obrazovni program csoa/obrazovni programi/obrazovni programi u... · prerada drveta 2 72 72 3....

OBRAZOVNI PROGRAM

OBRAĐIVAČ DRVETA

2

SADRŽAJ

OPŠTI DIO .................................................................................................. 3

1. NAZIV PROGRAMA: OBRAĐIVAČ DRVETA .......................................................... 3

2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3

POSEBNI DIO ............................................................................................... 5

1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 5

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 5

1.2. STRUČNO-TEORIJSKI PREDMETI .................................................................. 6

1.2.1. OSNOVI MATERIJALA ............................................................................ 6

1.2.2. PRERADA DRVETA .............................................................................. 14

1.2.3. FINALNA OBRADA DRVETA ................................................................... 25

1.2.4. PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA ................................. 33

1.3. PRAKTIČNI RAD SA ODBRANOM ................................................................ 60

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA .................................................. 61

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA ..................... 62

5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ......................... 62

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH .......................... 62

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA .......................... 62

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA .............................. 63

8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................... 63

9. PROFESIONALNA PRAKSA .......................................................................... 63

10. SLOBODNE AKTIVNOSTI .......................................................................... 64

3

OPŠTI DIO 1. Naziv programa: OBRAĐIVAČ DRVETA 2. Nastavni plan

Redni broj

Nastavni predmeti - grupe predmeta

I II Ukupno sed. god. sed. god.

A. Opšteobrazovni predmeti 1. Maternji jezik 3 108 2 66 174 2. Matematika 3 108 2 66 174 3. Strani jezik 1 36 1 33 69 4. Fizičko vaspitanje 2 72 2 66 138 Društvena grupa predmeta

1. Geografija 2 72 72 2. Istorija 2 66 66 Prirodna grupa predmeta

1. Biologija sa ekologijom 2 72 72 2. Hemija 1 33 33 3. Fizika 1 33 33

UKUPNO A 13 468 11 363 831 Stručno-teorijski predmeti

1. Osnovi materijala 1 36 1 33 69 2. Prerada drveta 2 72 72 3. Finalna obrada drveta 2 66 66

UKUPNO B 3 108 3 99 207 C Praktična nastava 15 540 17 561 1101 D Slobodne aktivnosti 1 36 1 33 69 E Profesionalna praksa 15 dana 15 dana F Sedmični broj časova 32 1152 32 1056 2208 G Broj radnih sedmica 36 33 69

Ukupno (A+B+C+D) = 2.208 3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Razvijanje sposobnosti za prihvatanje i poštovanje pravila koja regulišu rad u

izabranoj profesiji; - Podsticanje samostalnog odlučivanja i prihvatanja odgovornosti; - Osposobljavanje za racionalno korišćenje vremena, materijala i energije; - Razvijanje svijesti o potrebi zaštite prirode, radne i životne sredine; - Razvijanje komunikativnosti, tolerancije i humanosti, osposobljavanje za timski

rad i poštovanje saradnika; - Osposobljavanje za: - izvođenje poslova manipulacije drvetom, - izvođenje pomoćnih poslova na mašinama za primarnu preradu drveta, - izvođenje pomoćnih poslova na mašinama za sekundarnu preradu drveta, - izvođenje pomoćnih poslova u proizvodnji furnira, - izvođenje pomoćnih poslova u proizvodnji drvnih ploča, - obrađivanje drveta ručnim alatima i obavljanje jednostavnijih mašinskih

operacija pri obradi elemenata od drveta, - izvođenje pomoćnih poslova na zahtjevnijim mašinama za obradu drveta, - pripremanje rezane građe i elemenata za parenje i sušenje,

4

- izvođenje pomoćnih poslova pri uskladištenju sirovina i materijala i gotovih proizvoda.

4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U školu za sticanje nižeg stručnog obrazovanje u trajanju od dvije godine -

obrazovni program Obrađivač drveta, mogu se upisati učenici koja su završili osnovnu školu, a da nisu stariji od 17 godina ili završili najmanje sedmi razred osnovne škole, a da su pohađali nastavu u osnovnoj školi do petnaeste godine života. Izuzetno, u školu se mogu upisati lica do18 godina, uz odobrenje Nastavničkog vijeća škole. Lica koja su napunila 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih.

- Ako se za upis prijavi broj kandidata veći od broja raspisanih mjesta za upis, upis se vrši prema odgovarajućem pravilniku o upisu učenika u srednje škole, koji donosi Ministarstvo prosvjete i nauke.

5. Trajanje obrazovanja - Obrazovanje po obrazovnom programu Obrađivač drveta traje dvije godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju učenici se upisuju u viši razred ako su iz svih predmeta

protekle godine postigli prelaznu ocjenu, obavili sve slobodne aktivnosti i obavili profesionalnu praksu.

- Odrasli se obrazuju po programu u skladu sa planom za izvođenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi škola, a u skladu sa Uputstvom o prilagođavanju obrazovnih programa obrazovanju odraslih.

7. Obrazovanje koje se stiče

- Završetkom obrazovnog programa učenik stiče niže stručno obrazovanje u trajanju od dvije godine - Obrađivač drveta i kvalifikacije Pomoćnik stolara i Pomoćnik u preradi drveta.

5

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE 1.1.5. GEOGRAFIJA 1.1.6. ISTORIJA 1.1.7. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM 1.1.8. HEMIJA 1.1.9. FIZIKA

6

1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. OSNOVI MATERIJALA 1. Naziv predmeta: OSNOVI MATERIJALA 2. Broj časova prema godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred Vrste nastave

Ukupno Teorija Vježbe Praktična

nastava I 36 36 II 33 33

Ukupno 69 69

3. Opšti ciljevi nastave - Upoznvanje sa ekološkim i socijalnim značajem šume; - Upoznavanje sa građom drveta i finalne proizvode; - Sticanje znanja o tehničkim svojstvima i greškama drveta; - Upoznavanje sa glavnim vrstama drveta; - Usvajanje znanaj o svojstvima i primjeni furnira i ploča u drvopreradi; - Sticanje znanja o sredstvima za površinsku obradu i materijalima u tapetarskoj

proizvodnji; - Osposobljavanje za razumijevanje osnove tehnološkog procesa proizvodnje

furnira i ploča; - Upoznavanje sa pomoćnim materijalima u drvnoj industriji (ljepila, materijali za

površinsku obradu, materijali za oplemenjavane drveta, materijale za zaštitu drveta);

- Upoznavanje sa prednostima drveta kao ekološkog materijala; - Razvoj osjećaja za timski rad i odgovornost za zaštitu životne sredine.

7

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvođenje nastave učenik učenik učenik

Drvo kao sirovina - Upoznaje šumski

fond Crne Gore i njegov značaj, kao sirovinsku bazu za drvnu industriju;

- Zna funkciju pojedinih dijelova stabla i spoljašnje osobinama debla od značaja za tehničku upotrebljivost drveta.

- Skicira stablo, uočava njegove djelove i dimenzije, ističe spoljašnje osobine debla.

- Razvija pozitivan odnos prema okolini.

- Film o šumama Crne Gore

- Časopisi, revije,

knjige

Unutašnja građa drveta - Navodi i objašnjava

elemente makroskopske građe drveta (kora, kambijum, bjeljika, srčika, zrelo drvo, sržni zraci, godovi i drugo), njihovu funkciju i njihov uticaj na svojstva drveta;

- Poznaje elemente mikroskopske građe drveta .

- Posmatra presjeke drveta i uočava elemente makroskopske građe drveta četinara i lišćara.

- Posmatra i uočava na crtežu (skici) osnovne elemenate mikroskopske građe drveta četinara i lišćara.

- Razvija analitičnost.

- Uzorci drveta četinara i lišćara

- Lupa - Slike, crteži, skice

osnovnih presjeka drveta četinara i lišćara

Tehnička svojstva drveta - Nabraja tehnička i

estetska svojstva drveta i objašnjava njihov značaj.

- Na uzorcima drveta razlikuje različite teksture.

- Na osnovu estetskih svojstava drveta procjenjuje upotrebnu vrijednost.

- Razvija tehničku kulturu.

- Uzorci drveta

Fizička svojstva drveta - Nabraja osnovna

fizička svojstava drveta, objašnjava njihovu ulogu i značaj;

- Razumije pojam mase drveta

- Navodi postupak određivanja

- Razlikuje i pojašnjava poroznost drveta.

- Razlikuje i pojašnjava vlažnost drveta.

- Razlikuje i pojašnjava utezanje i

- Razvija interesovanje prema prirodnim naukama.

- Električni vlagomjer

- Uzorci drveta

8




vlažnosti drveta pomoću električnog vlagomjera;

- Razumije pojam utezanja i bubrenja drveta.

bubrenje drveta. - Procjenjuje na

osnovu osnovnih fizičkih svojstava drveta upotrebnu vrijednost.

Mehanička svojstva drveta - Upoznaje osobine i

karakteristike mehaničkih svojstava drveta;

- Pojašnjava pojam tvrdoće, čvrstoće, elastičnosti, plastičnosti i žilavosti.

- Na osnovu mehaničkih svojstava drveta procjenjuje upotrebnu vrijednost.

- Uzorci drveta

Fizičko-hemijska svojstva drveta - Navodi osnovna

fizičko-hemijska svojstva drveta;

- Pojašnjava pojam trajnosti i snage ogrijevanja .

- Razvrstava osnovne vrste drveta četinara i lišćara prema trajnosti i snazi ogrijevanja.

- Tabele mehaničkih svojstava drveta

- Tabele tarjnosti drveta i snage ogrijevanja

Greške drveta - Nabraja greške

drveta; - Greške građe

drveta - Nabraja osnovne

greške građe drveta i objašnjava ih.

- Greške od uzroka

fizičke prirode - Nabraja osnovne

greške od uzroka fizičke prirode i objašnjava ih.

- Greške boje drveta - Navodi osnovne

greške boje drveta koje ne umanjuju ćvrstoču ;

- Zna osnovne greške boje drveta koje umanjuju ćvrstoču.

- Raspoznaje osnovne greške građe drveta.

- Analizira uticaj grešaka građe drveta na upotrebnu vrijednost.

- Raspoznaje greške

od uzroka fizičke prirode.

- Analizira uticaj grešaka od uzroka fizičke prirode drveta na upotrebnu vrijednost.

- Raspoznaje greške

boje drveta. - Analizira uticaj

grešaka boje drveta na upotrebnu

- Izgrađuje estetske kriterijume.

- Razvija

sistematičnost u radu.

- Zbirka grešaka građe drveta

- Zbirka grešaka od

uzroka fizičke prirode

- Zbirka grešaka boje

drveta - Zbirka grešaka od

insekata

9




- Greške od insekata - Navodi osnovne

greške od insekata;

- Zna osnovne metode zaštite drveta od insekata.

vrijednost. - Raspoznaje greške

od insekata. - Analizira uticaj

grešaka od insekata na upotrebnu vrijednost.

Najvažnijie domaće i strane vrste drveta - Zna osnovne

karakteristike četinarskih vrsta drveta (jela, smrča, bor bijeli, munika, tisa, javor i druge);

- Zna osnovne karakteristike lišćarskih vrsta drveta (bukva, hrast, jasen i druge);

- Poznaje osnovne karakteristike stranih vrsta drveta (mahagoni, palisandar i druge).

- Raspoznaje osnovne četinarske vrste (jedričave, bakuljave, sa zrelim drvetom, sa smonim kanalima, bez smonih kanala.

- Raspoznaje

osnovne vrste lišćara (prstenasto-porozne, difuzno porozne).

- Razvija pravilan odnos prema okolini.

- Uzorci drveta četinara

- Uzorci drveta lišćara

- Uzorci stranih vrsta drveta

10

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvođenje nastave

učenik učenik učenik Rezana građa - Upoznaje pojam i

navodi vrste rezane građe.

- Zna osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotrebu rezane građe).

- Analizira uzorke i upoređuje ih sa standardima za rezanu građu četinara i lišćara.

- Uzorci drveta - Standardi za

rezanu građu

Furniri - Razumije pojam

furnira i osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotrebu) furnira.

- Uočava karakteristike furnira, bitne za upotrebu.

- Upoređuje karakteristike ljuštenih i sječenih furnira.

- Razvija smisao za lijepo.

- Uzorci - Standardi za

furnire

Ploče na bazi drveta Šper ploče - Navodi vrste šper

ploča i osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotrebu) šper ploča.

Panel ploče - Navodi vrste panel

ploča, razumije osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotreba) panel ploča.

Ploče iverice - Navodi vrste

iverastih ploča, razumije osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotreba) iverastih ploča.

Ploče vlaknatice - Upoznaje pojam i

vrste ploča vlaknatica.

- Upoznaje osnove standarda (dimenzije, kvalitet i upotrebu panel ploča) ploča

- Upoređuje karakteristike pojedinih vrsta ploča na bazi drveta.

- Razvrstava uzorke pojedinih vrsta ploča.


