វទ្យាស្ថាន ស្ិ...

វទយាសថា ន សលករ លត

បជនយដឋា នសមរាបរឭកដលអតតកាល មជឈមណឌ លអបរពអពពមបលយពជសសន នងសទមនសស

នងមលះសថា នសកសាសមរាបអនាត

វទយាសថា នសលករ លត - ឯកសរសមរាបររអងគា ស

វទយាសថា នសលករ លត ជាពមរាងដពរាះមត នងពោរពពញពដយមហចឆតាកងការផសះផសានវការបផចបផញពការរាតតបាតរនអពពមបលយពជសសនកងរយៈពពលមបរាណបនឆរនរបបខមែរមកហមមកពលពករដខណលវបបធមខដលរានអាយកាលរាបរយសតវតសររបសមបពទសកមជា។

ការផសះផសាពផតោ តសខានពៅពលយតតោធម ការចងចា នងការពយាបាលរបសពអតតកាល។ វទយាសថា នសលករ លត នលងដកបញលគខតមយនវមលះសថា នខដលរានមងរផសងៗគ រមរាន សរមនររនការចងចា មជឈមណឌ លមសវមជាវ មលះសថា នឧតតោមសកសាខដលពផតោ តពលឧមកដឋាកមមែពោរពៅ បណណសរដឋា នរនឯកសរទាកទងនលងរបបខមែរមកហម មពមទាងបណណ លយមសវមជាវ កដចជាមជឈមណឌ លពតរាន។ ពោក ឆង យ ជាសកមមែជនសទមនសស រាកខដលមនពចះរាថយ ពហយមតរវបានទទលសគា លជាសកលថាជាអកមសវមជាវ នងបពងកតនវបណណសរដឋា នទាកទងនលងអពពពោរពៅរនរបបខមែរមកហម។ ជាងពនះពៅពទៀត ពោកកជាជនរងពមគះផលរាករនរបបខមែរ មកហម។ ទសសនវសយរបសពោក ពធវឲយវទយាសថា នសលករ លតកាយជាមជឈមណឌ លអនតោរជាតមយសមរាបការមតះរះ ការពយាបាលរបសពអតតកាល ការផសះផសា នងការអបរ ពដមបបភ នងផតោលផលមបពោជនដលមបជាជនកមជា កដចជាពទសចររាបោននាកខដលមកដលមបពទសកមជាជាពរៀងរាលឆ។ ពគលនតចមបងរនវទយាសថា នសលករ លត

រឭកដលជនរងពមគះរនអតតកាលតាមរយៈការកសងនវអនាតដមតចះមតចង។

ពសចកតោពផតោម

វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ២


ឧបសគាអសរយៈពពលជាង៣៥ឆ មបជាជនកមជាបានចលរមពៅកងកចតមបលងខមបងដយរអខងវង នង ពខាចផសា ពដមបពយាបាលរបសបនសលពរបបខមែរមកហម នងបានកសងព�ងវញនវសងគាម វបបធម នងរាជរដឋា ភបាលរបសន។ របបខមែរមកហមបានសរាបអកខដលរានចពណះដលង សលបករ អកជនាញ នងមបជាជនកមជា តាមរយៈការពធវទារណឌ កមមែ ការបងអតអាហារ នងការសរាប ខដលបងកឲយរានការបផញោា ងដណពៅពលការអភវឌឍនធនធានមនសសរបសកមជា។

ពៅបានាមែ នទសវតសរចងពមកាយពនះ មបជាជនកមជាបានសវះខសវងរកវធសសសតោចាបាចជាពមចន ពដមបខថរកសាការ ចងចាអពអតតកាល ការអបរ នឯង នងបណតោ ះបណតោ លអកដលកនាសមរាបរថងៃអនាត មសបពពលនលងការបពងកត នវសងគាមសនតោភាព នងយតតោធមមយ ខដលវបបធម នងនតផតោចពផតោមរបសកមជាអាចរកចពមមនពៅមបាន។ កចតមបលងខមបងពនះពទបខតសពមមចបាននវខផកះខតបាពណណ ះ។ ជាកខសតោង បជនយដឋា នរឭកដលការចងចាបានបងហា ញអពអពពពោរពៅរមពរផសខដលបានពកតព�ងពៅចងទសវតសរឆ១៩៧០ បាខនតោមនបានបងហា ញអពមបវតតោសសសតោដយរលង នងរថថារបសកមជានាកាលពនាះព�យ។

មកទលនលងបចបបន ការតសមបឆងនលងការកពកតព�ងវញរនឧមកដឋាកមមែពោរពៅមនទានបានលបបបាតឬកាតបនថាយទាងមសរងពៅព�យពទ។ ឧមកដឋាកមមែពោរពៅទាងពនាះពៅខតបនតោរាតតបាត នងពកតរានព�ងពៅកង មបពទសសរ អរាា ក ដហវ នងភរា។ ពហតដពចះ វទយាសថា នសលករ លតនលងពមងកការងររបសនពលសពការពលកកមសការយលដលងតាមរយៈការមសវមជាវ នងកមមែវធសកសាកមមតឧតតោមសកសាអពមពនាមវជាជា ពបាកបព ឆ តរនការ ពមជសពរសមនសសឲយចលរមមបមពលតតោឧមកដឋាកមមែពោរពៅ ខដលបានតមមងពលយវជនពកមែងៗ តាមរយៈការពោសនាពដយឈរពលពគលការណជាតពន នពោបាយ នងការដសខាតសមែ រត។


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ៣


“កមជាមនអាចពចពវះពមបវតតោសសសតោរបសនបានពទ បាខនតោកមជាកមនចាបាចសថាតពៅជាទាសកររនមបវតតោសសសតោរបសនឯងពនាះខដរ។

ឆង យ

កមមែវធសកសាពនះនលងពផតោ តពលវធសសសតោរនការវភា នងពយតបពៅនលងការពោសនា ពដមបពធវោា ងណឲយយវជនអាចផតោ ចពចញពភាពងបងល នងតនយម មពមទាងបោកបបានដលយវជនឲយពចះវភា នងពមបមបាសនត នងសមែ រតមបកបពដយការមតះរះពចារណ។ វទយាសថា នសលករ លតរពលងថានលងខចករខលកនវការមសវមជាវ នងកមមែវធសកសារបសនឲយមសបពៅនលងអាយ នងកមមត យលដលងរបសមនសស ពដយបស ជា បចលកងមបពនអបររបស កមជា នងខចករខលកដលមបពទសជតខាងពៅកងតបនអាសអាពយ

