977

1731

8930

01

ISSN

173

1-89

39

IND

EKS

3824

77

Odświeżony Inteligentny RozwójZmiany w programie mają ułatwić � rmom pozyskiwanie dotacji

Tor przeszkódNiełatwo o wsparcie na sieci ciepłownicze

Indeks możliwościOferta bankowa dla bene� cjentów

NR 2/2017 Egzemplarz bezpłatnymagazyn o dotacjach

FUNDUSZEEUROPEJSKIE

NAJSKUTECZNIEJSZE FIRMY DORADCZE

2017

3

FINANSE

MAGAZYN O DOTACJACH NR 2/ 2017

REDAKTOR NACZELNY MAREK SZYMAŃSKI

REDAKTOR PROWADZĄCAAGNIESZKA OLBROT

DYREKTOR REKLAMYJOANNA STĘPKA

PROJEKT, SKŁAD I GRAFIKAAGNIESZKA SZULC

KOREKTAPRACOWNIA AD IUSTUM WYDAWCAMJ MEDIA SP. Z O.O.

REDAKCJA: UL. WRZOSKA 13/2, 60-663 POZNAŃ, TEL. 502 235 096,REDAKCJA@FUNDUSZE-EUROPEJSKIE.PL, WWW.FUNDUSZE-EUROPEJSKIE.PL

JEŻELI NIE OZNACZONO INACZEJ, ZDJĘCIA POCHODZĄ Z DEPOSITPHOTOS LUB Z ARCHIWÓW AUTORÓW

WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE.DALSZE ROZPOWSZECHNIANIE TREŚCI ZAMIESZCZONYCH W MAGAZYNIE, W TYM PRZEDRUKI, MOŻLIWE JEDYNIEPO UZGODNIENIU Z WYDAWCĄ

FUNDUSZEEUROPEJSKIE

Z tyłu sklepu

Dziś najpopularniejsze słowo w Polsce to innowacja. Wszyscy piszą o innowacyjnych start-upach, które osiągnęły spektakularne sukcesy, o projektach za

dziesiątki milionów, o wielkim narodowym zrywie ulep-szania. Słowo ,,innowacja’’ nie schodzi także z ust wice-premiera Morawieckiego, który zapowiedział niedawno zwiększenie aktywności Polskiego Funduszu Rozwoju. PFR poprzez pięć funduszy venture capital będzie miał do rozdysponowania astronomiczną kwotę blisko trzech miliardów złotych na wsparcie przedsięwzięć związanychz usprawnieniami. ,,Z tyłu sklepu’’ – że przywołam tytuł jednego z programów słynnego kabaretu Tey – rynek innowacji wygląda już mniej obiecująco. Przyczyn jest wiele: patologie polskiej nauki zamkniętej na przedsiębiorców, a przede wszystkim kom-pletnie nierozumiejącej świata biznesu; ograniczenia finan-sowe w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, które często nie są w stanie udźwignąć ciężaru wdrożenia inwe-stycji; niewielkie zainteresowanie aniołów biznesu i fundu-szy inwestycyjnych współfinansowaniem pomysłów, które są w stadium zalążkowym i nie weszły jeszcze na normalny rynek...A to nie jedyne przyczyny. Z jednej strony urzędnicy rozpi-

sują się nad świetnymi efektami wykorzystania dotacji unijnych, z drugiej zaś poziom wykorzystania budżetu Progra-mu Operacyjnego Inteligentny Rozwój sięga zaledwie 30 proc. I choć Ministerstwo Rozwoju zapowiada poluzowanie zasad przyznawania dotacji z tego programu (piszemy o tym w tym numerze), trudno oprzeć się wrażeniu, że są to zmiany kosmetyczne. Tymczasem my potrzebujemy rewolucji, aby wykorzystać tę górę pieniędzy z unijnego budżetu. Dopóki jeszcze one są.

