nr. 45 - 't limburgs bosbelang - zomer 2014

20
België-Belgique p.b. hasselt 1 12/675 afgiftekantoor: hasselt 1 - 3de afdeling - p3a9010 driemaandelijks tijdschrift | juli-augustus-september 2014 45 | zomer Opgeruimd staat netjes Het nieuwe Natuurdecreet Invasieve overwoekeraars in dit nummer o.a.

Upload: limburgse-bosgroepen

Post on 02-Apr-2016

220 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

De Limburgse Bosgroepen hebben een eigen tijdschrift, meer bepaald een 'ledenblad'. Het verschijnt viermaal per jaar en houdt de leden op de hoogte van recente ontwikkelingen of interessante nieuwtjes uit de bossector. De leden van een Limburgse Bosgroep krijgen het gratis opgestuurd. Bent u boseigenaar, maar nog niet aangesloten bij de bosgroepen, neem dan contact op met de verantwoordelijken voor uw regio (zie www.bosgroepen.be). Bent u geen boseigenaar, maar wenst u toch op de hoogte te blijven van het reilen en zeilen in de Limburgse bossen, sluit dan (gratis) aan als sympathiserend lid. Meer info: www.limburg.be/bosgroepen of www.bosgroepen.be.

TRANSCRIPT

Page 1: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

België-Belgiquep.b.

hasselt 112/675

afgiftekantoor: hasselt 1 - 3de afdeling - p3a9010

driemaandelijks tijdschrift | juli-augustus-september 2014

45 | zomer

Opgeruimd staat netjesHet nieuwe NatuurdecreetInvasieve overwoekeraars

in dit nummer o.a.

Page 2: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Beste lezer

Het nieuwe Natuurdecreet en de besluiten over de instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) werden nog net voor de verkiezingen – op vrijdag 25 april 2014 - door de Vlaamse Regering goedgekeurd. Wij zullen jou als boseigenaar en/of -beheerder regelmatig op de hoogte houden van wat er eventueel verandert. De Limburgse werking van de Bosgroepen loopt alleszins gewoon door.

In dit nummer blikken we kort terug op de cijfers 2013 van de Limburgse Bosgroepen.Verder besteden we aandacht aan een aantal exoten, die in deze periode in het oog sprin-gen in de Limburgse natuur.Invasieve kruidsoorten zoals Japanse duizendknoop verdringen onze inheemse flora, waardoor ingrijpen vaak noodzakelijk is. Maar dit is niet altijd het geval. Zo wordt in het artikel over robinia duidelijk dat deze soort bepaalde voordelen heeft ondanks de slechte reputatie.

Tot slot vind je weer heel wat praktische informatie in dit nummer, zoals het project bosranden, het opruimen van sluikstort in bosgebieden en enkele aspecten in verband met de verzekering.

Nu nog heerlijk genieten van de zomer (hopelijk duurt die lang!) en dan wordt het volop uitkijken naar de Limburgse Bos- en Houtbeurs op zondag 19 oktober 2014.

Veel leesgenot!

Ludwig Vandenhovegedeputeerde van Leefmilieu en Natuurvoorzitter Limburgse Bosgroepen

Groei met kwaliteitsbehoudDe 5 Limburgse Bosgroepen behaalden in 2013 goede resultaten. Tijdens de algemene vergaderingen op de contactdag in maart informeerden de coördinatoren de leden over die resultaten en gaven zij een vooruitblik naar de werking in 2014. De Bosgroe-pen blijven groeien: opnieuw meer leden, meer ha bos en meer terreinbezoeken.

De leden en hun bosInmiddels zijn 3 830 eigenaars en sympathisanten bij de Limburgse Bosgroepen aangesloten. Samen beheren zij 7 800 hectare privébos en 11 662 hectare openbaar bos. Bij 16 eigenaars werd 20,82 hectare herbebost. In 2013 werd in Zuid-Limburg 1,58 hectare nieuw bos aangelegd.

2013: de medewerkers en hun activiteitenDe bosgroepmedewerkers maakten 399 terreinbezoeken samen met de beheerder. Daarbo-venop gingen zij voor de opvolging van de beheerwerken nog eens 373 keer het terrein op. Maar dat is lang niet alles. In 2013 werden 140 kapmachtigingen aangevraagd en 147 subsidie-aanvragen ingediend voor bebossing, ecologisch bosbeheer, … De Bosgroepen stelden 7 beperkte beheerplannen op. Bovendien werden 2 gezamenlijke, uit-gebreide bosbeheerplannen goedgekeurd.

2013: het hout onder CoLimBo’s hamer Daarnaast ging 18 692 m³ hout uit Limburgs bos onder de hamer voor bijna 603 700 euro! Het hout werd hoofdzakelijk verkocht via de gezamenlijke houtverkoop in juni van dat jaar (36 loten van 128 eigenaars) of via een kleinschaligere verkoop in oktober. Bij het hout was 2 621 m³ brandhout. Dit werd verkocht via de brandhoutverkopen per bosgroepregio.

2013: 325 dagen arbeidersploegenDe arbeidersploegen van het sociaal bedrijf Groenwerk vzw voerden gedurende 325 dagen in 185 hectare bos natuurgerichte werken uit. Zij stelden jonge aanplantingen vrij, plantten groe-pen aan, bestreden Japanse duizendknoop en Amerikaanse vogelkers, … Dankzij de finan ciële tegemoetkoming van de Bosgroepen betaalden de eigenaars voor deze werken gemiddeld slechts 10 % van de reële kostprijs!

2014: de staatshervorming en het NatuurdecreetVanaf 1 januari 2014 werd de vroegere Vlaamse bevoegdheid over de bosgroepwerking volledig overgedragen naar de provincies. In het voorjaar van 2014 werd ook de basis voor het nieuwe

2013 in cijfers

Wandeling Langeberg Ziepbeek (foto: Nicole Vreys)

2 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

voorwoord bosgroepwerking

Page 3: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

OVERZICHT HOUTVERKOPEN 2013 (EXCL. BTW)

Biedingen op het hout (euro) WL NOL ZL HK LD Totaal 2013 Totaal 2012

Gezamenlijke houtverkoop (GHV) 102.560,00 99.383,00 42.708,00 92.788,00 145.302,01 482.741,01 544.260,00

Onderhandse houtverkoop (OHV) 19.471,32 6.750,17 21.956,00 12.204,80 82,70 60.464,99 31.633,84

Brandhoutverkoop (BHV) 11.850,00 7.230,00 10.755,00 18.530,00 12.138,00 60.503,00 50.136,00

Totaal 133.881,32 113.363,17 75.419,00 123.522,80 157.522,71 603.709,00 626.029,84

Hout verkocht (m³) WL NOL ZL HK LD Totaal 2013 Totaal 2012

Gezamenlijke houtverkoop (GHV) 3.128,75 3.461,94 1.229,69 2.666,50 3.621,34 14.108,22 17.316,19

Onderhandse houtverkoop (OHV) 655,39 269,46 565,50 428,41 44,62 1.963,38 1.065,39