- Uzorci šper ploča - Standardi za šper

ploče - Uzorci panel ploča - Standardi za panel

ploče - Uzorci ploča iverica - Standardi za ploče

iverice - Uzorci ploča

vlaknatica - Standardi za ploče

vlaknatice

11




vlaknatica. Pomoćni materijali u drvnoj industriji - Zna vrste i

namjenu pomoćnih materijala.

- Klasifikuje pomoćne materijale prema namjeni.

Ljepila za drvo - Razumije postupak

lijepljenja i pripreme ljepila (normalna temperatura, radno vrijeme, otvoreno vrijeme, zatvoreno vrijeme, lijepljenje na hladno, toplo, vruće);

- Navodi osobine prirodnih i sintetičkih ljepila i zna njihovu namjenu;

- Zna postupak uskladištenja ljepila i pravila zaštite pri radu sa ljepilima.

- Prepoznaje i bira ljepila za određenu namjenu.

- Analizira postupke

pri lijepljenju.

- Razvija odgovornost prema potrebi zaštite na radu i zaštite životne sredine.

- Uzorci prirodnih I sintetskih ljepila za drvo

- Katalozi

proizvođača ljepila

Sredstva za brušenje - Zna osobine i

namjenu sredstava za brušenje i postupak uskladištenja sredstava za brušenje.

- Prepoznaje pojedine vrste sredstava za brušenje za određenu namjenu.

- Cita oznake sredstava za brušenje.

- Razvija ekološku svijest.

- Uzorci sredstava za brušenje drveta

- Katalozi

proizvođača alata

Materijali u površinskoj obradi drveta - Zna osnovne

osobine kitova, zapunjača pora, sredstava za bijeljenje i bajcovanje ;

- Zna osnovne vrste i osobine lakova u obradi drveta ;

- Zna osnovne osobine sredstava za poliranje.

- U zavisnosti od namjene, bira osnovne materijale za priremu površine, lakove za određenu namjenu, sredstva za poliranje, sredstva zaštite drveta.

- Uzorci materijala u površinskoj obradi

- Katalozi proizvođača materijala u površinskoj obradi drveta

Tapetarski materijal Tkanine i ispune - Razvija smisao za - Uzorci tkanina za

12




Navodi : - Tkanine za izradu

tapetarskih proizvoda: za izradu jastuka, gurtni, pokrivanje opruga, platna ;

- Upoznaje vrste i namjenu gurtni, platna za pokrivanje opruge i druge;

- Tkanine za presvlačenje : mebl štofovi, koža i druge;

- Materijale za punjenje koji su biljnog porijekla, životinjskog porijekla i sintetičkog porijekla.

Pomoćni materijali za osnovne radove Navodi: - Osnovne metalne

materijale: opruge, žičana jezgra, okova i mehanizama za namještaj ;

- Osnovne nemetalne materijale: kanap, konac, traka, elastične gurtne, karton, ljepila).

- Prepoznaje tkanine za izradu tapetarskih proizvoda.

- Prepoznaje tkanine

za presvlačenje. - Prepoznaje

materijale za punjenje.

- Prepoznaje

osnovne metalne materijale i određuje namjenu.

- Prepoznaje

osnovne nemetalne materijale i određuje namjenu.

lijepo. - Razvija preciznost i

analitičko mišljenje.

izradu tapetarskih proizvoda i kata-lozi proizvođača

- Uzorci tkanina za

presvlačenje i katalozi proizvođača

- Uzorci materijala

za punjenje i katalozi proizvođača

- Uzorci materijala

za osnovne radove

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Bućan, G.: Tehnologija materijala za drvoprerađivačku školu, Zavod za udžbenike

i nastavna sredstva Beograd, 2001. - Knežević, N.: Anatomija i svojstva drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva

Beograd, 2001. - Miljković, J., Crnogorac, O.: Tehnologija pomoćnih materijala, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001. - Spasojević, M.:, Tehnologija materijala, Zavod za školstvo Crne Gore, - Šolajić, V.: Zaštita drveta za tehničara primarne proizvodnje i proizvođača

finalnih proizvoda od drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001.

13

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Uzorci raznih vrsta drveta, uzorci pomoćnih materijala, uzorci tapetarskih

materijala, uzorci sredstava za brušenje, zbirke grešaka drveta, uzorci ljepila, katalozi proizvođača materijala.

7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi učenika

(kontrolne vježbe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori učenika. Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim

periodima. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima Predmet Znanja

- Rezana građa - Sušenje drveta - Pomoćni materijali

- Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

- Rad sa rezanom građom - Proizvodnja stolarije - Rad sa furnirima, šper

pločama, panel pločama, ivericama i pločama vlaknaticama

- Poštovanje propisa o zaštiti na radu i upotreba zaštitnih i sigurnosnih uređaja pri radu na mašinama za obradu drveta

- Lijepljenje - Površinska obrada

- Finalna obrada drveta - Poznavanje tehnoloških operacija pri lijepljenju i površinskoj obradi drveta

14

1.2.2. PRERADA DRVETA 1. Naziv predmeta: PRERADA DRVETA 2. Broj časova prema godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 72 72 II

Ukupno 72 72

3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje osjećaja odgovornosti i preciznosti u radu; - Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komunikaciju u struci; - Ovladavanje znanjima i vještinama iz oblasti upotrebe osnovnih i pomoćnih

materijala u primarnoj preradi drveta; - Upoznavanje sa principima ekonomične upotrebe drveta; - Sticanje osnovnih znanja iz oblasti pilanske prerade drveta; - Sticanje osnovnih znanja iz oblasti proizvodnje furnira; - Sticanje osnovnih znanja iz oblasti proizvodnje furnirskih ploča; - Sticanje osnovnih znanja iz oblasti proizvodnje ploča iverica i vlaknatica; - Upoznavanje sa izvorima opasnosti, mjerama zaštite na radu i zaštite čovjekove

okoline.

15





Proizvodnja rezane gradje - Upoznaje osnovne

sortimente iskorišćavanja šuma od značaja za pilansku preradu;

- Navodi vrste pilana, podjelu pilanskog prostora, osnovne sortimente iskorišćavanja šuma.

- Razvija svijest o važnosti očuvanja dobara pri radu.

Stovarište trupaca - Poznaje opšte

karakterisitike i namjenu stovarišta trupaca;

- Objašnjava radove na dovozu i čuvanju trupaca i radove na stovarištu trupaca, poslove na prikraćivanju i premjeravanju trupaca, na razvoženja i slaganja trupaca na stovarištu;

- Zna opasnosti i mjere zaštite na radu;

- Šematski prikazuje tok materijala na na stovarištu trupaca.

- Obrazlaže postupak

premjeravanja trupaca i preuzimanja po količini i kvalitetu.

- Razvija pravilan odnos prema zanimanju.

- Skice, šeme, fotografije, video zapisi stovarišta trupaca

- Navodi poslove na pripremi trupaca za rezanje;

- Zna postupak zaštite trupaca na stovarištu;

- Poznaje mehanizaciju na stovarištu, karakteristike i namjenu;

- Zna opasnosti i mjere zaštite na radu.

- Uočava važnost zaštite trupaca.

- Uočava ulogu i značaj mehanizacije na stovarištu.

- Razvija svijest o potrebi upotrebe zaštitnih sredstava.

Pilanska hala - Navodi osnovne

načine i osnovne - Upoređuje osnovne

načine rezanja i - Razvija tehničku

kulturu. - Skice, šeme,

fotografije, video

16




karakteristike rezanja trupaca na pilani:

- Rezanje skroz - Prizmiranje - Kružno individualno

rezanje - Specijalno rezanje; - Razumije osnove

pripreme radnog alata za rad i osnove sastavljanja primarnog piljenja (španunga) ;

- Razumije pojam i značaj nadmjere;

- Upoznaje tehniku prerade trupaca na gaterima i na tračnim pilama (individualno rezanje) i tehniku prerade na sekundarnim pilanskim mašinama ;

uočava prednosti i nedostatke.

- Uočava važnost pripreme radnog alata za rad.

- Na primjerima pokazuje značaj kvalitativnog, kvantitativnog i vrijednosnog iskorišćenja pri rezanju.

- Uočava i razumije razlike i uzroke različitog postupka rezanja četinara i lišćara.

- Uvažava važnost poštovanja tehnološke discipline.

zapisi pilanske hale - Katalozi

proizvođača mašina

- Katalozi proizvođača alata

- Navodi osnovne postupke piljenja građe četinara i lišćara;

- Upoznaje uređaje za transport u pilanskoj hali;

- Upoznaje opasnosti i mjere zaštite na radu.

- Uočava i razumije razlike i uzroke različitog postupka piljenja četinara i lišćara.

- Izgrađuje pozitivan stav prema mjerama zaštite na radu.

- Skice, šeme, fotografije, video zapisi postupaka piljenja

Stovarište rezane građe Zna i objašnjava: - Vrste stovarišta

rezane građe, - Vrste poslova na

stovarištu rezane građe,

- Postupak premjeravanja rezane građe,

- Prostornu organizaciju stovarišta rezane građe i uređaje za transport,

- Pronalazi vezu između vrsta sortimenata i načina slaganja rezane građe u procesu sušenja građe.

- Šematski prikazuje prostornu organizaciju stovarišta rezane građe i grupe poslova koji se na

- Stiče radne navike.

- Šeme, slike, fotografije, video zapisi stovarišta rezane građe

17




- Načine slaganja rezane građe,

- Načine zaštite rezane građe,

- Način otpreme rezane građe,

- Mjere zaštite na radu.

njemu izvode.

Sušenje drveta Zna i objašnjava:

- Načine i značaj sušenja drveta,

- Osnovne faktore sušenja drveta i metode vještačkog sušenja drveta,

- Osnovne tipove sušionica za drvo, glavnu i pomoćnu opremu sušare,

- Osnovne instrumente u sušnici,

- Tehniku sušenja građe u sušari (priprema građe za sušenje, slaganje građe, režimi sušenja, vođenje sušenja),

- Osnovne greške sušenja, uzroke nastanka i način njihovog otklanjanja.

- Uočava vezu tačke zasićenosti vlakanaca i procesa sušenja drveta.

- Kroz primjere obrazlaže tehniku sušenja građe u sušarama.

- Uočava uticaj parametara sušenja na vrijeme i kvalitet osušene građe.

- Stiče samopouzdanje i sigurnost u radu.

- Šeme, skice, fotografije, katalozi proizvođača sušara za sušenje drveta

- Skice i uzorci

mjernih instrumenata

Parenje drveta - Razumije značaj i

svrhu parenja i princip rada instalacija za parenje

- Objašnjava tehnološki proces parenja trupaca, tehnološki proces parenja rezane građe i postupak parenja drveta prije savijanja i osnovne greške pri parenju drveta

- Uočava važnost i uticaj parenja na upotrebna svojstva drveta.

- Razvija svijest o potrebi pravilne upotrebe zaštitnih sredstav .

- Šeme, skice, fotografije, video materijal parionica za parenje drveta

18




- Zna mjere zaštite na radu

Impregnacija drveta - Poznaje faktore

koji uslovljavaju propadanje drveta, osnovna sredstva za impregnaciju i osnovne metode za zaštitu drveta;

- Objašnjava osnove tehnološkog postupka impregnacije drveta;

- Zna mjere zaštite pri radu sa hemijskim sredstvima.

- Za zadate primjere definiše tehnološki postupak impregnacije drveta.

- Uviđa važnost očuvanja zdravlja i okoline.

- Šeme, skice, fotografije, video materijal procesa impregnacije drveta

Proizvodnja brodskog poda, lamperije i parketa - Navodi osnovne

karakteristike lamperije, brodskog poda i parketa

- Objašnjava postupak pripreme materijala za izradu brodskog poda, lamperije i parketa

- Navodi i objašnjava osnove tehnološkog procesa proizvodnje brodskog poda, lamperije i parketa

- Upoređuje načine proizvodnje brodskog poda, lamperije i parketa.


- Uzorci brodskog poda, lamperije i parketa

Proizvodnja furnira - Navodi pojam,

vrste i tehnike izrade furnira, osnovne sirovine koje se koriste za izradu furnira, postupak čuvanja i zaštite sirovine

- Objašnjava rad na stovarištu oblovine na pripremi sirovine i podjelu furnira prema

- Uočava osnovne karakteristike sirovine za izradu furnira i ulogu mehaničke i hidrotermičke pripreme sirovine u proizvodnji furnira.

- Stiče samopouzdanje u radu.

- Standardi za trupce za furnir (F i L)

- Uzorci furnira

19




upotrebi - Zna mjere zaštite

na radu Tehnologija izrade sječenog furnira - Poznaje osnove

tehnike izrade sječenog furnira;

- Navodi osnovne tipove sušara i postupak sušenja;

- Navodi i objašnjava elementarne greške pri sušenju furnira, uzroke nastajanja i načine otklanjanja, najčešće greške pri radu na furnirskim makazama i otklanjanje;

- Objašnjava osnove završne obrade furnira (kontrola kvaliteta, dimenzija, mjerenje, pakovanje).

