omes 101 eğitim bilimlerine giriş

OMES 101Eğitim Bilimlerine GirişYrd. Doç. Dr. Faik Özgür KARATAŞ

1/85

Tanışalım• Faik Karataş

– Kimya Eğitimi– D-Blok 2. Kat 208– Elmek: [email protected] – Ders blogu: http://counselingedu.blogspot.com– Twitter: @KaratasF; Facebook: Fatih Egitim– Danışma saati: Cumartesi 10:00 - 12:00

2/85

http://counselingedu.blogspot.com/

Kurallar• Derse devam ve katılım

– Hak değil özür…– %30 ≈ 2 Hafta 8 saat…

• Ders için davranışlar– Geç kalan bedelini öder!!! – Çay-kahve

3/85

Ders İçeriği• Bu dersin amacı; eğitimle ilgili

temel kavramlar, eğitimin psikolojik, toplumsal, felsefi, ekonomik, tarihi, hukuki temelleri, Türk Eğitim Sisteminin Yapısı ve Sorunları, eğitimde yeni anlayış ve radikal görüşler konularında giriş niteliğinde bilgi kazandırmaktır.

4/85

Ölçme ve Değerlendirme• Ara-sınav : %50

– Test (doğru-yanlış, boşluk doldurma ve/veya çoktan seçmeli)

• Yarıyıl-sonu : %50– Test

5/85

Daha Başka?• Neye talipsiniz?

– 3 kalem= 1 TL– 2 Defter= 8 TL– Ders kitabı=15TL

• İyi yetişmiş bir öğrenci= Paha biçilemez!!!

6/85

EĞİTİMDE TEMEL KAVRAMLAR

7/85

• İyi ve kötü öğretmen sizce nedir? • Şimdiye kadar karşılaştığınız iyi öğretmeni

karakterize eden 5’er özellik yazınız?

8/85

• İyi ve kötü özelliklere göre, bir öğretmende genel olarak bulunması gereken dört önemli özellik bulunmaktadır. Bunlar; – Alan Bilgisi – Alan Eğitim Bilgisi – Genel Eğitim Bilgisi – Genel Kültür Bilgisi

• Özellikle son yıllarda bir öğretmende genel olarak bulunması gereken özellikler üç başlıkta ifade edilir:– Alan Bilgisi– Öğretmenlik Meslek Bilgisi– Genel Kültür Bilgisi

10/85

Eğitimle ilgili temel kavramlar?• Eğitim• Öğretim• Öğretme • Öğrenme• Öğretmen• Öğreten• Program

– Hedef,Kazanım– İçerik– Öğrenme-Öğretme süreci– Değerlendirme

11/85

Eğitim

12/85

Eğitim

Çocukların ve gençlerin toplum yaşamındaki yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve

anlayışları elde etmelerine, kişiliklerini geliştirmelerine yardım etme işidir. (Terbiye)

13/85

Eğitim Bilimi• Belirli amaçlara ulaşmak üzere insanların

davranışlarının planlı olarak değiştirilmesi ve geliştirilmesinin yasa ve ilkelerini bulmaya ve bu amaçla teknikler geliştirmeye çalışır.

14/85

Eğitim?• Pedagojik yönden eğitim? • Sosyolojik yönden eğitim?• Psikolojik yönden eğitim?• Felsefik yönden eğitim?

15/85

Pedagojik Yönden Eğitim• Kişinin toplumsal yeteneklerinin ve

optimum kişisel gelişiminin sağlanması için, seçkin ve kontrollü bir çevreyi ve okul etkinliklerini içine alan sosyal bir süreçtir.

16/85

Sosyolojik Yönden Eğitim • Bireyin sosyalleşmesi, hemcinslerine benzer

ve topluma faydalı bir üyenin hazırlanmasıdır. • Çocukları ve gençleri toplumsal hayata

hazırlamaktır. • Eğitim, geniş anlamda bireyde toplum

standartlarını, inançlarını ve yaşam yollarını kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir.

17/85

Psikolojik Yönden Eğitim

• Bireyin yaşadığı toplum içinde değeri olan, yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tümüdür.

• Bireyin bedensel, zihinsel ve duyuşsal yeteneklerini belli bir süreç içinde geliştirmektir.

