة بع ةرضاغلعنعص ا ب لعمعغان، مازارالرغ نع تاش ادةت قعلعش ظعب

)1(“.، مئلعغا تئضعش هارام ظةمةسقئنعقالغانالرنعث :ظعككعنحع شىبهة

.بةت ـ 72، “ اإلرشاد إىل صحيح اإلعتقاد”لعه ظةلفةؤزان، سا)1(

Page 77: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 75

www.munber.org

شاصاظةتكة مذناسعؤةتلعك شىبهةأزلعرع دعغانالرنعث س ادةت قعلع ا ظعب ذالرغا : مازارغ ز ظ بع

ئكعن ظذالر ظئتعق اهللا نعث ) قةبرعدعكع ظألىآلةر (اد قعلمايمعز، لةهلع االمنعث ظ ةيغةمبةر ظةلةيهعسس تلعرع، ص العه دوس -س

ةن ذالر يةتك ز ظ ةؤالدلعرع، بع دذق ظ ا يعتةلمع ز . ماقامغ ذثا بع شذالردعن، ز ظ دذق، بع ذالرنع تاللع تا ظ ةرنع راؤا قعلعش هاجةتل

ل ةر، رةظعس علةر، ؤةزعرل ك آعش اهالر ظعناؤةتلع ةر ؤة صادعشادةم قويغعنعدةك بعز ظذالرنع اهللا هذزذرعدا هاجةتمةنلةر ظارعغا ظعتة عنع ؤة ؤاس ا حىشىش ذرعمعزدا ظارعغ ث ظوتت ةن بعزنع بعل

.بولذشعنع تةلةص قعلعمعزذ دذ شىبهعضة ب اؤاب بئرعلع داق ج اال : مذن ذ، اهللا تاظ ذالر ب ظ

ايدا ة ص ذص، ظأزلعرعض ع قوي ان يةتكى-اهللا ن دعغان زعي زةلمةيدذ، ة حوقذنع ذالر «نةرسعلةرض ذتالر(ب ةنع ب ث ) ي اهللا نع

ذحعالر اظةت قعلغ ة شاص اهعدا بعزض عدذ» دةرض دةص ))1دئيعشخةؤةر بةرضةن حاغدا، ظعلضعرعكع آاصعر قةؤملةر دئضةن سأزنعث

أزع ذ . دةل ظ ث مون ذالرغا ظأزعنع اال ظ يعن اهللا تاظ دعن آئ بذنعث ظةجةبا، ظاسمانالردا ؤة زئمعندا : ذسأزع بعلةن جاؤاب قايتذرعد

اظةت قعلغذحع (بذنداق نةرسة اآع شاص ) يةنع اهللا نعث شئرعكع يتعص ذنع ظئي ا ظ علةر اهللا غ ئلعص، س ةي ق ذنع اهللا بعلم ذص، ظ بول

علةر؟ لعرعنعث بئرةمس ذ ظعش ذالرنعث ب يعن، ظ ذ آئ ظذنعثدعنم

.ظايةت ـ 18 يىنذس سىرعسع، )1(

Page 78: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

76

www.munber.org

دذ داق دةي اص، مذن ئرعك دةص ظات ئرعك : ش ذالرنعث ش اهللا ظ .ةلتىرضةن نةرسعلعرعدعن صاآدذر ؤة يىآسةآدذرآ

ةن داق دئض اال مذن ع، : اهللا تاظ ئرعكتعن ؤة (بعلعثالرآ شادعن ذتالرنع ) رعي ذص ب ع قوي تذر، اهللا ن ا خاس ن اهللا غ اص دع س

انالر ايعحع قعلعؤالغ ذالرغا «: هعم ةقةت حوقذنذشعمعز بعزنعث ظ صا ع اهللا غ ذالرنعث بعزن دذريئقعنالشتذرذشع ظ دذ(» ظىحىن ).دةي

)1( دذ ظعبنع زةيد ؤة مالعك سةدعي ، قةتادة ”: آةسعر مذنداق دةي

بعن لةم ؤة ظ ع ظةس دنعث ظعبن ةت زةي ةنلعكعنع رعؤاي داق دئض مذندذ ا : قعلع ع اهللا غ ذالرنعث بعزن ع ظ دذريئقعنالشتذرذش ظىحىن

ث ذالرنعث اهللا نع دذ، ظ اظةت قعلع ىن شاص ز ظىح ذالر بع ةنع ظ يع بو دا ظورن تذرعدذ ظالدع ا يئقعنالش ع اهللا غ ذ بعزن ذص، ظ ذ ... ل ب

دعغان رعكالرنعث تايعنع ع مذش ةدعمكع ؤة يئث ىبهعلعرعنعث ق شأزع ةيغةمبةرلةر . دةل ظ ارلعق ص ث دذرذت ؤة (ب ذالرغا اهللا نع ظ

االملعرع ذنس ذرذش، !) بولس ع ت ذالرغا قارش ع ظ ث هةممعس نعانة عز ، يئض ذز دةص شئرعكس ة يالغ ع ظعبادةتت ر اهللا ن ذش بع تونذت

ةن ىن آةلض أزلعرع . ظىح ذالرنعث ظ لعرع ظ ذ ظعش رعكالرنعث ب مذشةت الرغا رذخس ذ ظعش ذص، اهللا ظ لعرع بول ان ظعش را قعلغ ظعختع

ان ذ بولمعغ ةن، رازعم ذ . بةرمعض قان ؤة ظ دعن توس ةلكع، ظذنعث ب )2(“.غةزةصلةندىرضةنظعش اهللا نع

.ظايةت ـ 3 زذمةر سىرعسع، )1( .بةت ـ 59جعلد، ـ 4آةسعير، قذرظان آةرعم تةصسعرع، ظعبنع )2(

Page 79: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 77

www.munber.org

اآعتالر ب ةيغةمبعرعنع آىحلىك هأججةت ؤة ص علةن مانا بذالر صاالك قعلعش انالرنع ه دعن ظازغ ث هةق دعن ةن اهللا تاظاالنع ظةؤةتك

.ؤة ظذنع حعث تذتقانالرنع جانالندذرذش ظىحىن ظئيتقان سأزعدذرازعتع ؤة ذص، اهللا نعث ظعج ذقع بول اظةت اهللا تاظاالنعث هوق شاص

. بذيرذقسعز هئحقانداق بعر آعشع شاصاظةت قعاللمايدذداق دئضةن اال مذن ذ اهللا :اهللا تاظ اهللا نعث رذخسعتعسعز آعمم

))1نعث ظالدعدا شاصاظةت قعاللعسذنةن داق دئض ة مذن ع (: يةن ةت آىن داق ) قعيام ةر قان ه

))2شاصاظةت قعلغذحع ظالدع بعلةن اهللا نعث ظعزنعنع ظالعدذةن داق دئض ة مذن تعلةر : يةن ذن صةرعش مانالردا نذرغ ظاس

ة ئح نةرسعض اظعتع ه ذالرنعث شاص ذص، ظ ةقةت بول قاتمايدذ، ص ظةسقا اهللا اظةت قعلعش ة شاص ان ظادةمض ان ؤة رازع بولغ أزع خالعغ ظ

)3(ظذالرنعث شاصاظعتع ظةسقاتعدذ) ظاندعن(رذخسةت قعلسعال ةقةت اظةتنعث ص دا شاص ث هذزذرع دعن اهللا نع ةت آةرعمع ذ ظاي بدعغانلعقعنع ة بولع ة ظعض تدا آىحك ةرت ظاس ل ش ع خع ظعكك

: ظايدعثلعشعدذع بعرعن ذش؛ :ح عتع بول ث رذخس ذحعغا اهللا نع اظةت قعلغ شاص

ع اس مىلك ث خ انة اهللا نع اظةت يئض ع شاص داق . حىنك اهللا مذن

.ظايةت ـ 255 بةقةرة سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 3 يذنذس سىرعسع، )2( .ظايةت ـ26 نةجم سىرعسع، )3(

Page 80: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

78

www.munber.org

ةن دذر : دئض ث ظعلكعدع ع اهللا نع اظةتنعث هةممعس ئح (شاص ه )1()شاصاظةت قعاللمايدذظعزنعسعز ظادةم اهللا نعث ع دعن رازع : ظعككعنح اظةت قعلعنغذحع ث شاص اهللا تاظاالنع

ع د بولذش العس تةؤهع ةقةت خ ع ص ث رازعلعق ؛ اهللا تاظاالنعدةك، اال ظئيتقان ذص، مذشرعكالرغا اهللا تاظ ساهعبلعرعغا خاس بول

دذ ةظةت قعلماي اظعتع مةنص ث شاص داق . هئحكعمنع اال مذن اهللا تاظةن ايدا : دئض ذالرغا ص اظعتع ظ ذحعالرنعث شاص اظةت قعلغ شاص

دذ دعن (بةرمةي ث ظازابع ذالرنع اهللا نع ةنع ظ دعغان ي قذتقذزعاظةت ن شاص ةهلع زئمع ىتىن ظ ذالرغا ص دذ، ظ اظةتحع بولماي شاص

)2()قعلغان تةقدعردعمذ، ظذالرنعث شاصاظعتع قوبذل قعلعنمايدذدعكع ارقعلعق يذقعرع ذالر ظ ا ب ةردعن مان اظةت ظألىآل شاص

ق ةن يئقعنحعلع ولالر بعل ىك ي ةر تىرل ذالرغا ه دعغان ؤة ظ تعلةيازارحعالر دعغان م ث قعلع علعؤالغان حع ذ ظئس ىبهعلةرنعث ب ش

.ظايدعثلعشعص، يوققا حعقعرعلعدذباتعللعقع ظىحعنحع شىبهة

دعغانلعقع راس قالع ئظعلنعث مع دادالردعن ص اتعالر ؤة ظةج ظ توغرعسعدعكع شىبهة

رعكالرنعث عغان مذش ةردة ياش ان دةؤرل اش بولمعغ ذ، ظوخش بقان رع ظورتاقالش ة تىرلع عدعن هةمم ارةت بشىبهعس ذص، ظعب ول

.ظايةت ـ 44 زذمةر سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 48 مذددةسعر سىرعسع، )2(

Page 81: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 79

www.munber.org

ش دادالرنعث ظع اتعالر ؤة ظةج ص -ظ اآعت قعلع ع ص ظعزلعرعنعتعدذ وغرا . آأرس ةت ؤة ت عحة هعداي رعكالرنعث قارعش ذالر مذش ظ

انعلعدذ ةنحلعك س ذص، ظعش علةر بول دعكع آعش ذ . يول ذالر ب ظظعشالردا قةدعمكعالرغا آئيعنكعلةر ؤارعسلعق قعلعص آةلضةن دةص

أزلعرع توغرعسعدعكع بذنعث بعلةن ظذالر اهللا . قارايدذ تاظاالنعث ظتعقاليدذ أزعنع تةس ذ س ادةم : مون ارعث ظ دا صةرؤةردعض أز ؤاقتع ظ

صذشتعدعن ) ظاتعلعرعنعث (ظذالرنعث ) يةنع نةسلعنع (بالعلعرعنع ذؤاه قعلعص ذالرنع ظأزلعرعضة ض اردع ؤة ظ مةن سعلةرنعث «: حعق

مذ؟ ارعثالر ظةمةس دع » صةرؤةردعض ث (دئ ةنع اهللا ظأزعنع يذال ادةم ظ ة ظ ة ؤة بعرلعكعض ارع ظعكةنلعكعض رنعث صةرؤةردعض

أز ذنع ظ ص ب رار قعلع ذالر ظعق دذردع، ظ رار قعل العلعرعنع ظعق بدع ة ظال ذالر). ظىستعض ث هةظة«: ظ ةن بعزنع ،س

ةردذق ذؤاهلعق ب ةن، ض دع» صةرؤةردعضارعمعزدذرس ذالرنع . (دئ ظةنلعكعمعز ذؤاهلعق بةرضىزض ذالرنعث ) ض ع ظ ةت آىن ز «: قعيام بع

ةنمعز ان ظعك لةتتة قالغ دعن غةص اآع » بذنعث لعكلعرع، ي دئمةسا« عرع -ظات وؤعلعرعمعز ظعلض ذتالرنع ( ب اثا ب ئرعك ) س ش

آةلتىرضةن ظعدع، بعزنعث صةقةت ظذالرنعث ظةؤالدع بولذص قالغان ار ز ب ار (يئرعمع أزرعمعز ب ث ظ ةنع بعزنع ذمراهالرنعث ) ي ضلعرع ةن قعلمعش االك قعالمس ع ه ةيلعدعن بعزن » ؟تىص

دذر لعكلعرع ظىحىن ذالرنعث . دئمةس ا (ظ ذمراهلعقتعن، ظات -ض

Page 82: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

80

www.munber.org

ا ظةضعشعشتعن ةتلعرعمعزنع ) بوؤعلعرعغ ىن، ظاي قايتعشلعرع ظىح ))1مذشذنداق تةصسعلعي بايان قعلعمعز

دادالرنعث ظعش اتعالر ؤة ظةج ا ؤارعسلعق قعلعش -ظ ظعزلعرعغ : ؤة ظذالرغا ظةضعشعش ظعككع خعلغا ظايرعلعدذ

ع ةت ؤة م: بعرعنح ذالرنعث هةقعق عمع ؛ ظ ق قعس قا اليع اختاشا ظةضعشعشتذر ةت ظىستعدة بولغانالرغ ذالرنعث معسالعنع . هعداي ظ

عدا االم توغرعس ىف ظةلةيهعسس ةيغةمبعرع يىس ث ص اهللا تاظاالنعذمكعن عش م أزعدعن تئص ذ س ةن مون دادلعرعم، : دئض ةن ظةج م

هئحقانداق ظعبراهعم، ظعسهاق، يةظقذبالرنعث دعنعغا ظةضةشتعم، ))2نةرسعنع اهللا غا شئرعك آةلتىرىش بعزضة اليعق ظةمةس

داق دئضةن ة مذن ذ : يةن ان، ظةؤالدلعرعم ان ظئيتق أزلعرع ظعم ظةث ةن ت ذالر بعل ةؤالدلعرعنع ظ ث ظ ان ظئيتقانالرنع عص ظعم ظةضعش

ذالرنعث ز، ظ دة قعلعمع ع(دةرعجع ذ ) ياخش دعن قعلحعم ظةمةللعرعا ةر ظ ةيمعز، ه عغا آئمةيتعؤةتم ث قعلمعش دةم ظأزعنع

