obor monitor i กันยายน 2559
TRANSCRIPT
ปท 1 ฉบบท 2 กนยายน 2559
Thailand Vietnam Malaysia
Indonesia Philippines
บทบรรณาธการ
สวสดคะผอานทกทาน หลงจากทไดมการน าเสนอกรอบแนวคดยทธศาสตร ขอมลพนฐาน ตลอดจนทมาและความส าคญของนโยบาย One Belt, One Road ซงรเรมโดยจนไปในเดอนกอน เอกสาร One Belt, One Road Monitor ฉบบทสองประจ าเดอนกนยายนน สถาบนคลงปญญาดายยทธศาสตรชาตจงใครขอเสนอบทวเคราะหสถานการณของนโยบายหนงแถบ หนงเสน (One Belt, One Road) ในแงความเกยวของกบประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอ อาเซยน (ASEAN) อนไดแก ไทย อนโดนเซย มาเลเซย เวยดนาม และฟลปปนส ผานแนวคดของสถาบนคลงสมองในเอเชยอยาง ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute ของสงคโปร และ National Institute of International Strategy ของจน
สาระส าคญของเอกสารฉบบนจะท าใหทานทราบถงมมมองดานโอกาสและความทาทายทประเทศอาเซยนมตอนโยบาย One Belt, One Road ตลอดจนการเตรยมความพรอมเพอรบการเปลยนแปลงทจะมาพรอมการการขยายเสนทางเศรษฐกจครงใหญน
ยวด คาดการณไกล
บรรณาธการ
สารบญ
หนา บทบรรณาธการ
ONE BELT, ONE ROAD กบความรวมมอเชงยทธศาสตรจน-ไทย: 1 โอกาส ความทาทาย และขอเสนอแนะ ความรเรมยทธศาสตร ONE BELT, ONE ROADและระเบยบของภมภาคเอเชย 4 มมมองจากจาการตา ONE BELT, ONE ROAD มาเลเซย และ จน 6 เวยดนามกบเสนทางสายไหมทางทะเล 8 ONE BELT, ONE ROAD กบฟลปปนส ภายใตการบรหารของ DUTERTE 10
1
ONE BELT, ONE ROAD
กบความรวมมอเชงยทธศาสตรจน-ไทย: โอกาส ความทาทาย และขอเสนอแนะ
ในบทความทเขยนเปนภาษาจนเรอง One Belt One Road and Sino-Thai Strategic Cooperation: Opportunities, Challenges and Recommendations ดร . Zhou Fangye นกวจยสถาบนยทธศาสตรเอเชย-แปซฟกและโลก Chinese Academy of Social Sciences (CASS) กลาววาส าหรบความสมพนธจนไทย การสราง One Belt One Road ถอเปนทงโอกาสเชงยทธศาสตร และเปนทงความทาทายดวย ในดานหนง การสราง One Belt One Road จะสงเสรมการพฒนาความรวมมอยทธศาสตรจนไทย ทงยงเปนแรงกระตนและโอกาสทดในการผลกดนความสมพนธจนไทยใหลกซงมากยงขนดวย แตอกดานหนง ในระหวางกระบวนการรวมมอเชงยทธศาสตรในการสราง One Belt One Road นน หลกเลยงไมไดทจะตองมความแตกตาง ความเขาใจทไมตรงกน แมกระทงความ
ขดแยงเกดขนระหวางสองฝาย จงท าใหสงผลกระทบตอความสมพนธจนไทย บทความนจะวเคราะหวาการสราง One Belt One Road นนจะกอใหเกดโอกาสและความทาทายตอความสมพนธจนไทยอยางไรรวมทงใหขอเสนอแนะของผวจยในตอนทายดวย
การสราง OBOR ตอบสนองความตองการในการปฏรประบบขบเคลอนและพฒนาประเทศของไทยในปจจบน การสราง One Belt One Road ทงแบบทวภาคและพหภาคนน มสวนชวยในการยกระดบและขยายขอบเขตความรวมมอระหวางจน-ไทยใหมากขน โดยเฉพาะอยางยงชวยอ านวยความสะดวกส าหรบความรวมมอดานการลงทน ซงไดตอบสนองความตองการในการปฏรประบบขบเคลอนและพฒนาประเทศของไทยในปจจบน
