د ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون

ټاکنیزو اعرتاضونو او شکایتونو ته د رسیدګی طرزالعمل

کابل، افغانستان

1397ثور

- 2 -

لومړی فصل

عمومي احکام مبنی

مادهلومړی

پر بنسټ وضع شوی دی. مادې مې ۱۰۸مادې لومړی فقري او ۳۰، د مې۹۰دا طرزالعمل د ټاکنو قانون د

موخي

دوهمه ماده

و جرایم له امله تیروتنو، تخلف اټاکنیزو او د عدالت د پلی کولو په موخه، ورکولوپه ټاکنو کې د شفافیت،اعتبار

اعرتاضونو او شکایتونو ته رسیدګی

د تطبیق ساحه

دریمه ماده

ټاکنو کې چې د ټاکنو قانون د دویمې مادې په لومړی فقره کې ذکر شوي د پيل کیدو دا طرزالعمل په ټولو هغو

وړ دی.

اصطالحات

څلورمه ماده

الندې مفاهیم او مصادیق افاده کوي:عنوانونه یاداصطالحات او په دغه طرزالعمل کې

دیو مادې پر بنسټ او یا د ځانګړو قوانیونو او یو تقنیني، تخنیکي او اداري سند دی چې : طرزالعمل .۱

مقررو له مخې د یو ځانګړي ساحې د کارونو د تنظیم او پرمخ بیلولو لپاره وضع شوی وي.

وشکایتونو په مرکزي او والیتي کمیسیونونو کې د ټاکنیز رسمي کارکوونکی دی چې د د ثبت مامور: .2

مسوولیت په غاړه لري. ونو او شکایتونو د ثبتاعرتاض

ووالیتي کمیسیونونو په پریکړو، د نومانداند د قانون له مخې په مشخصو مواردو او وختونو کې :اعرتاض .۳

په ځانګړي فورم کې د حقیقي او حکمي اشخاصو له باندې برابر وايل نه پهرشایطو د رای ورکوونکو او

دي. لیکلخوا د رسمي نیوکو

هغه شخص چې اعرتاض ورباندې شوی وي. :علیهمعرتض .4

لخوا د مشخص مشتکي علیه د ټاکنیزو د نوماند او یا دهغه استازي کتبي نا رضایتی ده چې شکایت: .5

په مشخصو مواردو او ېه قوانیو او د دغه طرزالعمل له مخداړوند، تخلف او جرایمو په اړه، وتخطی

رسام تررسه کیږي. وختونو کې

ټول هغه غیر قصدی او سهوي اعامل دي چې د رای ورکوونکي، نوماند، انتخابايت کارکوونکي، تخطی: .6

ناظر، کتونکي، رسنی او د ټاکنو په بهیر کې د نور شاملو کسانو لخوا تررسه کیږي.

یمې ۹۸ټاکنو قانون د دافعالو ترکول دي چې هغو داو کړنو هغه ټولودعمدې اعاملو په شمول :تخلف .7

ي.دتسجیل شوي بنسټ د ټاکنیزو تخلف په توګهمادي پر

دی چې د ټاکنیز تخلف، تخطی او جرایمو په اړه د حقیقی او حکمي اشخاصو په هغه شخص :یشاک .۸

د ټاکنو په اړه په ټاکل شوي وخت کې په کتبي ټوګه شکایت درج کړي.وړاندې

- 3 -

.حقیقي یا حکمی شخص دي چې د هغه څخه شکایت شوي وي :علیهمشتکی .۹

ادفاع او ی شکایتپه شمول چې د اعرتاض، یمو ، آثار او عال، انځوریز، غږسند تحریري د:مدارک هاثباتی .۱۰

خوا وړاندې قضیې د طرفینو ل چې دارتکاب واو جرایمټاکنیزو تخلفاتو د ې د اثبات او د پيښپه وخت کې

د کمیسیون د لزوم دید په صورت کې د ره د متسک او استفادي وړي وي اوکمیسیون لپااو د شکایتونو

، د ُمقر په حصه کې اقرار هم اثباتیه مدارکو کې شامل دی.اهل خربه لخواتائید شوي وي

ريس، ت، بر د شکایتونو والیتي او مرکزی کمیسیونونو د ثب په اړه ټاکنیزو اعرتاضونو او شکایتونو : رسیدگی .۱۱

.دغه طرزالعل په مطابقت رسه تررسه کیږيد د ټاکنو قانون او تحلیل او پریکړو بهیر دی چې

ه او د اعرتاضونو او شکایتونو شکيل او تخنیکي اړخونله تحقیق، دسته بندې او عبارت : بررسیڅيړنه یا .۱2

ړونده اثباتیه مدارک او د اعتبار د کچې ټاکل چې دا مدارک د اعتبار د ا وپه اړه د نظر ورکول ا ځانګړتیاوي

وي. رسه مل سنجی وسایلو ته توسل او د اهل خربه نظر

ه چې په قانون د تشخیصابعادو پرانسیتل او ی د اعرتاضاتو او شکایتونو د ماهوی او ذات : تحلیلحقوقی .۱۳

چې د موضوع د څرګندیدو په منظور د هغې حقوقي ق وړ وي، او پر مشخصو مواردو د تطابمستند

کارپوهنه د بررسۍ او تحلیل ټیم په واسطه کېږي.

