ÇocuĞa yÖİ ÖÜ muamele...ÇocuĞa yÖİ ÖÜ muamele (İ İa v İhmal) prof. dr. betül ulukol...

30
ÇOCUĞA YÖNELİK KÖTÜ MUAMELE (İSTİSMAR VE İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma Birimi B. Ulukol - ICC, 2013

Upload: others

Post on 29-Mar-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

ÇOCUĞA YÖNELİK KÖTÜ MUAMELE (İSTİSMAR VE İHMAL)

Prof. Dr. Betül Ulukol

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Sosyal Pediatri Bilim Dalı

Ankara Çocuk Koruma Birimi B. Ulukol - ICC, 2013

Page 2: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Çocuk İstismarı

Erişkin/büyük tarafından oluşturulan;

– Çocuğun fiziksel, duygusal, zihinsel veya cinsel gelişimini engelleyen...

– Beden veya ruh sağlığına zarar veren/verme riski taşıyan...

– Kaza dışı...

– Önlenebilir

durumlar.

B. Ulukol - ICC, 2013

Fiziksel istismar

Cinsel istismar

Duygusal istismar

Page 3: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Fiziksel İstismar Vurma

İtme

Isırma

Silah kullanma

B. Ulukol - ICC, 2013

Yakma

Çimdikleme

Bir cisimle dövme

Dövme

Tekmeleme

Boğma

Sarsma

Zararlı bir madde dökme

AAP, Visual Diagnosis of Child Abuse on CD-ROM

Page 4: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Cinsel İstismar

Psiko-sosyal gelişimini tamamlamamış çocuğun bir yetişkin tarafından cinsel uyarı için kullanılması....

Çocuğa yönelik, onun tam anlayamadığı, gelişimsel olarak hazır olmadığı, bilerek onaylamadığı ve/veya toplum kurallarına ve yasalara uygun düşmeyen cinsel davranışlar...

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 5: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Duygusal İstismar

Çocuğun gelişimini olumsuz şekilde etkileyecek/etkileme potansiyeli taşıyan yaklaşımlar/durumlar/tutumlar...

– Fiziksel bir iz bırakmaz

– Farkedilmesi ve istismar sonucu oluşan psikopatolojik ve duygusal sorunların tanımlanması zor

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 6: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Çocuk İhmali

Çocuğa bakmakla yükümlü kimselerin çocuğun temel gereksinimlerini

karşılamada ihmal göstermeleri...

Yiyecek

Giyecek

Barınma

Sağlık

B. Ulukol - ICC, 2013

Eğitim

Danışma

Duygusal destek

Page 7: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Çalışan çocuklar Eğitimin ihmali + çocuk emeğinin sömürüsü + diğer istismar tipleri

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 8: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 9: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Türkiye’de İstismarın Boyutu Nedir?

Fiziksel İstismar % 13 – 36

Cinsel İstismar % 5 – 44

Ulukol B ve ark, 2012

Alikaşifoğlu M ve ark, Child Abuse Negl, 2006

Eskin M ve ark, Arch Sexual Behavior, 2005

Zoroğlu SS ve ark, Psychiatry Clin Neurosciences, 2003

Oral R ve ark, İzmir Children's Rights Workshop, 1996

Atamer TA, Master Tezi, 1988

Bilir S, J Child Development Education, 1986

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 10: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

İstismar edilen çocuk bize nasıl geliyor ? • Farklı bir nedenle başvurabilir

• Kaza olduğu ifade edilebilir

• Çevrenin ihbarı – Komşular, öğretmenler

• Ölü gelebilir (Sarsılmış bebek sendromu)

• Ailenin başvurusu • İstismar kuşkusu, İstismarın belgelenmesi

• Tedavi

• Çocuğun başvurusu • İstismarın belgelenmesi

• Tedavi

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 11: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Öyküdeki bazı özellikler

• Çocuk ve aile arasında yaralanmanın nedeni açısından

tutarsızlık olması

• İlk gelişte verilen öykünün sonradan değiştirilmesi

• Tedaviye başvurmada açıklanamayan gecikmeler

• Yaralanma nedeninin açıklanamaması

• Çocuğun hastane hastane dolaştırılması (Munchausen

by proxy sendromu)

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 12: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

İstismarı düşündürecek davranış sorunları

Uyku bozukluğu

Aşırı talepkarlık

Karşı gelme

Dürtüsellik, saldırganlık

İçe dönüklük, ketlenme

Aşırı uyumlu olma, söz dinleme

Anababaya aşırı yapışma – uzak durma

Öfke patlamaları

Tehlikeli davranışlar

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 13: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Yaşıt ilişkilerinde sorunlar

Okul başarısızlığı

Çökkünlük

Düşük benlik değeri

Korkular

İntihar düşünceleri ve girişimi

Madde kullanımı

Yeme bozuklukları

İstismarı düşündürecek davranış sorunları

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 14: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Fizik muayene bulguları

Çocuğun yaşına veya gelişim durumuna uygun olmayan yaralanmalar

Bir objenin izini gösteren yaralanmalar

(kemer, elektrik kordonu, halat, cetvel, parmak izi, diş izi gibi)

Edward M. Barksdale Jr., MD

http://health-7.com/Atlas%20of%20Pediatric%20Physical%20Diagnosis/Front

AAP, Visual Diagnosis of Child Abuse on CD-ROM

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 15: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Fizik muayene bulguları

