cultuurmagazine van het Davidsfonds | www.davidsfonds.be | 3 euro

maart ’10

cultuurmagazine van het Davidsfonds | www.davidsfonds.be | 3 euro

cultuurmagazine van het Davidsfonds | www.davidsfonds.be | 3 euroomtrent

Nacht van de Geschiedenis

Op leven en dood

Herman Van de VeldeUitgevraagd tot op zijn ondergoed p. 10

Abdijen in trekDe weldaad van stilte p. 26

De charme van ChinaTussen traditie en toekomst p. 32

Vers

chijn

t vi

jf ke

er p

er ja

ar. |

Afg

iftek

anto

or G

ent

X

Gewoon aansluiten en genieten

Met het BOSE® WAVE® music system zij n er geen stapels componen-ten. Geen snoeren die in de knoop raken. Geen gedraai aan knoppen. Geavanceerde Bose-technologieën in dit compacte systeem werken samen om de kamer te vullen met de be ken de prestaties die Bose tot één van de meest gerespec teerde namen op het gebied van geluid heeft gemaakt. Zo schrij ft Mark Prigg, technologiejournalist van de London Evening Standard: “Dit systeem onderscheidt zich door de perfecte geluidskwaliteit en de diepe, rij ke bastonen die iedere ruimte kunnen vullen...” Het WAVE® music system levert helder, realistisch geluid waarvan je zou denken datalleen een veel grotere, complexe hifi set het kan produceren.

Hoe hebben wedit gedaan?

Het komt allemaal neer oponze in de V.S. gepatenteerde technologie voor waveguide-luidsprekers. De compacte behuizing van het systeem is niet groter dan een schoenen-

doos en bevat uiterst geavanceerde akoestische tech nologie waardoor cd’s en radio programma’s altij d zuiver en levensecht klinken. Van de heldere hoge tonen tot de rij ke, volle lage tonen.

Eén apparaat, één snoer, al het geluid

Een geluids systeem koop je om te luisteren naar muziek. Niet om uren bezig te zij n met de installatie of het aansluiten van kabels. Met het WAVE® music system zult u vrij wel direct na het openen van de verpakking genieten van Bose geluidskwaliteit. AUDIO, het testmagazine voor onder andere hifi schrij ft: “Het WAVE ® music system is het eerste compacte systeem dat voor volwassen hifi -combinatie kan doorgaan...”

Zoveel manieren om ervan te genieten

Luister naar het WAVE® music system in uw woonkamer, keuken, slaapkamer of waar u ook maar beter geluid wilt. Alles wat u nodig hebt, is ingebouwd: cd/mp3-cd speler, AM/FM tuner met RDS, klok en wekfunctie. U kunt deze allemaal bedienen met een handige, ultracompacte afstandsbediening. Sluit als u wilt een extra geluids-bron aan en hoor levens echt geluid vanaf uw tv of mp3-speler.

Geniet 14 dagen lang vrij blij vend* van het WAVE® music system

U kunt het WAVE® music system natuurlij k alleen echt beoordelen in de unieke akoestiek van uw eigen huis. Probeer het 14 dagen thuis uit tij dens een vrij blij vende proefperiode, en als u daarna toch vindt dat dit systeem niks voor u is, komen we het gewoon weer ophalen. Dit kost u niets en u ontvangt het volledige aankoopbedrag terug, inclusief verzendkosten.

De dubbele, tapse waveguide

Beschikbaar direct via Bose. Bel gratis naar:

✆ 0800-92 833voor meer informatie. Referentienummer B10AOMT10

Openingstij den: ma - vr: 09.00 - 20.00 uur za - zo: 10.00 - 14.00 uur.

www.boseinfo.be

Grafi etgrijs Titaniumzilver Platinawit

* ‘Vrij blij vend’ heeft alleen betrekking op de proefperiode van 14 dagen. ©2010 Bose Corporation. Alle rechten voorbehouden. Het speciale ontwerp van het WAVE® music system is ook een geregistreerd handelsmerk van Bose Corporation in de V.S. en andere landen. Citaten zij n met toestemming gereproduceerd: Mark Prigg, London Evening Standard, 18/04/2005; AUDIO, 5/2005; Red dot best of the best 2005. Voor meer informatie over onze algemene verkoopsvoorwaarden, raadpleeg www.boseinfo.be

Het BOSE® WAVE® music system 14 dagenop proef

Een kamer gevuld met geluid. Niet met kabels.

bose_wms_A4_OMTRENT_be_nl.indd 1 1/28/10 11:29 AM

3

e achtste Nacht van de Geschiedenis pakt

uit met een verrassend thema: de dood.

Gedurfd, vond een journaliste. Allerminst

voor de hand liggend, ook. De moderne westerse

mens verdraagt de dood niet. Niemand ontsnapt

eraan, maar de dood ontsnapt aan elke mense-

lijke poging om er greep op te krijgen. Laat dat nu

precies zijn waar de hedendaagse westerling zijn

handelsmerk van maakt: hij wil alles beheersen,

naar zijn hand zetten.

Het trof mij bij de berichtgeving over de aard-

beving in Haïti. Vele tienduizenden mensen ver-

loren familie, vrienden, kennissen… Verdriet was

overal, niet te overzien. Maar ongelooflijk snel

nemen mensen de draad van het leven weer op.

Slaan ze zingend de hand aan de ploeg. Kijken

ze uit naar morgen. De dood hoort bij het leven.

Maar ook hun voeling met het transcendente

kwam naar boven. Onmiddellijk na de aardbe-

ving liepen mensen de straat op, om samen te

bidden en te zingen. Ze begrepen dat hier iets

gebeurd was dat hen helemaal oversteeg, iets

waar niemand greep op heeft. Het was dan ook

een natuurlijke reflex om hun handen naar de

hemel te richten.

In onze cultuur van absolute zelfbeschikking

blijft maar weinig speelruimte over voor het

transcendente, voor de dood. Toch is de nood

aan zingeving nooit zo groot geweest. En als om

de dood uit te dagen, orakelen we dat we maar

zoveel mogelijk moeten ‘profiteren’ – lees con-

sumeren.

Dood hoort bij leven. Misschien goed dat ook

een Nacht van de Geschiedenis ons weer eens met

onze neus op de feiten drukt. Dan zal ook blijken

hoe die werkelijkheid ook in onze samenleving

ooit een vanzelfsprekendheid was, hoe pijnlijk

ook. En misschien vinden we in het verleden wel

sporen die ons op weg kunnen zetten naar een

hernieuwd besef van onze eindigheid, en van wie

of wat die eindigheid overstijgt…

Peter Peene

nationaal voorzitter

3

De moderne westerse mens verdraagt de dood niet. Hij wil alles beheersen.

peter

De Dood

D

4

10 HermanVandeVeldeAls de hedendaagse vrouw zich goed in

haar vel voelt, dan is dat voor een deel

de verdienste van Herman Van de Velde.

Met merken als Marie-Jo en PrimaDonna

verovert de lingerieproducent uit Schel-

lebelle de wereld. En nu ook de lezers

van Omtrent, want Herman is onze gids

van dienst doorheen dit magazine.

17 Degastheer20 Delezer30 Destudent35 Dereiziger

Ontmoeten

16 NachtvandeGeschiedenisTientallen historische activiteiten staan

bij de Davidsfonds afdelingen op het pro-

gramma tijdens de Nacht van de Geschie-

denis, die dit jaar in het teken staat van

de dood. Kinepolis doet mee en pakt uit

met vijf topfilms rond het thema Op leven

en dood.

Vertellen

18Deeenzijndood…Overleden medemensen ter aarde bestel-

len is geen evident beroep. De familie

Pues uit Leuven doet het al vier generaties

lang en zag in al die jaren heel wat veran-

deren in de manier waarop wij omgaan

met de dood.

22DelveningrafheuvelsDe grafheuvels die je hier en daar in ons

landschap aantreft, zijn de laatste restan-

ten van de begrafeniscultus uit de prehis-

torie. Nico Roymans onderzocht hoe ze in

de loop der tijden van heilige plaatsen in

oorden des duivels veranderden.

18

32

4

Durven

10

Ontdek de Davidsfonds

activiteiten in de

Omtrent-cultuuragenda

P.41-49

5

bladwijzer

ColofonOmtrent is het cultuurmagazine van het Davidsfonds.Hoofdredactie: Filip Salmon, Jeroen SleursRedactie: Jan Bosteels, Herman Clerinx, Bert De Smet, Norbert D’hulst, André Grosemans, Peter Peene, Janne Pierreux, Katrien Steyaert, Anne VerhaegenFoto’s: Herman Clerinx, Jan Crab, Patrick De Spiegelaere, iStock Photography, Katrijn Van GielConcept, eindredactie en opmaak: Jansen&Janssen Customer Media, www.jaja.bePubliciteit: Publicarto, contactpersoon: Katrien De Vos, tel. 053 82 60 95Druk: Roularta PrintingVerantwoordelijke uitgever: Jeroen Sleurs, Davidsfonds, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven, tel. 016 310 600, fax: 016 310 608, www.davidsfonds.be, omtrent@davidsfonds.bePR 000-0022385-75

Het Davidsfonds is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de commerciële advertenties.

Verdiepen

26 ZinineenabdijSteeds meer mensen voelen zich aange-

trokken tot een kort verblijf in een abdij

of een klooster om even te ontsnappen

aan de dagelijkse sleur en in het reine te

komen met hun geestelijke zelf. Omtrent

ging mee op bezinning.

Ontdekken

32 VicDeDonderverkentChinaOns beeld van China wordt vooral bepaald

door een hoop clichés die lang niet altijd

met de werkelijkheid stroken. Vic De Don-

der leidt ons rond langs een van de oudste

beschavingen ter wereld.

38 DeWesthoekschuimtHet meest westelijke puntje van Vlaande-

ren is vooral berucht om zijn oorlogsver-

leden. Omtrent trok echter richting West-

hoek voor een dorstlessend bezoek aan ’s

lands beste brouwerijen. Santé!

22 26

38

Win

49.DestillekrachtvantheeEen Chinese theeceremonie

bij u thuis

50.SluitertijdEen arrangement Op den

boerenbuiten

5

En ook6 In beeld

8 Open | Aanstekelijk Vlaams

14 Panel

25 Leeskoffer

37 Landgenoot

50 Sluitertijd

In China ervaar je de krachten die de toe­komst van de wereld zullen bepalen.

30

die de toe­komst van

wereld zullen bepalen.

China-watcher Vic De Donder

66

in beeld

7

Raymond feest op nekka

Op zaterdag 24 april 2010 viert Nekka Raymond

Van het Groenewoud tijdens de jaarlijkse Nek-

ka-Nacht. Het boegbeeld van het betere Neder-

landstalige lied werd afgelopen maand 60 en

Nekka-Nacht staat dan ook in het teken van het

immense repertoire van de meester. Raymond zal

die avond trouwens vele van zijn beste vrienden

en collega-artiesten uitnodigen om er één groot

feest van te maken.

Met de bestelbon in het midden van deze Omtrent kunt u kaarten bestellen voor Nekka- Nacht, met korting uiteraard.

7

8

open

De nieuwe Lassus-cd Bonjour mon coeur van het

vocaal ensemble Capilla Flamen ca krijgt vijf

‘diapasons’ of stemvorken (zeg maar ‘sterren’)

van het gerenommeerde, gelijkna mige Franse

muziektijdschrift Diapason. ‘De grootste aantrek-

kingskracht van dit recital is ongetwijfeld zijn

diversiteit op alle vlakken, waardoor het eigen-

lijk tot een onmisbaar overzicht van de muzikale

praktijken van het chanson rond 1560 wordt, en

Reisboeken

De Literaire Lente (2 april – 30 april 2010), een

initiatief van boek.be, selecteert uit de literaire

voorjaaroogst 24 eigentijdse romans. 24 sterke

verhalen van over de hele wereld. Bijna al die

boeken vind je vanaf maart in de boekhandel.

Eind maart pakt Davidsfonds Uitgeverij voor

deze editie van de Literaire Lente uit met het

boek Verboden liefdes van Ed Franck: een frisse duik

in de verbijsterende wereld van de Il Decamerone

van Boccaccio. Ed Franck selecteerde 25 van

Boccaccio’s pareltjes en herwerkte ze tot enkele

uitzonderlijke hedendaagse verhalen.

Maar ook de jongsten onder ons worden ver-

wend. Met een gloednieuwe website www.boeken-

beesten.be, een beestige wedstrijd en een speciale

bijlage bij het weekblad Libelle wil boek.be kin-

deren van 6 tot 12 jaar aan het lezen krijgen. Bo-

vendien toert de gloednieuwe Boekenbeestenbus

door Vlaanderen. Hij houdt halt bij boekhandels,

bibliotheken en scholen. Tijdens een korte vertel-

voorstelling in het gezellige minitheater van de

bus ontdekken kinderen hun lievelingsboeken,

die aansluiten bij hun beestige karaktertrekjes.

infOMeer over de Literaire Lente en de geselecteerde boeken op www.boek.be. Over de Boekenbeesten leest u meer op www.boekenbeesten.be.

BOEkEn tOp 5De leukste boeken om je voor te bereiden op de

zomervakantie, of gewoon op een tripje tussendoor.

1. Italië. De best bewaarde geheimen |

Siegfried De Vaere

2. Frankrijk, al wat je niet in je reisgids vindt |

Dominique Bauer

3. Proeven van de echte Ardennen |

Erik Verdonck

4. Voeren buiten de lijntjes | Tineke Zwijgers

5. De Westhoek XL | Jan Yperman

U kunt deze boeken (met korting!) bestellen via

de bon in het midden van deze Omtrent.

praktijken van het chanson rond 1560 wordt, en

Op tweede kerstdag vorig jaar verenigde het Davidsfonds, in samenwerking met Koor&Stem en Westmalle Trappist, meer dan 10.000 kerst-zangers tijdens Vlaanderen zingt Kerst. Het gratis evenement, dat plaatsvond in een 50- tal kerken in Vlaanderen en Brussel, bracht jong en oud samen om Vlaamse kerst liederen te zingen.

Met de samenzang probeert het Davidsfonds een tegengewicht te vormen tegen het al te commerciële kerstgebeuren zoals het vandaag bestaat. De deelnemers werd bovendien gevraagd om een vrije bijdrage aan Poverello te schenken. Op die manier werd er meer dan 16.000 euro voor het goede doel verzameld. Een resultaat waar we trots op kunnen zijn.

LitERaiRE LEntE in aantOcht 5

16.000 euro voor

poverello

9

aanstekelijk Vlaams

ames en heren, waarde landgenoten, beste medeburgers,

volksgenoten … Elke aanspreking doet een appel aan een

aspect van uw en mijn identiteit. Als dames en heren spreek

ik u aan als individu. Waarde landgenoten klinkt vreemd in een

Vlaamse context omdat we niet meer zo zeker zijn over welk land

het gaat. Als medeburgers wordt u aangesproken als lid van een

burgergemeenschap, lid van de Vlaamse gemeenschap. Lid van het

Vlaamse volk, ook?

Het is een kwestie van semantiek. Het gaat over hoe wij ons tot

elkaar verhouden als individuen, als burgers, als leden van een

gemeenschap en een volk. Die verhoudingen liggen nooit vast. De

moderne wetenschap is vandaag in staat om het geslacht van indivi-

duen te veranderen. Dames worden heren en heren worden dames.

Ook landen, gemeenschappen en volkeren zijn voortdurend in bewe-

ging. Zo is het Belgische volk ergens in de 20ste eeuw verdampt en

vandaag willen velen geloven dat de Belgische staat op apegapen ligt.

De Belgische staat kan maar overleven in de mate dat hij kan func-

tioneren als een ruimte voor publiek debat waarin ideeën aan een

open discussie kunnen worden onderworpen. Het België van weleer

functioneerde bij gratie van de tweetaligheid en de ondergeschikt-

heid van de Vlamingen. Een performante publieke ruimte hangt af

van de mogelijkheid van burgers om op een gelijkwaardige wijze aan

het publieke debat te participeren. De passieve kennis van elkaars

taal is daartoe een minimumvereiste.

In een publieke cultuur die wordt gedomineerd door het gesproken

woord en door performance in de audiovisuele media is het van kapi-

taal belang dat elke burger met gelijke wapens kan opkomen voor

zijn belangen. De promotie van een Nederlands-Franse tweetaligheid

in heel België lijkt de meest evidente weg om dat te bereiken, maar

we mogen vandaag ook het stimuleren van Engels als een gemeen-

schappelijke Belgische taal niet bij voorbaat uitsluiten. Misschien is

dat voor toekomstige generatie een meer realistische optie, gezien de

blijkbaar onstuitbare opmars van het Engels als internationale taal.

Over de wenselijkheid van dat alles spreek ik mij niet uit. Wat mij

betreft kunnen alle opties in het publieke debat worden gesmeten,

van unitarisme tot separatisme. Geen van die opties is in se beter of

slechter. Uiteindelijk zijn wij het, het soevereine volk dat via onze

vertegenwoordigers in de talrijke parlementen die dit land rijk is,

zullen uitmaken hoe en op welke wijze wij politiek zullen samen-

leven in de toekomst.

D

In Aanstekelijk Vlaams geeft een voor-aanstaande columnist in persoonlijke naam zijn of haar kijk op Vlaanderen.