Tehnologija izrade ljuštenog furnira - Poznaje osnove

tehnike izrade ljuštenog furnira;

- Objašnjava osnove tehnike rada na mokrim makazama;

- Navodi najčešće greške pri radu i način otklanjanja;

- Navodi osnovne tipove sušara i objašnjava postupak sušenja;

- Uočava osnovne elemente standarda koji se odnose na kontrolu kvaliteta, mjerenje i pakovanje sječenog furnira.

- Prepoznaje uzroke nastanka grešaka pri izradi sječenog furnira.

- Uočava osnovne

elemente standarda koji se odnose na kontrolu kvaliteta, mjerenje i pakovanje ljuštenog furnira.

- Upoređuje procese izrade izrade ljuštenog i sječenog furnira

- Prepoznaje uzroke nastanka grešaka pri izradi ljuštenog furnira.

- Razvija preciznost i odgovornost pri radu.

- Skice, šeme, fotografije, video materijal pogona za proizvodnju furnira i procesa proizvodnje furnira

- Uzorci sječenog furnira

- Uzorci ljuštenog

furnira

- Navodi osnovne greške pri sušenju furnira, uzroke nastajanja i načine otklanjanja;

- Objašnjava tehniku rada na suvim makazama;

- Uočava osnovne elemente standarda koji se odnose na kontrolu kvaliteta, mjerenje i pakovanje ljuštenog furnira.

- Razvija preciznost i analitičko mišljenje.

- Uzorci ljuštenog furnira

- Skice, šeme

20




- Poznaje najčešće greške pri radu i način otklanjanja;

- Objašnjava osnove elemente završne obrade furnira.

Šper ploče - Upoznaje pojam,

značaj i tipove konstrukcija furnirskih ploča;

- Objašnjava osnove tehnološkog procesa proizvodnje šper ploča;

- Navodi tipove mašina za spajanje furnira, za pripremu i nanošenje ljepila i tehnike rada;

- Objašnjava osnovne principe konstrukcije ploča i osnove završne obrade ploča (formatizovanje, egaliziranje);

- Zna postupak mjerenja, klasiranja, pakovanja i skladištenja ploča.

- Uočava osnovne elemente tehnološkog procesa izrade šper ploča.

- Povezuje elemente

završne obrade šper ploča sa kvalitetom ploča.


- Razvija preciznost i urednost u radu i svakodnevnom životu.

- Šeme i skice tehnološkog procesa proizvodnje šper ploča

- Video materijal toka procesa proizvodnje šper ploča

- Katalozi, prospekti, video materijal proizvođača šper ploča

- Uzorci šper ploča

Panel ploče - Objašnjava osnove

tehnološkog procesa proizvodnje panel ploča

- Razumije i objašnjava postupak pripreme rezane građe za proizvodnju srednjica, postupak izrade srednjica i postupak konstrukcije panel ploča, postupak slaganja furnira i

- Uočava osnovne elemente tehnološkog procesa izrade panel ploča.

- Razvija smisao za sistematičan rad.

- Šeme i skice tehnološkog procesa proizvodnje panel ploča

- Video materijal toka procesa proizvodnje panel ploča

- Katalozi, prospekti, video i drugi materijal proizvođača ploča

- Uzorci panel ploča

21




srednjice i slepljivanje u ploču

- Zna mjere zaštite na radu u proizvodnji panel ploča

Termička obrada ploča - Upoznaje osnove

termičke obrade panel ploča;

- Povezuje elemente termičke obrade panel ploča sa kvalitetom ploča.

- Objašnjava postupak mjerenja, klasiranja, pakovanja i skladištenja panel ploča;

Proizvodnja ploča iverica - Razumije pojam i

navodi vrste ploča iverica;

- Navodi osnove tehnologije izrade ploča iverica;

- Upoznaje tehniku izrade iverja;

- Upoznaje i objašnjava: tehnnologiju izrade iverja i postupak sortiranja principe i tehniku sušenja iverja, princip i tehniku rada uređaja za obljepljivanje iverja, principe i tehniku rada uređaja za formiranje ploča;

- Navodi tipove presa i osnove tehnike rada;

- Razumije osnovne principe podešavanja režima presovanja;

- Objašnjava osnove oplemenjivanja ploča iverica;

- Uočava elemente i karakteristike pojedinih faza tehnološkog procesa izrade ploča iverica.

- Razvija pravilan odnos prema zaštiti na radu i zaštiti čovjekove okoline.

- Šeme i skice tehnološkog procesa proizvodnje ploča iverica

- Video materijal toka procesa proizvodnje iverica

- Katalozi, prospekti, cd- ovi I drugi materijal proizvođača iverica

- Uzorci ploča iverica

22




- Zna mjere zaštite na radu u proizvodnji ploča iverica.

- Termička obrada ploča

- Upoznaje osnove termičke obrade iverica;

- Povezuje elemente termičke obrade iverica na kvalitet ploča.

- Objašnjava postupak mjerenja, klasiranja, pakovanja i skladištenja ploča iverica.

Proizvodnja ploča vlaknatica - Razumije pojam i

navodi vrste ploča vlaknatica;

- Navodi osnove tehnologije izrade;

- Poznaje tehniku izrade sirovine za razvlaknjavanje;

- Objašnjava osnovne elemente tehnnologije razvlaknjavanja I tehnologije formiranja ploča I tehniku rada uređaja;

- Objašnjava osnovne principe podešavanja režima presovanja.

- Uočava osnovne elemente i karakteristike tehnološkog procesa izrade ploča vlaknatica.


- Uzorci ploča vlaknatica

- Prospekti, katalozi

proizvođača ploča vlaknatica

- Termička obrada ploča

- Upoznaje osnove termičke obrade vlaknatica;

- Povezuje elemente termičke obrade vlaknatica i kvalitet ploča.

- Razvija sistematičnost u izvođenju radnih zadataka.

- Objašnjava postupak mjerenja, klasiranja, pakovanja i skladištenja ploča vlaknatica;

- Skice, šeme, prospekti

- Objašnjava osnove karakteristike

- Upoređuje karakteristike

- Razvija pravilan stav prema značaju

- Uzorci ploča

23




tehnologije pri izrade lesonit i MDF ploča;

- Zna mjere zaštite na radu u proizvodnji ploča vlaknatica.

postupaka proizvodnje lesonit i MDF ploča.

nauke za život i rad.

- Prospekti, katalozi proizvođača ploča

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - S. Harambašić, N. Kojić: Primarna obrada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva Beograd, 2002. - M. Nikolić: Primarna prerada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva

Beograd, 2002. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Učionica opremljena skicama, šemama, fotografijama, video materijalom

tehnološkog procesa proizvodnje ploča na bazi drveta, prospektima, katalozima proizvođača ploča na bazi drveta. Modeli mašina i pomoćnih uređaja, uzorci furnira, šper ploča, panel ploča, iverica, lesonita i drugog. A/V sredstva, grafoskop.

7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi učenika

(kontrolne vježbe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori učenika. Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja.

- Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta


- Proizvodnja rezane građe - Sušenje i parenje drveta - Impregnacija drveta - Proizvodnja brodskog

poda, lamperije I parketa - Proizvidnja furnira - Proizvodnja furnirskih

ploča - Proizvodnja drvno-

vlaknastih ploča

- Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

- Proizvodnja furnira; - Proizvodnja sper ploca; - Proizvodnja panel ploca - Gateri - Testere (pile)

- Proizvodnja rezane građe - Osnovi materijala - Unutrašnja građa drveta,

24


- Sušenje i parenje drveta - Impregnacija drveta - Proizvodnja brodskog

poda, lamperije I parketa - Proizvidnja furnira - Proizvodnja furnirskih

ploča - Proizvodnja drvno-

vlaknastih ploča

- Greške drveta - Tehnička svojstva drveta - Karakteristike I upotreba

najvažnijih vrsta

25

1.2.3. FINALNA OBRADA DRVETA 1. Naziv predmeta: FINALNA OBRADA DRVETA 2. Broj časova prema godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 66 66

Ukupno 66 66

3. Opšti ciljevi nastave - Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci; - Usvajanje znanja o osnovnim tehnološkim postupcima finalne obrade drveta; - Upoznavanje sa postupcima izrade elemenata veze, izrade elemenata proizvoda

od ploča, izrade elemenata proizvoda od furnira, površinskom obradom drveta i tapaciranjem;

- Upoznavanje se sa pravilima izbora tehnoloških operacija; - Sticanje znanja, neophodnih za izvođenje prostih tehnoloških operacija finalne

obrade drveta; - Razvijanje radnih navika; - Razvijanje osjećaja odgovornosti i preciznosti u radu; - Razvijanje ekološke svijesti; - Upoznavanje se sa izvorima opasnosti, mjerama zaštite na radu i zaštite čovjekove okoline.

26





Tehnologija finalne obrade drveta Opšti pojmovi - Upoznaje osnovne

pojmove o tehnologiji finalne proizvodnje;

- Upoznaje strukturu i rasčlanjivanje finalnih proizvoda (detalj, sastav…);

- Upoznaje strukturu tehnološkog procesa finalne proizvodnje.

Tehnološka dokumentacija - Upoznaje namjenu

osnovne tehnološke;

- Dokumentacije: krojna lista, specifikacija, radni nalog i druga.

Tačnost obrade - Razumije značaj

tačnosti obrade; - Upoznaje i

objašnjava uticaj svojstava drveta i metoda obrade na tačnost obrade;

Tehnološke operacije - Navodi i objašnjava

osnovne karakteristike linije obrade masiva, ploča i furnira.

- Na modelu komada namještaja uočava i razlikuje sastavne djelove.

- Formira tehnološku - Dokumentaciju za

jednostavan - Proizvod. - Uočava uticaj

svojstava drveta na tačnost obrade.

- Utvrđuje međusobnu zavisnost metode obrade i tačnosti obrade.

- Upoređuje osnovne

karakteristike obrade masiva, ploča i furnira.

- Upoređuje načine obrade masiva, furnira i ploča.


- Razvija

odgovornost u radu.

- Modeli komada namještaja

- Tehničko

tehnološka dokumentacija, obrasci

- Uzorci drveta

(detalj, sastav i drugi)

- Kontrolni i mjerni

alat

Izrada djelova proizvoda od masivnog drveta - Upoznaje faze

obrade masivnih djelova;

Krojenje materijala - Navodi tehnološke

operacije u fazi krojenja;

- Objašnjava osnovne

- Karakteristike i

- Kroz primjere ukazuje na osnovne karakteristike operacije prerezivanja građe, uzdužnog rezanja građe i krivolinijskog izrezivanja.

- Tehničko tehnološka dokumentacija obrasci

- Šeme i slike

27




način izvođenja: - Operacije

prerezivanja – kraćenja građe,

- Operacije paranje – uzdužnog rezanja građe,

- Operacije krojenja krivolinijskih oblika.

- Navodi dokumentaciju krojenja;

- Razumije pojam i značaj nadmjera;

Izrada detalja tačnih dimenzija - Navodi tehnološke

operacije u fazi izrade tačnih dimenzija detalja;

- Upoznaje i objašnjava osnovne karakteristike i način izvođenja operacije ravnanja šire i uže strane, operacije dimenzionisanja debljine i širine, operacije dimenzionisanja višestranim rendisaljakama.

- Kroz primjere ukazuje na osnovne karakteristike operacije ravnanja i operacije tačnog dimenzionisanja.

- Razvija preciznost. - Stiče

samopouzdanje i sigurnost u radu.

rendisaljki i glodalica

Izrada profila – profilisanje - Upoznaje osnovne

karakteristike i navodi načine profilisanja;

- Upoznaje postupke pravolinijskog i krivolinijskog profilisanja na stonoj i nadstonoj glodalici.

- Kroz primjere ukazuje na osnovne karakteristike operacije krivolinijskog profilisanja.

- Šeme i slike stone glodalice

- Bušenje i struganje - Upoznaje i

objašnjava tehnološke operacije bušenja i

- Kroz primjere ukazuje na osnovne karakteristike operacije bušenja i

- Šema i slika mašina za bušenje i struganje

28




struganje drveta; - Upoznaje alate i

parametre obrade bušenjem ii obrade na strugu.

operacije struganja.

Izrada elemenata veze - Objašnjava

tehnološke operacije izrade elemenata veze;

Izrada čepova - Upoznaje osnovne

karakteristike i navodi način izrade čepova prizmatičnog oblika;

- Upoznaje osnovne karakteristike i navodi način izrade čepova sa ovalnim krajevima;

- Upoznaje osnovne karakteristike i navodi način izrade zupčaste veze;

Izrada žljebova - Upoznaje osnovne

karakteristike i navodi način izrade žljebova;

Izrada otvora - Upoznaje osnovne

karakteristike i način bušenja otvora;

Krpljenje čvorova - Upoznaje osnovne

karakteristike i navodi način krpljenja čvorova.

- Uočava osnovne karakteristike i ulogu operacije izrade čepova

- Pronalazi primjere

upotrebe žljebova i otvora i na njima ukazuje na osnovne karakteristike operacija izrade žljebova i otvora.

- Na primjerima

pokazuje osnovne karakteristike i ulogu operacije krpljenja čvorova.

