OD DYSGRAFII DO KALIGRAFII Program Edukacyjno-TerapeutycznyORTOGRAFFITI

Marta Bogdanowicz Małgorzata RoŜyńska

2

Program Edukacyjno-Terapeutyczny

KLA

SY

IV-V

IK

LAS

Y I-III

GIMNAZJUMSZKOŁA PODSTAWOWA

ORTOGRAFFITI

z Bratkiem

Matematyka bez trudności

Program dla uczniów z trudnościami

w uczeniu się matematyki

Od dysgrafii do kaligrafii

Program dla uczniów z dysgrafią(pierwszy zeszyt juŜ w sprzedaŜy)

Czytanie ze

zrozumieniem

www.ortograffiti.pl

3www.ortograffiti.pl

4

Dla uczniów klas IV-VI, u których stwierdzono:

� dysgrafię,� niski poziom

graficzny pisma.

DLA KOGO?

� litery niekształtne, pismo nieczytelne, nieprawidłowy kierunek pisania liter i sposób łączenia liter

www.ortograffiti.pl

5

GOTOWY zestaw materiałów do wykorzystania na zajęciach:

� korekcyjno-kompensacyjnych, � rewalidacyjnych, � zajęciach wyrównawczych,lub/i do� samodzielnej pracy w domu pod kontrolą nauczyciela lub

rodziców.

ZASTOSOWANIE

www.ortograffiti.pl

6

CELE

� podniesienie poziomu graficznego pisma(czytelność, estetyka), by uczeń mógł korzystaćz własnych notatek sporządzonych na zajęciach lekcyjnych

� poprawa tempa pisania

Piszę

ładniej

Piszę

szyb

ciej

www.ortograffiti.pl

7

ASPEKT TERAPEUTYCZNY I DYDAKTYCZNY

Rozwój emocjonalno-motywacyjny

Ćwiczenia kaligraficzneUsprawnianie ręki

Aktywizacja procesów poznawczych

• doskonalą pismo w zakresie kształtu, proporcji, połoŜenia małych i wielkich liter,• ćwiczą kształtne pisanie małych i wielkich liter oraz cyfr z zachowaniem właściwego kierunku kreślenia,• uczą pisania ruchem całościowym, wynikającym z naturalnego sąsiedztwa liter,• przestrzegają zasady proporcjonalnego układu liter w wyrazie,• zachowują odpowiednie odstępy między wyrazami,• nadają literom równomierne i jednolite proste połoŜenie,• wyrabiają odpowiednie tempo pisania przez pisanie w węŜszej liniaturze,

Program Edukacyjno-Terapeutyczny

www.ortograffiti.pl

8

KRÓJ LITERW zeszytach „Od dysgrafii do kaligrafii” zaproponowano NOWY KRÓJ LITER, inny niŜ proponowany dotychczas w edukacji wczesnoszkolnej.

Krój zaczerpnięto z publikacji: Jane Taylor, Handwritting: A teacher’s Guide, David Fulton Publishers, 2001.

Połączenia liter w wyrazach są łatwe i zrozumiałe, wyłącznie naturalne, nie stanowią więc problemu technicznego. Pismo osób, które stosujątaki krój liter wyróŜnia się czytelnością, estetyką i prostotą.

www.ortograffiti.pl

9

ALFABET MAŁYCH LITER

Jane Taylor, Handwritting: A teacher’s Guide, David Fulton Publishers, 2001.

www.ortograffiti.pl

10

ALFABET WIELKICH LITER

Jane Taylor, Handwritting: A teacher’s Guide, David Fulton Publishers, 2001.

www.ortograffiti.pl

11

WZORY LITER

zeszyt ćwiczeń

publikacja J. Taylor

www.ortograffiti.pl

12

LISTY

Listy osób przebywających w zakładach wychowawczych- pisane do osób prowadzących z nimi zajęcia.

www.ortograffiti.pl

Pismo oparte na wzorach prezentowanychw publikacji J. Taylor

13

LISTY

Listy osób przebywających w zakładach wychowawczych- pisane do osób prowadzących z nimi zajęcia.