In dit nummer heeft Bruno De Wever, doctor in de geschiedenis, hoofddo-

cent aan de Universiteit Gent en broer van Bart, het over de steeds wijzigen-

de verhoudingen tussen individuen.

dit allemaal rond de figuur van

Lassus’, aldus David Fiala in het

januarinummer.

Globalisering, financiële crisis, kli-

maatverandering … Onze wereld

lijkt totaal verschillend van die van

de oude Grieken en de Romeinen.

Heeft de Oudheid ons nog iets te

bieden als het gaat om hedendaag-

se maatschappelijke problemen?

Dat vragen onder meer Luc Devol-

dere, Bart De Wever en Mia Door-

naert zich af op het colloquium

Oud maar niet out. Denken en doen met

de Oudheid vandaag. Organisatoren

K.U.Leuven en UGent kondigen het

aan als ‘Kritische en tegelijk con-

structieve stemmen over vrije me-

ningsuiting, religieuze tolerantie,

retoriek, democratie en Europese

eenmaking’. Het colloquium vindt

plaats in de Grote Aula van het

Maria-Theresiacollege in Leuven op

zaterdag 8 mei van 10.30 tot 17.45

uur. Deelname is gratis. Inschrijven

kan via lieve.vanhoof@arts.kuleuven.be

of peter.vannuffelen@ugent.be.

OuDmaar niet out

infO Davidsfonds leden kunnen deze cd met korting bestellen via de bon in het midden van deze Omtrent.

1010

De beha’s maken de manhERman Van DE VELDE, uitgEVRaagD tOt Op zijn OnDERgOED

Hij ONTVANGT ONS iN zijN BiBLiOTHEEK EN ViNDT HET NiET ErG DAT WE DE ruGGEN VAN zijN BOEKEN LEzEN. HErMAN VAN DE VELDE, GEDELEGEErD BESTuurDEr VAN HET GELijKNAMiGE LiNGEriEBEDrijf DAT MErKEN ALS MAriE-jO EN PriMADONNA OP DE MArKT BrENGT, iS EEN OPEN MENS. VrijuiT VErTELT Hij OVEr OPGrOEiEN iN EEN fAMiLiEBEDrijf, DE KANSEN VAN DE GLOBALiSEriNG EN ETHiSCH ONDErNEMEN.

Tekst: André Grosemans | foto’s: Katrijn Van Giel

1111

L

durven

aat mij raden: marie-jo is uw oudste dochter.“Nee, hoor. (lacht) Hoe we aan

die naam zijn gekomen, dat is

een apart verhaal. Onze eerste

lingeriecollectie maakten we voor de

Duitse markt, met een partner ter plaat-

se. Daar vond men Marie-Jolie wel een ge-

schikte naam. Maar na een tijdje kwam er

protest van Triumph, die de lingeriecol-

lectie Jolly in haar portefeuille had. Vol-

gens hen leken de twee namen te sterk

op elkaar. Wij hebben er dan Marie-Jo van

gemaakt. Ik heb wel vier dochters, maar

geen van hen heet Marie-Jo.”

als ik de advertenties van tegen-woordig bekijk, lijkt lingerie een onderdeel van de seksindustrie.“Niet overdrijven, hé. Toegegeven: op een

recente vakbeurs moest ik ook vaststellen

dat een deel van de tentoonstellingsruimte

door sekslingerie werd ingenomen. Maar

wij verkopen luxelingerie, die draagcomfort

en creativiteit combineert. Verleiden mag,

het is maatschappelijk aanvaard. In de tijd

van mijn ouders was ondergoed een func-

tioneel product. Ons succes kwam er om-

dat we vroeg hebben ingezien dat de markt

aan het veranderen was. Lingerie is mode

en mag gezien worden. Dat Madonna haar

ondergoed als bovenkleding ging dragen,

was een zegen voor ons.”

Erotiek speelt dus wel een rol.“Kijk, wij richten ons tot vrouwen die wil-

len verleiden, maar niet op een agressieve

manier. In onze advertenties zul je nooit

mannen naast de modellen zien. Andere

merken gaan veel verder en stemmen hun

marketing echt op erotiek af. Soms hoor

ik zelfs de opmerking dat onze campag-

nes te braaf zijn. Zulke reacties komen

altijd van mannen, nooit van vrouwen.

Maar wat mannen van onze campagnes

denken, dat maakt ons niets uit. Wat

vrouwen ervan vinden, dát is belangrijk.”

hoe kan u inspelen op wat vrouwen willen als uw bedrijf door mannen wordt geleid?“Dat is niet waar, hoor. Voor de buiten-

wereld lijkt het misschien zo, maar er zijn

veel sterke vrouwen in onze onderneming.

Weet je dat de vervrouwelijking van de te-

werkstelling een van de grootste verande-

ringen in de economische wereld is? Ook

in ons bedrijf zijn vrouwen heel belang-

rijk, maar ze vallen niet altijd op omdat ze

naar mijn mening minder behoefte heb-

ben om op het voorplan te treden.”

zou u net zo goed fiets pompen kunnen maken? Of beter: moet een ondernemer affiniteit hebben met zijn product?“In alle eerlijkheid: ik ben eerder een

manager pur sang. Ik denk dat ik ook

De beha’s maken de man

Herman Van de Velde (55) is licentiaat Economische Wetenschappen. Hij werd geboren in Gent, liep school aan het Sint-Barbaracollege en stu-deerde verder aan de K.u.Leuven. Vandaag is hij gedelegeerd bestuurder van Van de Velde NV in Schellebelle. in 1919 opgericht door zijn grootou-ders en later uitgebouwd door zijn ouders, heeft de lingeriegroep het met de derde generatie gemaakt tot Belgische marktleider en een van de drie voornaamste branchespelers in Europa. zestig jaar nadat het korsetten-atelier Van de Velde zich in 1949 ging specialiseren in beha’s en bijbe-horende slips – het begin van een nieuw tijdperk in ondermode – brengt de firma onder meer de merken Marie-jo, PrimaDonna, L’Aventure en Andres Sarda op de markt. De onderneming stelt in België 450 personen te werk en nog eens 1.150 in de rest van de wereld.

Herman Van de Velde, die eerder actief was in de Kamer van Koophandel, is vandaag voorzitter van VKW Oost-Vlaanderen en nationaal ondervoorzitter van VKW Ledenwerking. Vorig jaar kreeg hij de Vlerick Award, een prijs voor Belgische ondernemers die met duurzame resultaten hun onderneming tot een internationaal topbedrijf uitbouwen.

Wie is Herman Van de Velde?

zou kunnen aarden in andere organisa-

ties. Maar je hebt op sleutelposities in

je bedrijf natuurlijk mensen nodig die

veel affiniteit met het product hebben.

Vandaar dat veel vrouwen graag bij ons

werken. Ze kunnen zich identificeren

met onze producten, ze hebben er een

passie voor.”

maar u hebt toch iets met lingerie?“Ik ben tussen de beha’s en slipjes opge-

groeid. De dameslingerie lag ’s morgens

op de ontbijttafel. Telkens als mijn vader

een nieuw ontwerp klaar had, moest mijn

moeder dat passen. Ooit hebben we via

een personeelsadvertentie naar pasdames

gezocht. Tot iemand het gekke daarvan in-

zag. Bij ons werken honderden vrouwen:

waarom zouden we die niet aanspreken?

En nu hebben we zo’n veertig pasdames,

vrouwen die al een of andere functie uit-

oefenen, maar die ook klaar staan als er

wat te passen valt.”

12

durven

En hoe gaat dat dan concreet?“Als er pakweg een C95 moet worden

gepast, dan weten wij dat – ik zeg maar

wat – stikster Annemie die maat heeft.

Ze moet dan meteen haar werk laten val-

len en naar de ontwerp afdeling komen.

Zij mag niet alleen passen en commen-

taar geven. Soms laten we haar die stuk-

ken ook dragen en thuis wassen. Daarna

brengt ze verslag uit. Ze mag voorstellen

doen als ze denkt dat er iets moet veran-

deren. Die manier van werken stimuleert

de betrokkenheid van het personeel.”

Dat Madonna haar onder­goed als boven­kleding ging dragen, was een zegen voor ons.

kunnen we uw onder neming nog een familie bedrijf noemen?“Ja en nee. Het is nu een beursgenoteerde

onderneming, maar het is natuurlijk al-

lemaal met mijn grootouders en mijn

ouders begonnen. Een tijdlang heb ik

de zaak bestuurd met mijn broer en een

neef. Niemand van ons was baas boven

baas. Dat ging perfect. Ik vind zo’n col-

lectief leiderschap trouwens een sterk mo-

del. Grote organisaties kun je nog moei-

lijk laten leiden door individuen. Maar

collectief leiderschap vergt anderzijds

wel een vorm van durf. Je moet bereid

zijn je stijl aan te passen en het vereist

dat je bescheiden blijft. Toen ik er door

omstandigheden alleen voor stond en bin-

nen de familie niemand klaar was om bij

te springen, besloten we om iemand bui-

ten de familie aan te trekken. Ignace Van

Doorselaere is toen bij ons gekomen. Op

mijn eigen verzoek is hij nu voorzitter van

het directiecomité. Ik wou daarmee een

sterk signaal geven: je moet niet tot de

familie behoren om dit bedrijf te leiden.

Let wel, er zitten nog twee zussen van mij

in de onderneming, en een dochter. Het

kan, maar het moet niet.”

En wat betekent dat voor de toekomst?“De volgende generatie Van de Velde telt

vijftien kinderen. We zullen zien wat dat

oplevert. Eigenlijk hebben we onszelf re-

gels opgelegd. Zoals: we willen geen fa-

milieleden in tussenniveaus, dat brengt

spanningen mee. Een familielid moet bin-

nenkomen op het hoogste niveau, in het

directiecomité. Dat impliceert wel dat de

raad van bestuur de komst moet goedkeu-

ren, dat er een externe test moet gebeuren

en dat men al jaren elders moet hebben be-

wezen het vereiste niveau aan te kunnen.”

Bij heel wat bedrijfs sluitingen verhuizen de jobs naar het buitenland. maar u heeft al lang geleden aangetoond dat delokalisatie niet auto matisch tot banenverlies in eigen land moet leiden.“Inderdaad. Op het vlak van delokalisa-

tie loopt de confectiesector voorop, om-

dat het zo’n arbeidsintensieve branche

is. Wij hebben niet defensief gereageerd

op de concurrentie van lagelonenlanden,

13

“ik zou graag het boek De zeevolken in het Mid-dellandse Zeegebied van Klaas Vansteenhuyse willen lezen. Geschiedenis boeit mij sowieso en de Middellandse zee is de bakermat van onze be-schaving. Het intrigeert mij trouwens ook waarom bepaalde culturen succesvol zijn geweest. Volgens een boek dat ik onlangs las, zou tolerantie een van de doorslaggevende elementen zijn voor het succes van een beschaving. Mijn keuze wordt nog door iets anders ingegeven. Voor mijn vijftigste verjaardag had ik het ambitieuze en avontuurlijke plan uitgedokterd om met mijn motor rond de Mid-dellandse zee te rijden. jammer genoeg stonden er praktische bezwaren tussen droom en daad. Nu mik ik met mijn plan op mijn zestigste verjaardag. Mijn keuze kadert dan ook in dit project.”

wij hebben de globalisering als een kans

gezien. Een nieuwe wereld gaat voor ons

open en wij grijpen de kansen die daar

liggen. Het geld dat we hebben bespaard

door goedkoper te produceren in China

en Tunesië hebben we in betere produc-

ten gestopt, in betere marketing en mer-

kenbeleid. Ondanks de creatie van dui-

zenden jobs in het buitenland werken we

vandaag met beduidend meer mensen in

België dan twintig jaar geleden, zij het

in andere jobs. In design, marketing en

kwaliteitscontrole bijvoorbeeld, jobs met

een hoge toegevoegde waarde.”

Delokalisatie heeft wel meer negatieve connotaties: het zou de kwaliteit niet ten goede komen en te jonge mensen aan het werk zetten.“Wie in het buitenland produceert, wordt

altijd geconfronteerd met twee vooroor-

delen: het zal wel brol zijn en er wordt

waarschijnlijk niet sociaal verantwoord

gewerkt. Wel, ik zeg u dat ze in China

superieure kwaliteit kunnen afleveren.

Waar een kledingstuk wordt gemaakt,

is van geen belang. Wat de terechte ethi-

sche vragen betreft: wij hebben het door

buitenstaanders gecontroleerde sociaal

label SA8000, wat bewijst dat wij ons aan

bepaalde normen houden. Zo stellen wij

nergens kinderen onder de vijftien jaar

te werk. Maar in 1981, toen ik hier verant-

woordelijk was voor het personeelsbeleid,

heb ik jongere meisjes aangeworven. Er

was maar schoolplicht tot veertien jaar

en jongens en meisjes gingen vanaf die

leeftijd in de fabriek werken. Aan landen

die honderd jaar achter zijn in ontwik-

keling leggen wij regels op die wij dertig

jaar geleden zelf niet respecteerden. Dat

is confronterend, niet?”

De werkgevers organisaties vragen ruimte om te ondernemen. tege-lijk betogen de werknemers voor werk, respect en rechtvaardigheid. gaan wij weer naar een clash tussen bonden en bazen?“Ik hoop van niet! Zelf onderhouden we

de beste relaties met de vakbonden. We

moeten samenwerken. Na tijden van libe-

ralisering en privatisering gaat de slinger

weer de andere kant op. De financiële cri-

sis leidt tot meer overheidstussenkomst,

meer regelgeving. Dat komt – en ik durf

dat hardop zeggen – door de stommiteiten

van bepaalde ondernemers. Hun manier

van handelen stelt het hele bedrijfsleven

in een negatief daglicht. Neem nu het

sociaal conflict bij InBev, kort na Nieuw-

jaar. Ik vind het verschrikkelijk hoe de

bedrijfsleiding dat heeft aangepakt. Zo

beschadigt men het imago van alle on-

dernemers, terwijl de meerderheid van

hen hardwerkende mensen zijn die op

een sociaal verantwoorde manier hun

zaken runnen.”

Waarom hebt u zich geëngageerd in het Verbond van kristelijke Werkgevers en kaderleden alias het ondernemersplatform VkW?“Als bedrijfsleider moet je naar buiten ko-

men. Je hebt een maatschappelijke rol te

vertolken. Je mag niet met oogkleppen op

lopen, je moet je geest verruimen. Alleen

al ideeën uitwisselen is verrijkend. Ik voel

me goed in het VKW.”

Vanwege de k?“Oh, neen. Ik ben christelijk opgevoed en

studeerde bij de jezuïeten, maar ik hou

niet van verzuiling. Als voorzitter van VKW

Oost-Vlaanderen leg ik zeker niet de klem-

toon op de K in het letterwoord. Natuurlijk

steunt de organisatie op christelijke waar-

den, maar ze staat open voor iedereen.”

Waarom dan wel?“Waarom ik me thuis voel in het VKW?

Herman Van de Velde kiest uit de Davidsfonds catalogus

Een bedrijf is niet louter een geldma-

chine. Ik heb bedenkingen bij een mo-

del dat de aandeelhouder centraal stelt

en ervan uitgaat dat wat goed is voor de

aandeelhouder wel goed zal zijn voor

iedereen. Wij – het VKW en ik – staan

voor een model dat niet alleen oog heeft

voor winst, maar de nadruk legt op de

continuïteit van de organisatie. Om dat

te garanderen is er wel winst nodig, maar

dat is enkel een middel. Wat wij willen

is de belangen van alle betrokkenen met

elkaar verzoenen: de aandeelhouders, het

personeel, de leveranciers en de klanten.

Die kunnen tegengesteld zijn, maar ik

zie het als mijn taak om ze met elkaar

te verzoenen.”

u hebt het ongetwijfeld druk. Rest er nog tijd voor een sociaal leven, voor hobby’s?“Ach, tijd moet je maken, tijd moet je

managen. Je moet je met goede mensen

omringen en delegeren. Ik heb trouwens

niet de indruk dat ik onder tijdsdruk sta.

Ik woon niet ver van de fabriek en fiets

elke dag naar het werk. Maar ook in mijn

vrije tijd doe ik veel aan sport. Ik steek

hier de Schelde over en kom dan op prach-

tige mountainbikepaden. Maar ik tennis

ook, ga wel eens lopen en zwem veel in de

zomer. En ik ben een fervente skiër. Mij

uitleven, mij afmatten, daar heb ik nood

aan. Dat zit er van kindsbeen in: ik moet

mijn energie kwijt geraken en dat lukt me

het best bij het sporten.”

14

Jezelf wegcijferen levert niets op

met Het tHemA Recht op boeken VrAAGt De JeUGDBOekenweek AAnDACHt VOOr kInDerreCHten. In Het lICHt DAArVAn pOlste omtRent nAAr AssertIVIteIt BIJ JOnGeren. wAnt HOe zIt Het nU met De JeUGD? Is DIe GewOOn pOsItIef AssertIef? Of Veel te VAAk OnBeleefD?

Tekst: janne Pierreux

Ellen tits (17), studente humane wetenschappen (Bunsbeek)“In bepaalde omstan-

digheden kan ik best

wel opkomen voor mezelf. Bij de scouts

of in de familie. Je gedacht eens zeggen

kan goed doen. In kringen waarin ik mij

niet thuis voel, daarentegen, ben ik een

teruggetrokken meisje dat haar mening

nooit zal opdringen. Als ik mij wel kwaad

maak, is dat op een humoristische manier.

