ogólne informacje na temat polimerów

18
Ogólne Ogólne informacje informacje na temat na temat polimerów. polimerów.

Upload: oki

Post on 05-Jan-2016

63 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

Ogólne informacje na temat polimerów. Tworzywa sztuczne. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Ogólne informacje na temat polimerów

Ogólne Ogólne informacje na informacje na

temat temat polimerów.polimerów.

Page 2: Ogólne informacje na temat polimerów

Tworzywa sztuczneTworzywa sztuczne

Są to materiały oparte Są to materiały oparte na polimerach na polimerach syntetycznych, lub syntetycznych, lub zmodyfikowanych zmodyfikowanych naturalnych, naturalnych, zastępujące tradycyjne zastępujące tradycyjne tworzywa takie jak tworzywa takie jak drewno, ceramika, drewno, ceramika, metal, kauczuk metal, kauczuk naturalny, gutaperka i naturalny, gutaperka i inne. Ponadto, wiele inne. Ponadto, wiele tworzyw sztucznych tworzyw sztucznych posiada własności posiada własności niemożliwe do uzyskania niemożliwe do uzyskania z zastosowaniem z zastosowaniem surowców naturalnych.surowców naturalnych.

Page 3: Ogólne informacje na temat polimerów

W skład tworzyw sztucznych W skład tworzyw sztucznych oprócz polimerów wchodzą oprócz polimerów wchodzą różnego rodzaju dodatki różnego rodzaju dodatki nadające im określone nadające im określone właściwości fizyczne. Mogą to właściwości fizyczne. Mogą to być:być:

napełniaczenapełniacze plastyfikatoryplastyfikatory stabilizatory [antyozonanty, stabilizatory [antyozonanty,

dodatki zmniejszające dodatki zmniejszające palność]palność]

antystatykiantystatyki barwnikibarwniki dodatki przeciwściernedodatki przeciwścierne

Tworzywa sztuczne znajdują się Tworzywa sztuczne znajdują się w wielu dziedzinach w wielu dziedzinach gospodarki. Do najczęściej gospodarki. Do najczęściej spotykanych należą:spotykanych należą:

termoplastyczne [polietylen, termoplastyczne [polietylen, polistyren, polichlorek winylu, polistyren, polichlorek winylu, polimetakrylan metylu]polimetakrylan metylu]

termoutwardzalne [bakelit]termoutwardzalne [bakelit] chemoutwardzalne [żywice chemoutwardzalne [żywice

epoksydowe]epoksydowe]

Page 4: Ogólne informacje na temat polimerów

Historia tworzyw Historia tworzyw sztucznych:sztucznych:

Pierwsze w skali przemysłowej próby chemiczne Pierwsze w skali przemysłowej próby chemiczne modyfikowania związków wielkocząsteczkowych rozpoczęto modyfikowania związków wielkocząsteczkowych rozpoczęto 1850–75. W 1872 w USA otrzymano celuloid, w Niemczech 1850–75. W 1872 w USA otrzymano celuloid, w Niemczech — 1897 uruchomiono produkcję galalitu, a 1904 — 1897 uruchomiono produkcję galalitu, a 1904 acetylocelulozy. Pierwszymi syntetycznymi tworzywami acetylocelulozy. Pierwszymi syntetycznymi tworzywami sztucznymi były żywice fenolowo-formaldehydowe sztucznymi były żywice fenolowo-formaldehydowe otrzymane 1872 (A. Baeyer), jednak produkcję ich podjęto otrzymane 1872 (A. Baeyer), jednak produkcję ich podjęto dopiero 1909 na podstawie patentu belg. chemika H. dopiero 1909 na podstawie patentu belg. chemika H. Baekelanda. W 1928–31 rozpoczęto produkcję większości Baekelanda. W 1928–31 rozpoczęto produkcję większości tworzyw poliwinylowych. Pierwsze tworzywa poliamidowe tworzyw poliwinylowych. Pierwsze tworzywa poliamidowe wyprodukowano 1937 w USA, polietylen wysokociśnieniowy wyprodukowano 1937 w USA, polietylen wysokociśnieniowy w 1939 w Wielkiej Brytanii, w USA rozpoczęto produkcję w 1939 w Wielkiej Brytanii, w USA rozpoczęto produkcję tworzyw poliestrowych w 1942 r, polichlorku winylidenu w tworzyw poliestrowych w 1942 r, polichlorku winylidenu w 1942 r, silikonów w 1943 r. Dalszy rozwój tworzyw 1942 r, silikonów w 1943 r. Dalszy rozwój tworzyw sztucznych był związany z wyprodukowaniem żywic sztucznych był związany z wyprodukowaniem żywic epoksydowych w Szwajcarii, poliformaldehydu w 1946 w epoksydowych w Szwajcarii, poliformaldehydu w 1946 w USA, w RFN polietylenu niskociśnieniowego w 1956 i USA, w RFN polietylenu niskociśnieniowego w 1956 i poliwęglanów w 1957, polipropylenu w 1957 we Włoszech. poliwęglanów w 1957, polipropylenu w 1957 we Włoszech.