))3مةسظذلدذرع ق : ظعككعنح كة اليع معظةيعبلةش ذالرنعث قعس ؛ ظ

دعغان قا بولماي د قعلعش كة، تةقلع ذنلعقعغا ظةضعشعش ظازغارةت تعن ظعب ةت قعلعش عش ؤة ظعتاظ ارلعق . ظةضعش ذ ب ب

ئرعك ا ش دا، اهللا غ ع هال ا قارش ةيغةمبةرلةرنعث حاقعرعقعغ ص

.ظايةتكعحة ـ 174ظايةتتعن ـ 172 ظةظراف سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 38 يىسىف سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 21 تذر سىرعسع، )3(

Page 83: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 81

www.munber.org

رعكالرنعث ةن مذش اص قةآةلتىرض ة ظورن ةن لبلعرعض آةتكىبهعلةرنعث رعش ذه . بع ةن ن ةؤمع بعل االمنعث ق ظةلةيهعسس

ذ عدعكع ب قا ظوتتذرعس ايلعدعظالذض اراص باق ةؤمعم: ق ع ق ! ظذز اهللا( ا يالغ قا غ دعن باش ة ظذنعث ثالر، سعلةرض ادةت قعلع ظعب

ذد ئح مةب ةق(ه دعن ) بةره ث ظازابع وق، اهللا نع ) يعلةر؟ ذنعث قةؤمع. »قورقمامس اتتعالر دعكظ عز آ ع ظعمانس

تع ذ «: ظئيتعش اندذر، ظ ر ظعنس اش بع ة ظوخش ةقةت سعلةرض ذ ص بةر اهللا ذؤالماقحع، ظةض تىن بول علةردعن ظىس ةيغةمبةر ( س ص

ةتتع، ) ظةؤةتعشنع ة، صةرعشتعلةرنع ظةؤةت دع، ظةلؤةتت خالعسا ظعا ذرذنقع ظات أزنع ب داق س ان -بذن وؤعلعرعمعزدعن ظاثلعغ ب

))1ظةمةسمعزذالر اظ العقلعرعنع اهللا -ظات ذق ؤة خات ث ظازغذنل بوؤعلعرعنع

ةيغةمبعرع ث ص ذه نع ةق ؤة ن ةن ه ئلعص آةلض االم ظ ظةلةيهعسس .هعدايةتكة قارشع دةلعل، هأججةت سىصعتعدة آأرسعتعشتع

داق دئيعشتع ذنعثغا مذن ةؤمع ظ : سالعه ظةلةيهعسساالمنعث ق ا ع ظات ذتال -بعزن ةن ب ص آةلض ادةت قعلع وؤعلعرعمعز ظعب رغا ب

))2ظعبادةت قعلعشتعن توسذمسةن؟دذ داق دةي ذنعثغا مذن ةؤمع ظ راهعم ظةلةيهعسساالمنعث ق : ظعب

ع ذالر ظئيتت ا «: ظ ةس، ظات داق ظةم ث -ظذن بوؤعلعرعمعزنع ))1»شذنداق قعلغانلعقعنع بايقعدذق

.ظايةتلةر ـ 24، 23 مذظمعنذن سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 62 هذد سىرعسع، )2(

Page 84: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

82

www.munber.org

معنع ث دىش ةؤن اهللا نع داق فرظ االمغا مذن ا ظةلةيهعسس مذستىص آةتكةن ظىممةتلةرنعث هالع ظأ«: صعرظةؤعن ظئيتتع : دةيدذ

)2(»)يةنع قانداق بولغان؟(قانداق؟ ةد ةيغةمبعرعمعز مذهةمم رعكلعرع ص ةرنعث مذش ظةرةبل

دذ داق دةي دعن : ظةلةيهعسساالمغا مذن ر دعن قا بع ز باش ذنع بع بةردعن ( ارا دعنعدعكعل ةنع ناس ةقةت ) ي ذ ص دذق، ب ظاثلعمع

))3ظويدذرمعدذررعكل ث مذش أمىحىك ظأيعنع عرعكع ظ ىبهعدة ظعلض ذ ش عرع ب

دذ ة ماثع عزعقع بويعح عزغان س رعكالرنعث س كة . مذش ظةيعبلةشش لعك ظع ش -تئضعش لعق قعلع ا ؤارعس عقعغا ظعزالرغ ة حاص يةنعدذ اق قوش ذالرنعث . حاص ذنلعقلعرعغا ظ كةنلةرمذ، ظازغ ظةضةش

دذ ان بولع دعن حعقق ذ يول ش هةرعكةتلعرعم ق . ظع قا اليع ماختاشكة ة ظةضةش شآعشعلةرض ذ، ظع ذ -نلةرنعث ظأزعم هةرعكةتلعرعم

.ماختعلعدذ تأتعنحع شىبهة

شىبهعسعظاز سانلعق ؤة آأص سانلعق لىآعدعن انعنعث آأص ث س ذالرغا ظأزلعرعنع ةيتان ظ ش

ةتكةن نع ظأض ةرب ؤة . آأرةثلةش ث غ ذالر زئمعننع ةرقلعرعدة ظ ش

.ظايةت ـ 74را سىرعسع، شذظة)1( .ظايةت ـ 51 تاها سىرعسع، )2( . ظايةت ـ 7 ساد سىرعسع، )3(

Page 85: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 83

www.munber.org

أص ذنحة آ ان ش علعص قالغ ا ظئس ث تورلعرعغ ظأمىحىآنعل علةرنعث باتع ع آعش ذالرغا قارش ع، ظ تعدة بولذش ظىس

ظذيغذن ظةمةس، تذرغانالرنعث هةقعقةت تةرةصتة بولذشع ظةقعلضة :دئضةن شىبهة

ذ ة ب دذ شىبهعض اؤاب بئرعلع داق ج علةر : مذن ةت آعش هةقعقاز . ظارعسعدا ظةزعز بولعدذ دارلعرع سان جةهةتتة ظ هةقعقةت تةرةص

دذ ذ : بولع ش، م (ب ذص قعلع عرالرنع مةغل ةنع آاص ةرنع ي أمعنلدذرذش ة قعل ذص ) غةلعب ارتعص تذت عرعدعن ت ث ظعلض اهللا نع

عرعش داق ظأزض دا هئحقان ث يولع دذر، اهللا نع ان يولع آئلعؤاتق )1()يةنع اهللا نعث تذتقان يولع ظأزضةرمةيدذ(تاصالمايسةن

داق دئضةن اال مذن ئرعك : اهللا تاظ ا ش ذالرنعث تولعسع اهللا غ ظعنعدذ ذرذص ظعش ةلتىرىص ت ةن(آ ق ي ذحع، رعزع ع ياراتق ع اهللا ن

ة، ةن بعلل ش بعل رار قعلع ىحع دةص ظعق ذ بةرض بذتالرغعم ))2حوقذنعدذ

ةن داق دئض ة مذن حعلعك : يةن دعكع آأص ةر يىزع ةن ي ةر س ظةضذففارالر(آعشعلةر ةنع آ ةت قعلساث،ظذالر سئنع اهللا ) ي ة ظعتاظ ض

))3نعث يولعدعن ظازدذرعدذ

.ظايةت ـ 23 فةته سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 106 يىسىف سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 116 ظةنظام سىرعسع، )3(

Page 86: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

84

www.munber.org

ةن داق دئض ة مذن ةك : يةن علةردعن شىبهع-ش عزآع، آعش سعقتذر ذنع صاس اش (نذرغ دعن ب ارعنعث تاظعتع ةنع صةرؤةردعض ي

)1()تارتعص، هةققة خعالصلعق قعلعص ضذناهقا حأمضىحعلةردذرداق دئضةن ة مذن ةقةت: يةن ةن ص ذنعث بعل ا آعشعلةر ظ ظازغعن

))2ظعمان ظئيتتعةن داق دئض ة مذن ذن دةص (: يةن االك بولمعس ذدنعثه ) ل

ةهرعدعكع ةرنع ش عرتقا (مأمعنل ذق ) س ذ . حعقعرعؤةتت ز ظ بع ))3شةهةردعن مذسذلمانالردعن صةقةت بعر ظاظعلعنعال تاصتذق

دذ ) قعيامةت آىنع («: صةيغةمبةر ظةلةيهعسساالم مذنداق دةيةيغةمبةر ةزع ص ة ب ةن، يةن ع بعل رال آعش ةيغةمبةرنعث بع ةزع ص ب

ر قانحة آعشع ةيغةمبةر بع ةزع ص ةن، ب ال آعشع بعل ةن ظعككع بعلئح ةيغةمبةر ه ةزع ص ع ؤة ب ة ظةضةشكىحعس ذز هالةتت وق، يالغ ي

)4(».آئلعدذ دذ داق دةي ة مذن االم يةن ةيغةمبةر ظةلةيهعسس الم «: ص ظعس

غئرعب باشالندع، يةنة باشالنغان حئغعدعكعدةك غئرعب هالةتتة )5(»غئرعبالر بةختلعكتذرظةشذ . قايتعص آئلعدذ

.ظايةت ـ 49 ماظعدة سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 40 هذد سىرعسع، )2( .ظايةتلةر ـ 36، 35 زارعيات سىرعسع، )3( .بةت ـ 2170جعلد، ـ 5رةقةملعك هةدعس، ـ 5420 سةهعهذل بذخارع، )4( . بةت ـ 131جعلد، ـ 1رةقةملعك هةدعس، ـ 146، 145 سةهعه مذسلعم، )5(

Page 87: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 85

www.munber.org

زدة ع دةؤرعمع ر آعش داق بع ةر قان ايعن ه المنعث ظعنت ظعسدذ أرىص تذرع ةنلعكعنع آ ب ظعك علةرنعث .غئرع اؤادا آعش ن

أز ذلمان ظ ا، مذس ان بولس تعدة بولغ ةت ظىس حعلعكع هةقعق آأصةدةر غئرعبلعق هئس ذ ق ةهلع ؤة هعمايعحعلعرعنعث ظارعسعدا ب ظ

. قعلمعغان بوالتتعة اننعث آأصلىآعض اقعلالر س دذظ انلعق ظالدانماي از س ، ظ

ذ اهللا نعث خةلقلعرع . عدعن يالغذزلذق هئس قعلمايدذ ظعكةنلعك بىننعتع عدعكع س ع . ظارعس علةرنعث تولعس ئكعن آعش ذنعث (ل ظ

)1(بعلمةيدذ) ؤاقتعنعث مةخصعي بولذشعدعكع سةؤةبنع بةشعنحع شىبهة

هةقعقةتنعث يوشذرذن ظعكةنلعكعضة داظعر شىبهة لعرعنع ذالرنعث ظعش رعكالر ظ عغان مذش ةتوس :آعشعلةرض

دعغان ةق بولع ةثالر ه ان نةرس ازعر حاقعرعؤاتق علةرنعث ه سا، ةرعقعتعمعزدعكع بولس االنع ت ايعخالردعن ص ذآذنعالرغا -ماش ص

.يوشذرذن قالمعغان بوالتتع، دةيدذذ ة ب دذ شىبهعض اؤاب بئرعلع داق ج ةن : مذن عرع ظأتك ذ ظعلض ب

ة اهللا ذ هةقت ذص، ب أزع بول ث دةل ظ عرالرنعث دةؤالعرعنع آاصذالرنع دذ ظ ةؤةر بعرع ةن خ أزع بعل ذ س ةر : ث مون ذرظان (ظةض ق

يةنع (ياخشع بولعدعغان بولسا ظعدع، ظذالر ) بعلةن ظعسالم دعنع

.ظايةت ـ 187 ظةظراف سىرعسع، )1(

Page 88: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

86

www.munber.org

ذلمانالر اجعز مذس ةن ) ظ ذرذن ظعشةنمعض زدعن ب ذنعثغا بع ظ ))1»بوالتتع

ةن داق دئض ة مذن ارعمعزدعن : يةن ش (اهللا ظ ةت قعلع هعداي )2(رمذ؟ظعنظام قعلغان آعشعلةر مذشذال) بعلةن

داق ذ مذن ذ ظةنه ةلعي رةزعيةلاله ةمعرع ظ ةرنعث ظ مأمعنل “.هةقعقةتنع بعل، ظذنعث ظةهلعنع بعلةلةيسةن”: دةيدذ

قةبرعلةرنع زعيارةت قعلعشنعث هئكمعتع

ظألىم ؤة قعيامةتنع ظةسلةشش ارةت قعلع ةرنع زعي دا، قةبرعل ص ظئيتقان ةن قعلع ظومذم

اظعز ت . ج ر هةدعس لعمدعكع بع ةهعه مذس ذرةيرةنعث ظةبذة س هدذ ةقعل آةلتىرىلع ةنلعكع ن داق دئض ةيغةمبةر ”: مذن ص

الص ص يعغ ارةت قعلع عنع زعي عنعث قةبرعس االم ظانعس ظةلةيهعسسعدعكعلةرنعمذ لعدع ؤة ظةتراص عتاش ذ . يعغلعتعؤةتت دا ظ ذ حاغ ش

دع داق دئ عرةت «: مذن ذنعثغا مةغص دعن ظ ة رةببعم تعلعشعمضةت ب دعم، رذخس ورعغان ظع ةت س دعرذخس عنع . ةرمع قةبرعس

ةردع ةت ب ورعؤعدعم، رذخس ازةت س قا ظعج ارةت قعلعش . زعي

.ظايةت ـ 11 ظةهقاف سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 53 ظةنظام سىرعسع، )2(

Page 89: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 87

www.munber.org

ألىمنع ة ظ ذ سعلةرض ثالر؛ ظ ارةت قعلع ةرنع زعي قةبرعل )1(».ظةسلعتعدذ

يعن دع، آئ ذق حةآلةنضةن ظع ارةت قعلعش تول قةبرعلةرنع زعيارةت مةنصةظةتنع ظذنعثدعكع ظألىم ؤة قعيامةتنع ظةسلةشتعن ظعب

ذص ظ ةزةردة تذت دع ن ازةت بئرعل دة . عج ةيغةمبةر بذرةي صمةن «: ظةلةيهعسساالمنعث مذنداق دئضةنلعكعنع رعؤايةت قعلعدذ

ارةت سعلةرنع قةبرعلةرنع زعيارةت قعلعشتعن توسقان ظعدعم، زعيثالر ة )2(»!قعلع ر رعؤايةتت ة بع ارةت «: ، يةن ذنع زعي ع ظ آعمك

