Ölçme ve değerlendirme
DESCRIPTION
Başarının kanıtı olarak neyi alacağınızı bile bilmiyorsanız, birisine “başarılıdır” damgasını vurmak oldukça şüpheli bir davranıştır... “ R. F. Mager. Ölçme ve Değerlendirme. 1. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME. Eğitimci : Hamide KARAMAN Halk Eğitimi Merkezi 19 Mayıs/SAMSUN. Ders İçeriği. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
1
Başarının kanıtı olarak neyi alacağınızı bile bilmiyorsanız birisine ldquobaşarılıdırrdquo damgasını
vurmak oldukccedila şuumlpheli bir davranıştır ldquo
R F Mager
Oumllccedilme ve Değerlendirme
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Eğitimci Hamide KARAMAN
Halk Eğitimi Merkezi19 MayısSAMSUN
Ders İccedileriği Bu dersin amacı MTSK
kurslarında vereceğimiz oumllccedilme ve değerlendirme konularını kapsamaktadır Bilindiği gibi oumllccedilme ve değerlendirme bir bilim dalı olmakla beraber sadece MTSK iccedilin uyarlanmış bir dalı bulunmamaktadır Derslerimizde eğitimde oumllccedilme ve değerlendirme konularını işleyecek oumlzelde ise bu bilimi MTSK iccedilin uyarlayacağız
Oumllccedilme değerlendirme konusunda kurs
katılımcılarımızla birlikte değerlendirmelerde bulunacak
ldquoDireksiyon Eğitimi Değerlendirmelerinderdquo uygulayacağımız ya da
uygulayabileceğimiz araccedilların geliştirilmesi alternatif oumllccedilme
değerlendirme youmlntemleri konularında soumlyleşiler
yapacağız
Oumllccedilme değerlendirme konusunda kurs
katılımcılarımızla birlikte değerlendirmelerde bulunacak
ldquoDireksiyon Eğitimi Değerlendirmelerinderdquo uygulayacağımız ya da
uygulayabileceğimiz araccedilların geliştirilmesi alternatif oumllccedilme
değerlendirme youmlntemleri konularında soumlyleşiler
yapacağız
Temel Kavramlar
EğitimOumllccedilme
Oumllccedilme Suumlreci Değişken Oumllccediluumlt Oumllccediluumlm Oumllccedilek
DeğerlendirmeHataGeccedilerlilikGuumlvenirlik
Temel Kavramlar
Eğitim Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak değişme meydana getirme suumlrecidir
bull Eğitim insanlarda var olan bazı davranışları belli amaccedillar doğrultusunda değiştiren ve yine bu amaccedillar doğrultusunda bireylerin bazı yeni davranışlar kazanmalarını sağlayan bir sistemdir
Temel Kavramlar
Sistem En az bir hedefi gerccedilekleştirmek uumlzere uygun ve değişik oumlgelerden oluşan dirik bir oumlruumlntuumlduumlr
lsquodirikrsquordquocanlılığını suumlrduumlren suumlrekli kendisini yenileyen ve gelişenrdquo anlamında
lsquooumlruumlntuumlrsquordquooumlgelerden oluşan ve aralarında ilişki olan bir buumltuumlnrdquo anlamında kullanılmaktadır
8
Sistem Şeması
Suumlreccedil
Girdi Ccedilıktı
HedeflerAmaccedillar
Tutarlı
Tutarlı değil
Değerlendirme (Kontrol)
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlLCcedilME VE DEĞERLENDİRME
Eğitimci Hamide KARAMAN
Halk Eğitimi Merkezi19 MayısSAMSUN
Ders İccedileriği Bu dersin amacı MTSK
kurslarında vereceğimiz oumllccedilme ve değerlendirme konularını kapsamaktadır Bilindiği gibi oumllccedilme ve değerlendirme bir bilim dalı olmakla beraber sadece MTSK iccedilin uyarlanmış bir dalı bulunmamaktadır Derslerimizde eğitimde oumllccedilme ve değerlendirme konularını işleyecek oumlzelde ise bu bilimi MTSK iccedilin uyarlayacağız
Oumllccedilme değerlendirme konusunda kurs
katılımcılarımızla birlikte değerlendirmelerde bulunacak
ldquoDireksiyon Eğitimi Değerlendirmelerinderdquo uygulayacağımız ya da
uygulayabileceğimiz araccedilların geliştirilmesi alternatif oumllccedilme
değerlendirme youmlntemleri konularında soumlyleşiler
yapacağız
Oumllccedilme değerlendirme konusunda kurs
katılımcılarımızla birlikte değerlendirmelerde bulunacak
ldquoDireksiyon Eğitimi Değerlendirmelerinderdquo uygulayacağımız ya da
uygulayabileceğimiz araccedilların geliştirilmesi alternatif oumllccedilme
değerlendirme youmlntemleri konularında soumlyleşiler
yapacağız
Temel Kavramlar
EğitimOumllccedilme
Oumllccedilme Suumlreci Değişken Oumllccediluumlt Oumllccediluumlm Oumllccedilek
DeğerlendirmeHataGeccedilerlilikGuumlvenirlik
Temel Kavramlar
Eğitim Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak değişme meydana getirme suumlrecidir
bull Eğitim insanlarda var olan bazı davranışları belli amaccedillar doğrultusunda değiştiren ve yine bu amaccedillar doğrultusunda bireylerin bazı yeni davranışlar kazanmalarını sağlayan bir sistemdir
Temel Kavramlar
Sistem En az bir hedefi gerccedilekleştirmek uumlzere uygun ve değişik oumlgelerden oluşan dirik bir oumlruumlntuumlduumlr
lsquodirikrsquordquocanlılığını suumlrduumlren suumlrekli kendisini yenileyen ve gelişenrdquo anlamında
lsquooumlruumlntuumlrsquordquooumlgelerden oluşan ve aralarında ilişki olan bir buumltuumlnrdquo anlamında kullanılmaktadır
8
Sistem Şeması
Suumlreccedil
Girdi Ccedilıktı
HedeflerAmaccedillar
Tutarlı
Tutarlı değil
Değerlendirme (Kontrol)
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Ders İccedileriği Bu dersin amacı MTSK
kurslarında vereceğimiz oumllccedilme ve değerlendirme konularını kapsamaktadır Bilindiği gibi oumllccedilme ve değerlendirme bir bilim dalı olmakla beraber sadece MTSK iccedilin uyarlanmış bir dalı bulunmamaktadır Derslerimizde eğitimde oumllccedilme ve değerlendirme konularını işleyecek oumlzelde ise bu bilimi MTSK iccedilin uyarlayacağız
Oumllccedilme değerlendirme konusunda kurs
katılımcılarımızla birlikte değerlendirmelerde bulunacak
ldquoDireksiyon Eğitimi Değerlendirmelerinderdquo uygulayacağımız ya da
uygulayabileceğimiz araccedilların geliştirilmesi alternatif oumllccedilme
değerlendirme youmlntemleri konularında soumlyleşiler
yapacağız
Oumllccedilme değerlendirme konusunda kurs
katılımcılarımızla birlikte değerlendirmelerde bulunacak
ldquoDireksiyon Eğitimi Değerlendirmelerinderdquo uygulayacağımız ya da
uygulayabileceğimiz araccedilların geliştirilmesi alternatif oumllccedilme
değerlendirme youmlntemleri konularında soumlyleşiler
yapacağız
Temel Kavramlar
EğitimOumllccedilme
Oumllccedilme Suumlreci Değişken Oumllccediluumlt Oumllccediluumlm Oumllccedilek
DeğerlendirmeHataGeccedilerlilikGuumlvenirlik
Temel Kavramlar
Eğitim Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak değişme meydana getirme suumlrecidir