Mensen voelen zich daarom niet aange-

vallen wanneer ik mijn tanden laat zien.

Ik ken leeftijdgenoten die veel meer onder

zich uit zijn dan ikzelf, soms zelfs op het

randje van het onbeleefde. Het zijn vaak

dezelfde mensen die heel zelfverzekerd

overkomen. Dat is wel een minderheid. De

zwakkere meerderheid volgt de sterkere

minderheid. Je mening geven kan ook op

een beleefde manier, zonder anderen per-

soonlijk aan te vallen of uit te schelden.

Als er in onbekende situaties problemen

optreden, dan schakel ik mijn vader in. Hij

maakt zich dan boos in mijn plaats. Dat is

bij veel jongeren zo, denk ik. Het voelt raar

om in discussie te treden met een ouder ie-

mand. Als ik meer ervaring heb opgedaan

en in bepaalde omstandigheden weerbaar

moet zijn, zal dat zeker om aanpassingen

vragen. Momenteel scoor ik dus niet zo

hoog op de assertiviteitsschaal.”

kristien Roebben (26), leerkracht neder-lands en Engels in het middelbare on-derwijs (Borgloon)

“Als leerkracht zie ik een duidelijk ver-

schil tussen leerlingen uit het ASO en

het TSO. In het ASO is een op de drie

een ja-knikker. De grote meerderheid

uit het technisch onderwijs is zelfver-

zekerd en rechtuit, maar daarom niet

onbeleefd. Het is, denk ik, de manier

van lesgeven die dat bepaalt. In het

TSO krijgen jongeren meer inspraak,

mogen of moeten ze zelfs hun mening

geven. Zwijgen, volgen en noteren: dat

is meer hoe het er in het ASO toegaat.

Als ik mezelf een score op tien moet ge-

ven, dan vind ik dat ik een zeven verdien

voor assertiviteit. Ik zeg meestal wat ik

denk, zonder agressief te zijn. Dat heb

ik vooral geleerd in het hoger onderwijs.

Als teruggetrokken jongedame kom je

in bepaalde situaties terecht waarin je

assertief hoort te zijn. Sinds ik voor de

klas sta, is dat nog positiever geëvolueerd.

In het onderwijs is zelfverzekerdheid een

vereiste. Assertiviteit brengt je verder

in het leven, zorgt ervoor dat je gezag

afdwingt. Natuurlijk niet op een onbe-

leefde manier. Respect is nog altijd be-

langrijker, maar jezelf wegcijferen levert

niets op.”

arlette mievis (54),licentiate in de kinesitherapie (zoutleeuw)“Enerzijds heb ik

bewondering voor de jongeren. Ze voe-

len zich bevrijd en krijgen meer kansen

dan wij vroeger. Jonge mensen kun-

nen hun gevoelens en ideeën tenmin-

ste uiten. Anderzijds zie ik het ook fout

lopen. Jongeren kennen hun grenzen

niet. De maatschappij heeft daarvoor

gezorgd: het kind neemt vandaag een

belangrijkere positie in. Ik stel vast dat

jongeren meer en meer ontsporen. As-

sertiviteit verschuift dan naar agressi-

viteit, en dat is zeker niet de bedoeling.

Zelfverzekerdheid vroeger en nu: dat

is een immens verschil. Onze gene-

ratie moest gehoorzamen, zwijgen

en vooral niet op het voorplan tre-

den. Je moest jezelf bijna wegcijferen.

Als kind mocht je niet assertief zijn.

Wanneer je later ontdekt dat je zelfver-

zekerd móet zijn om iets te verkrijgen,

wordt een ander leerproces in gang gezet.

Vandaag durf ik vlugger dingen in vraag

stellen en ben ik zelfverzekerder. In ex-

treme situaties blijft mijn woordgebruik

trouwens behoorlijk, maar mijn toon zal

duidelijk maken dat ik niet akkoord ga. Ik

slaag er goed in om mezelf te beheersen

op zulke momenten.”

assERtiVitEit En OnBELEEfDhEiD Bij jOng En OuD

ontmoeten | panel

ERtiVitEit En OnBELEEfDhEiD Bij jOng En OuD

15

assERtiVitEit En OnBELEEfDhEiD Bij jOng En OuD

de gastvrouw

15

VOOR EENGEVARIEERD

DAGJE UIT

Wens je een onvergetelijke familiereünie te organiseren in Knokke-Heist? Of wat denk je van een uitwaaidag voor je kookclub? Is de beklimming van de watertoren van Duinbergen een haalbare kaart voor je bridgeclub? Toerisme Knokke-Heist levert gesneden koek voor jouw dagexcursie. We stellen je een mooi aanbod dagtrips voor die je familie, vereniging of bedrijf zeker kan bekoren. Je uitstap naar onze badstad wordt kant en klaar en op maat georganiseerd, zodat je er optimaal kunt van genieten.

VRAAG NU UW GRATIS EXEMPLAAR VAN DE BROCHURE AAN:

• via mail: mice@knokke-heist.be• download de brochure via www.knokke-heist.info• telefonisch via +32 (0)50 630 380• bezorg ons onderstaande antwoordstrook via post of fax

Ja, ik wil de “DAGTRIPS IN KNOKKE-HEIST” brochure ontvangen.

Naam:

Firma/vereniging:

Straat: Nummer:

Postcode: Plaats:

(Te faxen naar +32 (0)50/630.390 of verstuur per post naar Toerisme Knokke-Heist, Zeedijk-Knokke 660, 8300 Knokke-Heist.)

nieuw nu verkrijgbaar

skinn.be

OMTRENT

16

ontmoeten

nacht Van DE

gEschiE-DEnis

nacht Van DE gEschiEDEnis tussEn LEVEn En DOOD

Meeslepend macaberOP DiNSDAG 23 MAArT ViNDT DE ACHTSTE EDiTiE VAN DE NACHT VAN DE GESCHiEDENiS PLAATS. DiE AVOND KuNT u OP MEEr DAN 200 LOCATiES iN VLAANDErEN EN BruSSEL TErECHT VOOr TiENTALLEN LEziNGEN, rONDLEiDiNGEN, TENTOONSTELLiNGEN, EVOCATiES EN HiSTOriSCHE fiLMS. HET CENTrALE THEMA iS DiT jAAr DE DOOD.

Tekst: Bert De Smet

Bruggeingeleid door inge schelstraete(filmrecensente De Standaard)16.45 u.: green zone19.45 u.: the Young Victoria

kinEpOLis BRuggE, Koning Albert i-laan 200, 8200 Brugge

gentingeleid door Roel Van Bambost(filmrecensent EXQi Culture)16.45 u.: soeur sourire19.45 u.: the Young Victoria

kinEpOLis gEnt, Ter Platen 12, 9000 Gent

Hasseltingeleid door stijn coninx(regisseur van o.a. Daens, De Kavijaks en Soeur Sourire)16.45 u.: the Reader19.45 u.: soeur sourire

kinEpOLis hassELt, universiteitslaan 11, 3500 Hasselt

KortrIjKingeleid door Lieven Debrauwer(regisseur van o.a. Pauline & Paulette, Confituur)16.45 u.: the Reader19.45 u.: green zone

kinEpOLis kORtRijk, President-Kennedylaan 100 A, 8500 Kortrijk

de gastheer

“Liever ontvang ik mensen dan dat ik bij iemand op bezoek ga. Waarschijnlijk is dat omdat ik altijd alles onder controle wil houden. ik ben een volbloed-manager, ik wil plannen en uitvoeren. ik wil de toekomst beheersen: dat is de essentie van managen. En als ik zelf gastheer ben, dan heb ik alles in de hand. ik zal het feestje wel organiseren, zorgen dat al het nodige aanwezig is. ik zal de plaatsen aan tafel aanwij-zen zodat er op elke hoek wel iemand zit die de anderen kan animeren. En ik zal ook wel zelf rondgaan met de fles, maar niet met de borden. (lacht) Koken is niets voor mij. in de keuken kom ik alleen ’s morgens. ik ben een ochtendmens en maak altijd het ontbijt klaar. Niet alleen brood en confituur: bij een ontbijt hoort vers geperst fruitsap, een eitje en spek.

Weet je wie ik eens graag zou uitnodigen en ontvangen? Opera-intendant Gerard Mor-tier. Hij is net als ik geboren in Gent en liep ook school in het Sint-Barbaracollege. Maar ik zou natuurlijk vooral over opera praten. ik ben een operalief-hebber, ik heb abonnementen van de Munt en de Vlaamse Opera. Gerard Mortier is een passioneel man die boeiend kan vertellen. ik heb veel bewondering voor mensen met een sterk verhaal.”

In de keuken kom ik zelden

Herman Van de Velde

17

ijdens de Nacht van de

Geschiedenis bundelt het

Davidsfonds tientallen histo-

rische activiteiten om de

meerwaardezoeker onder te

dompelen in de sfeer van weleer. Ondanks

het ietwat lugubere thema – het evene-

ment draait dit jaar om de dood – belooft

het opnieuw een interessante avond te

worden. Dodenrituelen, inscripties op

grafstenen, praalgraven, pestbestrijding,

heksenvervolging en zelfs een symboli-

sche teraardebestelling van een hespenbeen

katapulteren je zo terug in de tijd. Maar

ook actuele onderwerpen komen aan bod,

zoals palliatieve zorg, wetsdokters en he-

dendaagse uitvaartgebruiken.

Flink wat Davidsfonds afdelingen,

heemkundige kringen, archieven, mu-

sea, toeristische diensten en bibliotheken

steken de koppen bij elkaar om de Nacht

van de Geschiedenis van een boeiend

programma te voorzien. Op de Davids-

fonds website vindt u het meest recente

en volledige programma. Grasduinen in

het rijke aanbod aan geschiedenis, het

verleden van onder het stof halen en de

geschiedenis laten herleven: het kost u

enkel een muisklik.

het witte doek kleurt zwartDe dood is een taboethema, maar dan wel

eentje dat iedereen sinds mensenheuge-

nis fascineert. Een onderwerp ook dat re-

gisseurs, scenaristen, auteurs en acteurs

inspireert. Is er immers een beter medium

dan film om over een macaber maar mee-

slepend thema als de dood te vertellen?

Tijdens de Nacht van de Historische Film

T Kort na publicatie van de vorige Omtrent raakte bekend dat niet The Virgin Suicides maar wel de avant-première van Green Zone de filmlijst vervolledigt, op de Nacht van de Historische film. Het verhaal van Green Zone begint wanneer de Amerikanen in 2003 irak binnenvallen, op zoek naar massaver nietigingswapens. roy Miller (Matt Damon) leidt een legereenheid die de wapens opspoort. Diverse aanwijzingen brengen zijn team naar de woestijn buiten Bagdad, waar ze de ene tegenslag na de andere te verwerken krijgen. De schofte-rige majoor Briggs ( jason isaacs) maait het gras voor de voeten van Miller en zijn mannen weg. Ook vanuit Amerika onder-vindt Miller veel tegenwerking van de snode Clark Poundstone (Greg Kinnear). Ondanks zijn job bij het Pentagon houdt die er een verborgen agenda op na. Miller is hem daar-bij een doorn in het oog.

Voor Green Zone sloegen Paul Green-grass en Matt Damon voor de derde keer de handen in elkaar. Opnieuw staat het tweetal garant voor grensverleggende actie met baanbrekend camerawerk. De film is losjes gebaseerd op het boek Imperial Life in the Emerald City waarin Washington Post-journalist rajiv Chandrasekhar zijn ervaringen in de centrale Groene zone van Bagdad beschrijft.

exclusieve avant­première

leuVeningeleid door karel Deburchgrave(filmrecensent en -docent filmmuseum Brussel)16.45 u.: the Young Victoria19.45 u.: Les folles aven tures de simon konianski

kinEpOLis LEuVEn, Bondgenotenlaan 145-149, 3000 Leuven

– ook op dinsdag 23 maart 2010 – worden

vijf historische toppers uit 2009 vertoond:

Les folles aventures de Simon Konianski, Soeur

Sourire (Stijn Coninx), The Reader (met o.a.

Kate Winslet, Oscar voor Beste Actrice) en

The Young Victoria (3 Oscarnominaties, met

o.a. Emily Blunt). Bovendien krijgt u dit

jaar de gelegenheid om de avant-première

van Green Zone (Paul Greengrass, met Matt

Damon) bij te wonen.

Geen nood trouwens als u deze prenten

al in de bioscoop zag. U zult ze ongetwij-

feld met andere ogen bekijken nadat u de

inleiding van bekende filmkenners hebt

gehoord. Niemand minder dan Stijn Co-

ninx, Lieven Debrauwer, Karel Deburch-

grave, Inge Schelstraete en Roel Van

Bambost brengen u in de juiste stemming

voor een avond vol historische magie.

infO Het volledige programma van de Nacht van de Geschie-denis vindt u op www.davids-fonds.be/nacht

18

BEgRafEnisOnDERnEmER Van VaDER Op zOOn

Vier generaties inDe lAAtste eeUw Is De mAnIer wAArOp wIJ OmGAAn met De DOOD GrOnDIG GewIJzIGD. mAAtsCHAppelIJke VerAnDerInGen Als OntkerkelIJkInG, De tOeGenOmen mOnDIGHeID VAn De mensen, Het weGVAllen VAn Het HeCHte weefsel In Onze DOrpen en zelfs De mAnIer wAArOp

we Onze HUIzen InrICHten, weerspIeGelen zICH In Onze

BeGrAfenIsrItUelen.

Tekst: jan Bosteels | foto’s: Katrijn Van Giel

vertellen

D e tijd is voorbij dat iedereen

een kruisteken maakte als

een ceremoniewagen voor-

bijreed. Zestig jaar geleden

werden mensen per defini-

tie thuis opgebaard. Vandaag groeten we

de grote meerderheid van onze aflijvigen

in een funerarium van een ziekenhuis of

bij de begrafenisondernemer. Wat is er

nog meer veranderd en hoe kun je die

veranderingen verklaren? We vroegen

het aan de mensen voor wie de dood van

de anderen de broodwinning vormt: de

derde en vierde generatie van de Leuvense

begrafenisonderneming Pues. We legden

vader Gilbert (°1946), ‘moeke’ Lea (°1947)

en zoon Tom (°1974) op de rooster voor

een gesprek over wat er de laatste zestig

jaar veranderd is in de manier waarop we

omgaan met de dood.

De schone plaatsWat dat betreft is er de voorbije halve

eeuw heel wat veranderd, zo blijkt. Vroe-

nacht Van DE

gEschiE-DEnis

19

dienst van de doodger contacteerden families zelf de pastoor,

ze droegen zelf de rouwberichten rond en

de koffietafel vond bij hen thuis plaats.

In het sterfhuis werd een rouwkapel ge-

plaatst en na afloop van de begrafenismis

stonden in dezelfde kamer de tafels voor

de rouwmaaltijd klaar.

“Als je dertig jaar geleden iemand die in

een privéwoning was gestorven naar een

funerarium bracht om hem daar op te ba-

ren, had iedereen er schande over gespro-

ken”, vertelt Gilbert Pues. “Tegenwoordig

verbaast men zich erover als mensen

thuis worden opgebaard. Sommige men-

sen denken zelfs dat het niet meer mag

vanwege de hygiëne. Dat is natuurlijk on-

zin, al zijn er wel flatgebouwen waar het

huishoudelijk reglement thuis opbaren

verbiedt.”

De neiging bestaat om grootse theo-

rieën te verbinden aan die evolutie, maar

volgens de doorgewinterde begrafenison-

dernemer is er een prozaïscher verkla-

ring. “Vroeger waren er in elk huis één of

twee kamers die niet werden verwarmd

en die voor niets werden gebruikt: de scho-

ne plaats. Nu zijn de woningen integraal in

gebruik en integraal verwarmd. We wer-

ken weliswaar met koeltafels, maar daar

mag je geen wonderen van verwachten.

De natuur doet altijd zijn werk.”

Toch wordt er tegenwoordig ook nog

thuis opgebaard, merkt zoon Tom op.

“Mensen krijgen weer de mogelijkheid om

in hun vertrouwde omgeving te sterven en

De familie Pues staat in het Leuvense synoniem voor begrafenissen. Gilbert Pues en echtgenote Lea Smets vormen de derde generatie van het familiebedrijf, opgestart door grootvader Alfons Pues, die bijkluste als doodskistenmaker. in de jaren vijftig kocht diens zoon jozef Pues zijn eerste lijkwagen en begon hij met de volledige verzorging van de uitvaart. zoon Gilbert Pues en echtgenote Lea Smets bouwden de zaak verder uit en richtten verschillende funeraria op. Met de zonen Tom en David Pues, schoonzoon Kristof Lorent en schoondochter Lieve Vanwyngaerden is ook de vierde generatie actief in het begrafeniswezen.

Begrafenissen Pues

willen dan ook graag thuis blijven na hun

dood. Als mensen dat belangrijk vinden,

gebeurt de verzorging ter plaatse.”

zwarte oogkleppenIn de laatste halve eeuw hebben we veel

uit handen gegeven aan professionals, van

de geboorte tot de dood. “Zestig jaar gele-

den was begraven een burenplicht”, stelt

vader Gilbert. “Als er iemand stierf, kwam

de buurvrouw helpen om de overledene

vertellende lezer

“ik ben een boekenwurm. Meer dan 25 jaar lang heb ik geen televisie gehad. Mijn kinderen zijn opgevoed met boeken, zon-der televisie. Nu zou ik dat niet meer doen. Het blijkt namelijk dat mijn kinderen, nu ze een televisie hebben, echt worden aangezogen door die lichtbak.

ik ben een macro-economist en lees non-fictie die daar ver-band mee houdt. Vakliteratuur zou ik het niet meteen noemen, het is breder. ik lees graag over globalisering, over China, dat interesseert mij.