- Razvija smisao za estetiku.

- Šeme i slike mašine za izradu čepova, žljebova i otvora

- Šeme i slike

uređaja za krpljenje čvorova

Izrada djelova proizvoda od ploča - Upoznaje operacije

obrade ploča, postupak čuvanja, skladištenja, mjere zaštite na radu i zaštite okoline;

Krojenje ploča - Upoznaje principe

- Šematski prikazuje redosljed tehnoloških operacija u izradi djelova od ploča.

- Šematski prikazuje

osnovne operacije

- Brine se o zaštiti zdravlja i okoline.

- Šema i slika mašine za krojenje ploča

- Šema i slika

cilindrične brusilice

29




krojenja ploča; - Razumije šemu

krojenja elemenata;

- Navodi alate za krojenje ploča;

Egaliziranje ploča - Upoznaje tehniku

egaliziranja ploča na cilindričnim brusilicama.

krojenja ploča. - Objašnjava

osnovne karakteristike operacije egaliziranja ploča.

Izrada djelova proizvoda od furnira - Razumije svrhu

furniranja i navodi tehnološke operacije u fazi furniranja;

- Krojenje furnira - Poznaje tehniku

krojenja furnira na furnirskim makazama;

Spajanje furnira - Poznaje i navodi

načine spajanja furnira i postupak obilježavanja i skladištenja furnira.

- Analizira osnovne karakteristike operacije spajanja furnira.

- Stiče osjećaj tačnosti i preciznosti u radu.

- Šeme i slike mašina za krojenje furnira

- Šeme i slike

spajača furnira

Lijepljenje drveta, podsklopova i sklopova Lepila i tehnologija lijepljenja - Navodi osnovne

karakteristike drveta, značajne za lijepljenje;

- Nabraja postupke lijepljenja;

Tehnološki postupci lijepljenja - Objašnjava

osnovne postupke pripreme drveta za lijepljenje i osnovne postupke i uređaje za nanošenje ljepila na drvo;

- Poznaje parametre lijepljenja

- (pritisak,

- Analizira osnovne karakteristike operacije lijepljenja.

- Uočava uticaj osnovnih parametara lijepljenja na postupak lijepljenja.


- Uzorci lepila - Šema i slika

uređaja za nanošenje lijepila i za spajanje ramova

30




temperatura, vrijeme vezivanja);

- Navodi osnovne metode spajanja ramovskih konstrukcija i uređaje za spajanje ramova.

Furniranje - Navodi tehnološke

operacije furniranja drveta;

- Objašnjava načine furniranja;

Tehnološki proces furniranja Objašnjava: - Postupak pripreme

podloge za lijepljenje,

- Postupak pripreme furnira za lijepljenje,

- Postupak furniranja širih strana ploče,

- Postupak furniranja ivica.

- Pronalazi i obrazlaže vezu i zavisnost između pojedinih tehnoloških operacija u procesu furniranja.

- Razvija odgovornost za primjenu propisa i procedura.

- Uzorci furnira - Šeme uređaja za

furniranje - Šeme procesa

furniranja

Površinska obrada drveta - Upoznaje značaj

površinske obrade drveta i razumije tehnološke operacije u površinskoj obradi drveta;

- Zna načine pripreme površine za površinsku obradu;

- Upoznaje radove na pripremi površine (čišćenje, brušenje, kitovanje, bijeljenje, bajcovanje i drugi);

Lakiranje i sušenje lakova - Upoznaje metode

nanošenja lakova

- Uočava i obrazlaže veyu osnovnih radova u pripremi površine i kvaliteta površine.

- Analizira osnovne karakteristike radova pri lakiranju.


- Uzorci lakova - Šeme i slike

uređaja za nanošenje lakova

31




(prskanje, nalivanje, valjanje i drugi);

Završna obrtada - Upoznaje postupke

u završnoj obaradi lakiranih površina, (mat, sjaj i drugi);

- Razumije značaj površinske obrade drveta;

- Upoznaje mjere zaštite na radu i zaštite okoline.

Tapetarska proizvodnja - Upoznaje osnovne

karakteristike tapetarske proizvodnje;

- Objašnjava postupak krojenja dekorativnih materijala (tkanine, kože i skaja);

- Objašnjava postupak krojenja i oblikovanja poliuretanskih materijala;

- Zna načine šivena materijala (tkanine, kože, skaja, poliuretanskih materijala);

- Zna načine postavljanja podloge i elastičnih sistema;

- Zna načine postavljanja i pričvršćivanja materijala za punjenje;

- Navodi i objašnjava završne radovi tapetarske proizvodnje ;

- Poznaje mjere zaštite na radu i

- Pronalazi primjere radova u tapetarskoj proizvodnji.

- Na primjerima

ukazuje na osnovne karakteristike pojedinih operacija tapetarske proizvodnje.


- Uzorci tapetarskih materijala

- Šeme i slike

uređaja za krojenje i šivenje materijala

32




zaštite okoline. 5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Janić Božidar : Finalna obrada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 2002. - Marko Maretić: Finalna obrada drveta, Školska knjiga, Zagreb, 2001. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Učionica opremljena sa slikama, šemama, fotografijama, video i ostalim

materijalima, karakterističnim za finalnu obradu drveta. Radionica opremljena mašinama i uređajima, modelima komada namještaja, uzorcima obradaka, kontrolno-mjernim alatima, tehničko-tehnološkom dokumentacijom, šemama mašina, uzorcima furnira, lakova, tapetarskog materijala;A/V sredstvima: grafoskop, računar sa dijaprojektorom i odgovarajućim softverskim paketima, Internet.

7. Obavezni način provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pismeni radovi

učenika (kontrolne vježbe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori učenika. Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zaključna ocijena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocijena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja.

- Zaključna ocijena izvodi se na osnovu svih ocijena dobijenih u klasifikacionim periodima.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocijena na kraju školske godine. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visoka stručna sprema iz područja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima

Predmet Znanja - Tehnologija finalne obrade

drveta - Izrada djelova proizvoda

od masiva, furnira I ploča - Lijepljenje drveta,

podsklopova i sklopova - Furniranje - Površinska obrada - Tapetarska proizvodnja

- Praktična nastava - sa tehnologijom zanimanja

- Tehnološka dokumentacija - Mjerenje i objelježavanje - Obrada ručnim alatima - Mašinska obrada drveta

(izrada elemenata od masiva, ploča i furnira)

- Lijepljenje drveta - Furniranje - Površinska obrada - Tapetarska proizvodnja

33

1.2.4. PRAKTIČNA NASTAVA 1. Naziv predmeta: PRAKTIČNA NASTAVA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrsti nastave



nastava I 72 468 540 II 66 495 561

Ukupno 138 963 1101 Praktična nastava- odjeljenje se dijeli na grupe do 12 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa ručnim alatima i mašinama za proizvodnju rezane građe; - Ovladavanje osnovama rukovanja alatima i mašinama u proizvodnji rezane

građe; - Upoznavanje sa mašinama i uređajima za proizvodnju furnira; - Ovladavanje osnovama rukovanja mašinama i uređajima za proizvodnu furnira; - Upoznavanje mašina i uređaja za proizvodnju furnirskih ploča; - Ovladavanje osnovama rukovanja mašinama i uređajima za proizvodnu furnirskih

ploča; - Upoznavanje sa mašinama i uređajima za proizvodnju drvno-vlaklnastih ploča; - Ovladavanje osnovama rukovanja mašinama i uređajima za proizvodnu drvno-

vlaknastih ploča; - Upoznavanjesa ručnim alatima i mašininama za proizvodnju i finalnu obradu

drveta; - Ovladavanje osnovama rukovanja alatima i mašinama za finalnu obradu drveta, - Ovladavanje znanjima za pripremu, održavanje i izbor radnih alata u odnosu na

polazne parametre obrade; - Upoznavanje glavne vrste drveta, građe drveta, tehničkih svojstva i upotrebe

materijala; - Praktično upoznavanje raznovrsnih materijala koji se koriste u finalnoj obradi

drveta i rada s njima; - Upoznvanje sa značajem i mjerama higijensko-tehničke zaštite u pogonima

finalne obrade drveta, izvorima opasnosti, zakonskim propisima; - Upoznavanje sa mjerama i propisima zaštite čovjekove okoline.

34





Uvod u zanimanje - Upoznaje način

vođenja dnevnika praktične nastave;

- Nabraja i obrazlaže izvore opasnosti;

- Objašnjava pravila pružanja prve pomoći ;

- Upoznaje se sa opasnostima od požara, zna mjere zaštite od požara.

- Uvježbava postupak sprovođenja mjera zaštite od požara.

- Uvježbava osnovne elemente pružanja prve pomoći.

- Razvija odgovornost i u radu.

- Svaki učenik samostalno vodi dnevnik. Dnevnik se ovjerava na kraju školske godine.

- Učenik je dužan da čuva dnevnik praktične nastave iz svih razreda, jer se ovjereni dnevnici prilažu uz prijavu za završni ispit i predstavljaju uslov za pristupanje ispitu.

- Skice, sheme, slike znakova opasnosti, načina pružanja prve pomoći, izvora opasnosti i zaštite na radu.

Osnovi tehnologija primarne prerade drveta - Poznaje osnovne

karakteristike primarne prerade drveta u: pilanama, proizvodnji furnira, proizvodnji furnirskih ploča i proizvodnji drvno-vlaknastih ploča.

- Razlikuje proizvode, materijale sa kojima se radi i poslove u pogonima primarne prerade drveta: u pilani, fabrici furnira, furnirskih ploča i drvno-vlaknastih ploča.


- Pogon za preradu drveta

Osnovi pilanske prerade drveta - Zna podjelu

pilanskog prostora i osnove tehnološkog procesa prerade u pilani.

- Skicira organizacionu šemu pilane .

- Uočava izvore opasnosti pri radu.

- Razvija odgovornost prema zaštiti na radu.

- Pilana

Stovarište trupaca - Navodi radove na

stovarištu trupaca; - Poznaje vrste,

namjenu ručnog alata u primarnoj preradi drveta, pripremu za rad i

- Izvodi pomoćne poslove pri dopremi i istovaru oblovine.

- Vrši premjeravanje dimenzija trupaca i oble građe.

- Stiče radne navike. - Razvija

odgovornost za

- Stovarište trupaca - Metar, prečnica,

obrtač, sjekira, tablice za utvrđivanje zapremine trupaca

35




način rada (sjekire, testere, čekić, prečnica);

- Poznaje mašine i uređaje za pripremu sirovine i princip rada uređaja za transport;

- Upoznaje djelove i način održavanja motorne testere;

- Zna mjere zaštite na radu na stovarištu trupaca.

- Vrši izračunavanje zapremine trupaca i oble građe pomoću tablica.

- Uvježbava rad sa ručnim alatom na stovarištu.

- Priprema i održava pojedine pomoćne alate za rad.

- Priprema podloge za uskladištenje trupaca.

- Vrši razvoženje, slaganje i sortiranje trupaca.

- Vrši zaštitu trupaca i oble građe do momenta prerade (premazivanje čela trupaca, špricanje antiseptičkim sredstvima, prskanje vodom i drugo).

- Vrši pripremu trupaca za rezanje i otpremu u pilansku halu.

- Poslužuje mašinu za guljenje kore.

- Vrši prerezivanje trupaca motornom testerom.

- Vrši pranje i čišćenje trupaca prije rezanja.

- Primjenjuje mjere zaštite na radu.

zdravlje saradnika. - Razvija

odgovornost prema zaštiti na radu.

- Navikava se na

timski rad.

- Motorna pila, ručni

alat - Sredstva zaštite na

radu

Pilanska hala - Zna osnovne

radove u pilasnkoj hali i prostornu organizaciju pilanske hale;

- Zna glavne djelove mašina za primarnu preradu drveta i osnovne postupke rukovanja;

- Upoznaje se sa

- Izvodi pomoćne poslove pri

- pripremi gatera za rad i pri rezanju

- trupaca na gateru. - Primjenjuje mjere

zaštite pri radu na gaterima.

- Izvodi pomoćne poslove pri pripremi tračne

- Stiče pravilan odnos prema zanimanju.

- Razvija tehničku

kulturu.

- Pilanska hala - Prospekti, tabele,

katalozi - Sredstva zaštite na

radu

36




osnovama pripreme alata mašina za primarnu preradu drveta.

Zna osnovne tehnike rada na: - Gaterima, - Tračnim pilama, - Rastružnim pilama, - Kratilicama, - Paralicama, - Poznaje osnovne

greške koje se javljaju pri radu na mašinama u pilanskoj hali.

Upoznaje: - Mašine za

sekundarnu obradu drveta (kratilice, paralice, stolarska tračna pila i druge),

- Osnovne karakteristike piljenja drveta na pilanama,

- Mjere zaštite na mašinama u pilanskoj hali.

pile za rad i pri rezanju trupaca na tračnoj pili.

- Primjenjuje mjere zaštite pri radu sa tračnim pilama.