18/85

Felsefik Yönden Eğitim

• Eğitim bireyin sosyal ve fiziksel çevresinde gerçekleşen olay ve olgulara anlamlı, sistematik ve eleştirel yaklaşmasını sağlayan bir süreçtir.

19/85

O halde, Eğitim• Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla

kasıtlı olarak istenilen yönde (eğitimin amaçlarına uygun) değişme meydana getirme sürecidir.

• Ancak, eğitim sadece bireyin davranışlarında değişme meydana getirmek değil, davranış değişiklikleri yoluyla hem bireyin yaşantısında hem de toplumun yaşantısında kalite katma sürecidir.

20/85

EĞİTİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ

1. Eğitim bir süreçtir,2. Eğitim sonunda bireyde bir değişme olmalıdır,3. Bu değişme istendik yönde olmalıdır,4. Eğitimde bir amaç ya da kazanım vardır,5. Eğitim bireyi geliştirir,6. Eğitim bireyi hayata hazırlar, ve7. Eğitim kalıcı olmalıdır.

21/85

Özetle, Eğitimin Temel Özellikleri

EĞİTİM

SÜREÇTİR DAVRANIŞ DEĞİŞTİRMEDİR

YAŞANTI SONUCU OLUŞUR

22/85

Süreç• Eğitim bir süreçtir. • Süreç, belli bir sonuca ulaşmak veya bir oluşumu

gerçekleştirmek için birbirini izleyen olayları ya da durumların akışıdır.

• Süreç içeriğinde belirli bir hedef, bu hedefi gerçekleştirmek için birbirini izleyen bir dizi işlem ve etkinlik ve son olarak da ürünün amaca uygunluğunu ortaya koyan değerlendirme yer alır.

• Eğitim sürecini birbirini izleyen ve birbiri üzerine biriken öğrenme ve öğretme olayları oluşturur.

23/85

Davranış• Psikologlara göre; organizmanın etkiye karşı

gösterdiği tepki veya tepkiye karşı gösterdiği etkidir.

• Eğitimcilere göre; organizmanın gözlenebilir, ölçülebilir ve istendik olan hareketleridir.

• Eğitim tanımında sözü edilen davranış, sonradan öğrenilen, yani bir öğrenme ürünü olan davranışlardır.

24/85

YAŞANTIDavranış değişikliği bireyin yaşantıları sonucu

oluşur.Bireyin diğer bireylerle ve çevresiyle

etkileşiminin bireyde bıraktığı izlenimdir.Bireyin gün içerisinde yaptığı her şey yaşantı

olarak tanımlanabilir. Yaşantının ortaya çıkması için bireyin çevreden

uyarıları alması ve işlemesi ve tepkide bulunması gerekir.

25/85

ÖĞRENME

• Günümüzde psikolog ve eğitimcilerin büyük bir bölümü öğrenmeyi “yaşantı ürünü olan, kalıcı izli davranış değişikliği” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre öğrenmenin üç temel özelliği vardır: Bunlar;

a) Öğrenme sonucu mutlaka bir davranış değişikliği meydana gelir. (i) Birey yeni bir davranış göstermeye başlar. (ii) Var olan davranışı değiştirir ya da geliştirir. (iii) Yanlış geliştirdiği davranışını düzeltir.

b) Öğrenme yaşantı ürünüdür. c) Öğrenme kalıcı izlidir.

27/85

Öğrenme-2• Bir davranışın öğrenme ürünü sayılabilmesi

için gerekli şartlar:1. Yaşantı ürünü olması gerekir. 2. Öğrenmenin davranışta ya da potansiyel

davranışta değişikliğe yol açması gerekir.3. Kalıcı-izli olması gerekir.

• Öğrenme ya Kendiliğinden ya da Yönlendirilmiş olarak gerçekleşebilir.

28/85

Öğrenmenin özellikleri

• Değişme,• Bireysellik,• Yaşantı ve• Kalıcılık

29/85

Öğrenme Alanları• Bilişsel (Estetiğin

tanımını yapabilme)• Duyuşsal (İnsana

saygı, hoşgörülü olma, Klasik müziğe ilgi duyma),

• Psiko-motor (Yağlı boya fırçalarını kullanabilme, gitar akort edebilme).