Maar ik hou ook van literatuur. in mijn kast staat werk van San-dor Marai, Philip roth, Margaret Atwood, Amos Oz, Sandro Vero-nesi, Marguerite Yourcenar. Hier op tafel ligt een boek waar ik re-cent erg van heb genoten, Winter van Elizabeth Strout. En ik ben ook onder de indruk van Sprake-loos. ik was nooit een grote fan van Tom Lanoye, maar dit boek vind ik fantastisch. Hoe mooi hij de liefde voor zijn moeder beschrijft, maar geen eenzijdig beeld geeft en ook haar kleine kantjes niet onvermeld laat. Het boek heeft me geraakt. ik ben geen mens om bij het lezen zijn tranen te laten lopen, maar boeken kunnen mij echt ontroe-ren. ik zal nog meer zeggen: als een boek mij niet ontroert, is het geen goed boek.”

een boek moet me ontroeren

HermanVan de Velde te wassen en aan te kleden. Het

was een affront als dat niet werd

gevraagd en het was een affront als

je daar niet op inging. Zo’n verzoek

weigeren kon leiden tot een eeuwige ru-

zie. Het was ook vanzelfsprekend dat de

boerenzonen uit de buurt de kist zouden

dragen van de ene kant van het dorp naar

de kerk.” Lea herinnert zich uit haar jeugd

de paarden met zwarte oogkleppen en

pluimen op het hoofd, die een koets voort-

trokken waarin de kist stond en waarop de

dragers meereden. Een pikzwarte, akelige

verschijning. Begraven lijkt door de jaren

heen minder grimmig geworden.

Begraven werd de laatste jaren ook de-

mocratischer, of beter: het verschil tussen

dure en goedkope lijkdiensten werd afge-

schaft. De kerk maakt niet langer een fi-

nancieel onderscheid tussen de negen- en

de elfurenmis en ook de verschillen tus-

sen lijkwagens eerste (mét pluimen), twee-

de en derde klasse (met kleine gordijnen

zonder franjes) verdwenen. Ook op het

kerkhof vallen de grote verschillen weg,

merkt Lea op: “Vroeger probeerde men el-

kaar de loef af te steken met steeds grotere

grafmonumenten. Nu is het formaat van

de grafsteen streng gereglementeerd.”

Van uitstrooiing tot diamantDe rouwenden zijn mondiger geworden

en de overledenen nemen zélf de regie

van hun begrafenis in handen. “Vroeger

was het uit den boze om een overledene

niet in zijn eigen parochie te begraven”,

zegt Gilbert. “Tegenwoordig gaan mensen

naar een andere kerk als ze hun zin niet

krijgen. Ze willen de uitvaart zelf in han-

den nemen, met eigen teksten en liedjes.”

Steeds meer begrafenissen worden vol-

ledig op voorhand geregeld door de hoofd-

persoon zelf, die tijdens zijn of haar leven

de regie van de uitvaart tot in de puntjes

uitstippelt. “Vroeger waren dat uitzonde-

ringen”, zegt Gilbert. “Nu moeten we vaak

bij drie mensen per week langs om afspra-

ken te maken voor hun uitvaart. De plaats,

de brieven, de muziek: wie het kan, legt

zoveel mogelijk zelf op voorhand vast.”

Ook na de dood kun je jezelf nog on-

derscheiden. Een hedendaagse begrafe-

nisondernemer biedt tal van mogelijkhe-

den aan om de overledene te gedenken.

Zestig procent van de overledenen bij

Begrafenissen Pues wordt gecremeerd.

De bestemming van de as is erg divers,

gaande van de klassieke uitstrooiing,

bijzetting op het urneveld of in een co-

lumbarium, thuisbewaring, verdeling

van de as over de familieleden, tot zelfs

verwerking van de as tot een diamant.

schuilhuisjes“Een kist met de ceremoniewagen weg-

voeren, dat ging er vroeger plechtiger

aan toe”, vertelt Gilbert. “Wij droegen een

kepie en we salueerden. Mensen legden

uit respect hun auto stil. Sterker nog: ze

lieten je door als ze het kruis en de lichten

van de lijkwagen zagen. Nu beginnen ze

te toeteren als het niet snel genoeg gaat.”

Met de angst voor de dood valt het wel

mee, stelt Tom. “De begroeting in het

20

21

Thys

senK

rupp

NIEUWook voor smalle

trappen

www.monolift.be

Verhuizen… dat nooit!Alle verdiepingenweer bereikbaar

ThyssenKrupp Monolift nv - Kaleweg 20 - 9030 Gent - Fax 09 216 65 75 - info@monolift.be

Regionale centra: 02 217 37 84 - 03 239 21 43 - 011 25 25 43 - 09 216 65 65 - 050 34 54 50

TrapliftenJa, stuur mij uw GRATIS documentatie

NAAM

ADRES

TEL.

Overal in België - 24u/24u!

Esthetisch en discreet!

Eigen fabricaat!

Vraag vrijblijvend informatie

0800 94 365 - GRATIS

OMT

Gezien op VTM

advertentie

funerarium was vroeger vooral iets voor

volwassenen. Nu zitten de kleinkinderen

te tekenen bij het lichaam van hun over-

leden grootmoeder.”

“Er wordt ook nog zelden afscheid ge-

nomen aan het graf”, zegt Gilbert Pues.

“Spijtig, want dan weet je tenminste waar

den bompa ligt. Maar op een bepaald mo-

ment zijn de gemeenten schuilhuisjes

beginnen op te trekken of zelfs heuse

kapellen, waar we dan de kist moeten

achterlaten. Leg dàt maar eens uit aan de

kleinkinderen aan de koffietafel.”

Als mensen het expliciet vragen, wordt

de kist nog in het graf neergelaten in het

bijzijn van de familie, maar dat is een uit-

zondering. “Het mooiste is de kist laten

zakken met twee touwen en vier mensen”,

vindt Gilbert. “Maar dat hoeft niet per se.

Als je in de buurt van het graf afscheid

kunt nemen, ben ik al heel tevreden.”

Religieuze symbolenHet priestertekort in de katholieke kerk

laat zich voelen. Soms heeft de priester

geen tijd om mee naar het kerkhof te gaan

en spreekt de ceremoniemeester van de be-

grafenisonderneming een kort gebed uit.

Sommige pastoors vinden de tijd niet om

de familie van de overledene te bezoeken.

Ze lezen een standaardtekst voor of noe-

men de aflijvige bij de verkeerde naam. On-

dertussen schieten aula’s voor erediensten

als paddenstoelen uit de grond. De ontker-

kelijkte mens verwacht een volledige in-

frastructuur zonder religieuze symbolen.

Is er een groot verschil in rouwbeleving

tussen de nabestaanden op kerkelijke en

burgerlijke plechtigheden? Tom Pues

vindt van niet. “Het belangrijkste is dat

de overledene centraal staat en dat er iets

over zijn leven wordt verteld. Maar of de

dode nu een sterretje aan het firmament

of een ziel in de hemel is, dat lijkt me niet

zo’n groot verschil.”

Bij de begroeting in het funerarium zitten de kleinkinderen vandaag te tekenen bij hun overleden grootmoeder.

Vakantiepark nabij Carcassonne met

zwembaden, sportvelden,

Nederlandstaligeanimatie en

onthaal, meren en restaurant in een oase van groen, cultuur en rust.

centraal gelegen tussen de vele Katharenkastelen en abdijen

L’Espinet vacances

*Onderhevig aan bepaalde voorwaarden. Zie onze website voor gedetailleerde informatie.

VOOR 2010

SPECIALE THEMAWEKEN

& PROMOTIES*

advertentie

22

vertellen

nicO ROYmans LEgt gEschiEDEnis Van gRafhEuVELs BLOOt

Van heilige plek tot galgenbergHIer en DAAr treffen we nOG GrAfHeUVels AAn, De lAAtste spOren VAn De BeGrAAfplAAtsen UIt De preHIstOrIe. In De lOOp Der tIJDen Is HUn ImAGO GrOnDIG Op zIJn kOp Gezet. VAn HeIlIGe plAAtsen VOOr De Hele BeVOlkInG VerAnDerDen De GrAfHeUVels In OOrDen VAn kwelGeesten, Heksen en De DUIVel.

Tekst & beeld: Herman Clerinx

ico Roymans is hoogleraar

provinciaal-Romeinse ar-

cheologie aan de Vrije

Universiteit van Amster-

dam. Hij heeft onderzoek

gedaan naar wat hij, met enige overdrij-

ving, de ‘kerstening van het landschap’

noemt. Roymans is afkomstig uit de Ne-

derlandse Kempen, meer bepaald uit de

streek onder Eindhoven, vlakbij Lommel.

Rond 1970 interviewde Roymans als

student in zijn geboortestreek tientallen

hoogbejaarde mensen, op zoek naar volks-

verhalen en sagen. Zijn gesprekspartners,

die tussen 1880 en 1890 waren geboren,

kenden veel meer verhalen dan hij had

N

van een klooster dat de duivel had doen

instorten. In menige grafheuvel woonden

alvers, kabouters die meestal de mensen

hielpen maar soms gevaarlijk uit de hoek

konden komen.

contact met de geestenAls hoogleraar nam Roymans die volks-

verhalen als uitgangspunt voor een

onderzoek. Hij ontdekte dat in de loop

der eeuwen het dorp en het landschap

helemaal anders werden bekeken. “Cen-

traal in de leefwereld stond de kerk”,

vertelt hij. “Letterlijk en figuurlijk lag

die midden in het dorp. Daarrond had je

het kerkhof en vervolgens bereikte je de

huizen met de weilanden en akkers. Nog

verder vond je de heide en open ruimtes.

In de wereld van mijn gesprekspartners

stonden die open gebieden bijna gelijk

met het kwade. Daar woonden heksen,

daar stond eventueel de galg en daar

lagen de eeuwenoude grafheuvels. Alle-

maal elementen die niet deugden.”

“Als archeoloog was ik aanvankelijk

vooral in grafheuvels geïnteresseerd.

Ik vroeg me af waarom sommige exem-

nacht Van DE

gEschiE-DEnis

verwacht. Voor de nog jonge Roymans

kwam wat ze vertelden over als een cul-

tuurschok. Het wereldbeeld van zijn ge-

sprekspartners zag er anders uit dan dat

van hem. Zij waren de laatste bewoners

van een samenleving, die eeuwenoud was

en rond 1900 zijn eindpunt had bereikt.

Als hun koe ziek was, schakelden zijn

geïnterviewden niet meteen een veearts

in. Ze trokken eerst naar een heilige om

te bidden. Elementen uit de natuur waar

een modern mens zonder nadenken

voorbijfietst, zoals een grafheuvel of een

moeras, hadden voor hen een naam en

een betekenis. Ze wisten dat op sommige

nachten in een vijver de klokken luidden

Van heilige plek tot galgenbergplaren na duizenden jaren intact kon-

den blijven, terwijl de meerderheid was

verdwenen. Grafheuvels waren voor de

voorouders prestigieuze monumenten,

een soort heilige plaatsen. Het kostte

veel werk om ze te bouwen. In een aantal

gevallen werden er sporen van een feest

– wellicht een begrafenismaal – aange-

troffen. We mogen aannemen dat die

bobbels in het landschap positief werden

bekeken. Niet toevallig werden grafheu-

vels eeuwenlang gerespecteerd, ook toen

de overledenen die erin begraven lagen,

al lang vergeten waren.

De meeste grafheuvels dateren uit de

bronstijd, uit de periode na 2.500 voor

Christus. De gewoonte om zulke heuvels

aan te leggen, duurde in onze streken tot

na de komst van de Romeinen. Vaak wer-

den ze heel die tijd met rust gelaten. Men

bouwde nieuwe heuvels bijna nooit over

een ouder exemplaar, wel bijvoorbeeld er-

naast. Ook de Romeinen en de vroege mid-

deleeuwers respecteerden dit erfgoed. Als

bijvoorbeeld ergens een weg werd aange-

legd, liep die zelden over een grafheuvel

maar bijna altijd in een bocht eromheen.”

met knikkende knieënEen vergelijkbare houding bestond in de

prehistorie tegenover moerassen en andere

vochtige plaatsen in het landschap. Ook

zulke plekken werden als heilig of bijzon-

der beschouwd. Dikwijls treffen archeolo-

gen precies daar kostbare voorwerpen aan,

zoals munten, juwelen, wapens … Waar-

schijnlijk zijn die als een soort offer in het

moeras of in een rivier beland, omdat daar

de contactpunten met de goden of geesten

lagen. “In tegenstelling tot nu bevonden

in de prechristelijke tijd de heilige plaat-

sen zich niet in het centrum van het dorp

maar daarbuiten, in de woeste gebieden”,

aldus Roymans. “Pas vanaf de volle mid-

deleeuwen, tijdens de 11de en 12de eeuw,

veranderde dat. Toen vond een omkering

plaats en werden in en om de dorpskernen

volop grafheuvels vernietigd. Men aarzelde

niet langer om ze kapot te ploegen, er een

boerderij over te bouwen of grafvelden in

akkers te veranderen. Vanaf het jaar 1000

vond als het ware een diabolisering van de

natuur plaats. Voortaan werden grafheu-

vels, moerassen en andere woeste plekken

met het kwade geassocieerd.”

“In die tijd beleefde het christendom zijn

definitieve verspreiding. Het systeem van

parochies en kerken zoals we dat nog al-

tijd kennen, is toen ontstaan. Ieder dorp

kreeg zijn pastoor, die dagelijks of weke-

lijks de mis las en preekte. Geleidelijk

ontstond er een andere beleving van het

landschap. De kerk en het kerkhof kwa-

men centraal te staan, met daaromheen

de huizen van de gelovigen en een stapje

verder de moestuin, boomgaard en wei-

landen. Verderop begon het kwade. Daar

lag een soort onchristelijke buitenwereld

met heide, moerassen en woeste gebieden.

Daar vertoefden niet-menselijke wezens,

zeg maar handlangers van de duivel.”

“Deze tweedeling van het landschap

kwam niet uit de lucht gevallen. Al wat in

de dorpskern naar het heidendom verwees,

moest na het jaar 1000 verdwijnen. Heiden-

se elementen zoals moerassen en grafheu-

vels werden alleen nog in de woeste zones

getolereerd. Ik kan me voorstellen dat

onder druk van de pastoor heel wat boe-

ren met knikkende knieën de grafheuvels

van hun erf verwijderden. Dat verklaart

waarom je vandaag zulke monumenten

Het urnenveld in Weert,

waar tijdens de late brons-

tijd en ijzertijd meer dan

1000 grafheuvels waren

aangelegd.

23

24

alleen nog in natuurgebieden aantreft.”

“De resterende grafheuvels werden ook

de plaatsen waar de galg kwam te staan.

Misdadigers waren assistenten van satan,

die op een duivelse plek werden opge-

knoopt. Zelfs na hun dood konden ze niet

rekenen op een christelijke begrafenis op

het kerkhof. Hun lijk belandde elders in

de grond, soms pal naast de galg. Niet

toevallig hebben archeologen in sommige

prehistorische galgenbergen skeletten uit

de late middeleeuwen aangetroffen.”

in handen van het kwadeToch kampte de middeleeuwer met een

probleem. De woeste gebieden mochten

dan wel heidens en des duivels zijn,

maar niettemin had hij die economisch

nodig. Bij moerassen kon hij turf ste-

ken, op de heide kon hij zijn schapen

hoeden ... Heuse veldslagen werden uit-

gevochten over het gebruiksrecht van

lapjes heide. Hoe viel dat met de chris-

telijke landschapsindeling te rijmen?

Nico Roymans: “Ook daarvoor hadden ze

een oplossing gevonden. Overdag mocht

je naar hartenlust in de wilde gebieden

verblijven. Dat leverde geen gevaren op.

Alleen ’s nachts was het er niet pluis: dat

was het tijdstip van het kwade en dan

bleef je beter binnen de contouren van je

vertrouwde dorp. Om middernacht hiel-

den heksen hun sabbat, soms zelfs op een

grafheuvel die ‘heksenberg’ of zoiets werd

genoemd. Elders doolden vreemde wezens

als spookhazen rond. Zelfs schapen wer-

den ’s avonds naar de boerderij geleid of

– als die te ver weg lag – in een nachtkooi

opgesloten. Want het eten van ‘nachtgras’

kon leiden tot ziektes en eventueel tot de

dood van het vee, zo vertelde de volkswijs-

heid.” Op die manier vielen alle elementen

van de ‘christelijke ruimtelijke ordening’

op hun plaats. Het dorp en de dag waren

voor de gelovigen, de nacht en de buiten-

wereld lagen in handen van het kwade …

Soms lijkt geschiedenis een eeuwige kringloop. Terwijl tijdens de volle middeleeuwen de begraafplaats van de woeste gebieden naar de kern van het dorp of de stad werd verplaatst, beleef-den we de voorbije twee eeuwen weer een beweging naar het platteland.