ภาพ: http://media.gettyimages.com/photos/thai-prime-minister-prayut-chanocha-meets-with-chinese-president-xi-picture-id460797436
National Institute of International Strategy
Chinese Academy of Social Sciences
2
ส าหรบประเทศจน การใชนโยบาย One Belt One Road มาเปนตวผลกดนพฒนาความสมพนธจนไทยใหกาวหนาแนนแฟนยงขนนน มความหมายอนส าคญเชงยทธศาสตร เพราะประเทศไทยตงอยตรงกลางของอาเซยน เปนจดเชอมโยงทส าคญของการแลก เปลยนระหวางโลกตะวนออกและตะวนตกนบแตโบราณกาล และต งแตปลายศตวรรษท19 จนถงปจจบน ประเทศไทยเปนจดยทธศาสตรของการแขงขนทางภมรฐศาสตรระหวางมหาอ านาจในระดบพหภาค เชน ทกวนน สหรฐอเมรกายงถอวาประเทศไทยเปนจดส าคญของยทธศาสตรการกลบมาสเอเชย-แปซฟก (Pivot to Asia) ดวย เพราะฉะน น ถามองในแงภมร ฐศาสตร การผลกดนความสมพนธจนไทยใหแนนแฟนขนนน ไมเพยงแตจะสงเสรมมตรภาพระหวางประเทศจนและประเทศเพอนบานรายรอบ ผลกดนการสรางระเบยงเศรษฐกจจน-อาเซยน ท าใหภาคตะวนตกเฉยงใตของประเทศจนสามารถเชอมโยงกบเอเชยตะวนออกเฉยงใตภาคพนทวป และออกสมหาสมทรอนเดยโดยทางบกได ทงยงชวยสงเสรมความไวเนอเชอใจกนระหวางประเทศจนและประเทศในอาเซยนใหมากขน รวมทงชวยถวงดลและลดความกดดนส าหรบประเทศจนทมอยจากการด าเนนยทธศาสตรของสหรฐอเมรกาในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ส าหรบประเทศไทย โครงสรางทเปดกวางของ One Belt One Road ไม เพยงแตมส วนชวยในการปฏบตตามจารตนโยบายการตางประเทศไทยทเนนความสมดล การถวงดล การหาโอกาสและผลประโยชนจากการตอสแขงขนเชงภมรฐศาสตรระหวางมหาอ านาจ เชน จน สหรฐ ญปน อนเดย และทส าคญกวานนคอ One Belt One Road จะมส วนชวยในการดงดดทนและทรพยากรจากภายนอกมาชวยในการปฏรประบบการพฒนาประเทศและเศรษฐกจของไทย อนจะชวยลดปญหาความแตกแยกในสงคมและการปะทะทางการเมองทอาจเกดขนจากการปฏรปประเทศดวย ดงน น การสราง One Belt One Road จงถอเปนโอกาสทองทหาไดยากในประวตศาสตรส าหรบรฐบาล พล.อ.ประยทธ ซงเอออ านวยใหประเทศไทย
สามารถสรางเสรมความรวมมอเชงยทธศาสตรกบจน และผลกดนการปฏรประบบขบเคลอนและพฒนาประเทศของไทยใหส าเรจราบรน
ในภาพรวมแลว การสราง One Belt One Road จะเปนแรงกระตนการพฒนาและโอกาสทองในดานตางๆ ดงเชน
1. การเชอมโยงทางนโยบายซงกนและกนท าใหเกดความ เหนพอ งต อ งกน ในความร วมมอ เชงยทธศาสตรระหวางจน -ไทยมากขน และการประสานนโยบายระหวางจน-ไทยผานกรอบของ OBOR หรอกรอบทเกยวเนองกนอยาง AIIB ยงชวยขยายกรอบความรวมมอจน-ไทยจากทวภาคใหเปดกวางถงระดบพหภาคดวย ซงผลทสดท าใหประ เทศไทยเสมอนไดขนขบวนรถไฟแห งเศรษฐกจของจนไปพรอมกนดวย
2. การเชอมโยงดานโครงสรางพนฐานจะมสวนชวยอยางส าคญในการพฒนาเศรษฐกจทองถนและภมภาคของไทยใหดขน สงเสรมการกระจายทรพยากรใหสมดลมากยงขน เพอลดปญหาการพฒนาทไมสมดลของประเทศไทย