- Izvodi pomoćne

poslove pri rezanju trupaca na: rastružnoj pili, pilama kratilicama, kružnim pilama kratilicama i drugim.

- Obavlja pomoćne poslove pri rezanju trupaca kružnim pilama paralicama.


- Razvija preciznost i

odgovornost u radu.

Stovarište rezane građe - Objašnjava radove

na stovarištu trupaca i principe uređenja stovarišta rezane građe;

- Poznaje način rada uređaja za transport ;

- Navodi tipove rezane građe i otpadka;

- Mjeri dimenzije neokrajčene i okrajčene piljene građe.

- Određuje zapreminu piljene građe.

- Slaže građu i vitlove za prirodno sušenje drveta.

- Priprema i polaže letvica prilikom vitlanja.

- Stiče radne navike. - Metar, pomično mjerilo, tablice za utvrđivanje zapremine sortimenata

- Sredstva zaštite na

radu

- Upoznaje tehnike slaganja rezane građe, tehnike mjerenja sortimenata rezane građe, proračunavanja i

- Vrši pokrivanje vitlova i zaštitu čela sortimenata od pucanja.

- Priprema rezanu građu za sortiranje i sortira rezanu

- Razvija odgovornost za red i zaštitu pri radu.

- Metar, pomično mjerilo, tablice za utvrđivanje zapremine sortimenata


37




otpreme.

građu. - Obilježava rezanu

građu prije otpreme.

- Vrši vezivanje i pakovanje rezane građe.

- Utovara rezanu građu za transpor.

- Vrši uskladištenje osušene građe i priprema rezanu građu za otpremu.


radu

Sušenje i parenje drveta - Zna postupke

pripreme građe za sušenje;

- Poznaje osnovne parametre sušenja drveta, osnovnu opremu i uređaje za sušenje;

- Zna postupak pripreme građe za sušenje, osnovne principe prirodnog sušenja drveta, osnovne greške sušenja;

- Upoznaje izvore opasnosti, mjere zaštite i pružanje prve pomoći.

- Slaže građu i elemente za vještačko sušenje drveta.

- Priprema palete za slaganje i letvice za ulaganje, prihvata rezanu građu iz sortirnice.

- Formira složaje za sušenje.

- Otprema građu i elemenata do sušionice.

- Vrši punjenje i pražnjenje sušare. Postavlja podloge za sušenje rezane građe za prirodno sušenje.

- Skladišti osušenju građu.

- Slaže građu i elemente za parenje.

- Puni i prazni parionicu.

- Skladišti parenu građu.

- Primjenjuje mjera zaštite na radu i od požara.

- Razvija smisao za sistematičan rad.

- Stovarište rezane građe, sušare za tehničko sušenje, parionice


radu

38




Impregnacija drveta - Upoznaje značaj i

metode impregnacije drveta ;

- Zna glavne djelove mašina i uređaja koje se upotrebljavaju pri impregnaciji drveta, alate i uređaje u impregnaciji i njihovu namjenu, izvore opasnosti, mjere zaštite i pružanje prve pomoći.

- Priprema drvo za impregnaciju,

- Poslužuje uređaje za obradu

- elektro i tt stubova.

- Ručno okiva pragove.

- Vrši skladištenje i zaštitu pragova i tt stubova na stovarištu.

- Priprema pragova za mašinsko okivanje, za mašinsko bušenje rupa.

- Priprema i skladišti sredstva za impregnaciju.

- Vrši punjenje i pražnjenje uređaja za impregnaciju.

- Poslužuje mašine za impregnaciju drveta.

- Skladišti i štiti impregnisane proizvode.

- Razvija ekološku kulturu.

- Pogon za impregnaciju drveta

- Prospekti, tabele,

katalozi proizvođača uređaja za impregnaciju


radu

Proizvodnja brodskog poda, lamperije i parketa Proizvodnja brodskog poda i lamperije - Upoznaje osnovne

karakteristike i tipove brodskog poda i lamperije

- Poznaje osnove tehnologije izrade brodskog poda i lamperije i princip rada mašina i alate

- Zna osnove rukovanja i podešavanja mašina za rad

- Vrši pripremu i sortiranje sirovine.

- Izvodi pomoćne poslove na mašinama za izradu brodskog poda i lamperije.

- Sortira brodski pod i lamperiju, označava i povezuje ih.


- Pogon za proizvodnju brodskog poda, lamperije


katalozi alata

Proizvodnja klasičnog parketa - Upoznaje osnovne

karakteristike i tipove parketa

- Grubo sortira popruge za izradu parketnih daščica.

- Sortira parketne dašćice nakon

- Pogon za proizvodnju parketa

39




- Poznaje osnove tehnologije izrade parketa I princip rada mašina i alate

- Upouznaje osnove rukovanja i podešavanja mašina za rad i pravila bezbjednog rada.

obrade na rendisaljki.

- Izvodi pomoćne poslove na mašini za izradu parketa.

- Sparuje sortirane daščice klasičnog parketa u vezove.

- Klasira, označava i povezuje parket.


katalozi alata

Proizvodnja ambalaže - Upoznaje osnovne

karakteristike i tipove ambalaže od masiva, osnove tehnologije izrade i princip rada mašina i alata i osnove zaštite na radu.

- Izrađuje elemente ambalaže.

- Skiva ambalažu od masiva pneumatskim pištoljem.

- Vezuje skovane elemente ambalaže, sortira i vezuje letvice za ambalažu, obilježava ambalažu prije otpreme.

- Razvija pozitivan stav prema očuvanju materijalnih dobara.

- Pogon za proizvodnju ambalaže

Osnovi proizvodnje furnira - Zna prostornu

podjelu pogona za proizvodnju furnira;

- Zna osnove tehnološkog procesa izrade furnira;

- Poznaje osnovne karakteristike i vrste furnira.

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu furnira, radna mjesta i obilježava ih .

- Upoređuje razne vrste furnira prema načinu dobijanja i namjeni.

- Uočava i analizira izvore opasnosti pri radu.


- Pogon za proizvodnju furnira

- Uzorci furnira - Skice i šeme

pogona za izradu furnira

Priprema sirovine za izradu furnira Stovarište sirovina - Upoznaje

tehnologiju i radna mjesta u pripremi sirovine (rad na stovarištu, zaštita sirovina, mehanička i hidrotermička priprema sirovine);

- Izvodi poslove na manipulisanju trupcima na stovarištu (kačenje trupaca na kran, kačenje trupaca iz sortirnog polja za transport u parne jame i drugo).

- Vrši zaštitu

- Razvija pravilan odnos prema zaštiti na radu.


- Pila, capin, obrtač,

guljač kore, čekić - Prospekti, tabele - Sredstva zaštite na

radu

40




- Upoznaje mjere zaštite na radu.

trupaca na stovarištu

- Vrši osnovnu kontrolu parenja u jami (nivo vode, stepen zaptivenosti jame).

- Čisti jame za parenje od nečistoća.

- Vrši koranje trupaca ručno ili mehanizovano (pomoću guljača);

- Sakuplja otpadak (trake kore) i odstranjiuje van radnog mjesta.

Proizvodnja furnira Ljušteni furnir Upoznaje: - Glavne djelove

mašina koje se upotrebljavaju pri proizvodnji ljuštenog furnira,

- Osnovne alate i njihovu namjenu,

- Osnove rukovanja i podešavanja mašina i uređaja,

- Izvore opasnosti i osnove zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri ljuštenju furnira: prerezuje furnirski trupac, premjerava trupac, centrira trupca na ljuštilici, rukuje transporterom za dovoz trupaca do ljuštilica, ulaže furnir u uređaj za namotavanje, skida rolne namotanog furnira, poslužuje transporter za odvoz otpada i izvodi druge pomoćne poslove na ljuštilici.



- Navikava se na

timski rad.


- Prospekti, tabele - Sredstva zaštite na

radu

Sječeni furnir Upoznaje: - Glavne djelove i

princip rada furnirskog noža,

- Osnove rukovanja i podešavanja furnirskog noža,

- Izvore opasnosti i osnove zaštite na

- Izodi pomoćne poslove pri sječenju furnira: pomaže pri postavljanju fliča na furnirski nož, rukuje transporterom za dotur fličeva do furnirskog noža,


- Prospekti, tabele - Sredstva zaštite na

radu

41




radu. prihvata i odlaže sječeni furnir, poslužuje transporter za odvoz otpada i izvodi druge pomoćne poslove.


Upoznaje postupak: - Obrade sirovog

furnira, - Sušenja furnira, - Obrade suvog

furnira, - Klasiranja i

pakovanja, - Mjere zaštite na

radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri obradi ljuštenog furnira: odvaja furnir poslije obrade na mokrim makazama, slaže, čisti radno mjesto i drugo.

- Izvodi pomoćne poslove pri sušenju furnira: ulaže sirovi furnir u sušaru, prihvata i odlaže sirovi furnir i drugo.

- Izvodi pomoćne poslove pri obradi suvog furnira: slaganje, dodavanje, odlaganje na složaj, razvrstavanje po dimenzijama i kvalitetu i drugo,

- Izvodi pomoćne poslove pri klasiranju i pakovanju: sortira furnir, povezuje furnir.


- Razvija analitičnost.

Proizvodnja šper ploča - Zna prostornu

podjelu pogona za proizvodnju šper ploča;

- Zna osnove tehnološkog procesa izrade šper ploča;

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu šper ploča, radna mjesta i identifikuje ih.

- Upoređuje razne vrste šper ploča

- Razvija pravilan odnos prema zaštiti na radu.

- Uzorci šper ploča - Skice i šeme

pogona za izradu šper ploča

42




- Poznaje osnovne karakteristike i vrste šper ploča.

prema načinu dobijanja i namjeni.

- Uočava i analizira izvore opasnosti pri radu.

Stovarište trupaca Izrada ljuštenog furnira Obrada sirovog furnira Sušenje furnira - Zna tehnološke

procese rada; - Zna izvore

opasnosti i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove na stovarištu trupaca, pri izradi furnira na ljuštilici, na mokrim makazama, pri sušenju ljuštenog furnira.



- Pogon za proizvodnju šper ploča


radu

Krojenje i spajanje furnira - Zna postupak

krojenja i spajanja furnira.

- Izvodi pomoćne poslove pri krojenju i spajanju furnira: slaganje, sortiranje po dimenzijama i kvalitetu, odlaganje, transport i drugo.


- Razvija smisao za sistematičan rad i marljivost.



radu

Priprema i nanošenje ljepila - Upoznaje tipove

mašina za pripremu i nanošenje ljepila i tehniku rada, tehnologiju pripremi ljepila i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri pripremi i nanošenju ljepila.

- Uočava karakteristične greške pri pripremi i nanošenju ljepila i način otklanjanja.

- Pridržava se mjera zaštite na radu.

- Razvija pravilan odnos prema zaštiti okoline.



radu

Konstrukcija ploča i presovanje - Upoznaje

tehnologiju i osnovna pravila konstrukcije ploča;

- Upoznaje elemente režima presovanja.

- Obavlja pomoćne poslove na konstrukciji ploča i presovanju.

- Uočava karakteristične greške pri konstrukciji ploča i presovanu i način otklanjanja.


Završna obrada ploča i klasiranje

- Izvodi pomoćne poslove pri

- Pogon za proizvodnju panel

43




- Upoznaje tehnologiju završne obrade ploča.

- presovanju, završnoj obradi panel

- ploča i klasiranju.

ploča

Proizvodnja panel ploča Stovarište trupaca - Upoznaje postupak

rada na stovarištu trupaca, izvore opasnosti i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove na stovarištu trupaca (prijem, premjeravanje, manipulacija, razvrstavanje po dimenzijama i kvalitetu).


- Navikava se na sistematičnost u radu.

- Pogon za proizvodnju panel ploča

- Sredstva zaštite na radu

Priprema furnirskih trupaca - Upoznaje postupak

i značaj pripreme furnirskih trupaca i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri mehaničkoj i hidrotermičkoj pripremi trupaca.

Ljuštenje i sušenje furnira - Upoznaje postupak

rada na ljuštenju, I sušenju furnira, osnovne greške koje se javljaju pri sušenju i način njihovog otklanjanja.

- Izvodi pomoćne poslove pri operacijama ljuštenja i sušenja furnira.

Krojenje i spajanje furnira

- Upoznaje postupak krojenja i spajanja furnira i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri krojenju i spajanju furnira: slaganje, sortiranje po dimenzijama i kvalitetu, odlaganje, transport.

- Stiče sigurnost u radu.

Izrada srednjice - Upoznaje vrste

tehnoloških postupaka i uređaja za izradu srednjice i tipove postupaka i urađaja za izradu srednjice.

- Obavlja pomoćne poslove na liniji izrade srednice.

44




Priprema i nanošenje ljepila - Poznaje tipove

mašina za pripremu i nanošenje ljepila i tehniku rada i tehnologiju pripreme ljepila.

- Izvodi pomoćne poslove pri pripremi i nanošenju ljepila.

- Uočava karakteristične greške pri pripremi i nanošenju ljepila i upoznaje način otklanjanja.