Het begon met Luther. Die zag hoe in sommige steden kerk-hoven als het ware uitpuilden en een broeihaard van ziektes opleverden. Kinderen speelden met de knoken die ze er vonden. Dus stelde hij voor om de graven buiten de stadskern aan te leg-gen, maar zijn woorden verdwenen als stof in de wind. Pas tijdens de Verlichting veranderde dat. Toen wezen intelligente geesten op het onhygiënische karakter van een kerkhof binnen de bebouwde kern. in 1784 verbood keizer jozef ii het om nog langer binnen de bewoonde wereld te begraven. Napoleon bepaalde dat elke begraafplaats 30 à 40 meter van de stadsgrenzen verwijderd moest liggen.

Koning Willem van de Verenigde Nederlanden trok die wet weer in, om ze later opnieuw af te kondigen. Toen in 1830 België werd opgericht, bleef ze van kracht. Maar de Belgische overheid span-de zich er nauwelijks voor in, waardoor in ons land het aanleggen van begraafplaatsen buiten de bewoning maar langzaam op gang kwam. Meestal gebeurde dat wanneer het kerkhof letterlijk over-vol kwam te liggen, onder meer door de explosieve stijging van de bevolking tijdens de 19de eeuw. in enkele parochies werden de graven rond de kerk verwijderd door overijverige pastoors, die hun dorp een modern tintje wilden geven.

Dat proces is nog niet helemaal afgerond. Nog altijd worden af en toe mensen met aanzien (zoals leden van het koningshuis) in een kerk begraven, en her en der ligt de begraafplaats nog steeds letterlijk in de tuin van de kerk.

Het kerkhof weg van de kerk

Wanneer kerkhoven overvol

raakten, werden veel graven

opgeruimd. De beenderen,

en met name de schedels,

werden soms – zoals in

het Noord-franse Marville –

in een knekelhuis op elkaar

gestapeld.

vertellen

Het BoeK

Meer informatie over de eeuwenoude grafheuvels vindt u in 1000 jaar Kelten van Herman Clerinx.Over begraafplaatsen en grafgebruiken leest u meer in de boeken over de geschiedenis van de dood door Lucien de Cock: Geschiedenis van de dood. Rituelen en gewoonten in Europa en Begraafplaatsen in Europa. Bestellen kan via de bestelbon in het midden van dit magazine.

2525

leeskoffer | vertellen

Lezen is een beroep“Lezen is voor mij een non-stop gegeven.

Dag in dag uit loop ik met leesvoer rond.

Het is een soort tweede natuur geworden.

Lezen is voor mij geen hobby, wat niet wil

zeggen dat ik het niet graag doe. Sinds

mijn universiteitsleven lees ik voortdu-

rend binnen een thema, waardoor lezen

nuttig wordt. Als regisseur moet je je ook

verdiepen in toneelstukken. De koning

sterft van Ionesco wordt bijvoorbeeld bin-

nenkort opgevoerd. Info verzamelen is

essentieel.”

Lezen is verscheidenheid“Ik lees alles, al gaat mijn voorkeur uit

naar non-fictie. De zwarte zwaan van Nas-

sim Nicholas Taleb, over wereld en eco-

nomie, is ontzettend boeiend. Daarnaast

hou ik van boeken waarvan een hoek af

lezen Is nIet AltIJD een HOBBy. sOms lees Je OmDAt Het mOet, VOOr Je werk Of VOOr een eIGen prOJeCt. tOCH BlIJft Het BelAnGrIJk Om BOeken met GrAAGte te DOOrBlADeren. nAAr AAnleIDInG VAn De VersCHIJnInG VAn zIJn nIeUwste BOek Vliegen tot de hemel VrOeG omtRent AAn mICHAel De COCk welke BOeken In zIJn leVen zOAl De reVUe pAsseren.

Tekst: janne Pierreux

is. Slaap! van Annelies Verbeke is zo’n raar

verhaal, met twee personages die de slaap

niet kunnen vatten. Bij romans, psycho-

logische verhalen, ontgaat de noodzaak

van het schrijven mij soms. Vandaar mijn

voorkeur voor het minder geromanti-

seerde.”

Lezen is een verleden“Als kind zat ik niet meteen met mijn

neus in de boeken. Ik las met vlagen.

Thea Beckman en Jaap ter Haar hoorden

absoluut bij mijn favoriete auteurs. Sinds

mijn studententijd lees ik ontzettend veel

Franse boeken. Als je talen studeert, lees

je hetzelfde boek vaak vijf keer, om het

toch maar te begrijpen. Ik heb een boon

voor Stendhal en Balzac. Le rouge et le noir,

een van Stendhals belangrijkste boeken,

vertelt het verhaal van Julien Sorel, die

het hoe dan ook wil maken in de wereld.

Een interessant boek. Oudere boeken spre-

ken mij echt aan. Zo lees ik veel over my-

thologie, de Grieken en de Romeinen. Dat

heb ik waarschijnlijk te danken aan mijn

opleiding Latijn-Grieks. Ik zal vast een uit-

zondering zijn als ik zeg dat Metamorfosen,

een kunstig dichtwerk van Ovidius, mij

erg fascineert.”

Michael De Cock

DE LEEskOffER Van …

Michael De Cock (°1972) schrijft, vertaalt, bewerkt, regisseert, acteert en is sinds augustus 2006 directeur van ’t ArSENAAL. Na zijn studie romaanse taal- en letterkunde volgde hij een opleiding tot acteur aan het Brusselse conservatorium. zijn nieuwste boek Vliegen tot de hemel verschijnt deze maand.

Wie is Michael De Cock?

26

verdiepen

stEEDs mEER VLamingEn VinDEn DE WEg naaR DE aBDij

Oorden van

enedictijnen, cisterciën-

zers, norbertijnen, trap-

pisten, karmelietessen … al

eeuwen lang organiseren

diverse kloosterordes zich

in abdijen. Op het eerste gezicht zijn het

gesloten gemeenschappen waar geestelij-

ken zich achter een gezamenlijke levens-

wandel en dagindeling scharen. Maar de

grote poorten blijven niet gesloten voor

wie niet tot de orde behoort. De meeste

van de twintig nog levende abdijen in

België hebben een gastenkwartier, waar ie-

dereen die wil een kamer kan krijgen. Die

is niet bedoeld als uitvalsbasis voor toe-

ristische uitstapjes, maar als vertrekpunt

voor een korte of langere spirituele trip.

“Het lijkt erop dat steeds meer mensen

van die mogelijkheid gebruikmaken”,

zegt Dirk Hanssens, prior van de abdij

Keizersberg in Leuven en hoofdredacteur

van De Kovel, een monastiek tijdschrift dat

zo’n 1700 abonnees telt in Vlaanderen en

Nederland. “Algemeen tekent er zich een

reveil af, een honger naar spiritualiteit.

We leven in een jachtige wereld met veel

stress. Dan hoeft het niet te verwonderen

dat mensen af en toe een stapje opzij wil-

len zetten, dat ze zoeken naar een oase in

de hedendaagse woestijn.”

Een abdij, met haar dikke muren en

stille gangen, kan zo’n rustpunt zijn. Paul

B

2727

rust enspiritualiteit

wIe een stApJe UIt De mAllemOlen wIl zetten, kAn DAArVOOr tereCHt In een leVenDe ABDIJ. De eeUwenOUDe klOOsters HerBerGen nIet Alleen GeestelIJken mAAr VerwelkOmen OOk Al wIe Op zOek Is nAAr een streep stIlte Of spIrItUAlIteIt.

Tekst: Katrien Steyaert | foto’s: jan Crab

Troch is net met pensioen als leerkracht

Frans en trekt zich al bijna vier decen-

nia geregeld terug in een abdij. “Er lijkt

telkens als ik kom iemand meer in het

gastenkwartier of bezinningscentrum te

verblijven. De zoektocht naar zingeving

is tegenwoordig onwezenlijk groot. Ik

ben als twintiger door mijn huwelijk en

het doopsel van mijn kinderen terug tot

het geloof gekomen. Mede dankzij oud-

studenten en bevriende priesters vond ik

de weg naar abdijen. Lange tijd trok ik een

paar keer per jaar naar Westvleteren. De

eenvoud en esthetiek van de gebouwen,

het naakte land eromheen, hun produc-

ten, maar vooral het vrije denken van de

monniken trokken me aan. Je neemt deel

aan het getijdengebed, je kunt wat stu-

deren, wandelen of je terugtrekken op je

kamer. Onlangs verbleef ik enkele dagen

in Averbode. Vanuit mijn kamer keek ik

uit op het landschap onder de maagde-

lijke sneeuw. Ik kreeg bijna het gevoel

terug in de beschermende moederschoot

te zitten. Een abdijbezoek is mijn remedie

tegen zwaarmoedigheid.”

iedereen christusIndividuele bezoekers komen geregeld

over de abdijvloer, maar minstens even

goed vertegenwoordigd zijn de mensen die

deelnemen aan georganiseerde bezinnings-

bezoeken, die meestal enkele dagen duren.

Troch woont graag de bezinningsweekends

bij in Averbode. “Vooral de conferenties van

eminente sprekers en het samenzijn met

de ander en de anderen maken het boeiend

en intens. Aangezien zo’n weekend maar

twee dagen duurt, is het goed met een ge-

zinsleven te verzoenen. Laatst waren we

met dertig deelnemers, het zat helemaal

vol. Ik was met mijn 62 jaar de oudste. Heel

wat twintigers zijn er al mee bezig.”

“Dat je je een paar dagen moet vrij-

maken, betekent voor sommigen een

drempel”, weet Hanssens. “Maar de over-

nachtingen zijn erg belangrijk. Ze zorgen

ervoor dat je echt deel kunt uitmaken van

het leven van de monniken. Bidden, lezen,

luisteren, wandelen, mee aan tafel gaan …

je maakt het allemaal mee. Zo’n schema

– al is dat misschien een slecht woord – is

voor velen belangrijk om op terug te val-

len. Ze zoeken begeleiding, een kader om

in te stappen. Leren is ondergeschikt. Het

is wel interessant om het kloosterleven

van dichtbij te leren kennen, maar het

gaat vooral om de beleving. Je ziet bezoe-

kers ondergedompeld worden, gelukkig

worden, zich ontplooien. Ze pikken een

graantje mee van het abdijleven.”

Dat leven is doorgaans erg strikt geor-

ganiseerd. De dagen beginnen vroeg en

zijn gevuld met gebed, arbeid en lectuur.

“Bij de benedictijners zijn er ook regels,

zoals stilte aan tafel”, vertelt Hanssens.

“Maar wat je aanvankelijk uit dwang doet,

wordt uiteindelijk vrije wil. Onze regels

schrijven voor dat we het pad moeten

kiezen waarvan we denken dat het voor

ons is weggelegd. Dat lijkt aanvankelijk

misschien smal, maar je moet doorbij-

ten. Gaandeweg wordt het breder en ga

je voortsnellen. Het ritme wordt een bio-

ritme, en het maakt je gelukkig. Het is zo-

als een schilder die zijn vorm nodig heeft

waarbinnen hij kan schilderen, zoals een

dichter die het sonnet kiest om daarbin-

nen tot de hoogste kwaliteit te komen.

Het klinkt paradoxaal, maar discipline

geeft je de kans om kwaliteit te leveren,

in een vrije sfeer.”

Het is net dat gevoel van vrijheid dat

ook bezoekers aantrekt, meent Hanssens.

Velen denken dat monniken achterlijke, wereldvreemde types zijn, maar ze zijn net heel progressief.

28

verdiepen

“In andere spirituele projecten gaat het er

strikter toe, leven er hoge verwachtingen.

Niet zo bij de monniken. Die laten je mee-

leven maar zitten je voor de rest niet op de

huid. Ik geloof dat die breeddenkendheid

een grote aantrekkingskracht uitoefent.

De kovel, onze gebedsmantel, past ieder-

een. Hij is zeer wijd, staat alle bewegingen

toe, maar omhult en beschermt je ook.”

Ook Troch noemt het vrije denken van

de monniken een enorme troef. “Velen

denken dat monniken achterlijke, we-

reldvreemde types zijn, maar ze zijn net

heel progressief. Alleen hun gebeden

en liturgie zijn niet meer van deze tijd.

Maar ik maak graag de vergelijking met

Shakespeare: als je zijn werk probeert te

moderniseren, verliest het veel van zijn

kracht. In de 150 psalmen zit de hele

vreugde en miserie van de mensen ver-

vat. Het gedachtegoed van de monniken

is zeer open. Of je nu gelovig bent of niet,

getrouwd of niet, homo of hetero, alles

wat en iedereen die liefde uitstraalt is bij

hen welkom. Elke bezoeker is als Christus

die voor de deur staat: ze ontvangen je

meteen. Ik kan maar een paar keer per

jaar naar Averbode, maar het is als met

goede vrienden. Zelfs als je ze een jaar

niet hebt gezien, voelt het onmiddellijk

weer als gisteren.”

Evenwichtige mensTalloze gasten zoeken het weldadige va-

cuüm van een abdijverblijf op. “Ze kun-

nen hier als een vis in het water springen,

met hart en ziel”, zegt Hanssen. “Mensen

verlangen daarnaar. In onze maatschappij

heerst een hoge mate van versnippering.

Je wordt aangesproken op je mercantiele

zelf (je moet economisch je mannetje

staan), op je intellectuele zelf (bijvoor-

beeld op het werk), op je emotionele zelf

(als ouder of opvoeder) en ga zo maar

door. Bij sommige mensen botsen die

rollen. Ze willen niet opgedeeld worden,

maar de mens zijn die ze zijn. Met een

voornaam. Dat vinden ze in een abdij.”

“Iedereen krijgt er de kans om zich gees-

telijk te ontplooien. Er zijn tegenwoordig

De kovel, onze gebedsmantel, past iedereen. Hij is zeer wijd, staat alle bewegingen toe, maar omhult en beschermt je ook.

29

BOZAREXPO

04.02 > 09.05.2010

EL GRECODomenikos Theotokopoulos 1900

El Greco, San Juan Evangelista, Ca 1610-1614, Toledo, Museo del Greco © DR/GR

Omt-El Greco-210x297Q.indd 1 25/01/10 16:19

de student

“Tijdens mijn humaniora zat ik op het strenge jezuïeteninter-naat van het Sint-Barbaracol-lege in Gent. in tegenstelling tot mijn broers, kon ik er best aarden. Het was een heel intel-lectuele opvoeding, maar – ik durf het haast niet zeggen – tur-nen was mijn lievelingsvak. Ach, lievelingsvakken … volgens mij hebben die voorkeuren altijd met de leerkracht te maken. ik herinner me vakken die ik niet echt graag deed, maar som-mige jaren hing ik aan de lippen van de leraars. zij konden prachtig vertellen, alles in een bredere context plaatsen. Van zulke mensen steek je wat op.

Men heeft het wel eens over de kloof tussen het onderwijs en de ondernemingswereld. ik vind ons onderwijs echter zeer goed. Toch kan alles altijd beter. Er zou meer oog moeten zijn voor de ontwikkeling van creatief talent en meer aandacht voor sociale vaardig heden. Maar in tegenstelling tot anderen, val ik het onderwijs niet af. ik weet dat er veel mensen werken met veel inzet en betrokkenheid. ik heb respect voor hen.

Of je het bijscholen kan noemen, weet ik niet, maar ik volg al wel eens seminaries. ik ben heel leergierig. Levenslang leren is trouwens nodig. Alles evolueert enorm snel. Als je niet mee bent, loop je verloren.”

levenslang leren is nodig

HermanVan de Velde

30

Elk jaar trekken tiental-len studenten zich terug in een abdij. Ver weg van internet, televisie en kot-geluiden wijden ze zich er volledig aan hun studies. De strakke dagindeling van de geestelijken past hen als een handschoen en de stilte zet als vanzelf hun hersenen aan het werk. Steeds vaker stellen universiteiten moderne varianten van die oor-den van studie voor, met hetzelfde doel: opperste concentratie. Bruno Spriet, studentenverantwoor-delijke bij het Leuvense LOKO, merkt dat studen-ten gretig van die moge-

lijkheid gebruikmaken. “Steeds meer studenten kiezen voor blokken in de bibliotheek of een andere ruimte buitenshuis. De voorbije drie jaar zoeken in de blok- en examenpe-riodes dagelijks ongeveer 1000 studenten zo’n plek op, meestal de bibliotheek van hun eigen faculteit. De rechtenbibliotheek is bijvoorbeeld erg populair. De 300 à 400 zitjes zijn dan allemaal bezet. Deze maand trof de K.u.Leuven zelfs extra maatregelen: de bibliotheken bleven open tot 22 uur en er werden extra studeerruimtes inge-richt in de universiteitshal-

len en Alma ii. zo konden 1700 studenten samen studeren. Er is zelfs een online systeem in het leven geroepen, een centrale webruimte waar studenten kunnen zien waar er nog plaatsen beschikbaar zijn.”

De trend van samen en in alle rust studeren is volgens Spriet makkelijk te verkla-ren. “je bent niet alleen minder snel afgeleid. Stu-deren met vrienden is ook extra motiverend. je bent meer geneigd om door te werken en de gezamenlijke pauzes zijn een pak leuker. Dat zoveel studenten voor het systeem kiezen, bewijst dat het werkt.”

zeker niet minder mensen die hier een

houvast komen zoeken, integendeel. Ve-

len hebben kennisgemaakt met andere

religies en zijn het noorden wat kwijtge-

raakt. Ze ontdekken in het hindoeïsme,

boeddhisme of de islam accenten die

ook in onze religie terug te vinden zijn.