3. การเชอมโยงดานการคาระหวางประเทศผาน OBOR จะมสวนชวยในการแกไขปญหาคอขวด ความตบตนทางการคาระหวางจน -ไทยในระยะกลางและระยะยาว รวมทงสงเสรมบรรยากาศการลงทนระหวางจน-ไทยใหดยงขน ซงจะเปนแรงกระตนทส าคญส าหรบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย
4. การเชอมโยงดานการเงนกบจนมสวนชวยในการเพมขดความสามารถในการควบคมและปองกนปญหาวกฤตการเงน เพมพนศกยภาพการบรการดานการเงนระหวางประเทศใหดขน เปนอกหนงแรงกระตนในการยกระดบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย
5. การเชอมโยงระหวางประชาชนและประชาชนมสวนชวยในการเพมพนความเขาอกเขาใจระหวางประชาชนจน -ไทย สงเสรมอตสาหกรรมการทองเทยวของไทยใหเตบโตในตลาดจน และเปนแรงส าคญใหมทชวยพฒนาเศรษฐกจไทย
3
ความทาทายของยทธศาสตร One Belt One Road ในไทย: ตองพฒนาการประสานงาน
ความรวมมอโครงการรถไฟไทย-จนคอนขางไมราบรน สะทอนใหเหนถงความทาทายหลายประการในความรวมมอเชงยทธศาสตรจน-ไทยในการสราง OBOR เชน การแขงขนเชงภมรฐศาสตรระหวางมหาอ านาจในระดบพหภาค และความเขาใจทแตกตางกนในเรองการแบงผลประโยชนระหวางจน-ไทย รวมถงความแตกแยกระหวางกลมผลประโยชนภายในไทยเอง ตางสงผลกระทบตอการพฒนาความสมพนธระหวางจน-ไทย จากการส ารวจพบวา ปญหาใหญสามประการท
กระทบตอการสรางยทธศาสตร OBOR มดงน 1. ปญหาดานการแขงขนเชงภมรฐศาสตรระหวาง
มหาอ านาจในระดบพหภาค ส าหรบประเทศไทย จนเปนประเทศเพอนบานทด
ตงแตโบราณกาลและกยงเปนประเทศมหาอ านาจใหมดวย เพราะฉะน น การทประเทศไทยจะตองวเคราะหและตดสนใจถงเรองความตองการ/ขอเรยกรองดานภมรฐศาสตรของประเทศจนหลงจากทไดข นมาเปนมหาอ านาจอนดบสองของโลกแลวนน เปนหวขอส าคญทตองไตรตรองใหดส าหรบชนชนน าและผก าหนดนโยบายของไทย ซงตองเลอกยทธศาสตรประเทศทเหมาะสมเพอความอยรอดและผลประโยชนสงสดของประเทศชาต ส าหรบการสราง OBOR จนยดหลกการของการอย
รวมกนอยางสนตและหลกการความรวมมอแบบเปดกวาง ซงเนนถงผลประโยชนรวมกน (win-win cooperation) และกระบวนการมสวนรวมอยางกวางขวาง ( inclusive pro-cess) อยางไรกตาม ในปจจบนมคนจ านวนมากยงไมแนใจว า OBOR จะ เ ปนรปธรรมมากนอยเพยงใด จนจงจ าเปนตองท าความเขาใจดานการทตอยางเปนระบบตอประเทศตางๆ ทเกยวเนองกบ OBOR รวมทงประเทศไทย เพอยนยนถงความจรงจงของจนในการท ายทธศาสตร OBOR และเพอลดความกงวลใจวาจนเปน “ภยคกคาม” ของโลก
2. ปญหาดานความเขาใจในการแบงผลประโยชนรวมกนระหวางจน-ไทย
ในสวนนผวจยมองวารฐบาลไทยยงขาดวสยทศนระยะยาวส าหรบการคนทนของโครงการรถไฟไทยจน และประเทศไทยกยงขาดความมนใจในอนาคตทางเศรษฐกจจนดวย จากการทเศรษฐกจจนในชวงนไดชะลอตวเขาสภาวะปกตใหม หรอ new normal
3. ปญหาดานความแตกแยกระหว างกลมผล ประโยชนภายในประเทศไทย ปจจบนประเทศไทยก าลงอย ในชวงการปฏรป