bull Eğitim insanlarda var olan bazı davranışları belli amaccedillar doğrultusunda değiştiren ve yine bu amaccedillar doğrultusunda bireylerin bazı yeni davranışlar kazanmalarını sağlayan bir sistemdir
Temel Kavramlar
Sistem En az bir hedefi gerccedilekleştirmek uumlzere uygun ve değişik oumlgelerden oluşan dirik bir oumlruumlntuumlduumlr
lsquodirikrsquordquocanlılığını suumlrduumlren suumlrekli kendisini yenileyen ve gelişenrdquo anlamında
lsquooumlruumlntuumlrsquordquooumlgelerden oluşan ve aralarında ilişki olan bir buumltuumlnrdquo anlamında kullanılmaktadır
8
Sistem Şeması
Suumlreccedil
Girdi Ccedilıktı
HedeflerAmaccedillar
Tutarlı
Tutarlı değil
Değerlendirme (Kontrol)
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme değerlendirme konusunda kurs
katılımcılarımızla birlikte değerlendirmelerde bulunacak
ldquoDireksiyon Eğitimi Değerlendirmelerinderdquo uygulayacağımız ya da
uygulayabileceğimiz araccedilların geliştirilmesi alternatif oumllccedilme
değerlendirme youmlntemleri konularında soumlyleşiler
yapacağız
Oumllccedilme değerlendirme konusunda kurs
katılımcılarımızla birlikte değerlendirmelerde bulunacak
ldquoDireksiyon Eğitimi Değerlendirmelerinderdquo uygulayacağımız ya da
uygulayabileceğimiz araccedilların geliştirilmesi alternatif oumllccedilme
değerlendirme youmlntemleri konularında soumlyleşiler
yapacağız
Temel Kavramlar
EğitimOumllccedilme
Oumllccedilme Suumlreci Değişken Oumllccediluumlt Oumllccediluumlm Oumllccedilek
DeğerlendirmeHataGeccedilerlilikGuumlvenirlik
Temel Kavramlar
Eğitim Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak değişme meydana getirme suumlrecidir
bull Eğitim insanlarda var olan bazı davranışları belli amaccedillar doğrultusunda değiştiren ve yine bu amaccedillar doğrultusunda bireylerin bazı yeni davranışlar kazanmalarını sağlayan bir sistemdir
Temel Kavramlar
Sistem En az bir hedefi gerccedilekleştirmek uumlzere uygun ve değişik oumlgelerden oluşan dirik bir oumlruumlntuumlduumlr
lsquodirikrsquordquocanlılığını suumlrduumlren suumlrekli kendisini yenileyen ve gelişenrdquo anlamında
lsquooumlruumlntuumlrsquordquooumlgelerden oluşan ve aralarında ilişki olan bir buumltuumlnrdquo anlamında kullanılmaktadır
8
Sistem Şeması
Suumlreccedil
Girdi Ccedilıktı
HedeflerAmaccedillar
Tutarlı
Tutarlı değil
Değerlendirme (Kontrol)
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Temel Kavramlar
EğitimOumllccedilme
Oumllccedilme Suumlreci Değişken Oumllccediluumlt Oumllccediluumlm Oumllccedilek
DeğerlendirmeHataGeccedilerlilikGuumlvenirlik
Temel Kavramlar
Eğitim Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak değişme meydana getirme suumlrecidir
bull Eğitim insanlarda var olan bazı davranışları belli amaccedillar doğrultusunda değiştiren ve yine bu amaccedillar doğrultusunda bireylerin bazı yeni davranışlar kazanmalarını sağlayan bir sistemdir
Temel Kavramlar
Sistem En az bir hedefi gerccedilekleştirmek uumlzere uygun ve değişik oumlgelerden oluşan dirik bir oumlruumlntuumlduumlr
lsquodirikrsquordquocanlılığını suumlrduumlren suumlrekli kendisini yenileyen ve gelişenrdquo anlamında
lsquooumlruumlntuumlrsquordquooumlgelerden oluşan ve aralarında ilişki olan bir buumltuumlnrdquo anlamında kullanılmaktadır
8
Sistem Şeması
Suumlreccedil
Girdi Ccedilıktı
HedeflerAmaccedillar
Tutarlı
Tutarlı değil
Değerlendirme (Kontrol)
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Temel Kavramlar
Eğitim Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak değişme meydana getirme suumlrecidir
bull Eğitim insanlarda var olan bazı davranışları belli amaccedillar doğrultusunda değiştiren ve yine bu amaccedillar doğrultusunda bireylerin bazı yeni davranışlar kazanmalarını sağlayan bir sistemdir
Temel Kavramlar
Sistem En az bir hedefi gerccedilekleştirmek uumlzere uygun ve değişik oumlgelerden oluşan dirik bir oumlruumlntuumlduumlr
lsquodirikrsquordquocanlılığını suumlrduumlren suumlrekli kendisini yenileyen ve gelişenrdquo anlamında
lsquooumlruumlntuumlrsquordquooumlgelerden oluşan ve aralarında ilişki olan bir buumltuumlnrdquo anlamında kullanılmaktadır
8
Sistem Şeması
Suumlreccedil
Girdi Ccedilıktı
HedeflerAmaccedillar
Tutarlı
Tutarlı değil
Değerlendirme (Kontrol)
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Temel Kavramlar
Sistem En az bir hedefi gerccedilekleştirmek uumlzere uygun ve değişik oumlgelerden oluşan dirik bir oumlruumlntuumlduumlr
lsquodirikrsquordquocanlılığını suumlrduumlren suumlrekli kendisini yenileyen ve gelişenrdquo anlamında
lsquooumlruumlntuumlrsquordquooumlgelerden oluşan ve aralarında ilişki olan bir buumltuumlnrdquo anlamında kullanılmaktadır
8
Sistem Şeması
Suumlreccedil
Girdi Ccedilıktı
HedeflerAmaccedillar
Tutarlı
Tutarlı değil
Değerlendirme (Kontrol)
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
8
Sistem Şeması
Suumlreccedil
Girdi Ccedilıktı
HedeflerAmaccedillar
Tutarlı
Tutarlı değil
Değerlendirme (Kontrol)
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim bir sistem midir
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml1 Gerccedilekleştirmek istediği hedefleri vardıra) Uzak hedeflerb) Genel hedeflerc) Oumlzel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler Devletin siyasi hedefleridir ccedilerccedilevesi anayasa ile belirlenmiştir En genel hali ldquoCcedilağdaş gelişmiş uumllkeler seviyesine ccedilıkarmakrdquo
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim Sisteminin Hedefleri
b) Genel hedefler Okulun hedefleridir farklı okul tuumlrlerinin ortak hedefleri dışında kendilerine oumlzguuml hedefleri vardır İlkoumlğretim okulu genel liseler meslek liseleri fakuumllte ve boumlluumlmleri gibi
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Oumlzel hedeflerDersin hedefleridir bir dersin kazanımlarını kapsar Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi okulun buumltuumln derslerinden başarılı olunmasını gerektirir Dersten başarılı olunabilmesi iccedilin ise derste asgari duumlzeyde başarı sağlanması ile muumlmkuumlnduumlr
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim bir sistem midir
Evet eğitim bir sistemdir Ccediluumlnkuuml2 Bu hedefleri gerccedilekleştirebilmek iccedilin değişik