30/85

Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler1. Öğrencinin kalıtım ile getirdikleri,2. Öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyi,3. Öğrencinin alışkanlıkları,4. Öğrencinin tutumu,5. Öğrencinin kişisel özellikleri,6. Öğretmenin kullanacağı strateji, yöntem, teknik, araç-gereç ve

materyaller ve kaynaklar, 7. Öğrenme süreci,8. Kazanım (amaç ve davranışlar),9. Süre,10. Konunun özelliği,11. Değerlendirme biçimi ve12. Fiziki çevre.

31/85

Öğretme• Öğrenmeyi sağlama etkinliklerine öğretme

denir. • Öğrenmenin sağlanması ya da davranış

değişikliği meydana getirmek amacıyla çevrenin düzenlenmesidir.

• Herhangi bir öğrenmeyi kılavuzlama faaliyetidir• Öğrenmenin etkililiğini arttıracak yolların

tümüdür.

32/85

Öğretim• Eğitim kurumlarında belirli hedefler doğrultusunda

yapılan planlı, kontrollü ve örgütlenmiş öğretme faaliyetlerinin tümüne verilen isimdir.

• Bireyin bir bilgi ya da beceriyi edinmesine yönelik öğretme faaliyetleridir.

• Öğrenmenin belli bir amaç doğrultusunda başlatılması, yönlendirilmesi, kolaylaştırılması ve gerçekleştirilmesi sürecidir.

• Öğrenmenin gerçekleşmesi ve bireyde istenen davranışların gelişmesi için uygulanan süreçlerin tümüdür.

33/85

Öğretim

• Öğretim bir süreçtir• Planlıdır• Amaçlıdır• Etkinlikler içerir.

34/85

Öğretme ve Öğretim• DİKKAT !!!

• Profesyonel kişiler tarafından yapılmayabilir.

• Her öğretme mutlaka öğrenme ile sonuçlanmaz....

• ANCAK ...Profesyonel kişiler tarafından yapılır.

Her öğretim mutlaka öğrenme ile sonlanmalıdır.35/85

Eğitim ve Öğretim Arasındaki Farklılıklar

Eğitim Öğretim

1. Zaman ve yer yönünden çok boyutludur

2. Her yerde oluşabilir3. Her türlü bilgi ve beceriyi

kapsar4. Öğrenme ve öğretimi

kapsar5. Eğitim genel anlamda

temel amaçtır.

1. Zaman ve yer yönünden sınırlıdır.

2. Planlı ve programlıdır3. Önceden belirlenmiş

etkinlikleri kapsar4. Eğitimin alt kategorisidir.5. Genel anlamda eğitimin

temel aracıdır.

36/85

Öğretmen - Öğreten

Öğretmen: Formal eğitim veren kurumlarda öğretimi organize eden (sağlayan) kişidir. Öğretmen hedeflere ulaşmayı amaçlar. Amaçlı, planlı ve düzenli şekilde öğretimi organize eder.

Öğreten: Gelişigüzel öğretim yapar. Planlı ve düzenli bir organizasyon söz konusu değildir.

37/85

Program nedir?1. Eğitim programı (Sınıf içi ve sınıf dışındaki tüm eğitim-

öğretim faaliyetlerini içeren yazılı dokümandır)2. Öğretim programı (Eğitim programı içerisindedir. Bir konu

alanına ilişkin hedefleri, içeriği, öğrenme,-öğretme etkinliklerini ve değerlendirme çalışmalarını içeren yazılı dokümandır)

3. Ders programı (Bir ders saati içerisinde işlenecek olan konunun hedeflerini (ve kazanımlarını, içeriğini, öğrenme,-öğretme etkinliklerini ve değerlendirme sürecini içeren yazılı dokümandır. Öğretim programı içerisindedir).

38/85

Hedefler• Yetiştirilecek bireylerde bulunması istenilen, eğitim yoluyla

kazandırılabilir nitelikli istendik özelliklere (bilgiler, yetenekler, beceriler, tutumlar, ilgiler, alışkanlıklar, vb.,) hedef denir.

• Öğrenme süreci içerisinde planlanmış ve düzenlenmiş yaşantılar sayesinde öğrencide görülmesi beklenen bilgi, beceri, tutum ve değerlere kazanım denir.