دعن ذن، ظذنعث ارةت قعلس ا، زعي ةت قعلس نع مةقس قعلعش )3(»!دئمةثالر، الشتذرذؤةتتعيعراق

ةلعي ع ظ ةيغةمبةر ظعبن ذ ص ذ ظةنه العص رةزعيةلاله ةبع ت ظدذ ةت قعلع ةنلعكع رعؤاي داق دئض االمنعث مذن ةن «: ظةلةيهعسس م

ارةت قعلعشتعن ةرنع زعي ذنع توسعغان سعلةرنع قةبرعل دعم، ظ ظع )4(».زعيارةت قعلعثالر؛ ظذ سعلةرضة ظاخعرةتنع ظةسلعتعدذ

لعم)1( ةهعه مذس ةدعس، ـ 976، س ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 671جعل ةهعه . ب ع س ان، ظعبن ـ 3169هئبب

. بةت ـ 440جعلد، ـ 7رةقةملعك هةدعس، لعم، )2( ةهعه مذس ةدعس، ـ 977 س ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 672جعل ةهعه . ب ع س ان، ظعبن ـ 981هئبب

.بةت ؤة باشقعالر ـ 261جعلد، ـ 3رةقةملعك هةدعس، ابع، هاآعمن)3( املعق آعت تةدرةك ن ث مذس ةدعس، ـ 1393ع ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 532جعل ذنةن . ب س

.ظةسسذنةن ظةلكذبرا، مذسنةد ظعمام ظةهمةدتعمذ بار. رةقةملعك هةدعس ـ 2033ظةننةسةظعي، ابع، )4( املعق آعت نةد ن ةدنعث مذس ام ظةهم ةدعس ـ 1235 ظعم ةملعك ه ةظال، ظةبذ. رةق ةملعك ـ 278ي رةق

. بةت ـ 240جعلد، ـ 1س، هةدع

Page 90: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

88

www.munber.org

ةيغةمبةر ظة االم ص ةقعيظ لةيهعسس ة، ب قةبرعستانلعقعدعكعلةرضىن ةش ظىح عرةت تعل ش ؤة مةغص ا قعلع ة دذظ شةهعدلةرض

)1(.قةبرعستانلعققا آئلةتتعع اخعرةت آىنعن ألىمنع ؤة ظ تا ظ ارةت قعلعش ةرنع زعي قةبرعل

.ظةسلةشتعن ظعبارةت هئكمةت بار

لعم، )1( ةهعه مذس ةدعس، ـ 974 س ةملعك ه د، ـ 2رةق ةت ـ 669جعل قا . ب دعن باش ع ظذنعث ان، ظعبن هئبب

.هاآعمنعث مذستةدرةك ناملعق آعتابع، ظعمام ظةهمةدنعث مذسنةد ناملعق آعتابعدعمذ بار

Page 91: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 89

www.munber.org

قةبرعلةرنع زعيارةت قعلعشتا يول قويذلغان ظعشالرذلمانن ززةت مذس عق ظع ىننةتكة مذؤاص عنعث س -عث قةبرعس

أيع ذلماننعث ظ ان مذس ات بولغ ذ، ؤاص ع ظ ار؛ حىنك أرمعتع ب ،هعلةرنعث اك نةرس ة ناص ذنعث ظىستعض النمايدعغانلعقع ظ تاش

ةلمةيدعغانلعقع دعغانلعقع، دةسس ذنعثغا هاقارةتلةنمةي ، ظة ة بعرلعكك عدا هةمم دعغانلعقع توغرعس كة بولماي يأنعلعش

ا ناحار آ. آةلضةن أصحعلعك ظالعمالرنعث قارعشع بويعحة مئيعتالرغأز نا -س ةن قوش علةر بعل ةن آعش ازار بةرض ةن ظ ةر بعل هةرعكةتل

ذالرغا ةندة ظ عغا آةلض ةبرة بئش دعغانلعقعنع، ق قا بولماي بولذشةنلعكعنع ش ظعك ع ظع نعث ياخش االم يولالش ش ؤة س ا قعلع دذظ

ىرعدذ عرع س ع بو . ظعلض ع آعش ة ياخش ت قانح ذنعث مئيع ا، ظ لس .هةققعمذ شذنحة آةسكعن بولعدذ

دة ع بذرةي ةيب ظعبن ةنهذس داق دئض ذ مذن ذ ظةنه : رةزعيةلالها، ” اقحع بولس تانلعققا حعقم علةر قةبرعس انعكع آعش قاح

عتةتتع داق دئيعشنع ظىض ذالرغا مذن االم ظ ةيغةمبةر ظةلةيهعسس : صةهلع « ةبرة ظ ع ق ة، ظ االم سعلةرض ة » !س ر رعؤايةتت ة بع : يةنا« ةهلع س ذلمان ظ أمعن ؤة مذس ع م ة، ظ ا ! الم سعلةرض اهللا خالعس

Page 92: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

90

www.munber.org

ة ذ سعلةرض ذلغذحعدذرمعزبعزم ة . قوش ة ؤة سعلةرض ن بعزض اهللا دع )1(».ـ ظئسةنلعك تعلةيمةن ظامان

ذرةيرة ةيغةمبةر ظةلةيهعسساالمنعث ظةبذه ذ ص ذ ظةنه رةزعيةلالهدذ ةت قعلع داق دئضةنلعكعنع رعؤاي دا مذن :قةبرعستانلعققا حعققان

ارع « ةر دعي ع مأمعنل ذم، ظ ا ! ظةسساالم ظةلةيك ذ اهللا خالعس بعزم )2(».قوشذلعمعزسعلةرضة

ةنها ظذزذن بعر هةدعستة صةيغةمبةر يةنة ظاظعشة رةزعيةلالهذ ظدذ ةت قعلع ةنلعكعنع رعؤاي داق دئض االمنعث مذن : ظةلةيهعسس

ئلعص « عمغا آ ل قئش ةقعظ : جعبرعظع ث ب ئنع رةببع سرعص تانلعقعغا بئ عثنع قةبرعس عرةت تعلعش ذالرغا مةغص ، ظ

دع ذيرذدع، ـ دئ دذ . »ب داق دةي ةنها مذن ذ ظ ة رةزعيةلاله : ظاظعشع” ث ظةلحعس ي اهللا نع ةن؟! ظع ة دةيم ةن نئم دعم- “م . دئ

االم ةيغةمبةر ظةلةيهعسس أمعن ؤة «: ص ع م ة، ظ االم سعلةرض سةهلع ذلمان ظ ة ! مذس عرعكع ؤة آئيعنكعلةرض زدعن ظعلض اهللا بعم قعلسذن، ة رةهع ا سعلةرض ذ اهللا خالعس ذلعمعز بعزم » ، دةثقوش

)3(.دئدعةت ةنلعكع رعؤاي داق دئض ةنهانعث مذن ذ ظ ة رةزعيةلاله ظاظعش

دذ ذنع : قعلعنع زدةص، ظ االمنع ظع ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ةقعيظ ص ب

ةدعس، ـ 249 سةهعه مذسلعم، )1( ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت، ـ 218جعل ةدعس، ـ 974ب ةملعك ه د، ـ 2رةق جعلةت ـ 669 قا . ب دعن باش ع ظذنعث ة، ظعبن ع خذزةيم ان، ظعبن ذهئبب ةقعي ؤة ظةب ةظعي، بةيه ذنةن ظةننةس داؤذد، س

.ظعمام ظةهمةدلةرنعث آعتابلعرعدعمذ بار . يذقعرعقع مةنبة)2( . يذقعرعقع مةنبة)3(

Page 93: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 91

www.munber.org

تعم داق دئدع . قةبرعستانلعقعدعن تاص ساالم سعلةرضة، «: ظذ مذنارع ةر دعي ع مأمعنل ىص ! ظ ع آىت علةر بعزن علةرس ، تذرغذحعالرس

دعن ظع اهللا بعزنع ظذالرنعث . بعز سعلةرضة قوشذلعمعز ظةجعرلعرعن، ةهرذم قعلمعغع تار م ع صعتعنعضة ضعرعص يعن بعزن ظذنعثدعن آئ

)1(»!قعلمعغعنةت ذمادعن رعؤاي ذ ظةنه اس رةزعيةلاله ع ظابب دذلاله ظعبن ظابة االم مةدعن ةيغةمبةر ظةلةيهعسس دذآع، ص قعلعنع

تانلعقع اراص قةبرعس تانلعققا ق ؤئتعص قةبرعس أتىص آئتع دعن ظذرذص ةهلع«: ت ةبرة ظ ع ق ع ؤة ! ظ االم اهللا بعزن ة س سعلةرض

ذرذن بارغذحعالر، بعزمذ سعلةرنع ظةصذ قعلغاي، سعلةر بعزدعن ب )2(.دئدع» سعلةرنعث ظعزعثالردعن بارغذحعدذرمعز

ذ مان ظةب ع داؤذد ظوس ذنعث ظعبن ذ ظةنه ةففان رةزعيةلاله ظصةيغةمبةر ظةلةيهعسساالم : ئضةنلعكعنع رعؤايةت قعلعدذ مذنداق د

ذرذص ةبرة بئشعدا ت يعن، ق دعن آئ نة قعلعص بولغان : مئيعتنع دةصذنعث « ثالر ؤة ظ ةص قعلع عرةت تةل ىن مةغص عثالر ظىح قئرعندعش

مذستةهكةملعك تعلةثالر، حىنكع ظذ ) ـ سوراقتا سوظال(ظىحىن )3(.دئدع».هازعر سوظال سوراق قعلعنعؤاتعدذ

. يذقعرعقع مةنبة)1( . يذقعرعقع مةنبة)2(ابع، هاآعمن)3( املعق آعت ةدعس، ـ 1372عث مذستةدرةك ن ةملعك ه د، ـ 1رةق ةت ـ 526جعل ذ . ب داؤذد، ظةب

.بةت ـ 215جعلد، ـ 3رةقةملعك هةدعس، ـ 3221

Page 94: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

92

www.munber.org

ةيغةمبةر تة ص ر هةدعس ان بع ةهعه دةص قارعغ ةر س ظابدذلببعر «: ظةلةيهعسساالمنعث مذنداق دئضةنلعكع رعؤايةت قعلعنعدذ

دعن ع يئنع عنعث قةبرعس دعغان بعرس أزع تونذي ادا ظ ع دذني آعشظأتكةندة ظذنعثغا ساالم بةرسذن، اهللا ظذنعثغا روهعنع ساالمغا

». بعرعدذجاؤاب قايتذرذؤئلعش ظىحىن قايتذرذصاالم ةيغةمبةر ظةلةيهعسس الر ص اش ظعش ذنعثغا ظوخش ذ ؤة ب بةرنع ذ ي يعن، ظ دعن آئ نة قعلغان ع دةص ان ؤة ظىممعتعن قعلغذلمانالرنعث دا مذس ةن حاغلعرع اآع ظأتك ان ي ارةت قعلغ زعيدعن لعرع قاتارع ذيرذغان ظعش قا ب دا قعلعش ع يئنع قةبرعس

ابلعنعدذ ة ق . هئس ويا تعرعكلةرض الر ض ذ ظعش االمغا ب ان س علغنة قعلعنعشتعن ظوخشاش مئيعتلةرضة ساالم قعلعش، ظذنعثغا دةصا اش دذظ ا ظوخش ا قعلغانغ ذن دذظ يعن بولس اآع آئ عرع ي ظعلض

ارةت ك آعشعنعث . قعلعشالردعن ظعب ا تعرع ان دذظ ا قعلغ مئيعتالرغة أز ظعحعض عنعمذ ظ ا قعلعش ذلمانالرغا دذظ ارلعق مذس أزع ؤة ب ظ

ا قعلغانغا يةنة مئيعت ن . ظالعدذ امعزعدا، مئيعتكة مةخسذس دذظارلعق ذحع ؤة ب از ظوقذغ اش نام ذلمانالرغعمذ ظوخش ا مذس دذظ

.قعلعشنعمذ ظأز ظعحعضة ظالعدذةيغةمبةر الر ص اش ظعش ذنعثغا ظوخش ذ ؤة ب بع ذ يولن عرعكعلةر ب ذص، ظعلض ىننعتع بول االمنعث س ظةلةيهعسس

. تذتذص ماثغانادةت قعلعدعغ دا هازعر مازارغا ظعب انالرنعث ظعشلعرعنعث ظالدع

!بذالر نةدة تذرعدذ؟

Page 95: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 93

www.munber.org

!؟قايمذقتذرغانمازارغا ظعبادةت قعلعدعغانالرنع نئمعلةر ع ذم ظعبن ذن(قةيي ةت قعلس ذنعثغا رةهم وظالنع ) اهللا ظ ذ س ب

دذ داق دةي ذص، مذن ذرعغا قوي علةرنعث ”: ظوتت دعكع آعش قةبرعايدا ة ص ذالرنعث ظأزلعرعضة ن ةنلعكعنع، ظ ألىك ظعك ة -ظ ان، ن زعي

ةلتىرىص ة آ عنع ظةسلعض ر نةرس ة بع ألىم، ن ة ظ ات، ن هايذنعثغا ازارحعالرنع ظ دعغان م ص تذرع دعغانلعقعنع بعلع بئرةلمةي

“؟قايمذقتذرغانظعبادةت قعلعشتا نئمعلةر ان، دةص تار قعلغ الر ضعرعص دعكع ظعش قا تأؤةن ذ ظعش ذالرنع ب ظ

: قارعلعدذةلكع ب - ةيغةمبعرع، ب ث ص ةيغةمبةرلةرنع اهللا تاظاالنع ارلعق ص

دنع ظةمةلضة ظاشذرذش، شئرعكنعث سةؤةبلعرعنع آئسعص تةؤهعةؤةر ةتتعن بعخ ارةت هةقعق دعن ظعب ىن ظةؤةتكةنلعكع الش ظىح تاشةيتان ةتتع؛ ش ازالص آ ع ظ دعن نئسعؤعس ذالرنعث بذنعث ئلعص، ظ قا ع يالغانغ ذالرنعث دةؤعتعن دذ، ظ ة حاقعرع ذالرنع صعتنعض ظ

م دعغان ظعلع ث حعقعرع ةؤةبعدعن ظأزلعرعنع انلعقع س بولمعغتع اؤاب قايتذرذش دا ج عص هال ا مذناس ةك . نادانلعقعغ دئم

