ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · enterprise resource planning,...

28
Έκθεση για το ερευνητικό πρόγραμμα INNOREGIO: διάδοση τεχνολογιών ανάπτυξης καινοτομίας Δρ Βασίλης Μουστάκης Αναπληρωτής Καθηγητής , Διευθυντής Εργ. Συστημάτων Διαχείρισης Τμήμα Παραγωγής & Διοίκησης Πολυτεχνείο Κρήτης Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Σ 2000 Π Π Π Ρ Ρ Ο Ο Γ Γ Ρ Ρ Α Α Μ ΜΜ ΜΑ Α Τ Τ Ι Ι Σ Σ Μ ΜΟ Ο Σ Σ Α Α Π Π Α Α Ι Ι Τ Τ Η Η Σ Σ Ε Ε Ω Ω Ν Ν Υ Υ Λ Λ Ι Ι Κ Κ Ω Ω Ν Ν M M R R P P

Upload: others

Post on 29-May-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

Έκθεση για το ερευνητικό πρόγραμμα I NN OR E GI O: δ ιάδοση τ εχνολο γ ιών ανάπτυξης κα ι νοτομ ίας

Δρ Βασίλης Μουστάκης Α ν α π λ η ρ ω τ ή ς Κ α θ η γ η τ ή ς , Διευθυντής Εργ. Συστημάτων Διαχείρισης

Τ μ ή μ α Πα ρ α γ ω γ ή ς & Δ ι ο ί κ η σ η ς Π ο λ υ τ ε χ ν ε ί ο Κ ρ ή τ η ς

Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Σ 2 0 0 0

ΠΠΠΡΡΡΟΟΟΓΓΓΡΡΡΑΑΑΜΜΜΜΜΜΑΑΑΤΤΤΙΙΙΣΣΣΜΜΜΟΟΟΣΣΣ

ΑΑΑΠΠΠΑΑΑΙΙΙΤΤΤΗΗΗΣΣΣΕΕΕΩΩΩΝΝΝ ΥΥΥΛΛΛΙΙΙΚΚΚΩΩΩΝΝΝ

MMMRRRPPP

Page 2: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

1

Περιεχόμενα

1 Περιγραφή 1.1 Τι είναι η τεχνική Σχεδιασμός Απαιτήσεων Υλικών (MRP) 1.2 Στόχοι του MRP 1.3 Μεθοδολογία εφαρμογής ενός σχεδίου MRP / εναλλακτικές τεχνικές 1.4 Γενικό μοντέλο για την εφαρμογή του συστήματος MRP 1.5 Οργανωτικά μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή του MRP 1.6 Κατηγορίες επιχειρήσεων / χρηστών MRP

2 Εφαρμογή14 2.1 Πού έχει εφαρμοσθεί η τεχνική14 2.2 Τύποι εταιρειών / οργανισμών που μπορούν να εφαρμόσουν το MRP 2.3 Διάρκεια και κόστος εφαρμογής του MRP 2.4 Συνθήκες εφαρμογής 2.5 Οργανισμοί που Στηρίζουν την Εφαρμογή του MRP

3 Διαδικασία Υλοποίησης του MRP 3.1 Βήματα / Φάσεις ενός σχεδίου MRP 3.2 Επιμέρους τεχνικές και εργαλεία που περιλαμβάνονται σε κάθε βήμα 3.3 Σχετικό Λογισμικό

4 Βιβλιογραφικές πηγές 5 Παράρτημα

5.1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Παράδειγμα Εφαρμογής MRP

5.1.1 Πρόβλεψη ζήτησης 5.1.2 Κύριο Πρόγραμμα Παραγωγής 5.1.3 Αρχείο Κατάστασης Τεμαχίων (Διάρθρωση Προϊόντος) 5.1.4 Αρχείο Εγγραφών Αποθεμάτων (Καρτέλα Υλικού) 5.1.5 Εκτέλεση του Προγράμματος MRP 5.1.6 Έλεγχος Εφικτότητας

Page 3: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

2

1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το Σχεδιασμός Απαιτήσεων Υλικών (Material Requirements Planning-MRP) αποτελεί μία τεχνική σχεδιασμού με χρονική συστηματοποίηση των προτεραιοτήτων, κατά την οποία υπολογίζονται οι απαιτήσεις σε υλικά και προγραμματίζονται οι προμήθειες έτσι ώστε να καλύπτεται η ζήτηση για όλα τα προϊόντα και τα εξαρτήματα σε μία ή περισσότερες εργοστασιακές μονάδες. Η Πληροφορική Τεχνολογία διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των διαδικασιών και των συστημάτων Σχεδιασμού Απαιτήσεων Υλικών (MRP), καθώς παρέχει πληροφορίες για τις ανάγκες του εργοστασίου (που συνδέονται με τη ζήτηση του πελάτη) και για τα επίπεδα αποθεμάτων. Οι τεχνικές MRP επικεντρώνονται στη βελτιστοποίηση της απογραφής. Οι τεχνικές MRP χρησιμοποιούνται επίσης για την ανάπτυξη καταστάσεων τεμαχίων, με σκοπό τον υπολογισμό των καθαρών απαιτήσεων σε υλικά και το σχεδιασμό της μελλοντικής παραγωγής. Η παρούσα έκθεση εστιάζεται στο Σχεδιασμό Απαιτήσεων Υλικών (MRP). Παράλληλα, όπου κρίνεται απαραίτητο, εξετάζονται και συστήματα MRPII. Το MRPII σημαίνει Manufacturing Resource Planning, δηλαδή Σχεδιασμός Πόρων Εργοστασίου, και αποτελεί μία επέκταση του Σχεδιασμού Απαιτήσεων Υλικών (MRP). Το MRPII οδηγεί σε σχεδιασμό και προγραμματισμό βασισμένο σε χρήση υπολογιστή, για τη βελτίωση του ελέγχου του εργοστασίου και των υποστηρικτικών λειτουργιών του. Το MRPII απεικονίζει μία επέκταση του MRP προκειμένου να καταγραφούν όλες οι απαιτήσεις του εργοστασίου στις οποίες περιλαμβάνονται τα υλικά, οι ανθρώπινοι πόροι, ο προγραμματισμός, κ.λπ.

1.1 Τι είναι η τεχνική Σχεδιασμός Απαιτήσεων Υλικών (MRP) Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και η απελευθέρωση των αγορών εμπορίου έχουν διαμορφώσει νέες συνθήκες στην αγορά, οι οποίες χαρακτηρίζονται από αστάθεια και έντονο ανταγωνισμό στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Το φαινόμενο που παρατηρείται είναι συνεχής αύξηση του ανταγωνισμού, σε σχέση με τις τιμές, την ποιότητα και την επιλογή, τις παρεχόμενες υπηρεσίες και τη συνέπεια παράδοσης. Η άρση των εμποδίων, η διεθνής συνεργασία, οι καινοτομίες της τεχνολογίας προκαλούν εντατικοποίηση του ανταγωνισμού. Όσον αφορά στον τομέα της παραγωγής, μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στη μείωση του κόστους με παράλληλη βελτίωση της ποιότητας. Επιπλέον, άλλοι παράγοντες, όπως η έγκαιρη παράδοση του προϊόντος αποτελούν τεχνικές πρωταρχικής σημασίας (αυτό αποδίδεται καλύτερα με την έννοια "Just in Time" - παράδοση ακριβώς στην ώρα της-, ή JIT χάριν συντομίας). Μία ερώτηση κλειδί για τη διαδικασία MRP είναι πόσες φορές ετησίως μία εταιρεία αναπληρώνει τα αποθέματά της. Υπάρχουν λογαριασμοί με ποσοστά ετήσιων κύκλων εργασιών αποθεμάτων υψηλότερα από 100, που καταγράφονται κυρίως σε Ιαπωνικές εταιρίες. Πολύ εύκολα διαπιστώνουμε ότι ένα υψηλό ποσοστό αποθέματος, κατά πάσα πιθανότητα, είναι προς όφελος της μείωσης του κόστους παραγωγής εφόσον μικρότερο ποσοστό κεφαλαίου δεσμεύεται σε μη χρησιμοποιηθέν απόθεμα. Τα συστήματα MRP χρησιμοποιούν τέσσερις πηγές πληροφόρησης για να καθορίσουν ποιο υλικό πρέπει να παραγγελθεί και πότε (Σχεδιάγραμμα 1-1 και Σχεδιάγραμμα 1-2):

!"το κύριο πρόγραμμα παραγωγής, στο οποίο αναγράφεται πότε έχει προγραμματιστεί η παραγωγή κάθε προϊόντος

Page 4: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

3

!"την κατάσταση τεμαχίων όπου αναγράφονται ακριβώς τα εξαρτήματα ή τα υλικά που απαιτούνται για την παραγωγή κάθε προϊόντος;

!"τους χρόνους του κύκλου παραγωγής και τις ανάγκες υλικών σε κάθε στάδιο του κύκλου παραγωγής, και,