Brandhoutverkoop (BHV) 440,69 258,32 552,32 786,34 583,48 2.621,15 2.318,05

Totaal 4.224,83 3.989,72 2.347,51 3.881,25 4.249,44 18.692,75 20.699,63

Gemiddelde prijs per m³ (euro) WL NOL ZL HK LD Tot.Gem. 2013 Tot.Gem. 2012

GHV 32,78 28,71 34,73 34,80 40,12 34,22 31,43

OHV 29,71 25,05 38,83 28,49 0,00 30,80 29,69

BHV 26,89 27,99 19,47 23,56 20,80 23,08 21,63

foto: Karolien Van Diest

GEWERKTE PLOEGDAGEN 2013

WL 104,53

NOL 59,73

ZL 88,78

HK 28,77

LD 42,86

Totaal 324,67

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 3

Page 4: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Natuurdecreet door de Vlaamse Regering en het Vlaamse Parlement goedgekeurd. De gevolgen van de gewijzigde wetgeving kun je ver-derop lezen. Die wijzigingen hebben nog niet veel invloed op de wer-king in 2014: onze basiswerking blijft voorlopig ongewijzigd. Niette-min vragen al die wijzigingen heel wat inspanningen: een nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen de Bosgroepen en de provincie is in de maak. Intern wordt de nieuwe regelgeving uitgeplozen,

de realisatie van bosgerelateerde instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) wordt onderzocht, de SBZ-regio’s (Speciale Beschermings-zones) worden verkend en deze nieuwe kaders worden in de basis-werking geïntegreerd. Over de IHD’s en de nieuwe natuurbeheerplannen (die de oude bos-beheerplannen op termijn zullen vervangen) kom je in het volgende nummer van ’t Limburgs Bosbelang meer te weten.

Bosconsulenten in opleiding (foto: Lore Bellings)

4 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

bosgroepwerking

Page 5: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Project BosrandenWegens succes verlengd!

Het project Bosranden dat in 2013 startte, zette maar liefst 42 boseigenaars aan om het bosrandpakket aan te kopen. Het project wordt verlengd tot volgend plantsei-zoen, dus contacteer snel je Bosgroep als je ook nog van dit uitzonderlijke aanbod wilt genieten!

Realisaties Tot het voorjaar van 2014 bestelden de boseigenaars 211 bos-randpakketten. Hiervan waren 20 pakketten bestemd voor een onderetage onder populier en 191 pakketten voor bosrand. Zo plantte men 15 825 inheemse bomen en struiken van autoch-tone herkomst op 42 verschillende locaties. Op deze manier kreeg het Limburgse bos al zo’n 9,5 km extra bosrand, dus meer natuur erbij!

DoelstellingenBosranden zijn erg belangrijk voor veel dieren- en planten-soorten. Daarom gaan zowel jagers, natuurverenigingen en natuurliefhebbende privébeheerders meer en meer aandacht besteden aan de aanleg, het beheer en het behoud van bosran-den. De Limburgse Bosgroepen willen hun leden-bosbeheer-ders stimuleren en professioneel begeleiden bij de aanleg en het beheer van bosranden en onderetages bij populierenbos-sen.

Doe je mee?Contacteer snel je Bosgroep als je een bosrand wilt aanplan-ten. De Bosgroepen stelden pakketten samen met 75 planten van 5 soorten voor een bosrand van 6 m breed en 50 m lang (in een plantverband van 2 m op 2 m). De pakketten werden gekozen op basis van bodemtype, drainageklasse en doelstel-ling van de beheerder (hout, doorns, bloesems en bessen). Je kunt enkel het plantgoed kopen (20 euro per pakket) of kiezen om het plantgoed ter plaatse te laten aanplanten (50 euro per pakket). Het plantgoed is gemiddeld tussen de 60 en 100 cm groot. De bomen en struiken zijn inheems en bij voorkeur van autoch-tone herkomst.

Plant een bosrandDe bosrandpakketten1 Kempen droog A (zomereik, hazelaar, brem, linde, spork)2 Kempen droog B (wintereik, lijsterbes, meidoorn, gaspeldoorn, hulst)3 Kempen vochtig A (zwarte els, vlier, Gelderse roos, Europese vogelkers, linde)4 Kempen vochtig B (Europese vogelkers, hondsroos, wilg, zomereik, hulst)5 Haspengouw en Maasvallei droog A (veldesdoorn, haagbeuk, Gelderse roos, wilde liguster, boskers)6 Haspengouw en Maasvallei droog B (sleedoorn, wilde roos, linde, wilde appel of peer, kornoelje)7 Haspengouw en Maasvallei vochtig A (zwarte els, Europese vogelkers, kornoelje, hazelaar, Gelderse roos)8 Haspengouw en Maasvallei vochtig B (wilg, sleedoorn, veldesdoorn, wilde roos, ruwe iep)9 Hakhout Kempen droog (boskers, linde, wintereik, hazelaar, ruwe iep)10 Hakhout Haspengouw en Maasvallei droog (ruwe iep, linde, boskers, haagbeuk, gewone esdoorn)11 Hakhout nat (zwarte els, wilg, zomereik, haagbeuk, hazelaar)

Aangelegde bosrand in Bocholt (foto: An Pierson)

De arbeidersploeg aan het werk (foto: Karolien Van Diest)

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 5

bosgroepwerking

Page 6: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

De robinia is geen echte acacia, maar kreeg die naam wegens de scherpe ste-kels op de takken. Het is één van de eerste Amerikaanse boomsoorten die in Europa werden geïmporteerd. Niet voor niets: de robinia of valse acacia heeft heel wat troeven! Wist je dat robinia het sterkste en meest duurzame hout levert dat in Europa geproduceerd kan worden? Wie staat er stil bij het feit dat robinia een topfavoriet is van onze bijen, met heerlijke ‘acaciahoning’ als resultaat? Toch horen we meestal dat robinia een invasieve exoot is die de bodem verruigt. De realiteit is genuanceerder …

Een Amerikaanse snelgroeierDe robinia behoort tot de vlinderbloemigen en komt uit het oosten van Noord-Amerika: uit het Alleghenygebergte en uit de staten ten oosten van de Mississippi. De soort werd ingevoerd rond 1600 door de familie Robin, hoveniers van de Franse koning. Zijn impor-teurs bezorgden hem zijn naam. Als robinia niet voortijdig wordt gekapt, kan hij uitgroei-en tot een prachtige boom die 200 jaar en ouder kan worden. In ons land gedijt hij goed op doorluchte zand-, leem- en lichte kleigron-den. Te vochtige bodems zijn dan weer geen optie. Op leemhoudende zandgrond groeit hij het snelst: jaarlijks tot een meter in de hoogte en een centimeter in de dikte.

Met grillige kanten en zoete nectarDe Robinia komt erg laat in het blad, vaak pas tegen juni, maar blijft in het najaar lang zijn blad houden. De samengestelde bladeren zijn veervormig en bevatten 7 tot 19 ovale blaad-jes die aan de bovenkant frisgroen en aan de onderkant blauwgroen zijn. De takken dra-gen veel stekels, maar de stam zelf niet.

foto: Annemie Hannosset

De robinia pseudoacacia

De valse of witte acacia

6 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

soort in de kijker

Page 7: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

In juni verschijnen witte bloemen in trossen die een zoete, bedwelmende geur versprei-den. Ze worden druk bezocht door bijen die zich tegoed doen aan de nectar. Zo zorgt robinia voor zijn nakomelingen, maar ook voor de mens die geniet van de heerlijke ‘aca-ciahoning’.Zoals alles in de natuur was ook de bladzet-ting en de bloeiperiode van robinia dit voor-jaar een maand vroeger. In het najaar blijven 5 tot 15 cm lange kale peulen met zaden aan de boom hangen. De kleine, harde zaden kunnen tot 30 jaar later nog kiemen.De robinia heeft een grillig uiterlijk met een diep gegroefde stam met veel bollen en knoesten. Deze worden door een bacterie veroorzaakt, maar de boom lijdt daar niet onder. Het ‘misvormde’ hout in die knollen is zelfs zeer geliefd bij houtdraaiers en kun-stenaars!