- Razvija pravilan

odnos prema zaštiti okoline.

Konstrukcija ploča i presovanje - Upoznaje

tehnologiju i osnovna pravila konstrukcije ploča i elemente režima presovanja.

- Obavlja pomoćne poslove na konstrukciji ploča, i presovanju.

- Uočava karakteristične greške pri konstrukciji ploča i presovanu i upoznaje način otklanjanja dreške.


- Stiče navike poštovanja propisanih postupaka i procedura.

Završna obrada ploča i klasiranje - Upoznaje

tehnologiju završne obrade ploča, klasiranje i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri završnoj obradi panel ploča, popravci i klasiranju.


Proizvodnja ploča iverica - Zna osnove

tehnološkog procesa izrade ploča iverica i osnovne karakteristike i vrste ploča iverica.

- Upoređuje razne vrste ploča iverica prema načinu dobijanja i namjeni.

- Pogon za proizvodnju ploča iverica

- Uzorci ploča iverica - Sredstva zaštite na

radu

Uskladištenje i priprema sirovine, izrada sječke i iverja, sortiranje, uskladištenje - Upoznaje značaj

uskladištenja i pripreme sirovine, postupak izrade sječke i iverja i postupak sortiranja

- Vrši skladištenje drvne sirovine.

- Slaže ii sortira drvnu sirovinu.

- Poslužuje uređaje za tranport sirovine.

- Vrši zaštitu sirovine do upotrebe.

- Izvodi poslove na izradi sječke,

- Navikava se na red i urednost.

45




i uskladištenja iverja.

iverja, sortiranje i uskladištenje.

Sušenje iverja, uskladištenje, priprema ljepila i obljepljivanje iverja - Upoznaje uređaj za

sušenje, osnove tehnologije sušenja iverja i tehnologiju pripreme ljepila i obljepljivanja iverja.

- Izvodi pomoćne poslove kod: sušenja i sortiranja iverja,

- pripreme ljepila, - kod obljepljivanju

iverja. - Pridržava se mjera

zaštite na radu.

- Razvija ekološku kulturu.

Natresanje iverja i formiranje sirove ploče, presovanje - Upoznaje

tehnologiju formoranja sirovih ploča i presovanja.

- Izvodi pomoćne poslove kod natresanja iverja i formiranja sirove ploče i kod presovanja.


- Navikava se na sistematičnost pri radu.

Završna obrada ploča - Upoznaje

tehnologiju završne obrade ploča (odležavanje, formatizovanje, brušenje).

- Izvodi pomoćne poslove kod formatizovanja ploča, brušenja ploča, klasiranja i uskladištenja ploča.

Oplemenjavanje ploča iverica - Upoznaje

tehnologiju oplemenjavanja ploča, materijale koji se koriste za oplemenjavanje i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove na uređajima za oblaganje ploča (melaminom, folijom i drugim materijalima).


- Izgrađuje pravilan stav prema očuvanju dobara.

Sortiranje i uskladištenje ploča - Upoznaje postupak

sortiranja i uskladištenja ploča I pravila bezbjednog rada.

- Izvodi pomoćne poslove pri klasiranju ploča.

- Izvodi pomoćne poslove pri uskladištenju ploča.

- Uviđa potrebu timskog rada.

Proizvodnja ploča vlaknatica - Zna prostornu

podjelu pogona za proizvodnju ploča vlaknatica;

- Zna osnove

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu i ploča vlaknatica, radna mjesta i



46




tehnološkog procesa izrade ploča vlaknatica;

- Poznaje osnovne karakteristike i vrste ploča vlaknatica;

- Zna izvore opasnosti i mjere zaštite na radu.

identifikuje ih. - Upoređuje razne

vrste ploča vlaknatica prema načinu dobijanja i namjeni.

Uskladištenje i priprema sirovine, Izrada sječke i iverja, sortiranje, uskladištenje - Zna tehnološki

proces rada.

- Uvježbava stečene vještine na uskladištenju i pripremi sirovine.

- Uvježbava stečene vještine na izradi sječke, sortiranju i uskladištenju iverja.

- Pridržava se mjere zaštite na radu.

- Stiče radne navike. - Pogon za izradu ploča vlaknatica


- Skice i šeme pogona za izradu ploča vlaknatica

Hidrotermička obrada sječke - Upoznaje osnove

tehnologije hidrotermičke obrade sječke.

- Prati rad uređaja za hidrotermičku obradu sječke.

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja.

Razvlaknjavanje sječke (defibracija) i priprema mase (pulpe) - Upoznaje osnove

tehnologije razvlaknjavanja sječke (defibraciju) i pripreme mase (pulpe).

- Prati rad uređaja za razvlaknjavanje.

- Prati rad uređaja za priprema mase (pulpe).

- Primjenjuje zaštitne mjere pri radu.

Formirnje ploče i presovanje - Upoznaje osnove

tehnologije formoranja ploča i izrade ploča.

- Prati rad uređaja za fomatiranje ploča i presovanje.


- Stiče samopouzdanje i sigurnost pri radu.

Završna obrada ploča, sortiranje i uskladištenje

- Upoznaje osnove tehnologije završne

- Radi pomoćne poslove kod postupka završne obrade ploča vlaknatica.

- Razvija odgovornost za očuvanje zdrave životne sredine.

47




obrade ploča i klasiranja.

- Sortira i klasira ploče.


48

Razred: DRUGI Informativni ciljevi

i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvođenje nastave

učenik učenik učenik Uvod - Upoznaje program

predmeta, način pisanja dnevnika praktične nastave i realizacije nastave i načinom provjeravanja i ocjenjivanja.

- Upoznaje značaj zaštite na radu i zaštite okoline, propise, izvore opasnosti i pružanje prve pomoći.

- Uvježbava korišćenje sredstava zaštite od požara.

- Crta znakove opasnosti.

- Stiče pozitivan odnos prema poštovanju mjera zaštite na radu i zaštite okoline.

- Svaki učenik samostalno vodi dnevnik rada na časovima prakse, na bazi unaprijed datih uputstava od strane nastavnika praktične nastave.

- Učenici dobijaju zadatke za rad na časovima praktične nastave sa tehnologijom zanimanja (za sve učenike pojedinačno).

- Skice, sheme, slike znakova opasnosti, načina pružanja prve pomoći, izvora opasnosti, zaštite okoline i zaštite na radu.

Organizacija rada u drvopreradi - Upoznaje pojam i

vrste radnih mjesta.

- Upoznaje uzorke materijala koji se korsite u zanimanju (osnovni, pomoćni, potrošni).

- Crta raspored radnih mjesta i tok materijala u radionici.

- Raspoznaje materijale koji se korsite u zanimanju (osnovni, pomoćni, potrošni).

- Stiče pozitivan odnos prema radu.

- Uzorci materijala (osnovni, pomoćni, potrošni)

- Sredstva zaštite na radu i zaštite od požara

Tehnoligija finalne obrade drveta Osnovni pojmovi o tehnologiji Upoznaje, razumije i objašnjava: - Strukturu i

raščlanjivanje finalnih proizvoda od drveta,

- Pojam tačnosti obrade,

- Faktore tačnosti obrade,

- Osnovne tehnološke operacije.

- Vrši rasčlanjivanje jednostavnog proizvoda na sastavne djelove.

- Uočava faktore koji utiču na tačnost obrade.

- Određuje redosljed izvođenja operacija za jednostavne elemente.

- Razvija osjećaj tačnosti i preciznosti u zanimanju.

- Uzorci konstruktivnih djelova proizvoda

49




Tehničko-tehnološka dokumentacija - Nabraja i zna

namjenu tehnološke dokumentacije (skica, tehnički crtež, krojna lista, normativ materijala, radni nalog);

- Zna pojam i elemente kalkulacije za proizvod.

- Uvježbava popunjavanje osnovne tehnološke dokumentacije.

- Uvježbava čitanje jednostavnijih tehničkih crteža i skica.

- Uvježbava izradu kalkulacije za jednostavan proizvod.


- Tehničko-tehnološka dokumentacija - obrasci

Pomoćni alati u finalnoj obradi drveta - Nabraja i zna

namjenu pomoćnih alata (stege, čekići, kliješta, odvijači i drugo);

- Zna načine pripreme i korišćenja pomoćnih alata.

- Razvrstava pomoćne alate po namjeni.

- Priprema i održava pojedine pomoćne alate za rad.

- Radi sa pomoćnim alatima.

- Stiče pozitivan odnos prema zanimanju.

- Pomoćni alati: čekić, kliješta, stege, odvijači

- Stolarski radni sto

Mjerenje i obilježavanje - Zna vrste i

karakteristike alata za mjerenja, zacrtavanje i obilježavanje, načine njihovog održavanja i čuvanja i načine upotrebe.

- Skicira jednostavne elemente.

- Mjeri i obilježava na materijalu prave, paralelne, pravougaone i druge linije i elemente.

- Određuje i označava bazne površine.

- Razvija osjećaj preciznosti.

- Zacrtač, ugaonik, čelični metar, lenjir

- Stolarski radni sto - Praktičan zadatak:

početak rada na izradi ramovskih i korpusnih veza

Ručni alat u finalnoj obradi drveta - Zna vrste i

namjenu ručnih alata, načine priprema za rad i korišćenje ručnih alata.

- Razvrstava alate prema namjeni.

- Razvrstava alate prema načinu

- Obrade.

Alat za rezanje i krojenje - Zna vrste,

karakteristike i namjenu alata za

- Bira alate za rezanje i krojenje drveta prema vrsti drveta.

- Priprema ručne

- Stiče samopouzdanje.

- Garnitura ručnog alata za rezanje: pila, razmetač zuba, turpija za ošrenje alata,

50




rezanje i krojenje. testere za rad (oštrenje, razmetanje zuba, poravnavanje).

- Radi sa alatima za rezanje: uzdužno reže, poprečno reže, reže po zadatoj liniji i reže pod uglom.

- Uočava karakteristične greške pri pripremi i upotrebi alata za rezanje i otklanja ih.

kontrolnici ugla, kontrolnik razmeta i drugo.

- Stolarski radni sto - Dalji rad na izradi

ramovskih i korpusnih veza


Alati za profilisanje - Zna vrste,

karakteristike i namjenu alata za profilisanje.

- Bira alate za profilisanje prema vrsti drveta i zahtjevima kvaliteta.

- Priprema alate: oštrenje, podešavanje visine noža, podešavanje i fiksiranje preklopne pločice.

- Radi sa alatima za profilisanje.

- Uočava karakteristične greške pri pripremi i upotrebi alata i otklanja ih.

- Stiče osjećaj tačnosti i preciznosti pri radu.

- Garnitura blanja - Stolarska radni sto - Dalji rad na izradi



radu

Alati za dubljenje - Zna vrste,

karakteristike i namjenu alata za dubljenje.

- Bira alate za dubljenje drveta prema vrsti obrade drveta i zahtjevima kvaliteta.

- Priprema dlijeta za rad.

- Radi sa dlijetima. - Uočava

karakteristične greške pri pripremi i upotrebi alata za dubljenje i otklanja ih.

- Razvija opsjećaj za precizan rad.

- Garnitura dlijeta, čekić

- Stolarski radni sto - Dalji rad na izradi



radu

51




Alati za bušenje - Zna vrste,

karakteristike i namjenu alata za bušenje.

- Bira alate za bušenje drveta prema vrsti drveta i zahtjevima kvaliteta.

- Priprema alate – oštrenje.

- Radi sa alatima za bušenje.

- Uočava karakteristične greške pri pripremi i upotrebi alata za bušenje i otklanja ih.

- Stiče sigurnost pri radu.

- Garnitura burgija - Stolarski radni sto - Sredstva zaštite na

radu - Dalji rad na izradi


Alat za brušenje - Zna vrste,

namjenu i karakteristike alata za brušenje, (brusni papir, granulacija zrna, struktura).

- Bira alate za brušenje prema zahtjevima kvaliteta.

- Brusi površine različitim brusnim sredstvima.

- Upoređuje kvalitete površina u zavisnosti od smjera brušenja (uzdužno, poprečno).

- Uočava karakteristične greške pri pripremi i upotrebi alata za brušenje.

- Razvija osjećaj o ljepoti i važnosti kvalitetnog rada.

- Brusni papir različite granulacije

- Formiranje

proizvoda - Sredstva zaštite na

radu

Spojevi po širini Upoznaje vrste spojeva po širini: - Ravna sljubnica,

pero i žlijeb, okrugli čepovi, umetnuta letvica i drugim vrstama.

- Zna namjenu spojeva drveta po širini i kriterijumime za izbor odgovarajućeg spoja.

- Uočava mogućnosti pojedinih vrsta spojeva.

- Za dati spoj vrši pripremu za rad: izrađuje skice i crteže, vrši mjerenje i obilježavanje, bira alat.

- Određuje pravilan smjer obrade drveta.

- Bira odgovarajuću vrstu veze u zavisnosti namjene.

- Uvježbava rad sa

- Stiče samopouzdanje.