!"τα χρονικά περιθώρια παράδοσης από τον προμηθευτή Το κύριο πρόγραμμα και η κατάσταση τεμαχίων υποδεικνύουν ποια υλικά πρέπει να παραγγελθούν, ενώ το κύριο πρόγραμμα, οι χρόνοι του κύκλου παραγωγής και τα χρονικά περιθώρια παράδοσης από τον προμηθευτή καθορίζουν από κοινού πότε πρέπει να γίνουν οι παραγγελίες. Το Κύριο Πρόγραμμα Παραγωγής περιλαμβάνει τις ποσότητες των προϊόντων που πρόκειται να παραχθούν σε δεδομένη χρονική περίοδο. Οι ποσότητες παρουσιάζονται συγκεντρωτικά, καθώς και σε λεπτομερή ανάλυση. Τα αθροίσματα μπορεί να αναφέρονται στη μηνιαία παραγωγή, ενώ η λεπτομερής ανάλυση μπορεί να παρουσιάζει την εβδομαδιαία ή την ημερήσια παραγωγή. Το κύριο πρόγραμμα παραγωγής διαμορφώνεται ως πίνακας, στον οποίο οι σειρές αντιπροσωπεύουν τα προϊόντα και οι στήλες αντιπροσωπεύουν τους χρονικούς συντελεστές. Οι εγγραφές του πίνακα απεικονίζουν τις μονάδες κάθε προϊόντος που πρόκειται να παραχθούν σε δεδομένη χρονική περίοδο. Η Κατάσταση Τεμαχίων δίνει πληροφορίες για τη δομή του προϊόντος, δηλαδή τα εξαρτήματα και τις μονάδες πρώτων υλών που απαιτούνται για την κατασκευή μίας μονάδας του εκάστοτε προϊόντος. Ένα παράδειγμα μίας τέτοιας κατάστασης τεμαχίων για την παραγωγή ενός φωτιστικού γραφείου δίνεται στο Σχεδιάγραμμα 1-3. Το MRP πρωτοξεκίνησε στη δεκαετία του 1970, με βάση κυρίως την εργασία του Orlicky. Αργότερα εξελίχθηκε ή αποτέλεσε τμήμα των ολοκληρωμένων συστημάτων Σχεδιασμός Πόρων Εργοστασίου (Manufacturing Resource Planning - ή MRPII). Το MRPII είναι ένα σύστημα σχεδιασμού και προγραμματισμού βασισμένο σε χρήση υπολογιστή για τη βελτίωση του ελέγχου του εργοστασίου και των υποστηρικτικών λειτουργιών του. Στο σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον, το MRPII συχνά μετονομάζεται σε ERP (ή Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). Το MRPII αποτελεί μία ομάδα προγραμμάτων λογισμικού που έχουν σχεδιαστεί ώστε να συνδυάζουν ανόμοιες λειτουργίες της επιχείρησης, προκειμένου να καταστήσουν αποτελεσματικότερες τις μεθόδους δράσης σε τομείς όπως η συναρμολόγηση ή η παράδοση των προϊόντων ή των υπηρεσιών. Με τον τρόπο αυτό το MRP έχει εξελιχθεί σε συστατικό μέρος του συστήματος MRPII. Από τεχνική άποψη, το MRPII επεκτείνει το MRP και το συνδέει με τους πόρους πληροφοριών της επιχείρησης, όπως το πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης ανθρώπινων πόρων, χρηματοοικονομικής διαχείρισης, λογιστηρίου, πωλήσεων, κ.λπ. Αυτού του είδους η "επέκταση" είναι χαρακτηριστική σύμφωνα με τις σύγχρονες τάσεις στη διοίκηση και τη διαμόρφωση μιας επιχείρησης και καθίσταται εφικτή με τη βοήθεια της εξέλιξης στην τεχνολογία της πληροφορικής. Από την άλλη πλευρά, η ανάγκη ολοκλήρωσης έχει διαπιστωθεί ευρέως στη θεωρία και στην πράξη του τομέα διοίκησης επιχειρήσεων. Μετά την πρωτοποριακή δουλειά του Anthony, στη δεκαετία του εξήντα, οι διεργασίες λήψης αποφάσεων διοικητικού χαρακτήρα θεωρείται ότι κυμαίνονται από το στρατηγικό σχεδιασμό έως το διοικητικό έλεγχο και το λειτουργικό έλεγχο της επιχείρησης. Τα συστήματα MRP βρίσκονται μεταξύ των διεργασιών διοικητικού και λειτουργικού ελέγχου

Page 5: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

4

της επιχείρησης. Ωστόσο, καθώς γίνεται η σύνδεση των λεπτομερών δεδομένων παραγωγής με τους συνολικούς πόρους πληροφοριών οργάνωσης, διαπιστώνεται ότι η εφαρμογή συστημάτων MRP και MRPII διαδραματίζουν ένα βασικό ρόλο για την ενίσχυση των πλεονεκτημάτων της επιχείρησης.

1.2 Στόχοι του MRP Ο βασικός στόχος του MRP είναι “να εξασφαλιστούν τα σωστά υλικά, στο σωστό μέρος, στο σωστό χρόνο”. Συγκεκριμένοι στόχοι οργάνωσης που σχετίζονται συχνά με το σχεδιασμό και την εφαρμογή του MRP μπορούν να ενταχθούν σε τρεις βασικούς άξονες, δηλαδή: αποθέματα, προτεραιότητες και δυναμικότητα: Άξονας: Βασικά στοιχεία στόχου Αποθέματα: • Παραγγελία του σωστού εξαρτήματος

• Παραγγελία της σωστής ποσότητας • Παραγγελία στο σωστό χρόνο

Προτεραιότητες: • Παραγγελία με τη σωστή προθεσμία • Τήρηση της ισχύουσας προθεσμίας

Δυναμικότητα: • Σχεδιασμός για πλήρες φορτίο • Σχεδιασμός για ακριβές φορτίο • Σχεδιασμός για επαρκή χρόνο για εξέταση μελλοντικού

φορτίου

Οι στόχοι του MRP θα πρέπει να καθορίζονται λαμβάνοντας υπόψη τις εισροές και τις εκροές που σχετίζονται με αυτό. Οι εισροές σκιαγραφούνται στο κύριο πρόγραμμα παραγωγής, στην κατάσταση τεμαχίων, κ.λπ. (Σχεδιαγράμματα 1-1 και 1-3). Συνεπώς, μία σαφής διατύπωση των στόχων του MRP θα πρέπει να συνδυάζεται με μία αντίστοιχα σαφή περιγραφή των στόχων των εισροών αλλά και των εκροών του MRP.

1.3 Μεθοδολογία εφαρμογής ενός σχεδίου MRP / εναλλακτικές τεχνικές Το MRP συνιστά μία καινοτομία στο εργοστασιακό περιβάλλον. Συνεπώς, η αποτελεσματική εφαρμογή του απαιτεί συγκεκριμένη διαχειριστική δράση. Τα βήματα αυτής της δράσης πρέπει να καθορίζονται με ακρίβεια καθώς και να λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η οργανωτική ανταπόκριση στην εκάστοτε εφαρμοζόμενη τεχνική. Δεν υπάρχουν έτοιμες “συνταγές” για την εφαρμογή του MRP. Κάθε μονάδα οργάνωσης αποτελεί ένα μοναδικό περιβάλλον, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να ληφθεί ξεχωριστή δράση σε κάθε περίπτωση, που καθορίζεται ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εκάστοτε περιβάλλοντος. Προσεγγίζουμε το MRP ως μία καινοτομία στο χώρο της οργάνωσης και παράλληλα αναγνωρίζουμε το αναγκαίο μέτρο που η διοίκηση θα πρέπει να υιοθετήσει για την εφαρμογή του. Τα βασικότερα κίνητρα που βρίσκονται πίσω από την εφαρμογή του MRP είναι τα εξής:

Page 6: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

5

1. Αναγνώριση της επιχειρηματικής ευκαιρίας για την έγκαιρη απόκτηση ενός MRP. 2. Αναγνώριση της τεχνικής ευκαιρίας για την έγκαιρη απόκτηση των τεχνολογιών που

υποστηρίζουν την εφαρμογή του MRP. 3. Αναγνώριση της ανάγκης επίλυσης των προβλημάτων παραγωγής ή απογραφής

αποθεμάτων με τη χρήση του MRP. Οι προαναφερθέντες παράγοντες που λειτουργούν ως κίνητρα μας βοηθούν να αναγνωρίσουμε εύκολα τα θέματα που σχετίζονται το αντικείμενο και τον τρόπο του σχεδιασμού και της εφαρμογής του MRP. Στα θέματα που αφορούν το αντικείμενο, περιγράφεται ένα πρότυπο μοντέλο διαδικασίας, που απαρτίζεται από βήματα και ενδεικτικά επίπεδα προσπάθειας για την εφαρμογή κάθε βήματος. Τα θέματα που αφορούν τον τρόπο, παρουσιάζουν την παρέμβαση της διοίκησης στην όλη διαδικασία.

1.4 Γενικό μοντέλο για την εφαρμογή του συστήματος MRP Θέτουμε ένα χρονικό πλαίσιο 12 μηνών για την εφαρμογή του MRP. (Αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί να είναι βραχύτερο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιμέρους δραστηριότητες μπορεί να ολοκληρωθούν νωρίτερα). Ωστόσο, το χρονικό περιθώριο των 12 μηνών είναι ικανοποιητικό και προκύπτει από την εμπειρία στην εφαρμογή συστημάτων MRP (ή και MRPII). Στο Σχεδιάγραμμα 1-4, δίνεται ένα λεπτομερές διάγραμμα για τη διάρκεια κάθε σταδίου της εφαρμογής του MRP. Το κόστος καθορίζεται σε ποσοστά % της συνολικής προσπάθειας και αντιστοιχεί σε ανθρώπινο δυναμικό (δηλαδή, σε ανθρωπο-μήνες). Το κόστος που σχετίζεται με την απόκτηση εξοπλισμού (μηχανήματα ή λογισμικό) δεν περιλαμβάνεται. Ωστόσο η απόκτηση εξοπλισμού συνήθως αντιστοιχεί σε ποσοστό μικρότερο του 33% του συνολικού κόστους. Επιπλέον, το κόστος που σχετίζεται με την λειτουργία MRP δεν περιλαμβάνεται (σχετικά με αυτό το τελευταίο, το κόστος συνήθως απορροφάται από τα γενικά έξοδα της εταιρείας).

