1. zgrlkiin.comsay 12 - nisan 2009e-dergizgrlnze Sahip knPardus Test Takm Bl, Parala, Ynet!GPartedKu Dili ZamanPidginSyleiOzan alayanPardus ve Xfce

2. iindekiler 04-09. 10. 11-14. 15-17. 18-22. 23-25. 26-31. 32-35. 36-37. 38-40. 41-43. 44-46. 47-50. 51-53. 54-57. 58-61. 62-64. 65-66. 67-70. 71-77. 78-79. 80-81. 82-83.knyeHaberlerBu saynn editr:Atlantikin ki Yakasnda zgr Yazlm ModelleriAli Erkan MREKPardus YollardaBu sayda katkda bulunanlar:Pardusta XfceAhmet Hiylmaz, Akn merolu, Ali Erkan mrek, Ali Haluk Seven, Ali Ingr, Aydn Gndz, Aydn en, Bilal zakr, Cem Snmez, Ceren alc, Ceyhun Alyeil, Denis Keeyapan, Deniz Ege Tunay, Ekin Merolu, Ercan Kuru, Erkan Tekman, Gkmen Grgen, Gnen alc, Grkem etin, Gzde Orgun, Hakan Hamurcu, smail Balcolu, Kemal Kefeli, Kubilay Kocabalkan, Mehmet Pekgen, Mustafa zbakr, Onur Gzel, OpenOffice.org Trkiye Ekibi, Ozan alayan, zgr Kuru, Samed Beyribey, Seda Akay, Semih eri, Serblent nsal, Server Acim, kr Bezen, mran KamarDuydunuz mu Xfce Trke Kullanlabiliyormu! Kullanl Xfce Eklentileri Netbooklarda Pardus ve Xfce zgrlnze Sahip kn Ku Dili Zaman: Pidgin HP Yazclarnz Tantn! Dnya KMail ile Daha Gvenli... OpenCity Pardus E-Posta Listeleri Bl, Parala, Ynet: GParted XML Nedir? Yenir Mi? Pardusun kinci YlTasarm: artistanbul (Pnar Eskikan)Gambas ve Form Bileenleri-2 OpenOffice.org Trkiye Ekibi OpenOffice.org Sunu Rportaj: Pardusa katlmak doum gn hediyesi gibiydi...zgrlkin e-dergisi, Creative Commons (by-nc-sa) 3.0 ile lisanslanmtr. Pardus ismi ve logosu, TBTAK UEKAEnin tescilli markasdrNeverBall Hex-a-HopBu yayn, zgrlkin topluluu tarafndan hazrlanmaktadr.Kulanz Jamendoya Verin!02 3. editrden Ali Erkan MREK alierkanimrek@gmail.comPardus hakknda bildiiniz her eyi unutun, yaknda hepsi deiecek! Bu saynn editrln kabul ettiimde dergide olmasn istediim, topluluu ve Pardus Projesini yakndan ilgilendiren iki konu vard. Bunun iin, Pardus Projesinin gelecek planlar konusunda Pardus Proje Yneticisi Dr. Erkan TEKMANa ve Pardus Test Takm zerine test takm yneticisi Serblent NSALa birer yaz yazp yazamayacaklarn sordum. Bu iki konunun benim hayallerimin tesinde bir ierie sahip olarak dergide yerini almas dolaysyla kendilerine teekkr etmeliyim. Pardusun byk bir deiimin eiinde olduunu haber veren Erkan Beyin yazs eminim byk ilgiyle okunacak. Artk bugnden sonra ne Pardus iin ne de lkemizdeki zgr yazlm ortam iin hibir eyin eskisi gibi olmayacan Erkan Beyin yazsn okuyunca sizler de anlayacaksnz. nk yllardan beri Pardus gnlllerinin hep olmasn hayal ettikleri, Pardusa milli bteden yatrm pay ayrlmas sonunda gereklemi bulunuyor. Hem de her yl iin projeyi drt katna karacak lde bir bte ayrlm durumda! Bu artk Pardusun bildiimiz Pardus olmayaca, ok daha geni bir ekip tarafndan gelitirilecei, kullanm alannn bata kamu kurumlar olmak zere byk kurumsal kullanclara doru genileyecei ve lkemizdeki yazlm piyasasndaki tm dengelerin ve hesaplarn deiecei anlamna geliyor. Dahas Pardus, rettii projelerle uluslararas alanda teknoloji ihra eden, Linux dnyasn etkileyen byk datmlar arasna girebilecek ve Pardus markas milli kaynaklarmzla retilen ve gurur duyulan bir marka haline gelecek. Bu nedenle bu say Pardus Projesinin byk bir deiim ile yeniden doumunu haber veren bir say olarak belleklere kaznacak ve belki de ilk defa topluluk dndan da daha fazla ilgiyle okunarak byk yanklar uyandracak. zgrlkin E-Dergi 1 Yanda Ayrca ne mutlu ki bu say bir doum gn says olarak grlebilir. zgrlkin e-derginin ilk says 16 sayfa olarak, bir yl nce yaynlanmt. Dergimiz aslndatopluluun vitrini ve aynas olduundan, aradan geen bir ylda dergimizin gsterdii geliimin topluluun geliimini de gsterdiini dnyorum . Derginin bu saydaki temas olarak Xfce nerim herkes tarafndan kabul grd, ancak ne yalan syleyeyim topluluktan Xfce konusunda yeterli yaz kmayacana dair endielerim vard. Ancak bata Gkmen GRGEN olmak zere Xfce yazarlarmz sayesinde artk Pardusta kararl, hzl ve hafif bir masast alternatifimiz olduunu biliyoruz. Bu saynn okurlara bir dier srprizi ise OpenOffice Trkiye ekibi ile zgrlkin topluluunun yapt ibirlii neticesinde OpenOffice.org sayfalarnn dergide yer almas oldu. Bundan byle her sayda OpenOffice.org iin bir blm ayrlacak. Ayrca getiimiz aylarda Pardus Gelitiricileri youn bir program ile eitli seminerlerde yer ald. zellikle Ekin MEROLUnun CEBIT 2009da Pardus konusunda verdii seminerler Pardusun yurt dnda tantlmas iin ok iyi oldu. Ekin bey bu konudaki yaz teklifimi de youn alma temposuna ramen geri evirmedii gibi konuyu BLMK ve Akademik Biliim Konferans ile zenginletirerek sundu. Bu da eminim topluluk tarafndan ok merak edilen konulardan birisiydi. Bu sayda yine zevkle okunacak dolu dolu bir dergi ortaya kmasnda byk emei olan tm yazarlarmza ve artistanbul ekibine teekkr ediyorum. Editrlk benim iin ok retici ve elenceli bir sre oldu. Son olarak topluluk ve Pardus konusundaki bu gelimelerin e-dergiyi de byk deiimlere uratabilecei aklnza gelmi olabilir, evet hazrlkl olun diyorum.03 4. haberler zgrlkin Haber MerkeziPardus, Yine GSoCta! Googlen, yazlm gelitirmeyle uraan rencilere kod yazmalar iin olanak salayarak ak kaynak camiasna katk kazandrmay amalad Google Summer of Codeun (GsoC) 2009 ylndaki programna kabul edilen organizasyonlar belli oldu. Yaklak 400 bavurunun arasndan seilen 150 danman organizasyon arasnda Pardus Projesi de yerini ald. Projeler tamamen organizasyonlar gzetiminde uzaktan gelitiriliyor. Getiimiz yl bu organizasyon karlnda rencilere yaklak 4500 dolar, mentorlara ise 500 dolar gibi bir cret veren Google, bu yl da rencilere tevik edici cret vermeye devam ediyor. Hatrlayacanz gibi, Pardusun GSoC 2008e kabul edildiini, getiimiz yl yine burada duyurmutuk. 2009 yaz iin aklanan listede Ubuntu, Django, Python, Gnome, Fedora & JBoss (RedHat) gibi gl isimlerin yannda Pardusun da bulunmas, nemli ve sevindirici bir gelime olarak hepimizin yzn gldrd.2005 ylndan bu yana dzenli olarak gerekleen ve bu yl beincisi yaplan GSoC; daha fazla ak kaynakl kod elde edilmesi ve herkesin yararna kullanma almasnn yannda, gen gelitiricilerin yaz boyunca kendilerini gelitirmelerini ve ak kaynaa katk vermeye balamalar konusunda ilham kayna olmay hedefliyor. Balangcndan bu yana 230un stnde ak kaynak projesiyle 2.400n zerinde renciyi bir araya getirmi ve bu rencilerle birlikte milyonlarca satr kodu da ak kaynak camiasna kazandrm durumda. Bundan Sonra Ne Olacak? renciler, 23 Mart 2009 Pazartesi gnnden itibaren bavuruda bulunmaya balayabilecek. Bu sre 3 Nisan 2009 Cuma gn son bulacak. Bundan sonra danman organizasyonlar bavurular deerlendirecek ve nisan ay ortasnda seilen renciler ve danmanlar eletirilmi olacak. Organizasyonlara ayrlan belli slotlar var. Getiimiz yl Pardus Projesinde be slot vard. Gelen tm bavurular danmanlar tek tek oyluyor. Oylama sonunda en ok oy alan rencilerden slot says kadar seiliyor. 23 Maysta GSoC projeleri iin resmi olarak almaya balayacak renciler, bu tarihten austos sonuna kadar zorlu ama keyifli olacan umduumuz bir kod yazma srecinin iinde olacaklar. GSoC 2009 hakknda ayrntl bilgiye Google Summer of Code 2009 sitesinden ulaabilir, Pardusun GSoC projeleri fikirlerini burada bulabilirsiniz. GSoCta yer almak isteyen tm rencilere imdiden iyi anslar ve baarlar dileriz :).04Hollandadan Sert k Hollandann D Ticaret Bakan Frank HEEMSKERK, Utrecht ehrinin rn yenileme almalar hakkndaki bir soruya cevap olarak yksek gei maliyetlerinin ak kaynakl rnlere g konusunda kamu yneticilerine bahane olamayacan belirtti. Ak kaynakl rnlerin uzun vadeli getirileri olduunu belirten HEEMSKERK, bu sayede daha dk maliyetlerle daha btnleik bir sistemin kurulacan savundu. Bakan HEEMSKERK geen yl Heemskerk Hareket Plan olarak adlandrlan ve lkesinin ak kaynak ve ak standartlar hakkndaki politikasn belirleyen bir almaya imza atmt. Bu plana gre, ak kaynak yazlmlar desteklemeyen yneticilerin bu konudaki sebeplerini aklamalar art koulmutu. Aklamann yaplmasna sebep olan Utrecht ehri, getiimiz aralk aynda 4.000 masast bilgisayarn yenilenmesi iin almalara girimiti. Bu almalar srasnda ehrin yneticilerinin spesifik markalarn tedariine izin vermeyen kurallarn ihlal ettiini belirtenHollanda merkezli zgr yazlm gzlemevi NOiVin eletirisinin ardndan, ehir konseyi yneticilerden aklama geldi. Bu aklamada imdilik XPde kalnacan belirtilirken bunun sebebi olarak, Mac OS X ve GNU/ Linux gibi sistemlere gn maliyetli olmasn ve bu gn ehrin hizmetlerinin iletimini tehlikeye atacan gstermesi, Hollanda D Ticaret Bakannn sert aklamasn getirdi. Bakan HEEMSKERK aklamasnda, ayn ii yapan zgr bir yazlm varsa kesinlikle bunun tercih edilmesi gerektiini ve yneticilerin daha ucuza mal oluyor bahanesiyle kapal yazlm alternatiflerine ynelmemesi gerektiini syledi. Kaynak: OSOR 5. haberler Fransz Jandarmas ve LinuxPardus 09 Yaz StajDnyada kamu kurum ve hizmetlerinin zgr sistemlere geii devam ederken, Fransz Ordusunda yaanan g sreci, meyvelerini vermeye balad bile. Fransz Jandarmas zgr yazlmlar sayesinde milyonlarca avro tasarruf ediyor.Pardus Projesi her yl kaplarn rencilere amaya ve onlar ak kaynak kodlu yazlmlarn gelitirme srelerinde eitmeye devam ediyor. Bu kapsamda getiimiz gnlerde Google Summer of Code ile ilgili staj haberini duyurduumuz Pardus Projesi, imdi de kendi bnyesinde iki yldr devam ettirdii yaz staj programn duyurdu.Albay Xavier GUIMARD elde edilen tasarruftan son derece mutlu olduklarn saklamyor: Fransz Jandarmasnn ak kaynak masast ve web uygulamalarna kademeli geii milyonlarca avro tasarruf salad. diyor ve ekliyor: Bu yl bilgi sistemlerine ayrlan bte % 70 drlecek ve bu sistemlerimizi etkilemeyecek. Albay GUIMARDa gre Jandarma 2004ten beri standart ofis uygulamalarn lisanslarndan 50 milyon avro tasarruf etti. Fransz Jandarmas, ak ve zgr standartlar konusunda kararl bir politika uygulamaya 2002de karar verdi.105.000 kiilik bu kuvvet, gncel olmayan, bakm pahal bir altyap kullanyordu. Fransz Jandarmasnda 2004de ak kaynakl sistemlere geme fikri, Jandarmann muhasebecilerinden birinden geldi: Microsoft bizi yeni lisans almak zorunda brakyordu. Bu OpenOffice.orgu deneyen muhasebecimizi rahatsz etti. GUIMARDa gre sahipli yazlm reticileri hemen Jandarmada kulis oluturmaya baladlar; bu, genel yneticinin denemelerden haberdar olmasn salad. OpenOffice.orgun bir sahipli yazlm rn olan trevleri kadar iyi altn ve cretsiz olduunu gren yetkili, 90.000 masastne OpenOffice.orgun kurulmasna karar verdi. GUIMARD, Jandarmann 2002den beri ak kaynakl uygulamalarn, ou zaman standartlar salama konusunda sahipli yazlmlara gre daha iyi olduunu tespit ettiini sylyor. 