Pismo oparte na wzorach prezentowanychw publikacji J. Taylor

www.ortograffiti.pl

14

WZÓR PISMA W USA

Pismo oparte na wzorach prezentowanychw publikacji J. Taylor

Fragment zeszytu Wiktorii G. (kl. I), która od drugiego semestru klasy I kontynuowała naukę w USA.

www.ortograffiti.pl

15

WZÓR PISMA W USA

Pismo oparte na wzorach prezentowanychw publikacji J. Taylor

Fragment zeszytu Wiktorii G. (kl. I), która od drugiego semestru klasy I kontynuowała naukę w USA.

www.ortograffiti.pl

16

KRÓJ LITER

� W krajach takich jak USA, Columbia, UK, Filipiny wprowadza się pismo uproszczone - „drukowane”.T. Wróbel: Nauczanie i doskonalenie pisma (PZWS, W- wa 1963r. , str. 38 ) nazywa ten wzór: „script” – „pisodruk”

� Pismo łączone jest wprowadzane w kl. 2. � Nie ma reguł obowiązujących w całym kraju, zazwyczaj jest to

decyzja nauczyciela w konkretnej szkole.

Informacje pochodzą od prof. M. Bogdanowicz, od uczestników konferencji w USA (2007).

www.ortograffiti.pl

17

KRÓJ LITER� Powodem przyjęcia takiego kroju liter są zaobserwowane w

zeszytach uczniowskich (klasy III i IV) praktyki i strategie pisania: � wielu uczniów rezygnuje z łączeń sztucznych,

łączeń po śladzie, które nastręczają im wielu problemów takich jak: kontynuowanie poprawnego kierunku pisania, zamazywanie czytelności liter oraz wolniejsze tempo pisania,

� uczniowie leworęczni potwierdzają,Ŝe pisanie liter bez łączeńjest łatwiejsze i pomagaprzyspieszyć tempo pisania.

www.ortograffiti.pl

18

KRÓJ LITER

� Powodem przyjęcia takiego kroju liter są zaobserwowane w zeszytach uczniowskich (klasy III i IV) praktyki i strategie pisania: � uczniowie mają problemy z zapamiętaniem kierunku

pisania liter w połączeniach wymuszających kontynuowanie pisania litery przez powrót po śladzie (np. la, bo),

� często pojawiającym się problem czytelności pisma jest wzór liter takich jak:

b plitery te są niedomknięte, tzn. nie mają zamkniętego półowala(tzw. brzuszka) i często upodabniają się do innych liter, np.

„b”wygląda jak litera „l”.

www.ortograffiti.pl

19

Treść zadań dostosowano do podstawy programowejz zakresu przedmiotów nauczanych w klasach IV-VI. Zadania uwzględniają róŜne formy pisania - pisanie liter po śladach bez uŜycia liniatury i w liniaturze, pisanie wyrazów i zdań po śladzie, przepisywanie, pisanie z pamięci. Ćwiczenia w technice pisania połączono z ćwiczeniami gramatyczno-ortograficznymi , aby utrwalać u uczniów nawyk stosowania poznanych zasad graficznych we wszelkich formach pisemnych.

Program Edukacyjno-Terapeutyczny ORTOGRAFFITI

Od dysgrafii do kaligrafii

ATUTYSERII

www.ortograffiti.pl

20

LINIATURA

Wysokość pola liniatury wynosząca 3mm stwarza optymalne warunki do starannego i czytelnego pisania.

Szersza liniatura= większe litery;Uczeń uczy sięsposobu pisania

WęŜsza liniatura= mniejsze litery;

SłuŜy automatyzacji ruchów pisarskich

W serii zastosow

ano zróŜnicow

aną

liniaturę: poszerzon

ąi zw

ęŜon

ą,w

zaleŜności od etapu nauki.