• Öğrenme alanlarına uygun olarak üç grup hedef bulunur:1. Bilişsel hedefler2. Duyuşsal hedefler3. Psikomotor hedefler

39/85

Davranışlar/Kazanımlar• Bireyin gözlenebilir veya ölçülebilir hareketlerinde davranış denir. • Bir hedefin oluşturulmasına yönelik birbirini izleyen davranışlara

hedef davranış denir. • Örnek: “Dişleri uygun şekilde fırçalayabilme” hedefini

gerçekleştirecek davranışlar:1. Diş fırçasına mercimek büyüklüğünde diş macunu koyma2. Diş fırçasını dişler üzerinde yukarıdan aşağıya ve aşağıdan

yukarıya doğru hareket ettirme,3. Dişlerin iç kısımlarını da aynı şekilde temizleme,4. Ağzı biraz su ile çalkalama, ve5. Diş fırçasını temizleyerek yerine yerleştirme.

40/85

Kapsam • Öğrencilere kazandırılması düşünülen bilgiler • Öğrencilerin önceden belirlenmiş olan

davranışları kazanmaları için verilmesi gereken içerik (konular, kavramlar, yasalar, vs..)

41/85

Eğitim Durumları (Öğrenme – Öğretme Etkinlikleri)

• Öğrenme yaşantıları, öğretim yöntem ve teknikleri• Hedef olarak ifade edilen özelliklerin bireyde

oluşabilmesi için gerekli öğrenme yaşantılarını oluşturacak ortamın düzenlenmesi, bu amaçla geçerli öğretim yöntem ve teknikleri ile eğiti araç-gereç ve materyallerinin belirlenmesi ve bunlardan yararlanılmasıdır.

42/85

Değerlendirme

• Ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak, ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir.

• Ölçme, herhangi bir niteliği gözlemek ve gözlem sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etmektir.

• Değerlendirmenin güvenilir ölçme sonuçlarına dayanması, geçerli bir ölçütle yapılması, değer yargısına ulaşma işlemlerinde yanlışlık bulunmaması doğru bir değer yargısına ulaşmak için gereklidir.

43/85

OKUL VE SINIF ORTAMI

44/85

Okul Nedir?

• Okul, toplumdaki bireylerin eğitilmesi işlevini üstlenen kurumların ortak adıdır.

• Okullarda bir grup öğrenciye toplumun ve bireyin ihtiyaçlarına göre önceden hazırlanan programlar doğrultusunda öğretim faaliyetleri sunularak, öğrencilerde istendik davranış değişikliği meydana getirilmeye çalışılır.

45/85

Okul;

• Kontrollü ortamlardır.• Kazandırılacak bilgi, beceri ve tutumlar önceden

belirlenmiştir.• Amaçlar konunun uzmanı öğretmenler

tarafından planlı bir şekilde düzenlenen öğretim faaliyetleri ile kazandırılır.

46/85

Okul Türleri?Okullar eğitim düzeyi ve niteliğine göre;

•anaokulu, •ilkokul,•ortaokul,•lise, •meslek okulu, •yüksek okul ve •üniversite gibi çeşitli adlar alır.

47/85

Okulun Temel ÖzellikleriBir eğitim kurumu, örgüt ve işyeri olarak okulun

başlıca özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;•Okulun var oluş nedeni olan belli bir amacı

vardır.•Okula devam zorunludur.•Toplumun gözü okulların üzerindedir.•Okulların kaynakları sınırlıdır.•Okuldaki rol ve statüler sınırlıdır.•Okullarda işler çoğunlukla küçük gruplarla

yürütülür.

48/85

Okulun Öğeleri

Öğretmen

Öğrenci

Eğitim Programı

Yönetici

Bina, Araç ve Gereçler

Çevre (toplumsal kurum, gruplar,…)

49/85

Okulun Öğeleri: Eğitim Programı

• Eğitim programı, bireyde istenilen yönde davranış değişikliği meydana getirmek amacıyla resmi olarak okul içi ve dışında yapılan tüm etkinleri gösteren plandır.

• Okullardaki tüm etkinlikler eğitim programı kapsamında düzenlenir.

• Kapsamlı bir eğitim programında öğretim, ders dışı kol faaliyetleri, özel günlerin kutlamaları, geziler, rehberlik hizmetleri,…vb. yer alır.