MAREK SZYMAŃSKIMAREK.SZYMANSKI@FUNDUSZE-EUROPEJSKIE.PL

FUNDUSZE EUROPEJSKIE

4

FUNDUSZE EUROPEJSKIE

5

FINANSE

W NUMERZE 7 Barometr

RAPORT15 Rośnie wsparcie dla innowatorów

18 Ministerstwo zmienia kryteria

21 Coraz lepiej przygotowane

wnioski o kredyt na innowacje

technologiczne

ROZWIĄZANIA24 Trudna przeprawa po duże

pieniądze

28 Od zalążka do biznesu

32 POWER – siła zmian

PRAWO I PROCEDURY35 Prawny paradoks

38 Sprzeczność nie do wyjaśnienia

FINANSE42 Partner na bank

51 Łatwiejsze rozliczanie dotacji

RANKING53–174 Najskuteczniejsze firmy

doradcze 2017

15

18

42

FUNDUSZE EUROPEJSKIE BAROMETR

6

Fot.

Frank

Diel

itz/W

ikim

edia

Com

mon

s

ILE STRACIMY NA BREXICIE

WCIĄŻ NIE WIADOMO, CO STANIE SIĘ Z DOTACJAMI UNIJNYMI PO WYJŚCIU WIELKIEJ BRYTANII ZE STRUKTUR UNII EUROPEJSKIEJ

7

FINANSE

Jak długo jeszcze będziemy korzystali tak ob� cie z  do-brodziejstwa dotacji unijnych? Czy należy się spieszyć z  przygotowaniem nowych programów inwestycyjnych

w � rmach? Wielu menedżerów od kilku miesięcy zadaje sobie te same pytania. Bo liczby są nieubłagane. Szef Komisji Euro-pejskiej Jean-Claude Juncker o� cjalnie potwierdził, że dziura budżetowa po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej wy-niesie ok. 60 mld euro. Niebezpieczeństwo utraty przez Polskę części unijnych dotacji staje się zupełnie realne.

W  marcu br. Wielka Brytania rozpoczęła o� cjalną proce-durę wyjścia ze struktur UE. Zgodnie z art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej Brytyjczycy mają dwa lata na wynegocjowanie warunków wystąpienia. Brexit może więc nastąpić w  marcu 2019 roku.

Brytyjska premier Theresa May zapowiedziała, że Wielka Brytania zamierza wynegocjować z  UE nowe porozumienie o wolnym handlu, bez zachowania dotychczasowych czterech swobód – nieskrępowanego przepływu towarów, usług, kapi-tału oraz ludzi. – Być może będą konkretne programy unijne, w których będziemy chcieli uczestniczyć, ale skończą się czasy

Spółka A1 Europe działa w branży konsultingowej od 1998 roku. Autor, jej prezes, jest również prezesem Fundacji na Rzecz Efektyw-ności Energetycznej Przedsiębiorstw.

PRZEMYSŁAW J. SULICHprezes A1 Europe

Fot.

Wiki

pedia

/UKF

Hom

e O�

ce

wpłacania wielkich składek przez Wielką Brytanię – podkreśliła Theresa May. Jej kraj wpłacał do unijnej kasy ok. 14 mld euro rocznie.

Z pewnością podczas negocjacji warunków brexitu nie obę-dzie się bez sporów, bo Komisja Europejska domaga się „twar-dego” wyjścia Wielkiej Brytanii – na restrykcyjnych warunkach. Komisja chce tym sposobem odstraszyć od podobnych działań inne kraje. Podczas spotkania głównego negocjatora Komisji Europejskiej i  wyższych urzędników państw członkowskich padł m.in. pomysł, żeby Wielka Brytania płaciła składki jesz-cze przez cztery lata po opuszczeniu UE, czyli do 2023 roku. Gdyby bowiem Zjednoczone Królestwo opuściło Wspólnotę

w 2019 roku, stałoby się to przed zakończeniem unijnej per-spektywy budżetowej 2014–2020 i nieuchronnie doprowadzi-ło do powstania dziury w  budżecie, która wyniosłaby ok. 10 mld euro rocznie. Tymczasem ze względu na zasadę n+3 (któ-ra określa dodatkowy czas na realizację i rozliczenie projektów i  programów współ� nansowanych ze środków UE) zaplano-wany na siedem lat budżet największe obciążenia będzie od-czuwał w latach 2019–2023.