2007de Jandarma iletim sistemlerini de deitirmeye karar verdi. Fransz albay bu sreci yle anlatyor: Microsoft XPden Vistaya gemek bize ok fazla avantaj getirmeyecekti ve Microsoft, kullanclarn eitilmesi gerektiini syledi. XPden Ubuntuya gemekse kolay oldu. En byk iki fark, simgeler ve oyunlard. Kaynak: OSOR05Proje, staj kapsamnda gelitirici adaylarna kendi projelerini zgr yazlm mant ile Pardus ats altnda gelitirme frsat veriyor. Bu projeler staj sonunda Pardus Projesinin bir paras haline gelecek. Staj bavurular herkese ak. Staj bavurular iin son tarih 17 Nisan olarak belirlendi. Staj bavurusu yaparken Pardus ekibinin dikkat etmenizi istedii konularn banda sadece bir CVden ok kod rneklerinizle, yaptnz projelerle, daha nce katldnz staj programlarn ksaca sizi daha iyi tanmalarn salayacak tm bilgileri ekibe ulatrmanz geliyor. CVlerinizi zgr standartlar kullanarak gndermeniz gerektiini, bir kez daha hatrlatalm. :) Staj bavurularn staj pardus.org.tr adresine gnderebilirsiniz. Bu dnemin yaz staj projeleri ise yle: Yz tanma ile KDM girii ve ekrankilidi almas Kaptan ile kullanc avatar oluturma Akis KDM girii destei Offline Makinalar iin Paket Kurulum/ Gncelleme Arac KDM parmak izi okuyucusu destei PackageKit pisi backendi Comarn PackageKit dbus arayzn desteklemesi A Yneticisi Bluetooth GPRS balants destei Paket Yapm Arac (Pakito) PTSP Yneticisi Bluetooth ara yneticisi KDE4 ile btnleik bir Pulseaudio arayz USB arayznden balanan ADSL modemler iin balant arayz Pardus Hata Ayklama OpenOffice.orga Trke dilbilgisi denetimi destei Yaz stajnda yer alan projelerle ilgili daha fazla bilgi almak ve projelerin gerekliliklerini renmek iin bu adresi ziyaret edebilirsiniz. zgrlkin olarak staj bavurusunda bulunacak olan tm adaylara baarlar diliyoruz. 6. haberler zgrlkin Haber Merkezingiltereden Yeni Eylem Plan ngiltere hkmeti, sistemlerinde ak kaynakl yazlmlarn kullanm konusunda, olumlu ynde ciddi politika deiikliklerine gidiyor. ngiliz hkmetinin teknoloji altyapsna ynelik yatrmlarna yn veren Bilgi Teknolojileri Direktrleri Konseyinin yaynlad 10 maddelik Eylem Plan; merkezi ve yerel ynetimleri uygun olan durumlarda ak kaynak sistemlere g noktasnda zgr brakyor. Bu, 2004 ylndan bu yana ngiliz hkmetinin ak kaynakla ilgili yapt politika deiikliinin ilk ciddi gstergesi. ngiliz kamu ynetimi ve baz byk kamu bilgi sistemleri iin ak kaynak mimariler, yeni bir kavram deil. Merkezi ynetimin web sitelerinin yars Apache web sunucusu zerine kurulu. Vatandalar iin bilgi edinme sistemi Directgov, devletin resmi portal ve Elektronik Ara Ruhsat sistemi tamamen ak kaynak bileenler kullanlarak tasarlanm durumda. Bilgi Teknolojileri Direktrleri Konseyi, Ulusal Salk Hizmetleri NHSin bir uzants olan NHS Spinen da altyapsnda ak kaynak bir iletim sistemi kullanmasna dikkatleri ekiyor. NHS Spinen sunucularnda ak sistemler kullanmas, ngiliz salk sisteminin yaklak % 35inin (yaklak olarak 300.000 kullanc) Linux altyaps tarafndan desteklenmesi demek. Eylem Plannn Hedefleri Bilgi Teknolojileri Direktrleri Konseyinin yaynlad 10 maddelik Eylem Plannn balca hedefi; devletin ak standartlar benimsemesi, vatandalarla ve ak kaynak sistemleri kullanan iletmelerle iletiimde bustandartlarn kullanlmasnn salanmas. Konsey, ak kaynak sistemlerin dikkate alnmasnn yan sra, mali adan uygunluk ve dier avantajlarn (tekrar kullanlabilirlik, esneklik vb.) gz nnde bulundurularak deerlendirilmesini istiyor.Konsey, ak kaynak kltr oluturmay, devlet ve devlete i yapanlar arasnda ibirlikli kalknmay amalyor. ileri Bakan David BLUNKETTn da aralarnda bulunduu bir kesim, kapsamn ok geni olduunu ve Bilgi Mahremiyeti Kanununa aykr olabilecei konusunda uyarlarda bulunuyor. Yine de konsey, ak kaynak kullanmnn artmasnn inovasyonu tevik edeceini, maliyeti ve riski azaltacan ve pazar hareketlendireceini dnyor. Konsey, sistem entegratrleri ve yazlm salayclarnn ak standartlarla gelitirmelerini, kaynaklarnn ak olmasn ve tekrar kullanm kolaylatrmay salamak amacyla eitli almalar yrtyor. Bu almalar arasnda en ilgi ekeni, hi kukusuz, OpenDocument biiminin ngilterede kabul iin yaplan almalard. ngiltere Bilgi Teknolojileri Direktrleri Konseyinin ak sistemler iin yaynlad bu 10 maddelik Eylem Plan, dnyada zgr yazlmlardan yana esen rzgrn somut bir gstergesi. ngiltere geleceini yava yava zgr yazlmlara emanet etmeye hazrlanyor. Kaynak: ComputerWeekly06zmir Organize Sanayideydiklkemizde zgr iletim sistemlerinin kullanm arttka, zgr yazlmlar ve salad avantajlar tanmak isteyen kurum ve irketlerin de says artyor. Bu nedenle niversite ve orta eitim kurumlarndaki etkinliklerinin yan sra, son dnemde zellikle meslek odalar ve sanayi kurulularndan davetler almaya baladk. zmir Makine Mhendisleri Odasnn dzenledii Mhendislik Gnlerinde yaptmz sunumun hemen ardndan, bu kez Ege sanayisinin kalbinin att yere gittik. Trkiyenin en byk, en modern organize sanayi blgelerinden birisi olan zmir Atatrk Organize Sanayi Blgesi (AOSB), 526 fabrikann bulunduu, 30.000 kiinin alt, yllk 4 milyar dolarlk ciroya sahip olan dev bir endstri merkezi. AOSB iindeki sanayi kurulularn bir araya getiren Atatrk Organize Sanayi Blgesi Adamlar Dernei ASAD tarafndan organize edilen etkinlikte, zgr yazlm zmlerinin zellikle KOBlere salad faydalarn anlattk. Ali IINGR ve Hakan UYGUNun yapt sunumun bal zgr Yazlmlar ve Avantajlar oldu. Sunum ncesinde Pardus Projesi Yneticisi Erkan TEKMAN, Pardus merkezli zgr yazlm zmleri ekosistemine ilikin bir al konumas yapt. Sunum, 18 Mart gn, zmir Atatrk Organize Sanayi Blgesi Osman Kibar Toplant Salonunda saat 14:00de gerekleti. 7. haberler zgrlkin zmirdeydi niversitelerde eitim retim ylnn ikinci dneminin balamas ile birlikte yaplan etkinliklerin says da artyor. Getiimiz haftalarda Antalya Akdeniz niversitesinde zgrlkin Topluluu olarak Pardus ile ilgili bir etkinlie katlm, hemen ardndan BLMKte bilgisayar mhendislii rencileriyle bir araya gelmitik.avantajlar konusunda detayl bilgiler verdi. Seminerin son blm ise Pardusun zgn teknolojileri olan OMAR, PiSi ve dier aralarn tantlmasna ayrld. Sunum sonunda katlmclarn hemen hemen tamamnn zellikle zgr yazlmn i modellerini renmek istemesi, gelecek yllarda bir zgr yazlm ekosisteminin bymesi ve yeni yzler kazanmas konusunda umutlanmamza sebep oldu.Daha nce duyurusunu da yaptmz gibi, 13 Mart gn zmirde zmir Makine Mhendisleri Odas tarafndan dzenlenen zmir Mhendislik Gnleri kapsamnda Pardus ve Ulusal Yazlm konusunda bir seminer verdik. Seminer gnbirlik bir zmir maratonu yapan Akn MEROLU ve Gzde ORGUN tarafndan verildi. Yaklak 400 kiinin katlm ile gerekletirilen seminere, zmirde bulunan tm niversitelerin eitli mhendislik blmlerinde okuyan renciler katld. zmir MMOya ait olan Tepeba Kltr Merkezinde yaplan ve gn sren etkinliin son gnnde dzenlenen Pardus ve Ulusal Yazlm semineri, sorucevap blmyle yaklak bir saat krk be dakika srd. Seminerin banda katlmclara ynelttiimiz Pardusu tanyor musunuz? sorusuna tm salonun ellerini kaldrarak evet cevab vermesi bizleri ok mutlu etti :). Her ey Mkemmeldi Tekerlekten CERNe Bilimin Evrimi temasn ileyen etkinlie uygun olarak, sunumun ilk ksmnda Akn MEROLU, yazlm kavramnn ortaya kndan, sahipli yazlmlardan ve daha sonra gelien zgr yazlm fikrinden, Linux ekirdeinden ve KDE masast ortamndan bahsetti. Sunumun devamnda ise Pardus, Pardusun amalar ve bugne kadar yaplan almalarn zeti de katlmclara aktarld. Bu elenceli giriin devamnda ise Gzde ORGUN, bilgisayar kullanclarnn neden Pardus kullanmas gerektii ve PardusunKatlmclar gn sren etkinlikte zmir Makine Mhendisleri Odas tarafndan etkinlik alanna kurulan Pardus standnda yer alan afileri inceleyerek, Pardus hakknda daha fazla bilgi sahibi olma ve yine ayn alanda bulunan Pardus ykl bilgisayar ile Pardus ile tanma, kullanma ansna da sahip oldular. Seminer esnasnda bizi yalnz brakmayan KDE Trkiye sorumlusu sevgili Serdar SOYTETRe, topluluumuzun etkin yelerinden sevgili Sezai AYGN ile Cokun AKTAa ve titiz organizasyonu, kurduklar Pardus stand ve inanlmaz misafirperverlikleri nedeni ile bata Grkan DURGUN olmak zere tm zmir Makine Mhendisleri Odasna teekkr ediyoruz. Ksa bir zaman iinde yaptmz seminerin videosunu da yine bu sayfalardan yaynlamak iin alyor olacaz. Eer siz de okulunuzda bir Pardus semineri verilmesini istiyorsanz, programmz ve olanaklarmz dhilinde sizlere yardmc olmaktan byk mutluluk duyacaz. Seminerler iin isteklerimizi ve merak ettiklerinizi u sralarda gncellenmekte olan seminer sayfamzdan ok ksa bir zaman iinde renebileceksiniz.07 8. haberler Prizde Linux Var!Getiimiz aylarda Las Vegasta yaplan ve tm dnyann ilgiyle izledii CES (Tketici Elektronii Fuar) etkinliinde Linux tabanl zmler getiimiz yllara gre daha gz alc bir ekilde kendisini gstermiti. lk olarak CESde duyurulan adaptr boyutunda Linux sunucu zmleri, yava yava son kullancnn beenisine sunulmaya balad. Marvell firmas tarafndan temel bir platform olarak gelitirilen bu Linux tabanl sunucu, son derece dk elektrik tketimiyle son derece evreci. Sadece bir adaptr boyutlarndaki bu kullanl rnn ad SheevaPlug. Benim gibi yllarn Mortal Kombat oynayarak geirmi yelerimiz Sheeva ismini Mortal Kombatn gl bir karakteri olarak hatrlayacak. SheevaPlug oyundaki Sheeva karakteri gibi son derece gl.Marvellin temel olarak nc parti OEM reticilerine bir platform olarak hazrlad SheevaPlugn tek bir amac var. Uyumlu USB cihazlarnz anza dhil etmek ve bu sayede bu cihazlara nternet ve a stnzden paylamanz salamak. Sadece 5W enerji tketen bu cihazn bu kadar tutumlu elektrik harcamasna ramen stnde bulunan donanm hi de azmsanacak kadar basit deil. 512 MB flash bellei bulunan Sheevann hzl ve basit bir web sunucusuyla yazc ve dosya paylamn altracak kadar gl olan 1.2 GHzlik Sheeva ilemcisi ve 512 MB bellei bulunuyor. Cihazn stnde gigabit ethernet k ile bir adet USB girii bulunuyor. USB giriine balayacanz bir USB oklayc ile birden fazla cihaz SheevaPluga balama ansnz olsa bile bu kk cihazda bulunan kk g kaynan ok fazla zorlamann da bir gerei yok. Bu sebeple harici g girii olan bir USB oklayc kullanmak pek ok sorunu yaanmadan zmek konusunda etkili olabilir. SheevaPlug tketiciyle bulutuunda byk ihtimalle dhili bir kart okuyucuyu ve veri aktarm iin standart bir miniUSB giriini de beraberinde getirecek.enerji tketimi sayesinde faturada byk bir fark yaratmadan, haftann yedi gn ve 24 saat sreyle srekli alyor. Tpk SheevaPlug gibi pasif bir soutma sistemine sahip olmas nedeniyle de tamamen sessiz alyor. stnde yer alan dosya paylam ve web sunucusu sayesinde istediim her yerden bilgisayarma balanp dosyalarma erimem, bunlar olduum yere yklemem ya da olduum yerden dosyalar evdeki bilgisayarma yklemem mmkn oluyor. stnde Pardus kurulu olan bu sistem sadece bu ilerle yetinmiyor, ayrca bilgisayarmn banda deilken nternetten istediim dosyalar indirmeye ya da sevdiim arklar radyo yayn olarak dinlememi de salyor. Ksacas bu tip gml sistem zmleri hayatmz son derece kolaylatracak. SheevaPlug eskiden yer kaplayan, enerji tketen ve grltl bilgisayarlarn yapt ileri imdi sadece prize takl bir adaptr boyutuyla, sonderece sessiz ve hzl bir ekilde yapyor ve dk elektrik tketimi sayesinde hem btenizi hem de evrenizi koruyor. Marvell, SheevaPlugn gelitirme srelerini, yazlm gelitirme ortamn ve temel tasarm srelerini de bu platformu kullanmak isteyen nc parti reticilere atndan, piyasada ok yakn zamanda birden fazla ilevi olan ok sayda buna benzer sunucu grmemiz mmkn olacak. NAS (Network Access Storage) teknolojileri yukarda saydmz ve bilgisayarn srekli kullanan herkesin ilgisini ekse de en byk sorunlar ne yazk ki ok pahal olmalar. Bu yzden bu gzel teknoloji ou ev kullancs iin sadece bir hayaldi. SheevaPlug ile bu genelleme de geerliliini kaybediyor. Marvell bu harika cihaz sadece 99 Amerikan Dolar fiyatla piyasa srd. Marvellin temel amac, retimin artmas ve stoklarn olumasyla birlikte den maliyetler sayesinde cihazn fiyatn 55 dolar seviyesine ekebilmek. Umuyoruz bu gzel cihaz lkemizde biliim sektrne donanm tedarik eden firmalarca farkedilir ve kullanmmza sunulur. Linuxun size salad zgrlk ile SheevaPlug birletiinde yapabilecekleriniz, sadece sizin hayal gcnze kalm...Sheevann Yetenekleri Peki, bu