Enthousiaste bebosserDankzij zijn uitgesproken pionierskarakter, neigt hij open vlaktes snel te bezetten. Bij een reguliere dunning reageert hij nauwelijks. Als grotere vlaktes kaal gekapt worden, rea-geert hij daarentegen meteen met veel wor-telopslag waaruit nieuwe boompjes kunnen groeien. Om deze reden wordt robinia door-gaans als erg invasief beschouwd.

Miskend hout Zoals gezegd levert robinia het duurzaam-ste en sterkste hout dat in ons klimaat kan geproduceerd worden. Dankzij zijn zeer hoge weerstand tegen aantasting door insec-ten en rot (duurzaamheidsklasse 1) is robi-niahout ook onbehandeld zeer geschikt voor buitengebruik. Omdat voor de behandeling

van hout voor buitengebruik vaak zeer vervui-lende producten gebruikt worden, is dit een grote troef ! Het kernhout is geel, terwijl het spinthout wit is en slechts enkele jaarringen dik. Robinia groeit snel. Door een goed bos-beheer, kun je al na ongeveer 10 jaar paalhout oogsten. De oogst van zaaghout heeft altijd meer tijd nodig. Voor robinia is 20 tot 40 jaar al voldoende, wat snel is voor loofhout in onze regio’s.

BodemfixeerderDankzij zijn wijdvertakt wortelgestel is robi-nia een goede bodembinder op hellingen en terrils. Hierdoor voorkomt hij erosie. Omdat op die plaatsen een hakhoutbeheer aangewe-zen is, komt hij vaak voor als meerstammig hakhout. Sommige mensen menen onte-recht dat robinia enkel meerstammig groeit.

BodemverruigerAls lid van de vlinderbloemigen kan robinia stikstof fixeren met behulp van bacteriën die in knolletjes op de wortels voorkomen. Zo maakt hij vrije stikstof beschikbaar in de bodem. In onze al rijke gronden zorgt dit dus voor een eerder te vermijden extra bodemver-rijking, wat dan weer kan leiden tot een ver-ruiging. Hierdoor komen inheemse planten die leven op armere bodems in het gedrang en vermindert de biodiversiteit. Uit ecologi-sche overwegingen wordt de boom dan ook

meestal bestreden. Het is dan weer de vraag of robinia doorweegt als stikstoffixeerder in vergelijking met de instroom van bv. stikstof-rijk bodemwater … Ook is het onduidelijk of het glyfosaat dat bij de bestrijding gebruikt wordt, niet nefaster is voor de biodiversiteit dan de soort zelf. Ook over de grootteorde van de stikstofaanrijking heerst onduidelijk-heid. Onderzoek toont alvast aan dat die aan-rijking daalt naarmate de grond van de stand-plaats rijker is: op zandgronden worden veel meer wortelknolletjes geobserveerd dan op leemgronden.

Concurrent voor teak en merantiRobiniahout is sterker dan eikenhout en uiterst duurzaam! Het hout is om die redenen geschikt voor ontelbare toepassingen buiten (van piketten voor omheiningen en mijnhout tot wagen- en scheepsbouw en aanlegstei-gers) of binnen (van vloeren en buigwerk tot fineer en speelgoed). Bovendien wordt het hout wegens zijn hardheid en sterkte gebruikt voor het maken van wielspaken, laddersporten, houten kamwielen, nagels, pinnen en tuinmeubels. Sinds het Europese importverbod van 2000 voor niet-duurzaam geteeld tropisch hardhout concurreert robi-nia met teak en meranti. In Polen, Slowakije en vooral Hongarije ontstonden robiniaplan-tages. Ook in Nederland werd na 2000 een duizendtal ha aangeplant.

foto: Wikimedia Commonsfoto: Jean-Pol Grandmot - Wikimedia Commons

Robinia dwarsdoorsnede (Wikimedia Commons)

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 7

Page 8: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Sluikstorten is een maatschappelijk probleem dat zich vaak in de bossen situeert. In een opengesteld privébos in Maasmechelen liep het volledig uit de hand. Tot op 15 maart 2014 het tij gekeerd werd door een gezamenlijke opruimactie: een geslaag-de samenwerking tussen vrijwilligers, boseigenaars, ambtenaren en de schepen.

Televisies en matrassen in het bosNu de meeste containerparken kosten in rekening brengen, neemt het sluikstor-ten weer toe. Bossen lijken van niemand te zijn en zijn steeds populaire stortplaat-sen geweest. Hoe dichter bij de woonzone,

hoe meer afval. Het lijkt onafwendbaar: eens er afval ligt, trekt dit meer afval aan. Zo was het bos aan de Bostulpstraat in Maas-mechelen een stort geworden. Televisies, matrassen, puin, beton, … het lag er allemaal. De gemeente verzocht de boseigenaars om

het afval dat anderen er stortten op te ruimen op straffe van een boete. Dit stuitte logischer-wijs op veel weerstand bij de eigenaars. De enkelingen die aan de klus begonnen, stop-ten ontmoedigd door de continue aanvoer van nieuw afval, zelfs in hun aanwezigheid!

Opgeruimd staat netjes!Bosgroep organiseert opruimactie van sluikstort

De vrijwilligers met goede moed (foto: Patrick Meesters) Heel wat containers waren nodig (foto: Patrick Meesters)

foto: Patrick Meesters

8 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

bosbeheer

Page 9: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

De samenwerkingDe Bosgroep Hoge Kempen contacteerde namens de boseigenaars, de milieuambtenaar en de schepen Mieke Ramaekers en kreeg gehoor. Na enig overleg werd op 15 maart een grootse opruimactie opgezet. Voor het eerst werd het vuil in een privébos opgeruimd door samenwerking van verschillende partijen!

Al het vuil uit het bosOngeveer 35 vrijwilligers haalden meer dan 4 ton afval uit het bos! De organisatie liep vlekkeloos: de boseigenaars betaalden de kostprijs voor de afvoer van het afval en zorgden voor koffie en koeken voor de opruimers. Limburg.net zorgde voor de opruimmaterialen en verstrekte uit het preventiefonds een vrijwilligersvergoeding. De gemeentelijke diensten Leefmilieu en Duurzaamheid namen de organisatie voor hun rekening, de technische dienst vervoerde het afval. De foto’s tonen hoe het bos in 1 dag opnieuw een prachtig stukje natuur werd.

Permanent uit het bos!Zonder opvolging of handhaving zou deze actie binnen de kortste keren door nieuw afval in het niets vervallen. Om dit te vermijden werden tijdens de voorbereiding afspraken gemaakt. Aan de Bosweg kwam een tractorsluis waardoor auto’s niet meer het bos in kunnen om hun afval te storten. De privéeigenaars hingen camera’s in hun bos. Stadswachten voeren vanaf nu verhoogd toezicht uit en ook bepaalde buurtbewoners houden voortaan een oogje in het zeil. Hard-leerse sluikstorters kunnen rekenen op een GAS-boete.

Nu het bos terug bos is, kan met het echte bosbeheer gestart worden: Bosgroep Hoge Kempen zal voor de eigenaars de kapmachtigingen aanvragen en de eigenaars begeleiden bij de bosbeheerwerken. Daar-na wordt het bos in samenwerking met Regionaal Landschap Kem-pen en Maasland toegankelijk en aantrekkelijker gemaakt voor het publiek.