Niestety to Polska jako największy unijny bene� cjent może najwięcej stracić na pomniejszeniu przyszłego budżetu UE (sytuacji Polski nie ułatwia fakt wystąpienia naszej dyplomacji przeciwko kandydaturze Donalda Tuska na przewodniczącego Rady Europy, bo stawia to nasz kraj w charakterze nieprzewi-dywalnego członka Wspólnoty). I choć wydaje się, że do marca 2019 roku dotacje dla Polski nie będą zagrożone, końcówka obecnej perspektywy stoi pod znakiem zapytania. W  latach 2019–2023 może dojść do redukcji przyznanych nam kwot – tym bardziej, że ociągamy się z wykorzystaniem dotacji.

W przyszłym roku rozpoczną się negocjacje dotyczące no-wej unijnej perspektywy budżetowej. Prawdopodobnie środki na rozwój regionalny – pieniądze, które do tej pory otrzymy-wały samorządy terytorialne na inwestycje w  drogi, mosty, komunikację miejską, poprawę ochrony środowiska itp. – zo-staną częściowo przekazane na rozwiązanie problemu migra-cyjnego.

Co może zrobić polski rząd? Przede wszystkim powołać, wzorem Wielkiej Brytanii i  Komisji Europejskiej, stały zespół pracujący nad skutkami umniejszenia budżetu UE. Jego cel będzie oczywisty: jak najwięcej funduszy europejskich z obec-nej perspektywy � nansowej utrzymać, a w przyszłym budże-cie zapewnić sobie optymalną wysokość wsparcia.

Istnieje spore prawdopodobieństwo, że do marca 2019 roku dotacje dla Polski nie będą zagrożone,

ale końcówka obecnej perspektywy stoi pod znakiem zapytania

O tym, jaka będzie polityka rządu Wielkiej Brytanii wobec wyjścia tego kraju z Unii Europejskiej, zdecyduje wynik przedterminowych wyborów parlamentarnych, które odbędą się na Wyspach 8 czerwca br. Wniosek o ich rozpisanie wystosowała premier Theresa May, która uznała, że obecny układ sił w Izbie Gmin zbyt utrudnia jej ga-binetowi rozmowy z UE w sprawie brexitu. Według najnowszych sondaży wybory pozwolą Partii Konserwatywnej, na czele której stoi premier May, umocnić mandat do rządzenia krajem i prowadzenia negocjacji w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii ze Wspólnoty.

■

Theresa Maypremier Wielkiej Brytanii

8

FUNDUSZE EUROPEJSKIE BAROMETR

Dodatkowe źródło wsparcia B+R

Jak wydajemy fundusze

Blisko 14,5 tys. umów o do� nansowanie o wartości (ogółem) 138,7 mld zł to dotychczasowe efekty realizacji unijnych programów operacyjnych w ra-mach perspektywy � nansowej 2014–2020.Zgodnie z raportem wygenerowanym 1 kwietnia br. z  Centralnego Syste-mu Teleinformatyczego SL 2014, najwięcej naborów wniosków o dotacje zorganizowano w ramach programów Wiedza Edukacja Rozwój (295) oraz Infrastruktura i Środowisko (269), natomiast największą liczbę wniosków złożono w konkursach dotyczących programu Inteligentny Rozwój (8083). Pod względem liczby zawartych umów o do� nansowanie najefektywniej-szy był POWER (2359), a  za nim POIR (1373), natomiast pod względem wartości tych umów – PO Infrastruktura i Środowisko (35,4 mld zł), który zdecydowanie wyprzedził POIR (19,4 mld zł) i POWER (6,7 mld zł).Jeśli chodzi o  zaawansowanie realizacji regionalnych programów opera-cyjnych, liderami są województwa: wielkopolskie (1133 umowy o  do� -nansowanie o  łącznej wartości 4,9 mld zł), śląskie (odpowiednio: 1003 umowy, 5,1 mld zł), pomorskie (729 umów, 4,9 mld zł) i  dolnośląskie (1015 umów, 3,5 mld zł). ■