នងមបពទសដរទពទៀត ។

វទយាសថា នសលករ លតមតរវបានផតោចពផតោមព�ងពដយមជឈមណឌ លឯកសរកមជា ខដលជាអងគាការពមរៅរដឋា ភបាលកមជា មយរាន

ទតាងពៅរាជធានភពពញ។ ពៅពពលខដលវទយាសថា នសលករ លតពលចពចញជារបរាងទាងមសរងមជឈមណឌ លឯកសរកមជានលង

កាយពៅជាខផកមយរបសវទយាសថា នសលករ លត។

មជឈមណឌ លឯកសរកមជាមតរវបានបពងកតព�ងពៅកងឆ១៩៩៥ ពដយអកមសវមជាវរបសសកលវទយាលយ ពយាល

ពដមប ពធវការមបមលចងមកងឯកសរពដម នងភសតោតាងខដលជាបទាកទងពដយផលពៅនលងរបបខមែរមកហម ពឆ១៩៧៥

ដលឆ១៩៧៩។ ពរឆពមកាយមក ពោលពៅឆ១៩៩៧ មជឈមណឌ លឯកសរកមជា បានកាយពៅជាសថា បននតបគាល

ឯករាជយ។ ពបពទាះជាបណណសរ ខដលបចបបនរានឯកសរសរបជាងមយោនទពរ នងមបដណតោ បពសរមបពរឿងរាា វខដល

បានពកតព�ងពៅកងរបបខមែរមកហមកពតខមន កការពផតោ តចមបងរបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជា សពៅដលការចងមកង

ឯកសរសតោអពឧមកដឋាកមមែពោរពៅ នងការបោនសទមនសសខដលបាះោលដលមបជាជនកមជាសតមតង។ អងគាជនជមមះ

វសមញញកងតោការកមជា បានពលងខផអកោា ងខាងពៅពលឯកសរភសតោតាង នងការគមទពបណណសររបសមជឈមណឌ ល

ឯកសរកមជា ពដមបកាតពទាសពមដលកនាជានសរនរបបខមែរមកហម។

មជឈមណឌ លឯកសរកមជាការពធវឲយមបពសរព�ងនវការពគរពសទមនសស យតតោធម នងភាពរកចពមមនពៅកងមបពទសកមជា

វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ៤


ជាង២០ឆកនងមកពនះ ភាកងរសហរដឋាអាពមារក សមរាបការអភវឌឍអនតោរជាត កដចជារដឋា ភបាល នង អងគាការមនខមន រដឋា ភបាលដរទពទៀតពៅជវញសកលពោក បានគមទការងររបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជា។


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ៥

កងអ�ងពពល២០ឆកនងមកពនះ មជឈមណឌ លឯកសរកមជា បានកសងនវបណណសរដឋា នឯកសរពដមដធបផតមយ

នងឯកសរដរទពទៀតខដលទាកទងនលងរបបខមែរមកហម។ មនខតបាពណណ ះ មជឈមណឌ លឯកសរកមជា កបានពបាះពមផសាយ

នវពសៀវពៅមបវតតោសសសតោខមែរមកហម ខដលមតរវបានពមបមបាសោា ងទលទោយពៅតាមមលះសថា នសកសារបសរដឋា មពមទាង

បានពរៀបចពសៀវពៅខណនា នងកមមែវធសកសាសមរាបមរបពមងៀន ខដលមរបពមងៀនទាងពនាះបានបងហា តបងហា ញដលយវជន

កមជារាបមននាក ពហយកងពនាះរានយវជនមយចននបានចលបពមមការងរពផសងៗគ រមរានជនាញខផកចបាប

រាជរដឋា ភបាល នងខផកអបរ។ បណណសររបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជាបានវវតតោពៅជាមបភពធនធានខដលទទលសគា ល

ជាសកល សមរាបសកមមែជនសទមនសស អកមសវមជាវ នងអកឯកពទសពៅជវញពភពពោក។ ណៈមបមងរបស

មជឈមណឌ លឯកសរកមជាបានកសងអងគាភាពពនះព�ងពដយឈរពលមលដឋា នមលះហរញញវតថា ដរ លងរា តរាភាព

នងសអ តសអ។ មជឈមណឌ លឯកសរកមជាបានពធវការពនតយ នងមបមងពលវភាទានរនធនធានដរានតរមខដលបាន

បរចាពដយពឲយរានការជាបោកពននលងអពពពករលយខដលកពងរាតតបាតពៅកងតបន។

មជឈមណឌ លឯកសរកមជា បានបពងកតរខដលអាចពមបមបាសបានពៅទដចមសោល ពដមបចងមកងឯកសរទាកទង

នលងឧមកដឋាកមមែដពោរពៅ។ មជឈមណឌ លឯកសរកមជាកបានពធវការវនពោពៅទទាងមបពទសពៅពលការអបរ នង

បពងកតនវអកដលកនាសមរាបរថងៃអនាត។ វទយាសថា នសលករ លត ជាជហានបនាបសមរាបពដះមសយនវតមមរវការរបសកមជា

នាពពលបចបបន នងអនាត។ តមមរវការរនការពយាបាលរបសពអតតកាល ការទទលបានពតរាន ការកសងព�ងវញ

នងការពដះមសយឧមកដឋាកមមែពោរពៅខដលបានពកតព�ង ទាមទារឲយរានទសសនទានខដលសកមមែ នងទលទោយ

តាមរយៈការសកសាមសវមជាវ នងការអបរកមមតឧតតោមសកសា។

រាជរដឋា ភបាលកមជាបានបរចាពដយសទចតតោនវទតាងមយកខនងពដមបសងសងវទយាសថា នសលករ លត មពមទាងបានទទល

សគា លវទយាសថា នសលករ លតជា “សកលវទយាលយ” ពដមបអន ញ តឲយវទយាសថា នសលករ លតអាចបពងកតជាមលះសថា នលដបសកល