50/85


TOPLUM ÖĞRENCİKONU ALANI

GENEL AMAÇLAR

ÖZEL AMAÇLAR

İÇERİK

EĞİTİM

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

AMAÇLAR

Eğitim Programının Dört Temel Öğesi

51/85

Genel ve Özel Amaçlar

• Öğrencilerin eğitim süreci sonunda ne yapabileceklerini tanımlayan ifadelerdir.

• Genel amaçların belirlenmesinde toplumun beklenti, ihtiyaç ve eğitim felsefeleri ön planda tutulur.

• Özel amaçlar ise öğrenci ve konu alanı özelliklerine göre genel amaçlar doğrultusunda saptanır.

• Özel amaçlar öğrencinin hangi kapsamı, ne derece yeterlikte öğrenmesi gerektiği ve öğrenme gerçekleştiğinde hangi davranışı gösterebileceğini açıkça belirtir.

52/85

İçerik

• Eğitim süresince öğrencilere kazandırılacak bilgiler kapsamını (içeriği) oluşturur

• İçerik (kapsam) seçiminde hedeflere ve öğrencilerin giriş davranışlarına uygunluk önem taşır

• Ayrıca bilgilerin basitten karmaşığa, somuttan soyuta, kavramlardan ilke ve genellemelere göre dizilmesi, içerikteki ön koşul ilişkilerin belirlenmesi öğrenmede önemlidir

53/85

Eğitim Durumları

• Öğrencilerin hedeflere ulaşması için geçirmeleri gereken öğrenme yaşantılarını sağlayacak dış koşulların düzenlenmesine eğitim durumları denir.

• Eğitim durumları hazırlanırken öğretim yöntem, teknik ve bunları destekleyen öğretim materyallerinden yararlanılır.

• Bunların seçiminde hedefler, öğrenci ve öğretmen özellikleri, içerik ve eldeki olanakların göz önünde bulundurulması gerekir.

54/85

Ölçme ve Değerlendirme (Sınama) Durumları

Bu aşamada öğrencilerin hedeflere ulaşma dereceleri çeşitli ölçme araçları ile saptanır. Bu şekilde öğretmenler gerçekleştirdikleri öğretim faaliyetlerinin etkililiği hakkında bilgi alır.

55/85


Eğitim programları dinamik olgulardır. Çünkü;

• Toplumsal değişme ve gelişmeye paralel olarak değiştirilmesi gerekir.

• Programların işlerliği sürekli kontrol edilerek, eğitim süreci ürünlerinin değerlendirilmesi ve görülen aksaklıkların giderilmesi gerekir.

56/85


• Ülkemizde üniversiteler hariç tüm örgün eğitim kurumlarının programları Milli Eğitim Bakanlığı’nın çeşitli birimlerince hazırlanır, Talim Terbiye Kurulunca kabul edildikten sonra uygulamaya konur.

• Okul yöneticileri ve öğretmenler öğrenci özelliklerine göre programda bazı değişiklikler yapabilirler. Ancak programın özü değiştirilemez.

57/85

Okulun Öğeleri: Öğrenci

• Eğitim ihtiyacı olan ve bu ihtiyacı karşılamak üzere okula devam eden bireylerdir.

• Okul içinde düzenlenen tüm etkinlikler öğrenciye yöneliktir. Diğer bir deyişle, okulların varlık nedeni öğrencilerdir.

• Okuldaki öğretimin etkili olabilmesi için öğrencilerin fiziksel, zihinsel ve sosyal beceri düzeylerinin bilinmesi önemlidir. Bu şekilde öğrencinin eğitim ihtiyacı belirlenirken, eğitim yoluyla hangi davranışları öğrenip hangilerini öğrenemeyeceği hakkında fikir sahibi olunur.

58/85

Okulda Öğrencilerden Beklenenler…

• Derslere devam etme• Derslerini çalışma• Öğretmen, yönetici ve arkadaşlarına saygılı

olma• Arkadaşları ile iyi geçinme• Okul kurallarına uyma vs.