ประเทศ กลมผลประโยชนตางๆ ในไทยตางกหวงวากลมตนจะไดรบประโยชนจากกระบวนการปฏรป ฉะนน ในโครงการใหญๆ กลมผลประโยชนกยากทจะถอยหรอยอมเสยสละใหผอ น ส าหรบโครงการรถไฟไทยจนนนอาจสงผลกระทบตอกลมผลประโยชนสองกลมใหญ ไดแก 1. กลมผลประโยชนทไดรบผลกระทบจากการสรางรถไฟไทยจนอยางแนนอน ตวแทนส าคญคอกลมอตสาหกรรมยานยนตของทนญปน 2. กลมผลประโยชนทอาจจะโดนกระทบจากการสรางรถไฟไทยจน กลาวคอการสรางรถไฟไทยจนจะสงเสรมการพฒนาเขตพนทรายทาง ดงนน วงการอสงหารมทรพย วงการการขนส ง โลจสตกส การพฒนา เขตอตสาหกรรม และอตสาหกรรมการทองเทยวจะไดร บผลประโยชนอยางแนนอน ในขณะทกลมพอคาและนกการเมองทองถนอาจสญเสยผลประโยชนไปบางถาไมไดเขารวมในวงการตางๆ เชน ตวแทนสมาคมหอการคาตะวนออกเฉยง เหนอของไทยไดแสดงขอคดเหนตอรฐบาลในเดอนมนาคม พ.ศ. 2559 วาใหรฐบาลไทยยกเลกโครงการรถไฟไทยจนและหาแหลงทนภายในประเทศไปพฒนารถไฟรางคจากกรงเทพฯ ไปถงเขตอสานแทน เพอรกษาผลประโยชนของกลมผลประโยชนทองถนเอาไว
ขอเสนอแนะ ผวจยขอเสนอวาจ าเปนตองสรางเครอขายการ
แลกเปลยนและความรวมมอส าหรบ OBOR ในหลายระดบและในทกดานดวย เพอเพมพนความสามารถในการพฒนาความรวมมอเชงยทธศาสตรจน-ไทย
* * * * *
เอกสารอางอง Zhou Fangye. One Belt One Road and Sino-Thai Strategic Cooperation: Opportunities, Challenges and Recommendations. National Institute of International Strategy. Chinese Academy of Social Sciences.
4
การรเ รมยทธศาสตร One Belt, One Road นบเปนสญญาณทก าลงสะทอนบทบาทความเปนผน าของจนเปนอยางด จนไดประกาศทมงบประมาณกวา 4 หมนลานดอลลารในการพฒนาโครงสรางพนฐานเพออ านวยความสะดวกดานการคาการลงทนตามแผนเสนทางสายไหมทางบกและทางน าจากเอ เชย เชอมตอไปยงภมภาคอนๆ ทงน หากแผนการลงทนดงกลาวส าเรจ ต าแหนงทต งของประเทศจนจะกลายเปนหวใจส าคญของสถาปตยกรรมการคาในเอเชยไดไมยาก แตอยางไรกตาม การผงาดขนเปนผน าในครงนมทงโอกาสและความทาทายทจนจะตองเผชญ
ในมมมองของอนโดนเซย ยทธศาสตร OBOR จะเปนกลไกทชวยกระชบความรวมมอระหวางจนกบประเทศพนธมตรใหแนนแฟนยงขน นอกจาก น แผน Chinese Maritime Silk Road (MSR) ของจน
ยงถกคาดการณวาจะเปนประโยชนตอนโยบายความเปนศนยกลางทางทะเล (maritime fulcrum) ทอนโดนเซยไดวางไว โดยคาดวาอนโดนเซยจะไดประโยชนอยางมากจากเงนลงทนเพอการพฒนาโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางน าของจน เชน กรณการกอสรางทาเรอระหวางประเทศใน Bitung และ Kuala Tanjung เมองทาส าคญของอนโดนเซย ทวาในเวลาเดยวกน ยทธศาสตร OBOR กไดสรางขอกงวลเกยวกบความมนคงระหวางประเทศอย ไม นอย เน องจากการลงทนโครงสรางพนฐานทางน าในทายทสดจะเปนโอกาสทท าใหกองทพเรอของจนเขาครอบง าทาเรอน าลกของประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดงายขน ซงนนอาจหมายถงการขยายอทธพลอนจะสงผลกระทบตอดนแดนขอพพาทระหวางจนกบประเทศในอาเซยนได
ASEAN Focus
by ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute
ความรเรมยทธศาสตร ONE BELT, ONE ROAD และระเบยบของภมภาคเอเชย
มมมองจากจาการตามมมองจากจาการตา