سند او مدارک دي چې دحاالتو،افعال، پيښو، پریکړو، پایلو او نور اسناد کره توب لیکل شوی تصدیق: .۱4

او ريښتینوالی د ټاکنیزو قضایاوو په اړه تائید وي.

بنسټ د طرحو، وړاندیزونو او د دغه تصویب، د طرزالعملونو، داخيل الرښودونو، د لوایحو: مصوبه .۱5

د شکایتونو کمیسیون د غړو په اداري، اجرايئ او تخنیکي چارو تائید شوی هغه رسمي سند دی چې

مزین وي. السلیک

ي او د هغو و د کمیسیون د غړو د رایو کتبی او رسمی څرګندونه ده چې په تقنینی اسنادو مستنده : تصمیم .۱6

ټاکنیزو قضایاوو په هکله چې ماهوی او ذايت ځانګړتیاوې لري نیول کيږي.

هغه مسلکی او تخنیکی کس دی چې په یوې ځانګړې برخه کې د تخصص معلوماتو او کافی اهل خربه: .۱7

او په یوې خاصې موضوع کې د نظر د څرګندولو صالحیت ولري. يو لرونکی تجربی

هغه پریکړې او کړنې دي چې د افرادو او اداراتودهغو کړونو کمیسیون د د شکایتونو :اقدامات اصالحی .۱۸

د سمون او اصالح کولو لپاره تر رسه کیږی چې د ټاکنیزو قانون پر بنسټ د رسغړونو یا تخطيو له جملې

څخه وي.

دوهم فصل

رشایط، اوصاف او مکلفیت اړخونود قضیې د

اوصافد شاکي او معرتض رشایط او

: پنځمه ماده

د بشپړ حقوقي اهلیت درلودنکی وي. .۱

هویت، ځانګړتیاوي، پته او د امکان په صورت کې د اړیکي د شکایت په فورمه کې د مشتکي علیه .2

. ولیکئشمیره او الیکرتونیکي آدرس

چې یک معتربه پيژندلد څخه داستازیتوب په صورت کې او یا نور حقیقی او حکمی کسانو د نوماندانو .۳

سلیک او مهر درلودونکی وي له ځان رسه ولري.د ال

- 4 -

د معرتض او شاکي مکلفیتونه

شپږمه ماده

بتثپه ټاکل شوي وخت یا د صالحیت لرونکي استازي په واسطخپله او اعرتاض او یا شکایت خپل .۱

کړي.

د خپل شکایت له محتوا څخه بشپړ پوهاوی ولري. .2

رسه په مستند او واضح ډول ولیکئ. سمونداعرتاض او یا شکایت موضوع د ټاکنو قانون په .۳

د اعرتاض او شکایت فورمه باید د اړوند الرښود په مطابق خانه پري يش. .4

د شکایت/اعرتاض د وړاندې کولو په وخت کې د هویت د پيژندګلوي اسناد او یا د ټاکنیز سند ثبت له .5

ځان رسه ولري.

مشتکی علیه دقیقه شهرت او آدرس وړاندې کړي.د .6

اثباتیه مدارک وړاندې کړي. پورهلپاره ثابتولود خپل اعرتاض او شکایت د .7

د معرتض علیه او مشتکي علیه حقوق او مکلفیتونه

اومه ماده

په موخه څیړينعلیه او مشتکي علیه باید د وړاندې شوي شکایت په اړه استفهام او د شکایت د معرتض .۱

د شکایتونو والیتي کمیسیون او یا مرکزي کمیسیون له خوا په ټاکل ریدو رسه سم پد شکایت د موضوع خ

اړونده مراجعو ته مراجعه وکړي. ساعت او ورځشوي

معرتض علیه او مشتکی علیه حق لري چې اعرتاض یا شکایت د اثباتیه مدارکو په وړاندې کولو رسه دفع .2

کړي.