21

KaŜdy zeszyt podzielono na 14 bloków – utworzono je wed ług podobie ństwa konstrukcyjnego liter

Zeszyt drugi

Zeszyt pierw

szy

PODZIAŁ NA BLOKI

C Ć GI K HP B R DT E Ę F

W YL ŁA Ą N Ń MS Ś

Inne: litery kształtopodobne (b-d-g-p, m-n-w), dwuznaki, litery zawierające znaki diakrytyczne, cyfry arabskie i rzymskie oraz blok sprawdzaj ący

j p

U J

s ś

i u y

Blok sprawdzaj ącyZ ś ŹO Ó

z Ŝ ź wo ó a ą d gc ć e ę

n ń m rh k bl t ł f

www.ortograffiti.pl

22

KONSTRUCKJA SERII

� KaŜdy blok ma przyporządkowaną wiodącą tematykę, na przykład zwierzęta, wynalazki itp.

� Przy kolejnych zadaniach znajdują się piktogramywskazujące na rodzaj doskonalonych umiejętności.

� Ćwiczenia zróŜnicowano stopniem trudności oraz tematyką, co sprzyja utrzymaniu u uczniów odpowiedniego poziomu zainteresowania i motywacji do wykonania ćwiczeń.

� W scenariusze wpleciono elementy zabawy, ruchu oraz dowcipu tzw. śmiechoterapii, aby wyzwalać u uczniów pozytywne emocje, niwelować napięcie mięśniowe i stwarzaćwesoły nastrój.

23

KONSTRUCKJA BLOKUPrzebieg zaj ęć

Zadania na 4 dniEtap 4. Zadanie domowe

Relaksacja

Samoocena

ŚmiechoterapiaEtap 3. Podsumowanie i ocena

Ćwiczenia w pisaniu wyrazów i zdań (po śladzie, według wzoru i z pamięci)

Relaksacja

Ćwiczenia w pisaniu liter (po śladzie, w liniaturze i bez liniatury)Etap 2. Ćwiczenia właściwe

Przygotowanie do pisania

Przypomnienie zasad pomocnych w kształtnym pisaniu

Ćwiczenia ruchowe i aktywizujące do wysiłkuEtap 1. Ćwiczenia wstępne

www.ortograffiti.pl

24

PLANOWANIE PRACY

Nowy krój pisma w zeszytach szkolnych

Samodzielna praca w domu

Zajęcia w szkole – 45 minZajęcia w domu

– codziennie 20-30 min

2 zeszyty ćwiczeń = rok szkolny1 zeszyt ćwiczeń = 14 bloków ćwiczeń

1 blok = 1 tydzień

Program Edukacyjno-Terapeutyczny ORTOGRAFFITI

www.ortograffiti.pl

25

PLANOWANIE PRACYKwestionariusz objawów dysgrafii

Program Edukacyjno-Terapeutyczny ORTOGRAFFITI

www.ortograffiti.pl

Kwestionariusz jest pomocny w zidentyfikowaniu u uczniów trudności, które mogą mieć charakter dysgraficzny i zakwalifikowanie ich do odpowiedniej formy pomocy.

Kwestionariusz nie stanowi narzędzia diagnostycznego, a zastosowanie jego nie wskaŜe na występowanie dysgrafii lub jej brak, jednak zasygnalizuje istnienie problemu niekaligraficznego pisma, którego przyczyny powinny być ustalone w poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Jak korzystać z narzędzia?Po przeczytaniu kaŜdego stwierdzenia wybranąodpowiedź naleŜy zaznaczyć znakiem „X”. Jeśli odpowiedzi „TAK” będzie ponad 50%, zalecana jest diagnoza specjalistyczna.

26

Program Edukacyjno-Terapeutyczny ORTOGRAFFITI

Lepsze funkcjonowanie w szkole jako rezultat systematycznej, codziennej pracy nad kaligrafią.

Poprawa sprawności manualnej i grafomotorycznej, a takŜe spostrzegawczości i koncentracji uwagi.

Poprawa estetyki i czytelności pisma oraz szybsze tempo pisania.

Zapobiegnie niepowodzeniom szkolnym.

EFEKTYPRACY

www.ortograffiti.pl

27