ภาพ: http://www.futurecenter.ae/upload/shutterstock_207995719--edited.jpg
5
นอกเหนอจาก OBOR แลว ลาสดจนยงไดแสดงทาทของนโยบายการทตเชงรกมากขนในการก าหนดระเบยบภมภาค โดยการพฒนาทส าคญทสดคอการจดตงธนาคารเพอการลงทนโครงสรางพนฐานแหงเอเชย (Asian Infrastructure Investment Bank: AIIB) จากด ารของรฐบาลจน ซงสถาบนการเงนนไดสรางความทาทายตอธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (Asian Development Bank) และธนาคารโลกทมสหรฐอเมรกาเปนหวหอกใหญในการกาวขนมาเปนแหลงเงนทนของเอเชยแทนท นอกจากน จนยงมความพยายามทจะสถาปนาขอตกลงทางการคาเพอเปนทางเลอกใหมส าหรบประเทศตางๆ ซงขอตกลงนคาดวาจะกลายมาเปนคแขงส าคญของความตกลงหนสวนเศรษฐกจภาคพนแปซฟก (Trans Pacific Partnership: TPP) ของสหรฐอเมรกา ขณะเดยวกน ในการประชมวาดวยการสงเสรมปฏสมพนธและมาตรการสรางความไวเนอเชอใจระหวางประเทศในภมภาคเอเชย (Conference on Interaction and Confidence Building Measures in Asia: CICA) ในป 2014 ผน าจนยงไดเรยกรองใหมการรเรมสงทเรยกวา “สถาปตยกรรมความรวมมอดานความมนคงใหมในภมภาค” ท เ นนกระชบความสมพนธระหวางประเทศในเอเชยใหเขมแขงและลดความส าคญของสหรฐอเมรกาในภมภาคใหนอยลง
ความพยายามก าหนดความสมพนธระดบภมภาคเอเชยใหมทมาพรอมกบการด าเนนยทธศาสตร OBOR ของจนในครงนไดสรางความอดอดใจใหแกอนโดนเซยรวมไปถงประเทศสมาชกอาเซยนอยไมนอย ในวนใดวนหนงประเทศเหลานอาจตกเปนเครองมอของการแขงขนระหวางประเทศมหาอ านาจโดยมรตว ดงนน จงนบเปนความทาทายของอาเซยนทจะตองรวมกนรกษาความมนคงในภมภาคไวอยางเหนยวแนนควบคไปกบการสรางการพฒนาดานเศรษฐกจบนเสนทางสายไหมในอนาคต
* * * * *
เอกสารอางอง Iis Gindarsah. China’s Strategic Initiatives and
Regional Order in Asia: The View from Jakarta. ASEANFocus. ออนไลน https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ ASEANFocus JunJul16.pdf
ภาพ: https://mrkhoeofficeroom.files.wordpress.com/2014/11/maritim2.jpg
6
ONE BELT, ONE ROAD
มาเลเซย และ จน
เมอกลาวถงความเคลอนไหวของจนเรอง OBOR ในอาเซยนภาคพนสมทร จนไดเขาไปมบทบาทในกจการทาเรอหลายแหงตงแตกอนสจนผงไปประกาศความรเรม OBOR ทรฐสภาอนโดนเซยเมอป 2013 ในป 2014 จนเขาไปบรหารทาเรอ รวมถงอตสาหกรรมอาหารฮาลาลของมาเลเซย เพอใชทาเรอมาเลยเปนศนยการขนสงดานโลจสตกสกระจายสนคาไปทวโลก ในป 2015 มณฑลกวางตงไดประกาศลงทนในโครงการทา เรอน าลก Malacca Gateway และ เขาไปสรางโครงการอสงหารมทรพยมากมายตลอดชายฝ งยะโฮร รวมทงการรถไฟจนยงไดเขาไปรวมทนและเปดส านกงานในกวลาลมเปอร คาดวาเพอเตรยมใหจน
ไดสทธในการสรางรถไฟความเรวสงเชอมนครหลวงของมาเลเซยลงสเกาะสงคโปร