1.5 Οργανωτικά μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή του MRP Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι οι δυσλειτουργίες στα συστήματα MRP προκύπτουν από δύο παράγοντες:

1. απουσία στρατηγικών επιλογών που απαιτούνται για τη διαμόρφωση του συστήματος MRP και των διαδικασιών του, και,

2. εφαρμογή που εκτρέπεται του επιχειρηματικού ελέγχου. Το κλειδί για την επιτυχία του MRP είναι η οργανωτική συμμετοχή. Η επιτυχία των εφαρμογών, τις περισσότερες φορές, συνδέεται με την συμμετοχή του Διευθύνοντος Συμβούλου στη διαδικασία. Η εμπλοκή του Διευθύνοντος Συμβούλου δημιουργεί τις απαιτούμενες συνθήκες για συντονισμένη οργανωτική δράση. Ένας ακόμη κανόνας είναι ότι πρέπει να αποφεύγεται η δημιουργία ενός συστήματος που βασίζεται στη λογική των πολλών χαρακτηριστικών. Οι πληροφορίες που παρέχει το

Page 7: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

6

σύστημα MRP πρέπει να εναρμονίζονται με το επίπεδο λεπτομέρειας που απαιτείται στην παραγωγή. Ένα σύστημα μπορεί να είναι εντυπωσιακό και παρόλα αυτά να ενσωματώνει άχρηστα στοιχεία λειτουργικότητας. Για παράδειγμα, όταν ένα σύστημα παραγωγής που χρησιμοποιεί τα ιαπωνικά οπτικά σήματα Kanban (κάρτες) χρειάζεται περισσότερες πρώτες ύλες από έναν προμηθευτή, οι εργάτες παραγωγής τραβούν μία καρτέλα και την αποστέλλουν στον προμηθευτή. Συνεπώς θα ήταν εσφαλμένη τακτική να ορθώσουμε ένα προστατευτικό τοίχωμα και να απομονώσουμε την ισχύουσα πρακτική από την εφαρμογή του συστήματος MRP. Ακριβώς για αυτόν το λόγο, η ‘αποτίμηση της τρέχουσας κατάστασης’ (βλέπε μοντέλο διαδικασίας) θα πρέπει να διεξάγεται στο επίπεδο που ορίζεται στο διάγραμμα (Σχεδιάγραμμα 1-4) για να διαπιστωθούν και να καταγραφούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οργάνωσης και να επιχειρηθεί η προσαρμογή του MRP γύρω από αυτά. Η συνεχής παρακολούθηση των δραστηριοτήτων του σχεδιασμού και της εφαρμογής αποτελεί προϋπόθεση σε όλα τα επιτυχή παραδείγματα συστημάτων MRP. Ένα εξίσου σημαντικό θέμα είναι ο τρόπος επικοινωνίας με άλλα πληροφοριακά συστήματα του οργανισμού. Το MRP συνιστά όντως αναπόσπαστο μέρος της υποδομής διαχείρισης των πληροφοριών του οργανισμού και, από αυτήν την άποψη, συμβάλλει στην επίτευξη των ευρύτερων στόχων που αφορούν την ποιότητα, την ικανοποίηση της πελατείας, την έγκαιρη παράδοση, κ.λπ. Από την άλλη πλευρά, η παρακολούθηση απαιτεί συστήματα μέτρησης. Τα συστήματα μέτρησης δεν χρειάζεται να είναι διεθνή. Αντ' αυτού θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις σχεδιασμού παραγωγής σε σχέση με τις εκροές από τους προμηθευτές αλλά και της παραγωγής. Στο Σχεδιάγραμμα 1-5 συνδέουμε τα χαρακτηριστικά των προϊόντων με τις ιδιότητες των υλικών. Όσον αφορά τα προϊόντα, γίνεται διάκριση μεταξύ τριών τύπων, εξετάζοντας το προφίλ της ζήτησης και το κόστος εγκατάστασης της παραγωγής. Όσον αφορά στα υλικά, γίνεται διάκριση μεταξύ τεσσάρων τύπων υλικών, εξετάζοντας το είδος χρήσης στην παραγωγή (σταθερή ή μεταβαλλόμενη χρήση), το βαθμό συνεργασίας με τον προμηθευτή, τη ζήτηση και το κόστος. Οι καταχωρήσεις στον πίνακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό κριτηρίων μέτρησης της απόδοσης αφού ληφθούν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της παραγωγής. Ας επισημάνουμε στο σημείο αυτό ότι ένα σύστημα MRP μπορεί να αξιολογηθεί χρησιμοποιώντας διαφορετικά συστήματα μέτρησης, ανάλογα με το παραγόμενο προϊόν για το οποίο προορίζεται. Μία διαφορετική προοπτική για τα συστήματα μέτρησης παρουσιάζεται όταν το MRP εντάσσεται στο πλαίσιο του σχεδιασμού οργανωτικών πόρων (Σχεδιάγραμμα 1-6).

1.6 Κατηγορίες επιχειρήσεων / χρηστών MRP Τα συστήματα MRP διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες, που συνήθως επονομάζονται ABCD, με κριτήρια τη χρήση και την οργανωτική εφαρμογή. Η Κατηγορία A αφορά την πλήρη εφαρμογή του MRP. Το σύστημα MRP έχει ενταχθεί στο χρηματοοικονομικό σύστημα της εταιρείας και περιλαμβάνει το σχεδιασμό της δυναμικότητας, τις εντολές παραγωγής, του προγραμματισμού πωλήσεων καθώς και τα σημεία σύνδεσης με το σχεδιασμό των ανθρώπινων πόρων. Διενεργείται συνεχής παρακολούθηση των αρχείων απόδοσης και αποθεμάτων και τα προγράμματα κύριας παραγωγής είναι ακριβή.

Page 8: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

7

Η Κατηγορία B αφορά μία λιγότερο πλήρη εφαρμογή του MRP. Το σύστημα MRP περιορίζεται στην περιοχή του εργοστασίου. Ωστόσο, περικλείει και τον κύριο προγραμματισμό της παραγωγής. Η Κατηγορία C αφορά την κλασσική προσέγγιση του MRP όπου το σύστημα MRP περιορίζεται στη διαχείριση των καταλόγων απογραφής αποθεμάτων. Η Κατηγορία D αφορά μία εφαρμογή του MRP για την επεξεργασία δεδομένων. Το σύστημα χρησιμοποιείται περισσότερο για την αρχειοθέτηση δεδομένων παρά ως εργαλείο λήψης αποφάσεων.

Page 9: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

8

ΚΥΡΙΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΛΙΚΩΝ

ΧΡΟΝΟΙ ΚΥΚΛΟΥΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΥΛΙΚΩΝ ΑΝΑ ΚΥΚΛΟ

ΧΡΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΉ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝΥΛΙΚΩΝ

Στο απεικονιζόμενο διάγραμμα παρουσιάζονται τα παραδοσιακά στοιχεία που απαρτίζουν τα συστήματα MRP. Μία εταιρεία που χρησιμοποιεί το παραπάνω διάγραμμα μπορεί να ταξινομηθεί ως χρήστης Κατηγορίας C του συστήματος MRP (Ενότητα 1.3: Μεθοδολογία της εφαρμογής ενός προγράμματος MRP).

Διάγραμμα 1.1 MRP σε συνάρτηση με τις διαδικασίες διοίκησης παραγωγής

Page 10: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

9

Προβλέψεις ζήτησης

από τυχαίους πελάτες Κινήσεις

αποθεμάτων Αλλαγές στη

σχεδίαση

Σταθερές παραγγελίες από γνωστούς πελάτες

Συνολικός Σχεδιασμός Παραγωγής

Κύριο Πρόγραμμα Παραγωγής

Σχεδιασμός Υλικών

(πρόγραμμα υπολογιστή

MRP)

Αρχεία Αποθεμάτων

Κατάσταση Υλικών

Δευτερεύουσες αναφορές Αναφορές εξαιρέσεων Αναφορές σχεδιασμού Αναφορές ελέγχου απόδοσης

Πρωτεύουσες αναφορές Επιβεβαιωμένα προγράμματα ελέγχου αποθεμάτων και παραγωγής

Διάγραμμα 1.2 Συνολική Άποψη των Εισροών σε ένα Πρότυπο Πρόγραμμα Απαιτήσεων Υλικού και οι

Εκθέσεις που Προκύπτουν από το Πρόγραμμα

Page 11: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

Το διάγραμμα παρουσιάζει μία μερική άποψη μίας κατάστασης τεμαχίων (BOM, Bill of Materials) για την παραγωγή ενός φωτιστικού γραφείου.

ΦΩΤΙΣΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟΥ

Ασφάλεια

(1)

Κάλυμμα

(1)

Σύνολο Περιβλήματος

(1)

Μονωτής

(4)

Ήλος

(4)

Πλαστικά Ποδαράκια

(4)

Σύνολο Βραχίονα

(1)

Διακόπτης

(1)

Καλώδιο Ισχύος

(1)

Ήλος

(2)

Υποδοχή

(1)

Λάμπα

(1)

Βραχίονας

(2)

Ανακλαστήρας

(1)

Βάση

(1)

Σχεδιάγραμμα 1.3 -. Μία ενδεικτική (μερική) κατάσταση τεμαχίων (οι αριθμοί στις παρενθέσεις αποτελούν τον απαιτούμενο αριθμό εξαρτημάτων).