Page 5: Ogólne informacje na temat polimerów

TermoplastyTermoplasty Tworzywo termoplastyczneTworzywo termoplastyczne jest to tworzywo sztuczne, które w jest to tworzywo sztuczne, które w

określonej temperaturze i ciśnieniu zaczyna mieć własności określonej temperaturze i ciśnieniu zaczyna mieć własności lepkiego płynu. Tworzywa termoplastyczne można kształtować lepkiego płynu. Tworzywa termoplastyczne można kształtować przez tłoczenie i wtryskiwanie w podwyższonej temperaturze a przez tłoczenie i wtryskiwanie w podwyższonej temperaturze a następnie szybkie schłodzenie do temperatury użytkowej.następnie szybkie schłodzenie do temperatury użytkowej.

Termoplasty można przetwarzać wielokrotnie w przeciwieństwie do Termoplasty można przetwarzać wielokrotnie w przeciwieństwie do duroplastów, jednak po każdym przetworzeniu zazwyczaj duroplastów, jednak po każdym przetworzeniu zazwyczaj pogarszają się ich własności użytkowe i mechaniczne na skutek pogarszają się ich własności użytkowe i mechaniczne na skutek zjawiska depolimeryzacji oraz degradacji tworzących te tworzywa zjawiska depolimeryzacji oraz degradacji tworzących te tworzywa polimerów lub żywic.polimerów lub żywic.

Dzięki zjawisku termoplastyczności tworzyw sztucznych, można je Dzięki zjawisku termoplastyczności tworzyw sztucznych, można je kształtować w jednym, względnie prostym i szybkim procesie kształtować w jednym, względnie prostym i szybkim procesie technologicznym. Umożliwia to tworzenie z nich przedmiotów o technologicznym. Umożliwia to tworzenie z nich przedmiotów o bardzo złożonym kształcie, który nie mógłby być osiągnięty przy bardzo złożonym kształcie, który nie mógłby być osiągnięty przy pomocy technik skrawania, stosowanych dla metali czy technik pomocy technik skrawania, stosowanych dla metali czy technik spiekania stosowanych dla materiałów ceramicznych. Oprócz spiekania stosowanych dla materiałów ceramicznych. Oprócz masowej produkcji z tworzyw termoplastycznych za pomocą masowej produkcji z tworzyw termoplastycznych za pomocą technologii wtrysku skomplikowanych kształtek wykorzystywanych technologii wtrysku skomplikowanych kształtek wykorzystywanych jako naczynia domowego użytku, elementy zabawek, mebli czy jako naczynia domowego użytku, elementy zabawek, mebli czy karoserii samochodów, można z nich także otrzymywać rury i folie karoserii samochodów, można z nich także otrzymywać rury i folie w procesach ciągłego tłoczenia i wytłaczania. Wydmuchiwanie w procesach ciągłego tłoczenia i wytłaczania. Wydmuchiwanie tworzyw termoplastycznych jest z kolei stosowane masowo do tworzyw termoplastycznych jest z kolei stosowane masowo do produkcji plastikowych butelek.produkcji plastikowych butelek.