cihaz edinebilirseniz neler yapabilirsiniz sorusunu yantlamaya alaym. Ben kendi evimde Atom ilemci tabanl bir mini bilgisayar tam da SheevaPlugn yapt ii yapmaya tahsis etmi durumdaym. Bu bilgisayar dkKaynak: LinuxInsider08 9. haberler ODF 17 lkede Kullanlyor ODF Alliance, says giderek artan sayda lkenin kamusal belgelerini saklamak ve yaymak iin Microsofta ait olan OOXMLin aksine, zgr OpenDocument (ODF) standardn tercih ettiini aklad. Grn o ki, Microsoftun henz tam anlamyla rnlerinde desteklemeyi baaramad OOXML, hkmetlerin tercihi olmay baaramyor. zgr OpenDocument standardnn balca destekileri olan Sun, IBM ile ODF Alliance, son olarak Almanya ve Uruguayn da resmi devlet belgeleri biimi olarak OOXMLi deil, ODFyi benimseyen dier 14 lke ve 8 blgesel ynetime katldn aklad. ISO tarafndan da tannan ODF biimi, bir uluslararas standart organ olan OASIS tarafndan kurallara uygun ve effaf bir sre sonrasnda standartlatrld.Devletler rn deil, standart istiyor Devletler ve kamu kurumlarnn gznde, Microsoftun patentli ve sahipli teknolojilerini ieren OOXML, bir standarttan ok bir rn. lk olarak belgelerin ODF temelli olmasnda srarc olan Massachusetts eyaletinin (ABD) desteini kazanan OpenDocument (ODF) standard, devletler dzeyinde de pek ok destek alm durumda. Massachusetts eyaletinin zgr bir standarttan yana ald karardan sonra, devlet ya da eyalet ynetimi dzeyinde ODFe ynelik destek geldi. Kamusal belgeleri iin ODFyi tercih edenlerin arasnda Belika, Brezilya, Birleik Krallk (UK), Hrvatistan, Danimarka, Fransa, Almanya, Japonya, Malezya, Hollanda, Norve, Polonya, Rusya, Gney Afrika, svire, Uruguay ve Venezuela bulunuyor. in henz ODFyi onaylamad ancak kulland Evermore Integrated Office 2009 Suite paketinin temellerini, OpenOffice.org zerine kurdu. Sun, OpenOffice. orgun ticari talepleri destekleyecek hali olan StarOfficei nerirken; benzer ekilde IBM, yenilenen Lotus Symphony09uygulama setini neriyor. ODF Alliance ba direktr olan Marino MARCICH, Daha da fazla lkenin ODFyi talep etmesini artc bulmuyorum. derken, 2008in sonunda verdii demete Hkmetler, yazlm tedarikisinden endie duymakszn, nemli belgelerine uzun yllar sonra bile ulaabileceklerinden kuku duymamaldr. aklamasn yapmt. in Hkmeti tarafndan ise, hem ODF hem de OOXML dosyalarn okuyabilen EiOffice kabul edildi. ODFnin zaferinin en ilgin gstergelerden biriyse hi phesiz, Microsoft cephesinden gelen haberde saklyd. zgrlkin okurlarnn ok iyi hatrlayaca zere, Microsoft, Office 2007 iin sunaca ikinci servis paketinde ODFyi destekleyeceini aklamt. Kaynak: InformationWeek 10. zgrlk iin Dr. Erkan TEKMAN Pardus Proje Yneticisi tekman@pardus.org.trAtlantikin ki Yakasnda zgr Yazlm Modelleri Son aylarda zgr yazlmn hep yazlm tarafndan baktk, ki doru olan da buydu. Kim Richard Stallmann zgrlk manifestosuna, kaynak kodun almas ve yazlmn zgrlemesi iin verdii mcadeleye bakp da FSFye (zgr Yazlm Vakf) ye olmak istemez? te yandan zgr yazlmn hayatmza girii, ou zaman, Stallmann felsefi hatta ideolojik dsturlaryla deil de kr amac gden bir irketin faaliyetiyle oluyor. Tam da bu nedenle birka yaz ile zgr yazlm zerine kurulu i modellerine eilme gerei duydum. zgr yazlm, i ve i modelleri kavramlarna girmeden, nemli bir corafi ayrma dikkat ekmek istiyorum: zgr yazlm i modelleri ABD ile Avrupa arasnda belirgin, kategorik bir farkllk gsteriyor. Basitletirerek anlataym... Atlantikin tesinde, zgrlkler lkesi Amerikada, insanlarn hayali zengin olmak. Bunun sonucu, giriimci genlerin kafasnda tek bir hedef beliriyor: Zengin olmak. Nedir zengin olmann yollar? irketi bytp dev bir irkete (mesela Googlea ya da Microsofta) koca bir ek karl satmak. Ya da bir giriim sermayedarn irkete byke bir ek yazmaya ikna etmek. Sonuta daima kazana odaklanmak. irketleri hep pazar deeri ile sralamak... Bu durum, doal olarak, zgr yazlm i modellerine de yansyor. Dolaysyla zgr yazlm yaklamnn hafif dna taan i modelleri pek makbuller: Sahipli yazlmn baarl i modelini rnek almak, kodun bir ksmn aarken bir ksmn kapal tutmak ve eletirdiimiz sahipli yazlm irketleri gibi kapal/sahipli yazlmlar satarak gelir elde etmek. Bu tr zgr yazlm i modellerine yeni isimler bulmak moda oldu: nceleri ift lisans, imdilerde zgr ekirdek lisanslama... Atlantikin berisinde ise barolde irketlerden ok hkmetleri, kanun koyucular, yerel ynetimleri gryoruz. Evet, bunlar gerek anlamda imodeli oluturucular ve icraclar deiller. Sonuta i yine kr amac gden irketlerin faaliyetleriyle grlyor. Ama, bu ynetim organlar koyduklar yasa ve kurallarla i modellerini ekillendiriyorlar. Ve bunu yaparken retilen deeri n plana karyorlar. Yerel ekonominin, istihdamn gelimesini temel hedef belirliyorlar. Avrupa temelli ve Avrupada faaliyet gsteren zgr yazlm irketleri daha ok hizmete, destee, katma deerli ilere younlayorlar. irketin bilanosu, hisse fiyat, pazar deeri o kadar da n plana kmyor. Dolaysyla Avrupada zgr yazlm irketleri yazlm satndan ok hizmet satna odaklanyorlar. Danmanlk, zm, destek, katma deerli hizmetler alanlarna younlayorlar. rn odakl Avrupa firmalar eninde sonunda Amerikan firmalar tarafndan satn alnyorlar, SuSE gibi, MySQL gibi... Bizde Durum Trkiyede i dnyas Amerikaya, kamu da Avrupaya benzer bir ekilde yaplanr ve davranr. Bunlarn arasnda kalan vatanda da mthi bir adaptasyon yetenei ve esneklie eriir. zgr yazlm zerine kurulan ilerde de durum son derece benzer. zgr yazlm irketleri, ki hemen hepsi KOB byklndedir, doal olarak, kazanca odakl ve byme hedefli i planlar yaparlar. Byk irketler zgr yazlm hemen her zaman bir tasarruf arac, nadir olarak da gelitirme maliyetlerini drc bir unsur olarak grrler. Kamu destekli Pardus Projesi ise daha Avrupai bir ekilde oluturulan deere ve katma deeri artracak ekilde organize olmu ekosisteme odaklanm durumda. Daha da tesi, zgr yazlm kullanmnn Trkiye biliim sektrne kresel lekte rekabet edebilirliin kaplarn aabileceini dnyor Pardus. Bu nedenle zgr yazlm irketleri arasnda rekabetten ok ibirlii olmasna, bilginin (i ile ilgili bilgi de dahil) olabildiince serbest ve ak paylamna, kendi yrtt projelerde de olabildiince fazla zm orta kullanarak birlikte alma deneyiminin artmasna dikkat ediyor.10 11. Pardus Ekin MEROLU ekin@pardus.org.trPardus Yollarda Pardus 2007 Srm yneticimiz Ekin Merolu, ayann tozuyla anlurfa Akademik Biliim, Ankara BLMK ve Hannover CeBITte yaplan Pardus etkinliklerini anlatt.11 12. Pardus 2009 ylnn ilk byk bulumas olan 11. Akademik Biliim Konferans, 11-13 ubat 2009 tarihleri arasnda Harran niversitesinin ev sahipliinde yapld. Konferans ncesi geni ierikli bir Linux Sistem Ynetimi kursunun da dzenlendii konferansa ilgi st dzeydeydi. Akademik Biliime Pardus ekibi olarak -Il POYRAZ, Erkan TEKMAN ve ben- hem konferans ncesindeki Linux Sistem Ynetimi Kursu hem de konferans srasndaki eitli sunum ve oturumlarla katldk. Birinci Gn lk sunumumuz, Linux Sistem Ynetimi Kursu katlmclarna genel bir Pardus tantm yaptmz Pardus : Dn, bugn, yarn balkl sunumdu. Linux kursu eitmenleri Erdem BAYER, Necdet YCEL ve Ali Erdin KROLUnun drt gnlk youn program sonucunda yorgun dmelerine ramen son derece ilgili bir katlmc grubunun izledii sunum 3,5 saatten uzun srd. Salonun dolmasn beklerken genel bir Pardus sohbeti ile baladmz oturuma Pardus Projesinin gemii, ksa ve uzun vadeli hedeflerimiz ve yakn gelecekteki rnlerimizle ilgili slaytlarla devam ettik. Katlmclar, tm yorgunluklarna ramen -yzlerinden belli oluyordu- devaml sorular sorup nerilerde bulunarak sunumun daha ok sohbet eklinde ilerlemesini saladlar. Sunumun ikinci yarsnda ise Pardusu nasl gelitiriyoruz, Pardus teknolojileri nelerdir gibi konularla sohbetimize devam ettik. Konu nasl Pardus gelitiricisi olunur, nasl katkda bulunulur gibi balklara geldiinde ise sunum oktan bir foruma dnt bile. Zevkli bir kapan sohbeti ve sonrasndaki ayakst tanma ve fikir alverileriyle Harran niversitesindeki ilk gnmz sona erdi. anlurfadaki ilk gecemizi bu tarihi kenti gezerek geirdik, n oktan Trkiyeyi am kebap ve knefeyi tatmay da ihmal etmedik. kinci Gn Ertesi gn, etkinliin al gn olduundan youn bir katlm olacan tahmin ediyorduk, fakat Harran niversitesine vardmzda karlatmz ilgi hepimizi artt akas. Al treninde Mustafa AKGLn nternet yasaklarna vurgu yapan konumasnn ardndan trenin kapann Pardus Projesi yneticisi Erkan TEKMAN, niversiteler neden zgr yazlm kullanmaldr balkl mini sunumu ile yapt. Sunumun zeti ise niversitelere zgr yazlm yakr cmlesi idi.Al treninin hemen ardndan Pardus ekibi olarak ilk zgr Yazlm Oturumuna katldk, oturum yneticisi ise yine Erkan TEKMAN idi. lk sra, Adyaman niversitesinden Blent ENER, Leman LEVENTOLU ve lker KESKNin niversitelerinde gerekletirdikleri Pardus G Projesini anlatt sunumdayd. Bu baarl g projesi zerine uzun uzun konuuldu. Biz de Adyaman niversitesinin neri ve tecrbelerinden yararlandk, isteklerini not aldk. Bu sunumun ardndan Arda ETN ve Levent YALIN Mikrotik Router ile Kampus A Ynetimi konusunda konutular. Son sra Maltepe niversitesi bilgi ilem altyapsnda zgr yazlm tecrbelerinin paylald sunumundu. niversitenin zgr yazlm projelerinde karlatklar sorunlar ve uyguladklar zmleri tanttklar sunumu Maltepe niversitesi adna Emin CAN sundu. zgr yazlmn yaygnlamas konusunda baarl projeleri bir araya getiren oturum, izleyiciler iin birbirlerinin tecrbelerinden yararlanma konusunda son derece verimli geti. Oturum sonunda ise oturumun sembolik armaan Erkan TEKMAN tarafndan en baarl sunum seilen Adyaman niversitesi sunumuna verildi. Pardus kullanclarna iltimas geildii sylentileri ise glmsemelerle geitirildi :-).12 13. Pardus Gnn son sunumu ise Kurumsal sunucu ve masastlerinde Pardus isimli sunumum idi. Salon komumuz Hakan UYGUNun zgr yazlmlarda proje ynetimi balkl sunumu ile Pardus sunumuna ortak bir dinleyici kitlesinin gelip, iki sunum arasnda seim yapmaya itiraz etmeleri zerine iki sunumu birletirdik. Pardus Kurumsal 2 srmnn de detayl olarak tanttm sunumda, youn olarak PTSP (Pardus Terminal Sunucu Projesi), OMAR -Ahenk Merkezi Ynetim altyaps gibi teknolojilerimiz zerine konutuk. Benden sahneyi alan Hakan Uygun ise zgr yazlm projelerinin gelitirilme sreleri, bu projelerin ynetim ekilleri, sk karlalan sorunlar ve genel kabul gren yntemleri ieren kapsaml bir sunum yapt. Sunum sonras sohbetimiz, grevlilerin al kokteylinin baladn hatrlatmas ile mekan deitirdi, sunumlarn yapld binadan kokteyl alanna tand. Uzun zamandr karlaamadmz dostlarmzla sohbet etme olanan bulduumuz, yeni dostlar edindiimiz bu elenceli kokteyl sonrasnda Hakan ve Il ile Harran niversitesi kampsnden ehre dnp son mrralarmz itik. Bizi ve tm Akademik Biliim katlmclarn snrsz bir konukseverlik ile arlayan Harran niversitesi alanlar ve anlurfallara tekrar teekkr ediyoruz buradan. Bilmk - ODT, Ankara Pardus olarak Platin Sponsor olduumuz BLMK ise ODTnn ev sahipliinde 27 ubat - 1 Mart 2009 tarihleri arasnda ODT KKMde dzenlendi. Pardus ekibi olarak tm Trkiyeden bilgisayar mhendislii rencilerini bir araya getiren Bilmke tam kadro katldk.Daha sonrasnda baz oturumlara katldk, bazen de gelitiricilerle ayakst kulis yapp ertesi gn yapacamz gelitirici toplantsna hazrlandk. Gnn en youn etkinlii ise Pardus ile ilgili sorular olan BLMK katlmclarna bilgi vermek, sorularna cevap vererek Pardus Projesini tantmak oldu. 2.gn BLMK09un ikinci gn Pardus asndan epey youn geti. Sabah benim Pardus, Linux ve datm nedir, biz kimiz balkl giri sunumumdan sonra Gken