Voor (foto: Patrick Meesters)

Voor (foto: Patrick Meesters)

Na (foto: Patrick Meesters)

Na (foto: Patrick Meesters)

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 9

Page 10: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

De bestaande regelgeving voor bos en natuur is ingewikkeld en complex. De meesten hebben dat meer dan eens zelf ondervonden. De vraag naar duidelijke, eenvoudige en resultaatgerichte wetge-ving was de belangrijkste impuls om de bestaande wetgeving te integreren in één allesomvattend decreet met bijbe-horende uitvoeringsbesluiten. Wat houdt het nieuwe Natuurdecreet in?

Duurzaam beheerHet nieuwe concept geïntegreerd natuurbe-heer houdt in dat voor alle natuurterreinen gestreefd wordt naar duurzaam beheer met een optimale invulling van de ecologische (bv. vegetaties, soorten en hun leefgebieden), sociale (bv. recreatie) en economische (bv. houtopbrengst) functie binnen de draag-kracht van het gebied. De verhouding van deze functies wordt bepaald door de doelstellingen van de eigenaar, de terreincondities en de gel-dende beleidskaders (bv. al dan niet gelegen in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) of een speciale beschermingszone (SBZ).

Eén beheerplan voor alle natuurtypesIn de praktijk betekent dit dat zowel bebos-te terreinen als terreinen met open natuur samengebracht worden onder de noemer ‘natuur’ en dat het beheer zal worden gere-geld in één natuurbeheerplan. Zo’n natuur-beheerplan bestaat uit een beschrijving van de bestaande toestand, een globaal kader voor de ecologische, de sociale en de econo-mische functie, de beheerdoelstellingen, de beheermaatregelen en de wijze waarop het behalen van de doelstellingen geëvalueerd wordt. Bij het beheerplan kan een toegan-kelijkheidsreglement toegevoegd worden. Leden die al beschikken over een uitgebreid bosbeheerplan conform de criteria duurzaam bosbeheer merken wellicht dat de opbouw van het nieuwe beheerplan identiek is aan een uitgebreid bosbeheerplan, uitgezonderd het extra deel dat de evaluatie beschrijft.

Het nieuwe Natuurdecreet

Een integratie van de bestaande bos- en natuurwetgeving

foto: Pascal Vanhees

10 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

wetgeving

Page 11: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Als ondersteuning van de uitvoering van het praktische beheer en de evaluatie werkt men momenteel de criteria duurzaam natuurbe-heer uit. Een aangepast subsidiestelsel zal het nieuwe natuurbeleid ondersteunen en stimuleren. Daarnaast wil men het vergun-ningenbeleid in de toekomst eenvoudiger maken.

Natuurterreinen en doelstellingenHet onderscheid tussen bos en natuur wordt in de geïntegreerde wetgeving niet meer gemaakt: men spreekt van ‘natuur’ en ‘ter-rein’ ongeacht het gaat over een open natuur-terrein of over beboste percelen. Voor elk ter-rein waarop een beheerder doelstellingen wil realiseren op lange termijn en waarvoor ver-gunningen nodig zijn in het kader van het Natuurdecreet, kan een beheerplan opge-maakt worden. De doelstellingen van de beheerder kunnen heel beperkt zijn (bv. het jaarlijks kappen van brandhout) of zeer uitgebreid (bv. het nastre-ven van natuurstreefbeelden of instandhou-dingsdoelstellingen). Deze natuurstreefbeel-den moeten nog verder uitgewerkt worden in een uitvoeringsbesluit van de natuurbeheer-plannen.

Functies en ambitieniveaus Voor de realisatie van de ecologische functie

kun je 4 verschillende ambitieniveaus hante-ren. De sociale en economische functie stem je af op de draagkracht van het natuurterrein en in evenwicht met de ecologische doelstel-lingen.

Type 1-natuurbeheerplannen streven het be-houd van de aanwezige natuurkwaliteit na. Eigenaars mogen hun bos afsluiten, maar genieten waarschijnlijk niet van subsidies. Vermoedelijk lijkt dit type het sterkst op het huidige beperkt bosbeheerplan.

Type 2-natuurbeheerplannen streven naar een hogere natuurkwaliteit. Eigenaars stre-ven op ten minste een kwart van de opper-vlakte naar de realisatie van ten minste

1 natuurstreefbeeld. Houtproductie en jacht blijven mogelijk. Er geldt een minimale toe-gankelijkheid: ten minste 1 keer per jaar moet de beheerder een begeleide wandeling orga-niseren.

Type 3-natuurbeheerplannen streven naar de hoogste natuurkwaliteit. Over het hele ter-rein streeft de eigenaar naar het realiseren van minstens 1 natuurstreefbeeld. De ecolo-gische functie primeert. Een eigenaar kan alleen voor deze functie kiezen als hij vol-doende oppervlakte heeft om de natuur-streefbeelden duurzaam in stand te houden. Dan is het tevens mogelijk een erkenning aan te vragen als natuurreservaat. Ook dit terrein is minimaal toegankelijk.

Type 4-natuurbeheerplannen zijn de natuur-reservaten, dus de type 3-beheerplannen waar nog enkele bijkomende voorwaarden aan gekoppeld worden (bv. een langere loop-tijd). Iedereen met een type 4-beheerplan kan genieten van aankoopsubsidies en recht van voorkoop.

Als beheerder kies je in principe zelf het ambitieniveau. Sommige natuurterreinen moeten verplicht minimaal een type 2- natuurbeheerplan krijgen en dus een ver-hoogde natuurkwaliteit nastreven. Dit is zo

foto: Pascal Vanhees

foto: Pascal Vanhees

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 11

Page 12: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

voor de natuurdomeinen (natuurterreinen in beheer van het ANB), de openbare natuurter-reinen (natuurterreinen in eigendom of mede-eigendom van een publiekrechtelijke rechtspersoon) én de privé terreinen die geheel of gedeeltelijk gelegen zijn in het VEN of in een SBZ. De verplichting om een beheer-plan op te stellen vanaf 5 ha terrein in eigen-dom zou verdwijnen.

Het natuurbeheerplanHet natuurbeheerplan is het werkinstrument van de beheerder: de doelstellingen voor de verschillende functies zijn vastgelegd voor een periode van 24 jaar. Op deze manier is er in de toekomst één beheerplan voor alle ter-reintypes. Niet alleen verschillende soorten natuurterreinen maar ook verschillende types natuurterreinen van één of zelfs meer eigenaars zullen in één beheerplan opgeno-men kunnen worden. Uiteraard kan ook een beheerplan met één soort natuurterrein, voor één type natuurterrein of van één eigenaar opgemaakt worden.

Als beheerder houd je je aan het beheerplan, behalve als de beschreven maatregelen niet meer volstaan om de vastgelegde doelen te halen. Dan is het mogelijk nieuwe maatrege-len te bepalen. Als je als beheerder subsidies ontvangt, moet je het beheer uitvoeren voor zover de financieringsverbintenis wordt nageleefd. Als je geen subsidies krijgt, mag je de beheerwerken dus laten vallen. Het beheerplan wordt om de 6 jaar geëvalueerd en indien nodig bijgestuurd.

Wetsintegratie in tussenstappen Het is een bijzonder arbeidsintensieve en tijdrovende klus om de volledige regelgeving te herzien en een volledig geïntegreerd decreet met uitvoeringsbesluiten op te stel-len. Om het geïntegreerd natuurbeheer en de realisatie van de instandhoudingsdoelstellin-gen (IHD’s) alvast te laten starten, wordt de procedure gesplitst in een aantal stappen.

