OBEZİTE NEDİR? NEDENLERİ,ÖNLENMESİ

OBEZİTE

• Obez-Obese-şişman• Obesus sözcüğünden türeyen bir isim olup, ‘’çok yemek yiyen’’ anlamına gelmektedir

Besinlerle alınan enerji miktarının, harcanan enerji

miktarını aştığı durumda ortaya çıkar.

Vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya

çıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir

hastalıktır.

ŞİŞMANLIK,

• Enerji alımının fazlalığı aşırı yeme, daha çok

yağ ve şeker içeren besinleri yeme, öğün

atlama, hızlı yeme gibi yanlış beslenme

alışkanlıkları nedeniyle olurken,

• Enerji harcamasının azlığı ise hareketsiz

yaşam nedeniyle olmaktadır.

OBEZİTE• Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) belirlemelerine göre toplumun

– %25’i obez

– %25’i fazla kilolu

– %25’i de normal kilolu dur.

• Normal kilolu olan grup genetik olarak obeziteye eğilimlidir. Diyetine dikkat etmediği zaman kolaylıkla kilo alarak fazla kilolu veya obez sınıfına geçiş gösteren bireylerdir.

http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/index.html

TÜRKİYE’DE

ERKEKLERİN %21.2’Sİ

KADINLARIN %41.5’İ

OBEZ

FON 241 Weight Management; L. Zienkewicz

Yağ hücreleri boyutlarını 20 kat, sayılarını ise 1000 kat artırabilme kapasitesine sahiptir

Büyüme sırasında yağ hücrelerinin sayısıartar

Enerji alımı>Enerji tüketimiYağ hücrelerinin boyutları artar

Yağ hücreleri ulaşabilecekleri en büyük boyuta ulaştıktan sonra bile fazla enerji alımı devam ederse hücre sayısı tekrar artmaya devam eder

Yağ kaybıyla hücrelerin boyutu azalır ancak sayısı azalmaz

YAĞ HÜCRESİ GELİŞİMİ• Yağ kaybıyla yağ hücresi boyutları azalır ancak

sayısı değişmez.

• Daha fazla yağ hücresine sahip olan bireyler daha hızlı kilo almaya yatkındırlar.

• Bu nedenle amacımız yağ hücresi sayısını arttırmamak olmalıdır.

• Obeziteyle mücadele çocukluk döneminde başlamalıdır.

OBEZİTE SIKLIĞI ÜLKEMİZDENEDEN ARTIYOR?

• Fast-food benzeri hazır yiyeceklerin tüketiminde artış olması

• Yüksek enerjili içecek tüketiminin fazla olması• Porsiyonların büyümesi• Sebze-meyve tüketiminin azalması• Ulaşımda araç kullanımının artması...• Fizik aktivite yapmaya uygun olmayan çevre

Kalori farkı: 257 kalori

Hamburger

Önceden Şimdi

333 kalori 590 kalori

Kahve

Kahve

Mocha-Latte Kahve

45 kalori

350 kalori

Kalori farkı: 305 kalori

Fazladan alınan 305 kaloriyi yakmak için ne kadar süre ile yürüyüş yapmak gerekir? 

Sağlıklı ağırlık düzeyini devam ettirmek içinAlınan kalori= Harcanan kalori

1 saat 20 dk yürüyüş

YETİŞKİNLERDE OBEZİTENİN GELİŞİMİNDE BAŞLICA RİSK FAKTÖRLERİ;

• Fiziksel aktivitede azalma• Beslenme alışkanlıkları• Yaş• Kadın olmak• Doğum sayısı• Evlilik• Sigarayı bırakmak• Alkol alımı• Ailede obez bireylerin olması• Psikolojik nedenler

ÇOCUKLUK ÇAĞI OBEZİTENİN NEDENLERİ;

• Anne ve babada obezitenin olması• Ailesel aktivite alışkanlığı,• Ailenin beslenme alışkanlığı• Ayaküstü beslenme• Okullarda enerji yoğunluğu fazla olan

atıştırmalık besinlerin tüketilmesi

OBEZİTE ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR

.

ÇOCUKLUK TİPİ ŞİŞMANLIK

YAĞ HÜCRESİSAYISIARTAR. ERİŞKİN TİPİ

ŞİŞMANLIK

YAĞ HÜCRESİHACMİ ARTAR.

Ağırlığın Denetimi Çocukluktan başlamalıdır.

OBEZİTE İLE İLİŞKİLİ DURUMLAR

• Diyabet – Obez olanlarda Tip 2 Diyabet gelişme riski obez olmayanlara göre 20 kat daha fazladır.

• Hipertansiyon- Yaklaşık 5 kat risk artar.

• Koroner arter hastalığı& inme – Obez Kadınlarda 2.4 kat erkeklerde 2 kat risk artar.

• Kanserler – Sigara kullanmayan bireylerde meydana gelen tüm kanserlerin %10’u obezite ile ilişkilidir.