Page 12: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

11

Σχεδιάγραμμα 1.4- Μοντέλο διαδικασίας εφαρμογής του MRP

Μήνες Δραστηριότητα

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Σύντομη περιγραφή δραστηριότητας (τα ποσοστά % στην παρένθεση αντιστοιχούν σε μέρος της συνολικής προσπάθειας του ανθρώπινου δυναμικού)

Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης

Περιλαμβάνονται όλες οι δραστηριότητες που αφορούν την περιγραφή και διαμόρφωση της επιχειρηματικής πρακτικής σε σχέση με τη διαχείριση των αποθεμάτων, την παραγγελία υλικών και το σχεδιασμό της παραγωγής. (20 %)

Προγραμματισμός παραγωγής

Τυποποίηση των διαδικασιών προγραμματισμού της παραγωγής. (15 %)

Σχεδιασμός BOM (Κατάσταση τεμαχίων)

Σχεδιασμός και εφαρμογή των Καταστάσεων Τεμαχίων στο σύστημα πληροφοριών της εταιρείας *. (15%)

Σχεδιασμός συστήματος και διαδικασιών MRP/MRPII.

Περιλαμβάνεται ο σχεδιασμός του συστήματος MRPII (συχνά ο σχεδιασμός βασίζεται στην προσαρμογή ενός λογισμικού που διατίθεται στο εμπόριο στις ιδιαίτερες ανάγκες της εταιρείας). (30%)

Σχεδιασμός διεπαφών συστήματος MRP/MRPII

Το MRP πρέπει να συνδέεται με άλλους πόρους οργανωτικών πληροφοριών (δηλαδή, σύστημα ERP). (10%)

Δοκιμή και αξιολόγηση

Αξιολόγηση ενός συστήματος πριν την εγκατάστασή του στο χώρο εργασίας. Συνήθως η δραστηριότητα αυτή ανατροφο-δοτεί με υλικό το Σχεδιασμό. (10%)

*Εάν η εταιρεία δεν επιτυγχάνει την εφαρμογή του συστήματος πληροφορικής, τότε το πρότυπο μοντέλο εφαρμογής θα πρέπει να τροποποιηθεί. Πολύ συχνά, σε περιπτώσεις όπου η εταιρεία ξεκινά από το μηδέν, το MRP προκύπτει ως μέρος μίας πλατφόρμας ενσωματωμένου πληροφοριακού συστήματος (όπως το SAP) και η εφαρμογή συνδέεται με την εκτενή αναδιοργάνωση των επιχειρηματικών διαδικασιών.

Η εφαρμογή του MRPII είναι ευρύτερη και ενδέχεται να ενσωματώνει στοιχεία που δεν περιορίζονται στον σχεδιασμό και τον προγραμματισμό της παραγωγής. Ωστόσο, οι εργασίες που

Page 13: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

12

προαναφέρονται είναι παρούσες στην εφαρμογή του MRPII. Η προσπάθεια μπορεί να αυξηθεί αλλά τα ποσοστά δεν αλλάζουν.

Σχεδιάγραμμα 1.5 Εργαλείο για τον καθορισμό των συστημάτων μέτρησης απόδοσης του MRP.

Χαρακτηριστικά προϊόντος Ιδιότητες Υλικού

Κατασκευή προς αποθήκευση (προϊόντα υψηλής ζήτησης)

Κατασκευή προς παραγγελία (προϊόντα χαμηλής ζήτησης με υψηλό κόστος εγκατάστασης)

Συναρμολόγηση προς παραγγελία (προϊόντα χαμηλής ζήτησης με χαμηλό κόστος εγκατάστασης)

Έγκαιρη Παράδοση υψηλή ζήτηση υψηλή τιμή σταθερή κατανάλωση στενή συνεργασία με τον προμηθευτή βραχυπρόθεσμη παράδοση

Το σύστημα MRP θα πρέπει να έχει χαρακτηριστικά Έγκαιρης απόδοσης. Χρησιμοποιήστε μέτρα που αφορούν το κόστος και τον χρόνο.

Σημείο επαναπαραγγελίας υψηλή ζήτηση μέση τιμή μεταβαλλόμενη κατανάλωση στενή συνεργασία με τον προμηθευτή βραχυπρόθεσμη παράδοση

MRP υψηλή ζήτηση μέση τιμή μεταβαλλόμενη κατανάλωση μακροπρόθεσμη παράδοση

EOQ* χαμηλή τιμή σταθερή κατανάλωση

*Παραγγελία Οικονομικής Ποσότητας

Ο πίνακας που παρουσιάζεται εδώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να οριστούν τα συστήματα μέτρησης της απόδοσης για την αξιολόγηση συστημάτων MRP/MRPII.

Page 14: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

13

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΥΛΙΚΩΝ

ΠΟΡΟΙ OK?

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ

Προϊόντα

Υλικό

Δυναμικότητα

ΚΥΡΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣΥΛΙΚΟΥ

ΑΓΟΡΕΣ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ OK?

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Στόχοι

Ζήτηση

Πόροι

Εξαρτήματα

Ώρες

Αναφορά γιαανάληψη ευθύνης

Σχεδιάγραμμα 1.6 Σχεδιασμός Πόρων Εργοστασίου (MRPII)

Page 15: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

14

2 ΕΦΑΡΜΟΓΗ 2.1 Πού έχει εφαρμοσθεί η τεχνική

Το MRP ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Η τεχνική εφαρμόστηκε αρχικά στη βιομηχανία αυτοκινήτων και αεροπλάνων. Όσο η τεχνική γινόταν ευρύτερα γνωστή, πολλές μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις υιοθέτησαν τη μέθοδο MRP, προκειμένου να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να μειώσουν το κόστος παραγωγής.

Στην παράγραφο που ακολουθεί, παρατίθεται μία αναλυτική έκθεση σχετικά με το είδος των εταιρειών που χρησιμοποιούν τα συστήματα MRP.

2.2 Τύποι εταιρειών / οργανισμών που μπορούν να εφαρμόσουν το MRP Το MRP χρησιμοποιείται σε μία ευρεία κλίμακα βιομηχανιών που διαθέτουν παραγωγή κατά παρτίδες (υπό την έννοια ότι ένας αριθμός προϊόντων κατασκευάζονται σε παρτίδες, στις οποίες χρησιμοποιείται ο ίδιος εξοπλισμός παραγωγής). Ο κατάλογος στο Σχεδιάγραμμα 2-1 συμπεριλαμβάνει βιομηχανίες επεξεργασίας, όμως, οι διαδικασίες που αναφέρονται περιορίζονται στις εκτελέσεις εργασίας που μεταβάλλουν το παραγόμενο προϊόν και δεν περιλαμβάνουν συνεχή επεξεργασία, όπως για παράδειγμα του πετρελαίου ή του χάλυβα. Το MRP είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο σε εταιρείες που ασχολούνται με εργασίες συναρμολόγησης, ενώ παρέχει ελάχιστα οφέλη σε εταιρείες του κατασκευαστικού τομέα.

Σχεδιάγραμμα 0.1- Βιομηχανικές Εφαρμογές και Αναμενόμενα Οφέλη από το MRP

Τύπος Βιομηχανίας Παραδείγματα Αναμενόμενα Οφέλη

Συναρμολόγηση-προς-αποθήκευση

Συνδυάζει πολλαπλά μέρη εξαρτημάτων σε ένα τελικό προϊόν, το οποίο εισάγεται στη συνέχεια στα

Υψηλά

Η SATO υπήρξε μία από τις πολλές εταιρείες που συνειδητοποίησε την αναγκαιότητατου συστήματος MRP. Η SATO είναι μία δυναμική επιχείρηση που ασχολείται με τοσχεδιασμό και την παραγωγή εξοπλισμού επίπλωσης χώρων εργασίας. Εξαιτίας τηςαυξανόμενης ζήτησης της αγοράς, κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, και τουανταγωνισμού η SATO, όπως και πολλές άλλες εταιρείες, ήρθε αντιμέτωπη με τιςακόλουθες προκλήσεις:

!"υψηλή ποιότητα προϊόντων !"ανταγωνιστικές τιμές !"μείωση του χρόνου παράδοσης !"μεγάλη ποικιλία προϊόντων

Η SATO αναγνώρισε ότι ο ένας από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες για τηναντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων ήταν η αποτελεσματική διαχείριση τηςπαραγωγής. Η εφαρμογή του συστήματος MRP είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση τηςπαραγωγικότητας και τη μείωση του κόστους παραγωγής.

Page 16: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

15

αποθεματικά προς ανταπόκριση στη ζήτηση του πε-λάτη. Παραδείγματα: ρολόγια, εργαλεία, συσκευές.

Κατασκευή-προς-αποθήκευση

Τα Είδη κατασκευάζονται από μηχανές παρά συναρμολογούνται από διάφορα μέρη. Πρόκειται για πρότυπα αντικείμενα αποθήκης που παράγονται εν αναμονή πελατειακής ζήτησης. Παραδείγματα: δακτύλιοι εμβόλων, ηλεκτρικοί διακόπτες.