Tegelijk verloochenen ze hun wortels en

ervaren ze die andere godsdiensten daar-

door als exotisch en aantrekkelijk. Ze ver-

geten bijvoorbeeld dat hun eigen traditie

de mystiek van Hadewych meedraagt. In

een abdij kunnen ze dat opnieuw ont-

dekken, kunnen ze luisteren naar wat de

monniken erover te vertellen hebben.”

Troch is het vooral om de balans te doen.

“Dankzij mijn abdijbezoeken blijf ik een

evenwichtige mens. Hoop ik”, voegt hij er

snel aan toe. “Ik zou het niet meer kun-

nen missen. Je wordt op een positieve

manier met jezelf geconfronteerd. Felix

Timmermans verwoordt het nog het best:

‘De kern van alle dingen is stil en einde-

loos. Alleen de dingen zingen. Ons lied is

kort en broos.’ Daar denk je over na. Over

wat je gekregen en niet gekregen hebt. En

wat je met de rest van je leven moet aan-

vangen. Daar heb ik maar één probleem

mee: ik wil niet sterven. En ik hoop dat er

een overkant is.”

studeren in stilte

HET OPENBAAR VERVOER BRENGT JE ERHEEN. SPECIALE VERVOERSVOORWAARDEN BIJ DE LIJN, MIVB EN NMBS.

V.U.

MAR

C JA

COBS

, P/A

FAR

O. V

LAAM

S ST

EUNP

UNT

VOO

R CU

LTUR

EEL

ERFG

OED

VZW

, PRI

EMST

RAAT

51,

1000

BRU

SSEL

/ O

NTW

ERP:

WEN

DY G

UNS,

WW

W.G

RAM

MA.

BE

WWW.ERFGOEDDAG.BE

ERFG_def_adv_Faro_A4.indd 1 21-01-2010 16:15:06

32

ontdekken | cultuurreis

china, DE aLLEsOVERtREffEnDE tRap

van de toekomste Chinezen zagen zichzelf

altijd als het centrum van

de wereld, met de verwor-

venheden van hun bescha-

ving: landbouw, schrift,

vrede … Toen het Romein-

se Imperium op zijn hoogtepunt kwam,

was China een waardige tegenhanger. In

de vijftiende en zestiende eeuw stond Eu-

ropa aan de top, maar China moest daar

niet voor onderdoen: de verbazing van

de westerse missionarissen spreekt boek-

delen. In de voorbije twee eeuwen kende

China even een dipje in zijn 4.000 jaar

oude bestaan, vooral door de oorlogen die

het Westen voerde en die niet fraai waren

– denken we maar aan de Opiumoorlog en

het openbreken van de Chinese grenzen.

Maar China is nooit een ontwikkelings-

land geweest, en nu staat het er terug.”

Vic De Donder, die al flink wat Davids-

fonds Cultuurreizen begeleidde, stelt vast

dat Vlamingen steevast verbaasd zijn wan-

neer ze China bezoeken. “Wanneer ze in

Shanghai – het ideale vertrekpunt voor

een Chinareis – aankomen, bezorgt hen

dat een onvoorstelbare schok. Ze verwach-

ten een grootstad zoals Tokio, New York

of Los Angeles, maar dit overtreft alles.

Met open mond kijken ze vanaf de Bund

(aangelegd in de jaren dertig van vorige

eeuw) naar het nieuwe Shanghai: hier

zien ze de 21ste eeuw! Om de 19de eeuw te

zien, moest je in Europa zijn, voor de 20ste

eeuw was de VS de place to be. Hier ervaren

ze de nieuwe eeuw, met zijn eclatante mo-

derniteit, zijn vitaliteit en zijn durf – in de

ogen van sommigen overmoed.”

“De Vlamingen en de Europeanen moe-

ten hun beeld van China en van de wereld

bijstellen”, gaat De Donder voort. “Dat is de

eerste reden waarom ze China moeten be-

zoeken. En uiteraard is er ook nog een cul-

turele reden: de Chinese cultuur is ontzet-

tend rijk en heeft schatten aan schoonheid

en diepgang voortgebracht, die een onver-

D

Het rijk

ontdekken | cultuurreis

china,

van de toekomstHet rijk

ontdekken | cultuurreis | cultuurreis | cultuurreis

c

van de toekomstHet rijk

3333

van de toekomst

“SiNDS EEN PAAr jAAr iS DE WErELDOrDE COMPLEET VErANDErD. Er BLijVEN NOG TWEE SuPErMACHTEN OVEr: DE VS EN CHiNA. zO HErWiNT CHiNA zijN ALOuDE STATuS: ALTijD AL WAS HET DE EErSTE Of DE TWEEDE WErELDMACHT.” AAN HET WOOrD iS ViC DE DONDEr, ErVArEN CHiNA-WATCHEr EN rEiSBEGELEiDEr VOOr DAViDSfONDS CuLTuurrEizEN NAAr HET VErrE OOSTEN.

Tekst: Norbert D’hulst

Vic De Donder, licentiaat filosofie, studeerde ook oosterse taalkunde en was jarenlang journalist bij De Standaard. zijn belangstelling gaat uit naar geschiedenis, en onder meer naar die van het eeuwenoude China en india. Hij publiceerde al negentien boeken, historische documentaires en romans, en begeleidde al verschillende Davidsfonds Cultuurreizen, onder meer naar China.

Wie is Vic De Donder?

belangstelling gaat uit naar geschiedenis, en onder meer naar die van het eeuwenoude China en ndia. Hij publiceerde al negentien boeken, historische documentaires en romans, en begeleidde al verschillende Davidsfonds Cultuurreizen, onder meer naar China.

• shanghai vanaf de tv-toren. Op 300 meter hoogte biedt de tv-toren een uniek uitzicht op een van de grootste metropolen ter wereld. Maar dé verras-sing ligt eigenlijk nog hoger: rondom de tv-toren staan nog verschillende wolken-krabbers, tot 600 meter hoog.

• nog in shanghai: het New Shanghai Museum met zijn uitgekiende selectie van alleen maar topstukken, een buitengewo-ne synthese van de Chinese beschaving. De top van de top: de keramieken en het porselein uit de Tang-periode.

• De tuin van de nederige administra-teur in suzhou: hoe een Chinese bureau-craat leefde te midden van de mensen.

• het terracottaleger van de eerste keizer van china, Qin shi huangdi, bij Xian: hoe machtig China al moet ge-weest zijn in de 3de eeuw voor Christus.

• De chinese muur. Er was niet één Chi-nese muur, maar het waren er tientallen. China heeft altijd muren gebouwd. Dat doet het nog steeds, zij het vooral elek-tronische omwallingen, zoals Google kon ervaren. Die muren moeten buitenlandse inmenging met alle middelen tegengaan. De Chinezen zien dat immers als een be-dreiging voor de binnenlandse eenheid.

• De tempel van de hemelse Vrede in peking, waar men de keizer ervaart als bemiddelaar tussen de hemel en China (niet: de aarde!), een essentieel gegeven in het wereldbeeld en de geschiedenis van China.

De toppers van Vic De Donder

getelijke indruk achterlaten. De Chinezen

zelf zijn bovendien vriendelijk, ze proberen

Engels te spreken en ze geven blijk van een

onverzadigbare nieuwsgierigheid: ‘Wat

denken jullie van ons?’, vragen ze zich af.”

“Wie China wil zien, moet vooral nu

gaan, omdat je nu het nieuwe en ook nog

het oude China kan zien. Straks is dat oude

China verdwenen, ook op het platteland.

Over enkele jaren is het traditionele China

onherroepelijk weg, letterlijk afgebroken.”

china als leermeester“China-reizigers ervaren de diepte en de

continuïteit van de Chinese cultuur, maar

zien ook de onvermoede krachten die de

toekomst van de wereld zullen bepalen.

Ex oriente lux, uit het Oosten komt het

licht: wij zullen inderdaad veel van hen

overnemen. In het verleden al bracht de

Chinese beschaving heel wat aan. Talrijke

belangrijke uitvindingen kwamen van

daar: het papier, het buskruit, het kom-

34

ontdekken | cultuurreis

pas, de boekdrukkunst, porselein, zijde,

lak… De Chinese beschaving heeft een

duidelijke stempel op de wereld gedrukt.

Ze was heel creatief en inventief, maar de

verspreiding en de systematische toepas-

sing gebeurden dikwijls door het Westen.”

Wat kan Europa nu van China leren?

“Allereerst dat we ons eurocentrisme moe-

ten verlaten”, zegt Vic De Donder. “Dat we

ons wereldbeeld moeten nuanceren. Niets

is blijvend: Frankrijk en Groot-Brittannië

betekenen nog weinig in vergelijking

met China. China kan Europa ook leren

dat eenheid zeer belangrijk is. President

Obama, van wie de Europeanen zoveel

verwachtten, heeft inmiddels al voldoen-

de laten blijken dat een verdeeld Europa

niet op zijn prioriteitenlijstje staat.”

Kunnen wij China wel begrijpen? “We

zullen China nooit volledig begrijpen. Het

is een beschaving met heel oude denk-

structuren. Ze kent het individualisme

van het Westen niet. In China is de maat-

schappij het hoogste goed. Vandaar het

respect voor de regering en de gezagsdra-

gers. Op de eerste plaats komen de open-

bare orde en de eenheid van het rijk, en

dat iedereen een menswaardig bestaan

heeft met voldoende eten. De collectivi-

teit staat centraal. Zeer belangrijk is ook

dat men zijn eer hoog kan houden, dat

men zijn gezicht niet verliest.’

shanghai als topperWie iets van China wil begrijpen, reist best

in het gezelschap van een goede reisbege-

leider. Vic De Donder: “Een reisbegeleider

kan inzicht bieden in de Chinese ziel en de

Chinese samenleving. Daarvan begrijpen

we niets zonder Confucius. Bij hem leren

we bijvoorbeeld de ordenende principes

van de Chinese samenleving: ‘i’ of de na-

• Oppervlakte: 9.573.000 km² (België: 30.500 km² = 0,32 %).• Kust: 14.000 km (Vlaanderen: 65 km = 0,46 %).• Bevolking: 1.300 miljoen of 1,3 miljard (Vlaanderen: 6 miljoen = 0,46 %).• Aantal universiteitsstudenten: 27.000.000.• Geschreven geschiedenis: begint ongeveer 4.000 jaar geleden. is de oudste nog

bestaande cultuur van de wereld.• Sinds 2009: eerste exportland ter wereld.• Sinds 2009: tweede wereldeconomie, na de VS en voor japan. zal volgens

Goldman Sachs in 2027 de VS inhalen.• Bouwt de volgende vijf jaar 97 luchthavens en 83 metro’s.• Defensiebudget: tweede ter wereld.

Feiten en cijfers

Het BoeK

Wie meer wil lezen over China, kan terecht in Het Hemels Mandaat van Barend j. Ter Haar (€ 49,50) of China. Inzicht in zijn doorbraak van Sylvain Plas-schaert (€18,95). Twee uitgaven van het Davidsfonds die u met de bon in het midden van dit maga-zine kunt bestellen.

“Na mijn studies heb ik een tijdje voor de VN in Afrika gewerkt. De beelden die je in mijn vestibule hebt ge-zien, herinneren daar aan. Als ik nu reis, sleep ik geen souvenirs meer mee. ik maak zelfs nauwelijks nog foto’s. De impressies zitten in mijn hoofd en dat is voor mij voldoende.

ik reis nogal veel, voor het werk en privé. Binnen-kort ga ik naar Hong Kong voor de raad van bestuur van een Chinese zaken-partner. Daarna veroorloof ik mij een ‘folieke’, ik ga skiën in Canada. Ook staan er nog enkele dagen New York op de agenda.

ik verken graag steden, bezoek musea en pik ’s avonds een opera of een theaterstuk mee. Maar tegelijk ben ik heel sportief en hou ik erg van actieve vakanties: kanovaren, trek-king, fietstochten …

Eén keer ben ik drie weken door de bergen van Nepal getrokken. Het was een heel aparte ervaring, volledig afgesloten van de buitenwereld. En nooit heb ik het zo koud gehad als toen in mijn tentje. ik heb afgezien, maar het was een unieke ervaring.”

de reiziger

Herinne­ringen in mijn hoofd

HermanVan de Velde

in 2010 zijn er vijf afreizen gepland van de Davidsfonds Cultuurreis China. Vijf hoofd-steden van een wereldrijk. De trip duurt 17 dagen en doet alle belangrijke punten aan, inclusief de Wereldtentoonstelling van Shanghai. reisbegeleiders zijn:• Roger Delbaere, historicus en

eredirecteur van het secundair onderwijs. Bezocht al vaak zuid-Oost-Azië en was in Beijing getuige van het einde van de Culturele revolutie (afreis 2 mei).

• Vic De Donder (afreis 22 mei).• Luc De Wolf, burgerlijk

ingenieur en doctor in de Toegepaste Wetenschappen. Als wetenschappelijk mede-werker en hoogleraar was hij respectievelijk verbonden aan de universiteit Gent en de Ho-geschool Groep T in Leuven. Via studiereizen, deelname aan congressen en projecten leerde hij China, zijn volk, cul-tuur en geschiedenis kennen. Hij organiseerde al verschil-lende reizen naar het land en volgde een doorgedreven cursus Chinees (afreizen 3 juli en 4 september).

• Edward adriaensens was meer dan dertig jaar ver-bonden aan de VrT-radio-nieuwsdienst en is sinds jaren gefascineerd door japan en China. zijn ervaringen en ken-nis legde hij vast in boeken en artikels (afreis 25 september).

Vijf kansen in 2010

Wie China wil zien moet vooral nu gaan. over enkele jaren is het traditionele China onherroepelijk weg.

tuurlijke eenheid, ‘li’ of de hoffelijkheid

en de ceremonieel juiste vorm, ‘sjia’ of de

eerbied voor de traditie (ouders, keizer)

en de regel zichzelf niet boven de traditie

te plaatsen, ‘yen’ of de menselijkheid, de

relatie tussen de mensen onderling. Een

sleutel daartoe is de poëzie, die ons de Chi-

nese ziel leert kennen met haar weemoed,

die samenhangt met het besef dat er na de

dood niets meer is, geen persoonlijk leven.”

Vic De Donder, die oosterse taalkunde

studeerde en klassiek Chinees leest, laat

al die aspecten aan bod komen tijdens

de China-reis die hij begeleidt. In samen-

spraak met de plaatselijke gidsen, uiter-

aard. De Donder verwacht trouwens veel

van de editie van dit jaar. Die omvat im-

mers ook een bezoek aan de wereldten-

toonstelling van Shanghai. “Alle aanwezi-

gen waren verstomd over de Olympische

Spelen van Peking: het organisatietalent,

de grootse aanpak, het spektakel … Dat

had men nog nooit gezien. Chinezen zijn

inderdaad buitengewone organisatoren.

Daarvan zullen we ongetwijfeld ook op de

expo de resultaten zien. Bovendien is het

een unieke kans om de Chi nezen zelf van

dichtbij bezig te zien.”

infO Meer info in de brochure Davidsfonds Cultuur reizen 2010 bij het vorige nummer van Omtrent, op www.davidsfonds.be/cultuurreizen of via 016 24 38 38.

35

36

ontdekken | cultuurreis

36

Davidsfonds Cultuurreizen organiseerde in 2009 vier (nagenoeg volgeboekte) reizen China. Vijf hoofdsteden van een wereldrijk. Een greep uit de evaluaties van deelne-mers.• ‘Een mooie, prachtige, indrukwekkende

reis.’• ‘Een openbaring van een andere wereld-

en levens filosofie.’• ‘Een mooi samenhangend en gevarieerd

programma dat de reiziger laat kennisma-ken met het oude en het moderne China.’

• ‘Een aanrader voor wie de evolutie van een oud wereldrijk wil verkennen. uitste-kende kennismaking met een, voor ons toch, vreemde cultuur.’

• ‘De slotindruk is dat ik zeer opgetogen ben over de reis, zowel wat cultuur be-treft als de kennismaking met de Chinese maatschappij. Veel vooroordelen zijn weggevallen. Het was om het clichématig te zeggen een echte cultuurschok.’

• ‘Aangenaam verrast hoe China aan het evolueren is, ondanks de gebreken aan democratie en mensenrechten. Lang-zaam nemen steeds meer van de 1,3 mil-jard Chinezen deel aan de welvaart. Schitterende ervaring.’

• ‘China heeft een zeer positieve indruk op mij gemaakt op gebied van snelle evolutie, hard werkende mensen, zeer verzorgde omgeving.’

reizigers over China

De poëzie leert ons de Chinese ziel kennen.

meer info:

056 35 85 85

Gratis en vrijblijvende offerte—

Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—

Dienst na verkoop (24u/24)—

Gratis subsidieadvies—

Conform wetgeving—

Diverse afwerkingen —

Batterijvoeding

NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

Onze traplift ... ... Uw comfort

Adv_davidsfonds.indd 1 24-11-2009 09:40:59

advertentie

3737373737

este lezer van Omtrent,

Achttien jaar geleden kwam ik als driejarige met mijn ouders in

België aan. We verhuisden uit Servië vanwege de werksituatie

van mijn vader. Toen ik vier was, ging ik voor de eerste keer hier

naar de kleuterschool. Aangezien ik het Nederlands nog niet beheerste, kon

ik voor de verschillende activiteiten niet veel anders dan de andere kinderen

imiteren. Uiteindelijk begon ik, na een zestal maanden in een Nederlandsta-

lige omgeving, spontaan Nederlands te praten. Dat is nu eenmaal het voor-

deel van op zeer jonge leeftijd met een vreemde taal in contact te komen.