oumlgelerden oluşmuştura) Girdib) Suumlreccedilc) Ccedilıktıd) Kontrol
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
a) Girdi Eğitim-oumlğretim iccedilin gerekli her şey eğitim sisteminin girdisini oluşturur Oumlrneğin oumlğrenci oumlğretmen okul kitap defter ccedilalışanlar youmlnetim ders programları yardımcı materyaller sınıf sıra servis gibi her şey girdi olarak goumlruumllebilir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
b) Suumlreccedil Girdilerin hedefler doğrultusunda bir araya getirildiği dersin hedeflerinin oumlğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını kapsamaktadır Suumlreccedil kısmı dar anlamda oumlğretmenin farklı oumlğretim youmlntemlerini kullanarak ders işlediği boumlluumlmuuml oluşturur Geniş anlamda ise oumlğrencinin okula başladığı ve okuldan mezun olduğu suumlreyi iccedilerir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
c) Ccedilıktı Girdilerin işlemler boumlluumlmuumlnden hedefler doğrultusunda biccedilimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya ccedilıkan uumlruumlnlerin tuumlmuumlduumlr Bir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin ccedilıktısını oluşturur
Ccedilıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik accedilısından uyuşuyorsa sistem tam işliyor demektir
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitim Sisteminin Oumlgeleri
d) Kontrol Mikro anlamda kontrol eğitim suumlrecindeki sınavlar ile yapılmaktadır Aynı zamanda diplomalı insanların ccedileşitli meslek gruplarına başvurduklarında yapılan sınavlar da kontrol olarak algılanabilir Makro anlamda ise mezun bireylerin iş hayatında goumlsterdikleri başarı performansları ve piyasadaki albeni durumlarıdır
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Temel Kavramlar
Oumllccedilme Bireylerin davranışlarını goumlzleyip goumlzlem sonuccedillarını sayılarla
ya da sembollerle ifade etmedir Herhangi bir nesnenin ne kadar buumlyuumlk kuumlccediluumlk veya ccedilok olduğunu belirtme sorunudur Oumllccedilme bilinmeyen bir değer veya bir oumllccediluumlnuumln bilinen bir değer veya bir oumllccediluuml ile mukayese edilmesidir Başka bir deyişle herhangi bir nesneyi kanunla belirlenmiş bir birimle karşılaştırmaktır
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Değerlendirme
Değerlendirme Oumllccedilme sonuccedillarını bir oumllccediluumltle karşılaştırıp oumllccediluumllecek nitelik hakkında karar verme suumlrecidir
Oumlğretme ve oumlğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını iccedileren ccedilok adımlı sistematik bir suumlreccediltir
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Temel Kavramlar
Değerlendirmenin basamaklarıI OumllccedilmeIIOumllccediluumlt (Değerlendirmeye dayanak sağlayan oumllccedilme
sonuccedilları)III Karar
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme
Varlıkların olayların oumlzellikleri
GOumlZLEMSayı veya sembol ile ifade ediş
OumlLCcedilME
Oumllccedilme Suumlreci
Oumllccedilme Herhangi bir niteliği goumlzlemlemek ve sonucunu sayılarla ya da başka sembollerle ifade etme işidir
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlrneklerOumlrnekler
1048633 Okul bahccedilesinin sıcaklığı 29degCrsquodir1048633 Alirsquonin kuumltlesi 79 kgrsquodir1048633 Park yerinde 25 araba var1048633 Masanın boyu 185 cmrsquodir
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme işleminin yapılabilmesi iccedilin
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
1 Oumllccediluumllecek oumlzelliğin tanımlanması
2 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe uygun sayı ve semboller kuumlmesinin belirlenmesi
3 Oumllccediluumllecek oumlzelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini goumlsteren kuralın belirlenmesi gerekir
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlrneğinOumlrneğinOumlrneğinOumlrneğin
ldquoFizik dersinden sınav yapan bir oumlğretmen 2soruya tam cevap veren oumlğrenciler 20 puan alacaktırrdquo
diyerek o soruya tam cevap veren oumlğrencilere kaccedil puan verileceğine dair bir oumllccedilme kuralı belirlemiştir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
Oumllccedilme sonuccedilları her zaman sayılarla ifade edilmez
Bazı oumllccedilme sonuccedilları buumlyuumlkndashkuumlccediluumlk iyindashortandashkoumltuuml gibi sembollerle (sıfatlarla) de ifade edilebilir
Oumlrneğin ldquoSerkan iyi bir sunu hazırladırdquo cuumlmlesindeki ldquoiyirdquo bir oumllccedilme sonucunu goumlsteren sembolduumlr
Bu tuumlr oumllccedilme işlemleri sınıflama duumlzeyinde yapılan oumllccedilme işlemlerine oumlrnektir
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
1- Fiziksel Oumllccedilme Belirli ve uygun oumllccediluuml birimine goumlre varlığın iccedilinde ne miktarda olduğunun belirlenmesidirUzunlukağırlık ve hacim miktarlarının oumllccediluumllmesi gibi fiziki yapılan oumllccedilmedir
2- Eğitsel Oumllccedilme Eğitime tabi tutulan bireylerin davranışlarında oluşması gereken gelişmelerin ve değişikliklerin not sistemine goumlre oumllccediluumllmesidir Bu oumllccedilmede kullanılan amaccedillar ve işlemler bakımından fiziksel oumllccedilmeden farklıdır
OumlLCcedilME CcedilEŞİTLERİ
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlLCcedilME TUumlRLERİ
Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Dolaylı (Goumlstergeyle)Oumllccedilme
TuumlretilmişOumllccedilme
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
OumllccedilmeOumllccedilme oumllccediluumllen oumlzelliğe ve bu oumlzelliğin goumlzlenme şekline bağlı olarak uumlccedile ayrılır
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
A) Doğrudan (Temel) Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlne ldquodoğrudan (temel) oumllccedilmerdquo denir
Doğrudan oumllccedilmelerde oumllccediluumllecek oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılacak aracın oumlzelliği aynıdır
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumlrnekler
Sudersquonin boyu 178 cmrsquodirSudersquonin boyu 178 cmrsquodir Kitaplıkta 15 tane fizik kitabı varKitaplıkta 15 tane fizik kitabı var Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu Ayşe tartılarak 48 kg olduğunu