59/85

Okulun Öğeleri: Öğretmen

Öğretmenin başlıca görevlerini üç ana başlıkta incelemek mümkündür;

• Öğretmenlerin öğretim işleri ile ilgili görevleri• Öğretmenlerin eğitim işleri ile ilgili görevleri• Öğretmenlerin yönetim işleri ile ilgili görevleri

60/85

Öğretmenlerin Öğretim İşleri ile İlgili Görevleri

• Kendisine verilen dersleri işlemek• Her ders yılı başında öğretim programının

uygulamalarını içeren bir yıllık plan hazırlamak ve müdüre sunmak

• Zümre öğretmelerle işbirliği yapmak• Öğrencilere ödev vermek ve kişisel çalışmaya yöneltmek• Ölçme ve değerlendirme yapmak ve sisteme girmek• Verdiği ders, ödev, yaptığı deney ve yoklama ile ilgili

bilgileri her ders sınıf defterine yazmak• Yoklama yapmak• Derste, laboratuvarda veya gezi-gözlem faaliyetlerinde

yapılanları her hafta sonunda müdüre rapor etmek

61/85

Öğretmenlerin Eğitim İşlerindeki Görevleri

• Haftada bir gün nöbet tutmak• Öğretmenler kurulunca ya da okul müdürlüğünce

verilen öğrenci kurullarını yönetmek ve her türlü eğitim çalışmalarına katılmak

• Öğretmenler Kurulu kararıyla kendilerine verilen sınıfın eğitim işlerini yerine getirmek

62/85

Öğretmenlerin Yönetim İşindeki Görevleri

• Okulun disiplin ve onur kurulu ile eğitim ve yönetim kurullarında kendisine verilen görevleri yapmak

• Öğretmenler Kurulu toplantısına katılmak• Müdürün uygun bulacağı şekilde okulun diğer

yönetim işlerine yardımcı olmak• Tebliğler dergisini okumak

63/85

Okulun Öğeleri: Yönetici

• Yönetici: Okulun amaçlarına ulaşması için gerekli insan ve maddi kaynakların en verimli biçimde kullanılmasından sorumludur.

• Atama yoluyla yöneticilik statüsüne gelirler. Statünün verdiği yetki sosyal ve teknik yetkilerle desteklenmelidir.

• Sosyal yetki; yöneticinin etrafındaki gruptan, okulun iç ve dış öğelerinden gelir. Yöneticinin öğretmenler tarafından sevilip sayılması onun sosyal yetkisini artırır.

• Teknik yetki; yöneticinin yönetim bilgi ve becerileri ile ilgilidir. Gerekli yönetim bilgilerine sahip olma ve bunu gerçekleştirdiği faaliyetler ve aldığı kararlarla ortaya koyma teknik yetkinin göstergesidir.

64/85

Okulun Öğeleri: YöneticiOkullarda yönetimden sorumlu kişi müdürdür. Yönetmeliklerde belirtilen okul müdürü görevleri aşağıdaki gibi özetlenebilir;

• Okulu müdür yönetir. Yönetim işlerinde müdüre; müdür yardımcıları, öğretmenler, stajyer öğretmenler yardımcıdır.

• Müdür; kanun, yönetmelik ve emirlerin sınırları içinde okulun bütün işlerini çevirmeye, düzene koymaya ve denetlemeye yetkilidir.

• Okulun eğitim ve disiplin işlerini düzenler.• Müdür diploma tasdikname gibi belgeleri müdür yardımcıları

ile imzalar ve onaylar. • Okulun giderleri ve ayniyat işleri ile ilgili kanun ve yönetmelik

çerçevesinde onaylar.

65/85

Okulun Öğeleri: YöneticiMüdür, öğretim programının aksamadan

yürütülmesini sağlamalıdır. Bunun için; Ders yılı başında yıllık planı almak, planların

uygulanıp uygulanmadığını belirlemek ve bitirilmeyen kısımları nedenleriyle bakanlığa bildirmek

Zümre öğretmenler arasında işbirliği sağlamak Derslerin verimini artıracak maddi olanakları

sağlamak, okuldaki araç-gereç, laboratuar ve kütüphanelerden öğrencilerin yaralanmalarını düzeltmek

Gezi-gözlem faaliyetlerini plana-programa bağlamak Nöbet çizelgelerini düzenlemek ve uygulamak

66/85

Okulun Öğeleri: Yönetici

Zaman zaman öğretmenlerin derslerini ve işlerini kontrol etmek

Ders yılı başında derslerin öğretmenlere dağıtımını yapmak

Okulla ilgili olağanüstü halleri hemen valiliğe bildirmek

Evde ders çalışma olanağı bulamayan öğrenciler için çalışma saatleri dışında okuldan yararlanmalarını sağlamak

gibi görevleri yerine getirmelidir.