قانحعلعك ظعلمع بولسا شةيتاننعث قايمذقتذرذشعدعن شذنحعلعك . ساقلعنعص قااللعدع

لةر - دذرما هةدعس ان، ظوي اص : يالغ تالرغا ظوخش ذالر بذددعس بةيغةمبةر ظ عدعن ص ازارحعالر تةرعص دعغان م االمغا آئتع ةلةيهعسس

ةيغةمبعرعمعزنعث ذ ص ذص، ظ يىآلةص قويغان يالغان هةدعسلةر بول

Page 96: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

94

www.munber.org

دذ ت آئلع ا زع ال . دعنعغ ذالرنع معس لةردعن مون ذ هةدعس بذمكعن ةلتىرىش م ئلعص ”: آ ر آ ش ظئغع ر ظع ة بع ةر سعلةرض ظةض

ة قالسا، ة )1(“!ظئسعلعثالرقةبرعدعكعلةرض رعثالر ”، يةن ةر بئ ظةضع آ بةتةن ياخش قا نعس ايدا تاش ذ ص ا، ظ تا بولس أز قاراش

دذ ا )2(“.يةتكىزةلةي الم دعنعغ لةر ظعس اش هةدعس ذنعثغا ظوخش بت ةن زع ذص، . تامام ان بول ذرعغا قويغ رعكالر ظوتت ذنع مذش ظ

عدعن ذنالر تةرعص ادان ظازغ اش ن ذالرغا ظوخش دذرذلغانظ . راؤاجالنتا أز قاراش ع آ بةتةن ياخش قا نعس ةيغةمبعرعنع تاش اهللا ص

انالرنع ةن بولغ ول بعل داق ي ع هةرقان ألتىرىش، ظىممعتعن ظىن ش ظىح ان قعلع عتنعلةردعن ظام عؤةتلعك ص ة مذناس قةبرعض

. ظةؤةتكةنذ - ةر ظةش ةن هئكايعل عدا سأزلةنض ةر توغرعس االنع : قةبرعل ص

دا ئلعص قالغان ىن آ اتتعق آ عغا ق ذآذنعنعث بئش عدعن ص قةبرعسةنعكةن انلعق تعلعض تذ ، ظام ذص قاص دعن قذتذل االنع . ظذنعث ص

اجعتعنع دعن ه اآع ظذنعث ةن ي ا قعلغانعك ذنعثغا دذظ ظةنعكةن تذ، تعلعض ةل بوص ع ه ذ ظعش اال. ظ ر ب االنعغا بع ازا -ص ق

ةن ا قعلغانعك ة ظعلتعج ةبرعنعث ساهعبعض اؤذ ق ذ ظ تعكةن، ظ ، آةصذ ذنعث ظ رع ظ تذ قعيعنحعلعقلع ذص آئتعص ان بول ذق ؤة . ظاس يوص

الرنع ذ ظعش عدعكع ظ ةرنعث ظةتراص ةك قةبرعل تعص آةلس ظئيظذالر ظألىك ؤة تعرعكلةرضة نعسبةتةن . ناهايعتع ظذزعراص آئتعدذ

. يالغان، هئحقانداق ظاساسع يوق)1( .1083، “ متييز الطيب”، 853، “ املقاصد احلسنة”. بةت ـ 152جعلد، ـ 2، “ آشف الخفاء”: مةؤزذظ )2(

Page 97: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 95

www.munber.org

علةردذر اززاص آعش ةث آ عدعكع ظ ذقاتلعرع ظارعس ث مةخل . اهللا نععلةرنعث علعرع آعش ةتلعرعنعث راؤا، نةصس هاج

ةن، . قعيعنحعلعقلعرعنعث هةل قعلعنعشعغا ظعنتعلعدذ شذنعث بعلد عنعث تةجرعبع االنعنعث قةبرعس دة ص ةنلعكع هةققع عن ظأتك

دذ، انلعق قعلع تا مئهرعب ذنعثغا حاقعرعش ةيتان ظ دذ، ش ظاثاليدذ ا قعلعشقا حاقعرع ذنعث قئشعدا دذظ دع بعلةن ظ ذ . ظال شذنعث ظ

ةن اجعزلعق بعل ك ؤة ظ ق، تأؤةنحعلع ةردة قعزغعنلع ذ ي ع ظ آعشدعن ةبرعنعث يىزع عنع ق ذنعث دذظاس اال ظ دذ، اهللا تاظ ا قعلع دذظ

ةلب ةس، ق دذ ظةم ةت قعلع ةن ظعجاب لعقعغا ظاساس ةر . عنعث ساص ظةضةيخانا ذنحا، م ازار، م ةن ب ع بعل ذ ظعخالس ان ش -ظعنس

انعالردا دذ قاؤاقخ ةت قعلع عمذ ظعجاب ا قعلس ادانالر . دذظ ةمما، ن ظويالص ار، دةص ظ ةبرعنعث تةسعرع ب عدا ق ةت بولذش دذظانعث ظعجاب

دذ ع . قالع عنعث دذظاس ذرالنغان آعش اال مةجب عر اهللا تاظ نع آاصدذ ةت قعلع عمذ ظعجاب ةن . بولس داق دئض ة مذن ذ هةقت اال ب : اهللا تاظ

ا بذالرنعث ؤة ظذالرنعث هةر ظعككعسعضة صةرؤةردعضارعثنعث ظاتز دعن بئرعمع ا . قعلغعنع ارعثنعث ظات ع صةرؤةردعض ئح (قعلغعن ه

)1(مةنظع قعلعنمايدذ) ظادةمدعن) مةآكعنعث يةنع (: ظعبراهعم ظةلةيهعسساالم مذنداق دئضةن

انالرنع ان ظئيتق ة ظعم اخعرةت آىنعض ا ؤة ظ عدعن اهللا غ ظاهالعسدذرغعن ةن رعزعقالن ةر بعل ىك مئؤعل ذالص اهللا ))2تىرل ذنعثغا ظ ظ

.ظابةت ـ 20 ظعسرا سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 126 بةقةرة سىرعسع، )2(

Page 98: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

96

www.munber.org

دذ داق دةي اال مذن ذ «:اهللا: تاظ ان ظادةمنعم عر بولغ آاصزعقتعن( ذددةت ) رع ا م دا (ظازغعن ةنع هاياتلعقع ةن ) ي بةهرعم

ذن يعن ظ دعن آئ ةن، ظان ة(ع قعلعم ا ) ظاخعرةتت دوزاخق !نئمعدئضةن يامان ظاقعؤةت) بذ. (دئدع»هةيدةيمةن

ان آعشعلةرنعث هةممعسعدعن اهللا رازع ةت بولغ دذظاسع ظعجابذن لعرعدعن مةمن ذنعث ظعش ةن، ظ ع آأرض ذنع ياخش ان، ظ بولغ

دذ ان بولماي ذ، . بولغ عنعثمذ، ياماننعثم اال ياخش اهللا تاظعرنعثمذ دذظاس ذ، آاص دذمأمعننعثم ةت قعلع ذن . عنع ظعجاب نذرغ

دا االرنع قعلعدذ، دذظالعرع آعشعلةر حئكعدعن ظئشعص آةتكةن دذظدعغان اظعز بولماي اآع تعلةش ج دذ ي بعر نةرسعلةرنع شةرت قعلعئح ع، ه ذ تعلعك ذنعث ظ دة ظ ورايدذ، نةتعجع علةرنع س نةرس

ر ث بع ذ تعلعكعنع مع بولمعغاندعم دذ قعس ةت بولع ذ . ظعجاب ظعن ث ظعش ذمان ظأزعنع دعن رازع دةص ض ع، اهللا ظذنعث ع ياخش

ةرزةنتلةر . قعلعدذ ظةمةلعيةتتة ظذ اهللا تاظاالنعث ظذالرغا مال ؤة صةن ةن بةرض دعن بعل ةس مأهلعتع ة ظةم قا نةرس ذ . باش ذآع، ظ هالب

دةص ظويالص ، تعزال بئرعؤاتعدذ -اهللا تاظاال ماثا ياخشعلعقنع تعز دذ دذ : قالع داق دةي اال مذن ذ: اهللا تاظ ان ظ ة قعلعنغ الر ظأزلعرعض

ذالرغا دا، ظ ذغان حاغ عهةتنع ظذنت ىن (نةس عناش ظىح ) س ))1.صاراؤانلعقنعث هةممة ظعشعكلعرعنع ظئحعؤةتتذقذمكعن عمذ م ادةت بولذش ةن ظعب ا دئض ةل . دذظ اجعتعنع ه ه

انلعق ذنعثغا زعي ذص، ظ وظال بول دعغان س نع تعلةي قعلعش

.ظايةت ـ 44 ظةنظام سىرعسع، )1(

Page 99: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 97

www.munber.org

ذمكعن عمذ م ةؤةبلعك اهللا تاظاال . بولذش ذ س كةن ش ذ ظئرعش ا ظ غذنع ةن ظ ة بعل ع نةرس عنع جازالعش اآع دةرعجعس ي

ذمكعنحىشىرعؤئتعشعمذ ص، . م اجعتعنع راؤا قعلع ذالرنعث ه اهللا ظدعن ةن داظعرع ان، اهللا بةلضعلعض ران قعلغ ذقعنع ؤةي أز هوق ظ

)1(.حةتنةشكة جىرظةت قعلغان ظذ آعشعلةرنع جازااليدذ

.بةتلةر ـ 221، 220ناملعق آعتابع، “ إغاثة اللهفان”قةييذمنعث ظعبنع )1(

Page 100: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

98

www.munber.org

االغا ضعرعصتار ب( ظعبارةت حوثمذنا صعقلعقتعن )ظذالر بولمعدعمذ؟

ةد ام ظةهم ذن (ظعم ةت قعلس ذنعثغا رةهم داق ) اهللا ظ مذنةن االمغا ”: دئض ةيغةمبةر ظةلةيهعسس دعن ص ث آعتابع اهللا نع

ر قا داظع ةت قعلعش ذحراتتعم 33ظعتاظ ع ظ ذ اهللا . ظورذنن دعن ظ ظانث ذحعالر تاظاالنع لعق قعلغ ة خعالص ةيغةمبةرنعث ظةمرعض ص

ر ( وث بع ادا ح ا )دذني تعن، ي ة يولذقذش ة( صعتنعض ) ظاخعرةتتذن تعن قورقس ار بولذش ا دذح ر ظازابق اتتعق بع ةن ))1ق دئض

تعم ذص بعر قانحة قئ ايعتعنع ظوق ةآرارلعغاحظ ة : ت عتنعنعث نئم صقةلبعضة . ظعكةنلعكعنع بعلةمسةن؟ صعتنة دئمةك شئرعك دئمةآتذر

عتعدذ عر آأرس ازراق تةس ة ظ ر نةرس ر بع ةن. قعثغع ذنعث بعل ش )2(“.قةلبع قعثغعر آئتعدذ ـ دة، ظذنع هاالك قعلعدذ

ايالر ؤة هذر ج ىمبةز، مةش عتنعنع ض ذ ص ارةت ب ئرعكتعن ظعب شمان ث -ظاس دارع زئمعننع ةيغةمبعرعمعز ظامانةت ص

ذنعث لعق، ظ ث تذتماس ىننعتعنع حع االمنعث س ظةلةيهعسسة ةن ظألىآلةرض ةؤةبع بعل اراش س ةتىر ق ذيرذقلعرعغا ت ب

ذقلعرع ظةهلعنعث بةرزةخ ظعزدةيدعغان يئقعنلعشعشنع بعلةن يذصدع ذلذص قال ع . توس االمنعث قةبرعس ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ص

ةيغةمبةر عمذ، ص ةبرة بولس ع ق ةث ياخش دعكع ظ زئمعن

.ظايةت ـ 63 نذر سىرعسع، )1( .بةت ـ 260جعلد، ـ 1ناملعق آعتابع، “ اإلبانة”بةتتة ظةلظةبكةرعنعث ظعبنع )2(

Page 101: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 99

www.munber.org

ايرام ذنع ب نع، ظ جعد قعلعؤئلعش ذنع مةس االم ظ ظةلةيهعسسة دعغان يةرلةرض قانلعقعغا ظأتكىزع تعن توس ظوخشعتعؤئلعش

ةن دا ظأتك دذ يذقعرع ات بوالالي ةرلعك ظعسص ةر يئت ذدا . دةلعلل خا ر دةص باققعن ةزةر ، هةققع بع ةتظعي ن دا آعم بولعشعدعن ق زئمعن

االمدعن ةيغةمبةر ظةلةيهعسس تا ص تعن توسذش ة بئرعش قةبرعسعضةهلع ةيغةمبةر ظةلةيهعسساالمنعث ظ ذ؟ ص ر آعشع بارم ةؤزةل بع ظ

دعن ان بةيتع ث بولغ ةلع تابعظعنالرنع ع ظ ةث ياخشعس ع ي ظ ظعبنا دا دذظ ع يئنع االمنعث قةبرعس ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ةين ص هىس

ةينعدعن ذ دادعسع هأس ر آعشعنع ظ ان بع وث ، قعلعؤاتق دادعسع حظذ باشقعالرغا نعسبةتةن ظذنعث (دادعسع ظةلعي رةزعيةلالهذ ظةنهذ

دذ دان بعلع عنع ظوب نع ) مةنعس ر هةدعس ان بع ةت قعلغ ن رعؤاي دع .توسعغاندةلعل آةلتىرىص

ةيغةمبةر ع ص عنعث ظوغل ذنعث تاغعس اش، ظ ذنعثغا ظوخش شةيتنعث ظعبنع بولغان هةسةن شةيخع ظةلةيهعسساالمنعث ظةهلع ب

ةن تانلعق ؤة ظةلهةس قا قةبرعس تعن باش جعدآة آعرعش مةسان نع يام كة بئرعش االم بئرعش ا س اش جايالرغ ذنعثغا ظوخش ش

دعغان جاي ايرام ظأتكىزع ةرنع ب ذنع قةبرعل أرةتتع ؤة ظ ا آ الرغ .دةص قارايتتعظوخشعتعؤئلعش

ةيغةمبةر علةرنعث ص ع آعش كع دةؤردعك ذ دةسلةص بعلعص انالر قورش لعق قعلغ ذيرذقعغا خعالص االمنعث ب ظةلةيهعسسذص ذر تون ةنلعكعنع حوثق ر ظعك ايعن ظئغع ةرنعث ظعنت ان خةت قالغ

ةس ة ظةم قا نةرس دعن باش ةث . يةتكةنلعكع ةتنعث ظ ذ ظذمم ب

Page 102: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

100

www.munber.org

ع ةمعمعي آعشعس دذبظةبذس داق دةي ةيغةمبةر ”: ةآعر مذن صدعم الص قويمع اي تاش نع قعلم ر ظعش ان بع االم قعلغ . ظةلةيهعسس