Page 6: Ogólne informacje na temat polimerów

POLIMERYPOLIMERY Substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, Substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej,

które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami. Przez "bardzo dużą masę cząsteczkową" zwanych merami. Przez "bardzo dużą masę cząsteczkową" rozumie się zwykle taką sytuację, gdy odjęcie lub przyłączenie rozumie się zwykle taką sytuację, gdy odjęcie lub przyłączenie jednego meru nie zmienia w zasadniczym stopniu ogólnych jednego meru nie zmienia w zasadniczym stopniu ogólnych własności chemicznych i fizycznych związku chemicznego. własności chemicznych i fizycznych związku chemicznego. Odróżnia to polimery od oligomerów, które mają jeszcze na Odróżnia to polimery od oligomerów, które mają jeszcze na tyle małą masę cząsteczkową, że dodanie do nich lub odjęcie tyle małą masę cząsteczkową, że dodanie do nich lub odjęcie jednego meru skutkuje zauważalną zmianą np. ich jednego meru skutkuje zauważalną zmianą np. ich temperatury topnienia.temperatury topnienia.

Polimery naturalne są jednym z podstawowych budulców Polimery naturalne są jednym z podstawowych budulców organizmów żywych, a syntetyczne tworzyw sztucznych oraz organizmów żywych, a syntetyczne tworzyw sztucznych oraz wielu innych powszechnie wykorzystywanych produktów wielu innych powszechnie wykorzystywanych produktów chemicznych takich jak: farby, lakiery, oleje przemysłowe, chemicznych takich jak: farby, lakiery, oleje przemysłowe, środki smarujące, kleje itp. Otrzymuje się je w wyniku środki smarujące, kleje itp. Otrzymuje się je w wyniku łańcuchowych lub sekwencyjnych reakcji polimeryzacji ze łańcuchowych lub sekwencyjnych reakcji polimeryzacji ze związków posiadających minimum dwie grupy funkcyjne związków posiadających minimum dwie grupy funkcyjne zwanych zwanych monomerami. monomerami.

Page 7: Ogólne informacje na temat polimerów

MerMer

MerMer to najprostszy, jaki da się wyróżnić, to najprostszy, jaki da się wyróżnić, stale powtarzający się fragment cząsteczek stale powtarzający się fragment cząsteczek polimerów.polimerów.

Page 8: Ogólne informacje na temat polimerów

MonomeryMonomery MonomeryMonomery to proste cząsteczki tego samego związku to proste cząsteczki tego samego związku

chemicznego, z których w wyniku polimeryzacji powstaje chemicznego, z których w wyniku polimeryzacji powstaje polimer.polimer.

Monomery stosowane do syntezy polimerów syntetycznych Monomery stosowane do syntezy polimerów syntetycznych można podzielić na:można podzielić na:

monomery winylowemonomery winylowe są to związki posiadające wiązania są to związki posiadające wiązania wielokrotne węgiel-węgiel, (jak np. etylen CH2=CH2), które wielokrotne węgiel-węgiel, (jak np. etylen CH2=CH2), które pękając w trakcie reakcji polimeryzacji prowadzą do pękając w trakcie reakcji polimeryzacji prowadzą do powstawania poliolefin powstawania poliolefin

monomery cyklicznemonomery cykliczne są to związki posiadające naprężone są to związki posiadające naprężone układy cykliczne (np. cyklobutan), które mogą pękać w układy cykliczne (np. cyklobutan), które mogą pękać w trakcie polimeryzacji - otrzymuje się w ten sposób wiele trakcie polimeryzacji - otrzymuje się w ten sposób wiele polimerów np. poliamidy. polimerów np. poliamidy.

monomery funkcyjnemonomery funkcyjne są to związki, które posiadają są to związki, które posiadają minimum dwie reaktywne grupy funkcyjne, które reagując minimum dwie reaktywne grupy funkcyjne, które reagując ze sobą w wyniku reakcji polikondensacji lub poliaddycji ze sobą w wyniku reakcji polikondensacji lub poliaddycji prowadzą do otrzymania polimerów posiadających prowadzą do otrzymania polimerów posiadających charakterystyczne układy wiązań np. poliueratanów.charakterystyczne układy wiązań np. poliueratanów.

Monomerami ulegającymi polimeryzacji są przede wszystkim Monomerami ulegającymi polimeryzacji są przede wszystkim związki zawierające wiązania wielokrotne (podwójne lub związki zawierające wiązania wielokrotne (podwójne lub potrójne) czyli węglowodory nienasycone.potrójne) czyli węglowodory nienasycone.