- Ručni alati - Stolarska radni sto - Sredstva zaštite na

radu

52




alatima. - Izrađuje spojeve po

širini. Spojevi po dužini - Upoznaje se sa

vrstama spojeva po dužini: na preklop, na zupce, na lastin rep i drugim;

- Zna namjenu spojeva po dužini i kriterijumima za izbor odgovarajućeg spoja.

- Uočava mogućnosti koje daju pojedine vrste spojeva.

- Za dati spoj vrši pripremu za rad: vrši mjerenje i obilježavanje, bira alat.

- Bira odgovarajuću vrstu veze u zavisnosti od namjene.

- Uvježbava rad sa alatima.

- Izrađuje spojeve po dužini.

- Pravilno upotrebljava ljepilo i pomoćne materijale za spajanje drveta po dužini i širini.

- Stiče preciznost.

- Ručni alati - Ljepila za drvo - Stolarska radni sto - Sredstva zaštite na

radu

Ugaoni spojevi (ramovski) - Upoznaje različite

vrste ugaonih veza, navodi njihove osobine, namjenu i kriterijumime za izbor odgovarajuće veze: jednostruki i dvostruki čep i pročep, čep i gnijezdo, sa umetnutom letvicom i druge.

- Uočava mogućnosti pojedinih vrste veza.

- Vrši pripremu za rad za dati tip veze: izrađuje skice i crteže, vrši mjerenje i obilježavanje, bira alat.

- Bira odgovarajuću vrstu veze u zavisnosti od namjene.


- Izrađuje različite ramovske veze.

- Vrši sastavljanje detalja u podsklopove.


- Ručni alati - Ljepila za drvo - Stolarski radni sto - Sredstva zaštite na

radu

Ugaoni spojevi (korpusni) - Upoznaje različite

vrste korpusnih

- Uočava mogućnosti koje daju pojedine vrste veza.

- Vrši pripremu za

53




veza, navodi njihovu namjenu, osobine i kriterijume za izbor odgovarajuće veze: ravni zupci, kosi zupci, preklop, okrugli čep (tipl).

rad za dati tip veze: izrađuje skice i crteže, vrši mjerenje i obilježavanje, bira alat.

- Bira odgovarajuću vrstu korpusne veze u zavisnosti od namjene.


- Izrađuje korpusne veze.

- Vrši sastavljanje detalja u podsklopove.

- Ručni alati - Ljepila za drvo - Stolarski radni sto - Sredstva zaštite na

radu

Rad sa ručnim električnim prenosnim mašinama Ručne prenosne električne mašine - Zna vrste,

kriterijum primjene i način upotrebe pojedinih vrsta ručnih električnih (prenosnih) mašina:

- za rezanje, - za dubljenje, - za profilisanje, - za bušenje,

- za brušenje i drugih vrsta.

- Priprema pojedine vrste prenosnih mašina za rad.

- Bira odgovarajuću vrstu električne ručne mašine, u zavisnosti od zadatih parametara.

- Radi sa prenosnim električnim mašinama.

- Uočava značaj održavanja i pravilne upotrebe mašina za siguran rad.

- Koristi zaštitne mjere pri radu sa mašinama.

- Razvija osjećaj odgovornosti za. Bezbjednost saradnika i zaštitu pri radu.

- Ručne električne mašine

- Praktičan zadatak:

izrada jednostavnog proizvoda (na primjer, polica za knjige, stalak za telefon, stalak za cvijeće)


radu

Mašinska obrada drveta - Navodi postupak

pripreme tehničko-tehnološke dokumentacije za izradu jednostavnog proizvoda.

- Skicira jednostavan proizvod.

- Vrši izbor materijala.

- Vrši izbor tehnologije obrade, odabira operacije i redosljed izvođenja.

- Planira mjere zaštite na radu.

- Privikava se na racinalno i pažljivo izvođenje pojedinih postupaka rada.

54




Izrada grubih elemenata od masiva Krojenje masiva - Upoznaje i

objašnjava postupke za izradu grubih elemenata od masiva - proces krojenja osnovnih oblika.

- Odabira alate za obradu.

- Kroji masiv po zadatim krojnim mjerama na bazi tehničke dokumentacije.

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine otklanjanja.

- Primjenjuje zaštitne mjere pri radu na mašinama.

- Razvija osjećaj za čuvanje dobara.

- Razvija navike

urednosti i zaštitu pri radu na mašinama.

- Kružna pila za poprečno i uzdužno rezanje

- Stolarska tračna pila


- Praktičan zadatak: rad na izradi jednostavnog proizvoda (prozvod ramovske konstrukcije, proizvod korpusne konstrukcije )

Izrada grubih elemenata od ploča Krojenje ploča - Upoznaje i

objašnjava postupke izrade grubih elemenata od ploča (raskrajanje ploča - šeme krojenja).

- Postavlja alate na mašini.

- Bira alate za rezanje, metode rezanja,

- Kroji ploče po zadatoj šemi krojenja na bazi tehničke dokumentacije,

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i načine njihovog otklanjanja.

- Primjenjuje zaštitne mjere pri radu na mašinama.

- Stiče sigurnost u radu.

- Krojač ploča (horizontalni - vertikalni)



jednostavnog proizvoda

Izrada tačnih dimenzija detalja Dimenzionisanje poprečnog presjeka - Upoznaje i

objašnjava proces izrade tačnih dimenzija elemenata masiva i ploča.

Pravilno izvodi operacije: - Ravnanje šire i uže

strane - Dimenzionisanje

debljine i širine. - Uočava najčešće

greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja.

- Koristi zaštitne mjere pri radu na mašinama.

- Razvija samopouzdanje i sposobnost za donošenje odluka.

- Ravnalica - Debljača - Višestrana

rendisaljka - Sredstva zaštite na



Izrada elemenata veze - Upoznaje elemente

- Priprema alate za rad i podešava mašine.


- Čeparice za pravougaone i za zaobljene čepove

55




veze i njihovu namjenu: ramovski čepovi, zaobljeni i ostali čepovi.

- Navodi mašine na kojima se mogu raditi elementi veze i način njihove izrade.

- Pravilno i sigurno izvodi operacije izrade ramovskih čepova, zaobljenih čepova, žljebova i bušenja otvora na bušilicama.


- Lančana glodalica - Vibraciona dubilica - Horizontalna i

vertikalna bušilica - Sredstva zaštite na



Izrada profila - pravolinijsko profilisanje - Upoznaje pojam

izrade profila (profilisanje);

- Objašnjava postupak pravoilinijskog profilisanja na stonoj i nadstonoj glodalici.

- Izvodi operacije pravolinijskog profilisanja na stonoj i nadstonoj glodalici.

- Uočava najčešće greške pri radu i zna načine njihovog otklanjanja.


- Razvija osjećaj za estetiku.

- Stona glodalica - Nadstona glodalica - Sredstva zaštite na



Obrada struganjem i Glodanjem - Upoznaje

mogućnosti obrade drveta struganjem i glodanjem.

- Odabira alat u zavisnosti od namjene.

- Priprema alate i šablone.

- Podešava mašinu za rad.

- Izrađuje elemente na mašini za struganje i glodanje.

- Razvija osjećaj za tačnost, odgovornost, red i zaštitu pri radu na mašinama.

- Strug, glodalica - Šabloni - Sredstva zaštite na



Izrada savijenih elemenata - Upoznaje osnovne

postupke savijanja: ručno savijanje, mašinsko savijanje.

- Priprema drvo za savijanje.

- Savija elemente ručnim putem.

- Konačno dimenzioniše savijene elemente.

- Stiče preciznost i samopouzdanje pri radu.

- Alat za savijanje - Sredstva zaštite na

radu - Rad na izradi

savijenog elementa

Izrada elemenata od furnira - Upoznaje i

objašnjava načine krojenja i sastavljanja furnira.

- Kroji furnire. - Slaže furnire. - Spaja furnir

pomoću trake ili plastičnih vlakana.

- Koristi različite tehnike zaštite pri izradi elemenata

- Furniri - Krojač furnira,

spajač furnira, - Sredstva zaštite na

radu - Praktičan zadatak:

rad na izradi

56




od furnira.

jednostavnog proizvoda (proizvod pločaste furnirane konstrukcije)

Lijepljenje drveta - Poznaje načine

lijepljenja i kriterijume za izbor ljepila za lijepljenje u zavisnosti od namjene i tehnološkog postupaka.

- Vrši pripremu ljepila za određenu namjenu, i nanosi lijepak na površinu drveta.

- Lijepi proste konstrukcije.

- Uočava najčešće greške pri lije-pljenju.

- Koristi zaštitne mjere pri radu ljepilima.

- Razvija osjećaj tačnosti i odgovornosti pri radu.

- Ljepila za drvo - Uređaji za

nanošenje ljepila - Uređaji za

ostvarivanje pritiska


- Dalji radi na izradi


Furniranje - Upoznaje pojmove

krojenja ploča, egaliziranje (brušenje), pripremu podloge, izradu elemenata od furnira (krojenje i spajanje), pripremu ljepila i načine nanošenja na šire i uže površine.

- Kroji ploče. - Egalizira ploče. - Priprema ljepila za

furniranje, nanosi ljepilo na šire površine.

- Koristi uređaje za lijepljenje (prese).

- Formatizuje furniranu ploču.

- Uočava najčešće greške pri furniranju i pronalazi načine za njihovo otklanjanje.

- Vrši furniranje ivica.

- Koristi zaštitne mjere pri furniranju.

- Razvija osjećaj za lijepo.

- Krojač ploča - Cilindrična

brusilica - Presa - Uređaj za

furniranje ivica - Sredstva zaštite na



Brušenje drveta - Upoznaje sredstva

za brušenje, postupak brušenja ravnih površina, ivica i postupak krivolinijskog brušenja;

- Navodi karakteristike različitih vrsta

- Bira odgovarajući brusni papir za zahtijevani kvalitet obrade.

- Radi na tračnim, cilindričnim i ostalim brusilicama.

- Uočava najčešće greške pri

- Tračne brusilice - Cilindrične

brusilice - Tanjirasta brusilica - Sredstva zaštite na



57




mašina za brušenje.

brušenju. - Koristi zaštitne

mjere pri radu na mašinama.

Povšinska obrada drveta - Upoznaje postupke

u površinskoj obradi drveta;

- Navodi i objašnjava pripremne radove;

- Navodi načine lakiranja;

- Objašnjava načine sušenja lakova i postupke završne obrade lakiranih površina.

- Izvodi operacije u fazi pripreme površine za površinsku obradu: kitovanje, bijeljenje i bajcovanje.

- Priprema lak za rad.

- Izvodi operacije u fazi lakiranja površine različitim metodama: valjanjem, prskanjem i nalivanjem.

- Prati sušenje lakova u sušarama.

- Polira lakirane površine.

- Uočava najčešće greške pri površinskoj obradi i pronalazi načine za njihovo otklanjanje.

- Primjenjuje zaštitne mjere pri radu u površinskoj obradi.

- Razvija osjećaj za tačnost, odgovornost, red i izaštitu pri radu.

- Četke, špahtle - Uređaji za

nanošenje lakova prskanjem, valjanjem i nalivanjem

- Uređaj za sušenje lakova

- Kitovi za drvo - Sredstva za

bijeljenje - Lakovi - Sredstva za

poliranje - Sredstva zaštite na



Montaža i okivanje - Upoznaje moguće

varijante montaže proizvoda u konačni sklop.

- Podešavanje elemenata proizvoda.

- Dorađuje elemente u montaži.

- Okiva gotove proizvode.

- Montira proizvod. - Uočava najčešće

greške pri montaži.

- Uviđa ljepotu i vrijednost sistematičnosti u radu.

- Okovi, alat ručni - Sredstva zaštite na

radu - Formira proizvod

Tapetarska proizvodnja - Upoznaje

tapetarske alate (za udaranje,

- Rukuje tapetarskim alatom.

- Razvija marljivost. - Tapetarski alat - Tapetarske mašine - Tapetarski

58




pridržavanje, probadanje, šivenje, sječenje) i mašine;

- Navodi tapetarske materijale (puhin, meblštof, koža, skaj, opruge);

- Zna način rada i namjenu tapetarskog pneumatskog pištolja i drugih tapetarskih mašina.

- Priprema tapetarski alat za rad.

- Kroji tapetarski materijal.

- Vrši ukrasno prošivanje.

- Izvodi osnovne tapetarske radove:

- Tapaciranje sjedišta,

- Tapaciranje naslona za leđa,

- Tapaciranje rukohvata i drugo.

- Uočava najčešće greške u tape tarskoj proizvodnji i pronalazi načine za njihovo otklanjanje.