شتکي علیه د شکایتونو کمیسیون ته مراجعه کوي د وارد شوي اعرتاض یا شکایت په اړه خپل کله چې م .۳

ه لیکي او د السلیک او یا د ګويت نښان په ایښودلو رس و ځوابونه یا دفاعیه د دفاعيي په ځانګړي فورم کې

. کړي يي په ټاکل شوي وخت د تحلیل او بررسی ریاست ته تسلیم

وي. علني غونډو ته دعوتې معرتض علیه او مشتکي علیه تیا په صورت کایتونو کمیسیون داړ د شک .4

د شکایتونو مرکزي او والیتي کمیسیونونو ته د قضيې د خواوو نه راتګ د شکایتونو کمیسیون د تصمیم .5

او يا پریکړي مانع نه ګرځي.

موضوع و شکایتااعرتاض د

امته ماده

ځانګړتیاوي او اوصافو درلودنکي وي.د اعرتاض او شکایت موضوع باید د الندې

د نوماندانو او رای ورکوونکو په رشایط برابروالی او د شکایتونو والیتی کمیسیونونو تصمیمونه داعرتاض .۱

په موضوع کې شامل دي.

ه پهغو مواردو کې شامل وي چې د ټاکنو قانون او د ټاکنیزو کمیسیونونو یو له د شکایت موضوع باید په .2

ادو کې ټاکنیز تخطي، تخلف او جرم ګڼل شوی وي. تقنیني اسن

موضوع باید واضح او د واقعیت پر بنسټ وي. .۳

داعرتاض او شکایت په اړه د ادعا د کذب اثبات، د ناسم معلوماتو او حقایقو کتامن په صورت کې، .4

کامو رسه سم مجازات کیږي.شاکی او معرتض د ټاکنو قانون د اح

- 5 -

(تکراربیاځيل )و شکایت ااعرتاض د

: ماده ههمن

دټاکنیزو شکایتونو کمیسیون په یو موضوع کې تکراری اعرتاضونواو شکایتونو ته رسیدګی کوي او واحد تصمیم

په اړه نیيس. يي

ښتنهد مرستو او همکاریو غو

لسمه ماده

ینود ډکولو په موخه له مسوول مامور ض، شکایت او دفاعیي د فورمد اعرتاپه سمه توګه طرفین کوالی يش، چې

د مرستو غوښتنکي يش. څخه

فصل دریم د اعرتاضونواو شکایتونو د ثبت وخت او موده

د اعرتاض د ثبت وخت او موده

:مادهیولسمه

رشایطو وروسته دهغوی دخپرویدو د ابتدايي لیست د نوماندانو حقیقي او حکمي شخصیتونه کوالی يش چې د

وايل په اړه د دوه کاري ورځو په موده کې اعرتاض وکړي، د دي موده په ختمیدو رسه اعرتاض د اوریدو نه برابر

او ثبت وړ نه دی.

اعرتاض نوملړپه

دولسمه ماده:

الندې موارد په بر کې نیيس: نوملړ باندې اعرتاضونهد نواماندانو ابتدايي

.یا حکمي اشخاصو قانوين اعرتاضونه د حقیقي باندې نوماندانو نوملړ کې شاملودابتدایي په .۱

په شمول. نوملړنوماندانو د نوماندانو لخوا قانوين اعرتاض دابتدایي په .2

قانوين اعرتاض. نوملړد رای ورکوونکو په .۳

: دهمادیرلسمه

کسان لکه ناظر، کتونکی او د شکایتونو او ټاکنو کمیسیون کارکوونکي هنوماند او یا دهغه استازی او نور ذیدخل

ه او یا د ټاکنو د تررسه کیدو ورځي څخوخت) د ټاکنو په ورځ( په په کوالی يش د رای ورکولو او د رای شمیرين

و دکړي، د دي موده له ختمی ثبتوروسته د دوو کاري ورځو په موده کې په مرکز او والیاتو کې کې شکایت

وړ نه دی. ثبتوروسته شکایت د اوریدو او

: څورلسمه ماده

نیزو شکایتونو د ټاک یا د ټاکنیزو مبارزو په پیل کې اومنځ په موده کې د د وروستني لیست اعالن د نوماندانو .۱

ی کوي، که څه رسیدګ ،کمیسیون ټولو ټاکنیزو تخلفاتو او جرایمو ته چې د ټاکنو په قانون کې ذکر شوي

هم دا شکایتونه له بیروين منابعو څخه ترالسه شوي وي او یا ټاکنیز تخلف او جرایمو څخه په خپله د

- 6 -

مې مادې او د دغه طرزالعمل د ۹7شکایتونو کمیسیون معلومات ترالسه کړي وي، د ټاکنو قانون د

احکامو له مخې اجراات کوي.