ERASLAN ve Gkmen GKSEL Pardus Teknolojileri ve KDE 4 yeniliklerinden bahseden bir sunum yaptlar, ardndan ise Onur KK ve Semen CRT Nasl Pardus Gelitiricisi Olunur konusunda konutular. Bu youn sunum programn tm gelitiricilerin katld soru cevap blm izledi. Youn ilgi gren bu oturum, hem Pardus ve Pardus teknolojileriyle ilk kez karlaan, hem de Pardus hakknda ayrntl bilgi almak isteyen katlmclar iin son derece verimli geti. leden sonra ise program uzun zamandr gerekletiremediimiz Pardus Gelitirici Toplants kaplyordu. Yedi saate yakn sren toplantda yine de gndemdeki tm konular konumaya zaman kalmad. Hem teknik hem sosyal konulardan oluan gndem nedeniyle toplant ok youn geerken, katlmn yksek olmas sayesinde uzun zamandr srncemede kalan birok konu karara baland, ama bir o kadarna ise ya hi deinilemedi ya da ancak kararn nasl alnmas gerektiine karar verilebildi.Etkinliin ilk gn Pardus gelitiricilerinin TBTAK-UEKAE standnda bir araya gelmesiyle balad. Al treninde konuan Erkan TEKMAN, niversitelere bir kez daha size zgr yazlm yakr dedi.13 14. Pardus Gelitirici toplants sonrasnda ise hazr fiziksel olarak bir araya gelmiken birlikte daha fazla zaman geirelim, yeni tantmz gelitiricilerle kaynaalm diye dndk ve soluu bir kafede aldk. Herkeste bu youn gnn etkisi hissedilse de elenceli, amatas bol, her trden tartma ve fikir alveriinin yapld gzel bir gece oldu, ksacas Pardus tam anlamyla kurtlarn dkt. CeBIT 2009, Hannover - Almanya Dnyann en byk biliim teknolojileri fuar olan CeBIT, her yl olduu gibi bu yl da Almanyann Hannover kentinde dzenlendi. Her yl alt gn boyunca dnyann her yerinden gelen sektr temsilcilerini ve merakllarn Hannoverde buluturan bu dev fuar, bu sene de 3 - 8 Mart 2009 tarihleri arasnda 69 lkeden 4.300 firmann katlmna evsahiplii yapt. Bu ylki CeBITin ayr bir anlam daha vard: CeBIT bnyesinde ilk kez ayr bir zgr yazlm blm dzenlendi. Open Source Forum adndaki bu zel blm, tm dnyadan zgr yazlm projelerini buluturmak, bilgi ve tecrbe paylamn salamak ve BT sektrndeki zgr yazlm zmlerini tantmay amalyordu.Open Source Forum alannda Scribustan OpenOffice.orga, BSD ailesinden Amaroka bir ok baarl zgr yazlm projesi, zgr platformlar zerinde zm gelitiren yazlm firmalarndan zgr yazlm vakflarna, camiann her noktasndan aktrler kendilerini tanttlar, bilgi alveriinde bulundular ve yeni balantlar kurdular. lk kez dzenlenmesine karn youn bir ilgi gren Open Source Forum, grnen o ki her yl byyerek CeBIT Hannover Fuarnn srekli ve nemli bir paras haline gelecek. Her gn ayr bir temaya ayran Open Source Forum, sunumlarda srasyla Veri merkezlerinde ak kaynak yazlmlar , Gvenlik, Tanabilirlik, Web, okluortam ve Datmlar ve Masast konularn iledi. Pardus Tantm Pardus Projesi ise bu zgr yazlm temal bu zel blme 6 ve 7 Mart gnleri sunduum iki Pardus tantmyla katld. 8 Mart gn ise o gn iin seilen Datmlar ve Masast konusunun al sunumu olarak Masastne (Tekrar) Odaklanmak: Pardus Linux balkl bir konuma yaptm. Foruma katlan dier proje gelitiricileri ve izleyiciler tarafndan ilgiyle karlanmas, Pardusun geldii nokta asndan nemli bir iaretti. gnn sonunda bir sr gzel an, fikir, tecrbe ve gelecek sene daha byk bir Open Source Foruma, daha geni bir Pardus ekibiyle katlma sz ile ayrldm Hannoverden. Bu youn etkinlik programnn ardndan, birbirinden tamamen farkl kitlelere hitap eden bu etkinlikte de Pardusun ayn youn ilgiyi grdn fark ettim: Tm etkinliklerde Pardus ekibi olarak birok zgr yazlm sevdals ile tantk, sohbet ettik, fikir alp verdik. Yeni srm ve projelerimizle, her geen gn genileyen gelitirici ve kullanc topluluumuzla her etkinlikte ilgi oda olduk. Bu ilginin bir nedeni Pardusun yenilikleri ve teknolojileri olsa da, en nemli etkenlerden biri de Pardus gelitiricilerinin, kullanclar ve katkclarnn, ksacas tm Pardus topluluunun bitmez destei olduunu sylemeliyim. Pardus gelitiricileri adna tm Pardus topluluuna bu destekleri iin bir kez daha teekkr edip bir sonraki etkinlikte grmek zere diyorum. Biliyorsunuz zgr yazlm camiasnda proje biter, etkinlik bitmez :-)...14 15. PARDUS ve xfce zgr KURU ozgurkuru@gmail.comPardusta XfceXfce kullanyorsanz hz, hafiflik ve sadelik konusunda bir hassasiyetiniz var demektir ve Xfce aralarnn cazibesi de buradan geliyor.Xfce Masast ortam, GNOME gibi GTK+ ara takm kullanlarak gelitirilmitir. Bu sayede hafif ve hzl bir masast deneyimi sunuyor. Aslnda Xfcenin Pardus depolarna girmesi ok yeni deil ancak 4.6 srmyle birlikte kazand kullanllk ve kararllkla artk basit bir masastnn tm ihtiyacn karlayabilecek seviyede. Pardustaki Xfce paketleri benim de iinde bulunduum bir ekip tarafndan15Pardus depolarna kazandrlyor. Dergimizin bu saysnn temas Xfce olunca bizler de Xfce paketlerinin Pardustaki durumunu yazmamz gerektiini dndk. Xfce bileenlerinin Pardus depolarna girmesindeki en byk katkya sahip kii, sevgili Gkmen Grgen. Kendisi ayn zamanda benim pisi paketi yaplmas konusunda hocam olan ve Xfce mikrobunu damarlarma enjekte eden kiidir. 16. PARDUS ve xfce u an iin 24 adetten oluan temel bileenlerin ve 22 adetten oluan ek bileenlerin paketlenmesi yaplm ve katk depolarnda yerini alm durumda. Bununla birlikte henz paketlenmemi paketlerin paketleme almalar devam ediyor. Xfce masast ortam u an 4.6 kararl srmne sahip ve Pardusta bu son srm mevcut. Son srmn depolara girmesi ve temel bileenlerin paketlenmi olmas nedeniyle artk ek bileenlerin paketlenmesine gemi durumdayz. Ksa sre ierisinde birok bileenin paketlenmi olacan tahmin ediyoruz. Belki de siz bu satrlar okurken yeni paketler depolara girmi olabilir. Freenode IRC sunucusu zerinden #xfce-tr kanalnda srekli paylam ve yardmlamayla paketleme ilemlerini gerekletiriyoruz. Srekli haberleerek bileenleri paylayor, yanllarmz ve yapmamz gerekenler konusunda srekli paylam ierisinde paketleme ilemlerini gerekletiriyoruz. Xfce resmi e-posta listelerini takip ederek gncellemeler ve yeni srmler hakknda srekli bilgi ediniyoruz.grmek, bir dosyay en ksa yoldan CDye yazmak ya da hzlca nternete balanmaktan ibarettir. Bu durumda Xfce aralarn tercih etmelisiniz. Bunlardan herhalde en ok kullanacaklarnz unlar: Xfburn Xfburn arac basit fakat son derece yetenekli bir CD/DVD yazma program. Xfburn aracyla .iso kalplarnz yazabilir, yazlabilir medyalarnz silebilirsiniz. Grdnz gibi ana ekran grntsnde bir dosya taraycs, yannda dizin ieriini gsteren bir blm, altndaysa yapmak istediiniz ilemlerle ilgili drt adet dme bulunuyor. Trke olmas ve dmeler atlnda aklamalarn olmas sayesinde kullanm olduka kolay. Xfcenin en byk zelliklerinden biri olan kolay ve sade kullanm zellii Xfburn zerinde de mevcut.zellikle Gkmen Grgenin abalaryla Xfce masast ortam srekli olarak gncel haliyle Pardus depolarnda yer alyor. Xfce paketleri kk paketler olduundan sisteminize ok abuk kurulabilir ve ok az yer kaplar. Artk Pardus zerinde Xfce masast ortamn gnl rahatlyla kullanabilirsiniz. Xfce Programlar Xfceye ait aralar da kendisi gibi ok hzl ve sadece iine odaklanm basit tasarmlara sahip. Zaten basit iler sz konusu olduunda ayrntlar genellikle gereksizdir ve kafa kartrr. Sklkla ihtiyacnz sadece bir resmi ekranda16 17. PARDUS ve xfce pencerenin alt tarafnda erit halinde gzkyor. Bylece bir dizin altndaki resimleri kolaylkla grntleyebiliyoruz. Ayrca bir dizin ierisindeki resimleri slayt gsterisi olarak sunmanz mmkn. Uygulama Bulucu Uygulama bulucu epey kullanl bir ara. Sistemimizde kurulu olan uygulamalar kategorilerine gre sralayabiliyor, bu kategori ilerinde ya da tm sistemde kurulu uygulamalar arayabiliyoruz. Setiimiz uygulamay altr dmesi araclyla altrabiliyoruz. Dikkat etmemiz gereken nokta, eer bir kategori setiysek aramamzn sadece o kategori iin geerli olmasdr. WICD Wicd, nternet balant ayarlarmz kontrol ettiimiz ok gelimi ve kullanl bir bileen. Sahip olduu yetenekler sayesinde balantlarnz ynetmeniz son derece kolaylayor. Wicd, balanmak istediiniz alar kendisi otomatik olarak tarayp karnza getiriyor. Bylece ek olarak her gittiiniz ortam iin bir kayt eklemenize gerek kalmyor. Tercihler mensnden ulaabileceiniz genel ayarlar sekmesi araclyla birtakm ayarlar yapmanz mmkn oluyor. Tercihler mensnn harici programlar ksmnda bir takm zel uygulamalar altrabilirsiniz. Ristretto Ristretto resim grntlemeye yarayan kk ve kullanl bir uygulama. Ana ekran grntsnden anlald zere ok karmak bir yaps yok fakat son derece yetenekli. Ancak uyaraym, nceleri Ristrettonun hzna almakta zorlanabilirsiniz. Bir resmi atnz zaman, o resmin bulunduu dizinde bulunan tm resimlerWicd programnn en byk zellii, balantnz koptuunda sistem tepsisinden bu durumu gstermesi. Bu ekilde bal olup olmadnz rahatlkla grebiliyorsunuz.17 18. Pardus ve Xfce Samed BEYRBEY ras0ir@eventualis.orgDuydunuz mu? Xfce Trke kullanlabiliyormu!Trk dili zengin, geni bir dildir. Her kavram ifade kabiliyeti vardr. Yalnz onun btn varlklarn aramak, bulmak, toplamak, onlar zerinde almak lazmdr. Mustafa Kemal Atatrk18 19. Pardus ve Xfce Atatrkn bu gzel szyle yazya balamak bu yazy yazarken de motive ediyor insan. Evet Trkemiz yeterince zengin bir dil. Bu kadar zengin bir dile sahip iken neden gnlk alma ortammzda Trkeden yararlanmayalm ki?ne kadar fazla gibi grnse de, bu say asla yetmez diyoruz, nk nemli olan evirmek deil, anlaml ve kaliteli bir eviriyi son kullancnn kullanmna sunmaktr. evirileri nereden takip edebilirsiniz? eviri konusunda Xfce iki ana paradan oluuyor. Biri temel masast, dieri ise goodies ya da Trkesiyle eklentiler olmak zere 2 koldan eviri yaplabiliyor.Tarih zerinde her zaman talepler arz dourmutur. Konuya bilgisayar ve biliim zerinden bakarsak, zgn dilinde (genelde ngilizce) ortaya kan her uygulamann ve iletim sisteminin zamanla talepler dorultusunda Trkeye evrildiini hepimiz gryoruz. Mesela, bundan yllar nce KDE, GNOME gibi byk masast ortamlarnda Trkenin esamesi okunmaz iken, bugn eviri gruplarnn faaliyetleri sonucu, son kullancya %100e yakn bir oranda Trke dil destei salanyor. Bu konuda biz de Xfce masast ortamn tamamen Trke olarak kullanabilmek iin yakn zamanda almalara baladk ve 27 ubat 2009 tarihinde 4.6.0 srm kan Xfce masast ortamn tamamen Trke kullanlabilir hale getirdik. Xfce yap ve grnm olarak son kullancya allagelmiin dnda bir arayz sunduu iin ilk bata yabanc gelebilir. Bu nedenle (Trkiyedeki) Linux kullanclar arasnda KDE ve GNOME kadar popler olduu sylenemez. Bu sebeptendir ki, 2009 ylnda ancak Trkeletirilebilmitir. Xfcenin Trke eviri gemii Bu kadar n bilgiden sonra, gelelim eviri konusunda nasl bu aamaya gelindi, onu grelim: ncelikle Xfce masast ortamn evirmeye balayan Eren Trkay, Trker Sezer ve Cem nala teekkr etmekte fayda var; kendileri eviri konusunda ilk adm atarak, azmsanmayacak derecede kullanlabilir bir Trke Xfce sundular bizlere. Bundan sonra ise, Gkmen Grgen ile ben Google Groups zerinde bir Xfce TR grubu oluturarak imdiki eviri ekibinin temellerini attk. Bu konuda nemli bir husus karmza kyor. Byk bir eviri ilemi asla tek bana yaplmamas gereken bir i. Ne kadar geni bir eviri ekibiniz var ise, o kadar kaliteli bir eviri elde edebilirsiniz. Bugn eviriye katlan 8-9 arkadamz bulunuyor. HerNe kadar evrilmi, neler eksik, hi evrilmemi olan uygulamalar hangileri diye soracanz tahmin ediyorum. Xfce web sitesi dzenli aralklarla gncellenen (her 12 saatte bir gncellenme aralna sahiptir) bir istatistik sayfasna sahip. Xfce masast evirilerinin durumu http://i18n.xfce.org/stats/?lang=tr&branch=xfce%2Ftru