แนนอนวานเปนเพยงตวอยางเทานน สรปวาจนเขาไปท ากจกรรมทางเศรษฐกจมากมายหลายโครงการ หลากรปแบบมาหลายปแลวในมาเลเซย ไมวาจะกจการทาเรอ รถไฟ แมแตอตสาหกรรมอาหารฮาลาล ทงลงทน รวมทน เขาซอกจการ เขาไปเปนผถอหน ฯลฯ หลายกจกรรมเหลานดเผนๆ เหมอนแยกกน ท า แตเมอมองรวมกนแลวกคอสวนยอยทรวมกนเปน “เสนทางสายไหมทางทะเลในศตวรรษท 21” ตามโครงการ One Belt, One Road นนเอง
ASEAN Focus
by ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute
ภาพ: http://www.freightweek.org/index.php/latest-
news/85-rail/1347-kerry-signs-up-to-obor-plan
7
นอกจากโครงการลงทนทางโครงสรางกายภาพแลว ยงมขอตกลงประสานกฎระเบยบศลกากรและการตรวจคนเขาเมองระหวางทาเรอของจน 10 ทากบทาเรอของมาเลเซย 6 ทา เพออ านวยความสะดวกการตดตอคาขายขนสงระหวางจนกบมาเลเซยในทองทะเลแหงอาเซยนทจะเพมมากขนในอนาคต ไมเพยงเทาน ทางการมาเลเซยยงประกาศดวยวาอาจมแผนความรวมมอทางการทหารและความมนคงกบจนในอนาคต
อยางไรกด ดาโตะ สตเวน ซ.เอม.หวอง รองผอ านวยการ Institute of Strategic and International Studies (ISIS) มาเลเซย ผเขยนบทความนกเตอนดวยวา การขบเคลอน OBOR ของจนในมาเลเซยน น มอปสรรคส าคญอยทขอพพาททะเลจนใตทมรวมกนอย หากจนท าอะไรเกนเลยไปกมสทธถกมองวาเปนการคกคามจากเพอนบาน โดยมกรณทเรอตรวจการณชายฝ งของจนเขามาปรากฏตวทางใตไกลถงนานน าบรเวณรฐซารารกบนเกาะบอรเนยวของมาเลเซยในป 2013 และในป 2016 น เรอประมงจนจ านวนหนงรอยล าทขนาบดวยเรอตรวจการณกไดแลนเขามาในนานน ามาเลเซย จนเกดการกระทบกระทงกนมาแลว
* * * * *
เอกสารอางอง
Steven C.M. Wong. OBOR, Malaysia and China.
ASEAN Studies centre at ISEAS-Yusof
Ishak Institute. ออนไลน https://www.iseas.
edu.sg/images/pdf/ASEANFocus Jun
Jul16.pdf
ภาพ: http://www.siamintelligence.com/wp-content/uploads/2012/07/-China-ASEAN-South-China-Sea.jpg
8
เวยดนามเวยดนาม กบเสนทางสายไหมทางทะเล
ภาพ: http://news.xinhuanet.com/english/201511/08/XxjiweE005005_20151108_BNMFN0A002_11n.jpg
ASEAN Focus
by ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute
สถานการณความพยายามผลกดนเสนทางสายไหมทางทะเล (MSR: Maritime Silk Road) ของจนในเวยดนามในตอนน กคลายกบมาเลเซย คอมศกยภาพในการเชอมโยงอยสง แตกมอปสรรคในการพฒนาความรวมมอตอไปจากปญหาพพาทในทะเลจนใตและกระแสตอตานจนจากสงคมเวยดนามน าโดยนกวชาการและภาคประชาสงคมบางกลม ทกลวการแผอทธพลทางเศรษฐกจการเมองและการทหารของจนลงมาในเวยดนาม
ในการพบปะกนระหวางผน าและเจาหนาทระดบสงของจนและเวยดนามหลายครงในชวงไมกปทผานมานบแต OBOR ไดรบการประกาศในป 2013 นน ปกกงกลาววาเวยดนามเปนจดส าคญในโครงการ
เสนทางสายไหมทางทะเลของจน โดยทตงทางภมศาสตรจะท าใหเวยดนามอยในฐานะเปนจดพกแหงแรกของเสนทางสายไหมทางทะเลบนแผนดนเอเชยตะวนออกเฉยงใต นอกจากน จนยงหมายตาทาเรอทเมองไฮฟองบรเวณเวยดนามตอนเหนอ ซงเปนเมองทาทใหญทสดของเวยดนามในภาคเหนอ ใหเปนทาเรอขนสงสนคาน าเขาสงออกใหมภายใตโครงการเสนทางสายไหมทางทะเล เพอชวยระบายความแออดของทาทเซยงไฮและฮองกง โดยจะขนถายสนคาลงจากเรอทไฮฟองและบรรทกตอไปยงดนแดนตอนในของจน ลดจ านวนสนคาทตองขนไปถงเซยงไฮและฮองกง ซงจนและเวยดนามไดบรรลขอตกลงปรบปรงขยบขยายทาเรอทไฮฟองแลว คาดวาพรอมจะรองรบ