ه(د ټاکنو ) د سکوت دور د ټاکنیزو مبارزو پای له موديپوري او ا تر ختمهیزو مبارزو له پیل څخه بید ټاکن .2

خیستل شکایت اپه اړه کې د ذیدخله کسانو په بهیر ټاکنو دتررسه کیدو څخه یو ساعت مخکي پوري،

کیږي او رسیدګی ورته کیږي.

د قرنطین شوو صندوقونو په اړه د شکایت د ثبت موده

:مادهپنځلسمه

ساعتونو پوری د 24د کمیسیون د تصمیم ابالغ څخه وروسته تر چې يش ناظرین او نوماندان کوالی .۱

قرطین شویو صندوقونو په اړه شکایت ثبت کړي.

ساعتونو کې شکایت ته رسیدګی وکړي او د موجه 4۸د ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون مکلف دی چې په .2

ړه وروستنی تصمیم ونیيس. دالیلو پر بنا د قرطین شویو صندوقونو په ا

په اړوند الیحه کې تنظیمیږي. د قرنطین شوو صندوقونو په اړه ډيری نور موارد او جزئیات .۳

: شپاړسمه

عتبار د اد د تشخیص څرنګوالی او په دي اړه پریکړي د رایو غیر واقعي او تقلبي رایو را څخه ي رایی لهواقع

کیږي.بررسی او تشخیص الیجې په مطابق تررسه

څلورم فصل

د اعرتاض او شکایت د ثبت مراجع مراجع ثبت د

ولسمه ماده

اعرتاض او شکایت د پړاونو او دهغو د رسیدګی مراجعو په تفکیک رسه چې په الندې توګه مشخص .۱

شوي، ثبت کیږي.

د شکایتونو والیتي کمیسیونونه .أ

کمیسیون مرکزی تونوشکاید .ب

کې ورکولو په مرکزونه او محلونهټاکنو د ورځې شکایات د رای د .ج

په آنالین توګه .د

درای ورکولو په مرکزونو او محلونو کې د شکایتونو کمیسیون استازی د نشتون په صورت کې د مرکز .2

ونه په پوره شکایت د شکایتونو د ترالسه کولو مرجع دي، دغه مسووالن باید ترالسه شويیا د محل رئیس

اډمنو بستو کې ځای پر ځای او د ټاکنو ورځي پای کې يي د شکایتونو امانت داری رسه په ځانګړو او ډ

لیږدوي.و والیتي کمیسیونونو ته

د والیتي کمیسیون د دفرتونو چارواکي اړوند شاکیان د محرمانه درج او د شکایت ځنډ پرته په والیتي .۳

.سیونونو کې مرسته او الرښونه کويکمی

- 7 -

دفرتونو د نشتون یا غیر فعالیدو په صورت او یا په خاص حاالتو کې د د د شکایتونو والیتي کمیسیون .4

شکایت ثبت او په وخت رسه دي لیږد په اړه د کمیسیون له دچې شکایتونو کمیسیون کوالی يش

وکړي. غوښتنهوالیتي دفرتونو څخه د شکایتونو مرکزی کمیسیون ته د همکاری

: اتلسم ماده

له مې مادې ۹۸د ټاکنو قانون د دوران او د فورم له ورکړي رسه مامنعت او امتناعد اعراضونو او شکایتونو د

مخې تخلف شمیرل کیږي.

د رای ورکولو په مرکزونو او محلونو کې دشکایت د درجولو څرنګوالی

:نولسمه ماده

او محل ورکولو مرکز) د رای څرنګوالی لپارهتګالرو او د شاکیانو د آشنا کولو په موخه د شکایت د فورم ډکولو

کې د فورم د ډکولو الرښود( او ) د ټاکنو په ورځ د شکایت د درجولو الرښود(وضع کیږي.

فصل م ځپن

د اعرتاضو او شکایتونو رسیدګی د اعرتاضونو او شکایتونو ثبت

:شلمه ماده

او یا دهغه قانوين استازی کوالی يش چې په مستقیمه توګه هغو څانګو ته مراجعه معرتض او شاکی .۱

ماده کې ذکر شوي او دشکایت او اعرتاض ځانګړی فورم تر السه ۱۸وکړي چې د دغه طرزالعمل په

کړي.

باتیه ثرسته ډک او له اسنادو او افورم په خپله او یا د نابلدی په صورت کې د دغې څانګي د ثبت مامور په م .2

مدارکو رسه یو ځای یاد مامور ته تسلیم او د تسلیمی سند ورځیني ترالسه کړي.

ورکولو څخه وروسته اړونده فورمې او د رسیداتو کتاب کې د اعرتاض کودځانګړي شمیري د مامور یاد .۳

او شکایت د اخیستلو ساعت او ورځ لیکي او له هغې وروسته د اړونده څانګي د مسوول په مشوره د

شکایت ډول ټاکي او په مخصوصه دوسیه کې ږیدي.