Χαμηλά

Συναρμολόγηση-προς-παραγγελία

Πραγματοποιείται μία τελική συναρμολόγηση βάσει συγκεκριμένων επιλογών, τα οποία επιλέγει ο πελάτης. Παραδείγματα: οχήματα-ρυμουλκά, γεννήτριες, κινητήρες.

Υψηλά

Κατασκευή-προς-παραγγελία

Είδη που κατασκευάζονται από μηχανές κατά παραγγελία του πελάτη. Γενικά, πρόκειται για βιομηχανικές παραγγελίες. Παραδείγματα: ρουλεμάν, ντίζες, προσδέσεις.

Χαμηλά

Παραγωγή-προς-παραγγελία

Είδη που παράγονται ή συναρμολογούνται αποκλειστικά από εργαλειομηχανές του πελάτη. Παραδείγματα: γεννήτριες τουρμπίνων, εργαλειομηχανές βαρέων χρήσεων.

Υψηλά

Κατεργασία Βιομηχανίες, όπως χυτήρια, ελαστικά και πλαστικά, βιομηχανίες ειδικού χαρτιού, χημικών, χρωστικών, φαρμάκων, τροφίμων, μεταποιητών, κ.ά.

Μεσαία

Το MRP δεν βρίσκει σωστή εφαρμογή σε εταιρείες που παράγουν χαμηλό αριθμό μονάδων ετησίως. Ειδικότερα, για εταιρείες που παράγουν σύνθετα ακριβά προϊόντα, που απαιτούν προηγμένη έρευνα και σχεδίαση, η εμπειρία έχει δείξει ότι τα προδιαγραφόμενα χρονικά περιθώρια αποδεικνύονται πολύ ελαστικά και ασταθή, ενώ η ρύθμιση των παραμέτρων του προϊόντος ιδιαίτερα πολύπλοκη στην επεξεργασία της από το MRP. Οι εταιρείες αυτές χρειάζονται εφαρμογές ελέγχου που παρέχονται από δικτυακές τεχνικές κατάρτισης χρονοδιαγραμμάτων.

Page 17: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

16

2.3 Διάρκεια και κόστος εφαρμογής του MRP Η διάρκεια κάθε βήματος επεξηγείται στην παράγραφο 1.4 με σχετικές αναφορές στο Σχεδιάγραμμα 1-4. Οι παράγοντες κόστους που επηρεάζουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή του συστήματος MRP περιλαμβάνουν:

1. αριθμός των τελικών προϊόντων που παράγονται: 2. πολυπλοκότητα της διαδικασίας παραγωγής των τελικών προϊόντων. 3. η συχνότητα των παραγγελιών για τα τελικά προϊόντα και τα εξαρτήματα. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες κόστους επηρεάζουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή του συστήματος MRP, διότι αυξάνουν την πολυπλοκότητα της διαδικασίας παραγωγής. Το MRP πρέπει να προσαρμοστεί στις ανάγκες της διαδικασίας παραγωγής. Εάν υπάρχουν πολλές μεταβλητές που επηρεάζουν την παραγωγή, ο απαιτούμενος χρόνος και το κόστος της εφαρμογής αυξάνουν. Βάσει της εμπειρίας, η εφαρμογή ενός συστήματος MRP συνήθως κοστίζει 13.000-130.000 EURO.

2.4 Συνθήκες εφαρμογής Ορισμένες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται, προκειμένου να δώσουμε μία ευκαιρία επιτυχίας σε μία προσπάθεια εφαρμογής ενός συστήματος MRP:

!"Θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει διαθέσιμο ένα σύστημα παραγωγής σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Παρότι μπορούμε να λάβουμε χειρόγραφα το σχέδιο απαιτήσεων υλικών, θα ήταν ανέφικτη η ενημέρωσή του λόγω της ιδιαίτερα δυναμικής φύσης του εργοστασιακού περιβάλλοντος.

!"Ένα εφικτό κύριο πρόγραμμα παραγωγής πρέπει να σχεδιαστεί, ειδάλλως οι

συσσωρευμένες προγραμματισμένες παραγγελίες εξαρτημάτων μπορεί να παρακωλυθούν λόγω των περιορισμών σε πόρους και να καταστούν ανέφικτες.

!"Οι καταστάσεις υλικού πρέπει να είναι ακριβείς. Ιδιαίτερη σημασία έχει η άμεση

ενημέρωσή τους, ώστε να αντανακλούν οποιεσδήποτε λειτουργικές αλλαγές εφαρμόζονται στο προϊόν. Εάν ένα εξάρτημα παραλείπεται από την κατάσταση τεμαχίων, ποτέ δεν πρόκειται να εκδοθεί παραγγελία από το σύστημα για αυτό.

!"Τα αρχεία απογραφής αποθεμάτων πρέπει να αποτελούν ακριβή καταγραφή της

πραγματικότητας. Στην αντίθετη περίπτωση, η διαδικασία δικτύωσης και η δημιουργία προγραμματισμένων παραγγελιών χάνουν τη σημασία τους.

!"Τα χρονικά περιθώρια για όλα τα αντικείμενα της απογραφής αποθεμάτων θα πρέπει να

διαπιστώνονται και να καταχωρούνται στο σύστημα MRP. !"Η πειθαρχία στο χώρο λειτουργίας του καταστήματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για

τη διασφάλιση διεκπεραίωσης των παραγγελιών σύμφωνα με τις προκαθορισμένες προτεραιότητες. Στην αντίθετη περίπτωση, τα χρονικά περιθώρια που έχουν καταχωρηθεί στο MRP δεν θα υλοποιηθούν.

2.5 Οργανισμοί που Στηρίζουν την Εφαρμογή του MRP Η σημασία και η αναγκαιότητα εφαρμογής του Προγραμματισμού Απαιτήσεων Υλικού στις

Page 18: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

17

μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις καθώς και στις μεγάλες εταιρείες, είναι μεγάλη. Υπάρχουν οργανισμοί και εταιρείες συμβούλων που προωθούν την εφαρμογή του MRP. Οργανισμοί που στηρίζουν την εφαρμογή του MRP:

!"APICS (American Production and Inventory Control Society, Αμερικανική Εταιρεία Ελέγχου Παραγωγής και Απογραφής Αποθεμάτων) - The Educational Society for Resource Management. URL: http://www.apics.org/

!"SOLE (The International Society of Logistics, Διεθνής Εταιρεία Logistics). URL: http://www.sole.org

Διάφορες εταιρείες συμβούλων όπως:

!"The Copley Consulting Group. URL: http://www.copleycg.com !"BILD, LLC Company. URL: http://www.bild.com !"NJN Consulting. URL: http://www.talon.net/njn/ !"Planning S. A. (Greece).

3 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ MRP

3.1 Βήματα / Φάσεις ενός σχεδίου MRP Η αναλογία σχεδιασμού των απαιτήσεων υλικού των εργοστασιακών δραστηριοτήτων αλληλεπιδρά με το κύριο πρόγραμμα, το αρχείο κατάστασης τεμαχίων, το αρχείο εγγραφών απογραφής και τις εκθέσεις εκροών. Στην ενότητα αυτή εμβαθύνουμε περαιτέρω στο μοντέλο διαδικασίας που περιγράφεται στο Σχεδιάγραμμα 1-4. Εισροές σε ένα πρότυπο πρόγραμμα MRP Ζήτηση για Προϊόντα: Η ζήτηση για τελικά προϊόντα προέρχεται από δύο βασικές πηγές. Η πρώτη αφορά την γνωστή πελατεία που έχει δώσει συγκεκριμένες παραγγελίες, όπως αυτές που δημιουργούνται από προσωπικό πωλήσεων ή από ενδοτμηματικές συναλλαγές. Η δεύτερη πηγή αφορά την προβλεπόμενη ζήτηση. Η ζήτηση από γνωστή πελατεία και η πρόβλεψη ζήτησης συνδυάζονται και καταχωρούνται ως η εισροή στο κύριο πρόγραμμα παραγωγής. Αρχείο Κατάστασης Τεμαχίων: Το αρχείο κατάστασης Τεμαχίων περιέχει την πλήρη περιγραφή του προϊόντος, κατάλογο των υλικών, των μερών και των εξαρτημάτων, καθώς και τη σειρά βάσει της οποίας παράγεται το προϊόν. Το αρχείο BOM καλείται συχνά ως αρχείο διάρθρωσης προϊόντος ή δέντρο προϊόντος, λόγω του ότι επιδεικνύει τον τρόπο παραγωγής ενός προϊόντος. Περιέχει τις πληροφορίες για την αναγνώριση κάθε είδους και την ποσότητα που χρησιμοποιείται για κάθε μονάδα του προϊόντος του οποίου αποτελεί μέρος. Αρχείο Εγγραφών Αποθεμάτων: Το αρχείο εγγραφών αποθεμάτων στα πλαίσια ενός μηχανογραφημένου συστήματος μπορεί να είναι αρκετά μακροσκελές. Το κάθε είδος σε απόθεμα τηρείται σε ξεχωριστό αρχείο και το εύρος των πληροφοριών σε σχέση με ένα είδος είναι σχεδόν απεριόριστο. Το πρόγραμμα MRP έχει πρόσβαση στο τμήμα κατάστασης του αρχείου σύμφωνα με τα ειδικά χρονικά διαστήματα. Τα αρχεία αυτά καθίστανται προσιτά ανάλογα με τις ανάγκες κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του προγράμματος.