67/85

Okulun Öğeleri: Bina, Araç ve Gereçler

• Okul eğitimi okul binasında sınıflarda gruplar içinde yürütülür.

Tartışma: Bina, araç ve gereçler eğitim, öğretim ve öğrenme üzerine ne kadar etkilidir?

• Bina; çocuğun tuvalet, beslenme, barınma gibi temel fiziksel ihtiyaçlarını ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde düzenlenmelidir.

68/85


Okul binasında bulunması gereken özellikler şunlardır;

• Okul binaları temiz, bakımlı ve sağlam olmalı• Okul binalarının büyüklüğü öğrenci sayısı ile

uyumlu olmalı• Çocukların oyun oynayabileceği büyük bir

bahçesi olması• Çocukların spor yapmalarına ve sosyal

faaliyetlerde bulunmalarına olanak sağlayıcı geniş kapalı alanlara sahip olması

• Dersliklerin yanı sıra fen ve bilgisayar laboratuarı, kütüphanesi bulunmalı

69/85


• Öğrenci sayısı ve sağlık koşullarına uygun lavabo ve tuvaletler olmalı

• Dersliklerin güneş görmesi, aydınlık olması ve öğretim araç gereçlerin kullanımını sağlayacak donanıma sahip olması

• Okulun ve dersliklerin iç donanımında öğrenciler için tehlikeli olabilecek malzeme kullanılmaması

• Sıra, sandalye, lavabolar öğrencilerin fiziksel yapısına uygun olması

• Binada derslikler ile öğretmenler odası, yönetim odası, laboratuarlar arasında ulaşım kolay olması

70/85


Hedeflerin kazandırılmasında için öğretmene yardımcı eğitim araç ve gereçlere (yazı tahtası-tebeşir, modeller, haritalar, slayt, video kaseti, CD-ROM,…) sahip olunmalıdır.

Mesleki okullarda meslekle ilişkili laboratuar, atölye, v.b mekanların olması önemlidir.

Okulun fiziki yapısı, araç-gereçlerin yeterli sayıda ve nitelikte olması bir yandan öğrenmeyi kolaylaştırırken bir yandan da öğrencilerin okula ve derslere yönelik tutumlarını olumlu yönde etkiler.

71/85

Okulun Öğeleri: Çevre

• Okul toplumdaki bireylerin eğitilmesi işlevini üstlendiği için birçok toplumsal kurum ve grup okullarda gerçekleştirilen etkinliklerle ilgilenir. Okulla yakın ilişki içinde olan bu kurum ve gruplar okulun çevresini oluşturur.

• Okulun yakın çevresini oluşturan kişi, grup ve kurumların en etkililer;

veliler, okul-aile birliğiişverenlerbasın….

72/85

Okulun Öğeleri Arasındaki İlişkiler

• Okulun öğeleri arasındaki ilişkiler çok yönlü ve karmaşıktır.

• Okulun amaçlarına ulaşabilmesi için bu öğeler arasında bir uyum ve denge olması gerekir.

• Okul içinde bu denge sağlanırken, çevrenin okul üzerindeki etkisi de göz önünde bulundurulmalıdır.

• Çevredeki öğelerden de okulun amaçları doğrultusunda yararlanılmalıdır.

73/85

Sınıf OrtamıOkullarda eğitim, benzer yaş grubunda ve benzer bilgi ve becerilere sahip öğrencilerle sınıf adı verilen odalarda yürütülür.

– Sınıftaki öğrencilerin kişilik özellikleri, – Öğrencilerin okula ve derse yönelik tutumları, – Ders çalışma ve dinleme alışkanlıkları, – Sahip oldukları kültürel birikimleri,– Öğrenciler arasındaki ilişkiler,– Sınıfın fiziksel koşulları,– Öğrenci-öğretmen etkileşimi

bir bütün olarak sınıf ortamını oluşturur.