សមរាបការសកសា នងការមសវមជាវជានស។ ពៅពពលខដលវទយាសថា នសលករ លតចាបពផតោមដពណរការ វទយាសថា នសលករ លតនលង

ពមជសពរសនសសតឈសរវ នងសសសតោ ចារយលបៗ មពមទាងអកមសវមជាវខដលរានជនាញពផសងៗគជវញសកលពោក

មកសកសាមសវមជាវ នងបពមងៀនពៅវទយាសថា នសលករ លត។


អកអាមសយផល ការពពណនាអពសរមបពោជន

សោបឋមសកសា នងអនវទយាលយ

• ការពរៀបច ការពបាះផសាយ នងការខចកចាយពសៀវពៅ «មបវតតោសសសតោកមជា មបជាធបពតយយ (១៩៧៥-១៩៧៩)» ចននមយោនកបាលជនអនវទយាលយ ជាង១៧០០ខដលភាពមចនសថាតពៅតបនជនបទដចមសោល

• ការពរៀបច ការពបាះផសាយ នងការខចកចាយពសៀវពៅខណនាសមរាបមរបពមងៀន នងពសៀវពៅលហាត មពមជាមយនលងពសៀវពៅសកសាសមរាបសសស

ពសចកតោសពងខេបអពពជាជយរបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជា

• ការខណនា នងការពរៀបចសកាខេ សោពៅតាមសកលវទយាលយជាង២00 ពៅទទាងមបពទសកមជា

• ការពរៀបចសកាខេ សោសមរាបមសនតោបាលសចនន៣០០នាក សតោអពមបវតតោសសសតោ កមជាមបជាធបពតយយ នងការទបសក តការកពកតព�ងជាថមែរនឧមកដឋាកមមែ

មទងមទាយធ

• ការពរៀបចសកាខេ សោសមរាបមសនតោពោធា នងនាយទាហានចនន ៦៥០នាក សតោអពមបវតតោសសសតោកមជាមបជាធបពតយយ ការវភាពលការកពកតព�ង នងពជាជយរបសពមដលកនាខមែរមកហម មពមទាងសកសាអពពគលនពោបាយ នងសកមមែភាពរបសខមែរមកហម ពដមបយលដលងអពមលពហតពតមបាកដ នងពដមបការទបសក តការកពកតព�ងជាថមែរនឧមកដឋាកមមែមទងមទាយធ

• ការពរៀបចពវទកាអបរសធារណៈតាមសហមនពៅតបនជនបទដចមសោល រនមបពទសកមជាសមរាបមបជាជនពពញវយ

• ការអនវតតោពមរាងមបវតតោសសសតោផលរាតជនជាតចាម រមរាន បទសរាភា សន ចនន ៤០០ ទាកទងនលងដពណរការរនអងគាជនជមមះវសមញញកងតោការកមជាពៅកងបរបទរនមបវតតោសសសតោកមជាមបជាធបពតយយ

• ការផតោលឲយអកសអពងកត មពះរាជអាជាញា មករមពមធាវការោរកតោ នងពៅមកម របស អងគាជនជមមះវសមញញកងតោការកមជា នវឯកសរជាងរាបខសនសនលក ពសៀវពៅរាបរយកបាល សឌ/ឌវឌជាង១ោន មមករហវម៥២៤ដ ឯកសរចមង នងបទសរាភា សនរាបខសនទពរ

• ការពយតបនលងសពណសឯកសរគមទជាបនតោបនាបឥតឈបឈរ ពសណក មពះរាជអាជាញា អកពសបអពងកត ពៅមកមសោដបង នងមករមពមធាវការោរកតោ។


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ៦

អងគាជនជមមះវសមញញកងតោការកមជា -- សោកតោឧមកដឋាកមមែសសងគា ម អនតោរជាតរបសអងគាការ សហមបជាជាត

សហមនជនជាតចាម

សហមនជនបទ

ពោធា

បាលស

សកលវទយាលយ


វទយាសថា នសលករ លត ជាជហានបនាប នងជាការពមងកចកខេវសយរបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជា។ វទយាសថា នសលករ លតនលង

ពដរតនាទជាមជឈមណឌ លអបរ មជឈមណឌ លមសវមជាវ សរមនររនការចងចា ខដលនលងផតោលឲយអកទសសនានវពគលនត

ទពៅទាកទងនលងមបវតតោសសសតោកមជាពដមបកសងអនាតរបសកមជា។ ពបពទាះបជារបបខមែរមកហមបានសរាបមបជាជន

កមជាអសមបរាណមយភាប ពៅកងរយៈពពលបនឆោា ងណកពដយ ករាជរដឋា ភបាលកមជាពទានបានបពងកតនវ

មកបណឌ ពពញពលញមយសមរាបដកបញលឧមកដឋាកមមែពោរពៅទាងអសពនះ ពៅកងបរបទរនពករដខណលវបបធម

ដសមបរខបបរបសកមជា ឬផតោចពផតោមការផសះផសាជាតឲយបានពពញពលញខដលជាជនយដលការពធវដពណរពៅកានអនាតដ

ភសវ ងមយពៅព�យពទ។

វទយាសថា នសលករ លតបជនយដឋា នសមរាបរឭកដលអតតកាល នងមលះសថា នសកសាសមរាបអនាត

ពបសកកមមែរបសវទយាសថា នសលករ លត ពមងលងការយលដលង នងផតោលចពណះដលងអពឧមកដឋាកមមែមបឆងមនសសជាត នងការពគរពចបាប តាមរយៈ ការពផតោ តពៅពលកមមែវធសកសាអបរខដលមបកបពដយជនាញ នងរានលកខេណៈជាសធារណៈ មពមទាងពសវាកមមែ កមមែវធសកសាមសវមជាវ កមមែវធយលដលងទពៅរបសមនសសជាត នងកមមែវធតាមមបពនអនធពណត សមរាបតបនដចមសោលឲយពមបមបាសបណណសរមបវតតោសសសតោ ដសមបរខបប នងរានមបពោជន រមរាន ឯកសរ របថត នងសរាភា រ សកសាដរទពទៀតជាពមចន។


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ៧


វទយាសថា នសលករ លត នលងពដរតនាទជាវទយាសថា នផវការមយខដលពផតោ តពៅពលការអបរអពឧមកដឋាកមមែពោរពៅ នងមជឈមណឌ ល