Şüpheli bir iz gösteren, demerkasyon hattı belirgin yanıklar (ütü, sigara yanığı…)

Ellerde ve ayaklarda bilateral, simetrik, eldiven çorap tarzı yanıklar veya genital bölgedeki yanıklar

B. Ulukol - ICC, 2013

AAP, Visual Diagnosis of Child Abuse on CD-ROM

Page 16: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Kalçalar, karın, göğüs,

bacakların iç yüzleri, genital

bölge veya sırt gibi korunaklı

bölgelerde görülen

morluklar

Baş-boyun yaralanmaları

(İki taraflı orbital ekimoz, subkonjonktival yaralanmalar, ağız içi yaralanmaları gibi)

Fizik muayene bulguları

B. Ulukol - ICC, 2013

AAP, Visual Diagnosis of Child Abuse on CD-ROM

Page 17: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Radyolojik bulgular

• Spiral kırıklar

• Çeşitli uzun kemik bölgelerinde açıklanamayan, değişik iyileşme dönemlerinde olan ve tedavi edilmemiş kırıklar olması

B. Ulukol - ICC, 2013

AAP, Visual Diagnosis of Child Abuse on CD-ROM

Page 18: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Kosta, skapula, parmak ve vertebra kırıklarının olması

Radyolojik bulgular

Edward M. Barksdale Jr., MD

Professor of Surgery, Case Western Reserve School of Medicine

http://health-7.com/Atlas%20of%20Pediatric%20Physical%20Diagnosis/Front

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 19: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Sarsılmış Bebek Sendromu (SBS)

0 – 3 Yaş grubu çocuklarda Subdural hematom Retinal kanama Diffüz aksonal yaralanma

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 20: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Sarsılmış Bebek Sendromu (SBS)

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 21: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

SBS’de prognoz 5-10 saniyelik bir sarsmanın sonucunda...

Ölüm (% 20) Körlük Zeka özrü, öğrenme güçlüğü Davranış sorunları Konuşma sorunları Hareket sorunları Felç

Ancak % 20’sinde iz kalmaz

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 22: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Cinsel istismara uğrayan çocuğun tanısı için ipuçları

• Cinsel örselenmeye özgü bulgular

• Cinsel örselenmeye özgü olmayan bulgular

• Davranış sorunları

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 23: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

• Genital veya anal ağrı • Yürüme veya oturmada zorluk • Konstipasyon

• Sık idrar yapma • İdrar yaparken veya defekasyonda ağrı • Tekrarlayan özgül olmayan vulvovajinit veya

vajinit • Genital veya perianal bölgede irritasyon ve/veya

inflamasyon • Açıklanamayan tekrarlayan idrar yolu

enfeksiyonları

Cinsel örselenmeye özgü olmayan bulgular

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 24: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Cinsel istismarı düşündürecek davranış sorunları

Cinselliğe ilişkin her türlü konu ve duruma aşırı ilgi gösterme ya

da aşırı kaçınma

Baştan çıkarıcı davranışlar

Çok sık öpmeye çalışma, göğüslere, bacaklara ya da genital

bölgeye dokunmaya çalışma, sürtünme, kendi genital bölgesini

gösterme

Bedeninin kirli ya da zedelenmiş olduğuna değinme

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 25: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Genital bölgesinde bir sorun olduğundan korktuğunu belirtme

Resimlerinde, oyunlarında ya da hayallerinde cinsel istismara

uğradığını düşündürecek özelliklerin bulunması

Tuvalet eğitimini kazanmış bir çocukta altını veya yatağı ıslatma

Regresif semptomların varlığı (kendine zarar verici davranışlar,

bebeksi davranışlar, bebek gibi konuşma)

Cinsel istismarı düşündürecek davranış sorunları

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 26: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

İstismara ve İhmale Uğradığı Belirlenen ya da Kuşkulanılan Olguların Değerlendirilmesi

ve İzlemi

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 27: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Çocuğun istismar edildiğini fark ettiniz, ya da öğrendiniz...

Bildirimde bulunun

Çocuğu en kısa sürede

uzaklaştırın

Çocuğa ve aileye yardım edin

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 28: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

Bildirimde bulunun Adli makamlara Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çocuk Gen. Md. Çocuk Koruma merkezlerine

Çocuğu en kısa sürede istismarın gerçekleştirdiği ortamdan

uzaklaştırın İstismar eden kişiyi uzaklaştırın Çocuğu uzaklaştırın (ör: başka bir akrabanın yanına götürün)

Çocuğa ve aileye yardım edin

Yanlarında olun Destek olun Tedavisini ve izlemini sağlayın

Çocuğun istismar edildiğini fark ettiniz ya da öğrendiniz...

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 29: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

İSTİSMAR

KUŞKUSU

ADLİ MAKAMLARA

BİLDİRİM

ASPB’NA

BİLDİRİM

TEDAVİ

İZLEM

B. Ulukol - ICC, 2013

Page 30: ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE...ÇOCUĞA YÖİ ÖÜ MUAMELE (İ İA V İHMAL) Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ankara Çocuk Koruma

S.B. Ankara Çocuk İzlem Merkezi

(Cinsel istismar olguları için)

0312 305 65 21

Ankara Çocuk Koruma Birimi

0312 595 72 90

[email protected]

0312 595 72 93

B. Ulukol - ICC, 2013