9
เปาหมายดงกลาวไดในป 2018 นอกจากน ร ฐบาลจนและเวยดนามยงบรรลขอตกลงเชอมตอระเบยงเศรษฐกจเสนเจน-ไฮฟอง เพอเชอมเมองทาใหญสดของเวยดนามตอนเหนอกบศนยกลางการคาของจนตอนใตนบตงแตป 2013 และยงมการศกษาความเปนไปไดในการสรางรถไฟความเรวสงเชอมจากชายแดนจน-เวยดนามเขากบเมองฮานอยและไฮฟองดวย นอกจากน เวยดนามยงเปนสมาชกกอตงธนาคาร AIIB กองทนส าหรบด าเนนการ OBOR ดวย
กลาวโดยสรป แมจะปจจยเหลานจะท าใหดเหมอนวา OBOR ในเวยดนามมอนาคตทสดใส อยางไรกตาม เมอพดถงความระแวงจนแลวนน ไมมใครเกนเวยดนาม ขอพพาทในทะเลจนใตและกระแสตอตานจนในสงคมเวยดนามจะเปนแรงเสยดทานตอ OBOR ในเวยดนามอยางมาก ในกลางป 2014 ธรกจของจนทมาลงทนตกเปนเปาการประทวงและท าลายของชาวเวยดนามหลงจนเคลอนแทนขดเจาะน ามนเขาไปในนานน าพพาทบรเวณหมเกาะพาราเซล กระแสสงคมในเวยดนามนยงไดออกมากดดนรฐบาลของตนใหเปดเผยขอมลและโปรงใสมากขนในกจการทตดตอตกลงกบจนในเรองตางๆ ปจจบน แมจะมขอตกลงเกยวกบ OBOR กนระหวางเวยดนามกบจนออกมาแลวในหลายกรณดงทกลาวไป แตรฐบาลเวยดนามกยงไมออกตวสนบสนน OBOR ของจนอยางเปนทางการ ในขณะท
ออกมาชนชมสนบสนนโครงการ “คแขง” อยาง TPP (Trans-Pacific Partnerships) ของอเมรกาอยางออกหนา
* * * * *
เอกสารอางอง Phuong Nguyen. Vietnam and the Maritime Silk
Road. ASEANFocus. ออนไลน https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ ASEANFocus JunJul16.pdf
ภาพ: http://www.jljmaritime.com/wp-content/uploads/maritime-areas-of-operations.jpg
10
ONE BELT, ONE ROAD กบฟลปปนส
ภายใตการบรหารของ RODRIGO DUTERTE
ASEAN Focus
by ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute
One Belt, One Road ไดรบการขนานนามจากนกวเคราะหชาวจนวาเปน “ยทธศาสตรใหมอนยงใหญ” จนเทยบไดกบนโยบายการปฏรปและเปดประเทศของเตงเสยวผงในทศวรรษท 1970 ซงเปนจดเรมตนทพลกโฉมใหจนกาวขนมาเปนประเทศเศรษฐกจชนน าดงเชนในปจจบน ทงน การยกยองถงความยงใหญของ OBOR ดจะไมเกนจรงนก เพราะนโยบายเสนทางสายไหมทางทะเล (Maritime Silk Road: MSR) มแนวโนมทจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงไม นอยตอภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต หลายสงระหวางจนและอาเซยนจะเชอมโยงถงกนเปนเสนเดยวทงระบบโครงสรางพนฐาน การคา การลงทน ไมเวนแมกระทงการตดตอเชอมโยงกนระหวางประชาชน
อนง OBOR และ MSR มความหมายอยางไรตอฟลปปนส ซงปจจบนยงมกรณพพาทเกยวกบสทธ
ทางทะเลในพนททะเลจนใตกบจนคอนขางรนแรง และฟ ลป ป นส จ ะ ส ามา รถ เพ ม โ อ ก าส ในก า รส ร า งผลประโยชนจาก MSR ไดหรอไม?