Page 9: Ogólne informacje na temat polimerów

Węglowodory nienasyconeWęglowodory nienasycone

Węglowodory nienasycone są to związki, w Węglowodory nienasycone są to związki, w cząsteczkach których znajdują się atomy węgla cząsteczkach których znajdują się atomy węgla powiązane ze sobą wiązaniami podwójnymi i powiązane ze sobą wiązaniami podwójnymi i potrójnymi. Nazywa się je tak dlatego, ponieważ potrójnymi. Nazywa się je tak dlatego, ponieważ ich cząsteczki mają mniejszą liczbę atomów ich cząsteczki mają mniejszą liczbę atomów wodoru niż związki nasycone, wiązania wodoru niż związki nasycone, wiązania wielokrotne (podwójne i potrójne) są mniej wielokrotne (podwójne i potrójne) są mniej trwałe, niż pojedyncze i  dlatego stosunkowo trwałe, niż pojedyncze i  dlatego stosunkowo łatwo pękają w czasie reakcji chemicznych. łatwo pękają w czasie reakcji chemicznych.

Page 10: Ogólne informacje na temat polimerów

Podział węglowodorów Podział węglowodorów nienasyconych:nienasyconych:

alkenyalkeny (olefiny) - zawierające wiązania podwójne (np. (olefiny) - zawierające wiązania podwójne (np. etylen) etylen)

dienydieny - zawierające dwa wiązania podwójne - zawierające dwa wiązania podwójne alleny alleny - w których występują skumulowane układy - w których występują skumulowane układy

wiązań podwójnych (C=C=C) wiązań podwójnych (C=C=C) dieny sprzężonedieny sprzężone - w których występują dwa wiązania - w których występują dwa wiązania

podwójne przedzielone jednym pojedynczym: (C=C-podwójne przedzielone jednym pojedynczym: (C=C-C=C) (np. butadien) C=C) (np. butadien)

polienypolieny- w których występuje więcej niż dwa wiązania - w których występuje więcej niż dwa wiązania podwójne. podwójne.

alkinyalkiny - w których występują wiązania potrójne węgiel- - w których występują wiązania potrójne węgiel-węgiel (np. acetylen) węgiel (np. acetylen)

Page 11: Ogólne informacje na temat polimerów

Podział polimerów:Podział polimerów:

Ze względu na pochodzenie:Ze względu na pochodzenie: polimery syntetycznepolimery syntetyczne są to polimery pochodzące w 100% z są to polimery pochodzące w 100% z

syntezy chemicznej zaczynającej się od prostych monomerówsyntezy chemicznej zaczynającej się od prostych monomerów polimery naturalnepolimery naturalne są to polimery wytwarzane w 100% przez są to polimery wytwarzane w 100% przez

organizmy żywe; są to m.in. celuloza, białka, kwasy organizmy żywe; są to m.in. celuloza, białka, kwasy nukleinowe.nukleinowe.

polimery modyfikowanepolimery modyfikowane są to polimery naturalne, które jednak są to polimery naturalne, które jednak zostały sztucznie zmodyfikowane chemicznie, zwykle w celu zostały sztucznie zmodyfikowane chemicznie, zwykle w celu zmiany ich własności użytkowych np.: octan celulozy, białko zmiany ich własności użytkowych np.: octan celulozy, białko modyfikowane, skrobia modyfikowana.modyfikowane, skrobia modyfikowana.

Page 12: Ogólne informacje na temat polimerów

Zastosowanie polimerówZastosowanie polimerów

tworzywa sztucznetworzywa sztuczne farby i lakiery farby i lakiery kleje i podobne środki powierzchniowo czynne kleje i podobne środki powierzchniowo czynne polimery ciekłokrystaliczne polimery ciekłokrystaliczne membrany i inne materiały o zdolnościach membrany i inne materiały o zdolnościach

rozdzielczych rozdzielczych mikrosfery polimerowemikrosfery polimerowe

Page 13: Ogólne informacje na temat polimerów

PolimeryzacjaPolimeryzacja

PolimeryzacjaPolimeryzacja to reakcja, w wyniku której związek chemiczny o małej to reakcja, w wyniku której związek chemiczny o małej masie cząsteczkowej zwany monomerem lub mieszanina kilku takich masie cząsteczkowej zwany monomerem lub mieszanina kilku takich związków reagują same z sobą, aż do wyczerpania wolnych grup związków reagują same z sobą, aż do wyczerpania wolnych grup funkcyjnych, w wyniku czego powstają cząsteczki o wielokrotnie większej funkcyjnych, w wyniku czego powstają cząsteczki o wielokrotnie większej masie cząsteczkowej od substratów, tworząc polimer. masie cząsteczkowej od substratów, tworząc polimer.