ذص، الص قوي ع تاش لعرعدعن بعرةرعن ذيرذغان ظعش ذنعث ب ةن ظ م “.قعثغعر آئتعشتعن قورقعمةن

هىسةيننعث مذنداق ظعبنع ظذمران ظةبع رةبعظ ظعبنع هذجةير ةت قع انلعقعنع رعؤاي ةنلعكعنع ظاثلعغ دذدئض ةيغةمبةر : لع ص

ةن داق دئض االم مذن ع «: ظةلةيهعسس ث هةممعس هايانععلعقتذر عر » .ياخش ع بةش ةن ظعبن داق دئض ةظب مذن ذنعث ”: آ ظ

تذر ةت قعلعش ا ظعتاظ ع اهللا غ اجعزلعق، يئرعم ع ظ ذنعث . “يئرعم بةن ذمرانبعل ةبا : ظ ةجعنظ ورعدعه ذ؟ دةص س ذ آعم ةن. ، ب : م

ادةم، وق ظ علة ي دعم مةس ذ. ـ دئ ةيغةمبةرنعث مئن: ظ ث ص عذص اثالص بول عنعمنع ظ أزلةص بةرض أزعنع س االمنعث س : ظةلةيهعسس

تذر ” ةت قعلعش ا ظعتاظ ع اهللا غ اجعزلعق، يئرعم ع ظ ذنعث يئرعم “ ظدةؤاتعدذ، اهللا بعلةن قةسةمكع، مةن بىضىنكع هةدعسنع سعلةرضة

.ـ دئدع. سأزلةص بةرمةيمةنيةلالهذ ظةنهذ رةزعمذغةففةل ظعبنع مةشهذر ساهابة ظابدذلاله

راز ة ظئتع االمنعث هةدعسعض ةيغةمبةر ظةلةيهعسس صةنلعكلعرع ئقعن بعلدىرض ث ي ىن ظأزعنع ع -ظىح يورذقلعرعن

ذرذق الص، ظ علة -تاش ةن س ذغقانلعرع بعل ع - ت رةهعمنةن دذ . ظىزىؤةتك داق دةي ذ مذن اش : ظ االم ت ةيغةمبةر ظةلةيهعسس صعص تعش(ظئتعش ةن ظئ اق بعل ةص) بارم تعن حةآل ذ «: ظويناش ظ

مةننع دذ، دىش ايؤانلعرعنع ظألتىرةلمةي وؤ ه دذظ ذ . قورقعتالماي ظ

Page 103: omucukning oyi

101 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

أزنع ةن آ دذ هةقعقةت نع ظذيعؤئتع ةم حعش ذندذرؤئتعدذه » سةن دذلاله . دئض ع ظاب ر آعش دا بع ذ حاغ ع ش ةظعبن : مذغةففةلض

ع ة زعيعن ذنعث نئم دذلاله ؟ ب ةندة، ظاب ع ـ دئض ةل ظعبن مذغةففةن اؤاب بةرض داق دةص ج ذنعثغا مذن ةيغةمبةر ”:ظ اثا ص ةن س م

ذ ضةصنع قعالمسةن؟ بعرعؤاتسام ظةلةيهعسساالمنعث سأزعنع دةص ب “.اهللا بعلةن قةسةمكع، ساثا هةرضعز ضةص قعلمايمةن

ك ع مالع ر آعش ع بع ةس ظعبن ةت (ظةن ذنعثغا رةهم اهللا ظذن ئلعص) قعلس عغا آ ث قئش ةيغةمبةر : نع ةن ص م

رام جعدعدعن ظئه االمنعث مةس ةن باغالمظةلةيهعسس اآع دعم يةدعن رام زذلهةلعيف ةنظئه ورعدع ؟باغالمدعم ك. ـ دةص س : مالعةدعن ةردع زذلهةلعيف ذ آعشع . باغاليسةن، ـ دةص جاؤاب ب ةمما ظ ظ

رام جعدعدعن ظئه االمنعث مةس ةيغةمبةر ظةلةيهعسس ةن ص مدعم، ـ دئدع ذنعثغا مالعك . باغلع ظةنةس اهللا تاظاالنعث ظعبنع ظ

اؤاب قا ةن ج أزع بعل ذ س ذرغانمون ة : يت ةيغةمبةرنعث ظةمرعض صادا حوث بعر (خعالصلعق قعلغذحعالر صعتنعضة يولذقذشتعن، ) دذني

ا ة(ي تعن ) ظاخعرةتت ار بولذش ا دذح ر ظازابق اتتعق بع ق ))1قورقسذنذدةرعي ظةبذ ةظعيد ظةلخ ةيغةمبةر س ذنعث، ص ذ ظةنه رةزعيةلاله

ةن آعشعلةرض راز بعلدىرض ة ظئتع االمنعث هةدعسعض ة ظةلةيهعسسدذ ةت قعلعنع دعغانلعقعنع رعؤاي داق دةي ةيغةمبةر ”: مذن صةم تعص بةرس أزعنع ظئي االمنعث س ةنظةلةيهعسس ذ ظاثالمس ؟ ظ

.ظايةت ـ 63 نذر سىرعسع، )1(

Page 104: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

102

www.munber.org

ةن داق دئض ارنع «: مذن دا دعن ان ظةهؤال أزع بولمعغ ةقةت دةل ظ صاتماثالر ةمنع س ةمنع دعره ا، دعره ةقنع ! دعنارغ ع ن نعس

اتماثالر ة » !س ث بويعح ةن خالعغعنع يعن، س دعن آئ ةتعؤا ظان صورذن ا مةسجعدتعن ظ اتال بولساق اهللا ساثا ؤة ماث بعرعسةن، هاي

“.بةرسذنذقتعن ذيرذقلعرعغا ظوح االمنعث ب ةيغةمبةر ظةلةيهعسس صع ذ نةصس ث قانداقم ذ مازارحعالرنع نع ظ ع حعقعش ذق قارش ظوحقوبذل قعلعص، ظةقلع قوبذل قعلعدعغاندذ؟ قةبرعلةرنع قاتذرذش،

ذنعثغا يوصذق ارلعق نةرسعلةرنع يئصعش، ،ضةجلةش، ظ ةردة قات صدعغان مةسجعد اش تأآع عدا ي ذنع ظةتراص ئقعش، ظ ام ي ظىستعضة ش

اهالرغا ؤة دذرعؤئلعشبايرامض ةتلعرعنع ، ظايالن دعن هاج ظذنعثئلعص ة ظ ارةت هاالآةتك تعن ظعب ة يئلعنعش وراش، قةبرعلةرض س

عدا ش، ظةتراص ادعر قعلع ذناهالرنع س دعغان ض عبارع اما -رةقس سةل قع أزعنع آةمبةغ ش، ظ عقلعق ؤة -لع عتعش، صاس امرات آأرس ن

نعش، ة يئلع ةن سأثةآلةرض رعص آةتك ش، حع ادعر قعلع ذناه س ضذنعثغا اقعرعش، ظ ة ح ذالردعن ياردةمض ش، ظ امةت قعلع خذش

ايدا اراش-ص دذ، دةص ق ان آةلتىرع ةيغةمبةر ... زعي ارلعق ص قاتةتىرعنع قعل الرنعث دةل ت قان ظعش االم توس تعن ظةلةيهعسس عش

قا دذنئمعش ةن !! ؟قورقمايدعغان الر بعل ذقعرعقع ظعش ذالر ي ظأزع ذ س ث مون ئقعلعص، اهللا تاظاالنع علعغا ي ئرعكنعث ظازض ش

دذ رعص آئتع ة آع ة : داظعرعسعض ع ظأزعض ةر (آعمك مأجعزعلارقعلعق ة ) ظ يعن، صةيغةمبةرض دعن آئ ق بولغان ول ظئنع وغرا ي ت

Page 105: omucukning oyi

103 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

ة ( ذنعث ظةمرعض ةنع ظ ةتحعلعك قع) ي ةن، مذخالعص لعدعكأز ذنع ظ عدعكةن، ظ ة ظةضعش دعن غةيرعيض ةرنعث يولع مأمعنل

ذنع ز، ظ ذص بئرعمع ا قوي ة(يولعغ ة ) ظاخعرةتت جةهةننةمض ))1!آعرضىزعمعز، جةهةننةم نئمعدئضةن يامان جاي

علةرنعث ةن آعش ي ظألض ةقلعي ؤة روهع اقعلالر ظ ر ظ ؤة حعهعذ أزلعرع ظوق دعكع س ث تأؤةن دة اهللا تاظاالنع دا قةلبلعرع لغان حاغ

دذ ةيران قالماي لةردعن ه ةن ظأزضعرعش ةر : آأرىلض ع مأمعنل ! ظدعغان علةرنع تعرعلدىرع ةيغةمبعرع س ذنعث ص ةنع (اهللا ؤة ظ ي

تىرعدعغان ا ظئرعش ةدعي هاياتق ذنع ) ظةب ا، ظ ا دةؤةت قعلس ظعمانغثالر ذل قعلع ىن، اهللا )2( ،.قوب ةت قعلعنعشع ظىح ة رةهم سعلةرض

ة ظع ا ؤة صةيغةمبةرض ثالر غ ةت قعلع ع، )3( ،تاظ اهللا «:ظئيتقعنكةر ثالر، ظةض ةت قعلع ة ظعتاظ ثالر، صةيغةمبةرض ةت قعلع ا ظعتاظ غ

ذالر تعن (ظ ةت قعلعش ا ظعتاظ ةيغةمبةرنعث ) اهللا غ ا، ص اش تارتس بةت علةرنعث ظعتاظ ار، س ظذلعيعتع ب ةتكىزىش مةس ةلحعلعكنع ي ظ

ش ظذلعيعتعثالر قعلع ةيغةمبةرنعث مةس ةر ص ار، ظةض ةظ(ب ) ةمرعضةقةت ةيغةمبةرنعث ص علةر، ص ةت تاصعس اثالر، هعداي ةت قعلس ظعتاظ

ار ظذلعيعتع ب ش مةس ةبلعغ قعلع ص ت لعك قعلع ، ))4»حىشعنعش ،ثالر ةت قعلع ة ظعتاظ ا ؤة صةيغةمبةرض ذالرغا (اهللا غ ظ

تعن ةتحعلعك قعلعش ةر ) مذخالعص ثالر، ظةض ةزةر قعلع ةت (ه ظعتاظ

.ظايةت ـ 115 نعسا سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 24 ظةنفال سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 132 ظال ظعمران سىرعسع، )3( .ظايةت ـ 54 نذر سىرعسع، )4(

Page 106: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

104

www.munber.org

تعن اثالر، بعلعث ) قعلعش اش تارتس ذلعمعزنعث ب ع، رةس الرآةبلعغ قعلعشتذر ةقةت ظوحذق ت ظئيتقعنكع )1( ،مةسظذلعيعتع ص

ثالر « ةت قعلع ة ظعتاظ ا ؤة صةيغةمبةرض ذالر » اهللا غ ةر ظ ظةضيةنع اهللا نعث (يىز ظأرىسة، اهللا آاصعرالرنع )نظعتاظةت قعلعشتع (

عيلعق ة ظاس ان ؤة صةيغةمبةرلعرعض ار قعلغ ةتلعرعنع ظعنك ظاي . )2(دوست تذتمايدذ) قعلغانالرنعع ة ظعبن ةرع بةتت ذن(ظةلظةبك دعن رازع بولس ) اهللا ظذنعث

دذ داق دةي ان، ”: مذن ةت قعلغ االر رعؤاي رعثالر ظألعم ةر، بئ ظةضل اقعلالر دةلع ةيغةمبةر -ظ ان، ص ذل قعلغ عتعدة قوب ةت سىص هأجج

ذنعثغا ا، ظ ان بولس عنع ظاثلعغ ر هةدعس االمنعث بع ظةلةيهعسسع ؤ ث قارعش اؤايع ة ظأزعنع راز -ه ةن ظئتع لعرع بعل هةؤةس

ذن ةت ! قعلمعس دعكع ظاي اال تأؤةن ا، اهللا تاظ داق قعلس ةر ظذن ظةض: آةرعمعدة بايان قعلغان تةهدعتعنعث داظعرعسعضة آعرعص آئتعدذ

ذحعالر لعق قعلغ ة خعالص ةيغةمبةرنعث ظةمرعض وث (ص ادا ح دذنيا ) بعر اتتعق بعر ) ظاخعرةتتة (صعتنعضة يولذقذشتعن، ي ا ق ظازابق

))3دذحار بولذشتعن قورقسذنذ ـ ةن؟ ظ ةنلعكعنع بعلةمس ة ظعك عتنعنعث نئم ةردعكع ص ذ ي بذق يعن آذبذرل دعن آئ ةلتىرىش، ظعمان ئرعك آ ا ش ذغ اهللا غ ظذل

ذر تعن ظعبارةتت ةن . قعلعش داق دئض اال مذن اآع : اهللا تاظ ت

.ظايةت ـ 92 ماظعدة سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 32 ظال ظعمران سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 63 نذر سىرعسع، )3(

Page 107: omucukning oyi

105 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

ذثال ةن ظذرذش ذالر بعل ةدةر ظ ة ق لعك تىضعضةنض ))1رزعيانكةش .ئرعك تىضعضةنلعكعضة قةدةريةنع ش

ةن داق دئض ة مذن اال يةن ذالرنع : اهللا تاظ ةنع (ظ يرعكالرنع ذن، ) (مذش ةردة بولس قا ي ذن، باش دة بولس ذالر هةرةم ظ

ذن ايالردا بولس ان ظ ارام قعلعنغ ذرذش ه ةردة ) ظ ذحراتقان ي ظذثالردعن علةرنع يذرت ألتىرىثالر، س دعن(ظ ةنع مةآكع ) ي

علةرمذ دةك، س ؤئتعثالر حعقعرعؤةتكةن دعن حعقعرع ذالرنع يذرتع ، ظدذر تعنمذ يامان ش ظذرذش لعك قعلع ا ))2.زعيانكةش ةنع اهللا غ يذالرنعث علةرنعث ظ ةلتىرىش س ئرعك آ ىثالردعنمذ ش ظألتىرىش

