Çocukluk ÇağındaVücut ÖlçümleriVücut Ölçümleri

Dr. Mine SERİN

Persantil eğrileri

• Aynı yaş ve cinsteki çok sayıda çocuktan elde edilen ölçümler

• Doğumdan başlayarak adolesan dönemin sonuna kadar

izlenen çocuklardan elde edilen ölçümler

• Ortalama değer çanın tepesi

• 100 çocukta yapılan ölçümler en küçükten en büyüğe

sıralandığında;

• Baştan üçüncü 3.persantil (-2SD)

• Sondan üçüncü 97.persantil (+2SD)

• Ortanca değer 50.persantil

Büyüme izlem grafikleri

• Persantil eğrilerine göre değerlendirme yapılır

-97. persantil üst sınır

-3. persantil alt sınır alınır

• Her ölçüm grafik üzerinde işaretlenir

• Karşılaştırılarak büyüme değerlendirilir

Büyüme problemleri

kısa boy

SDS (z skoru) = (güncel boy – ortalama boy)

Standart sapma (SD)

√

X

X

X

• Çocukluk dönemi büyüme ve gelişme ile eşdeğer kabul

edildiğinden bu değişimlerin her muayenede

değerlendirilmesi gereklideğerlendirilmesi gerekli

• Büyümenin değerlendirilmesi amacıyla kullanılır

• Duraklamaların erken tanısında anlamlıdır

• Büyüme; hücre sayı ve büyüklüklerindeki değişikliklere bağlı

olarak vücut hacim ve kitlesinin artmasıdır.

• Adolesan dönem sonuna kadar devam eder

Vücut Ağırlığı

• Büyümenin en iyi göstergesidir

• Bütün yaş gruplarında değerlendirilmeli

• Ağırlığa etkili bileşenler:

• Kemikler, yağ dokusu,

• Kas kitlesi,

• İç organlar,

• Asit, ödem,

• Yenidoğanlar 2500-4000gr (ort. 3200gr)

• Ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir

• İlk 6 ay: -20-30gr/gün, 150-200gr/hafta;

• İkinci 6 ay: -15-20gr/gün, 100-150gr/hafta;

• 1-2 yıl arası: -50gr/hafta, toplam 2-2,5kg

Daha sonra 10 yıla kadar yılda yaklaşık 2 kg ağırlık artışı

• 5. ayda → Doğum kilosunun 2 kaEna,

• 1 yaş → Doğum kilosunun 3 kaEna,

• 2 yaş → Doğum kilosunun 4 kaEna ulaşır

• 3-12 ay arası çocuklar yaş(ay)+9/2

• 1-6 yaş arası çocuklar yaş(yıl) x 2+8

• 6-12 yaş arası çocukla yaş(yıl) x7 / 2

Yaşa göre ağırlık

• Ölçülen çocuğun vücut ağırlığı aynı yaşta ve büyümesi normal olan kişi ile karşılaştırılır

Boya göre ağırlık

• Ölçülen ağırlık aynı boydaki sağlıklı bir kişi ile karşılaştırılır

Boy

• Yaş grubuna göre farklı yöntemler uygulanır

• İki yıla kadar yatarak,

• Daha büyüklerde ayakta, ayaklar çıplak, topuklar bitişik olmalı

• Yenidoğan bebekte, 48-52 cm(ort. 50cm)

• İlk 3 ay: 8cm/ay

• İkinci 3 ay: 4cm/ay

• 1-2 yıl: 10-12cm/yıl

• 2-4yıl: 7cm/yıl

• On yıla kadar 5cm/yıl

• 1 yaş: doğum boyunun 1,5 katı,

• 4 yaş: 2 katı,

• 8 yaş: 2,5 katı,

• 12 yaş: 3 katı olur

• İkinci yıldan sonra: yaş(yıl) x 6+77

• Boy ölçümünde etkilenme olması için süregelen hastalığın en

az 6 ay sürmesi gerekir

Baş çevresi

• Ölçüm yeri:

• Oksipital kemikte en çıkıntılı nokta,

• Kulaklar ve kaşların üzeri

• Özellikle ilk 4 yılda hızlı büyüme olur

• İlk 1 yılda alt ve üst sınırlar

• - Boy(cm)/2+9,5 ± 2,5

• Değerler:

Doğumda 34 cm,

3.ayda:40,3cm,3.ayda:40,3cm,

6.ayda:43,2cm,

1 yaş: 46cm,

4 yaş:48-50cm

Diğer sık kullanılmayan ölçümler

• Uzun süreli hastalıklarda ortaya çıkan değişimlerin izlenmesinde kullanılırlar

Göğüs çevresi

• Meme düzeyinden inspiryum ortasında ölçülür

• Doğumda başçevresinden küçüktür (33cm)

• Bir yaşta baş çevresini geçer (48cm)

Karın çevresi

• Göbek düzeyinden geçirilen mezur ile ölçülür

• Özellikle asit gelişen hastaların tedaviye yanıtının

değerlendirilmesinde kullanılır

• Tedavinin başlangıcında ilk ölçüm yapılır,

• Tedavi süresince ölçümler tekrarlanır

Kol çevresi

• Genellikle sol koldan yapılır

• Kol-dirsek arası orta noktadan ölçülür

• 1-5 yaş arası çocuklarda değişim azdır

• Doğumda 10,5cm, 1 yaşta 16,5cm, 5 yaşta 17,5 cm olur

• %85 ve altında olması malnutrisyon göstergesi

Deri kıvrım kalınlığı

• Sol kol orta noktasında skinfold kaliper denilen alet ile iki deri

tabakası altındaki yağ dokusu yapılan bir katlantı aracılığı ile

ölçülürölçülür

• Malnutrisyonu tanımlamak için kullanılır

Eklem Çevresi

• Şişlik bulunan eklemin en geniş olduğu yerden ölçülür

• Tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde kullanılır

• Özellikle artritle seyreden hastalıklar

Soru ve katkılar lütfen