Page 19: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

18

Πρόγραμμα Υπολογιστή MRP Το πρόγραμμα MRP λειτουργεί ως εξής:

#"Μία λίστα των αναγκαίων τελικών προϊόντων ανά χρονικά διαστήματα καθορίζεται μέσω του κυρίου προγράμματος παραγωγής.

#"Μία περιγραφή των υλικών και των μερών που είναι απαραίτητα για την παραγωγή κάθε είδους καθορίζεται στο αρχείο κατάστασης υλικών.

#"Ο αριθμός μονάδων του κάθε τεμαχίου και υλικού που είναι επί του παρόντος διαθέσιμα και επί παραγγελία περιλαμβάνεται στο αρχείο αποθεμάτων.

#"Το πρόγραμμα MRP “λειτουργεί” πάνω στα αρχεία αποθεμάτων. Επιπρόσθετα, αναφέρεται, συνεχώς, στο αρχείο κατάστασης υλικών, προκειμένου να γίνει ο υπολογισμός των ποσοτήτων του κάθε απαιτούμενου είδους.

#"Ο αριθμός των μονάδων του κάθε απαιτούμενου είδους διορθώνεται, στη συνέχεια, για τις διαθέσιμες ποσότητες, και προκύπτει η καθαρή απαίτηση, ώστε να δοθούν τα απαραίτητα χρονικά περιθώρια για την απόκτηση του υλικού.

Αναφορές Εκροών Πρωτεύουσες αναφορές: Οι πρωτεύουσες αναφορές αποτελούν τις κύριες ή κανονικές αναφορές που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της απογραφής και παραγωγής. Οι αναφορές αυτές διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:

1. Προγραμματισμένες παραγγελίες που πρόκειται να εκδοθούν στο μέλλον, 2. Σημειώσεις έκδοσης παραγγελίας για την εκτέλεση των προγραμματισμένων

παραγγελιών

3. Αλλαγές στις ημερομηνίες παράδοσης παραγγελιών που εκκρεμούν εξαιτίας αλλαγής του προγράμματος.

4. Ακυρώσεις ή αναβολές παραγγελιών που εκκρεμούν εξαιτίας ακύρωσης ή αναβολής τους

στο κύριο πρόγραμμα παραγωγής.. 5. Δεδομένα κατάστασης αποθεμάτων.

Δευτερεύουσες Αναφορές: Οι συμπληρωματικές αναφορές, οι οποίες είναι προαιρετικές στα πλαίσια του συστήματος MRP ταξινομούνται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

1. Αναφορές σχεδιασμού που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν, για παράδειγμα, στην πρόβλεψη αποθεμάτων και στον καθορισμό των απαιτήσεων με ορισμένο χρονικό ορίζοντα.

2. Αναφορές απόδοσης που χρησιμοποιούνται προκειμένου να καταδειχθούν τα

αναποτελεσματικά είδη και να επαληθευτεί η συμφωνία μεταξύ των πραγματικών και των προγραμματισμένων χρονικών περιθωρίων για τα είδη και μεταξύ της πραγματικής και της προγραμματισμένης χρήσης της ποσότητας ειδών και των δαπανών.

3. Αναφορές εξαιρέσεων, όπου καταδεικνύονται οι σοβαρές ασυμφωνίες, όπως τα

σφάλματα, οι καταστάσεις εκτός ελέγχου, οι καθυστερημένες ή ληξιπρόθεσμες παραγγελίες, τα ακατάλληλα προϊόντα ή τα ελλιπή μέρη.

Page 20: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

19

3.2 Επιμέρους τεχνικές και εργαλεία που περιλαμβάνονται σε κάθε βήμα Προκειμένου να επιτευχθούν επιτυχή αποτελέσματα από τη χρήση του συστήματος MRP, απαιτείται να λαμβάνονται υπόψη και να εξετάζονται προσεκτικά πολλές μεταβλητές (π.χ. ζήτηση παραγγελιών). Τα εργαλεία στατιστικής και οι τεχνικές πρόβλεψης είναι απαραίτητα για την πρόβλεψη της άγνωστης ζήτησης. Επιπλέον, εφαρμόζονται πολλές περισσότερες τεχνικές, που λαμβάνονται από άλλους τομείς, όπως:

$"Διοίκηση παραγωγής $"Έλεγχος παραγωγής $"Διαχείριση αποθήκης

3.3 Σχετικό Λογισμικό Από την αρχή του MRP, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, έχουν δημιουργηθεί και έχουν πουληθεί πολλά συστήματα από διάφορες εταιρείες ανάπτυξης λογισμικού και εταιρίες συμβούλων. Ενώ έχουν δημιουργηθεί, και θα συνεχίσουν κατά τα φαινόμενα να δημιουργούνται, διάφορα άλλα ενσωματωμένα προγράμματα πληροφοριών ανταγωνιστικού τύπου, οι πιθανότητες συγκλίνουν στο ότι τα συστήματα που στηρίζονται στο MRP θα εξακολουθήσουν να ηγούνται στο χώρο. Αυτό συμβαίνει διότι οι εταιρείες που εφαρμόζουν ήδη συστήματα MRP εξακολουθούν να τα εξελίσσουν και να τα βελτιώνουν. Στο Σχεδιάγραμμα 3-1 που ακολουθεί, παρατίθεται ένας κατάλογος λογισμικών προγραμμάτων MRP, που αναπτύχθηκαν από διαφόρους πωλητές. Ο κατάλογος περιλαμβάνει επίσης τα λογισμικά MRPII και ERP, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή της μεθόδου MRP.

Page 21: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

Σχεδιάγραμμα 3.1- Κατάλογος Λογισμικού MRP

Προϊόν Πωλητής Περιγραφή Διευθύνσεις http Λογισμικό Ελέγχου Παραγωγής Monitor Systems of Toronto MRP http://www.monitor-toronto.com Merlin MRP2000 for Windows Merlin MRP http://www.merlinsys.co.uk MRP INMASS MRP http://www.inmass.com MRPlite:LS DbM MRP http://www.erplite.com ERPlite DbM DbM MRP/ERP http://www.erplite.com Πρότυπα Λογιστικά Φύλλα για Κατασκευές

User Solutions Inc. Προγραμματισμός, MRP, και ποικίλα πρότυπα για Lotus και Excel

http://www.usersol.com

Διαχειριστής Πόρων VBX Addsoft Coprporation Visual Basic Add-on for MRP (Επέκταση Visual Basic για MRP)

http://www.addsoft.com

MRP9000 Intuitive Manufacturing Systems, Inc.

MRP/Σύστημα Προγραμματισμού http://www.mrp9000.com

Fourth Shift Fourth Shift, Inc. MRP/ERP http://www.fs.com Alliance/MFG Alliance Manufacturing Software Σύστημα MRP-II http://www.alliancemfg.com Caliach MRP Caliach MRP Σύστημα MRP II http://www.caliach.com FINESSE ERP Enhanced Systems & Services, Inc. ERP http://www.essfinesse.com Impact Award Syspro, Inc. ERP/MRPII http://www.sysprousa Macola Progression Series Macola Software ERP/MRPII http://www.macola.com Made2Manage Made2Manage, Inc. ERP/MRPII http://www.made2manage.com Manage2000 http://www.made2manage.com/ROI

Systems Inc. ERP/MRPII http://www.roisysinc.com

MAX for Windows Micro-MRP MRPII http:// www.micromrp.com Micro-MAX Micro-MRP ERP/MRPII http:// www.micromrp.com MISys Microcomputer Specialists MRPII http:// lit.chilton.net/file/microcsp.htm pc/MRP Software Arts Consulting MRPII http:// www.pcmrp.com Priority Eshbel Technologies MRPII http:// www.eshbel.com StockMaster Applied Micro Business Systems MRPII http:// www.abms.com WebPlan Enterprise Planning Systems MRPII http:// www.webplan.com

Page 22: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

4 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1 Joseph Orlicky, Materials Requirements Planning, McGraw-Hill, 1975 2 Terry Lunn, et al, Mrp: Integrating Material Requirements Planning and Modern

Business (Business One Irwin/Apics Series in Production Management), Irwin Professional Pub, 1992

3 Carol A. Ptak, Mrp and Beyond: A Toolbox for Integrating People and Systems, Irwin Professional Pub, 1996

4 R/3 Simplification Group SAP Labs Inc., MRP Strategies Made Easy 3.0D-3.1I, Johnson Printing Service, 1998

5 Urban Wemmerlov, Capacity Management Techniques for Manufacturing Companies With Mrp Systems, Amer Production & Inventory Control Society, 1984

6 Dinesh Shenoy, Bikash Bhadury, Maintenance Resources Management: Adapting Mrp, Taylor & Francis, 1997

7 Vincent C. Guess, Engineering: The Missing Link in Mrp, ASIN, 1997 8 Smolik, The Material Requirements of Manufacturing, ASIN 9 Joseph Orlicky, Material Requirements Planning: The New Way of Life in Production

and Inventory Management, ASIN 10 David A. Turbide, MRP+; The Adaptation, Enhancement, and Application of MRP II,

Industrial Press Inc., 1993 11 John Kenworthy, Planning and Control of Manufacturing Operations, John Wiley &

Sons, 1998 12 James H. Greene, American Production and Inventory Control society Production and

Inventory Control Handbook, McGraw Hill, 1997 13 Thomas E. Vollmann, et al, Manufacturing Planning and Control Systems, Richard d

Irwin, 1997 14 R. Thomas Wright, Manufacturing Systems, Goodheart-Willcox Co, 1990 15 John F. Proud, Master Scheduling: A Practical Guide to Competitive Manufacturing,