په مربوطه ډیټابیس کې ثبتیږي او همدارنګه یو سکن شوي همهاله مندرج معلومات اعرتاض او شکایتد .4

د مرکزي دفرت د اعرتاضونو او شکایتونو د ثبت څانګې ته لیږدوي. کاپي يي له اثباتیه مدارکو رسه مل

ورمې او ف د اعرتاض او شکایت د مرکزي او والیتي کمیسیونونو د اعرتاضونو او شکایتونو د ثبت څانګه .5

د نور پړاونو په موخه په والیاتو کې د حقوقي تحلیل څانګو او په مرکز کې د تحلیل مربوطه اثباتیه مدارک

او بررسی ریاست ته سپاري.

اطالعات، هم مهاله د رشیک سازی یو ډاډمن کمپویوتري سیستم له الري د پوهاوي او د ذهني اړونده .6

اړونده کمیشرنانو، د شکایتونو مرکزی کمیسیون د تحلیل او په موخه چمتووايل لپاره د تحلیل او بررسی

.په واک ورکړل يشبررسی ریاست

د دي پړاو ټول اجراآت او اطالعات په منظمه توګه د راپور ورکوين په ځانګړي فارمت کې د کمیسیونونو .7

غړو ته باید راپور ورکړل يش.

- 8 -

شکایتونو په مرکزي کمیسیون کې داړوندېوالیتي کمیسیونونو مکلف دي چې په یومیه توګه او یاد .۸

څانګي غوښتنې رسه سم احصاییوي راپور په دقیق توګه راواستوي.

او د محفوظه ساتل کیږياعرتاضونو او شکایتونو پورې اړونده دوسیې له ضامیمو رسه په آرشیف کې .۹

زیات يش. رسیدګی په لړی کې چې هر ډول بدلون رامنځته کيږي باید په مربوط دوسیه کې ور

: یویشتمه ماده

د اعرتاضونو او شکایتونو د ثبت اړونده د امورو څرنګوالی د ) اعرتاضونو او شکایتونو د ثبت الرښود( په مطابق

تنظیمیږي.

بررسی ونوتوشکای ونواعرتاضد

:دوه ویشتمه

دا پړاو، الندې اجراآت او فعالیتونه په بر کې نیيس:

ه يو رس ډول تفکیک او ځانګړتیاوو د شکایت د داعرتاض او شکایت د فورمې کاپي له اثباتیه مدارکو او .1

ځای د ابتدايي برريس لپاره اړونده شعبو او د برريس مسلکي ټیمونو ته سپارل کیږي.

ا ولري د ړتینوشتاری مدارکو کاپي او نور اسناد د چې کره والی او اعتبار ورکولو ته اد انځوریز، غږیز او .2

)انځوریزـ غږیز تحلیل( او )کریمنال تخنیک( څانګو ته لیږل کیږي.د هي لپارهتخنیکي کارپو

همیت، د ا، داسنادو اعتبار،شعبات او مسلکي ټيمونه، اعرتاضونه او شکایتونه د اړونده اثباتیه مدارک .3

موادو پورته ذکر شویواو ،الندې نیيس ارزونېغور او له مخې تر شکيل او تخنیکي خواوو ځانګړتیاوي

په پام رسه يي په بیالبیلو برخو اولویت بندی کوي. ته

ثباتیه مدارک د چمتوکولو په موخه، معرتض د تحلیل او برريس څانګه معرتض او شاکي د اسنادو او ا .4

خرب يعلیه او مشتکي علیه د ځواب ورکوين او یا دفاع لپاره، د بريښنايي لیکو او تیلفوين اړیکي له الر

په غیاب دهغه ځله اړیکې نیولو څخه وروسته ۳وي. د اړیکې نه تررسه کیدو په صورت کې وروسته له

کې تصمیم نیول کیږي.

د اړونده مامور اویا مسلکي غړي لخوا د هرې دوسیې په اړونده فورمه کې د اعرتاض او شکایت په اړه .5

ل یږ نګي ته لله تائیدی وروسته د تحلیل څالنډ د کارشناسی نظر لیکل کیږي او د هغې څانګي د آمر

کیږي.

داعرتاضونو او شکایتونو تحلیل

: درویشتمه ماده

هغه پړاو دی، چې په دي پړاو کې ټول اعرتاضونه او شکایتونه له ماهوي او شکيل اړخه د موظف تحلیل

کارکوونکو او کارپوهانو لخوا په الندې توګه تر بحث او اروزوين الندې نیول کیږي.