nk adresinde yer alr iken, eklentilerin durumu ise, http:// i18n.xfce.org/stats/?lang=tr&branch=goodies/trunk adresinden izlenebiliyor. Dzenli aralklarla bu sayfalar ziyaret ederek eksik eviri olduunu grdnzde eviri grubumuzda siz de yerinizi alabilirsiniz. Neden eviriyoruz? Gelelim eviriye neden ihtiya duyuyoruz? Ya da neden eviri yapmalym ki? sorularnn cevaplarna. eviriye ihtiya duyuyoruz; nk herkes ngilizce bilmek zorunda deil ya da masastn ngilizce kullanmak zorunda deil. Neden eviri yapaym ki? sorusu ise muhtemelen sizi eviri grubuna dhil edecek anahtar grevini stlenecek. zgr yazlmn gzel bir yan, her ekilde o yazlma katk vermeye ak bir yapya sahip olmasdr. Programlama dili biliyorsanz, yazlm gelitirebilir, dil biliyorsanz, kendi dilinize evirebilir, kullanmay biliyorsanz da kullanm klavuzlar yazabilirsiniz. Ayrca eviri konusunda, evirisini beenmediiniz bir yazlmn, herkes tarafndan anlalabilir yeni bir evirisini sunma ansnz da bulunuyor. eviri gruplar maddi anlamda profesyonel olmadklar iin, zaman zaman eviri19 20. Pardus ve Xfce KBabel (KDE ile har neirseniz.) Poedit (Yaplan aratrmalara gre Poedit kullananlarn, ekstradan 2 kolu daha kyormu ve nc gz alyormu. Dolaysyla, TAVSYE EDERM.) Vi(m) veya Emacs (Her ikisi iin de eklentiye ihtiya duyabilirsiniz.) Bu aralardan herhangi biri iinizi grecektir. Bu aralarn hepsinin paketi depolarda yer alyor. eviriye Balamak Gelelim evirmek iin gerekli dosyalara nereden ulaacanza. Bu ii kolaylatrmak amacyla Xfce gelitiricileri xdt-i18n isimli bir ara gelitirmilerdir. Bu araca http://mocha. foo-projects.org/~stephan/xdt-i18n adresinden ulaabilirsiniz. Aracn kullanm gayet basit: ncelikle xdt-i18n betiini altrlabilir yapn. (chmod +x veya dosya yneticinizde sa tklayp, zelliklerinden altrlabilir olarak iaretleyin)hatalar olabilir. Olmas da yadrganmamal. Mesela, ok eski tarihlerde, vekil sunucu beini, dorudan proksi olarak eviren arkadalar da kmt. Ancak uygulama zgr yazlm olduu iin hemen hata dzeltilmi ve bir sonraki srmde dzeltmeler kullanlabilir olmutur. teki tarafta, malum iletim sistemindeki Bellek read olamad mesaj hl yerini korumakta. stelik iin trajik yan bu tr evirilerin maddi anlamda profesyonellerce yaplm olmasndan dolay oluan tezattr. Bu bakmdan eviri ve zgr yazlm arasndaki iliki gayet sk ve nemli bir ilikidir. eviri iin Neler Gerekli Gelelim Xfce evirileri nasl yaplr, nelere dikkat etmeliyiz konusuna. Evvela eviri yapmak iin bir uygulamaya ihtiyacnz olacak. Kullanabileceiniz aralar:Ben bu betii ev dizininde oluturduum i18n klasrnde barndryorum. Dolaysyla, ./xdt-i18n eklinde kullanyorum. Bu aracn ilevi basit. SVN deposunda bulunan po dosyalarn SVN ile sisteminize indirmekten baka bir ilevi yok. Yukarda da deindiim gibi, Xfce iki ana paradan oluuyor. Bu ara da, iki ana paray farkl dizinlere indirmeyi salyor. Kullanmna gelecek olursak, ilk kullanmda po dosyalarn koyacanz dizini belirlemeniz gerekmektedir. ./xdt-i18n init xfce/trunk xfce4 ./xdt-i18n init goodies/trunk xfce4-goodies Her iki ilem de biraz zaman alacaktr. lemler tamamlandktan sonra, komutu verdiiniz dizinde, xfce4 ve xfce4-goodies ad altnda iki dizin oluacak.20 21. Pardus ve Xfce Bundan sonra yapacanz i basit, bu dizinlerin altndaki dizinlerde trunk/po/ tr.po dosyalarn dzenleyebilir (eviri hatalar iin), veya tr.po bulundurmayan dizinlerde (yani henz Trkeye evrilmemi dizinlerde) ablon dosyalarndan (.pot) katalog oluturabilirsiniz. Poedit uygulamasnda, ablondan katalog olutur seenei bulunuyor. Kullanmadm iin bilemiyorum ancak ayn ilem KBabelda da yaplabiliyordur muhtemelen. eviriyi gndermek Eksikleri tamamladnz veya yanl bir eviriyi dzelttiniz belki de yeni bir dil dosyas oluturdunuz. Bunu kime, nasl teslim edeceksiniz? Bu konuda iki yol mevcut. Birincisi dzenlediiniz po dosyasn Xfce TR grubumuza gndererek depoya eklenmesini salayabilirsiniz, ancak nce grubumuza ye olmanz gerekiyor ;). kincisi ise SVN Srm Kontrol Sistemi konusunda biraz deneyimli olmay gerektirir. yle ki, dil dosyasn dzenleyerek kayt ettiinizde makine diline evrilmi .mo dosyalar da oluur. ncelikle hangi dosyalarn deitiini inceleyin.de gnderebilirsiniz. Ayrca e-posta listesine kayt olmanz gerekmektedir. Teknik olarak bizim evirileri teslim ederken yaptmz farkl bir ilem yok, yukardaki ilemleri aynen bizler de uyguluyoruz. pular Bu arada eviri konusunda, ufak olmasna ramen ok iinize yarayabilecek birka ipucundan bahsetmek istiyorum. eviri ierisinde zaman zaman karnza cmle ierisinde %s olarak grnen baz dizgiler vardr. Bunlarn ayn kalmasna zen gstermeniz gerekiyor. Zaten eviri yaptnz program, po dosyalarn denetleyen msgfmt programn altrd iin bu %s dizgileri olmaz ise hata dndrecektir. Buraya kadar aslnda bir problem yok. Ancak cmle ierisinde birden fazla %s varsa ve bunlar doru evirelim derken, devrik cmle oluturmak istemiyorsak, gettextin bize sunduu gzel bir zellik olan order switching yani sralama deitirme zelliinden yararlanabiliriz. rnein; Cmlenin zgn hali u ekilde olsun: Theres only %s mb free space left on drive %sBunun iin ncelikle aadaki komutun ktsndaki listede .mo dosyalar gryorsanz nce o dosyalar silin. svn stBu cmleyi evirirken, devrik bir cmle yapmamak iin, aadaki gibi Trkeye uyarlayabilmek mmkn:Devamnda deiiklikleri grntlemek iin aadaki komutu altrn. Bylece po dosyalarnda yapm olduunuz deiiklikleri grebilirsiniz. svn diff%2$s diski zerinde %1$s mb bo alan var Grdnz gibi, $ karakteri nnde %1 ve %2 gibi ifadeler yer almakta. Buradaki saylar, zgn cmledeki %s dizgilerinin srasn kullanmaya yaryor. Ne kadar %s varsa cmleyi devrik yapmamak iin o kadar %n$s kullanabilirsiniz. Bir baka ipucu ise tekil-oul cmle yaplarna ilikindir. Malum, ngilizcede bir nesnenin oul olduunu belirtmek iin s taks almas gerekirken, Trkede her cmlede byle bir zorunluluk bulunmamaktadr. rnekle aklayacak olursak;Bu yapm olduunuz deiiklikler yama biiminde grnecektir. Dolaysyla, bir yama dosyas oluturmak iin komutun ktsn bir dosyaya kaydetmeniz gerekiyor, bunun iin aadaki komutu altrn. svn diff > turkce.patch Bylece komutu altrdnz dizinde, turkce.patch isimli bir dosya oluacaktr. Bu dosyay da yukarda belirttiim gibi, Xfce TR grubuna gnderebileceiniz gibi, bu adreseThere are 3 new mails cmlesini 3 yeni e-posta var olarak eviririz. Ben ngilizce biliyorum ne gerei21 22. Pardus ve Xfce var bunu anlatmann? diyorsanz, evirilerde bazen u ekilde sorunlarla karlalabiliyor. eviri yaparken sizden cmlenin hem tekil , hem de oul biimdeki halini soracaktr. Dolaysyla Poedit gibi programlarda, cmlenin evirisini yazamadnz farkedeceksiniz. Bunun iin, .po dosyasn bir metin editr ile aarak aadaki satr .po dosyasnda bala yerletirmelisiniz. (po dosyalar metin dosyalardr!) Plural-Forms: nplurals=2; plural=0; Bundan sonra tekrar bir PO editr yardmyla dzenlemeye devam edebilirsiniz. Ya da katalog olutururken aadaki satr yazabilirsiniz. (Poeditte oul biimler ksmna yazabilirsiniz mesela): nplurals=2; plural=0; Ayrca hatrlatmakta fayda gryorum, Xfce evirileri srasnda sadece bir dosyada byle bir durumla karlatk. eviri konusunda en nemli ipucu, daha dorusu sk yaplan bir yanla da deinmek istiyorum ayrca. ngilizcesi ile Accelerator, Trkesi ile Hzlandrc yani ksayol tu bileimleri mevzusu evirilerde en ok dikkatten kaan husus olarak karmza kyor. Menlerde grdnz alt izili harflerin her biri bir o seenek iin bir klavye ksayoludur ve bu harf Alt tuu ile birlikte baslnca seilmi olur. Hzlandrc (ksa yol) iin istediiniz harfi atayabilirsiniz. rnein; eviride ngilizcesi _File olan bir men seeneine sahip bir program altrldnda bu seenek File olarak grnecek. Yani Alt ve f tularna birlikte basldnda, uygulamadaki File mensn aacak.Trkeye evirirken bunu isterseniz _Dosya olarak evirebilirsiniz. Bylece mende Dosya olarak grnecektir ve Alt ve D tularna bastnzda Dosya mens alacaktr. Tabii her zaman ilk harfin nne _ koymak zorunda deilsiniz. D_osya eklinde yazarak, Dosya olarak grnmesini ve Alt ve o tularna basarak dosya mensnn almasn salayabilirsiniz. Ayn mende 2 tane ayn ksayolun olmas sorun deildir, zira kii ESC tuuna bastnda setii dier ksayolu kullanabilir, bu bakmdan istediiniz ekilde ksayol ayarlayabilirsiniz. Xfce eviri sreleri Bu kadar bilgiden sonra, Xfce tarafnda eviri srelerini anlatmakta fayda gryorum. Xfce eviri listesine ye olmusanz, her srm ncesi evirilerin gncellenmesi gerektiine dair bir e-posta gnderilir. evirmenlere evirileri tamamlamas iin yaklak birka hafta sre verilir ve o sre ierisinde evirilerin teslimi beklenir. Tabii Xfcein 7-8 ayda bir srm kardn gz nne aldnzda, evirileri telaa getirmeden yapabilirsiniz. Ancak yine de srekli xdti18n aracn kullanarak evirileri kontrol ve takip etmekte fayda var. eviri ii kimilerine gre uzun, kimilerine gre gereksiz ve skc gelebilir. Ancak biz Xfce gibi irin bir masastn Trk kullanclara Trke olarak sunmaktan gurur duyuyoruz. Ayrca ekip halinde almann hepimize deneyim kazandrdna inanyoruz. Ayrca, eviri yaparken ekip halinde almann elenceli ve zevkli olduu da tartlmaz bir gerek! Nasl ki Linus Torvalds Just for fun diyerek ie balayp bugn milyonlarn kulland bir iletim sistemi ekirdei ilk admn attysa, biz de elenceli diyerek bu ie koyulduk ve sevdiimiz kullanl bir masastn kendi dilimize evirmeyi baardk! Bunu zgr yazlm ekosisteminin bir paras olduumuz iin, bu ekosisteme dhil olmann temelinde paylamann yer aldn bildiimiz iin yaptk. Siz de bu sisteme dahil olabilirsiniz. Nasl m? Beenmediiniz, eksik bulduunuz, tamamlanmasn dndnz evirileri Xfce gelitiricilerine ulatrarak.22 23. Pardus ve Xfce Gkmen GRGEN gkmngrgn@gmail.comKullanl Xfce EklentileriHafiflik ve sadelikten taviz vermeyecek ekilde eklenen bu yeni zellikler yeni kullanclarn ilgisini ekmeye, eski kullanclar da tekrar etkilemeye hazrlanyor. Nihayet Xfcenin 4.6.0 srm Pardus depolarnda yerini ald ve kk fare sevimliliini bir kez daha yenilikleriyle bizlere gsterdi. Bu srmde, masastnde oklu e seebilme, gelimi ayar yneticisi ve yeniden yazlm ses kartrcs en arpc gelitirmeler olmu.Gelitirilen Eklentiler rnein post-it tarz bir not defteri uygulamas eklentisi var. Paketin ad xfce4notes-plugin. Paket yneticisinden bu isimle arayabilirsiniz, kurulu deilse mutlaka kurmanz neririm.Thunar ve panel eklentileri de, Xfce masast ortam iin vazgeilmez uygulamacklar. Birok ii yaparken gerekten kolaylk saladn hissediyorsunuz. Bu makalede Thunar eklentilerine deinmeyeceim; nk birounu zaten farknda olmadan kullanyorsunuzdur, asl nemli eklentiler panel ile ilgili.Peki, panel eklentilerini nasl kullanabilirsiniz? Panele sa tklayp, Yeni eler Ekle seeneini setiinizde Yeni eler Ekle adnda bir pencere alacak. Buradan Notlar seip Ekle dmesine bastnzda, panele sar bir dme yerleecek, stne tklayarak post-it tipinde bir not defterine kavumu olacaksnz.23 24. Pardus ve Xfce Gelelim bir baka nemli panel eklentisine: Orage. Her ne kadar panele sadece saati ve tarihi gsteren bir uygulama olarak yerlese de, onu ayn zamanda hatrlatc, takvim, gnlk ve hatta bir yaplacak listesi olarak kullanabiliyorsunuz. Son derece sade bir tasarma sahip ve bu yeteneklerinin olduunu bilmeyen pek ok Orage kullancs olduundan da eminim. =)da kuruludur. Yeni e olarak ses kartrcsn eklediinizde, panele ses kartrc simgesinin yerletiini ve simgenin zerinde de ses seviyesini gsteren izgiler greceksiniz. Bu simgenin zerinde farenin tekerleini kaydrarak ses seviyesini ayarlamanz