មសវមជាវ ខដលមបជាជនកមជាអាចចលរមជាមយនលងបញញវនតោកងតបន នងអនតោរជាត ពដមបពមងកនវការមសវមជាវរបស

មជឈមណឌ លឯកសរកមជាអពរបបខមែរមកហម នងការវភាខបបសកលពៅពលពហតការណខដលបានពកតព�ង មពមទាង

ការសកសាពៅពលឫសលរនឧមកដឋាកមមែពោរពៅ។ វទយាសថា នសលករ លតរានបណណសរដឋា នធបងអស ខដលតមកលឯកសរពដម

ជាងមយោនទពរបនសលទកពរបបខមែរមកហម។ តាមរយៈបណណសរពនះ អកមសវមជាវនលងអាចសកសាខសវងយល ពដយ

អាចដកបញលពហញទាងពនាះពៅកងបរបទទលទោយជាងមនទាកទងនលងមបវតតោសសសតោ សថា បតយកមមែ នងវបបធម

របសខមែរ មពមទាងអាចពមបមបាសពហញទាងពនាះសមរាបបពងកតជារាគមយខដលពឆះពៅរកអនាតចមមរងចពមមន។

មជឈមណឌ លសកសា នងមសវមជាវអនតោរជាត

វទយាសថា នសលករ លត នលងបពងកតមលះសថា នសកសាមយខដលរានតនាទ

ជាកោកពដយពផតោ តសខានពៅពលការទបសក តឧមកដឋាកមមែ

ពោរពៅ នងការបោនសទមនសស តាមរយៈការបណតោ ះបណតោ ល

អកដលកនាវយពកមែងទាងកងវសយឯកជន នងរដឋា ពដយផតោលនវ

ជនាញខផកវាយតរម នងវភាខដលចាបាចសមរាបតាមដនអព

មលពហត នងបរោកាសខដលអាចបងកឲយរានឧមកដឋាកមមែ

ពោរពៅពកតព�ង មពមទាងពមងលងសមតថាភាពរបសអកដលកនា

វយពកមែងទាងអសពនាះឲយពចះកសង នងរកសានវបរោកាស

នពោបាយ នងសងគាម ពដយឈរពលមលដឋា នមលះរនការពគរព

ចបាប ការមបមងជពរាះពដយសនតោវធ នងការបពងកតសថា បន

យតតោធមសមរាបសហមន។

វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ៨


វទយាសថា នសលករ លត នលងពមជសពរសនសតសកមជា នសតសកងតបន នងអនតោរជាតខដលរានពទពពកាសលយ ពដយរានការ

ចលរមពសណកអកមសវមជាវ បញញវនតោកងមសរក នងពមរៅមសរក ពដមបបពងកតនវបរោកាសសកសាមយខដលរករាយ

នងមបកតមបខជង។

ការពលកកមសយតតោធម សទមនសស នងនតរដឋាពៅតបនអាសអាពយ នងតបនដរទពទៀត

វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ៩

មជឈមណឌ លឯកសរកមជាបានអនវតតោជារកងការចងមកងឯកសរឧមកដឋាកមមែពោរពៅ ពដយជរញឲយតោការអនតោរជាត

ទទលពជាជយកងការកាតពទាសពមដលកនាជានសរនរបបខមែរមកហម ខដលបានបាងបផញចពណះដលង នងការយលដលង

របសមនសសជនានពមកាយ។ ការងររបសវទយាសថា នសលករ លត នលងរមបញលនវការខកតមមរវរមនលអទាងពនាះ ពដមប អនវតតោ

ឲយរានមបសទភាព នងពជាជយពៅកងបរបទដរទ ខដលឈនពៅដលការទបសក តជនទាងឡាយណខដលរានបណង

បងកវនាសសកមមែដលពហដឋា រចនាសមន នងមលះសថា នសងគាមពៅកងមបពទសកមជា នងពភពពោក។ ចកខេវសយ នង

ពបសកកមមែរបសវទយាសថា នសលករ លត រានភាពចាបាចខដលអាចពមបមបាសពដមបពធវអនតោរាមនពដយពជាជយកងការ

ទបសក ត រាលពគលបណងបងកភាពអនតោរាយដលមនសសជាតនាពពលអនាត។


វទយាសថា នសលករ លតទតាងខដលបពងកតព�ងពដយនតរចមបឌត សថា បតយកមមែ នងពសភណភាព នលងជះឥទពលដលការតពចារណ

ការមបាមសយទាកទង នងការឲយតរមពៅពលសថា បនរបសបគាលខដលតណងឲយសថា បនពនាះ។ ទតាងមយខដលរចនា

ព�ងពដយការផតផងអាចទាកទាញ បពងកនថាមពល នងពលកទលកចតតោមនសស មពមទាងអាចពលកកមសដលភាព

រកចពមមន។ កតាតោ ទាងអសពនះពហយខដលរានតនាទចមបងកងការបកមសយពបសកកមមែរបសវទយាសថា នសលករ លតឲយពលច

ពចញជារបរាងជាកខសតោង។ សថា បនករបសវទយាសថា នសលករ លតបានពបតោជាញា ថាអគរពនះមតរវខតមបពសរជាងរបរាង សរាសធាត

នងភាពទទដឋានយមរនសថា បតយកមមែខដលឧទសដលការចងចារបសអករសរានរានជវតខដលធាបបានកសងកនងមក។

មនខតបាពណណ ះ ភាពសខបកពនះបានបខបកពចញនវការយលព�ញខបបចាសរលខដលការរចនាកនងមកភាពមចន

ពធវព�ងពដយបរស ពដមបទទលសគា លជាមបវតតោសសសតោអពឧមកដឋាកមមែពោរពៅខដលបានបងកនវផលបាះោលជាហងសា

ពៅពលសសតោ នងករារ។

បជនយដឋា នរនការចងចាដរសរពវក នងមជឈមណឌ លអបរ


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១០


“ចកខេវសយរបសពោក ឆង យ រានលកខេណៈទពនបកមមែ នងរចមបឌតថមែ។ ពយងសងលមថានលងពធវឲយទសសនវសយ របសពោកកាយជាការពតតាមរយៈការរចនាអគរទពនប មយខដលចងចានវពករដខណលពនាះពហយមនមតលមខតបាពណណ ះពសតកះបងអពជពនឿដមតរា នងភាព សទដឋានយមសមរាបអនាត ពដយពមបមបាសការអបរ ការយលដលង នងនតបពងកតថមែ ពដមបឲយអកទសសនា អាចចលរមពដយវជជារាន។”