Stap 1Een aantal artikels uit het Bosdecreet en het Natuurdecreet is gewijzigd, herschreven en opgenomen in een wijzigingsdecreet. Dit wijzigingsdecreet is de voorloper van het uiteindelijke geïntegreerde Natuurdecreet: het einddoel van het project Wetsintegratie. Het wijzigingsdecreet definieert het concept natuur, de verschillende types en de ecolo-gische, economische en sociale functies. Bovendien zijn in het wijzigingsdecreet de bepalingen en de procedure van het natuur-beheerplan en de realisatie van de instand-houdingsdoelstellingen opgenomen.Aansluitend werden 2 uitvoeringsbesluiten uitgewerkt die het opstellen van de natuur-

beheerplannen, de erkenning van reservaten en het opstellen van managementplannen (plannen in het kader van het instandhou-dingsbeleid voor een groter gebied) regelen.

Stap 2Het uitvoeringsbesluit dat de financiering (o.a. subsidies) en de criteria duurzaam natuurbeheer uitwerkt, is stap 2. Ook het volledige luik van de vergunningen uit het huidige Bosdecreet en Natuurdecreet zal her-werkt worden.

Voor de boseigenaar?Voor jullie verandert er voorlopig niets! Het wijzigingsdecreet werd op 31 januari 2014 principieel goedgekeurd door de Vlaamse Regering en door het Vlaamse Parlement op 25 april 2014. Zolang de uitvoeringsbesluiten niet goedgekeurd zijn, kan de regelgeving in

de praktijk niet toegepast worden en blijft de huidige wetgeving van toepassing. De goedkeuring van de eerste 2 uitgewerkte uit-voeringsbesluiten (stap 1) wordt verwacht in 2014.Daarna kan de realisatie van de instandhou-dingsdoelstellingen op het terrein in werking treden. Het opstellen van de natuurbeheer-plannen (en de erkenning van de reserva-ten) zal echter pas mogelijk zijn als ook het besluit met betrekking tot de criteria duur-zaam natuurbeheer en de financiering goed-gekeurd zijn (stap 2). Voorzichtige inschat-tingen verwachten dit ten vroegste midden 2015.

We houden je op de hoogte!

Dit artikel is gebaseerd op een tekst van Inverde.

foto: Pascal Vanhees

12 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

Page 13: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Regelmatig krijgen we opmerkingen van bosbeheerders die te maken hebben met de explo-sieve groei van één enkele plantensoort in de kruidlaag van hun bos. Vaak kunnen we gerust-stellen, maar soms zijn het snelgroeiende exoten die de biodiversiteit van de bossen bedrei-gen: ze overwoekeren andere soorten. Omdat het ze ontbreekt aan ziektes en plagen die in hun oorsprongsgebied wel voorkomen, is een bestrijding meestal aangewezen. Wij zetten voor jullie de 3 grootste boosdoeners op een rijtje!

ReuzenberenklauwHij wordt met recht een reus genoemd: de reuzenberenklauw wordt tot 5 m hoog, de bladeren tot 3 m lang en de stengel meer dan 10 cm dik. Met zijn afmetingen onderscheidt hij zich duidelijk van onze inheemse gewone berenklauw die slechts maximaal 150 cm hoog wordt. De plant is afkomstig uit de Kaukasus en kwam in onze streken als sier-plant in tuinen. De reuzenberenklauw is niet ongevaarlijk. In het zonlicht veroorzaakt zijn sap brandwonden op de huid. Dat kan zelfs kankerverwekkend zijn! Reuzenberenklauw plant zich voort met zaden en dat gaat zo efficiënt dat één enkele plant snel een hele populatie kan voortbren-gen. De bloemen zijn namelijk hermafrodiet waardoor de plant zichzelf kan bevruchten. Elke plant produceert gemiddeld 20 000 zaden dus hij woekert snel. Zodra de reuzen-berenklauwen dominant aanwezig zijn, van-gen ze 80 % van het licht, waardoor andere

planten geen kans krijgen. In het bos is deze soort niet gauw terug te vinden, omdat er onvoldoende licht aanwezig is. Bosranden en open plekken blijken daarentegen wel geschikt. Bestrijd de reuzenberenklauw door op tijd te maaien, zodat hij geen zaad gaat produceren. Snoei geregeld terug, zodat hij niet kan domineren en zet hem desnoods in de schaduw, zodat bijvoorbeeld hazelaar hem kan overgroeien. Vermijd rechtstreeks con-tact met de huid en draag beschermkleding! Japanse duizendknoopZoals de naam ons aangeeft, komt de dui-zendknoop uit Japan waar hij Itadori heet. Dat betekent ‘sterke plant’. Die naam is niet gestolen: hij is bijna onuitroeibaar! In België kwam de plant aan het einde van de 19de eeuw waarschijnlijk via tuinafval in de natuur. Japanse duizendknoop is vergelijkbaar met bamboe door de zeer diepe wortels en de hol-le stengel. Eén plant kan tot 3 meter hoog en 2 meter breed worden en verspreidt zich snel via zaden of stekken van wortels én stengels. Een verhakselde stengel of wortel van enkele centimeters kan resulteren in een nieuwe plant. Hij groeit verscheidene centimeters per dag, waardoor hij alle andere vegetatie ver-dringt.

Invasieve overwoekeraarsVerleidelijke verstikkers

Japanse Duizendknoop (foto: Karolien Van Diest)

Reuzenberenklauw (foto: Fritz Geller-Grimm)

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 13

bosbeheer

Page 14: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Een bijkomend probleem is dat Japanse dui-zendknoop vochtige bodems goed verdraagt. Daardoor zien we deze soort ook opduiken in lichtrijke, vochtige (populieren)bossen die geregeld een prachtige flora kennen, zeker in het voorjaar. Zodra echter de Japanse dui-zendknoop zijn intrede doet, is het uit met de voorjaarspret.

ReuzenbalsemienMet zijn grote, opvallende bloemen is de reu-zenbalsemien een geliefde sierplant, maar door zijn sterke verspreiding heeft deze plant uit de Himalaya zich intussen ontpopt tot een invasieve exoot. Niet moeilijk met zijn inven-tieve verspreidingsmechanisme. De rijpe vrucht heeft slechts een kleine aanraking nodig om open te rollen en dan schieten de zaden alle kanten op.

Hoe krijg je Japanse duizendknoop klein? Er bestaan maar weinig efficiënte methoden. Als lid van de Bos-groep kun je een beroep doen op de arbeidersploeg van de Bosgroe-pen. Die ontwikkelde een goede methode die jaarlijks uit 4 behan-delingen bestaat.

De eerste behandeling gebeurt bij voorkeur in april, zodat de jonge eerste scheuten met glyfosaat kunnen worden bespoten. Als de bovengrondse delen afgestorven zijn, worden deze gemaaid. In de zomer volgt de tweede helft van de behandeling: de nieuwe scheu-ten worden met Garlon bespoten en opnieuw gemaaid als ze zijn afgestorven. Na 2 à 3 jaar ben je van deze woekeraar af !

Deze methode is niet bruikbaar als de Japanse duizendknoop in het water staat. De Bosgroepen gebruiken daar liefst geen gif. Op die plaatsen moet je zoveel mogelijk wortelmateriaal verwijderen en de plant uitputten door herhaaldelijk de scheuten te verwijderen. Het verwijderde groen moet naar het containerpark.

Japanse Duizendknoop (foto: Karolien Van Diest)

Reuzenbalsemien heeft een dikke, holle stengel die helemaal gevuld is met water. Deze stengel laat de reu-zenbalsemien stijgen tot boven de andere soorten, waar-door hij de aanwezige inheemse vegetatie verdringt en hele oppervlakten naast vochtige terreinen bedekt.