mmkn. Ses kartrc dmesine tkladnzda da Ses Dzenleyicisi penceresi alyor, buradan daha ayrntl ayarlama yapma imkannz da var. Bir baka kullanl eklenti de xfce4-places-plugin. Bu eklentiyi kullanmak iin nce kurulu olduunu denetleyin, sonra panele yeni e ekleme penceresinden sein. Bu eklentiyle son kullanlan belgelere, dizin ksa yollarna, dosya sistemine erimeniz mmkn. Ayrca benim gibi, masastn tertemiz tutmay seven kullanclar bu eklentiyi kullanarak, ev dizini, p, dosya sistemi simgelerini de rahata kaldrmay deneyebilirler (Masastne sa tklayp, Masast Ayarlarn sein, orada Simgeler sekmesine gz atn).Eklentiler hakknda fazla ayrntya girmeyeceim, zaten Xfcenin kendisi gibi eklentileri de hafif ve basit olduu iin, renmenizi zorlatran herhangi bir neden yok, kurcalamanz yeter. imdi de Clipman isimli eklentiye bakalm. Bu eklentiyi kullanmak iin bir paket yklemenize gerek yok. nk bu ara Grev ubuu, Xfce Mens, Sistem ekmecesi gibi temel eklentilerden birisidir. Clipman ile son kopyaladnz cmleleri ve balantlar listeleyebilir, onlar kullanabilir ve gemite ne kopyaladnz ynetebilirsiniz. Belki ok gereksiz bir eklenti gibi grnr olabilir; ama unutkanln gz kr olsun diyenlerdenseniz, bir deneyin derim... Xfce panel eklentilerinin arasndan en sk kullandm bir dier nemli eklentilerinden bir tanesi de ses kartrcs. Bunu panele ekleyebilmeniz iin xfce4-mixer kurulu olmas gerekiyor ki byk olaslklaSon olarak xfce4-screenshooterplugin isminde, ekran grnts almaya yarayan eklentimize bakalm. Bu eklenti eskiden sadece panele yerleiyordu, imdiyse hem ayr bir uygulama, hem de klavye ksa yolu olarak alabilen bir komut ierecek ekilde gelitirildi. Eer Xfcenin 4.6.0 srmne getiyseniz ve bu paketi de kurduysanz, sadece print tuuna basarak ekran grnts almanz artk mmkn. Xfcenin 4.6 srmnden nce de var olan en kullanl eklentiler bunlard. Her geen gn yazarlar tarafndan gelitirilen ve daha kullanl hale getirilen bu eklentiler elbette Xfcenin24 25. Pardus ve Xfce son srmnde de var, ancak Xfcenin son srmyle gelen baz yeni eklentiler de oldu.gnlerde depolardaki yerlerini alm olabilirler.Yeni Eklentiler Bu yazy kaleme aldm sralarda henz Pardus depolarna girmemi olsalar da yeni eklentilere bir gz atmamzda saknca yok, nk belki siz bu yazy okuduunuzG Yneticisiyle balayalm. Paketin ad byk olaslkla xfce4-power-manager olacak. GNOME kullanclar, Xfcenin g yneticisini grnce ilk olarak Ne kadar da benziyor? tepkisini verebilirler. Bence de benziyor, ama yine de GNOMEun g yneticisinden daha hafif ve sade olduunu sylemeliyim. G ynetimiyle, eer laptop kullanyorsanz pilin durumunu renebilirsiniz, ilemci performansn ayarlamak da cabas. Belli bir sre sonra monitrnz kapatmak istediinizde ilk bakmanz gereken yer yine g yneticisi. Klavyenizdeki kapatma ya da uyku modu dmesine bastnzda, eer laptop kullanyorsanz da kapan kapattnzda sistemin hangi tepkileri vermesi gerektiini yine g yneticisinden ayarlayabiliyorsunuz. Ksacas, artk tam anlamyla Xfceye yakr nitelikte bir g yneticimiz var. Bir dier eklentimiz ise Midori. Hmm, buna eklenti demek doru deil, nk panele veya Thunara eklenen nitelikte kk bir uygulama deil. Midori Xfcenin nternet taraycs, dolaysyla eklenti yerine Xfce uygulamas demek daha doru. Son derece basit, sade ve hzl bir nternet taraycs olan Midori, gcn WebKit isimli ierik motorundan alyor. WebKit, Google Chrome ve Safaride kullanlanbir web ierik motoru. Ama ne yazk ki henz kararl deil ve en olmadk anlarda durup dururken kmesi sizi lgna evirebilir. Buna ramen gelecek vaat eden taraycmz zamanla olgunlaacak ve Xfce kullanp da nternet sayfalarn asn, YouTubedan video izleyebileyim, yeter. diyen kullanclarn vazgeilmezi olmaya adm adm yaklayor. Bir baka gzel eklentimiz de xfce4-notifyd. Xfceye zel olarak tasarlanm olan alr pencere biimindeki uyar servisi olan bu servisi kullanabilmek iin sadece paketini yklemek yeterli. Uyarlar iin n tanml olarak tane tema ykl geliyor ve bunlar Xfce Ayar Yneticisindeki Bildiriler seeneinden deitirmeniz mmkn. (Resimdeki rnekte Smoke temasn kullanmm.)Xfceyi kurmak iin Paket Yneticisindeki Xfce bileeninde bulunan tm paketleri kurabilirsiniz. Toplamda 20MB civarnda tutan ksa bir indirme yaplacaktr, tpk kullanm gibi kurulumu da hzl ve hafiftir. Xfce Masastn amak iin kullanc girii ekrannda Alt+M ksayoluyla alan menden Xfce seerek kullanc girii yapmalsnz. Ayn mendeki KDE seenei ile de istediiniz zaman KDEye geebilirsiniz.Son olarak Gigolo ile makalemi bitireyim. Gigolonun ad ilk nce Siondu, nedense sonra Gigolo yapld. Yeni ad kt olmu ama merak etmeyin, uygulamann kendisi pek marifetli. Gigolo, uzaktaki dosya sistemlerine balanmak iin yazlm, basit bir arayz olan Xfce ek bileenidir. SSH, FTP, WebDAV, Windows Paylam ya da dorudan zel konuma balanmanz salar. Sk giri yaptnz alanlar iin giri bilgilerini her defasnda girmemek iin Sk Kullanlanlar dzenleyebiliyorsunuz. Bunlar genellikle en ok kullanlan eklentiler olsa da Xfcenin eklentileri bunlarla snrl deil. Gelitirme depolarnda yeni ve henz ilk srmleri yaynlanm ek bileen projeleri mevcut. Yaynlanm olan eklentilerin bir ksm da Pardus gelitiricileri (belki sizler) tarafndan paketlenmeyi bekliyor. Ksaca Masastnzde sadece iinizi yapmak iin Xfce yeter diyorum ve bol Xfceli gnler diliyorum.25 26. Pardus ve Xfce Deniz Ege TUNAY denizutkan@lanetlidiyarlar.comNetbooklarda Pardus ve Xfce Netbook satn almak istiyor ama Pardusu desteklemeyeceinden mi ekiniyorsunuz? Korkmayn ve Pardus ile o kk cihaz iindeki performans canavarn ortaya karn! Dergimizin bu saysnda Xfce konusunun ileneceini renince ben de netbook sahibi bir Pardus kullancs olarak, bu ufaklklar zerinde Pardusun kullanmna deinmek istedim. Pardus, her ne kadar netbooklarda rahatlkla kullanlabilse de, henz netbooklar iin zel bir srm duyurulmad ve Pardusun netbooklardasorunsuzca kullanlabilmesi baz ufak nerilerim olacak. te bu yazda bunlara deineceim. nterneti kullanabilen birok bilgisayar kullancsnn az ok netbookun ne olduu hakknda bir fikir sahibi olduunu dnyorum ancak yine de bu cihazlarn ne olduunu aklama zorunluluu hissediyorum.26 27. Pardus ve Xfce Netbook nedir? Yenir mi? 2005 senesinin sonlarna doru 100 Dolarlk Dizst Bilgisayar kampanyas ile ilgili haberler okumaya balamtk. Bu kampanyadaki ama, henz gelimekte olan lkelerdeki ocuklarn bilgiye modern yoldan ulamasn salayacak bir dizst bilgisayarn datlmasyd. Kampanyann detaylarna girmeyeceim ama birok sebepten tr bu plan tutmad ve rnn maliyeti, maliyetin 100 Amerikan Dolarndan daha yksek kmas projeye balta vurdu. te bu noktada Asus firmas benzer bir hamlede bulundu ve Eee PC modeliyle netbooklarn ortaya kna vesile oldu. Bu modeliyle Asus piyasada yle bir yer edindi ki, dier reticiler de Asusun yolundan gittiler. Sonu ise bildiimiz gibi, netbooklar artk herkese hitap eden bir kiilie brndler.Netbooklar oyunlar bir tarafa brakrsak, nternete eriim ve ofis ihtiyalarmz ise eksiksiz bir ekilde karlayabiliyor. Anlayacanz, sradan bir dizstnden neredeyse hibir fark yok.Netbooklar, genellikle 1,5 kg arl gemeyen, DVD src yerine MMC, SD gibi hafza kartlar kullanabildiimiz tanabilir bilgisayarlara verilen genel bir ad. Ayn zamanda minibook olarak da anlan bu tanabilir bilgisayarlarn hedef kitlesi, ar ilemci gc isteyen uygulamalar yerine nternet zerinden ilerini yrten kullanclar. rnein birtakm oyunlarn oynanabilmesi mmkn ama baz modellerde Quake III: Arena ve Urban Terror oynamak bile zor olabiliyor.lk olarak Asusun Eee PC 900 modelini kullanmtm, u an Acer Aspire One (ZG5) kullanyorum ve her ikisinde de Pardusu -baz ufak deiiklikler yaparakkurabildim ve kullanabiliyorum. imdi bu rnlerin teknik zelliklerinden biraz bahsedeyim ve ardndan konuyu ok uzatmadan Pardusun kurulumuna ve kullanmna geeyim.letim Sistemleri u an piyasada birok markann deiik zelliklere sahip netbooklar mevcut. Bu modeller eitli Linux datmlar veya Windows XP iletim sistemi kurulu olarak geliyor ve doal olarak her iki rn arasnda da bir fiyat fark oluyor. Linux kullanan birisi olarak, her ne kadar bu rnlerle beraber gelen Linux datmlar tm ihtiyalarm karlayamasa da, istediim Linux datmn kurabilme olanam olduundan, Linux srmlerini almak benim iin daha mantkl.Teknik zellikler Acer Aspire One (ZG5) u ana kadar km birok marka ve modelde olduu gibi 1024x600 piksel ekran znrl sunan 8,9 in LCD ekran sunuyor. Baz modellerinde Intelin Celeron M ilemcileri kullanlrken, yeni kan birok modelde artk daha az enerji tketen ve 1.6 Ghz hznda Intelin Atom N270 ilemcileri kullanlyor. Bu ilemci daha az enerji tketimi yapmakla n yapm bir ilemci. Unutmamak gerekir ki, dizst bilgisayarlar iin dk g tketimi hayati bir nem tayor. 1GB bellei olan rnn ayn zamanda 120GB sabit diski bulunmakta. rnn sol tarafnda adaptr girii, harici monitr veya projektr balant noktas, ethernet k, bir adet USB 2.0 yuvas ve SD kart okuyucu bulunuyor. Sa tarafnda ise 3,5 mm mikrofon ve kulaklk klar, iki adet USB 2.0 yuvas, Kensington kilit yuvas ve SD, MMC, Memory Stick ve MS-Pro kartlarn okuyabilen oklu kart okuyucu mevcut. Hemen hemen btn netbooklarla ayn zelliklere sahip olan rnde dierleri gibi herhangi bir optik src bulunmuyor. Bylelikle27 28. Pardus ve Xfce ebatlar kltlebiliyor ve arlklar en aza indirilebiliyor. Grntl iletiim iin dhili video kameras ve hemen yannda da bir mikrofon yer alyor. ri parmakl kullanclarn netbooklarn klavyelerini kullanmakta baz skntlar yaayabileceini dnyorum nk normal klavyelere gre tular daha da ufak oluyorlar. Tularn boyutlar marka ve modele gre deiiklik gsteriyor, rahatlkla kullanabileceiniz bir model illaki var! Pardus Kurulumu Sra geldi bir netbooka Pardusun nasl kurulabileceine. Herhangi bir optik srcs bulunmayan bu rnlere Pardusu kurabilmek iin elinizin altnda en az 1 GB kapasitesi olan bir SD kart veya parmak bellek olarak da bilinen USB Bellek olmal. Bu bellee Pardus kurulan CD ieriini yklemek iin de Pardus kurulu bir bilgisayara ihtiyacnz var. Pardus Wikide bunun nasl yaplaca yeterli bir dille ifade edilmi olsa da, burada da bir zet geelim.syslinux /dev/sdc1 cat /usr/lib/syslinux/mbr.bin > /dev/sdc Burada genelde yaplan hata ikinci komutta da sdc1 olarak yazmaktr, dorusu sdc olacak, buna dikkat etmelisiniz. Bu ekilde USB belleimiz hazrlanm oluyor. Kuruluma balamak iin Netbookun BIOS ayarlarndan sistemi USB bellek zerinden balatlacak ekilde ayarladktan sonra sistemi bir kez daha yeniden balatyoruz ve kurulum ekranyla karlayoruz. Kurulum aamasnda dikkat edilmesi gereken bir konu var. nykleyici Seimi ekrannda eer Al diskinin bana kur seeneini seerseniz, GRUB ayarlarnz kurulum yaptnz USB bellee yklemeye alabilir, bu yzden GRUBu kuracanz diski listeden semeniz en salkls olacaktr. Kurulum ile ilgili daha kapsaml bilgi iin http://tr.pardus-wiki.org adresinde, Nasl Belgeleri sayfasnda yer alan USB bellekten bilgisayara Pardus kurmak balkl makaleyi okuyabilirsiniz. Eer GRUB ile ilgili bir sknt yaarsanz, ayn sayfa ierisinde yer alan Grubu kurtarmak balkl makaleyi de okuyabilirsiniz. Hem, forum sayfalarmza da gz atmay ihmal etmeyin!Bu saymzda bir baka yazda anlatlan GParted program ile USB belleimizi seiyoruz ve FAT32 dosya sistemiyle biimlendirdikten sonra Manage Flags penceresinden boot seeneini etkinletiriyoruz. Eer elimizde Pardus 2008.2 kurulum diski bulunuyorsa veya ISO dosyas mevcutsa, CDnin veya ISO dosyasnn ieriini USB bellee olduu gibi kopyalyoruz.Pardus - Xfce