ហសាហា ហាឌត “ពយងរានវ ញ សរសខានពរ៖ទមយ ពយងមបឈមមនលងតមមរវការដសរបសពោក ឆង យ។ ទពរ ពយងនលងសពមមចឲយបាននវអវខដលពលសពការរពលងទករបស ពោក ឆង យ។”ហសាហា ហាឌត

ពដមបសពមមចបានពគលពៅខាងពលពនះ វទយាសថា នសលករ លតបានពធវការជាមយសថា បតយករកមមតសកលពោក អកមស ហសាហា ហាឌត រនទមករង �ងដ ឲយចលរមរចនាអាគរវទយាសថា នសលករ លតដថមែសនាងមយ។ សថា បតយកមមែរបសអកមស ហសាហា ហាឌត ខដលរានស ជា តពដមជាជនជាតអរាា ក នងជាសថា បតយករសសតោខតរាកត ខដលទទលបានោនរងវ ន មពតស កងវសយសថា បតយកមមែ រានលកខេណៈរឲយកតសរាគា លចពោះការរចមបឌត នងការបពងកតថមែ។


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១១


វទយាសថា នសលករ លត នលងបនតោផតោលតរមដលការចងចារបសជនរងពមគះពរបបខមែរមកហមពៅកងបរបទ នងមកបណឌ ដទោយ របសមបវតតោសសសតោកមជា តាមរយៈការរពលចព�ងនវពករដខណលវបបធម សមែ រត នងសលបៈ។ វទយាសថា នសលករ លតនលងពផតោ ត ចមបងពលការចងចា ការយលដលង នងការពយាបាលរបសពអតតកាល បចបបនកាល នងអនាតកាលរបសកមជា។ ពទសចរខដលមកដលសរមនររនការចងចានលងបានខសវងយលអពការចលរមខផកសមែ រត កតោសងលម ការផសះផសា នងការ ជាសះពសបយពរបសអតតកាល។ អគរពនះមតរវបានរចនាព�ងពដយសថា បតយករ នងវសវករខដលទទលបានការពគរពពមជឈដឋា នទពៅកងពភពពោក ពដយយកចតតោទកដកសពៅពលពសថារភាព សវតថាភាព នងធានាថារានការបាះោលពៅពលបរសថា នដតចតចបផត។

“បជនយដឋា នរនការចងចាខដលលអបផត មនខមនជាទតាងខដលពយងទសសនា មតោងរចពហយពដរពចញពនាះពទ។ បជនយដឋា នរនការចងចាខដលលអបផត ជរញ ឲយរានការមតះរះពចារណ នងការរឭក មពមទាងជាទកខនងសធារណៈដរសរពវក នងពោរពពញពដយថាមពលខដលអាចបផសឲយរានការចលរមពសណកមនសស មបជនានពៅកងសហមន។

វទយាសថា នសលករ លត នលងមនមតលមខតពផតោ តពៅពលអតតកាលខតបាពណណ ះពនាះពទបាខនតោខត ខថមទាងបានបាងបពងកតនវវទយាសថា នមយខដលពធវការបភ ជាទតាងខដល មនសស ជនានថមែអាចសកសាអពពមពរៀនពសកនាដកមមែកាលពអតតកាល ទនលមនលងខសវងរក នវវធសសសតោ ពដមបពយាបាលរបសអតតកាល នងបនតោពៅម។ ការតាងចតតោ ការ ពបតោជាញា នងជពនឿចពោះអនាតរបសពយង ជាអវខដលះបងអពពយង។”

ឆង យ


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១២

ឆង យ ជានាយកមបតបតតោរនមជឈមណឌ លឯកសរកមជា នងជាសថា បនករនវទយាសថា នសលករ លត។ ពោក ជាអករសរានរានជវតពរបបខមែរមកហម។ ពៅពពលខដល ពោករានអាយ១៥ឆ ពោកមតរវបានកងឈបខមែរមកហមចាបន ពធវទារណឌ កមមែ នង�ោង ពដយពរានសវនាការ ពដយសរខតពោកបានលចពបះផសតមកឲយបងមសខដលកពងរានរផពោះ។ បនាបមក ពោកបានរតពចនពៅដលសហរដឋាអាពមារកកងនាមជាជនពភៀសន។ ពមកាយមក ពោកចាបពផតោមដលកនាកចត មបលងខមបងយរអខងវងកងការពលកកមសការចងចា នងយតតោធមពៅកងមបពទសកមជា។ ពោកបានវលមត�បមកមបពទសកមជាវញពៅកងទសវតសរឆ១៩៩០ ពដមបមបមងកមមែវធបណតោ ះបណតោ លសទមនសស នងលទមបជាធបពតយយ មពមទាងកាយជាអកដលកនាមជឈមណឌ លឯកសរកមជាពៅកងឆ១៩៩៥ ពៅពពលខដលមជឈមណឌ លពនះមតរវបានបពងកតព�ងកងនាមជាការោលយពសបអពងកតរនកមមែវធមសវមជាវអពពមបលយពជសសនពៅកមជា របសសកលវទយាលយពយាល។

ពោកបានបនតោកចមបតបតតោការមជឈមណឌ លពនះ បនាបពមជឈមណឌ លឯកសរកមជាបានកាយពៅជាអងគាការពមរៅរដឋា ភបាលឯករាជយមយពៅកងឆ១៩៩៧។ ពៅកងឆ២០០០ ពោកទទលបានោនរងវ នពសរភាពរបសមបធានាធបតសហរដឋាអាពមារក មទរពមាន នងរពហគាន ពមលនធរនការចងចារបសជនរងពមគះរនលទកមមែយនសតោ ពៅរដឋាវាា សងពតាន។ ពោកមតរវបានរាយនាមជា «វរបរសអាសទាង៦០» របសទសសនាវដ ថាម ពៅកងឆ ២០០៦ នងជាបគាលមយរបកង «ទសសនាវដតោថាម ១០០» ខដលរានឥទពលបផតកងពភពពោក ពៅកងឆ២០០៧ សមរាបជហររបសពោកកងការមបឆងនទណឌ ភាពពៅកងមបពទសកមជា នងមបពទសដរទពទៀត។ បចបបន ពោកកពងដលកនាកចតមបលងខមបងរបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជាកងការបពងកតវទយសថា នសលករ លត ខដលជាមជឈមណឌ លអចរសនតោយសមរាបការសកសាអពអពពមបលយពជសសនពៅកងតបនអាសខដលរានទតាងពៅទមករងភពពញ។