)3(“.يامان ظأمىحىك ظأيعنعث غذالص آئتعشع

ةن داق دئض اال مذن ع، : اهللا تاظ ع «ظئيتقعنك علةر اهللا ن سذد دةص ارعقويذص مةب ذالر ظاسمانالردا غعنعثالرنع ق حاقعرعثالر، ظ

ذالرنعث دذ، ظ ة بواللماي ة ظعض اغلعق نةرسعض دا زةررة ح ؤة زئمعنمان ث -ظاس ا ( زئمعننع عدا اهللا غ ع ؤة باشقذرذلذش ) يارعتعلعش

ا شئرعكحعلعضع هئح دة اهللا غ ذالرنعث ظعحع وق، ظ -ظاسمان (يعدعغان تا ياردةملعش دارة قعلعش ع ظع ئح يا) زئمعنن ذ ه ردةمحعم

.ظايةت ـ 193 بةقةرة سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 191 بةقةرة سىرعسع، )2(ةر )3( ذ نةقعلل ع ب ةرعنعث ظعبن ة ظةلكعب ة ”بةتت ة الناجي د الفرق ي معتق ة ف دعن “ اإلبان ان بابع ابع، ظعم املعق آعت ن

.ظئلعندع

Page 108: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

106

www.munber.org

ظعزنع بةرضةن ظادةمدعن باشقعغا اهللا نعث دةرضاهعدا اهللا .»يوق ))1.شاصاظةت صايدا بةرمةيدذ

بةتةن اهعبلعرعغا نعس ث س أمىحىك ظأيعنع ة ظ ةت آةرعم ذ ظاي بةردعن اغلعنعص ظألىآل ذالرغا ب دعغان، ظ اجعتعنع تعلةي ه

ع، ارلعق يولالرن دعغان ب ئرعككة بارع دعغانالرنعث ش قالععك أت ظعش عص، ت اتتعق يئص ةث ق ة ظ ذالرنعث يىزلعرعض لةرنع ظ

عنع تةهكةملعؤةتتعتةرعص ا . مذس ذحع دذظ ا قعلغ ع دذظ حىنكاال اآع بعرةر ب ةص ي ةقةت ن أتعرعلعص قازانعث -قعلعنغذحعغا ص آ

دذ ال باغلعنع د قعلعص عنع . آئتعشعنع ظىمع رةر نةرس دعن بع ظذنعثد دا ظىمع ذ قعلمعغعنع ةلبع قورق ذنعث ق عزمذ ظ ش، هةرض

عزلعنعش ذنعثغا ظةنس ةن ظ د بعل دذؤة ظىمع ذنع . باغالنماي ب : ظعزاهاليمعزتأؤةندعكع تأت يول ظارقعلعق

ع دة : بعرعنح ذحعنعث ظعلكع ا قعلعنغ ةنع دذظ ذحع ي حاقعرعلغايدا امعلالر -دذظا قعلغذحعغا ص تئصعلعشع زعيان يةتكىزعدعغان ظ

رةك ذلنع آئسعص تاشالص، . آئ ذ خعل ظذس اال ب اال اهللا تاظ اهللا تاظا قعلعنغذحعالر ظعكةنلعكعدعن خةؤةر ظذالرنع اهللا دعن غةيرع دذظ

دذ ة : بعرع اغلعق نةرسعض دا زةررة ح مانالردا ؤة زئمعن ذالر ظاس ظدذ ذص، ، ظعضة بواللماي ظعضعدارحعلعقنعث هةممعسع اهللا نعث بول

.خالعغعنعحة تةسةررذص قعلعدذ

.ظايةتلةر ـ 23، 22 سةبةظ سىرعسع، )1(

Page 109: omucukning oyi

107 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

ع عدارحعلعق ق : ظعككعنح ذحع ظعض ا قعلعنغ ذحعغا دذظ علغئرعكحعلعكعدعكع ث ش دا ظأزعنع ذ حاغ رةك، ظ ع آئ ئرعك بولذش شدذ ةص يةتكىزةلةي ذحعغا ن ا قعلغ داردا دذظ ةن معق دعن مذظةيي . مال

عنع داق بولذش ذنعث ظذن اال ب مان اهللا تاظ ذالرنعث ظاس -ظث ا (زئمعننع عدا اهللا غ ع ؤة باشقذرذلذش ئح ) يارعتعلعش ه

. علعق رةت قعلعدذ دئضةن سأزع ظارقيوقشئرعكحعلعضع ع ذحعغا : ظىحعنح عدارلعق قعلغ ذحع ظعض ا قعلعنغ دذظ

اردةم بئرعدعغان بولذشع الزعم . هةمكارلعشعدعغان، ظعشلعرعغا ياناه أزعنع باشص ذحع ظ عدارلعق قعلغ دا، ظعض داق بولغان بذنايدعلعنعص دعن ص دعكع ظعمتعيازع ش ظورنع ة ظع ان آعشعض تارتق

دذ ةظةت يةتكىزع ذرذص، مةنص ة اهللا. ت ث مىلكعض اال ظأزعنع تاظا بعرسعنعث شئرعك بولذشعنع ظاسمان (ظذالرنعث ظعحعدة اهللا غ

هئح ياردةمحعمذ ) زئمعننع ظعدارة قعلعشتا ياردةملعشعدعغان - . دئضةن سأزع ظارقعلعق يوققا حعقعرعدذيوق

دة : تأتعنحع دذظا قعلعنغذحع ظعضعدارلعق قعلغذحعنعث نةزعرعا ظعضة بولسا، اظةت ظئتعبارغ ا قعلغذحعنع شاص دا دذظ ذنعث يئنع ظ

دذ ادعر بوالالي قا ق دذ . قعلعش داق دةي ة مذن ذ هةقت اال ب : اهللا تاظ قا اظعتعدعن باش ع بةرضةن ظادةمنعث شاص مةرهةمةتلعك اهللا ظعزن

))1.هئحقانداق شاصاظةت صايدا بةرمةيدذ

.ظايةت ـ 109 تاها سىرعسع، )1(

Page 110: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

108

www.munber.org

اظةت ان قعلغان آعشعلةردعن باشقعالرغا شاص دا باي ز يوقعرع بع .ةرمةيدذصايدا ب

ذص ع تذت ع دةلعلن علعدذ؟ قايس ا ظئس ع ظارغامحعغ ذالر قايس ظع ة قايس ذالر يةن ع ظ ىننةتكة قارش ذرظان ؤة س دذ؟ ق ماثع

؟ دةلعللةرنع ظوتتذرعغا قويذص، ضىلقةقةلعرعنع ظئحعص يىرىشعدذذ خالعغعنع بويعحة تةسةررذص اال شاهالرنعث شاهع، ظ اهللا تاظ

دذ علةرد. قعلع ارلعق نةرس ئرعكعاهللا ب ذنعث ش ةت، ظ ، عن بعهاجةقةت دعغانالر ص اظةت قعلع دا شاص ذنعث هذزذرع وق، ظ ع ي ظوخشعشةرتلةر ان ش ذرعغا قويغ را ؤة ظوتت ةن حئض علةص بةرض اهللا بةلض

عدعال دذ ظاساس اظةت قعالالي ذ . شاص ع ظةش ث قئن مازارحعالرنع بذنعثغا بعرةر نةرسعسع بارمذ؟

ذرظ ابع ق ةزعز آعت ان آةرعمنعث بعر قانحة اهللا تاظاال ظأزنعث ظدا يعرعدة ظةضةر ظذالر ظأزلعرعنعث سادعق بولسا، ظةقعل داؤالعرع

ذ ث ب ةلتىرىص، ظأزلعرعنع ةرنع آ ذن دةلعلل اآعتقا ظذيغ ؤة صدذ قا حاقعرع اتالص بئقعش اغالملعقعنع ظعسص لعرعنعث س اهللا . ظعش

ةن داق دئض اال مذن ةد (: تاظ ع مذهةمم رعكالرغا! ظ ) مذشع، عل«ظئيتقعنك ذؤاتقان س ذص حوقذن ع قوي ةر اهللا ن

ذتلعرعثالرنعث ةهؤالعنع(ب ذالر زئمعننعث ) ظ رعثالر، ظ تعص بئ ظئيع معنع قايس اآع قعس عتعثالر، ي ا آأرس انلعقعنع ماث ياراتق

اقحعلعقع بارمذ؟ ظاسمانالرنع يارعتعشتا ظذالرنعث اهللا بعلةن ظورتذ ذرظان(ب ن ظعلضعرع ) ق ان (دع ل قعلعنغ ة نازع ا) سعلةرض ب آعت

Page 111: omucukning oyi

109 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

اآع عرعكعلةردعن(ي ئلعص ) ظعلض ا ظ ا ماث م بولس ان ظعلع قالغ ))1آئلعثالر، ظةضةر سعلةر راستحعل بولساثال

ظأمىحىك ظأيع بعلةن ظذالرنعث ظوتتذرعسعدعكع ظوخشعتعشالرنعث بعر ـ بعرعضة ماسلعشعشع

أمىحىك تة ظ ةنع بعر تةرةص ظوخشعتعشنعث ظعككع ظاساسع، يتة ا اظعتعنع ظأيعنعث، يةنة بعر تةرةص هللا نع قويذص، ظأزلعرعنعث ت

ذحعالرنعث ادةت قعلغ ا ظعب ان مئيعتالرغ اغالص قويغ ة ب ظألىآلةرضر ة بع ذقتا بويعح ىح ن عتعش ظ عدعكع ظوخش ة -ظوتتذرعس بعرعض

: تولذق ماسلعشعدذع ذالر : بعرعنحعس ع ظ لعك؛ حىنك اجعزلعق ؤة زةظعص ظ

ةتتا اجعز، ه ةدةر ظ ذ ق عنع ش ث سأيضىس عمذ ظأزلعرظأزلعرعنع عضات ألىم، هاي دعغان، ظ ان يةتكىزةلمةي ايدا، زعي ص

لعيالمايدعغان عنع بئغعش ر نةرس اآع بع دعغان ي تعرعلدىرةلمةياغالص، ة ب ر نةرسعلةرض دذ بع ارلعق هةم ق، ب قا اليع ظئيتعش

مةخلذقاتالرنع ياراتقان، هةممعنعث آاتتعسع بولغان، ياخشعلعق اقعؤعتع ظ ذنعثغا قايتعدعغان، ظذنعث قولعدا، بارلعق ظعشالرنعث ظ

دعغان، العغعنع بولع ذنعث خ العمعغعنع ظ ا خ ذ ظات دعغان، ظ بولمايذحع ا قعلغ قاننع ظات ذحع، توس ذص قالغ اننع توس قعلغ

.بولمايدعغان قذدرةتلعك زاتقا بولغان سأيضىنع تاشالص قويذش

.ظايةت ـ 4 سىرعسع، ظةهقاف)1(

Page 112: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

110

www.munber.org

ع عتعلغذحع: ظعككعنحعس ث ظوخش ث ظأيعنع ةنع ظأمىحىآنع ، ياآ ارات ي أتكىنحع هاش رةر ظ قان بع ان قاص ىن قورذلغ ذرذت ظىح ع ق

ث دةك، مازارحعالرنع ة بولمعغعنع قا نةرس ذزاقتعن باش اآع ت يانالر عز ظعنس عز، ظعدراآس ع ظةقعلس ةيتان تاظعصعس ىن ش ظىح

ة قا نةرس ذزاقتعن باش اآع ت قان ي ان قاص عدعن قورذلغ تةرعصان ة قعلغ ث غةيرعض ث اهللا نع ادةم بالعلعرعنع لعكع؛ ظ ظةمةس

ةيتان ادعتع ش ةس ظعب ة ظةم قا نةرس ادةتتعن باش ان ظعب . غا قعلعنغث دعن ظأزعنع ادةت قعلعنغذحع ذحع ظعب ادةت قعلغ ع، ظعب حىنك

ادةت . مةقسعتعضة ظئرعشعش بعلةن هذزذرلعنعدذ قعلعنغذحعمذ ظعبئرعك دةص ا ش ع ؤة اهللا غ ذنع ظذلذغلعش ذحعنعث ظ ادةت قعلغ ظعب

ىرعدذ ةيزعنع س عنعث ص ةن . بعلعش داق دئض اال مذن اهللا : اهللا تاظىن ( اب ظىح ع هئس انالرنع، جعنالرن دعغان ) ظعنس ذق يعغع تول

عن، ع ظةسلعض دذآع(آىنن دة اهللا ظئيتع ذ آىن نالر «) ب ع جع ظازدذردذثالر ! جاماظةسع ذالرنعث . »سعلةر نذرغذن ظادةملةرنع ظ ظ

تلعرع ان دوس انالردعن بولغ ارعمعز «: ظعنس ع صةرؤةردعض ز ! ظ بعر ايدعالندذق، -بع زدعن ص ةن بع بعرعمع ةن بةلضعلعض دع س ز ظةم

ا ةنع قعيامةت آىنعضة(ؤاقعتق دذ، اهللا» يةتتذق) ي دوزاخ «: دةياغلعق عغا ب ث خاهعش علةر اهللا نع ايعثالردذر، س علةرنعث ج س

علةر ى قالعس ةردة مةثض ذ ي دا ظ دذ» هال عزآع، . دةي شىبهعسدذر، ش قعلغذحع ةن ظع ةت بعل ارعث هئكم ئنعث صةرؤةردعض س

))1.هةممعنع بعلضىحعدذر

.ظايةت ـ 28 ظةنظام سىرعسع، )1(

Page 113: omucukning oyi

ظأمىحكنعث ظأيع 111

www.munber.org

ةن داق دئض ة مذن دة اهللا : يةن ذ آىن ذالر ظ ةنع (ظ يرعكالر عنع )مذش ث هةممعس ىن (نع ئلعش ظىح اب ظ دذ، ) هئس يعغع

ة دعن صةرعشتعلةرض ة «: ظان علةر سعلةرض ذ آعش بدع؟ دذ» حوقذنغانمع دذ .دةي ذالر ظئيتع ةن، «: ظ ةن صاآتذرس س

ةن ةس، س ذالر ظةم تعمعز ظ ث دوس ة . (بعزنع ذالر بعزض ظظذالرنعث تولعسع جعنغا . لكع جعنغا حوقذناتتع بة) حوقذنمايتتع

))1»ظعمان آةلتىرةتتعةن داق دئض ة مذن ذالر : يةن ذص، ظ ذالرغا قوش دة اهللا ظ ذ آىن ش