Van in de lagere school al werd ik met enkele verschillen geconfronteerd.

Zo waren de eerste en de plechtige communie nieuw voor mij. Servië is im-

mers orthodox. De lagere school betekende een ware kennismaking met

België en al zijn gebruiken en tradities. Op culinair vlak konden de alomge-

waardeerde frieten en de lekkere gebakjes en

taartjes al snel mijn hart veroveren.

Heimwee heb ik niet echt, aangezien ik niet

lang in Servië heb gewoond. Wel probeer ik er

af en toe eens op vakantie te gaan. De familie

bezoeken, rondkuieren in de hoofdstad of ge-

woon even ontspannen.

Enkele jaren geleden heb ik getwijfeld om na

mijn studies naar mijn geboorteland terug te

keren. Daar ben ik nu echter van afgestapt, want ik ben hier als het ware

opgegroeid en heb in België een leven en een vriendenkring opgebouwd.

Wat ik hier zo aangenaam vind, zijn de leuke en vriendelijke mensen.

Vooral de jongere generaties zijn behoorlijk ruimdenkend. Als je hier iets

administratiefs geregeld moet krijgen, verloopt dat ook heel vlot. Minder

leuk vind ik het steeds sneller verdwijnende groen. Soms is het nog moeilijk

om hier een ongerept stukje natuur te vinden, in tegenstelling tot de meer

rurale gebieden van Servië.

Ondertussen studeer ik al drie jaar aan de universiteit. Een job als leer-

kracht talen in het onderwijs spreekt me wel aan. Vandaar dat er een grote

kans bestaat dat ik nog een specifieke lerarenopleiding ga volgen, wanneer

mijn studie afgerond is. Hoewel ik hoogstwaarschijnlijk in Vlaanderen zal

blijven – mijn leven speelt zich per slot van rekening al 18 jaar hier af – zal

ik toch altijd proberen om het beste van de twee werelden te combineren.

Hartelijke groeten,

Marina

BIk zal altijd proberen het beste van de twee werelden te combineren.

is een Servisch-Belgische. Op jonge leeftijd ruilde ze samen met haar ouders Servië voor Vlaanderen. Marina woont tegenwoordig in Waregem en studeert Duits-Nederlands aan de Gentse universiteit.

ontdekken | landgenoot

Marina Petrovic

38

ontdekken | dichtbij

patersVan

Wie een krat West-

vleteren wil bemachtigen,

moet er snel bij zijn.

(foto uit De zeven

heerlijke bieren van jef

Van der Steen, verschijnt

voorjaar 2010)

39

D

DE WEsthOEk, BiERLanD in DOnkER En BLOnD

trappisten

De westHOek Is meer DAn enkel De OmGeplOeGDe OOrlOGsAArDe VAn 95 JAAr GeleDen. Het Is OOk meer DAn zOmAAr een Grensstreek. De reGIO Is In De eerste plAAts een lekkerlAnD, DAt OnDer meer BekenD stAAt VOOr zIJn smAkelIJke BIeren. een tOCHt lAnGs DrIe strAffe BrOUwerIJen In een BOeIenD stUkJe west-VlAAnDeren.

Tekst: Bert De Smet | Beeld: jan Crab

e Beperkte BrouwersHet trappistenbier van

Westvleteren kent ieder-

een. De geschiedenis van de

cisterciënzerabdij begon in 1831, wanneer

enkele monniken van het klooster van

Catsberg zich bij kluizenaar Jan-Baptist

Victoor vestigden. De productie van het

geprezen gerstenat begon acht jaar later.

Trappistenabdij Sint-Sixtus was geboren.

De abdij staat echter niet alleen bekend

om de bierproductie, maar vooral om de

beperktheid ervan. Iedereen praat over

de grote moeilijkheidsgraad om een krat

Westvleteren te kopen. Wie wil weten wat

daarvan aan is, wordt een pak wijzer op

het internet.

Trappist Westvleteren bestellen is vol-

gens de website eenvoudig: u kijkt op de

kleurenkalender wanneer u kan reser-

veren, u belt de befaamde bierlijn en u

maakt een afspraak. Dat vraagt om een

test. En helaas … eenvoudig blijkt het al-

lerminst. De bierlijnen zijn vaker bezet

dan open en de trappist komt niet uit een

bodemloos vat.

Maar laat u daardoor niet ontmoedigen.

Wie niet wil wachten, kan steeds terecht

in In de Vrede, het enige café dat het trap-

pistenbier van Westvleteren op de kaart

mag plaatsen. U kunt er de verschillende

trappisten proeven en ze bovendien per

zes aanschaffen (zolang de voorraad

strekt, weliswaar). Aan te raden zijn ook

de geschenkdozen (1 Westvleteren glas,

1 trappist 12°, 1 trappist 8° en 2 blonde

trappisten), de abdijpaté en de paterskaas.

infO www.sintsixtus.be, www.indevrede.be

De Dolle BrouwersDe abdij van Westvleteren is echter niet

de enige brouwerij in de Westhoek. Mis-

schien niet zo bekend, maar minstens zo

berucht zijn De Dolle Brouwers. De brou-

werij uit Esen (Diksmuide) kent sinds 1980

haar huidige naam, een afgeleide van fiets-

club De Dolle Dravers. Huidig brouwer

Kris Herteleer stond mee aan de wieg van

de brouwerij en is tevens de ontwerper van

de karakteristieke flesetiketten.

De brouwerij staat vooral bekend om

zijn smaakvolle biernamen: Oerbier (‘Nat

en Straf’), Arabier (meervoud ‘Arabiers’),

Boskeun (‘Speciaal Paasbier’) en Dulle

Teve (‘Mad Bitch’). De namen van de bie-

ren werden niet zomaar gekozen. Oerbier

is het oerbier, het allereerste bier van

De Dolle Brouwers, oorspronkelijk door

twee studenten in een koperen waskuip

gebrouwen. Dulle Teve verwijst dan weer

naar de vrouw van een cafébaas. Toen

hij zijn eigen bier wilde brouwen en en-

kele stalen proefde, liet zijn vrouw steeds

duidelijker haar ongenoegen blijken. De

cafébaas werd na verloop van tijd woest

en riep: “Weet ge wat gij zijt? Een echte dulle

teve!” De naam had hij, het bier volgde

later. De West-Vlaamse gezelligheid kent

geen grenzen. Een bezoek aan de brouwe-

rij is dan ook een echte aanrader.

infO www.dedollebrouwers.be

De struise BrouwersDe beste brouwers ter wereld bleken – in

2008 dan toch – ook al uit de Westhoek te

komen, op een steenworp van Westvlete-

ren. De Struise Brouwers, genoemd naar

een struisvogelboerderij, begon ooit als

hobbybrouwerij. De vier brouwers bezit-

ten geen eigen brouwerij, maar huren er

en Dulle Teven

40

ontdekken | dichtbij

ja, ik wil graag de nieuwe brochure van Vlaanderen Vakantieland ontvangen!

Voornaam en naam: .............................................................................................................................................

Straat en huisnummer: .......................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

Postcode en gemeente: ....................................................................................................................................

ja, ik wil graag via e-mail leuke vakantietips en interessante aanbiedingen uit Vlaanderen Vakantieland ontvangen!

E-mailadres: ...............................................................................................................................................................

Stuur deze bon op naar Vlaanderen Vakantieland (t.a.v. Marketing Binnenland), Grasmarkt 61, 1000 Brussel

Wij eerbiedigen uw persoonlijke levenssfeer. Daarom zullen deze gegevens alleen worden opgeslagen bij Toerisme Vlaanderen. Daar mag u ze inzien, laten wijzigen of schrappen. De gegevens worden alleen voor toeristische doeleinden gebruikt.

BO

n

eentje in Woesten. Bier brouwen doen ze

enkel op bestelling.

Een leveringsdatum kennen de Struise

Brouwers niet. Zolang de kwaliteit niet

optimaal is, blijven de vier aan het bier

sleutelen. Niet de klant, maar de brouwer

is hier koning. De klant heeft dat er ech-

ter graag voor over. De Struise Brouwers

weten immers te imponeren met heerlijke

bieren als de Kloeke Blonde, de Struise

Rosse (van oorsprong een ongelukje) en de

Pannepotbieren. Van die laatste werd zelfs

een Deense variant gemaakt: de Pannepøt.

infO www.struisebrouwers.be

Wineen arrangement

Op den boeren­

buiten.zie p. 50

De smaak te pakken?

Voor wie de bieren die hier aan bod komen allemaal heeft geproefd: er is nog veel meer! Het Poperings Hommelbier, het Kerelsbier, de zatte Bie, de Hellekapelle of de Hapkin. Keuze genoeg …

Genieten in de Westhoek doe je niet alleen met een frisse pint, maar evenzeer door de typische gastronomie, hoeveproducten, wijngaarden, picknickplaatsjes en de gezellige couleur locale. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Toerisme Westhoek. u kunt er ook de gratis brochures Westhoekjes en Den Grooten Oorlog in de Westhoek bestellen.

infO www.toerisme westhoek.be

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

© j

an C

rab

© B

.AD

(roe

sela

re)

4141

42 reCHt oP BoeKen! jeugDBoeKenWeeK 201043 FaKe? erFgoeDDag 201045 ZonDer laBel:

Kunstenaars uIt BorneM46 FestIVal Van De aFrIKaanse FIlMs

AGenDA

Davidsfonds

ledenkortingen &

Wineen chinese

theeceremonie

bij u thuis!

Culturele hoofdstad van europa p. 44Culturele hoofdstad van europa p.Istanboel

Van 19 tot 21 en26 tot 29 maart, plus 2 tot 4 april ’10passiEspEL 2010Kristus aan de ScheldeOpenluchtpassiespelMariekerke, Kerkberm aan de Schelde

terdilft.be

03 890 69 30

Zaterdag 20 maart ’10DE kELtEn. 1000 jaaR gEschiEDEnisGeschiedenisdagTongeren, Gallo-romeins Museum

davidsfonds.be

016 310 600

Zaterdag 20 maart ’10 mOEDERs zijn gEVaaRLijk mEt mEssEnDavidsfonds TourneeDo Van ranstNeerijse, zaal Ten Wijngaerd, Donkerstraat 1

davidsfonds.be

016 310 600

jeugdboekenweek 2010: REcht Op BOEkEn!De Jeugdboekenweek, de enige week die 14 dagen duurt,

is weer in aantocht. Van 13 tot 28 maart staat jeugdig Vlaan-

deren op zijn kop voor het grootste kinderboekenfestival.

Honderden scholen, bibliotheken, boekhandels en culturele

centra zetten de mooiste kinderboeken in de kijker. Dit jaar

staan kinderrechten centraal, met de slogan Recht op boeken!

Uitgerekend de mooiste boeken gaan vaak over het dak boven

je hoofd en mensen die om je geven, over klein zijn en groot

worden in veiligheid én vrijheid. Het recht op mooie boeken

mag dan een luxe lijken, dat is het niet. Verhalen kunnen

troosten als je leven niet loopt zoals je wil. Verhalen kunnen

zelfs een duwtje geven om onrecht niet te aanvaarden en om

in actie te komen. Of dat onrecht nu vlakbij gebeurt of ver weg.

jeugdboekenweek, van 13 tot 28 maart 2010.

Meer info over het thema, de agenda en boekentips op

www.jeugdboekenweek.be

1

Van 5 februari tot 28 maart ’10zOnDER LaBELExpo over kunstenaars uit BornemBornem, Monumental vzw, Luipegem 77

terdilft.be

03 890 69 30

Zaterdag 13 maart ’10 14 uurBEtER EngELs Of BEtER nEDERLanDs?taaL in hEt hOgER OnDERWijsSymposium over Engels en Nederlands in het onderwijsuniversiteit Antwerpen, Groenenborgerlaan 171, Aula jan fabre

wiesmoens.be

AGenDA

Wij, BuRgERs Van EuROpa!Nog tot 31 maart kunt u deelnemen aan de schrijf-

wedstrijd ‘Wij, burgers van Europa’. Er is al heel wat

gediscussieerd over de Europese Grondwet en dan vooral over

de preambule die eraan voorafgaat. In die inleiding worden

waarden en ideeëngoed benoemd die aan de basis liggen

van wetteksten in de grondwet. De bekendste preambule is

wellicht ‘We the People of the United States’ van de VS. De or-

ganisatoren roepen u nu op om zelf een preambule te schrij-

ven. Welke waarden zijn volgens u fundamenteel voor het

Europa van de toekomst? Teksten, van gedicht tot pamflet,

zijn welkom. De tekst moet beginnen met het evocerende

‘Wij, burgers van Europa’ en telt maximaal 1.500 woorden.

De beste preambule krijgt een mooie plaats in een bundel

die eind september verschijnt.

Wij, burgers van Europa – schrijfproject, nog tot

vrijdag 30 april 2010. insturen kan nog tot 31 maart 2010.

Alle info: www.deburen.eu of 02 212 19 30.

2

42

nog tot en met don der dag 25 maart ’10REizigERs DOOR DE gROtE OORLOgDavidsfonds TourneeAugust Thiry en Dirk Van Cleemput

davidsfonds.be

016 310 600

nog tot en met dinsdag 30 maart ’10hEt BOuRgOn-DischE tijDpERkDavidsfonds Tournee met Edward De MaesschalckOp verschillende locaties in Vlaanderen en Brussel

davidsfonds.be

016 310 600

Dinsdag 25 maart ’1012u30 paaRsE zEtELLiteraire ontmoeting met Marita De SterckGent, Openbare Bibliotheek, Graaf van Vlaanderenplein 40Gratis, zonder reservatie

bibliotheek@gent.be

09 266 70 00

Dinsdag 23 maart ’10DE nacht Van DE gEschiEDEnisOp meer dan 200 plaatsen in Vlaanderen en Brussel

davidsfonds.be/nacht

016 310 600

tips | agenda

Dinsdag 30 maart ’10 uitgELEzEn in hassELtLiterair gesprek met Stijn Meuris en Gunter Lamoot over Het boek van Max BergModemuseum, Gasthuisstraat 11Toegang: € 4

modemuseum@hasselt.be

011 23 96 21

1

34

2

150 jaar maX haVELaaROp 14 mei 1860 verscheen de allereerste aankondiging

van Max Havelaar, het boek dat de Nederlandse letter-

kunde, de koloniale politiek in Nederlands-Indië én het le-

ven van Eduard Douwes Dekker voorgoed zou veranderen.

Exact 150 jaar later, op vrijdag 14 mei 2010 van 8 tot 24 uur,

lezen 96 deelnemers elk tien minuten voor het uit het werk.

Niemand minder dan Herman Van Rompuy geeft de aftrap,

maar ook Benno Barnard, Fred Brouwers, Willy Claes, Rick

de Leeuw, Mark Eyskens, Roos Van Acker en Frieda Van Wijck

zijn van de partij. U kunt zich als bezoeker inschrijven via

onderstaande site, waarop u ook de namen vindt van alle

voorlezers en het tijdstip waarop ze aan bod komen. De toe-

gang is gratis. Elke bezoeker krijgt een uniek aandenken.

150 jaar Max Havelaar: de leesmarathon. Vrijdag

14 mei 2010, van 8 tot 24 uur. Gratis toegang. Alle info op

www.150jaarmaxhavelaar.be of via 02 221 12 11.

3

ERfgOEDDag 2010: fakE?Iedereen zet wel eens een masker op en doet de

waarheid af en toe geweld aan. In de tijd van onze

voorouders was dat niet anders. Op zondag 25 april

zijn vermommingen verboden en wordt alles wat

fake is ontmaskerd. Op de tiende editie van Erfgoed-

dag neem je een duik in het verleden om uit te zoe-

ken hoe mensen elkaar vroeger in de maling namen.

Wat kunnen we leren uit vervalsingen, vermoedens,

verdraaiingen of fantasierijke interpretaties? Vier-

honderd organisaties stellen tussen 10 en 18 uur

honderden gratis activiteiten voor om jong en oud

te laten speuren naar technieken om valse dingen

op te sporen. De programmabrochure is vanaf eind

maart beschikbaar.

Erfgoeddag 2010, zondag 25 april 2010.

Alle info over locaties en activiteiten op

www.erfgoeddag.be of via 02 213 10 60.