អគររបតងពនះ នលងពមបមបាសបពចកវទយា នងមបពនមបមង ខដលមបកបពដយមបសទភាព ពដមបកាតបនថាយការបពញញកាកសណលមពមទាងពមបមបាសមបភពថាមពលពកតព�ងវញ ពដមបកាតបនថាយការបភាយឧសមែនកាបនឲយពៅតចបផត កងពគលបណងពធវជារកងការបផសនវការយលដលងអពបរសថា នរបស កមជាពលវសយសថា បតយកមមែ វសវកមមែ នងសណង។ ពដយសរខតការរចនា នងវសវកមមែរនបណតោ អគរពនះ រានភាព សមែសមែ ញ នងពោរពពញពដយឧបសគា ដពចះពយងបានពមជសពរសយកមករមវសវកមមែពឈមែ ះ«អារប»ខដលជាមករមហន វសវកមមែ សណងដលបមយពៅពលពភពពោក ឲយពធវការ សងសង អគរពនះ។

មករមសថា បតយកររបសអកមស ហសាហា ហាឌត បានបញបការរចនាអគរ នងបានចាបពផតោមនវជហានបនតោបនាបពទៀត រមរានការរចនាបងលមអត ការអភវឌឍការរចនា នងដពណរការពដញរថ។ ពគលពៅរនជហានបនាបតមមរវឲយរានការដកបញលពៅកងការរចនានវសរាសធាតផសខផកបពចកពទសសខានៗ ខដលចាបាចសមរាបបណតោ អគរ ពដមបធានាោា ងមបាកដថា អាច រកសាបាននវនរនតោរភាពមយរបសអគរខដលនលងពៅងវងស រហតដលពៅ១សតវតសរ ជាមយនលងការខកលមអតចតច នងពមបមបាសថាមពលតចបផតតាមរយៈការពមបមបាសថាមពលពពន មពះអាទតយ។

វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១៣


• ផតោលការមបលកសា នងជនយបពចកពទសកងការបពងកត នងខថរកសាបណណសរដឋា នថមែអពឧមកដឋាថមែខដលអាចពកតព�ង។

• ពមងកនវនតផតោចពផតោមជាសកលរបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជា ពដមបជាជនយដលការបពងកតនវសថា បនក នងមជឈមណឌ លឯកសរ នងអបរទាកទងនលងឧមកដឋាកមមែពោរពៅខដលមបហាកមបខហលពៅតបនពផសងពទៀត។ ពោក ឆង យ នាយកវទយាសថា នសលករ លតបានពដរតនាទជាអកផតោលមបលកសាពោបលជានសដលរដឋា ភបាលរនមបពទសជាពមចន។ មនខតបាពណណ ះ ពោកកជាសរាជករនមករមមបលកសាភបាលជានសរនមករមពនតយ នងចងមកងឯកសរទាកទងនលងឧមកដឋាកមមែពោរពៅ ខដលបពងកតព�ងសមរាបមបពទសសរ នងភរា។

• ពមងកនវភាពពជាជយរបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជា កងការបពងកតនវកមមែវធសកសាអបរ នងវគាបណតោ ះបណតោ លមរបពមងៀនខផក មបវតតោសសសតោ អកសរសសសតោ នងសលធម ខចកជនពសៀវពៅសកសា នងសរាភា រពផសងៗ មពមទាងទមមងខបបបទដលសោកងតបន សកលវទយាលយ នងមករមសហមននានាទទាងមបពទសកមជា ខណនាសសស នងអបរមនសសពពញវយអពមបវតតោសសសតោរន

ឧមកដឋាកមមែពោរពៅ ពដមបអភរកស នងរកសាទកនវការចងចាអពពរឿងរាា វទាងពនាះ នងបណតោ ះនវការតសមបឆងនលងការពកតព�ងវញ

នវអពពពោរពៅ។

• បនតោពរៀបចធនធានបណណសរដធរបសន ពដមបផតោលនវភសតោតាងឯកសរដលអកពសបអពងកត ពៅមកម មពះរាជអាជាញា នងពមធាវការោរ កតោរនអងគាជនជមមះវសមញញកងតោការកមជា។ បញញវនតោ ពៅមកម ពមធាវ នងអងគាការសទមនសសទទាងសកលពោកបានទទលសគា លថា ពបពរានការផតោលឲយ នងជនយជាបណណសររបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជាពទពនាះ អងគាជនជមមះវសមញញកងតោការកមជា នលងមតរវមបឈមនលងឧបសគាកងការសពមមចបាននវការពសបអពងគាតទាកទងនលងការកាតពទាសមស ញ របសន។ មជឈមណឌ ល

ឯកសរកមជាបានជយសនសសរចទលកមបាករាបោនដោរអាពមារកដលអងគាជនជមមះវសមញញកងតោការកមជា ពដយពរៀបច ឯកសរភសតោតាងទាងពនះឲយរានរចមនជាពមសច នងអាចពមបមបាសបានជាផវការ។

• បនតោកមមែវធរបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជាខដលបានជយអករសរានរានជវតពអពពមបលយពជសសនរាបោននាកដកោកយសជាពដមបណតោល ងរដឋាបបពវណពៅអងគាជនជមមះវសមញញកងតោការកមជា ពដមបដកោកយបណតោល ងតាមផវចបាបអពការបផញ មពមទាង