Reuzenbalsemien is een prachtige plant, maar waar hij komt verdwijnt al het andere moois. Om hem weg te krijgen moeten we de bloei vermijden. Schaduw is de oplossing. Die geeft de plant te zware stress, zodat hij uiteindelijk het onderspit moet delven. Het is jammer om over-al diepe schaduw te maken aan beekkanten, maar eigenlijk heb je geen keuze. Als je niet kiest, verlies je alles, behalve deze woekeraar …

Voer jij ook deze strijd?Klop aan bij de Limburgse Bosgroepen voor informatie of voor bestrijding door de arbeiders-ploeg. Maar: plant ze alsjeblieft niet meer aan, die verleidelijke woekeraars! Dit artikel is gebaseerd op het artikel ‘Kruidachtige woekeraars’ van Bert Geysels uit ‘de Bosgroep’ (zomer 2012).

Reuzenbalsemien (foto: Teun Spaans - Wikimedia Commons)

Reuzenbalsemien (foto: Wassily - Wikimedia Commons)

Reuzenbalsemien (foto: Art Mechanic - Wikimedia Commons)

14 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

Page 15: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) breidde recent de reeds bestaande verzeke-ringspolis ‘toegankelijkheid’ uit. De polis dekt nu niet alleen de burgerlijke aanspra-kelijkheid van alle Vlaamse beheerders van bossen, maar ook van natuurreservaten. Voor boseigenaars verandert er niets. Toch zijn nog heel wat boseigenaars niet op de hoogte van deze polis. Daarom informeren we jullie graag naar aanleiding van de nieuwe brochu-res van het ANB.

AansprakelijkheidDe polis is enkel van toepassing als de bosei-genaar geen verzekering heeft of als die ver-zekering niet of nauwelijks de schade dekt. In die gevallen dekt deze verzekering de schade waarvoor de beheerder aansprakelijk is. Dit kan allerlei schade betreffen. Schade in speel-zones (speelbossen of speelterreinen), schade die is veroorzaakt door dieren of schade die kan worden toegeschreven aan aangestelden of vrijwilligers die voor de beheerder werk-zaamheden verrichtten. Ook is de verzekering van toepassing op de burgerlijke aansprake-lijkheid die ten laste zou kunnen vallen van het ANB uit hoofde van schade veroorzaakt aan zijn aangestelden.

Dekking en dekkingsvoorwaardenDe verzekering is van toepassing als de beheerder aansprakelijk gesteld wordt en het slachtoffer in het gebied te gast was en hij de wetgeving en toegankelijkheidsbesluiten heeft gevolgd.

In dat geval dekt de verzekering schade aan personen die:- zich op de wegen bevinden- zich in de toegankelijke zones bevinden - zich op de stilstaande wateren en de niet-

gecatalogeerde waterlopen en hun oevers

Een tak breekt afAls een tak van een gezonde boom afbreekt en deze tak valt op iemand, is dat geen fout of nalatigheid van de beheerder. Het slachtoffer draagt in dat geval zelf de schade. Alleen als het slachtoffer kan bewijzen dat de beheerder aansprakelijk is, in geval van fout of gebrek, betaalt de verzekering een schadevergoeding uit. Hier geldt dus niet automatisch: er is schade, dus is er automatisch aansprakelijkheid van de beheerder.

De toegankelijk-heid verzekerd

Een integratie van de bestaande bos- en natuurwetgeving

foto: Benjamine Bufkens

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 15

wetgeving

Page 16: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Te koop• BERINGEN: 30,70 are; naaldhout; 011 34 31 67;

[email protected]• BERINGEN: 30,70 are; naaldhout; 0498 10 61 86;

[email protected]• DILSEN-STOKKEM: 2,28 hectare; naaldhout; 013 55 10 52;

[email protected]• HEPPEN: 57,30 are; gemengd; 0486 36 89 70;

[email protected]• HECHTEL-EKSEL: 81,50 are; naaldhout; 0475 95 95 34;

[email protected]• LEOPOLDSBURG: 85,40 are; kaalgekapt met herbebossings-

plicht; 0498 10 61 86; [email protected]• MEEUWEN-GRUITRODE: 21,80 are; loofhout; voorkoop-

recht; 051 20 25 13• MEEUWEN-GRUITRODE: 25,20 are; loofhout; 09 324 34 48• OPGLABBEEK: 70,05 are; naaldhout; 05 733 46 74;

[email protected]• PAAL: 27,80 are; loofhout; 0468 19 55 69;

[email protected]

Ben je lid van de Bosgroep en wil je je bos verkopen of ben je net op zoek naar een bos? In deze rubriek vind je een overzicht van percelen privébos die te koop staan. Wij hopen natuurlijk dat andere Bosgroepleden het bos kopen, zodat de duurzaam-heid van het bosbeheer gegarandeerd is.

Afspraken bij de zoekertjes• Voordat het zoekertje gepubliceerd wordt, ondertekent de eigenaar

een toelating. • Het zoekertje verschijnt eenmalig in ’t Limburgs Bosbelang.• De publicatie van het zoekertje is geen garantie voor de verkoop

van het bos.• Als je het bos niet meer zou willen verkopen, breng je de Bosgroep

op de hoogte.

Hoe reageer je op een zoekertje?• Je neemt zelf contact op met de boseigenaar.• Bij aankoop geef je de Bosgroep een seintje.

Bos te koop

Wil je je bos verkopen? Plaats een zoekertje of contacteer je Bosgroep!

bevinden (overeenkomstig het Toegankelijkheidsbesluit art.5, §2, derde lid)

- zich op de parkings en toegangswegen van het betrokken ter-rein bevinden voor zover deze ook beheerd worden door de beheerder van het betrokken terrein

- op het betrokken terrein aanwezig zijn overeenkomstig een toe-stemming of machtiging (zoals bedoeld in artikel 2, §2 of §3 van het Toegankelijkheidsbesluit)

- gebruik maken van wegen naast een terrein dat onder deze polis valt.

Wat dekt de verzekering niet?- schade bij een jachtongeval- schade bij de organisatie van allerlei wedstrijden of toeristische

uitstappen met een motorvoertuig- burgerlijke aansprakelijkheid die persoonlijk ten laste van de

vrijwilligers kan worden gelegd.

Soms denken wandelaars en jeugdverenigingen dat deze verzeke-ring hen ook persoonlijk automatisch zou verzekeren. Dit is niet zo. Deze verzekering dekt enkel de burgerlijke aansprakelijkheid van de beheerder bij schade aan derden. Eventuele schade aan de eigendommen van de beheerder, veroorzaakt door derden, wordt niet gedekt door deze verzekering.

Schade! Wat nu?Neem als beheerder geen standpunt in over de aard van het onge-val of over de aansprakelijkheid. Zeg het slachtoffer niets toe, maar verwijs naar de procedure van aangifte. Als beheerder mag je het slachtoffer zeker niet op eigen houtje vergoeden of een ver-goeding toezeggen zonder de toestemming van ethias. Ethias kan dit later tegen je inroepen.

Aangifte van de schadeDoe binnen 15 dagen gedateerd en ondertekend aangifte bij ethias en vermeld het polisnummer: 45.305.545. Zorg ervoor dat je aan-gifte zeker de volgende items bevat: plaats, datum, uur, oorzaken en aard van het ongeval. Geef nauwkeurig aan wat de omstandig-heden waren waarin het ongeval zich voordeed. Vermeld tevens de naam, voornaam en woonplaats van de voornaamste getuigen en voeg nuttige beheerdocumenten toe (verslagen van onderhoud, controle van de bestanden, … ). Ethias contacteert de betrokken partijen om de zaak af te handelen.