دذ علعرعنع يعغع ذنغان نةرس ذص، حوق ع قوي دعن اهللا .اهللا ن ظانذالرغا( ذ؟يا «): ظ دعلعرعمنع سعلةر ظازدذردذثالرم ذ بةن مئنعث بوغرا( أ) ت ذالر ظ دعن ظ ذ؟يول دذ» زلعرع ظازدعم ادةت ( .دةي ظعب

سةن صاآتذرسةن، سئنع قويذص ! ظع اهللا «: ظئتعدذ) قعلعنغذحعالرذش قعالرنع دوست تذت ذش (باش قعغا حوقذن ةندعن باش ةنع س ) ي

ة ة (بعزض ئح ظةهةدعض دعن ه ئنعث مةخلذقاتعث ق ) ؤة س اليعا بوؤعلعرعنع شذ –ظةمةس، لئكعن سةن ظذالرنع ؤة ظذالرنعث ظات

ةدةر ة ق دىردذثكع نئمةتك عنع حىم اد ظئتعش ئنع ي ذالر س ، ظ ))2»ظذالر هاالك بولغذحع قةؤم بولدع. ظذنتذدع

ةن داق دئض ة مذن ة : يةن ةيغةمبةرلعرعم (سعلةرض صارقعلعق العلعرع«): ظ ادةم ب ع ظ ذ ! ظ ذنماثالر، ظ ةيتانغا حوق ش

.ظايةت ـ 41، 40 سةبةظ سىرعسع، )1( .ظايةتلةر ـ 18، 17 فذرقان سىرعسع، )2(

Page 114: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

112

www.munber.org

ادةت اثعال ظعب مةندذر، م كارا دىش ة ظاش ةن سعلةرض هةقعقةت ))1دةص تةؤسعية قعلمعدعممذ؟» توغرا يولدذرقعلعثالر، بذ

عز ةمعي هاص ذن (ظةلهةآ ةت قعلس ة رةهم ذ آعشعض ) اهللا ظارعتعص ة ق دعغانالرنعث صاظالعيةتلعرعض ادةت قعلع ا ظعب مازارغ

: مذنداق دئضةن ظذ آعشعلةر سورعشعدذ ظألىآلعرعدعن هاجعتعنع،

.نةصسع، هةؤةس، خاهعشلعرعبولعؤالغاح حىنكع ظعاله ظعبلعس شةيتان ظذالرنع،عتعؤالغان قاصقعنعغا دةسس

.حىجعلعرعبةزعلعرع هةتتا ظذنعث آةتكةح بولذص ارةت : ظىحعنحعسع دعن ظعب أمىحىك ظأيع عتعلغذحعنعثظ ظوخش

ةنعؤع ة م اددعي، ن ة م ث ن بةتةن تعنحلعقنع ة نعس ظأمىحىآكايدا داق ص ةتتعن هئحقان لعيالمايدعغان جةه ان بئغعش ر يالغ بع

اشقا نةرسة بولمعغعنعدةك، ظذنعثغا ظوخشعتعلغان صاناضاهتعن ب ذحع ادةت قعلغ ة ظعب عنعثمذ قةبرعض ذنعثغا دةل تاظعص ظةش

ع ئرعكلعرعنعث جازاس ةن ش ا آةلتىرض ايدعغانلعقع؛ اهللا غ ظوخشان داق ظام ة هئحقان ةنعؤع جةهةتت ذالر م عتعدة ظ -سىص

ةلمةيدذ ةنلعككة ظئرعش دذ . ظئس داق دةي اال مذن : اهللا تاظ)هةققعدة هئحبعر دةلعل حىشىرمعضةن نةرسعلةرنع ) عقعظعالهلذتالرنع ( ةنع ب ىن، ) ي انلعقلعرع ظىح ئرعك قعلغ ا ش اهللا غ

.ظايةت ـ 60 ياسعن سىرعسع، )1(

Page 115: omucukning oyi

113 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

دعغان ذالرنعث بارع العمعز، ظ ذنح س ا قورق عرالرنعث دعللعرعغ آاصايع ث ج ذر، ظالعمالرنع ايع دوزاخت ةنع دوزاخ(ج ةن ) ي هةقعقةت

))1يامان جايدذرة، ظعلضع اددعي جةهةتت ةمما م اظ ذالرنعث ظات وؤعلعرع -رع ظ ب

ة قعالرنع ؤاسعتعض ذص، باش ع قوي تا، اهللا ن ا قعلعش دذظقان ويالص تاللعؤئلعش عزع دةص ظ دنعث نئض ذنع تةؤهع ؤة ب

آئيعن قانداق بولغان؟ . قئلعشقانران عدعن ؤةي علةر تةرعص اناؤاتقان نةرس اه س ذنع صاناض ذالر ب ظ

:أرىص ظأتةيلعظذالرنعث بعر قعسعم معساللعرعنع آ. قعلعنغانا ذه ـ ظ ةؤمع ن االمنعث ق ةم ؤة : ظةلةيهعسس ايعن خاتعرج ظعنت

داق ة مذن ث صةيغةمبعرعض دة ظأزلعرعنع ةنلعك ظعحع ان ظئس ظامةنع (: دئيعشعدذ ذهنعي ذن ) ن دع(مةجن ذ .) دئ ا دةؤةت (ظ دعنغتعن دع ) قعلعش ةنظع قعلعن ةن م ةيؤة بعل ذالرنعث ))2ه ةمما ظ ظ

جازاسع قانداق بولدع؟ ذ ارعغا ظ دعم، «: صةرؤةردعض وزةك قعلعن ةن ب ةن م هةقعقةت

ن اردةم قعلغع دع » ي ا قعل ع .دةص دذظ ماننعث دةرؤازعلعرعن ظاسذق ةن ظئحعؤةتت ذر بعل ذحع يامغ ذص ياغق دعن .قويذل زئمعن

اردذق، دذرذص حعق ذالقالرنع ظئتعل ذالرنع اهللا(ب ان ظ دعر قعلغ تةقش االك قعلع ص ه ةرق قعلع ةن، يامغ) غ عغا بعناظ ىيع ظعش ذر س

.ظايةت ـ 151 ظال ظعمران سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 9 قةمةر سىرعسع، )2(

Page 116: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

114

www.munber.org

ىيع ذالق س ةن ب ر(بعل ذلدع-بع ة قوش ذهنع . بعرعض ا ؤة ن تاختالدذق ة س الغان آئمعض ةن ياس الر بعل ث . معخ ة بعزنع آئم

) نذهنع يةنع (هعمايعمعز ظاستعدا ماثاتتع، ظعنكار قعلعنغاننع )1()قةؤمعنع غةرق قعلدذقنذهنعث (مذآاصاتالش ظىحىن

اد ـ ب ةؤمعظ ذتلعرع : ق ازاب بذل ذالرغا ظ ىزلعنعص ظ يذ بعزضة آئلعؤاتقان حاغدعمذ تولعمذ خاتعرجةملعك بعلةن ا ب مان

ذر ذحع بذلذتت ذر ياغدذرغ تعيامغ داق . دئيعش اال مذن اهللا تاظدذرراق «) هذد ظئيتتع (: دئضةن ظذنداق ظةمةس، ظذ سعلةر بال

ذص، وران بول ظعشقا ظئشعشعنع تةلةص قعلغان نةرسعدذر، ظذ بعر باتتع دة ق ذنعث ظعحع ار ظ ازاب ب ر . ق ظ ارعنعث بع ذ صةرؤةردعض ظ

دذ االك قعلع عنع ه ة نةرس ةن هةمم ةمرع بعل وران (» ظ ةنع ب يدع االك قعل ذالرنع ه ئلعص ظ ذالرنعث )آ ةن ظ ذنعث بعل ، ش

ث دعن(جايلعرعنع ث ظعزع ذرغان ماآانلعرعنع ةنع ت قا ) ي باشةؤمنع ذناهكار ق دع، ض ذص قال دعغان بول ة آأرىنمةي نةرس

))2زمذشذنداق جازااليمعةؤمع ج ةمذد ق ة : ـ س ذالر صةيغةمبعرعض العه ظ ع س : ظ

ان « ة ؤةدة قعلغ اث، بعزض ةيغةمبةرلةردعن بولس تتعنال ص راسةلتىرىص ازابنع آ اقظ ةث يىآسةك ))3ب دةص خاتعرجةملعكنعث ظ

ةردع؟ ىز ب ذالرغا صةللعسعدة تذرذشقان حئغعدا، نئمة ظعشالر ي ظ

.ايةتكعحةظ ـ 14ظايةتتعن ـ 10 قةمةر سىرعسع، )1( .ظايةتلةر ـ 25، 24 ظةهقاف سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 77 ظةظراف سىرعسع، )3(

Page 117: omucukning oyi

115 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

دع ة يىزلةن اتتعق زعلزعل ذالر ظ ق ئتع ـ دة ظ ذرغان ص دة ظولت أيلعرع ))1قئتعص قالدع

رظةؤننعث ـ د ةؤمع ص معنع : ق ث دىش ة اهللا نع ا صرظةؤنض مذسعتنة دا ص ةؤمعنع زئمعن ذنعث ق ةن ظ قا، -بعل ات تذغدذرذش صاس

ةن؟ قا قويذؤئتةمس ع تاشالش ئنعث ظعالهلعرعثن ئنع ؤة س ))2ستع ا . دئيعش دة اهللا تاظ اقعؤئتع تأؤةن عنعث ظ ذالرنعث هةممعس ال ظ

دع دةك بول ذنلعرعنع : ظئيتقان ذنعث قوش عرظةؤعنع ؤة ظ ز ص بعلعؤةتتذق ا تاش ذالرنع دئثعزغ دذق، ظ ذالرنع (جازالع ةنع ظ ي

الغعنع دئثعزدا غةرق قعلعؤةتتذق، ظذالردعن بعر ظادةممذ ساق قوق ةد(، )ي ع مذهةمم داق !) ظ ث قان ث ظاقعؤعتعنع زالعمالرنع

)3(عغعنقار) ظعبرةت آأزع بعلةن(بولغانلعقعغا اححعق ان ظ ئلعص حعقق تعن آ أمىحىآنع ظةسلةش ذ، ظ ا ب مانةردعن ان ي ةملعك دةص ظويلعغ انلعق، خاتعرج اقعؤةت، ظام ظ. مةيدانغا آةلضةن هاالآةت، ؤةيرانلعق ؤة يعلتعزعدعن قعرقعلعش

ذنعث ظىستعدة مةسظذلعيةت بولمعغانلعقع ظأمىحىآنع ظةسلةش ظةن ظاخع ع بعل ذنعث تىضعش ةؤةبعدعن ظ عدذس ةمما . رلعش ظ

ىص ذالرنع آىت عمةيدذ، ظ داق تىض ع ظذن ث ظعش مازارحعالرنعار الر ب دعغان ظعش دذ. تذرع داق دةي اال مذن رعكالر : اهللا تاظ مذش

ذنغان ( ادا حوق دا ) دذني ةن حاغ ذتلعرعنع آأرض ع «: ب ظ

.ظايةت ـ 78 ظةظراف سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 127 ظةظراف سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 40 قةسةس سىرعسع، )3(

Page 118: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

116

www.munber.org

ارعمعز ادةت ! صةرؤةردعض ذص ظعب ئنع قوي ث س ا بعزنع ذالر بولس بذتلعرعمعزدذر دذ، » قعلغان ب ذتلعرع ظذالرغا جاؤاب بئرعص؛ دةي ب

ةن يالغانحعسعلةر « دذ» شىبهعسعزآع، سعلةر هةقعقةت شذ .دةيدذ، ا باش ظةضكةنلعكعنع بعلدىرع آىندة ظذالر ظأزلعرعنعث اللة غ

دا (ظةمما ظذالرنعث ادعكع حاغلعرع اظةت «: دذني ذتالر بعزضة شاص ب )1(.يوققا حعقعدذياؤعداقلعرع -يالغان ) دئضةن» قعلعدذ

قذرظاندا ظذالرنعث زعهنعغا )بعز ظعنسانالرغا بايان قعلغان بذ تةمسعللةرنع (يئقعنالشتذرذش ظىحىن

صةقةت ظالعمالرال حىشعنةلةيدذدذ ) اهللا ظذنعثغا رةهمةت قعلسذن (آةسعر ظعبنع : مذنداق دةي

علةرال ” اغالم آعش ذر ؤة س ي حوثق دة، ظعلمع ذ هةقعقع ةنع ظ ي )2(“لةيدذتةصةآكذر قعالاليدذ، حىشعنة

ةظدع ةيخ س ذن (ش ةت قعلس ة رةهم ذ آعشعض داق ) اهللا ظ مذنذص، ظذ ”: دةيدذ ذ آةلتىرضةن معسالالرغا ظوقذلغان مةدهعية بول ب

ةآكذر ة تةص ذ هةقت دىرىش، ظ ةآكذر قعلعشقا رعغبةتلةن ة تةص هةقتدذ أزدة تذتع نع آ انالرنع ماختاش ةهلعلعرعنعث . قعلغ م ظ ذ ظعلع ب

ة ذ هةقت ذص، ب ع بول عكعر بةلضعس ةنلةر ص العم يىرضىزمعض ظدا : بذنعث سةؤةبع مذنداق . سانالمايدذ حىنكع، اهللا تاظاال قذرظان

.ظايةتلةر ـ 87، 86 نةهعل سىرعسع، )1( .بةت ـ 548جعلد، ـ 3آةسعر، ظعبنع )2(

Page 119: omucukning oyi

117 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

ةتلةر ؤة ةك مةقس الر، يىآس وث ظعش الالر ح ةن معس آةلتىرض )1(“.قعممةتلعك مةسعلعلةرضة قارعتعلغان

الالرنعث ةن معس دة آةلتىرض ذرظان آةرعم ابع ق اال آعت اهللا تاظذص ايعن زور بول ع ظعنت دعغان رول ئلعص بارع ةن ظ ةقعل بعل ، ظ

الرغا اددعي ظعش دعغان م ع بولع ئس قعلغعل الرنع ه ظعشتذرعدذ أص . يئقعنالش ايعتع آ دة ناه ذرظان آةرعم ذنع ق اال ظ اهللا تاظ

ع عدعن آئيعنك ة سىرعس ذرظاننعث فاتعه ذنع ق ةتتا ظ ةلتىردع، ه آىرعدعال ع س عدعن آئيعنك ىرعنعث مذقةددعمعس ةتتا س ةس، ه ظةمع عدعال سبعرعنح ال ةهص نع معس لعغانبعرعش ع اهللا . باش حىنك