John Wiley & Sons, 1995 16 Edward A. Silver, et al, Inventory Management and Production Planning and

Scheduling, John Wiley & Sons, 1998 17 John W. Toomey, Mrp II: Planning for Manufacturing Excellence (Chapman & Hall

Materials Management/Logistics Series), Chapman & Hall, 1996 18 Oliver W. Wight, Executives Guide to Successful Mrp II, Oliver Wight Ltd Pub, 1994 19 Christopher D. Gray, et al, Mrp II Standard System: A Handbook for Manufacturing

Software Survival, John Wiley & Sons, 1995 20 Jr. Donald H. Sheldon, Michael G. Tincher, The Road to Class A Manufacturing

Resource Planning (MRP II), Buker, 1997 21 Andreas Drexl, Alf Kimms, Beyond Manufacturing Resource Planning (Mrp II):

Advanced Models and Methods for Production Planning, Springer Verlag, 1998 22 John N. Petroff, Handbook of MRP II/JIT Integration and Implementation, Prentice

Hall, 1993

Page 23: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

22

5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A: Παράδειγμα Εφαρμογής MRP Το ABC παράγει μία σειρά ηλεκτρικών μετρητών που εγκαθίστανται σε συγκροτήματα πολυκατοικιών από εταιρείες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας για τη μέτρηση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Οι μετρητές που χρησιμοποιούνται για μονοκατοικίες είναι δύο βασικών τύπων για διαφορετικές περιοχές τιμών τάσης και έντασης ηλεκτρικού ρεύματος. Επιπρόσθετα, με το πλήρες σύστημα μετρητών, ορισμένα μέρη ή υπομονάδες πωλούνται μεμονωμένα για τυχόν επισκευές ή μεταγωγή σε διαφορετική τάση ή φορτίο ισχύος. Με τη βεβαιότητα ότι η εφαρμογή του MRP μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση της απόδοσης κόστους της εταιρείας, ο Mark Hicks, υπεύθυνος παραγωγής του ABC εκπόνησε μία πρότυπη μελέτη για την διαπίστωση/αξιολόγηση του δυναμικού.

Η πρότυπη μελέτη, που παρουσιάζεται εν συντομία στο παρόν κείμενο, αφορά την εφαρμογή του MRP στην παραγωγή δύο μετρητών A και B. Η διάρθρωση της μελέτης παρατίθεται στο Σχεδιάγραμμα 5-1.

Το πρόβλημα για το σύστημα MRP είναι η κατάρτιση ενός προγράμματος παραγωγής που να μπορεί να αναγνωρίζει κάθε είδος, το απαιτούμενο χρονικό διάστημα και τις κατάλληλες ποσότητες. Έπειτα το πρόγραμμα αυτό ελέγχεται ως προς την σκοπιμότητά του και, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, το πρόγραμμα τροποποιείται. Το Σχεδιάγραμμα 1-2 περιγράφει αναλυτικά τις εισροές που χρειάζονται για την εκτέλεση του προγράμματος MRP.

1.1.1 Πρόβλεψη ζήτησης

Η ζήτηση για τους μετρητές και τις υπομονάδες προέρχεται από δύο πηγές: τους τακτικούς πελάτες που δίνουν σταθερές παραγγελίες και τους άγνωστους πελάτες που προβαίνουν σε κανονική τυχαία ζήτηση των εν λόγω ειδών (Σχεδιάγραμμα 5-2).

Σχεδιάγραμμα 0.1- Διάρθρωση της μελέτης

Ενότητα 5.1.1. Πρόβλεψη ζήτησης

Ενότητα 5.1.2. Κύριο Πρόγραμμα Παραγωγής

Ενότητα 5.1.3. Αρχείο Κατάστασης Τεμαχίων (Διάρθωση Προϊόντων)

Ενότητα 5.1.4. Αρχείο Εγγραφών Αποθεμάτων (Καρτέλα Υλικού)

Ενότητα 5.1.5. Εκτέλεση Προγράμματος MRP

Διάρθρωση της Μελέτης

Ενότητα 5.1.6. Έλεγχος εφικτότητας

Page 24: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

23

Σχεδιάγραμμα 0.2- Μελλοντικές Απαιτήσεις για τους Μετρητές A και B, Υπομονάδα D, και Μέρος E Προερχόμενες από Ειδικές Παραγγελίες Πελατών και Τυχαίες Πηγές

Μετρητής A Μετρητής B Υπομονάδα D Μέρος E Μήνας Γνωστό Τυχαίο Γνωστό Τυχαίο Γνωστό Τυχαίο Γνωστό Τυχαίο

3 1000 250 400 60 200 70 300 80 4 600 250 300 60 180 70 350 80 5 300 250 500 60 250 70 300 80 6 700 250 400 60 200 70 250 80 7 600 250 300 60 150 70 200 80 8 700 250 700 60 160 70 200 80

1.1.2 Κύριο Πρόγραμμα Παραγωγής

Το πρόγραμμά μας θεωρεί ότι όλα τα είδη πρέπει να είναι διαθέσιμα την πρώτη εβδομάδα του μήνα. Το Σχεδιάγραμμα 5-3 παρουσιάζει το δοκιμαστικό κύριο πρόγραμμα που χρησιμοποιούμε, με τις τιμές ζήτησης για τους μήνες 3 και 4 κατά την πρώτη εβδομάδα του μήνα ή για τις εβδομάδες 9 και 13.

Σχεδιάγραμμα 0.3- Ένα Κύριο Πρόγραμμα για την Ικανοποίηση των Απαιτήσεων Ζήτησης, όπως Προδιαγράφεται στο Σχεδιάγραμμα 1-2

Εβδομάδα 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Μετρητής A 1250 850 550 Mετρητής B 460 360 560 Υπομονάδα D 270 250 320 Μέρος E 380 430 380

1.1.3 Αρχείο Κατάστασης Τεμαχίων (Διάρθρωση Προϊόντος)

Η διάρθρωση προϊόντος για τους Μετρητές A και B παρατίθεται στο Σχεδιάγραμμα 5-4 κατά το συνήθη τρόπο, χρησιμοποιώντας κωδικοποίηση χαμηλού επιπέδου, κατά την οποία το κάθε είδος τοποθετείται στο χαμηλότερο επίπεδο που εμφανίζεται στη διάρθρωση της ιεραρχίας. Οι ποσότητες στις παρενθέσεις καταδεικνύουν τον αριθμό μονάδων που απαιτούνται για την κάθε μονάδα του συγγενικού είδους. Το Σχεδιάγραμμα 5-5 παρουσιάζει έναν επίσημο κατάλογο για τη διάρθρωση των Μετρητών A και B.

Σχεδιάγραμμα 0.4- Διάρθρωση Προϊόντων για Μετρητές A και B

E(1) F(2) E(1) F(1) F(2)

D(1)

C(1)

B Επίπεδο 0

Επίπεδο 1

Επίπεδο 2

Επίπεδο 3 E(1) F(1) E(1) F(1) F(2) E(2)

D(1) D(1)

C(1)

A

Τύπος μετρητή Τύπος μετρητή

Page 25: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

24

Σχεδιάγραμμα 0.5- Κλιμακωτός Κατάλογος Μερών για Μετρητή A και B, μαζί με τον Απαιτούμενο Αριθμό Ειδών ανά Μονάδα Συγγένειας που παρατίθεται σε Παρενθέσεις.

Μετρητής A Μετρητής B

A B D(1) E(1) E(1) F(2) F(1) C(1) E(2) D(1) C(1) E(1) D(1) F(1) E(1) F(2) F(1) F(2)

1.1.4 Αρχείο Εγγραφών Αποθεμάτων (Καρτέλα Υλικού) Για το παράδειγμα αυτό, τα σχετικά δεδομένα που περιέχονται στο αρχείο εγγραφών αποθεμάτων βρίσκονται στα διαθέσιμα αποθέματα, κατά την έναρξη εκτέλεσης του προγράμματος και στα χρονικά περιθώρια. Τα δεδομένα αυτά εμφανίζονται στο Σχεδιάγραμμα 5-6. Σχεδιάγραμμα 0.6- Αριθμός Διαθέσιμων Μονάδων και Δεδομένα Χρονικών Περιθωρίων που Μπορούν να Εμφανίζονται στο Αρχείο Εγγραφών Αποθεμάτων

Είδος Διαθέσιμα Αποθέματα Χρονικό Περιθώριο (εβδομάδες)

A 50 2 B 60 2 C 40 1 D 30 1 E 30 1 F 40 1

1.1.5 Εκτέλεση του Προγράμματος MRP Το πρόγραμμα MRP εξετάζει τις απαιτήσεις των ειδών, σύμφωνα με το αρχείο BOM, από επίπεδο σε επίπεδο, σε συνάρτηση με το αρχείο εγγραφών απογραφής αποθεμάτων. Τα δεδομένα έκδοσης για παραγγελία καθαρών απαιτήσεων μετατίθενται σε πρότερη χρονική περίοδο, λαμβάνοντας υπόψη το αντίστοιχο χρονικό περιθώριο. Οι παραγγελίες για μέρη και υπομονάδες αθροίζονται διαμέσου του αρχείου αποθεμάτων, παρακάμπτοντας το κύριο πρόγραμμα παραγωγής, το οποίο δεν προγραμματίζει σε επίπεδο αρκετά χαμηλό, ώστε να συμπεριλαμβάνει τα ανταλλακτικά μέρη και τα μέρη που χρησιμοποιούνται κατά τις εργασίες επισκευών. Σχεδιάγραμμα 0.7- Πρόγραμμα Σχεδιασμού Απαιτήσεων Υλικού για τους Μετρητές A και B,