Masast Kurulumdan sonra yle bir gz gezdirdiim vakit grlyor ki, hemen hemen her ey kusursuz; ekran znrl otomatik olarak alglanm ve 3 boyutlu grnt destei etkin, modem kusursuzca alglanm, web kameras ve mikrofon Skype ile sorunsuz alyor. Evet evet, her ey yolunda gibi grnyor. Ekrann boyutu ise bilgisayar kullanmnda size bir glk karmyor, Pardus tm zellikleriyle karmda!Ardndan USB bellek ierisindeki isolinux klasrnn adn syslinux olarak deiiyoruz. Ayn ekilde, syslinux klasr ierisinde yer alan isolinux.cfg dosyasnn adn da syslinux. cfg olarak deitiriyoruz. Adn deitirdiimiz bu dosyay aarak gfxboot /boot/isolinux/init yazan satr da gfxboot /boot/syslinux/init eklinde deitiriyoruz ve append initrd komutu ile balayan satrda da mudur=livedisk parametresini eklerken splash=silent ve quiet parametrelerini de siliyoruz. Ardndan yaplacak ilemler iin konsolu aarak komutlar altryoruz. rneimizde USB belleimiz sistemde sdc1 olarak grnyor ancak siz bir yanllk yapmamak iin GParted programnda ilem yaptnz ad kullanmalsnz.Bildiiniz zere Pardus 2008.2nin gncel srm KDE masast ortamnn 3.5.10 srmn kullanyor. KDE rahat ve kolay bir kullanm sunmasna karn, byle nispeten dk ilemci performansna28 29. Pardus ve Xfce sahip bir sistemde daha hzl alabilecek bir masast ortam olan Xfce hakknda bir eyler yazmamak yanl olur. Xfce, sistem ihtiyalarn son derece verimli bir biimde kullanan, bu sayede uygulamalar daha hzl altrabilen ve grsel adan Gnome ile birok benzerlii bulunan bir masast ortam. Uzun sre KDE kullanm bir kullanc olarak Xfce masast ortamna almam biraz zaman ald, ancak u an KDE kullanmyorum, ki bu da bir zevk meselesi. Almak zaman alabilir diyorum, nk KDE kadar ayrntlarla dolu deil, daha sade bir masast ortam. Zaten Xfcein gzel taraf da bu. Eer KDE zerinde kullandnz uygulamalardan da vazgeemiyorsanz, telalanmayn; KDE bileenlerini sistemden kaldrmadnz srece bu uygulamalar da kullanabilirsiniz. Kurulum iin neler yaplmas gerektiine gelirsek, katk deposunun de ekliolduunu dnerek yazma devam ediyorum; Paket Yneticisinden bileenler listesinde Xfce sekmesine tklayarak ve ekranda listelenen tm paketleri seerek kuruluma balayabilirsiniz. Kurulumun ardndan KDM olarak adlandrlan al ekranna geri dnyoruz ve klavyemizden ALT + M tularna basarak kan menden Oturumu Tr olarak Xfcei seiyoruz. Ardndan Xfcein sade ve bence son derece kullanl yz kyor karmza. nce Ayarlar imdi, Xfcei ilk defa kullandmda yaptm ilk eylem ayarlarn kurcalamak olduundan, yazmda da ilk nce ayarlar zerinde yapacamz deiikliklerden bahsetmek istiyorum. 1024x600 piksel znrl olan 8,9 in bir ekran daha verimli kullanabilmek iin yapmanz nereceim ilk i; yazlarn, simgelerin ve panelin boyutunu kltmek olacak. nk baz uygulamalarn pencereleri ne yazk ki uzunluklarndan tr ekrana samyor ve bu durumda pencereyi tamanz gerekiyor. Bunun iin ALT + Sol Fare Tuu kombinasyonu gayet kolay bir zm. Xfcei ilk defa kullanacak biri iin alma srecini hzlandrmann yararl olacan dnyorum. Faremizle masastnde sa tklayarak veya Pardus menye girerek hemen Ayarlar->Xfce 4 Ayarlar Yneticisi seeneine yneliyoruz. Karmza kan pencerenin grnts bana az biraz Mac OS Xin ayarlar penceresini anmsatt. Size burada yazacam ayarlar olduu gibi ben de kendi dizst bilgisayarmda kullanyorum ve bence de en ideal ayarlar bunlar. alma Alanlar ayarlarna girerek alma alan saysn ikiye dryorum. Eriilebilirlik ayarlarnda yapkan tular, yava tular, tutuklu tular ve fare yknmesi gibi btn seenekleri etkin olmaktan karyorum. Grnt ayarlarnda ise ekran znrlmn 1024x600 olduundan emin oluyorum. Grnm ayarlarna baktmzda karmzda listelerin yer ald drt sekme gryoruz. Burada gz zevkinize uygun olarak dilediimizi seebiliriz. Biem listesinde QtCurve, Simgeler sekmesinde Gant for Xfce (bunu nternetten kendim29 30. Pardus ve Xfce indirdim) seiliyken, Fontlar sekmesinde ntanml yaz karakteri olarak 9.0 boyutunda Sans seili.dizst bilgisayarlar kullanrken hem klavyenin, hem de Xfcein ksayol tularna almanz size byk kolaylk salayacaktr.Masast ayarlarnn Simgeler sekmesinde simge bykl deerini 36ya dryorum, bylelikle masastmde daha fazla ge bulundurabilirim. Oturum ve Balang ayarlarnda, Xfce alrken otomatik olarak altrlacak olan uygulamalar ekleyebiliyorum (Yakuakenin Xfce dengi olan Guakei buraya eklemekte kesinlikle fayda var!).Grsel arayz ile tm nternet ve ofis ihtiyalarnz karlayabilecek olsanz da, bir Linux kullancsnn konsol ile biraz har neir olmasn tavsiye ederim. Bu, uygulamalara eriiminizi epey hzlandracaktr. Xfcein ksayollarndan bahsetmiken, KDEde de bulunan ve ALT + F2 tu kombinasyonuyla alan Uygulama altr kutucuu buna gzel bir rnek. Eer daha evvelden bu kutucua amak istediim uygulamann adn yazmsam, ilk iki veya harfini yazdktan sonra gerisini otomatik olarak tamamlyor.Panel Yneticisi ayarlarndan panel boyutunu 24 piksele kadar dryorum. Pencere Yneticisi ayarlarnda da dilediiniz temay semekte zgrz. imdi panele yneliyorum ve Pardus logosuna sa tklayarak zelliklerine giriyorum. Xfce Men penceresinde Dme Baln Gster seeneini etkin d brakyorum ve bylelikle paneldeki alandan yer kazanm oluyorum. Ayn ekilde panel zerinde Tarih ve Saat ayarlarna girerek tek satr kullanlacak ekilde sadece saati seiyorum. Grev Listesinden Ses Dzenleyici ve Battery Applet gibi uygulamalar da ekledikten sonra ALT + F2 tularna ayn anda basp uygulama altrma penceresine xscreensaver-demo yazarak Ekran Koruyucu Yaplandrma penceresini ayoruz. (Bu zellik yazy okuduunuz sralarda Ayar Yneticisine eklenmi olabilir.)Uygulamadan bahsetmiken, KDEde kullandnz uygulamalarn Xfceteki karlklarndan bahsedebiliriz. KDE bileenlerini silmediiniz srece Xfce kullanrken ayn zamanda KDE uygulamalarn da altrabilmeniz mmkn. Ancak, kimi uygulamalar var ki Xfce ile beraber kullanmanz iddetle tavsiye ediyorum.Henz Xfce Ayarlar Yneticisinde listelenmeyen bu uygulamadan (ki yanlmyorsam bu sorun da yaknda giderilecek) Sadece Bo Ekran (Blank Screen Only) modunu seerek ayarlar kaydediyoruz, bylelikle ekran koruyucu etkin olduunda ekrana bir grnt yanstmayacak ve pilin kullanm sresi birazck daha uzayacaktr. Unutmadan yazaym, bata Mozilla Firefox olmak zere, kullandnz birok uygulamann pencerelerinde simgeleri ve yazlar bir nebze de olsun kltmek sizi rahatlatacaktr, emin olabilirsiniz. Boyutlar hayli kk bir dizst kullandmzdan, baz durumlarda eliniz ve ayanz birbirine karabilir. ster KDE kullann ister Xfce, hatta farkl bir iletim sistemi de olabilir; bu30 31. Pardus ve Xfce KDEdeki Konsole uygulamasnn Xfceteki karl Terminaldir ve dilimize Ubirim ismiyle evrilmitir. Yakuake gibi F12 tuuna bastnzda alan bir terminal uygulamas aryorsanz Guake kullanmanz neririm. Xfce kullanrken MPlayer ile baz sorunlar yaayabilmeniz muhtemel, bu sebeple Kaffeine veya MPlayer yerine GNOME MPlayer kullanabilirsiniz. Benim iin Amarok o kadar ahane bir uygulama ki, ona bir alternatif ne yazk ki sunamyorum! Metinleri dzenleyebilmek iin KWrite yerine Gedit, dosyalar sktrmak ve amak iin Ark yerine Squeeze, takvim uygulamas iin Orage, IRC zerinden sohbet edebilmek iin Konversation yerine XChat, MSN ve dier sohbet servislerine balanabilmek iin Kopete yerine Pidgin, RSS beslemelerini takip edebilmek iin Akregator yerine Liferea ve PDF belgelerini okuyabilmek iin Kpdf yerine Epdfview nerilebilir. Web tarayc iin ve e-postalarnz okuyabilmek iin Mozilla Firefox & Thunderbird ikilisi bence her ekilde kullanlabilirler.pardus.org.tr yazs getikten hemen sonra SD kart karlmazsa /dev kts dolduruluyor satrnda sistem donuyor. Ama SD kart hi takl olmazsa bu sefer de iletim sistemi aldktan sonra SD kart taktmz alglayamamas da sz konusu. Tabii, bu her netbookta karlalan bir durum deil ve rnein bu sorunu Asus Eee PCde kesinlikle yaamamtm. Forumlarda baz netbooklarda kurulum ekrannn monitrde biraz skntl grntlendiini yazan kullanclar da var. Ben bu sorunla da karlamadm ama al ekranndayken ekran znrln 800x600a drrsek bu sorunu da aabiliyor olmamz gerekir. Tabii, GRUB parametreleri zerinde yaplan deiiklikler ile tm sorunlar amak olas, bunun iin forum sayfalarmz ve Google iyi birer kaynak olabilirler. Netbooklara zel Pardus kacak m? Akllara gelen bir soru var ki, bunu Pardus kullanclar bir sredir forumlarda soruyor zaten; Tpk Eeebuntu gibi, Pardusun netbooklara zel bir srm kacak m? Bunun yantn bilmiyorum, ancak kacaksa bile bu kanmca Xfce kullanlan bir datm olurdu. Kald ki, Pardusu kurduktan sonra Xfcei kurmanz halinde bir sknt yaayacanz da sanmyorum.Sylemeden geemeyeceim bir nokta; KDE veya Xfce olsun, Pardus kurulu bir netbookun, ayn donanmsal zelliklere sahip Windows XP kurulu bir netbooktan daha hzl altna ahit oldum; bunu hem Asus Eee PC hem de Acer Aspire One ile fark ettim. Bu meretlerin Linux srmlerinin daha ucuz olmas bir yana, sonradan Windows XP kurmanz halinde bir takm donanm sorunlar yaayabiliyorsunuz ve srcleri ayrca kurmanz gerekiyor. Pardus (veya baka bir Linux datm da olabilir) kullanrsanz oluabilecek sorunlarn yarsndan kurtulmu oluyorsunuz zatenYaznn sonuna geldik. Sizlere, Netbooklarda Pardusu rahatlkla kullanlabileceinizden, KDEnin yan sra Xfce masast ortam ile daha hzl kullanlabileceinizden ve bunun iin nelere dikkat etmeniz gerektiinden ksaca bahsettim. nann bana, kendi netbookum zerinde hibir sknt yaamadan kullanabiliyorum ve ok da mutluyum.Baz Sorunlar Yaznn banda demitim ki; Pardus, her ne kadar netbooklarda rahatlkla kullanlabilse de Pardusun netbooklarda sorunsuzca kullanlabilmesi baz ufak engeller olabiliyor diye.En ufak bir skntnz olduunda zgrlkin.com forum sayfalarn demenizi ve kolay kolay pes etmemenizi tavsiye ederim, nk bu gzel ve ufak bilgisayarlarla Pardus kullanabilmek mmkn ve gerekli ufak ayarlamalar yapld vakit son derece keyifli!rnein Acer Aspire Oneda al srasnda Pardus 2008.2 Canis aureus - http://www.31 32. Pardus Serblent NSAL serbulent@pardus.org.trzgrlnze Sahip kn! Pardus paketlerini sizler kullanmadan nce test eden, sorunlar gideren Pardus Test Takm karnzda...32 33. Pardus Tiyatroya ilk baladm gnlerde ynetmenimiz bir tiyatro oyununun temel gesini Oyuncu, Sahne ve Seyirci olarak tanmlamt. Siz istediiniz kadar byk bir ekiple muhteem dekorlar iinde oynayn; seyirci olmadan yaptnz i tiyatro deildir. Ortada bir oyun vardr ancak bu oyunun varl eksiktir, bir taraf sakat kalmtr. zgr yazlmlar da onlara gnll katkda bulunan insanlar olmadan var olabilirler. Ancak bu varolu da eksiktir. stelik zgr yazlm oyununa seyirci kalmak yerine bu oyunda oyuncu olabilirsiniz. lk gnden barol oynamay beklemezseniz ve rolnz kk byk ayrm yapmadan sevgiyle, tutkuyla, yaayarak oynarsanz, oyunun sahiplerinden biri haline gelirsiniz kendiniz bile farkna varmadan. nk tiyatroda olduu gibi zgr yazlm dnyasnda da roln by k yoktur; byk oyuncu ve kk oyuncu vardr. zgr ya da deil, herhangi bir yazlmn hatta rnn kalitesini belirleyen en nemli admlardan birisi rnn testidir. rnn kalitesinden memnun olmayan kullanc, rn kullanmaktan kolaylkla vazgeebilir. Buna bir de bu rnn daha yeni yeni tannmakta olan ve kullanclarn rkek admlarla kullanmaya balad zgr yazlmlar olduu eklenirse, bu yazlmlarda testin nemi daha iyi anlalr. Bizler de Pardus Test Takm olarak gnl verdiimiz Pardusun daha fazla kullancy zgrletirebilmesi iin alyoruz. Buraya kadar sklmadan okuduysanz, aklnzda iki soru olumutur muhtemelen. Birincisi kimler testi olabilir, ikincisi Pardus Test Takmna nasl katlabilirim? Pardus zerinde