Meer info: www.natuurenbos.be/verzekering_ANB

foto: Benjamine Bufkens

16 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

zoekertjes

Page 17: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

BOS- EN HOUTBEURS19 oktober 2014 militair domein Zutendaal

De Limburgse Bosgroepen organiseren een

Uur: 10.00 u. - 17.00 u.Gratis inkom (€1 parking, t.v.v. Ter Heide).

Locatie: Militair domein in Wiemesmeer - Zutendaal (Leutsestraat).

Waarom wordt er in de Limburgse bossen hout gezaagd?Wil je weten waarvoor het hout uit de Limburgse Bossen gebruikt wordt? Kom dan zeker kijken naar:

Demonstraties bosbeheerwerken (van kettingzaag tot harvester, trekpaarden, ...).•Beurs van nieuwe en tweedehandse machines en werktuigen.•Diverse infostanden.•Brandhoutverkoop.•Kinderanimatie.•

Voor jong en oud, bosliefhebber en boseigenaren, (semi-)professionelen en buurtbewoners. Allen welkom!

Een organisatie van: In samenwerking met:

Koop en verkoop je tweedehands bosbouwmateriaal!

Uur: 10.00 u. - 17.00 u.Gratis inkom (€1 parking, t.v.v. Ter Heide).

Locatie: Militair domein in Wiemesmeer - Zutendaal (Leutsestraat).

Waarom wordt er in de Limburgse bossen hout gezaagd?Wil je weten waarvoor het hout uit de Limburgse Bossen gebruikt wordt? Kom dan zeker kijken naar:

Demonstraties bosbeheerwerken (van kettingzaag tot harvester, trekpaarden, ...).•Beurs van nieuwe en tweedehandse machines en werktuigen.•Diverse infostanden.•Brandhoutverkoop.•Kinderanimatie.•

Voor jong en oud, bosliefhebber en boseigenaren, (semi-)professionelen en buurtbewoners. Allen welkom!

Een organisatie van: In samenwerking met:

Ben je lid van de Limburgse Bosgroepen? Werk je graag in het bos? Dan moet je de Bos- en Houtbeurs zeker bezoeken. Heb je een kettingzaag, bosmaaier, houtversnipperaar, bijl, lier, velwig, tractor, uitrijwagen, … die je niet meer gebruikt en wilt verkopen? Kom op 19 oktober naar het militair terrein in Wiemesmeer, Zutendaal. Particuliere en professionele bosbouwers kunnen daar materialen te koop aanbieden.

TWEEDEHANDSBEURS BOSBOUWMATERIALENBouw en beman je eigen stand of bied je materialen aan op een (bemande) stand van de Limburgse Bosgroepen. Vermeld in dat geval je vraagprijs en wij doen de rest! We vragen geen standgeld, maar na verkoop is een vrije gift aan de Bosgroepen welkom. We organiseren geen rommelmarkt: alleen materialen in goede staat en met een link naar bos of hout zijn toegelaten.

Wil je verkopen?Neem contact op met Patrick Meesters op 0475 46 04 42 of [email protected] voor de praktische afspraken.

De beurs wordt georganiseerd door de Limburgse Bosgroepen in samenwerking met de provincie Limburg, Inverde, het Agentschap voor Natuur en Bos, Defensie, de gemeente Zutendaal en BOS+.

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 17

limburgse bosgroepen

Page 18: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Activiteiten Limburgse bosgroepen

Cursussen en excursiesAANBOD LIMBURGSE BOSGROEPENDe Limburgse Bosgroepen organiseren regelmatig vormingsactiviteiten voor hun leden. Wil je zeker zijn van een plaats, schrijf je dan snel in via de Coöperatieve van de Limburgse Bosgroepen cvba (tel. 011 23 83 63). We verwachten jouw inschrijving minimaal 3 weken vóór de cursus-datum. Het aantal deelnemers is beperkt. Je inschrijving is pas definitief na overschrijving van de deelnameprijs op bankrekening BE48 7795 9073 9027. Meer gedetailleerde informatie ontvang je enkele weken voor de activiteit per post.

Datum Onderwerp Organisatie/ Plaats

Zondag 19 oktober 2014(10.00 - 17.00 uur)

Bos- en Houtbeurs Zutendaal, militair domein

Datum Onderwerp Organisatie/ Plaats Prijs

Vrijdag 19 en zaterdag 20 september 2014

Cursus Kettingzaag ECS 1:onderhoud en afkorttechnieken

Limburgse Bosgroep* € 80

Woensdag 15 oktober 2014 Activiteit Week van het Bos Limburgse Bosgroepen / Halen

Vrijdag 24 en zaterdag Cursus Kettingzaag ECS 2: Limburgse Bosgroep* € 80

Bos- en HoutbeursOp zondag 19 oktober 2014 vindt de Limburgse Bos-en Houtbeurs plaats op het militair domein in Wiemesmeer (Zutendaal). Voor jong en oud, bosliefhebbers, boseigenaars, (semi-)professionelen en buurtbewoners. Kom zeker kijken naar:

• demonstraties van allerlei bosbeheerwerken (kettingzaag, moderne machines en trekpaard);beurs van nieuwe en tweedehandsmachines en -werktuigen

• brandhoutverkoop• diverse infostanden en kinderanimatie• boscafé (open tot 19.00 uur).

Veilig werken met de kettingzaag – ECS 1: onderhoud en afkorttechniekenSinds 2013 zijn de kettingzaagmodules aangepast aan de European Chainsaw Standards (ECS). Het eerste onderdeel is de inleiding voor ket-tingzaaggebruikers en handelt over gezondheid en veiligheid, onderhoud en inspectie. De tweede dag zullen we in het bos hout met een beperkte doorsnede afkorten en bovendien aandacht besteden aan hulpmiddelen bij het manipuleren en stapelen van hout.

Veilig werken met de kettingzaag – ECS 2: basis veltechniekenHet tweede niveau is geschikt als basisvorming voor kettingzaaggebruikers. De twee praktijkdagen brengen we volledig in het bos door. De cursus omvat het vellen van kleine en hellende bomen, gebruikmakend van verschillende technieken, het neerhalen van geklemde bomen met gebruik van hulpmiddelen en het onttakken en afkorten van stammen. Voorkennis van het veilig werken met de kettingzaag (eerste niveau) is vereist.

Activiteit voor de week van het bos voor de Limburgse Bosgroepen De ‘Slag der Zilveren Helmen’ vond plaats op 12 augustus 1914 in Halen. Dit laatste ruiterijgevecht op divisieniveau in West-Europa resulteerde in een overwinning voor de Belgische krijgsmacht. De enige die ze tijdens WOI behaalde zonder hulp van de geallieerden. Dit jaar staat de Week van het Bos in het teken van de herdenking van de ‘Groote oorlog’. In samenwerking met het museum ‘Slag der Zilveren Helmen’ organiseren de Limburgse Bosgroepen een voor jong en oud interessante activi-teit op woensdag 15 oktober.Bij goed weer wandelen we samen naar het nabije bos, waar we meer over dit historisch gevecht vernemen van een soldaat die “het allemaal heeft meegemaakt”. Bij slecht weer gaat dit door in de hangar van de houthandel. Aansluitend bezoeken we het museum aan groepstarief (€ 4 / volwassene en € 2,50 / kinderen van 6 tot 12 jaar).” Inschrijven is verplicht (tel. 011 23 83 63).