τις Υπομονάδες C και D, και τα Μέρη E και F

Page 26: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

25

Είδος Εβδομάδα A 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Μικτές

απαιτήσεις 1250 850

Διαθέσιμες 50 50 Καθαρές

απαιτήσεις 1200

(LT=2) Παραλαβή προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1200

Έκδοση προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1200

B Μικτές

απαιτήσεις 460 360

Διαθέσιμες 60 60 Καθαρές

απαιτήσεις 400

(LT=2) Παραλαβή προ-γραμματισμένων παραγγελιών

400

Έκδοση προ-γραμματισμένων παραγγελιών

400

C Μικτές

απαιτήσεις 400

1200 250

Διαθέσιμες 40 40 Καθαρές

απαιτήσεις 1560

(LT=1) Παραλαβή προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1560

Έκδοση προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1560

D Μικτές

απαιτήσεις 1560 1200 270 430

Διαθέσιμες 30 30 0 0 Καθαρές

απαιτήσεις 1530 1200 270

(LT=1) Παραλαβή προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1530 1200 270

Έκδοση προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1530 1200 270

E Μικτές 1530 1200 2400 270 380

Page 27: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

26

απαιτήσεις 400 Διαθέσιμες 30 30 0 0 0 0 Καθαρές

απαιτήσεις 1500 1200 2800 270 380

(LT=1) Παραλαβή προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1500 1200 2800 270 380

Έκδοση προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1500 1200 2800 270 380

F Μικτές

απαιτήσεις 1530 3120

1200 800 270

Διαθέσιμες 40 40 0 0 0 Καθαρές

απαιτήσεις 1490 4320 800 270

(LT=1) Παραλαβή προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1490 4320 800 270

Έκδοση προ-γραμματισμένων παραγγελιών

1490 4320 800 270

Το Σχεδιάγραμμα 5-7 δείχνει τις προγραμματισμένες ημερομηνίες έκδοσης παραγγελιών για αυτόν το συγκεκριμένο κύκλο. Η ακόλουθη ανάλυση επεξηγεί τη λογική του προγράμματος. (Περιορίζουμε την ανάλυσή μας στο πρόβλημα ανταπόκρισης στις μικτές απαιτήσεις για 1250 μονάδες του Μετρητή A, 460 μονάδες του Μετρητή B, 270 μονάδες της Υπομονάδας D και 380 μονάδες του μέρους E, όλες στην Εβδομάδα 9) Για το Μετρητή A Οι 50 διαθέσιμες μονάδες του A συνεπάγονται μία καθαρή απαίτηση 1200 μονάδων του A (1250 μονάδες-50 μονάδες =1200 μονάδες). Για τη λήψη του Μετρητή A την Εβδομάδα 9, η παραγγελία πρέπει να τοποθετηθεί την Εβδομάδα 7, βάσει του χρονικού περιθωρίου των δύο εβδομάδων, όπως παρατίθεται στο Σχεδιάγραμμα 5-7. Για το Μετρητή B Η ίδια διαδικασία ακολουθείται για το είδος B που προκύπτει από μία προγραμματισμένη παραγγελία 400 μονάδων που εκδόθηκε την Εβδομάδα 7 (460 μονάδες-60 μονάδες=400 μονάδες). Η λογική για τα βήματα αυτά είναι ότι προκειμένου ένα είδος να εκδοθεί για επεξεργασία πρέπει να είναι διαθέσιμα όλα τα εξαρτήματά του. Συνεπώς, η ημερομηνία έκδοσης προγραμματισμένης παραγγελίας για το συγγενικό είδος γίνεται η ίδια περίοδος μικτών απαιτήσεων για τα υποείδη. Για την Υπομονάδα C Αναφορικά με το Σχεδιάγραμμα 3, επίπεδο 1, απαιτείται μία μονάδα του C για κάθε Α και κάθε Β. Κατά συνέπεια οι μικτές απαιτήσεις για C την Εβδομάδα 7 είναι 1600 μονάδες (1200 για A και 400 για B). Λαμβάνοντας υπόψη τις 40 διαθέσιμες μονάδες και το χρονικό περιθώριο της μίας εβδομάδας, τότε πρέπει να παραγγελθούν 1560 μονάδες του C την Εβδομάδα 6. Για την Υπομονάδα D

Page 28: ΠΠΡΡΟΟΓΓΡΡΑΑΜΜΜΜΑΑΤΤΙΙΣΣΜΜΟΟΣΣ … · Enterprise Resource Planning, Σχεδιασμός Επιχειρηματικών Πόρων). ... συστημάτων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΩΝ/ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ - MRP

πρόγραμμα INNOREGIO Δρ Βασίλης Μουστάκης Πολυτεχνείο Κρήτης

27

Αναφορικά με το Σχεδιάγραμμα 3, επίπεδο 2, απαιτείται μία μονάδα του D για κάθε A και κάθε C. Οι 1200 μονάδες του D που απαιτούνται για το A είναι μικτές απαιτήσεις στην Εβδομάδα 7 και οι 1560 μονάδες του D που απαιτούνται για το C είναι οι μικτές απαιτήσεις για την εβδομάδα 6. Πρώτα χρησιμοποιείται η διαθέσιμη απογραφή αποθεμάτων και τα αποτελέσματα του χρονικού περιθωρίου της μίας εβδομάδας στις εκδόσεις προγραμματισμένων παραγγελιών για 1530 μονάδες την Εβδομάδα 5 και 1200 μονάδες την Εβδομάδα 6. Για το είδος E Αναφορικά με το Σχεδιάγραμμα 3, επίπεδο 3, απαιτούνται δύο μονάδες του E για κάθε A. Η έκδοση προγραμματισμένης παραγγελίας 1200 μονάδων για το A την Εβδομάδα 7 γίνεται η μικτή απαίτηση για 2400 μονάδες του E την ίδια Εβδομάδα. Σε κάθε Β χρησιμοποιείται μία μονάδα του Ε έτσι, ώστε έκδοση προγραμματισμένη παραγγελίας για 400 μονάδες την Εβδομάδα 7 γίνεται η μικτή απαίτηση για 400 μονάδες του E την ίδια Εβδομάδα. Το Είδος E χρησιμοποιείται, επίσης, στο Είδος D στην ίδια αναλογία του ενός ανά μονάδα έτσι, ώστε η έκδοση προγραμματισμένης παραγγελίας των 1530 μονάδων για το D την Εβδομάδα 5 γίνεται η μικτή απαίτηση για 1530 μονάδες του Ε την Εβδομάδα 5 και η προγραμματισμένη έκδοση 1500 μονάδων την Εβδομάδα 4 μετά από τον υπολογισμό για τις 30 διαθέσιμες μονάδες και τον χρόνο καθοδήγησης της μίας εβδομάδας. Η έκδοση προγραμματισμένης παραγγελίας των 1200 μονάδων για το D την Εβδομάδα 6 καταλήγει σε μικτές απαιτήσεις για 1200 μονάδες του E την Εβδομάδα 6 και μία έκδοση προγραμματισμένης παραγγελίας για 1200 μονάδες την Εβδομάδα 5. Για το είδος F Το Είδος F χρησιμοποιείται στο B, C και D. Οι εκδόσεις προγραμματισμένων παραγγελιών για B, C και D γίνονται οι μικτές απαιτήσεις για το F για την ίδια Εβδομάδα, με την εξαίρεση ότι οι εκδόσεις προγραμματισμένων παραγγελιών για 400 μονάδες του B και οι 1560 του C γίνονται οι μικτές απαιτήσεις για 800 και 3200 μονάδες του F, από τη στιγμή που η αναλογία χρήσης είναι δύο ανά μονάδα. Η ανεξάρτητη παραγγελία για 270 μονάδες της υπομονάδας D την Εβδομάδα 9 αντιμετωπίζεται ως μία εισροή στις μικτές απαιτήσεις του D για την Εβδομάδα εκείνη. Στη συνέχεια, αυτό κατανέμεται στις απορρέουσες απαιτήσεις για 270 μονάδες του E και F. Η απαίτηση των 380 μονάδων για το Μέρος E, ώστε να καλυφθεί μία ανεξάρτητη ζήτηση μερών επισκευής διοχετεύεται απευθείας στις μικτές απαιτήσεις για το Μέρος E. 1.1.6 Έλεγχος Εφικτότητας Το τελικό συμπέρασμα για το κάθε είδος στο Σχεδιάγραμμα 5-7 λαμβάνεται ως προτεινόμενο φορτίο στο σύστημα παραγωγής. Ο κ. Hicks ζήτησε από τους συναδέλφους του να εξετάσουν, αν το πρόγραμμα ήταν εφικτό, διότι σε περίπτωση που το πρόγραμμα αποδεικνυόταν ανέφικτο ή το φορτίο μη αποδεκτό θα απαιτούνταν αναθεώρηση του κύριου προγράμματος παραγωγής και η εκτέλεση του πακέτου MRP θα πραγματοποιούταν ξανά βάσει του νέου κύριου προγράμματος. Αυτό αποτελεί ένα απλό παράδειγμα εφαρμογής του MRP. Η υλοποίηση και η εκτέλεση του MRP χρειάζεται να αντιμετωπίσουν πολλές δυσκολίες που σχετίζονται με την πολυπλοκότητα του συστήματος παραγωγής.