74/85

Sınıfın Özellikleri

• Fiziksel özellikleri– Sınıftaki öğrencilerin sayısı– Sınıfın estetik görünümü– Isı, ışık, temizlik ve gürültü düzeyi

• Sosyal özellikleri– Her sınıftaki öğrenciler küçük bir toplumsal

grup oluşturur. Dolayısıyla bir grupta olması gereken özelliklere sahiptir

75/85

Sınıfın Sosyal (Toplumsal) Özellikleri

• Her grubun ortak amaçları ve özellikleri vardır.• Bireylerin grup içindeki davranışları, tek başlarına

gösterdikleri davranışlardan farklıdır.• Grubun birey üzerinde toplumsal baskı kurma etkisi

vardır.• Her grubun kendine özgü norm ve değerleri vardır.• Grubun bireylerin verimliliği üzerinde etkisi vardır.• Birey grup içinde daha fazla risk alma eğilimindedir.• Her grup kendi içinde zamanla bir lider çıkarır.

76/85

Sınıf İçi Etkileşim

Öğrenci-öğrenci etkileşimi;• Sınıftaki öğrenci-öğrenci etkileşimi, sınıf

normunun ortaya çıkmasında önemli rol oynar. Öğrencilerin çoğunun ders çalışmama, sınıf dışı etkinliklerle uğraşma gibi olumsuz davranışları benimsemesi diğer öğrencileri de etkileyebilir ve sınıf ortamını bütün olarak bozabilirler.

• Bireyler içinde bulundukları grubun yargı standartlarına uyma eğilimindedir.

77/85


Öğrenci-öğrenci etkileşimi;

• Bir sınıfın tümü çalışkan ya da tembel değildir. Sınıfta öğrenciler bazı ortak amaç ve çıkarlar için birleşirken, çoğunlukla sınıf içinde alt gruplar oluştururlar.

• Birbirine benzeyen kişiler etkileşim kurma eğilimindedir. Bu eğilim öğrencilerin birbirlerini çekerek alt gruplar oluşturmalarını sağlar.

78/85


Öğrenci-öğrenci etkileşimi;• Sınıfta derslerle fazla ilgilenmeyen, daha çok sosyal

etkinliklerle ilgilenen öğrenciler bir grup oluşturur. Aynı şekilde dersleri dikkatle izleyen, ödevlerini düzenli yapan ve akademik olarak başarılı olan öğrenciler de başka bir grup oluştururlar. Bu iki uç grup sınıf ortamının oluşmasında etkili olur.

• Bu grupların dışında kalan öğrenciler, birkaç kişilik gruplar oluşturarak ya da gruptan uzak durarak herkes ile mesafeli ilişki kurarlar.

• Okullarda olumsuz davranışlara sahip öğrencilerin etkili alt gruplar oluşturduğu sınıflar, yönetim tarafından dağıtılmalıdır.

79/85


Öğretmen-öğrenci etkileşimi;

• Sınıf ortamında diğer bir önemli etkileşim öğrenci-öğretmen etkileşimidir.

• Öğretmen sınıfın doğal bir lideri haline gelirse öğrenciler öğretmenin koyduğu kurallara uyma eğilimi gösterir.

• Öğretmen öğrenciler için bir model oluşturarak onların tutumlarını ve değerlerini bilinçli yada bilinçsiz bir şekilde etkileyebilir.

80/85


Öğretmen-öğrenci etkileşimi;

• Öğrencileri tarafından sevilen, sayılan öğretmenleri öğrenciler üzerinde çok olumlu etkileri vardır.

• Diğer taraftan öğrencilerin kişilik özellikleri, aile yapıları, sosyo-ekonomik durumları ve tutumları da öğretmeni etkiler.

• Aynı öğretmen iki ayrı grup dinamiğine sahip sınıfta farklı performans gösterebilir.

81/85

• Dinlediğiniz

82/85

• İçin

83/85

• Teşekkürler

84/85

Kaynaklar• Nevin Saylan (2010). Eğitim Bilimine Giriş. Anı

Yayıncılık: Ankara• Alipaşa Ayas, Muammer Çalık, Durmuş Ekiz, vd.

(2010). Ders Notları

85/85

omes 101 eğitim bilimlerine giriş

Documents