و مسلکي چې د کارکوونکو ا ته دوسیې د شکایتونو والیتي او مرکزي کمیسیون د تحلیل څانګو ټيمونو .۱

رسه د محتوايي او ماهوي ارزوين موضوع په تفکیکد هریو د وظایفو په رشح اود څخه جوړ ديغړو

ویشل کیږي ،د پیل لپاره

کارکوونکي او اړونده مسلکي غړي د اعرتاض او شکایت حقوقي تحلیل، ماهیت او محتوايي يي تعریف .2

باندې د تطبیق وړ احکام داړونده قانوين منابعو استناد پري کوي. او تشخیصوي او په هغه

- 9 -

م ء چارواکو ته د تصمید دارالنشاهغه د تحلیل او بررسی رئیس د اسنادو او دوسیو له مالحظي وروسته .۳

نیولو په موخه والیتي او مرکزي کمیسیونونو ته سپاري.

شاء آمرانو او د داراالنشاء عمومي رئیس لخوا دوسیې له اولویت بندی څخه وروسته د والیاتو د داراالن .4

رسه د کمیسیونونو غونډو ته وړاندې کوي. ترتیباستعجالیت، اهمیت او ماهیت ته په

تدقیق ووقضایاد

:څلورویشتمه

په مرکز کې د تحلیل او بررسی ریاست ، د شکایتونو کمیسیون او د کمیسیون رئیس په غوښتنه، پچیلې او

حساسې قضیي د ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون د تدقیق او تطبیق ریاست ته د تدقیقي نظر ورکولو لپاره لیږل کیږي

دې کوي. او هغوي يي ژر ترژره له تحلیلی نظر رسه مل د کمیسیون حضور ته وړان

فصل شپږم د اعرتاضونو/ شکایتونو د رسیدګی مراجع

د رسیدګی لومړنی مرجع

پنځه ویشتمه ماده

د شکایتونو والیتي کمیسیونونه د ټاکنیزو شکایتونو د رسیدګی لومړين مرجع دي. په استثنايئ حاالتو کې د

ایتونو د رسیدګی لومړنی مرجع وي.شکایتونو مرکزي کمیسیون کوالی يش چې د ټاکنیزو شک

تحال استثنائی

:شپږ ویشتمه ماده

:و کې شامل دياستثنايئ حاالتالندې موارد په

په هغه صورت کې چې د قضيي د رسیدګی لپاره د والیت په کچه سیايس او امنیتي مناسب چپریال .۱

موجود نه وي.

په هغه صورت کې چې داعرتاضونو او شکایتونو ابعاد پراخه او د واکونو تنازع مطرح وي. .2

په هغه صورت کې چې د قضيي خواوو رسه د والیتي کمیشرن د منافعو تضاد ثابت يش. .۳

دالیلو رسه مرکز ته د لیږلو وړ دي. یاد شوي موارد د موجه :یادونه

په هغه صورت کې چې د شکایتونو والیتي کمیسیونونه فعال نه وي. .4

نور هغه حاالت چې دشکایتونو مرکزي کمیسیون يي د والیتي کمیسیون په مشوره تشخیص وي. .5

خپرولو مودهد شکایتونو د ولیتي کمیسیون د بررسی نهایی کول او

:اوویشتمه ماده

کاري ورځو ۱5د ،د شکایتونو والیتي کمیسیونونه موظف دي چې د ټاکنو د تررسه کیدو ورځې څخه وروسته

شکایاتو په اړه د بررسیو تصمیمونه خپاره کړي. د وارد شویو کېپه موده

- 10 -

د اعرتاضونو او شکایتونو د رسیدګی وروستنی مرجع

: اته ویشتمه ماده

هغه صورت کې چې نوماند، معرتض، شاکی او یا مشتکي علیه د شکایتونو والیتي کمیسیونونو په په .۱

کاري ورځو په موده کې خپله ۳پریکړو قناعت ونلري، کوالی يش چې د پریکړو د نرش څخه وروسته د

او یا د خپل با صالحیت استازي لخوا د شکایتونو په مرکزي کمیسیون کې اعرتاض ثبت کړي.

دغې مودې د ختمیدو په صورت کې د شکایتونو د والیتي کمیسیون تصمیمونه وروستني ګڼل کیږي.د .2

د شکایتونو والیتي کمیسیون ملزم دی چې خپل تصمیم د حکم له اصدار رسه سم، ابالغ کړي. .۳

د رسیدګی وروستنۍ صالحیت

:نهه ویشتمه ماده

ي د خواوو د ټ، د والیتي کمیسیونونو پریکړي د قضيد شکایتونو مرکزی کمیسیون د قانوين صالحیتونو پر بسن

عدم قناعت او یا د خپل لزوم دید په صورت کې په الندې توګه بیاځيل برريس کوي.