Począwszy od lat 30. XX w. wiele reakcji polimeryzacji wykorzystanych Począwszy od lat 30. XX w. wiele reakcji polimeryzacji wykorzystanych jest w przemyśle.jest w przemyśle.

Szybkość polimeryzacji uzależniona jest od:Szybkość polimeryzacji uzależniona jest od: temperatury, temperatury, ciśnienia,ciśnienia, ilości,ilości, rodzaju inicjatora lub katalizatora. rodzaju inicjatora lub katalizatora.

Page 14: Ogólne informacje na temat polimerów

W reakcji polimeryzacji wiązanie podwójne ulega przekształceniu w W reakcji polimeryzacji wiązanie podwójne ulega przekształceniu w wiązanie pojedyncze pod wpływem inicjatora. W czasie przekształcania wiązanie pojedyncze pod wpływem inicjatora. W czasie przekształcania ulega rozerwaniu jedno z wiązań w wiązaniu podwójnym a do uwolnionych ulega rozerwaniu jedno z wiązań w wiązaniu podwójnym a do uwolnionych końców dołącza się druga cząsteczka również z tak samo przekształconym końców dołącza się druga cząsteczka również z tak samo przekształconym wiązaniem – etap 1. Następuje proces dalszej syntezy (etap 2), wzrost wiązaniem – etap 1. Następuje proces dalszej syntezy (etap 2), wzrost łańcucha węglowego a cząsteczka olbrzym stopniowo się rozrasta, dopóki łańcucha węglowego a cząsteczka olbrzym stopniowo się rozrasta, dopóki w środowisku reakcji nie zniknie inicjator.w środowisku reakcji nie zniknie inicjator.Cząsteczki które powstają mają masę cząsteczkową rzędu 100 000 i Cząsteczki które powstają mają masę cząsteczkową rzędu 100 000 i więcej. więcej.

Page 15: Ogólne informacje na temat polimerów

Reakcje polimeryzacji można Reakcje polimeryzacji można podzielić na:podzielić na:

stopniowestopniowe - w których reakcja następuje "krok po kroku", tj. - w których reakcja następuje "krok po kroku", tj. najpierw reagują z sobą dwa monomery tworząc dimer, a następnie najpierw reagują z sobą dwa monomery tworząc dimer, a następnie dimery reagują z sobą tworząc tetramery itd. ; w stopniowej dimery reagują z sobą tworząc tetramery itd. ; w stopniowej polimeryzacji masa cząsteczkowa produktu bardzo silnie zależy od polimeryzacji masa cząsteczkowa produktu bardzo silnie zależy od stopnia przereagowania monomerów zgodnie z równaniem stopnia przereagowania monomerów zgodnie z równaniem Carothersa; aby uzyskać polimer o dużej masie cząsteczkowej Carothersa; aby uzyskać polimer o dużej masie cząsteczkowej należy osiągnąć wysoki stopień przereagowania monomerównależy osiągnąć wysoki stopień przereagowania monomerów

łańcuchowełańcuchowe - w których reakcja następuje "lawinowo", zaczyna się - w których reakcja następuje "lawinowo", zaczyna się ona od reakcji inicjowania aktywnej formy monomeru, która jest w ona od reakcji inicjowania aktywnej formy monomeru, która jest w stanie przyłączać do siebie kolejne monomery w reakcji propagacji stanie przyłączać do siebie kolejne monomery w reakcji propagacji pozostając aktywna aż do momentu "śmierci" w wyniku reakcji pozostając aktywna aż do momentu "śmierci" w wyniku reakcji terminacji; reakcje terminacji i inicjacji przebiegają stosunkowo terminacji; reakcje terminacji i inicjacji przebiegają stosunkowo wolno, natomiast reakcja propagacji przebiega błyskawicznie, wolno, natomiast reakcja propagacji przebiega błyskawicznie, dzięki czemu można w tym procesie uzyskać polimery o dużych dzięki czemu można w tym procesie uzyskać polimery o dużych masach cząsteczkowych; w polimeryzacji łańcuchowej nie potrzeba masach cząsteczkowych; w polimeryzacji łańcuchowej nie potrzeba osiągać wysokiego stopnia przereagowania monomerów; masa osiągać wysokiego stopnia przereagowania monomerów; masa cząsteczkowa uzyskiwanego polimeru zależy głównie od stosunku cząsteczkowa uzyskiwanego polimeru zależy głównie od stosunku szybkości reakcji inicjacji i terminacji do szybkości reakcji szybkości reakcji inicjacji i terminacji do szybkości reakcji propagacji; szczególnym przypadkiem polimeryzacji łańcuchowej propagacji; szczególnym przypadkiem polimeryzacji łańcuchowej jest polimeryzacja żyjąca.jest polimeryzacja żyjąca.