4

43

Vrijdag 16 april ’10, zaterdag 17 april ’10OuDE WaaRDEn VOOR EEn niEuW EuROpEEs ELanSymposium over normen, waarden en identiteit met onder meer frits Bolkestein Gerard Bodifee en Ludo Abicht. in Brussel en Leuven.

proflandria.be

Dinsdag 20 en donderdag 22 april ’10hOuDEn Van… gRiffELROckMuzieknamiddag met Nederlandstalige liedjesSportpaleis Antwerpen

nekka.be

03 248 63 43

nog tot en met 18 april ’10 van 10 tot 18 uur, dinsdag tot zondagfRiDa kahLO Y su munDOTentoonstelling Brussel, Bozar/Paleis voor Schone Kunsten

bozar.be

02 507 82 00

nog tot en met vrijdag 2 april ’10gEnagELDTentoonstelling Tertio-cartoons NagelLeuven, KADOC

kadoc.be

016 32 35 00

Maandag 5 april ’10 DE BizaRRE aVOntuREn Van RiDDER jan Van kROttEkOttEVosselaar, Cultureel Centrum, Maurits Pottersstraat

davidsfonds.be

016 310 600

AGenDA

Van istanBOEL naar het RuhrgebiedOoit was de Ruhr een van de belangrijkste industriële re-

gio’s van Europa, de kern van de Duitse oorlogsindustrie

ook. Nu bevindt zich hier een uitzonderlijk patrimonium. Naast

het boeiende industrieel-archeologisch erfgoed treffen we er een

waaier kunstcollecties en twintigste-eeuwse architectuur aan.

Met reden werd de Ruhrmetropool uitgeroepen tot Europese

Culturele Hoofdstad 2010. Daarom ook is er de Davidsfonds Cul-

tuurreis De Ruhrmetropool: een modernistische feniks.

De Davidsfonds Cultuurreis Byzantium, Constantinopel, Istanboel

laat de tweede culturele hoofdstad 2010 ontdekken: het Byzan-

tijnse en het Grieks-orthodoxe Constantinopel, en uiteraard ook

het Ottomaanse erfgoed. We horen echo’s van concilies, komen

in de verborgen wereld van de harem en bezoeken zowel deels

vervallen als gerestaureerde paleizen en moskeeën.

» Istanboel (reisbegeleider: Wim Vanhoorne), 7 dagen, 4 afrei-

zen: maart (laatste plaatsen), april (volgeboekt), september en

november.

» De Ruhrmetropool (reisbegeleider: Stefan Kochanek), 4 dagen

vanaf 13 mei.

Meer info in de brochure bij de vorige Omtrent,

via 016 24 38 38 of op www.davidsfonds.be/cultuurreizen

5

De chinese Verleiding: chinEsE EXpORtkunst Gent stelt de Kunsthal Sint-Pietersabdij nog tot 25 april ter

beschikking voor de expo De Chinese Verleiding. Deze fascinerende

tentoonstelling gaat over de bloeiende handel tussen de Zuidelijke

Nederlanden en China gedurende tweehonderd jaar. Flinterdunne

tafelserviezen, fijne waaiers, ivoren speelgoed, zilverstukken, deco-

ratie en delicaat wandbehang: Chinavaarders brachten duizenden

prachtige kunstvoorwerpen mee naar huis. Ze getuigen van de enor-

me impact van de Chinahandel tussen de 16de en de 19de eeuw.

Na 25 april verdwijnen alle kleinoden opnieuw in de anonimiteit.

De Chinese Verleiding. Nog tot 25 april 2010, van dinsdag tot

zondag van 10 tot 18 uur. Kunsthal Sint-Pietersabdij, Gent.

Toegangsprijs: € 8 / 6,75 (-18 gratis). Alle info op www.gent.be

of via 09 243 97 30.

6

44

nog tot en met 23 april ’10DE aBsuRDE faBELs Van fRank aDamDavidsfonds TourneeOp verschillende locaties in Vlaanderen

davidsfonds.be

016 310 600

nog tot en met vrijdag 23 april ’10tsaaR pOEtin? OVER DE tYpischE Rus-sischE kantjEs Van EEn WERELDLEiDERDavidsfonds TourneeWim Coudenys

davidsfonds.be

016 310 600

Vrijdag 23 april ’10 achtERBLijVEn in cOngO. EEn DRama VOOR DE cOngO-LEzEn?Davidsfonds TourneePeter Verlinden

davidsfonds.be

016 310 600

Woensdag 21 april ’1020 uurfREiBuRgER Ba-ROckORchEstEROnder leiding van Gottfried von der GoltzBrussel, Paleis voor Schone Kunsten

bozar.be

02 507 82 00

tips | agenda

Zaterdag 24 april ’10nEkka-nachtSportpaleis Antwerpen

nekka-nacht.be

03 248 63 43

zOnDER LaBELDe gemeente Bornem organiseert nog tot

eind maart een prestigieuze expo. De tentoon-

stelling Zonder label wil de aandacht vestigen op een

unieke generatie kunstenaars. Curator Jan Stalmans

van cultuurcentrum Ter Dilft selecteerde werk

van onder meer Bram Bogart, Paul Delvaux, René

Magritte en Jef Verheyen. Deze generatie werd gebo-

ren in de jaren twintig en maakte furore in de jaren

zeventig. Ze ligt aan de basis van de verfrissing van

de popart, het Nouveau Réalisme, de sereniteit van

de lyrische abstractie met daaropvolgend het medi-

tatieve van de minimale kunst.

zonder label. Nog tot 28 maart, van 10 tot

18 uur, gesloten op maandag.

Monumental vzw, Bornem. Toegang: € 1/3/5.

Alle info op www.terdilft.be of via 03 890 69 30.

7

56 8

7

gOEsting in VlaanderenVlaanderen is, volgens sommigen, te homogeen geworden

om nog echt te kunnen spreken van streekgastronomie. En

toch worden streekproducten en typische gerechten in vele re-

gio’s gekoesterd. Was de streek rond Roeselare bijvoorbeeld wel

altijd zo bekend om zijn groenteteelt? Hoe ontstond precies de

kweek van witloof? En wie in Zemst weet nog dat de regio ooit

heel veel rabarber produceerde?

Eddie Niesten trekt voor het Davidsfonds op tournee en leert

u de culinaire kantjes van uw eigen streek kennen. Laat u ver-

rassen door de bijzondere kantjes van dagelijkse kost en feest-

menu’s allerhande en u zal begrijpen waarom er in Vlaanderen

zo lekker gegeten wordt.

De tournee van Eddie Niesten loopt nog in Hofstade-Aalst

(16 april) en Heule (10 juli). Meer info over deze en andere

Davidsfonds Tournees op www.davidsfonds.be

of 016 310 600.

8

45

tips | agenda

AGenDAnog tot en metzondag 25 april ’10DE chinEsE VERLEiDingChinese exportkunst van de zestiende tot de negentiende eeuwTentoonstellingGent, Kunsthal Sint-Pietersabdij, Sint-Pietersplein 9

gent.be

09 243 97 30

tussen 22 mei en9 oktober ’10cuRsus WEgWijs Latijn. aLs VOLWas-sEnE nu nOg Latijn stuDEREnzes zaterdag-voormiddagen

centrumgregoriaans.be

015 24 13 63

Van donderdag 13tot en met zondag 16 mei ’10 BEnELuX-cOngREs OVER EspERantOAntwerpen, Esperanto-centrum, frankrijklei 140

esperanto.be/kongreso

of 03 234 34 00

nog tot en met zondag 25 april ’10DE uitVinDing Van BRuggE. DE staD Van DELacEnsERiETentoonstellingBrugge, Bruggemuseum-Gruuthuuse

deuitvindingvan -

brugge.be

050 44 87 43

nog tot en met zondag 25 april ’10paRaLLELLEpipEDaTussen kunst en wetenschapLeuven, Museum M

leuven.be

016 27 29 29

afrika op het witte doekHet Afrika Filmfestival (AFF) viert dit jaar haar vijf-

tienjarige bestaan. Na de oprichting in 1996 is het

uitgegroeid tot Europa’s belangrijkste festival van Afri-

kaanse films. Met het oog op meer Afrikaanse films in

de bioscoop worden er tussen 16 april en 1 mei allerlei

voorstellingen georganiseerd. Cemetary State, een film

van professor Filip De Boeck, wordt op 28 april voor het

eerst vertoond in België. Om die première niet te missen,

schrijf je best op voorhand in (guido.huysmans1@telenet.

be). Davidsfondsleden betalen � 4 voor de vertoningen in

Kinepolis Leuven op vertoon van hun ledenkaart. Ook

andere steden en gemeenten in Vlaanderen richten eind

april de schijnwerpers op Afrika.

Afrika filmfestival, van 16 april tot 1 mei 2010, op

verschillende locaties in Vlaanderen. Alle info op:

www.afrikafilmfestival.be.

10 DE kELtEn: 1000 jaar geschiedenisIn het Gallo-Romeins Museum in Tongeren kunt u op za-

terdag 20 maart 2010 zelf uitpluizen of de geduchte reputatie van

de Kelten terecht is. U maakt er kennis met het Keltische volk in al

zijn diversiteit: de geschiedenis, de taal, de mythes. Verschillende

lezingen toveren deze geschiedenisdag om in iets leerrijks, een

broodjeslunch en een receptie zorgen voor gezelligheid. Het pro-

gramma vindt u op onderstaande site, waar u ook kunt inschrijven.

Het aantal plaatsen is beperkt: snel zijn is dus geboden. Bovendien

kunt u meteen ook de spectaculaire tentoonstelling over Ambiorix

bezoeken.

De Kelten: 1000 jaar geschiedenis, op zaterdag 20 maart 2010

in het Gallo-romeins Museum Tongeren. Davidsfonds leden

genieten korting bij inschrijving. Alle info op www.davidsfonds.be

of via 016 310 670.

9

46

910

47

Bij Standaard Boekhandel vind je echt meer dan je zoekt. Neem nu onze boekenbon:

die kan in meer dan 125 Standaard Boekhandels worden ingeruild voor een boeiend

boekenaanbod van literatuur tot reisgidsen, van hobby’s tot gastronomie… Maar

ook voor toffe games, te gekke strips, boeiende dvd’s, inspirerende tijdschriften en

nog zoveel meer. Geen betere manier om het juiste cadeau te schenken!

Voor een Standaard Boekhandel in je buurt, surf naar www.standaardboek.com

Je vindt er meer dan je zoekt

SB Omtrent 1p adv.boekenbon.indd 1 24/11/09 15:10

Ontdek de unieke leefwereld van

Palm en Rodenbach

I N F OBrouwerijbezoeken tot 50 personen op weekdagen (excl. vrijdag). Lunch & dinerformules ter plaatse.

A A N V R A G E N V I A

www.palm.be www.rodenbach.be PALM Breweries dienst bezoeken PALM / RODENBACHinfolijn: 052 31 74 14 events@palmbreweries.com

b e z o e k o n t d e k b e l e e f g e n i e t

49

winnen | agenda

Win EEn tRaDitiOnELE chinEsE thEE- cEREmOniE Bij u thuis! hoe noemt men het traditi-onele chinese theeritueel in het chinees?Omtrent geeft één traditionele Chinese theeceremonie weg, onder leiding van Ann Vansteen-kiste, voor tien personen bij de winnaar thuis. Stuur voor vrijdag 26 maart uw antwoord op bovenstaande vraag naar omtrent@davidsfonds.be. uit de inzendingen trekt een onschuldige hand één winnaar.

C

WiNeentraditionele Chinese thee-ceremonie

hina, 5000 jaar geleden: keizer

Shen Nung ontdekt thee. Gelei-

delijk aan verspreidt het goedje

zich via Japan naar het Westen en de rest

van wereld. Vandaag is het een van de

populairste dranken ter wereld, met een

rijke en lange geschiedenis. Overal komen

mensen tot rust bij een kopje thee. Tradi-

tionele theesoorten worden wereldwijd

geëxporteerd en gedronken. Over thee

valt dan ook veel te vertellen.

In De stille kracht van thee kom je alles

te weten over de vele soorten thee, het

productieproces en de bijzondere thee-

rituelen. Tijdens een wonderlijke thee-

ceremonie ontdek je samen met Ann

© A

nn V

anst

eenk

iste

© A

nn V

anst

eenk

iste

iN MAArT VErSCHijNT HET BOEK DE STILLE KRaCHT Van THEE VAN ANN VANSTEENKiSTE Bij uiTGEVErij DAViDSfONDS. ANN NEEMT DE LEzEr MEE OP EEN BOEiENDE rEiS DOOr 5000 jAAr THEECuLTuur. EEN AANrADEr VOOr iEDErEEN DiE THEE WiL LErEN KENNEN, PrOEVEN EN ErVAN WiL GENiETEN.

Tekst: Anne Verhaegen

Vansteenkiste de rijke Chinese theecul-

tuur. Een Chinese theeceremonie is im-

mers meer dan thee drinken alleen. Het

is relaxen, genieten van de geur en smaak

van thee, maar ook een kennismaking

met de Chinese filosofie en cultuur. Cen-

traal staat een kleine theepot van speciale

klei. Je speelt met water, theeblaadjes en

verschillende kleine tasjes om ten slotte

te genieten van een heerlijk kopje thee.

pRaktisch De stille kracht van thee van ann Vansteenkisteverschijnt in maart bij uitgeverij Davids-fonds. Prijs: € 27.50.

50

mtrent wil graag weten hoe u het Davidsfonds beleeft.

Gaat u binnenkort op uitstap met uw afdeling? Orga-

niseert u een schitterende Nacht van de Geschiedenis?

Neem een mooie, originele of verrassende foto van de

activiteit en stuur die naar omtrent@davidsfonds.be. Vertel er kort

bij waar en wanneer de foto werd gemaakt, en wie weet verschijnt

uw inzending op deze pagina in het meinummer van Omtrent.

sluitertijd

Haal het

DaViDsfoNDsvoor uw lens

uW REactiE: uw suggesties en reacties op de nieuwe Omtrent zijn welkom via omtrent@davidsfonds.be

Wineen arrangement

Op den boeren­buiten

o

Dierk Rotsaert uit Bredene wint

een wandelarrangement

in de stiemerheide in genk.

“Ook de Bredense Davidsfonds

afdeling nam dit jaar, samen

met de Confrérie van ’t Vyn-

ckx- en Woutermansambacht

en het jeugdmuziekensemble

Ocarina, deel aan Vlaanderen

zingt Kerst.

Op het sfeervolle domein van

de Visserskapel in de open

lucht zongen op tweede kerst-

dag wel 200 aanwezigen, inwo-

ners van Bredene en toeristen,

onder begeleiding van Ocarina

uit volle borst kerstliederen.”

in het volgende nummer van Omtrent schenkt Toerisme Westhoek, samen met de rent-meesterhoeve in reningelst, een arrangement Op den boerenbuiten (t.w.v. 185 euro) voor één persoon weg. Het arrangement omvat twee overnachtingen met uitgebreid ontbijt, twee driegangenmenu’s (wijnen inbegrepen), één wandel- of fietsroute naar keuze en een Westhoekvoordeelpas.

www.rentmeesterhoeve.be

DIEREN- EN PLANTENGIDS VOOR ONDERWEG Wilhelm Eisenreich Tirion NatuurIsbn 9789052107905 19,95 eurowww.tirion.nl

* Snel op de goede weg in de natuur! In deze volledig herziene uitgave vindt u maar liefst 800 dieren- en planten-soorten en ruim 1200 natuurgetrouwe kleurenfoto’s. Met heldere informatie over hun kenmerken, verspreiding, leefwijze, ontwikkeling, voortplanting en nog veel meer.

VOGELS IN DE KOP 1 - lsbn 9789045012346 - 24,90 euro VOGELS IN DE KOP 2 - lsbn 9789045013985 - 24,90 euroVOGELS IN DE KOP 3 - lsbn 9789045016252 - 27,50 euroJan DesmetAtlaswww.uitgeverijatlas.nl

DE LEESCLUBRenate Dorrestein

Uitgeverij ContactIsbn 9789025434397

15 euro www.uitgeverijcontact.nl

* Een heerlijke nieuwe roman van een gelauwerde auteur

Zeven montere vriendinnen vormen een hechte leesclub. Met

z’n allen gaan ze een literaire cruise maken in de Schotse wateren

onder leiding van hun favoriete auteur, Gideon de Wit. Eenmaal

op de boot met ‘hun’ schrijver loopt alles totaal in het honderd.

* Een trilogie over de menselijke kijk op vogels www.jandesmet.netVogels in de kop is een driedelig standaardwerk van samen 1461 bladzijden over de relatie tussen mensen en vogels. Het pas verschenen derde deel bevat naast 34 vogelhoofdstukken ook de slotbeschouwing, de bibliografi e en het register voor de drie delen. Nooit eerder werd zoveel nieuws over vogels samengebracht, gecatalogiseerd en in een levendige vertelling van achtergronden voorzien.

* U KAN DEZE BOEKEN

BESTELLEN MET DE BON

IN HET MIDDEN VAN DEZE OMTRENT

Omtrent-adv VBK.indd 1 08-02-2010 19:15:29

52

Verliefd op een huis? Met onze flexibele formules maakt u in overleg met uw KBC-adviseur een woningkrediet* op maat, helemaal aangepast aan uw persoonlijke situatie. En later kunt u dat zo nodig bijsturen. Of kies voor een woningkrediet met een vaste rente en progressieve afbetalingen. Dan zijn uw maandelijkse aflossingen aan het begin lichter dan aan het einde. Uw KBC-adviseur geeft u bovendien ook advies over de gepaste verzekering, fiscale voordelen, en zo meer. Kom gerust langs voor een gesprek. Want praten werkt.

Uw hart verloren aan een huis? Kom dan praten met KBC over een flexibel woningkrediet.

www.kbc.be/wonen

we hebben het voor u Een onderneming van de KBC-groep

* Het KBC-Woningkrediet is een hypothecair krediet. Kredietgever is KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België, BTW BE 0462.920.226, RPR Brussel.

4039_Woonkrediet2010_297x210_Q_NL.indd 1 11/02/10 08:55