هغه معرتضین چې د والیتي کمیسیونونو په پریکړو او تصمیمونو قناعت ونکړي. د فیصلې له خپریدو .۱

د خپل صالحیت استازي په واسطه خپل اعرتاضکاري ورځو په موده کې شخصااو با د ۳وروسته د

وروستی پریکړي په موخه رسام د شکایتونو مرکزی کمیسیون کې درج کړي.

ند و د والیتي کمیسیون پریکړي په اړه د اعرتاض اړ نه موظف دي ترڅود شکایتونو والیتي کمیسیونو .2

ساعتونو کې 4۸په تهوروس د معرتض د عدم قناعت څرګندولو څخهاو مهر دوسيي له بسته بندی،

مرکز ته راورسوي.

د شکایتونو مرکزی کمیسیون، د والیتی کمیسیون پر پریکړو د اعرتاض پر مواردو د بیا ځيل بررسۍ په .۳

بهیر کې د اټکل شويو تګالرو په اساس او د اسنادو او مدارکو پر بنسټ خپلې نهایی پرېکړي کوي.

ونهد شکایتونو مرکزي کمیسیون وروستني تصمیم

:دیرشمه ماده

د واليتي کمیسیونونو په تصمیمونو باندې د اعرتاض په صورت کې د شکایتونو مرکزي کمیسیون صالحیت لري

کړي. تأیید، تعدیل، تصحیح و یا باطلچې د والیتي کمیسیونونو تصمیمونه

د شکایتونو مرکزي کمیسیون تصمیمونه

: یو دریرشمه ماده

ټاکنیز اعرتاضونو او شکایتونو په اړه د شکایتونو کمیسیون تصمیمونه او پایيل وروستني او واجب التعمیل دي.

د تصمیم نیولو دلیل

:دوه دیرشمه ماده

د ټاکنیزو شکایتونو مرکزي او والیتي کمیسیونونه د تصمیمونو نیولو د دالیلو په یادولو مکلف دي.

- 11 -

راټولو مرستېد اثباتیه مدارکو لپاره د

: دري دیرشمه ماده

ړوند و پوري اوالیتون یا د لومړنی مرجع په توګه او په هغه صورت کې چې د شکایتونو مرکزي کمیسیون استثنا

د نهايي مرجع په توګه رسیدګی وکړي د اثباتیه مدارک په راټولواو لیږلو کې له والیتي کمیسیونونو څخه قضایاوو

همکاری غوښتنه کوي.د

:څلور دیرشمه ماده

يش، د رخصتیو برابر هد رخصتیو له ورځو رس د کار قانون په مطابق په دغه فصل کې ټاکل شوي وختونه که چیرته

ورځو ساعتونه له ټاکل شوي وخت څخه کرس کیږي.

:پنځه دیرشمه ماده

احوالو د ثبت اداره او نور د کورنیو چارو وزارت، د پوهنې وزارت، د ميل امنیت عمومي ریاست او د نفوسو د

حکومتي بنسټونه د ټاکنو قانون له مخې مکلف دي تر څو د شکایتونو کمیسیون رسه په مرکز او والیتونو کې د

راټولو په برخه کې همکاري وکړي. بررسی بهیر او معلوماتو

د شکایتونو کمیسیون خپلواکي

: شپږ دیرشمه ماده

ع نه دی.کې خپلواکه او د بل هیڅ مقام او بنسټ تابکارولو او تصمیم نیولو د شکایتونو کمیسیون د خپل واکونو

:اوه دیرشمه ماده

امنیتي بنسټونه مکلف دي چې د شکایتونو مرکزي او والیتي کمیسیونونو او کارکوونکو امنیت تامین او

دکمیسیون په چارو کې د هر ډول السوهني څخه ډډه وکړي.

اته دیرشمه ماده:

کزي او والیتي کمیسیونونو غړي د ذیصالح محکمې له حکم پرته نیول، توقیف او تر عديل تعقیب الندې د مر

نيش راتالي.

:نهه دیرشمه ماده

یزو شکایتونو پرته د ټاکن (استیذانخربیدو)کمیسیون د رهربي له مرکزي شکایتونو دمرجع نيش کوالی چې هیڅ

ټاکنو پوري اړونده موضوعاتو لپاره، تر عديل تعقیب الندې راويل. کمیسیون کارکوونکي

- 12 -

فصل اوم تأدیباصالحي اقدامات او

: څلویښتمه ماده

مې فقري د رصاحت له مخې، توصیه، اخطار او ۳مې مادي د ۳۰د شکایتونو کمیسیون د ټاکنو قانون د

اصالحي اقدامات تررسه کوي.

تادیب

:یو څلویښتمه ماده

مادې د رصاحت له مخې د تخلفاتو په اړه اړین مویدات وضع ۹۸د ټاکیزو شکایتونو کمیسیون د ټاکنو قانون د

کوي.