oumlğrendioumlğrendi Sınıfta 20 oumlğrenci varSınıfta 20 oumlğrenci var Bir bahccedilenin enini metre ile Bir bahccedilenin enini metre ile
oumllccedilmek oumllccedilmek Oumlğrencileri boy sırasına dizmekOumlğrencileri boy sırasına dizmek
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Bir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesiBir masanın boyunun cetvel ile oumllccediluumllmesi Bir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesiBir paketin kefeli terazi ile oumllccediluumllmesi Bir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesiBir sınıftaki oumlğrenci sayısının belirlenmesi Oumlğrencilerin boy uzunluklarının Oumlğrencilerin boy uzunluklarının
belirlenmesibelirlenmesi Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap Bir Oumlğrencinin sahip olduğu kitap
sayısının belirlenmesisayısının belirlenmesi Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun Ahmetrsquoin kaccedil kardeşinin olduğunun
belirlenmesibelirlenmesi
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilmek istediğimiz değişkenlerin bazıları doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemez Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesine ldquodolaylı
(goumlstergeyle) oumllccedilmerdquo adı verilir
B) Dolaylı (Goumlstergeyle) Oumllccedilme
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumlrneğin
Sıcaklığı doğrudan goumlzlemleyemeyiz Civa ya da ispirtodaki genleşme veya yoğunlaşma ile
sıcaklık artışı veya duumlşuumlşuuml arasında bir ilişki olduğu tespit edilmiştir
Bu nedenle sıcaklık onunla ilgisi olduğu duumlşuumlnuumllen civa veya ispirtonun termometredeki yuumlkselişi veya duumlşuumlşuuml goumlzlemlenerek oumllccediluumlluumlr
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitimde oumllccediluumllmek istenen oumlzelliklerin ccediloğu dolaylı
olarak oumllccediluumllebilen oumlzelliklerdir
Eğitimde en ccedilok oumllccediluumllmeye ccedilalışılan başarı ve yetenek değişkenleri doğrudan doğruya goumlzlenemediği iccedilin testler aracılığıyla oumllccediluumllmeye ccedilalışılır
Bireylerin testlerdeki maddelere verdiği yanıtlar onların yeteneği ve başarısının bir goumlstergesi olarak kabul edilir ve bu yanıtlar goumlzlenerek bireylerin doğrudan doğruya goumlzlenemeyen başarı ve yetenek duumlzeyleri belirlenmeye ccedilalışılır
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumlrnek
Bir oumlğrencinin bilgisinin sınav ile oumllccediluumllmesiOumlğrencinin zekacirc duumlzeyinin oumllccediluumllmesiOumlğrencinin yeteneklerinin ve kişilik
oumlzelliklerinin oumllccediluumllmesiBir dersten geccedilme notunun belirlenmesiBir paketin yaylı terazi ile oumllccediluumllmesiBir odanın sıcaklığının termometre ile
oumllccediluumllmesi
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Antalyarsquonın hava sıcaklığı 35degCrsquodirAhmet zeka testinden 145 puan aldıAyşe matematik sınavından 80 puan
aldı
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitimde uygulanan sınavlar dolaylı oumllccedilmeye oumlrnektir
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
C) Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
Tuumlretilmiş oumllccedilmelerde değişkenlerin hepsi ayrı ayrı oumllccediluumlluumlr ve bu oumllccedilme sonuccedilları arasında matematiksel bir işlem yapılır
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumlrneğin
Bir otomobilin hızını bulmak iccedilin oumlnce otomobilin gitti uzunluğu sonra bu yolu kaccedil saate gittiği belirlenerek yol ve zaman arasında boumllme işlemi yapılır Burada iki oumllccedilme sonucu arasında matematiksel işlem yapıldığı iccedilin tuumlretilmiş oumllccedilme soumlz konusudur
Hız=YolZaman
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Beden kitle indeksi kiloboy2Yol=hız X zamanoumlğrencinin sınıf geccedilme notu= vize
ortalamasının 40rsquoıyla final puanının 60rsquoının toplamı
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme Tuumlrleri
Oumlzellikler ve Oumlrnekler
Doğrudan Oumllccedilme
Oumllccediluumllecek oumlzelliklerin araya başka bir değişken girmeden doğrudan doğruya goumlzlenmesi sonucu yapılan oumllccedilme tuumlruumlduumlrOumllccediluumllecek Oumlzellikle bu oumlzelliği oumllccedilmek iccedilin kullanılan aracın oumlzelliği aynıdır
bullMetre ile boy oumllccedilmek
bullCetvel ile uzunluk oumllccedilmek
Dolaylı Oumllccedilme
Doğrudan goumlzlem yapılarak oumllccediluumllemeyen bir değişkenin onunla ilgisi olduğu bilinen ya da sanılan başka bir değişken goumlzlenerek oumllccediluumllmesidir
bullTermometre ile sıcaklık oumllccedilme
bullZeka puanını oumllccedilme
bullOumlğrencilere uygulanan sınavlar
Tuumlretilmiş Oumllccedilme
İki veya daha fazla değişken arasında yapılan matematiksel bir işlem sonucu elde edilen oumllccedilme tuumlruumlne ldquotuumlretilmiş oumllccedilmerdquo denir
bullBir cimin yoğunluğunu belirleme
bullBir aracın hızını belirleme
bullAritmetik nufus yoğunluğunu belirleme
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını Matematiksel olarak sıfır boş kuumlmenin eleman sayısını goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin goumlsterir Bu sıfır yokluğu goumlsterdiği iccedilin mutlak mutlak (doğal=gerccedilek sıfır) (doğal=gerccedilek sıfır) kavramı kullanılmaktadır kavramı kullanılmaktadır
Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Uzunluk ve ağırlık gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır mutlak mutlak (doğal=gerccedilek) sıfırı (doğal=gerccedilek) sıfırı goumlsterirgoumlsterir
Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan Bir tahta parccedilasının uzunluğu bir insanın ağırlığı doğrudan oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında oumllccediluumllebilir Bu tuumlr oumllccedilmelerde kullanılan oumllccedilme aracında başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu başlangıccedil noktası olarak alınan sıfır (0) mutlak yokluğu goumlstermektedirgoumlstermektedir
0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır0 (sıfır)=YOK demek ise=Mutlak sıfırdır
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilmede Sıfır Oumllccedilmede Sıfır
Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava Bazı değişkenlerin mutlak sıfırı yoktur Oumlrneğin hava sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada sıcaklığının 0 degC olması yokluk anlamına gelmez Burada yer alan sıfır yer alan sıfır bağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfırbağıl (izafi goumlreceli yapay itibari) sıfır olarak adlandırılır olarak adlandırılır
Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde Yine başarı zekacirc yetenek gibi değişkenlerin oumllccediluumllmesinde de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil de kullanılan oumllccedilme araccedillarındaki sıfır o oumlzelliğin hiccedil olmadığı anlamına gelmez olmadığı anlamına gelmez
Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma Oumllccedilme işlemlerinde sıfırın mutlak sıfır veya bağıl sıfır olma durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek durumu oumllccedilme sonuccedilları uumlzerinde yapılabilecek matematiksel işlemleri etkiler matematiksel işlemleri etkiler
0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır0 (sıfır)=VAR demek ise=Bağıl sıfırdır
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilmede Birim
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilme sonuccedilları tanımlanmış ve herkesccedile kabul edilmiş bir birimle ifade edilir Bu durum oumllccedilme sonuccedillarını yorumlamayı kolaylaştırır-Termometre birimleri degC-Cetvelin birimleri mcm mm-Saatin birimleri saniye dakika saat-Kuumltle birimleri gr kg ton
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilek ve Oumllccedilek Tuumlrleri
Oumllccedilek Belli birimlerle boumllmelenmiş bir oumllccedilme aracıdır Oumllccedilme sonuccedillarının oumlzelliklerine bakarak değişik oumllccedilek tuumlrleri bulunmuştur Bunlar
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilek Tuumlrleri
a) Sınıflama (Adlandırma) Oumllccedileği b) Sıralama Oumllccedilekleric) Eşit Aralıklı Oumllccedilekd) Eşit Oranlı Oumllccedilek
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlLCcedilUumlT ve TUumlRLERİ
Oumllccediluumlt= Bir yargıya varmak iccedilin kullanılan ilke ve kriterdir
Mutlak oumllccediluumlt ve Bağıl oumllccediluumlt şeklinde ayrılabilir
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
a) Mutlak Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapılmadan oumlnce herkes iccedilin eşit ve kesin olarak belirlenen oumllccediluumlte denir 60 puan ve uumlzeri geccediler 100 metreyi 16 saniye altında koşanlar
kazanır Akdemik ortalaması 25 ve uumlzerinde olanlar
formasyona başvurabilir
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
b) Bağıl Oumllccediluumlt
Oumllccedilme yapıldıktan sonra oumllccedilme sonuccedillarından ccedilıkarılan oumllccediluumlttuumlr Ortalamanın uumlstuumlnde olanlar geccediler altında
olanlar kalır Formasyona akademik ortalaması en yuumlksek
olan ilk 40 kişi girebilir 25rsquoe girenlere indirim uygulanır
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme Araccedil ve Youmlntemlerinde Bulunması Gereken Nitelikler
Oumllccedilme araccedillarının nitelikleri oumllccedilme hataları ile doğrudan ilgili olduğundan oumlncelikle hata ve hata tuumlrleri incelenmelidir
Okulda oumlğrenci başarılarının oumllccediluumllmesinde farklı oumllccedilme araccedil ve youmlntemleri belirli oranlarda kullanılmaktadır Bu araccedillarla yapılan oumllccedilme uygulamalarında ne kadar dikkatli olunsa da oumllccedilme sonuccedillarına bir miktar hata karışır
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilmede Hata
Hata Oumllccedilme sonuccedillarına istenmeyen değişkenlerin karışmasıdır Hataların bir kısmı kontrol dışında oumllccedilme sonuccedillarına karışabilir Bu nedenle ccedilok iyi sanılan oumllccedilme araccedillarıyla yapılan oumllccedilmelerde bile bir miktar hata vardır
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar uumlccedile ayrılır
HATA TUumlRLERİ
Sabit Hatalar Sabit Hatalar
Sistematik Hatalar Sistematik Hatalar
Tesaduumlfi Hatalar Tesaduumlfi Hatalar
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Sabit Hatalar
Her oumllccedilme birimi iccedilin miktarı değişiklik goumlstermeyen hatalara sabit hata denir
1048633Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme değişmez1048633 Hata miktarı her oumllccedilme işleminde aynı orandadır
1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği () ile ilgilidir
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumlrnek
Bir sınavda herkese 10 puan fazla verilmesi sabit hatadır Ancak her oumlğrenciye aldığı puanın 10 kadar puan vermek sabit hata değildir
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlRN Bakkalın terazisinin her
oumllccediltuumlğuuml ağırlığı 50 gram fazla goumlstermesihellip
Oumlğretmenin okuduğu her yazılı kağıdına 10 puan fazla vermesihellip
Bir termometrenin oumllccediltuumlğuuml her sıcaklığı 2 degC fazla goumlstermesihellip
Bir metrenin oumllccediltuumlğuuml her uzunluğu 3 cm eksik oumllccedilmesi
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Sistematik Hatalar
Oumllccediluumllen 1048633 nitelik veya oumlzelliğin buumlyuumlkluumlğuumlne 1048633 oumllccedilmeyi yapan kişinin kendi kusurlarına ve 1048633 oumllccedilme koşullarına bağlı olarakortaya ccedilıkan hatalara sistematik hatalarsistematik hatalar denir
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Eğitimde bu hatalara ldquoYanlılıkYanlılıkrdquo denir 1048633 Hata miktarı oumllccediluumlmden oumllccediluumlme belli oranda artar
azalır 1048633 Oumllccediluumllen buumlyuumlkluumlğe oumllccedilmeye ve oumllccedilme koşullarına bağlı
olarak miktarı değişen hatadır 1048633 Puanlamanın suumlbjektif olduğu hatalardır 1048633 Daha ccedilok oumllccedilmenin geccedilerliği ile ilgilidir 1048633 Sistematik hatalardan arındırılması geccedilerliği artırır
NOT Eğitimde sistematik hatada oumlğretmenin YANLILIĞI
ve TARAF TUTMASI soumlz konusudur
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumlrnek
Yazısı guumlzel olana fazla puan verilmesi Kızların fazla puan alması gibi Oumlğrencilerin puanlarını yuumlkseltmek iccedilin
aldıkları puanların 10rsquou oranında ilave yapması
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Tesaduumlfi Hatalar