• İnfertilite (Kısırlık)– Kadınlardaki primer infertilitenin %6’sı obezite ile bağlantılıdır.

ERİŞKİNDE OBEZİTE TANISI

• Antropometrik ölçümler

– Beden kitle indeksi

– Bel çevresi(santral obezite)

– Bel-kalça oranı

BEDEN KİTLE İNDEKSİ

BKİ’niz normal olsa bile bel çevresi ölçümünüzü değerlendirin

BEDEN KİTLE İNDEKSİ SINIFLAMASI

BEL ÇEVRESİ ÖLÇÜMÜ VE ANLAMI• Vücuttaki toplam yağ miktarı önemli olmakla

beraber, yağın nerede biriktiğini bilmek daha önemlidir.

• Karın çevresinde yağ birikimi, kalça ve vücudun diğer bölgelerinde yağ birikiminden daha fazla hastalık risklerine neden olur.

102 cm88 cmKADINLARDA

ERKEKLERDE

Artmış risk Yüksek risk Erkek > 94 cm > 102 cm Kadın > 80 cm > 88 cm

BEL ÇEVRESİ İLE İLİŞKİLİ METABOLİK HASTALIKLAR İÇİN RİSK

NEDEN AĞIRLIK KAYBEDELİM?%10 ağırlık kaybının faydaları

Mortalite (Ölüm) Total mortalitede %20 ↓Diyabete bağlı ölüm %30↓Obezite ilişkili ölümlerde ↓

Kan basıncı(hipertansif bireylerde) Sistolik kan basıncında 10mmHg ↓Diyastolik kan basıncında 20mmHg ↓

Yeni tanılı diyabetiklerde kan şekeri Açlık kan şekerinde %50↓

Kan yağları Total kolesterolde %10↓LDL kolesterolde %15 ↓Trigliserid %30 ↓HDL’de %8 ↑

Diğer yararlar Akciğer fonksiyonunda↑Eklem ağrısı↓Uyku apnesi↓Insülin duyarlılığı↑Over fonksiyonları düzenlenir

OBEZİTE TEDAVİSİ 5 BASAMAKTA İNCELENEBİLİR.

• Beslenme tedavisi• Davranış tedavisi• Egzersiz• İlaç tedavisi• Cerrahi tedavidir.

ŞİŞMANLIĞA NEDEN OLAN HATALI DAVRANIŞLARIN EN ÖNEMLİLERİ;

• Günlük ihtiyacımızdan fazla besin tüketimi• Hızlı yemek yeme ve öğün atlamak• Akşam yemeğinden sonra yatıncaya kadar atıştırmak• Gece uykudan uyanıp bir şeyler yemek• Yemek yerken başka aktivitelerle ilgilenmek (TV

izlemek, bilgisayar…)• Uzun süre sofrada kalmak

GENEL ÖNERİLER;

• Planlı olmak ne yeneceğini önceden planlamak• Boş vakitlerde atıştırmadan uzak durmak• Yeterli su içmek (8-10 bardak)• Dışarıda yemek yeneceği zaman uygun olabilecek

yerleri tercih etmek• Fiziksel aktiviteyi arttırmak kısa mesafelerde araç

kullanmamak,gerekmedikçe asansör kullanmamak• Bilinçsizce karın doyurmak yerine sağlıklı olmak için

beslenme prensibini edinmek• Haftada 1 kere aynı kıyafetlerle tartılmak

ALIŞVERİŞE YÖNELİK ÖNERİLER;

• Yiyecek alışverişini tok karnına yapmak• Alışverişe bir listeyle çıkmak• Yenmeye hazır besinlerin yer aldığı

reyonlardan uzak durmak• Özellikle unlu ve tatlı yiyecekler açısından

düşük enerjili besinlerin tüketimine dikkat etmek.

SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ

• Beslenme programı kişiye özgü düzenlenmelidir.

• Önerilen program ayaktan uygulamada güvenli olmalıdır.

• Ömür boyu uygulanabilir olmalıdır.

• Sık öğünlü olmalıdır.

• Posadan zengin olmalıdır.

• Değişime olanak sağlamalıdır.

• Dört temel besin grubunu her öğünde eşit miktarda tüketmeliyiz.

YEMEKLE İLGİLİ ÖNERİLER;

• Yemek biter bitmez sofradan kalmak• Ara öğünler için düşük kalorili besinleri bulundurmak• Akşam öğününü olanaklar elverdiği ölçüde 18:00 ve

20:00 saatleri arasında tüketmek, sonrasında yüksek enerjili besinlerden uzak durmak

• Yemek yerken tv seyretmek, gazete dergi okumak gibi başka aktivitelerle ilgilenmemek

YETERİ KADAR NEDENİNİZ VARSA HERSEYİ YAPABİLİRSİNİZ

Jim Rohn.

TEŞEKKÜR EDERİM