Afspraak op woensdag 15 oktober om 14 u. aan houthandel Stroobants, Rotemstraat 14 in Halen.Op dit adres bevindt zich ook het museum ‘Slag der Zilveren Helmen’.

* i.s.m. Inverde (www.inverde.be)

18 | ‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer

activiteitenkalender

Page 19: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Colofon’ t L imburgs Bosbelang 45 | zomer

uitgaveDe deputatie van de provincieraad van Limburg, Herman Reynders, gouverneur-voorzitter, Marc Vandeput, Ludwig Vandenhove, Igor Philtjens, Frank Smeets, Jean-Paul Peuskens, Inge Moors, gedeputeerden en Renata Camps, provinciegriffier.hoofdredactieJohan Van den BroekcoördinatieAnnemie Hannosset [email protected] Karolien Van Diest [email protected] Vandormael [email protected] Hannosset [email protected] Bellings, Jasper Goffin, Annemie Hannosset, Johan Van den Broek, Karolien Van Diest redactieLore Bellings, Karolien Van Diest, Patrick Meesters, Vera Reymenfoto coverAn PiersoncartoonsDirk Vercampttekstbewerkingzeggenofschrijven.be: Vincent Westerwoudt vormgeving & lay-outDion Boodts, Grafische Producties, Informatie & Communicatie provincie Limburg Designpartner - OpglabbeekdrukDrukkerij Paesen - OpglabbeekpostbusLimburgse Bosgroepenp/a provincie Limburg, Directie Ruimte - Afdeling Milieu en NatuurUniversiteitslaan 1, B-3500 Hasselttel. 011 23 83 20 [email protected] 800 exemplarenwettelijk depotnummerD/2008/5857/82verantwoordelijke uitgeverJohan Van den BroekUniversiteitslaan 1, B-3500 Hasselt

Deze publicatie werd gedrukt op hout-

en chloorvrij kringlooppapier, zonder optische

witmakers.

‘t Limburgs Bosbelang digitaal!Hier kan iedereen steeds de recente edities online raadplegen: www.issuu.com/limburgs_bosbelang Het ledenblad van de Limburgse Bosgroepen valt elk seizoen in je brievenbus. Wil jij graag bomen sparen? Wens je ‘t Limburgs Bosbelang enkel nog digitaal te raadplegen? Geef dan een seintje aan jouw Bosgroepsecretariaat!

‘ t L imburgs Bosbelang | 45 | zomer | 19

Page 20: nr. 45 - 't Limburgs Bosbelang - zomer 2014

Nuttige websitesAgentschap Natuur en Bos: www.natuurenbos.beBOS+: www.bosplus.beLandelijk Vlaanderen vzw: www.landelijkvlaanderen.be Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek: www.inbo.beInverde vzw: www.inverde.be Unie Vlaamse Bosbouw vzw: www.uvb.be

BosgroepenAdministratief coördinator: ir. Lore Bellingstel. 011 23 83 14 P.a. provincie Limburg Universiteitslaan 13500 Hasselt www.limburg.be/bosgroepenwww.bosgroepen.befax 011 23 83 10

Adjunct-coördinator:Pascal Vanheestel. 011 23 83 63

Bosgroep Hoge Kempen vzwondernemingsnummer 874 667 014Coördinatorir. Patrick Meesterstel. 011 23 83 23gsm 0475 46 04 [email protected] Schraepen tel. 011 23 73 82

Bosgroep Limburgse Duinen vzwondernemingsnummer 882 247 464Coördinatorir. Jan Mampaey tel. 011 23 83 19gsm 0478 78 07 [email protected] Houbrechtstel. 011 23 83 15

Bosgroep Noordoost-Limburg vzwondernemingsnummer 459 481 087 Coördinatorir. An Piersontel. 011 23 83 24 gsm 0473 88 53 [email protected] Rouffa tel. 011 23 83 30

Bosgroep West-Limburg vzwondernemingsnummer 479 742 895Coördinatorir. Benjamine Bufkens tel. 011 23 83 29 gsm 0479 40 08 [email protected] Ghijsens tel. 011 23 73 28

Bosgroep Zuid-Limburg vzwondernemingsnummer 874 670 378Coördinatorir. Karolien Van Diesttel. 011 23 83 25gsm 0473 88 53 [email protected] Hannosset tel. 011 23 83 20

Coöperatieve van deLimburgse BosgroepencvbaUniversiteitslaan 13500 HasseltMedewerkersVera Reymenir. Frederik Bollen tel. 011 23 83 63fax 011 23 83 10 Agentschap voor Natuur en BosHet ANB staat in voor het beleid, het duurzaam beheren en versterken van natuur, bos en groen, samen met alle partners. De uitdaging is dan ook het verder uitbouwen van een partnerschap met de Limburgse Bosgroepen, als schakel tussen de private boseigenaren en ANB. Aanspreekpunt BosgroepenJasper GoffinAgentschap voor Natuur en BosKoningin Astridlaan 50 bus 53500 Hasseltgsm 0479 54 90 09

nuttige adressen

Waarvoor kun je terecht bij de Bosgroep?

Een bos bezitten en beheren, daar komt heel wat bij kijken. Voor vra-gen of informatie kun je evenwel altijd te rade bij de Bosgroep. We sommen hier even op waarmee de bosgroepmedewerkers je van dienst kunnen zijn: • gratis en onafhankelijk advies over

het bos en het beheer ervan (bos-bouwtechnische, wettelijke, finan-ciële en administratieve aspecten)

• informatie over hoe een duurzaam bosbeheer eruit ziet, wat je wette-lijke rechten en plichten zijn als

boseigenaar en wat de mogelijke subsidies zijn waarop je aanspraak kunt maken

• hulp bij het invullen van kapaan-vragen of het opstellen van beheer-plannen

• kaartmateriaal• adressen van houtexploitanten en

boomkwekerijen• coördinatie van de samenwerking

tussen verschillende boseigenaars.

45 | zomer | in dit nummerdriemaandelijks tijdschrift | juli-augustus-september 2014

provincie LimburgUniversiteitslaan 1B-3500 HASSELT

limburg.be

Voeren

Houthalen-Helchteren

Op glabbeek

Genk

Neerpelt

Overpelt

Lommel

Hechtel-Eksel

Bree

Bocholt

Beringen

Ham

Leop oldsburg

Hasselt

Peer

Meeuwen-Gruitrode

Hamont-Achel

Kinrooi

Maaseik

Dilsen-St okkem

Maasmechelen

Heusden-Zolder

Zutendaal

As

Lummen

Herk-De-StadHalen

Diepenbeek

Tessenderlo

NieuwerkerkenAlken

Wellen

Kortessem

Hoeselt

Bilzen

Lanaken

Sint-Truiden

Gingelom

Heers

Herstappe

Tongeren

RiemstBorgloon

Zonhoven

Nederland

Luik

Brabant

Antwerpen

voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

bosgroepwerking 2013 in cijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

bosgroepwerking Project Bosranden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

soort in de kijker De robina pseudoacacia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

bosbeheer Opgeruimd staat netjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

wetgeving Het nieuwe natuurdecreet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

bosbeheer Invasieve overwoekeraars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

wetgeving De toegankelijkheid verzekerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

zoekertjes Bos te koop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

limburgse bosgroepen Bos- en houtbeurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

activiteitenkalender Activiteiten Limburgse Bosgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Cursussen en excursies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

nuttige adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20