Page 16: Ogólne informacje na temat polimerów

Ze względów technologicznych Ze względów technologicznych rozróżnia się:rozróżnia się:

Polimeryzację blokowąPolimeryzację blokową Polimeryzację w roztworzePolimeryzację w roztworze Polimeryzację emulsyjnąPolimeryzację emulsyjną Polimeryzację w zawiesiniePolimeryzację w zawiesinie Polimeryzację w fazie gazowejPolimeryzację w fazie gazowej

Page 17: Ogólne informacje na temat polimerów

PolikondensacjaPolikondensacja Polikondensacja jest to proces syntezy polimeru polegający na reakcji Polikondensacja jest to proces syntezy polimeru polegający na reakcji

cząsteczek związków chemicznych ze sobą, zawierających reaktywne cząsteczek związków chemicznych ze sobą, zawierających reaktywne grupy, przy czym wydzielają się małocząsteczkowe produkty uboczne, jak grupy, przy czym wydzielają się małocząsteczkowe produkty uboczne, jak np. woda.np. woda.

Reakcja polikondensacji w przeciwieństwie do reakcji polimeryzacji jest Reakcja polikondensacji w przeciwieństwie do reakcji polimeryzacji jest reakcją stopniową przebiegającą wolniej, a często prowadzącą do reakcją stopniową przebiegającą wolniej, a często prowadzącą do ustalenia się stanu równowagi, który można przesunąć na korzyść ustalenia się stanu równowagi, który można przesunąć na korzyść powstawania polimeru przez usuwanie ze środowiska reakcji powstającego powstawania polimeru przez usuwanie ze środowiska reakcji powstającego małocząsteczkowego produktu ubocznego.małocząsteczkowego produktu ubocznego.

Klasycznym przykładem reakcji polikondensacji jest reakcja Klasycznym przykładem reakcji polikondensacji jest reakcja poliestryfikacji. W wyniku reakcji kwasów dikarboksylowych z alkoholami poliestryfikacji. W wyniku reakcji kwasów dikarboksylowych z alkoholami diwodorotlenowymi (glikolami) powstają odpowiednie poliestry oraz woda.diwodorotlenowymi (glikolami) powstają odpowiednie poliestry oraz woda.

n HOOC-R-COOH + n HO-R'-OH --> (n-1)H-[OOC-R-COO-R']n-OH +(n-1) n HOOC-R-COOH + n HO-R'-OH --> (n-1)H-[OOC-R-COO-R']n-OH +(n-1) H2OH2O

Użycie do reakcji kwasu organicznego o większej liczbie grup Użycie do reakcji kwasu organicznego o większej liczbie grup karboksylowych lub alkoholu o większej liczbie grup hydroksylowych karboksylowych lub alkoholu o większej liczbie grup hydroksylowych (wodorotlenowych) prowadzi do powstania produktu o budowie (wodorotlenowych) prowadzi do powstania produktu o budowie usieciowanej.usieciowanej.

Metoda polikondensacji znalazła duże zastosowanie do syntezy poliestrów, Metoda polikondensacji znalazła duże zastosowanie do syntezy poliestrów, poliamidów, polisulfonów, fenoplastów, aminoplastów i silikonów. poliamidów, polisulfonów, fenoplastów, aminoplastów i silikonów.

Page 18: Ogólne informacje na temat polimerów

Wykonawcy:Wykonawcy:

Katarzyna WośKatarzyna Woś Aleksandra MazepaAleksandra Mazepa Anna PodporskaAnna Podporska Kamila PelikanKamila Pelikan Dawid ŚwiackiDawid Świacki