ជយសមមរលដលការពធវដពណរពតបនដចមសោលមកពធវការអពងកត នងចលរមពៅកងដពណរការសវនាការរបសអងគាជនជមមះ

វសមញញកងតោការកមជា។

• ពមងកកមមែវធមសវមជាវពលលកខេណឌ សងគាម វបបធម នងនពោបាយកងរបបមបលយពជសសនខមែរមកហមខដលជាលទផលរន

ឧមកដឋាមមែពោរពៅ។ របាយការណនាពពលថមែៗពនះបានបងហា ញោា ងលមអតថាជនជាតពដមភាតចចាមមតរវបានកាយជាពគលពៅ នងរងឥទពលពសណកពមដលកនាខមែរមកហម។

• បណតោ ះបណតោ លពោធា នងមសនតោបាលស ពលវធសសសតោពធវការពសបអពងកតពៅពលរព តោ សកសព កតមតាសកខេភាពរបសសកស នង ធានាការការោរដលសកស នងជនជាបពចាទ។

• ពធវអពងកតថាកជាតពៅពលទតាងវបបធម នពោបាយ នងសថា នភាពរនទតាងទាងពនាះ។ ការអពងកតថមែមយបានពធវពៅពលវហារអសមចនន៣៩៤ ពៅកងមបពទសកមជាពដយចងមកងជាឯកសអពទតាង នងលកខេណឌ រនអគរទាងពនាះ។

• ផតោលនវការពយាបាលខផកសភាពផវចតតោដលអករសរានរានជវតពអពពទារណឌ កមមែ នងការបោនខផកសមែ រត។

ពសចកតោសពងខេបពកមមែវធរបសវទយាសថា នសលករ លត


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១៤


ពសចកតោសពងខេបពកមមែវធរបសវទយាសថា នសលករ លត (បនតោ)• ផតោលឲយពទសចរនវពគលនតទលទោយទាកទងនលងការពយាបាលរបសពអតតកាល នងការផសះផសា តាមរយៈពពរណបទបងហា ញ

នងកមមែវធអបរ។ ពលកកមសការជាសះពសបយថាកជាតពដយពផតោ តពលការអបរ នងការយលដលងរបសមនសសមបវយ។ ពរៀបចពធ ខបបសសនា នងវបបធម ពដមបជាជនយដលការសតោ ព�ងវញ នងពមងលងពករដខណលវបបធម នងអតតោស ញ ណជាត មពមទាងពមងក

ដលសហមនពភពពោក។

• បពងកននវបទពពសធនខផកវបបធម នងមបវតតោសសសតោដលពទសចរពៅកងមបពទសកមជា មពមទាងផតោលវភាទានដលការខសវងយល នង ការយលដលងជាសធារណៈតាមរយៈសរមនររនការចងចា។

• ផតោលផលមបពោជន នងពលកកមសជវភាពរសពៅរបសមបជាជនកមជា ខដល៥០ភារយសថាតពៅបនាតរនភាពមកមកតាមរយៈការ ផតោលឱកាសការងរ ការបណតោ ះបណតោ លពលជនាញខដលចាបាចពដមបរកសានវអាជពពៅកងវសយពទសចរណ នងពមងកការគោរ ពសវាកមមែពទសចរណពៅកងតបន ដចជា មពធយាបាយពធវដពណរ មគាពទសក ផះសណក នងពភាជនយដឋា ន។

ការសងសងវទយាសថា នសលករ លត នងការឧបតថាមភាថវកាតរមបាា នសមែ នសមរាបការរចនា នងសងសងវទយាសថា នមបរាណជាង ៥០ោនដោរសហរដឋាអាពមារក។ វទយាសថា ន

សលករ លតបានផតោចពផតោមនវយទនាការមទងមទាយធជាសកល ពដមបររអងគា សមលនធចាបាចសមរាបមទមទងពលចណយទា

ងអស។ នាពពលបានាមែ នឆកនងមក មជឈមណឌ លឯកសរកមជាទទលបានការគមទពសណករាជរដឋា ភបាល មលនធ

មករមហនឯកជន នងបគាល។ មនខតបាពណណ ះ រាជរដឋា ភបាលកមជាបានផតោលឲយមជឈមណឌ លឯកសរកមជានវសទកង

ការ កានកាបដធមយកខនងពៅកណតោ លរាជធានភពពញ ខដលវទយាសថា នសលករ លតនលងមតរវបានសងសងព�ងពៅជាបនលង

សកលវទយាលយភមននតសសសតោ នងវទយាសសសតោពសដឋាកច។ យទនាការមទងមទាយធពនះ ជាការបានបាងដមតរា

នងធពធងរបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជា មសបពពលខដលសថា បនពនះកពងពរៀបចនពៅជាវទយាសថា នសលករ លត។

ពជាជយនលងខផអកពលការគមទ នងការពបតោជាញា ពដយសទចតតោពរាសជនយអនតោរជាត ទាងអកខដលធាបគមទកនងមក នង

អក ខដលពទបនលងចាបពផតោមសគា លមជឈមណឌ លឯកសរកមជា។ ទហអពណយ នងការដកពឈមែ ះរាសអពណយមតរវបាន

ដកបញលពៅកងឯកសរសមរាបររអងគា សពនះ។

វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១៥


ឯកសរពនះផតោលនវការខណនាមយអពកមមតរនការគមទខដលចាបាចសមរាបភាពពជាជយ។ បខនថាមពពលការគមទ

សងសងអគររបសវទយាសថា នពនះ យទនាការពនះកពរៀបចព�ងពដមបពផតោ តពលការពបតោជាញា ចតតោគមទដលការចណយ

មបតបតតោការមបចាឆ នងការផតោលនវទាយជជាទាន ពដមបពធវការទទាតពលចណយអសទាង។ ពោងតាមការបាា នសមែ ននា

ពពលបចបបនពមរាងថវកាមបតបតតោការខដលពមគងទករយៈពពលមបាឆសមរាបវទយាសថា នសលករ លតរានចនន៩,៨ោន

ដោរ អាពមារក ឬមបខហល ១,៥ោនកងមយឆ អមជាមយនលងចណយបខនថាម ១,៨ោនដោរអាពមារក កងឆ២០១៨

សមរាបការចណយពលសរាភា របរកាខេ ពផសងៗ។ ពដយខផកះរនថវកាអសទាងពនះទទលបានមកពមបាកសនស នងមបភព

មនខមនជនយដរទពទៀត កបាខនតោការគមទសបបរសពដយសទចតតោពៅខតចាបាចសមរាបរថងៃខាងម។

ពយងសងលមថាអកខដលអានឯកសរររអងគា សពនះនលងពចារណកងការចលរមវភាទានសបបរស នងផសពវផសាយជាសកលដលអកដរទពទៀតខដលផតោលតរម ដលការងររបសមជឈមណឌ លឯកសរកមជា។