temel ayarlar kendi banza yapabiliyor, dier konular iin Google, e-posta listeleri ve forumlardan yardm alarak almasn biliyorsanz ve en nemlisi bilmediklerinizi aratrmaya ve renmeye enmiyorsanz siz de Pardus Test Takmnn bir yesi olabilirsiniz. Pardus Test Takmna katlmak iin gerekenleri bu adreste bulabilirsiniz. Bu yaznn iinde test takm yelerinin deneyimlerini bulacaksnz. Yazy okuduktan sonra mavi hap seip yarn bu yazya ilikin hibir ey hatrlamayabilirsiniz, veya krmz hap seer ve kullanclar zgrletirmek iin emeinizi emeimize katarsnz. Seim sizin ! Kemal KEFEL Test Takmna katlmamn nedeni ulusal iletim sistemimize bir para da olsa katk salamak istememdir. Bilgisayar mhendislii rencisiolduum iin de mesleim hakknda ufak tefek ipular yakalamaya alyorum. Dier bir adan Pardusun detaylarn daha iyi bir biimde renebilmek ve Pardusu daha ykseklere kartabilmek iin Test Takmna katldm. Ben pek eski bir kullanc saylmam. Zaten Pardus ile tanal henz bir buuk yl oldu ve Test Takmna da 2008in Kasm aynda katldm. Katlmama yardmc olan Sayn Necdet Ycele de teekkr ederim. Test Takmnda olmak bana ok ey kazandrd. En nemlilerini saymak gerekirse, acemi bir Pardus kullancs olmaktan kp bilgili bir Pardus kullancs oldum. Pardusu renmemdeki en byk etken Test Takm oldu diyebilirim. Ne tr hatalarda neler yaplabileceini az ok rendim ve bir dier kazancm da tabi ki yeni arkadalar edinmem oldu. Ali Haluk SEVEN Bir bilgisayar mhendislii rencisi olarak ileride iinde bulunacam toplulukla imdiden iletiim halinde olmak ve severek kullandm Pardusun kalite kontrol srecinde bulunmak iin Test Takmna katldm. zgrlkinde Test Takm Gnlllerini Aryor! duyurusunu grdm gibi33 34. Pardus byk bir istek ve evkle bavurdum, u ana kadar da elimden geldiince katkda bulunmaya alyorum. Takma katldktan sonra karlatm baz sorunlarla mutlaka bakalarnn da karlatn ve birka iyi adamn biz acemilere nasl yrekten yardm ettiini grdm. in iine girdikten sonra anlyorsunuz ki bu insanlar gerekten iyi bir i yapyor. Onur GZEL Pardusa katkda bulunmak iin, deyim yerindeyse ldryordum. Ancak okulum, iim ve sosyal hayatm yznden kendimi paketi olacak kadar bile gelitirememitim. zgrlkindeki bir duyuruyu grdmde te budur! diyerek Test Takmna kaydm yaptrdm. 2008in son gnlerinden bugne, baka bir deyile zgrlkindeki duyuruyu grdmden beri Test Takmndaym. imdilik Pardusa katkda bulunmann verdii mutluluktan baka bir ey kazanmadm. Ama testlere daha ok vakit ayrdka Pardustan baka ortak yanlarmz olan kiilerle tanacamdan neredeyse eminim. kr BEZEN Pardus ile tantktan sonra bu projeye verebileceim destek yollarn gzden geirdiimde Test Takmna katlarak hem kullanclarn daha sorunsuz bir sistem kullanmalarn salayabileceimi hem de testleri yaparken karlaacam sorunlara bulacam zm yollar sayesinde kendimi gelitirebileceimi kefettim. Bu kefin ardndan hi vakit kaybetmeden ben de bir Test Takm yesi olmutum. E-posta arivime baklrsa Haziran 2008 tarihinden bugne takmdaym. Test Takm sayesinde ncelikle test nasl yaplr bunu renmi oldum. Hani bir bilgisayar mhendisi aday olarak bu benim iin nemli bir bilgiydi. Test esnasnda tabi ki hatalarla karlayorum ve olas zm yollarn deneyerek, aratrarak renmeye alyorum. Eer benim zemeyeceim bir hataysa bu hatay hangi dosyalar ne ekilde ilgili kiilere ileterek bu soruna bir zm bulunmas iin talep edebileceimi reniyorum.olduunu dnyorum. Test takmnda olmann benim iin retici bir yan da var. zelde Pardus, genelde de Linux kullanm hakknda yeni eyler reniyorum. Kendimi sonsuz renci gibi gryorum. Bilal ZAKIR niversite snavlarna hazrlanrken her ne kadar bilgisayarla ilgili bir blm istesem de olmad ve matematik blmne yerletim. Ama iimdeki bilgisayarlarla urama, bir eyler gelitirmeye alma, yeni eyler renme istei gemedi. Linux tabanl iletim sistemlerine kar ayr bir ilgim hep olmutur. Pardusu bu yzden kt ilk gnlerden beri takip ediyordum. nternette gezinirken bulduum Test Takm ile ilgili bir makaleyi okurken Test Takmna katlarak kendimi gelitirebileceimi dndm. Bunun yannda Pardusun geliimine katkda bulunabileceimi bilmek, Test Takmna katlma isteimin asl tetikleyicisi oldu. Bylece Test Takmnda yer alm oldum. Tam tarih olarak hatrlayamyorum ama Pardus 2008.1 srm ile baladm testlere. imdiye kadar bulunduum ortamlarda Windows harici bir iletim sistemi denemi ya da kullanm kiiler olmad. Bu yzden Linux kullanrken fark ettiim bir eyi paylaabileceim, paylatmda anlayacak ya da herhangi bir hata ile karlatmda bana zm retebilecek birileri yoktu evremde. imdi ise Test Takm sayesinde Pardus ak ile yanp tutuan kiilerle tanm oldum. Cem SNMEZ Aslnda Test Takm gibi bir oluumdan haberim yoktu. niversitedeki Necdet Ycel hocam, byle bir takmn kurulacan ve testlere katlp katlamayacam sordu. Ben de bu ii severek yapmak istediimi bildirdim. Bu kadar ciddiyetle ve hakkn vererek gelitirilen, bize ait olan bir iletim sisteminin gelitirilmesine ufak da olsa katkmn olduunu bilmek, beni ayrca mutlu ediyor. Yaklak 2-3 aydr Test Takmndaym. Testler srasnda kurulumu yaplmas gereken ve benim daha nceden ne i yapt konusunda bilgim olmayan programlar tanma imkn buluyor olmam, Test Takmnda olmamn bana en byk kazancdr.Do. Server ACM Test Takmna birka ay nce katldm. Pardusun yeni srmlerine gemeden nce, paketlerin son yaplarn test etmek benim iin bir keyif. Test Takm yesi olmann, Pardusa destek vermenin unsurlarndan biriKubilay KOCABALKAN Aslnda neden katldm bende bilmiyorum! Sanrm sam bam yolmak houma gidiyor :P... aka bir yana, Test Takmna katlrken ilk dncem bize byle bir sistem kazandranlara bir nebze yardmc34 35. Pardus olabilmek ve iin ucundan az da olsa tutabilmekti. Az olan bilgisayar kullanma (yaklak 25 sene) bilgimden baka elimde fazla bir ey yoktu. Ama bu bana engel olmad. Bilgisayar kullanmay ve Pardusu ok sevdiim iin burada, Test Takmnda olmaktan mutluluk duyuyorum. Test Takm yesi olduum iin imdi kullandm Pardus 2008de, ben ve benim gibi Test Takm yesi arkadalarmzn emeinin gemi olmasyla vnebiliyorum. Test Takm ile ilgili ilk duyurunun ardndan ilk bavuranlardanm.salyor. Pardusun yeniliklerinin ilk tadn kartanlardan olmann zevkine varyorum. :D Yaklak ay nce bir rahatszlmdan dolay doktora gittim. Doktor masasnda oturmu elinde Pardus CDsi dizst bilgisayarna nasl kuracan kara kara dnyor. Hastann ayana doktor geldi. Birden iimdeki Pardus sevgisi di arm hafifletti ve sonu: nce Pardusu bilgisayara kurdum, ksa bir tantmdan sonra muayene oldum.Test Takm yesi olduumdan beri Pardusa daha ok gveniyor ve inanyorum. Hata nedir ve hatalar nasl zlyor artk daha iyi biliyorum. Takip ettiim liste sayesinde zm yollar hakknda daha bilgili olmaya baladm diyebilirim. Test Takm yesi olduum iin her trl yenilik ve gelimeden ok hzl bir ekilde haberdar oluyor, Pardusun yeni srmlerini ilk denemenin zevkini yayorum. :D Pardusun gelimesine, daha kaliteli ve gvenli bir iletim sistemi olmasna yardmc olmak isteyen, bilgisayar kullanmay bilen ve sorun yaadnda, sorunlarn doru ekilde ifade edebilecek her Pardus kullancsn Test Takm yesi olmaya davet ediyorum. Mustafa ZBAKIR 2006 ylnda Pardus ve Linux ile ilk defa tantktan sonra beni acayip bir merak sard. Neredeyse Pardus yiyip ieceim :P. Ufak sorunlar amak iin sabahladm zamanlardan sonra her seviyedeki kullancnn Pardusa katk yapabileceini rendim. Ben ne yapabilirim derken Test Takm duyurusunu grnce hemen bavurdum. Test Takmnda olmak bir ayrcalk ve gurur verici bir durum. Test Takmnn kurulduu ilk gnden beri takmdaym. Test Takmna katldmdan bugne Pardus hakkndaki bilgim katlanarak artt. Artk insanlara Pardusu anlatrken hi zorlanmyorum. Bir iletim sisteminin nasl gelitiini grmek, hatalarn zmlenmesini takip etmek, bazen hatann zm srecinde katkda bulunmak hem Pardus bilgimin artmasn hem de tarif edilemez bir haz duymam35 36. paket tantm zgr KURU ozgurkuru@gmail.comKu dili zamanPidginPidgin, birbirlerinden farkl diller konuan yerlilerin beyazlarla anlaabilmek iin pek ok dilden kelimeleri bir araya getirerek oluturduu melez, kark ama son derece zengin dillere verilen isimdir. Ku dilleri dnyann ortak dilleri olmaya devam ediyor. Eski ad Gaim, yeni ad ise Ku dili anlamna gelen Pidgin; ok platformlu, GNU/GPL lisans ile datm yaplan bir annda haberleme programdr. Pidgin hali hazrda Windows, Linux ve UNIX sistemlere uyumlu bir ekilde alabilmektedir. Hesap, bilgi ve ayarlarnz farkl iletim sistemlerine kolaylkla aktarabilirsiniz. Pidginin Trke dhil, 69 dile evirisi mevcut ve dnyann en yaygn iletiim aralarndan biri bugn...36 37. paket tantm nternetin yeni Esperanto dili: Pidgin lk kez Pidgini deneyecek bir kullancnn ayarlar iin uramasna gerek yok. lk almda hesap ekleyebilmeniz iin gereken pencereler otomatik olarak geliyor. Kendi dilinizde yklediiniz Pidgine hesabnz kolaylkla ekleyebilirsiniz.yeterlidir. Bu mende kullancy engelleyebilir, gemi sohbetlere bakabilir, kii uyarc ekleyebilirsiniz.Pidgin tpk ad gibi, sadece pek ok dilde deil; inanamayacanz kadar ok iletiliim protokol de destekliyor.Eklenti Rzgr Eklenti rzgr Pidginde de esmeye devam ediyor. Yeni eklentiler sayesinde Pidgine ekstra zellikler katabilirsiniz. Eklentiler iin site site gezmenize de gerek yok. Aralar/Eklentiler mensnden, ykleyebileceiniz eklentileri ve zelliklerini grebilirsiniz.Aracmz aralarnda MSN, AIM, Jabber, Yahoo, ICQ, Google Talk, Group Wise, IRC, QQ, Simple, Zephyr2in de bulunduu pek ok sunucuyu destekliyor. Pidgin size bu sunucular ayn anda tek bir programda aabilme olana sunuyor. Bir baka deyile MSN hesabnz iin Messenger; Google hesabnz iin Google Talk programna ihtiyacnz yok, Pidgin size her ikisi ve dier sunuculardaki hesaplarnz iin de yeter. stelik her hesap iin birden fazla Pidgin amanza da gerek yok. Btn hesaplarnz iin tek bir Pidgin penceresi yeterli! Kii Listesi Pidgin, basit arayz ve kullanm kolaylyla her kesim kullancya hitap edebilir. Kullanc listesi de basit ve yaplandrlabilir durumda. Listenizi istediiniz sraya koymanz mmkn. Liste zerinde her kullanc iin ayr ilem yapabilirsiniz. Bunun iin farenin sa tuunu kullanmanzKii uyarc burada bize baz kolaylklar salyor. Kiiye zel ses tanmlayabildiiniz iin, ileti yazldnda kimin yazdn, kimin evirim ii olduunu bu seslere gre rahatlkla anlayabilirsiniz. Konuma Penceresi Listenizdeki kiilerle sohbet etmek iin konuma penceresini kullanyoruz. Pidgin yz ifadelerini, dosya aktarmn destekliyor. Konuma esnasnda yaz rengi, karakteri dmesinde deiiklikler yapabilirsiniz. Ayrca arka plan resmini de deitirebilirsiniz. Bunun iin gerekli dmeleri konuma penceresi zerinde bulabilirsiniz.Sohbet Odas Jabber, MSN ve Yahoo sunucular ayn anda ok kullanc ile sohbet destei veriyor. Pidginde bu sunucuda sohbet odas amay desteklemektedir. IRC sunucularna balann Pidgin ile IRC sunuculara balanabilirsiniz. Hesap ekle ksmndan IRC sunucu adn girmeniz yeterlidir. IRC sunucularnda yer alan arkadalarnz da listenize ekleyebilirsiniz.37 38. paket tantm Mehmet PEKGEN mpekgenc@federalaydinlatma.comHP Yazclarnz Tantn! Pardus zerinde HP marka yazclar tantmak iin bir zel silahmz daha var. HP firmasnn yazclar iin kard hplip pakedi!Yaamakta olduumuz teknoloji anda her zaman yeni bir rn ile karlayoruz. zellikle ofislerde youn olarak kullanlan yazc ve faks gibi cihazlarn yannda tanabilir bellek gibi farkl harici aygtlar gelimi zellikler ile srekli yenileniyor. Daha 5-10 yl ncesine kadar bu tip aygtlar bilgisayarmza balayabilmek iin yaygn olarak seri ve