Mustafa Kemalin 22 Eyll 1924te Sam-sun stiklal Ticaret Mektebinde yaptkonumann canalc ksmn hepimiz

ezbere biliriz: Efendiler; dnyada her ey iin, me-deniyet iin, hayat iin, muvaffakiyet iin en haki-ki mrit ilimdir, fendir. lim ve fennin haricindemrit aramak gaflettir, cehalettir, dalalettir.

Bu konumayla, Trk milletine,zellikle genlere ve retmenlere,Atatrk adeta, ilk hedefiniz bilimdir,ileri demektedir. Birka ay sonraTrkiyenin ilk popler bilim dergisiFen lemi, Mehmet Refik (Fenmen)tarafndan yaymlanr. Ocak 1925 Aralk 1926 arasnda toplam 24 saykar. Nshas 10 kurutur1.

* * *Refik Fenmen, Trkiyede elekt-

rifikasyonun ve madenciliin temeli-ni atmtr. Daha 1919da Darlf-nnun (yani eski stanbul niversi-tesinin) kz ve erkek rencileriniayn salonda oturtarak ders veren ilkretmendi. Trk bilimine hizmetlerinden dolay,Refik Fenmen ad stanbulun Ortakynde birkmaz sokaa verilmitir. Belediye encmenininbilime verdii deer, sokan girilir olmasndanbellidir.

* * *Aradan aa yukar 80 yl geer. Matematik

profesr Ali Nesin, Matematik Dnyas adl der-ginin sorumluluunu stlenir. ok keyifli bir dergihazrlar. Sat ve abonelikler stel (egizponansiyel)artar. Cumhuriyet Kitap Ekinde 23 Ekim 2003teyaymlanan yleisinde Ali Nesin yle der:

[...] Her kesimden abonemiz var. Ama memle-ket memleket olsa MEB, YK, Genel Kurmay,Babakanlk dergiyi destekler, ktphaneler, ni-versiteler, liseler, ocuk esirgeme kurumlar, kla-

lar, ordu evleri, retmen evleri, sendikalar aboneolur. [Oldu olacak itfaiyecileri de ekleseydi!] Birktphane byle bir dergiye abone olmazsa hangidergiye abone olur? Bu dergiyi devlet desteklemez-se hangi dergiyi destekler? Politikas, dini, dili,inanc yok; rengi, kokusu, tortusu yok; kimseyi z-mez, dnce suu ilemez. [...]

Trkiyenin ilk popler bilim der-gisi Fen lemi yaymlandnda dne-min bavekili smet Paa dergiye aa-daki mesaj gndermitir:

Elektrik mhendisi, mderrisMehmet Refik Beyefendiye,

Kymetli Fen lemini fahr(vn) ve meserret (sevin) ile oku-dum. Mhendislik ve irfan hayatmz-da haiz olduunuz mevkii, fenni neri-yat halk tabakalarna isal etmek (ula-trmak) iin gsterdiiniz gayret ve te-ebbs ile, yeni bir vadide mucib-i isti-fade klmak istiyorsunuz. Teebb-snz tebrik ederim. Muhta olduu-muz, tamimini (genelletirilmesini), te-

kamln arzu ettiimiz bir teebbstr. Bu vesileile de teyd-i hrmet ederim.

10 Kanun-i sani 341 (10 ubat 1925)smet

* * *Aziz okurlarmn, Hocam, biz bunlar biliyo-

ruz, sen ne amala yazp duruyorsun imdi? de-diklerini duyar gibi oluyorum. Aklayaym.

Olur a, bu yazy okuyan 2004 TrkiyesininCumhurreisi ve Bavekili, 80 yl ncesinin gelene-ini srdrmek isteyip Matematik Dnyasnaabone olur ve birer kutlama mesaj gnderirler.

Zaten, yurdun drt bir yann gzeten birCumhurreis ve Bavekilin Matematik Dnyasnnbu tek dii kalm ve en ksa zamanda diiye gidipondan da kurtulacak olan en son (konik) keyazarn izlemedii dnlemez.

112

Matematik Dnyas, 2004 Yaz

Olur a...Konik Yazar: Piref. H. kke / prof@okkes.com - www.okkes.com

1 Osman Bahadr, Cumhuriyetin lk Bilim Dergileri ve Modern-leme, zdm Yaynlar, 2001.