ODNOS FILOZOFIJE

PREMA MITU RELIGIJI

UMETNOSTI I NAUCI

Čovek je i pre pojave filozofije pokušavao da odgovori na pitanje o svetu oko sebe, o nastanku sveta, svom položaju u svetu i smislu života.

NASUPROT MITU I RELIGIJI Prva tumačenja u obliku mitskih

predstava rezultati su fantazije i neobrazloženog izvođenja, a ne kritičkog mišljenja usmerenog prema znanju.

Religija je, takođe, životni pogled, ali je ona zasnovana na autoritetu, na veri u objavu kao najviše svedočanstvo i oslanja se na osećanja i maštu.

NASUPROT MITU I RELIGIJI Kad se javlja filozofija se ne razvija iz

mita i religije, nego protiv mita i religije, kao nastojanje doslednog mišljenja da racionalno otkrije tajne sveta i života.

Filozofija se tako razvija i nastaje kao opšta težnja uma da na pitanja o prirodi odgovori u okvirima same te prirode, da otkrije prirodnu osnovu prirode, prirodni princip iz koga sve nastaje.

ODNOS FILOZOFIJE I UMETNOSTI I umetnost izražava pogled na

svet i život. Neki su filozofi stavljali umetnost

na najviše mesto, na primer, Šeling.

Kao oblik stvaralaštva koji u svom središtu ima čoveka umetnost je, prema pojedinim predstavnicima savremene filozofije, najbliža filozofiji.

ODNOS FILOZOFIJE I UMETNOSTI Umetnička dela i dela filozofije

stare drugačije nego rezultati nauka i izumi tehnike.

Ali dok umetnost čulno prikazuje svet i život uz važnu ulogu mašte i osećanja

dotle je filozofija rezultat pojmovnog rada, ona je delo kritičkog uma.

ODNOS FILOZOFIJE I NAUKE Svaka posebna nauka ima kao svoj predmet ograničenu sferu bića koji istražuje u njegovoj posebnosti.

Filozofija teži saznanju celine sveta i određenju ciljeva života.

ODNOS FILOZOFIJE I NAUKE Filozofija je u početku kod Grka bila isto

što i naučna težnja uopšte, isto što i nauka, obuhvatala je suštinsko znanje.

Tek kasnije, nakon Aristotelove sinteze celokupnog naučnog iskustva Grčke civilizacije, počelo je osamostaljivanje pojedinih područja nauke.

Taj proces je još izrazitiji od renesanse tokom novog veka sve do naših dana.

ODNOS FILOZOFIJE I NAUKE Filozofija kao opšta metodologija istražuje opšte metode nauka i njihove prve pretpostavke.

Kao misao vodilja filozofija pita o smislu života, pa i o cilju nauka.

Utoliko je filozofija, s jedne strane, upućena na rezultate posebnih nauka, a s druge strane, ona je njihova pretpostavka.

USLOVLJENOST I DELIMIČNA NEZAVISNOST FILOZOFIJE

Kao kritička misao o svetu i životu filozofija u uvek proizilazi iz života, iz potreba i zahteva određenog vremena, društva i sredine.

"Filozofija je izraz duha vremena." Hegel

Ona je delo velikih individualaca. Filozofija ima svoju unutrašnju

zakonitost razvitka, pa sisteme mišljenja nadograđuje jedan na drugi.

USLOVLJENOST I DELIMIČNA NEZAVISNOST FILOZOFIJE

Zato postoji opšta veza filozofije i istorije, filozofije s društveno istorijskim razvojem.

Na primer, odnos sofista i Sokrata posmatran iz istorijske situacije atinske demokratije u V veku stare ere.

Ali ćemo neke odnose shvatiti samo ako sledimo unutrašnji razvoja filozofske problematike, koja nije potpuno određena samo društvenim uslovima nekog vremena.

Na primer, odnos Sokrata, Platona i Aristotela.