ในครงแรกทมการประกาศเสนทางของ MSR ผสงเกตการณหลายฝายมองวาจนเลอกทจะละเวนการเชอมโยงเสนทางการคาและวฒนธรรมผานฟลปปนส แตฝายจนกลบปฏเสธขอสนนษฐานดงกลาวโดยใหเหตผลวาทงสองชาตมความสมพนธทางการคาและปฏสมพนธระหวางประชาชนทดตอกนมาอยางยาวนาน แตจนถงขณะน ความรวมมอทางทะเลของจนกบฟลปปนสกยงไมคบหนาเทาใดนก อยางไรกตาม การสนบสนนจากจนกอาจไมใชสงทฟลปปนสตองการเสยทเดยวเพราะทางการมะนลาไดประกาศวา GDP ในปลาสดมอตราการเตบโตในระดบสงซงนบเปนความ โชคดทเศรษฐกจฟลปปนสสามารถเตบโตไดโดยไมตอง
ภาพ: http://media.philstar.com/images/the-philippine-star/nation/20140926/Philippine-and-Chines-flags-3.jpg
11
พงพาจนเหมอนประเทศเพอนบานในอาเซยน แตถงกระน น การเปลยนตวผน าประ เทศมาส ยคของประธานาธบด Duterte ในปจจบนกท าใหนโยบายทฟลปปนสมตอ OBOR และ MSR เรมเปลยนแปลงไป โดยนโยบายเศรษฐกจลาสดของรฐบาล Duterte ใหความส าคญกบการพฒนาโครงสรางพนฐานโดยเฉพาะการสรางความรวมมอดานการพฒนาทาเรอเหนอกวาเสนทางรถไฟและถนนทางบก ขณะนฟลปปนสก าลงแสดงทาทตองการงบประมาณชวยเหลอดานการลงทนจ านวนมหาศาลซงมแตจนเทานนทจะสามารถเตมเตมใหได จดดงกลาวจงถอเปนโอกาสทจะน าไปสความรวมมอระหวางสองประเทศในเสนทางสายไหมทางทะเล
กลาวโดยสรป แมวาความสมพนธระหวางจนกบฟลปปนสจะถกปกคลมไปดวยความตงเครยดทางการเมอง แตในเวลาเดยวกนทงสองประเทศกมปฏสมพนธทางการคาและการทองเทยวทเตบโตอยางตอเนอง ฉะนน มตใดเพยงมตเดยวจงอาจมไดเปนตวแปรทก าหนดความสมพนธทงระบบทจนและฟลปปนสมตอกน
* * * * * เอกสารอางอง
Aileen S.P. Baviera. OBOR and the Philippines under Duterte. ออนไลน https://www.iseas. edu.sg/images/pdf/ ASEANFocus JunJul16.pdf
ภาพ: http://img00.deviantart.net/5c2b/i/2016/021/4/0/ duterte_2016_by_ronzmichael-d9orh5d.jpg
12
ผอ านวยการสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต : ศ.ดร.เอนก เหลาธรรมทศน บรรณาธการ: นางสาวยวด คาดการณไกล เรยบเรยง: นายเทวน แซแต นางสาวจฑามาศ พลสวสด นายปาณท ทองพวง ภาพปก: http://www.straitstimes.com/sites/default/files/articles/2015/08/04/st_20150804_xtommy_1569887.jpg ปทเผยแพร: กนยายน 2559
ดรายละเอยดเพมเตมไดท www.rsu-brain.com
ทอยตดตอ สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 637/1 ถนนลาดพราว เขตจตจกร กทม. 10900 โทรศพท 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064