ការទទលសគា លអកឧបតថាមភាវទយាសថា នសលករ លតសខមតោងនវពសចកតោដលងណចពោះសបបរសជនទាងឡាយណខដលគមទកចត

មបលងខមបងរនយទនាការររអងគា ស មពមទាងទទលសគា លអកទាងពនាះដចខាងពមកាម៖

វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១៦

• អកឧបតថាមភាទលកមបាកចនន ៧៥០,០០០ ដោរសហរដឋាអាពមារក ឬពមចនជាង ពនះនលងទទលបាន

ឱកាសដកពឈមែ ះផលពលខផកសខានរបសអគរ (សមពមលបញជា ខដលភាជា បមកជាមយ)។

• អកឧបតថាមភាទាងអសខដលបរចាទលកមបាកចនន ២៥,០០០ ដោរសហរដឋាអាពមារក ឬពមចនជាង

ពនះនលងទទលបានការចារពឈមែ ះពៅពលជ ជា ងខដលសថាតពៅកងអគរចមបងរបសវទយាសថា ន

សលករ លត។

• អកឧបតថាមភាទាងអសខដលផតោលវភាទានដលយទនាការពនះកងទហណមយកពដយ នលងមតរវបាន

ពបាះពមផសាយពៅកងពសៀវពៅ នងពៅពលពហទពររបសវទយាសថា នសលករ លត។


ពៅពពលខដលសងសងរចរាល វទយាសថា នសលករ លតនលងបពមមមបពោជនសធារណជនទពៅោា ងទលទោយ។ ពលសព

តនាទគោរខផកអបរ មសវមជាវ នងវបបធមរបសន វទយាសថា នសលករ លតនលងចលរមចខណកកងពសដឋាកចកមជាតាមរយៈ

ការបពងកតការងរ នងសមតថាភាពកងការទាកទាញ មនមតលមខតមបជាជនកមជាខតបាពណណ ះពទ បាខនតោខថមទាង សសសានសសស

បញញវនតោ អកមសវមជាវ មពមទាងពទសចរខដលយលដលង នងពបតោជាញា ចពោះសងគាមពជវញពភពពោកពទៀតផង។ តាមរយៈ

កមមែវធរបសន វទយាសថា នសលករ លតកជរញនវចណបអារមមែណ នងការចលរមរបសយវជនកមជា ពៅកងមបវតតោសសសតោរបស

មបពទសន នងការពបតោជាញា កងការបពងកតនវសថា បនមបជាធបពតយយមយ។ កមមែវធអបរពដយចះផលពៅតាមសហមន

មលដឋា នរបសវទយាសថា នសលករ លត នលងផតោលឲយនវបរកាខេ នងកមមែវធសកសា ពដមបពធវឲយវសយអបរសធារណៈកមមតបឋមសកសា

វទយាលយ នងសកលវទយាលយរានភាពរកចពមមន។

កមជាជាមបពទសមកមកមយកងចពណមមបពទសកងតបនអាស។ ពសរខត៥០ភារយរនចណលរបសរាជរដឋា ភបាល

កមជាបានមកពការឧបតថាមភារបសសហមនអនតោរជាត។ ឈរពលពគលជហរវជជារាន ពសដឋាកចកមជាកពងរានកពណនជា

បនតោបនាប។ មបជាជនជាង៥០ភារយសថាតកងមករមអាយពមកាម២៥ឆ បានសប ជា កអពសកាតោ នពលដវពសសវសល

មយ។ ពយងរពលងថា ណមបពោជនដលពសដឋាកចពវទយាសថា នសលករ លត នលងពធវឲយរានការរកចពមមនដលសថា នភាពពសដឋាកច

របសអកខដលពមកាមបនាតភាពមកមក នងមធយម តាមរយៈការបពងកតការងរពដយផល នងមបពោល។

អនាតខដលមបកបពដយមនសសធម នងយតតោធម


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១៧


វទយាសថា នសលករ លត ទពរទ ១៨

អាសយដឋា នពៅកមជា

មជឈមណឌ លឯកសរកមជា/ វទយាសថា នសលករ លត

ផះពល ៦៦, មហាវថ មពះសហន

មបអបសបមតពល ១១១០

រាជធានភពពញ

មពះរាជាណចមកកមជា

ទរសព៖ (៨៥៥) ២៣ ២១១ ៨៧៥

អាសយដឋា នពៅសហរដឋាអាពមារក

មជឈមណឌ លឯកសរកមជា/ វទយាសថា នសលករ លត

Hill Hall, Room 141,

360 Martin Luther King Jr. Blvd.,

Newark, NJ 07102

USA

បគាលសមរាបទនាកទនងពៅកមជា ឆង យ

(៨៥៥) ១២ ៩០៥ ៥៩៥

(៨៥៥) ១២ ៣៣៣ ៩៦៨

[email protected]

ជ ពទរទ

(៨៥៥) ២៣ ២១១ ៨៧៥

(៨៥៥) ២៣ ២១០ ៣៥៨

[email protected]

បគាលសមរាបទនាកទនងពៅសហរដឋា

អាពមារក

Markus Zimmer

(១)-៨០១-៧៣៣-៦២៨២

[email protected]

John Ciorciari

(១)-២០២-៤៣១-៥០៩០

[email protected]

(៨៥៥) ១២ ៣៣៣ ៩៦៨ | [email protected] | www.cambodiasri.org

របភាព៖ MIR របថត៖ អច មករា ឧបតថាមភាការពបាះពមពដយ ធនាគរ ពអសលដ ភអលសរកសាសទពដយ © ឆ២០១៦ វទយាសថា នសលករ លត | ការចងចារបសជាត | មលះសថា នឧតតោមសកសាសធារណៈ ពៅកងមបពទសកមជា

វទ្យាស្ថាន ស្ិ...

Documents