Tesaduumlfen ortaya ccedilıkan ve ccediloğu kez bilinmeyen nedenlere bağlı olan ve kaynakları da bilinmeyen hatalara
tesaduumlficirc hatalartesaduumlficirc hatalar denir
Hata miktarı kuralsız olarak artar ya da azalır Hatanın kaynağı bilinmez
Oumllccedilme sonuccedillarına gelişi guumlzel karışan hatalardır
Daha ccedilok oumllccedilmenin guumlvenirliği ile ilgilidir
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumlrnek
Dikkatsizce okunup puanlanan doğru okunduğu halde yanlış kayıt
edilen notlar
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlRNEKLER Dikkatsizce puanlanan okunan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar
Oumlğrencinin sınav guumlnuuml hasta olması sınav salonunun soğuk olması şans başarısı kopya ccedileken oumlğrencinin aldığı puan
Terazinin bir oumllccediltuumlğuuml kuumltleyi 50 gram fazla goumlsterirken bir başka kuumltleyi 120 gram eksik bir diğerini 250 gram fazla goumlstermesi
Oumlğretmenin bir kağıda 5 puan fazla verirken bir başka kağıda 10 puan fazla vermesi
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI HATA KAYNAKLARIHATA KAYNAKLARI
Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek Oumllccedilme işlemine karışan hatalar oumllccedilme sonuccedillarının gerccedilek değerlerinin bulunmasına engel olurlar değerlerinin bulunmasına engel olurlar
Bu hata kaynakları şunlardırBu hata kaynakları şunlardır1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar1 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarHatalar
3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarHatalar
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
11 Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar Oumllccedilmeciden Kaynaklanan Hatalar
Oumllccedilmeyi yapan kişinin oumllccedilme yaparken oumlznel puan verme eğilimi
dikkatsizliği yorgunluğu eğitim durumuyaşı vb nedenlerden oumllccedilme sonuccedillarına hata
karışmasına neden olabilir
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Aynı kağıtlar değişik puanlayıcılar tarafından puanlandırıldığında oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilecekken aynı kişi tarafından farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda da oumlğrencilerin alacağı puanlar farklı olabilir
Bu durumda puanların farklı olması oumllccedilme sonuccedillarına oumllccedilmeciden kaynaklanan hata karıştığını goumlsterir
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
2 2 Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Oumllccedilme Youmlntem ve Aracından Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Testler uygulanırken test youmlnergelerinin ve maddelerinin iyi ifade edilmemesi nedeniyle oumlğrencilerin soruları yanlış anlamaları
Oumllccedilme aracının iyi yapılandırılmamış olması bozuk yada hatalı olması
Oumllccedilme aracının kapsamı iyi temsil etmemsi nedeni ile oumlğrencilerin bildikleri konulardan sorular sorulduğunda yuumlksek puan almaları bilmedikleri konulardan sorular sorulduğunda duumlşuumlk puan almaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olur
Oumllccedilme iccedilin seccedililen youmlntemin yanlış tercih edilmesinden oumlrneğin yazılı sınav yerine soumlzluuml sınav tercih edilmesi
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
3 3 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Ortamdan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Test uygulanırken testin uygulandığı ortamın sıcaklığı ışığı havalandırma durumu guumlruumlltuuml duumlzeyi sınav duumlzeninin kopya ccedilekmeye uygun olup
olmaması gibi faktoumlrler oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına
neden olabilir
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
4 4 Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Oumllccedilme İşleminin Yapıldığı Gruptan Kaynaklanan HatalarKaynaklanan Hatalar
Oumllccedilme işleminin yapıldığı gruptaki bireylerin oumllccedilme işlemi yapılırken iccedilinde bulundukları stres motivasyon heyecan korku uykusuzluk dikkat dağınıklığı gibi nedenlerle ya da oumllccedilme işlemi yapılmadan oumlnce geccedilirdikleri olumsuz yaşantılar nedeniyle (şok tartışma vb) gerccedilek performanslarını ortaya koymamaları oumllccedilme sonuccedillarına hata karışmasına neden olabilir
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Guumlvenirlik Geccedilerlik ve Kullanışlık
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumllccedilmeAracınınNitelikleri
Geccedilerlik Guumlvenirlik
Kullanışlılık Guuml
ve
nir
liğ
i ta
hm
in y
oumln
tem
leri
Kapsamgeccedilerliği
Oumllccediluumltgeccedilerliği
Yapıgeccedilerliği
Goumlruumlnuumlşgeccedilerliği
Tuuml
rle
ri
Test-tekrar test
Paralel testler
Testi yarılama
KR-20 ve21formuumllleri
CronbachAlpha
Puanlayıcılararası tutarlılık
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Guumlvenirlik Tanımı
Guumlvenirlik aynı şeyin bağımsız oumllccediluumlmleri arasındaki kararlılıktır
Oumllccediluumllmek istenen belli bir şeyin suumlrekli olarak aynı sembolleri almasıdır
Aynı suumlreccedillerin izlenmesi ve aynı oumllccediluumltlerin kullanılması ile aynı sonuccedilların alınmasıdır
Oumllccedilmenin tesaduumlficirc yanılgılardan arınık olmasıdır
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Hata ne kadar duumlşuumlk olursa guumlvenirlik o kadar yuumlksek olur
Guumlvenirlik duyarlılık kararlılık tutarlılık ve objektiflik kavramlarıyla doğrudan bağlantılıdır
Guumlvenirlik
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Kararlılık bir testin birden ccedilok uygulamasında benzer sonuccedillar elde edilmesidir
Tutarlılık bir testi oluşturan birimlerin birbirine benzemesi veya testin ilk uygulaması ve ikinci uygulamasının birbiriyle tutarlı olmasıdır
Duyarlılık oumllccedilme aracındaki birimlerin kuumlccediluumlkluumlğuuml ile ilgilidir Bu durumda aracın duyarlılığı artar
Objektiflik oumllccedilme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın puanlamada aynı sonuca ulaşılması
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme Aracının Guumlvenirliğini Etkileyen Faktoumlrler
Test tuumlruuml Testte yer alan soru sayısı Testin guumlccedilluumlk duumlzeyi Testi cevaplama suumlresi Testin puanlanması Testin uygulandığı grubun uygunluğu Test anlaşılırlığı Testin uygulandığı ortam