د جریمې د تحویل موده

:دوه څلویښتمه ماده

هغه کس چې د شکایتونو کمیسیون لخوا د نقدي جریمو په ورکړه محکومیږي، مکلف دی چې جریمه .۱

ونو شکایتاړونده رصاحت له مخې تحویل او د تحویيل سندي ييمې فقري د 4مې مادي د ۹۹د

کمیسیون ته وړاندې کړي.

جریمو پوري د اړونده چارو تنظیم

: دري څلویښتمه ماده

مې مادي د دویمې فقري د احوالو رسه ۹۸د نقدي جریمو او د تحویلیدو اړونده چارو تنظیم د ټاکنو قانون د

اجراء کیږي.

فصلاتم احکام متفرقه

لرښودونه

:هڅلور څلویښتمه ماد

غه توضیح په موخه، د دډير او د دغه طرزالعمل د ال قانون د احکامو د پيل کیدو د شکایتونو کمیسیون د اړوند

د مخاطبانو د ګټوري استفادي لپاره ځانګړي له هغو څخه نهاد په کړنو کې د آسانتیاوو رامنځته کیدو او

الرښودونه وضع کوي.

تخلف

: پنځه څلویښتمه ماده

جز ته په پام رسه ټاکنیز تخلف ګڼل ۳5لومړی فقري، مې مادي د ۹۸د ټاکنو قانون د دغه طرزالعمل نقضد

کیږي.

- 13 -

خپرول ونوتصمیمد

: شپږ څلویښتمه ماده

ایلې او د ټاکنیزو اعرتاضونو او شکایتونو د رسیدګی پ چې ي او والیتي کمیسیونونه مکلف ديد شکایتونو مرکز

و مجراګانو د خپل رسنیز د خلکو او ټاکنو پوري اړوند د مدين ټولنې بنسټونو د لیدو او قضاوت لپاره پریکړي

پري کړي.خ لکه ویب سایت او دشکایتونو کمیسیون نرشیه او نوري لیکلی، غږزي او انځوریزي رسنیو له الري

برصه/ تغربګون

:اوه څلویښتمه ماده

بنسټ اعاملو، کړنو او پریکړو په اړه د دغه دد شکایتونو کمیسیون د اطالعاتو او عامه پوهاوي ریاست باید

ون تر مشوري او دشکایتونو کمیسی ړي، دسته او تحلیل کراټويل (ونونه) تبرصيغربګخلکو او مخاطبانو ټول هغه

ءوروسته دهغوی په موقف یو مناسب ځواب ورکړي او همهاله د غربګونونو د لنډ راپور یوه کاپي د داراالنشا

عمومي ریاست له الري د شکایتونو کمیسیون غړو په اختیار کې ورکوي.

رسونهاطالع

: اته څلویښتمه ماده

العات د والیتونو ټول اطاعرتاضونو، شکایتونو، د شکایتونو کمیسیون رسیدګی او نهايي تصمیمونو پوري اړونده

د لخواد اطالعاتو او عامه پوهاوي ریاست او تنظیم (IT)،په همغږی او همکارید تحلیل او بررسی څانګو

دغه نهاد په ویب سایت کې خپریږي.

و تعدیل اایزاد، حذف

:څلویښتمه مادهنهه

د اړتیا په صورت کې کوالی يش چي د څلورو موافقو رایو په ترالسه کولو رسه دغه د شکایتونو کمیسیون

طرزالعمل تعدیل او تغییرات په کې راويل.

:پنځوسمه ماده

حکام اپه هغه صورت کې چې د دغه طرزالعمل مواد د ټاکنو له قانون رسه په ټکر کې واقع يش، د ټاکنو قانون

مرجع ګڼل کیږي.

: یو پنځوسمه ماده

شکایتونو او اعرتاضو ته د رسیدګی اړونده فورمې دغه طرزالعمل رسه مل دي او له اجرااتو او رسیدګی رسه

همهاله استفاده ورځني کیږي.

انفاذ

: دوه پنځوسمه ماده

کال د ۱۳7۹د حارضو غړو په اتفاق د رایو د مادو کې د شکایتونو کمیسیون 52فصلونو او ۸دا طرزالعمل په

نیټه تصویب او نافذ شو.مه 2۰ثور په

- 14 -

غالم دستگیر هدایت څارمنل

ړید شکایتونو کمیسیون غ

عبدالبصیر فایز

د شکایتونو کمیسیون غړی

حمیرا حقمل

د شکایتونو کمیسیون مرستیاله

ز

عبدالعزیز آریايئ

د شکایتونو کمیسیون رئیس