- Primjenjuje mjere zaštite pri tapaciranju.

materijal - Sredstva zaštite na

radu - Praktičan zadatak:

rad na tapaciranju komada namještaja (sjedište stolice, naslon za leđa i slično)

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Harambašić, S., Nada Kojić, N.: Primarna prerada drveta, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva Beograd, 2002. - Pantelić, V.: Tehnologija zanimanja, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva

Beograd, 2002. - Janjić, B.: Finalna obrada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva

Beograd, 2002. - Miljković, J.: Iverice i vlaknatice, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva

Beograd, 2002. - Katalozi proizvođača mašina, alata, uređaja. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Praktična nastava se izvoditi u školskoj radionici i pogonima za primarnu preradu

drveta. - Školska radionica treba da bude opremljena stolarskim radnim stolovima,

uređajima za ručnu obradu drveta sa kompletima ručnog alata za rezanje, rendisanje, dubljenje, bušenje i brušenje, stolarskim kontrolno-mjernim alatom, ručnim električnim prenosniim mašinama za rezanje, rendisanje, glodanje, bušenje i brušenje, mašinama za krojenje ploča, izradu tačnih dimenzija (rendisaljke), izradu elemenata veza, profilisanje, izradu elemenata od furnira, lijepljenje drveta, uređajima za površinsku obradu drveta i tapaciranje.

- Kabinet za izvođenje teorijskog dijela treba da posjeduje A/V sredstva, grafoskop, računar sa odgovarajućim softverom, dijaprojektorom, Internetom.

59

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - U svakom klasifikacionom periodu učenik treba da ima najmanje jednu ocjenu.

Provjera znanja se vrši iz teorijskog i praktičnog dijela. Praktični dio obuhvata sljedeće elemente:

- aktivnost učenika na časovima - provjeru praktičnih znanja (izrada praktičnog rada i odbrana) - redovnost i kvalitet vođenja dnevnika. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna, konačna ocijena, koja se izvodi iz svih elemenata teorijskog i

praktičnog dijela kao i ovjeren dnevnik iz praktične nastave. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade, viša škola iz područja drvoprerade,

VKV, V stepen iz područja drvoprerade ili majstorski ispit odgovarajućeg smjera. - Saradnik u nastavi: trogodišnja škola iz područja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima

Predmet Znanja - Tehnologija primarne

prerade drveta - Mašine u pilanskoj preradi

drveta - Mašine u proizvodnji

furnira I ploča - Tehnologija finalne obrade

drveta - Mašinska obrada drveta - Površinska obrada drveta - Osnovni materijali - Pomoćni materijali

- Primarna prerada - Tehnološki proces pilanske prerade

- Tehnološki proces izrade furnira

- Tehnološki proces izrade ploča

- Finalna obrada drveta - Tehnološki proces finalne obrade drveta

- Tehnološke operacije - Tehnološka dokumentacija

- Osnovi materijala - Karakteristike i upotreba osnovnih materijala

- Karakteristike i upotreba pomoćnih materijala

60

1.3. PRAKTIČNI RAD SA ODBRANOM 1.Ciljevi ispita Na ispitu se ocjenjuje: - stepen povezanosti stručnoteoretskih i praktičnih znanja, - poznavanje osobina i načina čuvanja i skladištenja sirovina, materijala i gotovih

proizvoda, - poznavanje postupaka ulazne kontrole i kontrole u toku rada na poslovima

obrađivača drveta, - racionalno korišćenje sredstava rada, materijala, vremena, energije, - razumijevanje toka procesa i postupaka, obuhvaćenih poslovima obrađivača

drveta, - poznavanje rada ručnim alatima u obradi drveta, - poznavanje rada ručnim prenosnim električnim mašinama u obradi drveta, - poznavanje rada na pomoćnim poslovima u okviru primarne i finalne obrade

drveta, - odgovarajući pristup i izbor tehnoloških postupaka prilikom obavaljanja zadataka

obrađivača drveta, - izrada dokumentacije vezano za tehnološki proces iz grupe poslova obrađivača

drveta, - korišćenje odgovarajućih mjera i postupaka i poznavanje propisa za obezbjeđenje

zaštite na radu i zaštite okoline. 2. Uputstvo za sprovođenje praktičnog ispita - Sadržaj ispitnih zadataka određen je datim okvirnim spiskom zadataka ili

njihovom kombinacijom. - Zadatak za praktični rad može biti i tipa projektnog zadatka, u kom bi učenik

obradio zadatu temu. Nastavnici na Stručnom aktivu definišu konkretne, pojedinačne zadatke, koji treba da su ujednačeni po težini za sve učenike.

- Za svaki pojedinačni zadatak propisuju se uslovi rada – da li se kompletan zadatak radi pred komisijom ili je zadatak moguće do određene faze, uz odgovarajuću, osnovnu, tehničko-tehnološku dokumentaciju, uraditi prije ispita, a da se finalizacija zadatka uradi na samom ispitu.

- Ako se dio zadatka radi prije ispita, član Ispitnog odbora treba da ima uvid u tok rada.

- Tehničko-tehnološka dokumentacija radi se pod nadzorom mentora, kao i sam zadatak, što mentor garantuje svojim potpisom.

- Priprema i izrada rada traje do 4 sata. - Odbrana rada traje najviše 20 minuta. 3. Okvirni spisak radova, tema, zadataka ili područja za praktični rad Praktičan rad obuhvata samostalan rad na zadatim poslovima i zadacima sa odbranom ili obradu određene teme. Sadržaj praktičnog rada/ zadatka, u zavisnosti od konkretne teme, treba da bude takav da učenik: - pripremi osnovnu tehnološku dokumentaciju za izradu konkretnog proizvoda, - izradi proizvod ili obradi određeni tehnološki proces, - odbrani rad. Kandidat može da priprema dio rada/ zadatka prije ispita, u zavisnosti od vrste zadatka, po odobrenju ispitne komisije. U tom slučaju na ispitu se radi završetak proizvoda, odnosno rada.

61

Primjeri izradaka/proizvoda za praktičan rad: - Izrada prostog konstruktivnog rama - Izrada sandučastog okvira - Izrada jednostavnih merdevina (stuba) - Izrada korita za cvijeće - Izrada stolice bez naslona (jednostavnija konstrukcija) - Izrada police za knjige (elememti iz ploča) - Izrada police za knjige (elementi od masiva) - Izrada police za knjige (elementi ploča-masiv) - Izrada niskog stočića (jednostavnija pločasta konstrulcija) - Izrada fioke (naležuća) - Izrada fioke (viseća) - Tapaciranje elementa namještaja i drugi.

Dimenzije elemenata se zadaju svakom učeniku posebno. Zadatkom se definiše šta se na elementima radi ručno, šta mašinski, kao i tehnološki zahtjevi, u skladu sa programom predmeta, koje su učenici izučavali u toku školovanja. Primjeri zadataka tipa obrade određene teme: - Stovarište rezane građe - Brodski pod i lamperija - Impregnacija drveta - Izrada furnira - Izrada šper ploča i drugi. U zavisnosti od zadate teme i konkretnog proizvodnog procesa, zadatak treba da ima sljedeće elemente: skicu stovarišta ili pogona, osnove tehnološkog postupka, skicu rasporeda mašina/radnih mjesta u liniji proizvodnje (na primjer brodskog poda, lamperije, furnira), opis mašine ili uređaja i njene namjene, uzroke nastajanja grešaka pri radu i način njihovog otklanjanja, potrebni mjerni i kontrolni alati, mjere zaštite na radu i zaštite okoline i drugo. 4. Pomagala, koji se mogu koristiti pri izradi praktičnog rada na završnom ispitu Učenicima je dozvoljeno da koriste: - mašine, alate i uređaje, u skladu sa katalozima znanja stručno-teorijskih

predmeta i praktične nastave sa tehnologijom zanimanja, - priručnike, kataloge. 3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA

Redni broj Nastavni predmet Način provjere i ocjenjivanja

1. Osnovi materijala Usmeni odgovori, pisani radovi 2. Primarna prerada Usmeni odgovori, pisani radovi 3. Finalna obrada drveta Usmeni odgovori, pisani radovi

4. Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

Usmeni odgovori, praktičan rad, dnevnik rada praktične nastave

62

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA - Učenik se upisuje u viši razred ukoliko, na kraju školske godine, ima pozitivne

ocjene iz svih predmeta, priloži dokaz o obavljenoj profesionalnoj praksi i obavi slobodne aktivnosti.

- Učenik završava dvogodišnje obrazovanje po obrazovnom programu Obrađivač drveta, polaganjem praktičnog ispita.

- Uslov za izlazak na praktični ispit je priložen ovjeren dnevnik rada praktične nastave sa tehnologijom zanimanja od oba razreda.

- Praktični ispit sastoji se iz praktičnog rada sa odbranom. - Učenik je položio praktični ispit ako je zadovoljio na oba dijela ispita. 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA - U skladu sa zakonskom regulativom o usmjeravanju djece sa posebnim

potrebama, koji donosi MPIN, škola treba da uradi individualni program realizacije obrazovnog programa. Individualni program omogućava prilagođeno izvođenje kako bi učenici dostigli propisani standard znanja u svim predmetima.

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH Programi iz stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za odrasle u skladu sa Osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako da: - Iz nastavnog plana izostavljaju se predmeti fizičko vaspitanje i slobodne

aktivnosti, koji time prestraju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je obavezna da odraslima ponudi sportske aktivnosti u koje se oni mogu dobrovoljno uključiti;

- Škola radi prilagođen program praktičnog obrazovanja, u skladu sa dokumentom Osnove za prilagođavanje obrazovnih programa obrazovanju odraslih;

- Za odrasle ne važe uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego uslovi, koje utvrdi škola u planu izvođenja obrazovnog programa za odrasle. Provjeravanje znanja izvodi se putem ispita pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeni, pisani, vježbe, praktični rad), određeni Obrazovnim programom.

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

Rednibroj

Naziv predmeta

Izvođač nastave Stručna sprema Profil stručne spreme –

područje rada

1. Osnovi materijala Nastavnik Visoka Diplomirani inženjer

drvoprerade

2. Primarna prerada Nastavnik Visoka Diplomirani inženjer

drvoprerade

3. Finalna obrada drveta Nastavnik Visoka Diplomirani inženjer

drvoprerade

4.

Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

Nastavnik Saradnik u nastavi

Visoka Srednja

Diplomirani inženjer drvoprerade, Inženjer drvoprerade, VKV, V stepen iz područja drvoprerade ili majstorski ispit odgovarajućeg smjera. Trogodišnja škola iz područja drvoprerade

63

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA - Obrazovni program izvodi se u školskom obliku. 8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Predmet Razred

Broj časova Broj časova kod kojih se odjeljenje

dijeli u grupe

Broj učenika u grupi

Ukupno

T

V

P

T V P

Osnovi materijala

I 36 36 II 33 33

Primarna prerada

I 72 72 II

Finalna obrada drveta

I II 66 66

Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

I 540 72 468 468 do 12

II 561 66 495 495 do 12

9. PROFESIONALNA PRAKSA Opšti ciljevi profesionalne prakse su: - Učenik upoznaje alat, mašine, uređaje, postupke i procese u - pogonima prerade drveta; - Povezivanje znanja stečenih iz teoretskih predmeta sa praktičnim zadacima; - Socijalizacija učenika; - Osposobljavanje učenika da primjenjuje mjere higijensko-tehničke zaštite na

radu. Učenici I razreda nakon završetka nastavne godine obavljaju profesinalnu praksu u trajanju od po 10 dana, u skladu s nastavnim planom. Profesinalna praksa se izvodi u odgovarajućim preduzećima, u pogonima prerade drveta, u zavisnosti od toga koji je dio programskih sadržaja praktične nastave realizovan u školskoj radionici. Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zadužena je škola. Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom stručno-teorijskih predmeta i praktične nastave sa tehnologijom zanimanja. O realizaciji programa profesionalne prakse učenik je obavezan da vodi dnevnik iz profesionalne prakse. U dnevniku učenik po danima upisuje sadržaje rada, a potrebno je priložiti i skice, šeme ili druge elmente tehnološko-tehničke dokumentacije. Dnevnik profesionalne prakse pregleda i ovjerava lice zaduženo za realizaciju programa profesionalne prakse. Podaci o profesionalnoj praksi (ime i prezime učenika, mjesto i vrijeme izvođenja) evedintiraju se u posebnim rubrikama u odjeljenjskim knjigama. Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za prelazak iz prvog u drugi razred kao i za završetak obrazovnog programa.

64

10. SLOBODNE AKTIVNOSTI Slobodne aktivnosti učenika su sastani dio nastavnog plana i obrazovnog programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome, da sa jedne strane doprinesu rasterećenju učenika, a sa druge strane da upotpune njihova znanja. Program slobodnih aktivnosti radi škola, polazeći od utvrdjenog broja časova u nastavnom planu ( I razred- 36 časova, II razred – 33 časa). Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio Godišnjeg plana rada škole. Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti, jer je to uslov za prelazak iz prvog u drugi razred kao i za završetak obrazovnog programa. Obrazovni program uradili: Milan Spasojević, dipl. ing. drvoprerade, JUSŠ «V. Vukadinović», Berane Naser Gargović, dipl. ing. drvoprerade, JUSŠ «V. Vukadinović», Berane Koordinacija: Zora Bogićević, CSO

obrazovni program csoa/obrazovni programi/obrazovni programi u... · prerada drveta 2 72 72 3....

Documents