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Guumlvenirliği Artırmanın Yolları
Soru sayısını artırmak Soruların accedilık anlaşılır ve cevaplanabilir olması Oumlğrencilerin guumlduumllenmesi Sınav suumlresinin yeterli olması Testin orta guumlccedilluumlkte olması Testin objektif ve dikkatli puanlanması guumlvenirliği artırır Duyarlılığı yuumlksek oumllccedilme aracının kullanılması Oumllccedilme sonuccedillarının hatasız kaydedilmesi Uygun bir test youmlnergesinin hazırlanması Testin uygulanacağı oumlğrenci sayısını artırmak
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilmecinin Guumlvenirliği
Oumllccedilme ve değerlendirme suumlrecinde kullanılan oumllccedilme aracının
guumlvenilirlik duumlzeyinin yuumlksek olmasının yanında oumllccedilmeyi yapan
kişinin veya araştırmacının guumlvenilirlik duumlzeyi de oldukccedila
oumlnemlidir
Guumlvenilir oumllccedilme yapan kişiler olaylara ldquonesnelrdquo veya ldquoobjektifrdquo
bakabilen kişilerdir
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilmecinin ne kadar guumlvenilir olduğunu belirlemenin youmlntemleri
1 Oumllccedilmeyi yapan kişinin bir gruptan topladığı verileri bir suumlre sonra tekrar puanlamasıdır Farklı zamanlarda yapılan puanlamalarda elde edilen değerler birbiri ile tutarlıysa oumllccedilmecinin guumlvenilir işlem yaptığı kabul edilir
2 Bir gruptan toplanan veriler birbirinden bağımsız olan kişiler tarafından farklı ortamlarda puanlanır Bu kişilerin uzmanlık alanlarının aynı olması gereklidir Aksi takdirde puanlama guumlvenirliği oldukccedila duumlşuumlk ccedilıkar İki veya daha ccedilok uzmanın puanlama sonuccedilları birbiri ile tutarlı ise oumllccedilme işleminin guumlvenilirliğinin yuumlksek olduğu kabul edilir
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlLCcedilME ARACININ GECcedilERLİĞİ
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllmek istenen oumlzelliği başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilebilme yeteneğine geccedilerlik denir
Başka bir tanıma goumlre oumllccedilme aracının geccedilerliği oumllccediluumllmek istenen nitelikleri oumllccedilmeleri ve amaca uygun oumllccedilme yapmalarıdır
Bir oumllccedilme aracının amacı ne kadar gerccedilekleştirdiği ile ilgili bir derecedir
OumlRNEK Uzunluk oumllccedilmek iccedilin geliştirilmiş olan metre kişilerin boylarını oumllccedilme amacına hizmet eder Bu demektir ki bir oumllccedilme aracı olan metre uzunluk oumllccedilmede geccedilerlidir fakat ağırlık oumllccedilmede geccedilerli değildir
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Bir oumllccedilme aracının ldquogeccedilerliği varrdquo veya ldquogeccedilerliği yokrdquo
gibi ifadelerle tanımlanması doğru değildir
Geccedilerlik bir derece olduğundan guumlvenirlikte olduğu
gibi ldquogeccedilerliği yuumlksekrdquo veya ldquogeccedilerliği duumlşuumlkrdquo
ifadelerinin kullanılması daha uygundur
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Bir aracın geccedilerli olması iccedilin onun sadece oumllccedilmek iccedilin duumlzenlendiği oumlzelliği oumllccedilmesi yani onu başka oumlzelliklerle karıştırmadan oumllccedilmesi de gerekir Mesela yazı guumlzelliği ifade biccedilimi sayfa duumlzeni yanlılık vb etkenlerin de oumllccedilmeye karışmaması gerekir Bu etkenlerin oumllccedilmeye karışması geccedilerliği duumlşuumlruumlr
OumlRNEK Bir oumlğretmen yaptığı bir Biyoloji sınavında yuumlksek bir okuma yeteneği ve kelime bilgisi gerektirecek sorular sormuş ve puanlama yaparken de yazı guumlzelliği sayfa duumlzeni vb oumlzelliklere de fazla puan vermiştir Boumlyle bir test oumllccedilmeyi amaccedilladığı oumlzelliği başka oumlzellikleri de karıştırarak oumllccediltuumlğuuml iccedilin geccedilerliliği duumlşuumlktuumlr
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
a) Uygunluk
Bir oumllccedilme aracının oumllccediluumllecek oumlzelliği tam olarak ortaya ccedilıkarabilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır
Yani hangi oumlzellik oumllccediluumllmek isteniyorsa oumllccedilme işleminde kullanılacak oumllccedilme aracı bu oumlzelliği ortaya ccedilıkarıcı nitelikte olmalıdır
Oumllccedilme araccedillarının uygunluğu istatistiksel analizlerle belirlenemez Bir oumllccedilme aracının uygunluk oumlzelliğini taşımasında hazırlayan kişilerin alan uzmanı olmasının buumlyuumlk roluuml vardır
Geccedilerli oumllccedilme araccedilları iki temel oumlzellik taşırBunlar Uygunluk ve guumlvenirlik tir
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
b) Guumlvenirlik
Oumllccedilme aracının farklı uygulamalarda tutarlı sonuccedillar vermesidir
Bir oumllccedilme aracının geccedilerli olabilmesi iccedilin mutlaka guumlvenilir olması gerekir
Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin oumln şartıdır Guumlvenilirliği duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de kesinlikle duumlşuumlk olur
Fakat guumlvenilirliği yuumlksek olan her oumllccedilme aracının geccedilerliğinin yuumlksek olmayacağı da bilinmelidir
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
NOT Bir başarı testinin niteliği oumllccediluumllecek olanın ne
olduğuna ve onun nasıl oumllccediluumlleceğinin accedilıkccedila belirlenmiş
olmasına bağlıdır Ne oumllccediluumllecek sorusunun cevabı testin
uygunluk ve ilgililik oumlzelliği ile ilgilidir Nasıl oumllccediluumllecek
sorusunun cevabı buumlyuumlk oumllccediluumlde testin guumlvenirliği ile
ilgilidir
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Geccedilerlik-Guumlvenirlik İlişkisi
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Şekillerden ccedilıkarılacak sonuccedillar
Guumlvenirliği duumlşuumlk oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği de
duumlşuumlktuumlr (A şekli)
Guumlvenirliği yuumlksek oumllccedilme sonuccedillarının geccedilerliği yuumlksek
olmayabilir (B şekli)
Geccedilerliği yuumlksek oumllccedilme araccedillarının guumlvenirliği de
yuumlksektir (C şekli)
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
1 Oumllccedilme aracının guumlvenirliği uumlzerinde etkili olan oumlzellikler geccedilerlik uumlzerinde de etkilidir