ذلع ث ظذس ع دعننع الالرنعث آأصعنحعس ةن معس اال آةلتىرض تاظعي ( ةنع ظاساس د ؤة ) ي اح، تةؤهع عؤةتلعك بولغ ةن مذناس بعل

دذ ارار تاصتذرذشنع مةقسةت قعلع دعنع ق داق . ظةقع اال مذن اهللا تاظةن ال آةلت : دئض ر معس أزىثالردعن بع ة ظ ز اهللا سعلةرض دذ، بع ىرع

ذللعرعثالرنعث –سعلةرضة رعزعق قعلعص بةرضةن مال مىلىآكة قاراؤةر ةن ب علةر بعل ذالرنعث س دا ظ ذ بارع عغا، ظ ئرعك بولذش ش

أزلعرعثالر ذالردعن ظ عغا، ظ علةر(بولذش ازاد آعش ةنع ظ ن )ي دععلةر؟ قا رازعمذس دةك قورقذش ان (قورققان ذنعثغا رازع بولمعغ ب

ذقاتنعث علةر، مةخل داق اهللاظعكةنس عغا قان ئرعك بولذش ا ش غدذثالر؟ ةرنع ) رازع بول ىن ظايةتل ةؤم ظىح عنعدعغان ق حىش

ز ان قعلعمع علعي باي ذنداق تةصس علةرنعث ))2مذش ةنع، س ي

“ الكرمي املنانتيسري ”)1( .ظايةت ـ 28 رذم سىرعسع، )2(

Page 120: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

118

www.munber.org

ال ذللعرعنعث م ث ق رعثالر ظأزىثالرنع ا -بئ ئرعك مىلكعثالرغ شة قا بعرسعض دعن باش ذنع مةن ةردة ظ ان ي عنع خالعمعغ بولذش

ذ ظعشتا، يىآلعضعنع بولمايد دعغان ب عغان، يىآلعسة توغرا بولمايئرعك دعلعرعمنع ش ة بةن ا قانداقسعض ان ماث انة زات بولغ يئض

قعلعص قويعسعلةر؟ذنداق دةص ع ش ةنآعمك لعك بعلجعراليدعك ع تئضعش ذ مئن ، ظ

دة ةندةرعجع دة قةدعرلعمعض لعك دةرعجع ذغلعمعغان ، تئضعش ، ظذلذقاتلعرعمنعث ذز ممةخل ةقةت يالغ ةس، ص ةققعم ظةم ثال ه ئنع

.ظعكةنلعكع بعلةن يئضانة دةص تونذمعغان بولعدذةن داق دئض اال مذن انالر : اهللا تاظ ع ظعنس رعكالر !(ظ ةنع مذش ي

ع ذالق !) جاماظةس ذنعثغا ق دذ، ظ ال آةلتىرىلع ر معس بعذؤاتقان ذص حوقذن ع قوي علةر اهللا ن عزآع، س علعثالر، شىبهعس س

ذ ان تةقدعردعم ع يعغلعغ ذتالرنعث هةممعس ع ب ر حعؤعنن بعدذ ذتالرنع (يارعتالماي ذنداق ب ذ مذش ادةم قانداقم ار ظ ةقلع ب ظ

دذ ذالرغا حوقذنع ؤئلعص ظ ذد قعلع ذالرنعث !)مةب ؤعن ظ ، حععنع ر نةرس دعن بع ذش (بةدعنع ذلغان خ ىرآةص قوي ذتقا س ةنع ب ي

عنع ر نةرس ذراق بع ارتعص ) ص دعن ت ذنع حعؤعن ا، ظ ئلعص قاحس ظذ ؤة دذ، بذتم ذنعثغا(ظااللماي اجعزدذر ) ظ ذ ظ ذالر . حوقذنغذحعم ظ

ؤئلعص ( ئرعك قعلع ا ش ذتالرنع اهللا غ ةس ب ع ) ظةرزعم اهللا ن

Page 121: omucukning oyi

119 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

تة لعك رةؤعش معدعتئضعش عزآع، اهللاظذلذغالش ، شىبهعس ))1.غالعبتذر، هةقعقةتةن آىحلىآتذر

تة ق رةؤعش ة اليع االنع ظأزعض ذالر اهللا تاظ دع ظ اهللا (ظذلذغلعمعاآتذر دعن ص ذالرنعث بوهتانلعرع ىك ، )ظ دة بىي عص دةرعجع مذناس

دع ةقةت اهللا . دةص تونذمع ال ص دعغان غع ا بولماي قعلعنمعسةس، ةث ص ار، ظ ةث خ دعكع ظ رةر نةرسعنع زئمعن ةردعن بع ظعبادةتلة ارعتعش قذدرعتعض علةرنع ي ا ظوخشاش نةرس اجعز حعؤعنغ ةث ظ ظا عنع ظئلعؤالس ر نةرس ذالردعن بع ؤعن ظ ةتتا حع ان ه ة بولمعغ ظعض

قا اش قايتذرذؤئلعش ة ظوخش دعغان ظأزعض ادعر بواللماي قة تعآعشعلةرض ةن . قارعتعش داق دئض اال مذن ذ ؤة : اهللا تاظ بذتم

حوقذنغذحعمذ ظاجعزدذر) ظذنعثغا(أزعنع ذ س ث مون ذغعنعثعزدا اهللا تاظاالنع ذ ظوق ازاب يةنعم ظ

دذ علةرنع ؤةز : آىحعيع ز آعش ذ -بع ذن دةص، ب عهةت ظالس نةسىك ذالرغا تىرل دا ظ دذققذرظان ان قعل الالرنع باي ، اهللا ))2 معس

ةن داق دئض ة مذن اال يةن ىن : تاظ انالر ظىح دا ظعنس ذ قذرظان بذ ةللةرنع خعلم ىك مةس دذق، -تىرل ان قعل ةآعلدة باي ل ش خع

اي ( اآعتالرنعث بولعشعغا قارعم انالرنعث تولعسع ) روشةن ص ظعنسةقةت ةتنع(ص دذ ) هةقعق ار قعلع ةن ، ))3ظعنك داق دئض ة مذن : يةن دذق ان قعل الالرنع باي ىك معس انالرغا تىرل دا ظعنس ذ قذرظان . ب

.ظايةتلةر ـ 74، 73 هةج سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 27 زذمةر سىرعسع، )2( .ظايةت ـ 89 ظعسرا سىرعسع، )3(

Page 122: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

120

www.munber.org

دذ االش قعلع أص دةت ان آ عش (ظعنس أص جئدةللعش ةنع آ يدذر اننعث تةبعظعتع ةن )1()ظعنس داق دئض ة مذن ةك : ، يةن –ش

دا آعشعلةرضة ذ قذرظان ان شىبهعسعزآع، ب تىرلىك معسالالرنع بايذالرغا ةن ظ ةر س دذق، ظةض ذرظان ظايةتلع(قعل دعنق رةر ) رع بع

عرالر ةث، آاص ةتنع آةلتىرس رع (ظاي عص دعللع قةساؤةتلعشةنلعكتعن دذآع، ) آةتك ذم ظئيتع انحعالر «حوق ةقةت يالغ علةر ص س

))2»سعلةرذ ةش، ب علعلةرنع تةآعتل ر مةس ة داظع د ؤة ظةقعدعض تةؤهعتذرذش، ة يئقعنالش ةقعل ؤة حىشةنحعلةرض زاهالش، ظ ةتنع ظع هةقعق

ة ل، هأجج كعن دةلع ة آةس ارقعلعق آعشعلةرض اآعتالر ظ ت ؤة صعدعن اال تةرعص ذص اهللا تاظ أزدة تذت نع آ ص بعرعش ان قعلع باي

! هة-آةلتىرىلضةن معسالالر نئمة دئضةن آأصا أص بولغعنعغ ةرنعث آ ال ؤة دةلعلل اش معس ذنعثغا ظوخش ب

االش علةر ت ذن آعش اي، نذرغ ع -قارعم ش، قارش ارتعش قعلع تذرذش ةتنع رةت قعلعش ، ت ار هةقعق ةتلعرعنع ظعنك ث ظاي ؤة اهللا نع

دع ذل قعلمع قعنع قوب تعن باش ان . قعلعش اال ظاللعقاح اهللا تاظةن داق دئض ذالرغا : مذن ةن ظ ةر س دعن(ظةض ذرظان ظايةتلعرع ) ق

عرالر ةث، آاص ةتنع آةلتىرس رةر ظاي رع (بع عص دعللع قةساؤةتلعشةنلعكتعن دذآع، ) آةتك ذم ظئيتع انحعالر «حوق ةقةت يالغ علةر ص س

ع ث لةرس ويا ظاينع علةن، ض ةنع مةس ا ، ي اش يئرعلغعنعغ ظوخش

.ظايةت ـ 54 آةهف سىرعسع، )1( .ظايةت ـ 58 رذم سىرعسع، )2(

Page 123: omucukning oyi

121 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

ةس، ةت ظةم ذ هةقعق ذالر ب ةث، ظ اآعتنع آأرسةتس ر ص ةن بع روش .سئهعردعن ظعبارةت، دئيعشعدذ

ظةضةر بذالرنع ظئتعراص قعلساث، ظع، اهللا نعث هعمايعسعدعكع : بعلضعنكع! ظعنسان

ة ظعب ةردة قةبرعلةرض ان ظايةتل ا ظئلعنغ دا تعلغ ادةت يذقعرعار رةت ب انالر ظىحىن ظعب ذص قالغ ور بول ةن آ .قعلعش آئسعلع بعل

ذن، ىرىص آأرس أزعنع تةآش دة ظ ةن بةن ذلمان دئض ةن مذس ممعنعنعث تلعرعدعن دىش ةزةر سذيعقةس ذنه دعن ! ظةيلعس ظأزلعرع

: تأؤةندعكع سوظالالرنع سوراص آأرسذنذناه دة : بعرعنحع وث ض ايعن ح دا ظعنت أز آعتابع اال ظ ص اهللا تاظ

ةدعي اهعبعنع ظةب ذنعث س ةتكةن ؤة ظ دعغان آأرس آةحىرمةيع؟ ئرعك زادع قايس ةقةت ش ذ ص ذتالرنعال ظ دذ ب ة ظاالم أز ظعحعض ظ

أز ادةت قعلعنغان نةرسعلةرنعمذ ظ ياآع اهللا دعن باشقا بارلعق ظعب ظعحعضة ظاالمدذ؟

ع اك : ظعككعنح أزعنع ص دعن ظ االم نئمع راهعم ظةلةيهعسس ظعبةنلعكعنع ظئيتت عنع ظعك الرنع قعلعش ة ظعش ةؤمعنعث نئم ذ ق ع؟ ظ

يامان آأردع؟ ع عرعكعلةرنعث : ظىحعنح ة ظعلض اال بعزض قا اهللا تاظ نئمعش

دذ، نئمعشقا ة قعلعص بعرع ظأتكةن مذسعبةت خةؤةرلعرعنع هئكايان ذنع ظعنس ىزعدذ، ظ ا آعرض ةر قاتارعغ دعغان ظايةتل الؤةت قعلع تع

آعتابعدا تةآراراليدذ؟ ؤة جعنالرغا تارقعتعدذ ؤة ظذنع ظأزعنعث

Page 124: omucukning oyi

يعظأمىحىآنعث ظأ

122

www.munber.org

ةح اؤاب بةرض وظالالرغا ج ذ س ةن ب ةتلعك ظوقذرم هأرمار ئرعككة دذح ه ش ذالرنع قةبع ازدذرذص، ظ ةيتان ظ ةدعمكعالرنع ش ق

عزمذ ذنعث هةرض انلعقعنع، ظ معغانلعقع قعلغ ةدعي بوشاش ؤة ظةبمايدعغانلعقعنع ةد بوشاش ةن مذهةمم ةيتان بعل ، ش

ع ظوتتذر االمنعث ظىممعت نعث ظةلةيهعسس عدعكع توقذنذش عساهللا نعث . توختاص قالمعغانلعقعنع ظعسعدعن حعقارماسلعقع الزعم

ع ذتقان يولعن دة ت ع ظعحع االمنعث ظىممعت ةد ظةلةيهعسس مذهةممذش لةت، ظذنت ةندةك، غةص ذر ، ظأزضةرتمعض ادانلعق، آذص ذناه ، ن ض

ذ انعيةت تةبعظعتعم ةن ظعنس يانكارلعققا دذح آةلض ؤة ظعس .ظأزضةرمةيدذ

ة ةدةر اهللا ص قانغا ق ةت ظايدعثالش ئحعلعص، هةقعق ردعلةر ظث ث : تاظاالنع ذد قعلعؤالغانالرنع ذتالرنع مةب ذص ب ع قوي اهللا ن

أي ياسعغان ظأمىحىآنعث معسالعغا ظوخشايدذ ةنع (معسالع ظ يعق ذنع ظعسس أيع ظ ث ظ وغذقتعن -ظأمىحىآنع س

ذالر ذ ظ ذؤاتقان بذتلعرعم ذالرنعث حوقذن دةك، ظ غا قوغدعيالمعغانايدا داق ص دذ –هئحقان ان يةتكىزةلمةي ةث ) زعي ةرنعث ظ ، ظأيل

ث ظأي اجعزع ظأمىحىآنع دذرظ ذالر . ع ةر ظ ةتنع (ظةض ذ هةقعق ) بدع ة ظع ذنمايتتع (بعلس ذتالرغا حوق الص . )ب ع تاش ذالر اهللا ن اهللا ظ

ان ادةت قعلعؤاتق ذر، ظعب دذ، اهللا غالعبت دان بعلع عنع ظوب نةرسدذر ش قعلغذحع ةن ظع ةت بعل انالرغا .هئكم ز ظعنس دا ( بع قذرظان

ذالرنعث ا ظ ىنزعهنعغ تذرذش ظىح ذ ) يئقعنالش ان ب ان قعلغ باي

Page 125: omucukning oyi

123 ظأمىحكنعث ظأيع

www.munber.org

العمالرال حىشعنةلةيدذ ايعتعنع ))1تةمسعللةرنع صةقةت ظ دئضةن ظ .داؤامالشتذرعمعز ظوقذشنع ظعزحعل

ةن ىتىص ص ظةؤةتعلض ةت قعلع انعيةتكة رةهم ن ظعنساالمغا ةد ظةلةيهعسس ةيغةمبعرعمعز مذهةمم ة ص ، ظاظعل

.يولاليمعزدذظا ظةسهابعلعرعغا لعرعغا ؤة تاؤابعظات

.ظايةت ـ 4 ظةهقاف سىرعسع )1(