2 Oumllccedilme aracında yer alan soruların sayısının artırılması geccedilerliği yuumlkseltir
3 Testte yer alan soruların guumlccedilluumlk duumlzeyleri normal dağılım eğrisine benzemelidir
4 Oumllccedilme aracında yer alan maddelerin duumlzeyi oumlğrencilerin seviyesine ne kadar uygun olursa geccedilerlik duumlzeyi de o oumllccediluumlde artar
5 Testte yer alan soruların ccedilalışan ve ccedilalışmayan oumlğrencileri ayırt edebilir olması geccedilerliğin yuumlkselmesini sağlayacaktır
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
hellip Oumllccedilme Aracının Geccedilerliğini Etkileyen Faktoumlrler
6 Testi cevaplamak iccedilin verilen suumlrenin fazla veya az olmaması geccedilerliği yuumlkseltir
7 Testte yer alan maddelerin kolaydan zora basitten karmaşığa doğru sıralanması geccedilerliği olumlu youmlnde etkiler
8 Testin uygulaması sırasında kopya ccedilekilmesi geccedilerliği duumlşuumlruumlr9 Testin puanlanmasında hata yapılmaması geccedilerliğin yuumlkselmesini
sağlayacaktır10 Testte yer alan soruların doğru cevaplarının sistematik olarak
sıralanmaması geccedilerliği yuumlkseltir 11 Oumllccedilme aracında dersin veya konunun her hedef davranış ile ilgili
sorulara yer verilmesi geccedilerliği yuumlkseltir
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
1 Bir oumllccedilme işleminde guumlvenirlik ldquonasıl oumllccediluumllecekrdquo geccedilerlik ise ldquone oumllccediluumllecekrdquo sorusuna odaklanır Yani oumllccedilme aracının geccedilerliği testte yer alan maddelerin neyi oumllccediltuumlğuuml ile ilgiliyken guumlvenirliği bu testin nasıl uygulanacağı ile ilgilidir
2 Oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi buumltuumln hatalardan (sabit sistematik ve tesaduumlficirc hatalar) olumsuz etkilenirken guumlvenirlik duumlzeyi yalnızca tesaduumlficirc hatalardan olumsuz etkilenir
3 Guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan oumllccedilme araccedillarının geccedilerliği de duumlşuumlk olur Yani guumlvenirlik geccedilerlik iccedilin en oumlnemli oumln şarttır
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
hellip Geccedilerlik ve Guumlvenirlik Arasındaki İlişki
4 Geccedilerliği yuumlksek olan bir testin guumlvenirliği de mutlaka yuumlksek olur Ccediluumlnkuuml geccedilerliğin yuumlksek olması iccedilin oumllccedilme suumlrecine hiccedilbir hata karışmamış olması gerekir
5 Bir oumllccedilme aracının guumlvenirlik duumlzeyi yuumlksek olsa bile geccedilerlik duumlzeyi duumlşuumlk olabilir
6 Geccedilerlik ve guumlvenirlik duumlzeyi duumlşuumlk olan bir oumllccedilme aracının geccedilerliğini yuumlkseltilmek iccedilin oumlncelikle guumlvenirlik duumlzeyini yuumlkseltmek gerekir Ccediluumlnkuuml bir oumllccedilme aracının geccedilerlik duumlzeyi ne kadar ccedilaba goumlsterilirse goumlsterilsin guumlvenirlik katsayısının karesinden (r2) daha fazla yuumlkseltilemez
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlLCcedilME ARACININ KULLANILIŞLIĞI
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracında aranan uumlccediluumlncuuml temel oumlzelliktir
Kullanışlılık bir oumllccedilme aracının geliştirilmesinin ccediloğaltılmasının uygulanmasının cevaplanmasının ve puanlanmasının kolay olmasıdır
Ayrıca bir testin maliyeti ne kadar duumlşuumlk olursa kullanışlılığı o oumllccediluumlde yuumlksek olur
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Oumllccedilme aracının kullanışlılığı ile ilgili genel oumlzellikler şunladır
Hazırlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını hazırlarken zorlanmaması ve kısa suumlrede tamamlaması
Uygulanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını uygularken guumlccedilluumlk ccedilekmemesi ve kısa suumlrede uygulaması
Cevaplanması Oumlğrencilerin oumllccedilme aracını cevaplarken zorluk ccedilekmemeleri ve kısa suumlrede cevaplamaları
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Puanlanması Oumlğretmenin oumllccedilme aracını puanlarken
zorlanmaması ve kısa suumlrede puanlaması
Maliyetin duumlşuumlkluumlğuuml Oumllccedilme aracını okula maddi
youmlnden yuumlk getirmemesidir
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
OumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASIOumlLCcedilMENİN STANDART HATASI
Oumllccedilme aracının hatalardan arınıklık derecesini goumlsteren guumlvenirlik katsayısı oumllccedilme işleminde yapılan hatanın miktarını belirtmez
Oumllccedilmede yapılan hataların standart değerini hesaplamak iccedilin guumlvenirliğe ve test puanlarının standart sapmasına dayalı olarak oumllccedilmenin standart hatasının hesaplanması gerekir
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Değerlendirme Tuumlrleri
1) Oumlğrenci başarısının değerlendirilmesi2) Oumlğrenme eksikliklerinin değerlendirilmesi3) Eğitim programının değerlendirilmesi4) Hazır bulunuşluk duumlzeyinin değerlendirilmesi5) Rehberlik amacıyla yapılan değerlendirme6) Oumlğretmenin değerlendirilmesi
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-
Davranışların Gruplandırılması
Eğitim ortamında oumlğrenciye kazandıırlması istenilen davranışlar uumlccedil alanda toplanır Bunlar
A) Bilişsel AlanB) Duyuşsal AlanC) Psiko-motor Alandır Her alan iccedilerisinde hedef ve davranışlar alt
kategorilerde goumlsterilir
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
- Slide 14
- Slide 15
- Slide 16
- Slide 17
- Slide 18
- Slide 19
- Slide 20
- Slide 21
- Slide 22
- Slide 23
- Slide 24
- Slide 25
- Slide 26
- Slide 27
- Slide 28
- Slide 29
- Slide 30
- Slide 31
- Slide 32
- Slide 33
- Slide 34
- Slide 35
- Slide 36
- Slide 37
- Slide 38
- Slide 39
- Slide 40
- Slide 41
- Slide 42
- Slide 43
- Slide 44
- Slide 45
- Slide 46
- Slide 47
- Slide 48
- Slide 49
- Slide 50
- Slide 51
- Slide 52
- Slide 53
- Slide 54
- Slide 55
- Slide 56
- Slide 57
- Slide 58
- Slide 59
- Slide 60
- Slide 61
- Slide 62
- Slide 63
- Slide 64
- Slide 65
- Slide 66
- Slide 67
- Slide 68
- Slide 69
- Slide 70
- Slide 71
- Slide 72
- Slide 73
- Slide 74
- Slide 75
- Slide 76
- Slide 77
- Slide 78
- Slide 79
- Slide 80
- Slide 81
- Slide 82
- Slide 83
- Slide 84
- Slide 85
- Slide 86
- Slide 87
- Slide 88
- Slide 89
- Slide 90
- Slide 91
- Slide 92
- Slide 93
- Slide 94
-