Badania podstawowe, przemysłowe oraz prace rozwojowe w obszarze chemistry and chemical engineering including IT, BT, NT based on the chemistry and chemical engineering są przedmiotem pierwszego konkursu, ogłoszonego w ramach Współpracy państw Grupy Wyszehradzkiej (V4) i Korei Połu-dniowej (V4-Korea Joint Research Program).Inicjatywa V4-Korea ma na celu rozwój współpracy w obsza-rze nauki i technologii oraz innowacyjności poprzez � nan-sowanie wspólnych projektów. Memorandum o Współpracy pomiędzy instytucjami � nansującymi badania naukowe zo-stało podpisane grudniu 2015 roku. Jego sygnatariuszami są: Słowacka Akademia Nauk, Krajowy Urząd ds. Badań, Rozwoju i Innowacji Węgier, Ministerstwo Nauki, ICT i Planowania Re-publiki Korei, Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki oraz Ministerstwo Edukacji, Młodzieży i Sportu i Narodowe Cen-trum Badań i Rozwoju.Pierwszy konkurs w ramach tej inicjatywy ogłoszono w listo-padzie ub.r. Udział w nim wziąć mogły: jednostki naukowe, przedsiębiorstwa i konsorcja złożone z podmiotów z tych dwóch grup. Złożono w nim 18 wniosków, z tym 17 z udzia-łem polskich partnerów. Wszystkie wnioski przeszły pozytyw-nie ocenę formalną i 10 kwietnia br. zostały skierowane do oceny merytorycznej.Na do� nansowanie udziału polskich podmiotów w projek-tach wyłonionych w ramach konkursu NCBR przeznaczyło budżet w wysokości 500 tys. euro; do� nansowanie udzia-łu partnera(-ów) polskiego(-ich) nie powinno przekroczyć125 tys. euro na projekt. ■

9

FINANSE

Środki z POIRw funduszachkapitałowychKwotą 2 mld zł dysponują dwa nowe fundusze kapitałowe uruchomione przez Narodowe Centrum Badań i  Rozwoju. Mają one kreować rynek inwestycji w technologie. NCBR lo-kuje w nich środki pochodzące z unijnego Programu Opera-cyjnego Inteligentny Rozwój.Umową, podpisaną 7 kwietnia br. przez NCBR i  VC3.0 sp. z o.o. z FinCrea TFI SA, powołano do życia Fundusz Fun-duszy NCBR VC, którego łączne środki na inwestycje wynio-są ponad1,1 mld zł (z czego przynajmniej połowa to środki inwestorów prywatnych). Jest to pierwszy polski profesjo-nalny inwestor instytucjonalny, systemowo zapewniający � nansowanie dla funduszy VC na w pełni rynkowych zasa-dach. Jego celem ma być zbudowanie portfela najlepszych funduszy VC i  uzyskanie zwrotu z  inwestycji. Będzie on realizował cel inwestycyjny w  horyzoncie inwestycyjnym trwającym maksymalnie 13 lat. Z kolei Fundusz Funduszy NCBR CVC powstał dzięki domknię-ciu umowy zawartej pod koniec ub.r. przez NCBR, PFR Ven-tures i BGK TFI. Ten podmiot dysponuje pulą środków na in-westycje wynoszącą prawie 900 mln zł. Będzie on � nansował fundusze CVC – od sześciu do dziewięciu – w których inwe-storami prywatnymi będą duże przedsiębiorstwa, zarządza-ne przez niezależne podmioty. Ich kapitalizacja ma wynieść od 60 do 100 mln zł, przy czym NCBR i inwestorzy prywatni mają wnosić do nich środki w stosunku 1:1. Poza wsparciem � nansowym spółki portfelowe otrzymają możliwość wery� -kacji swoich pomysłów w danej korporacji, a także szybszego wdrożenia. Pierwsze umowy z  funduszami CVC mają zostać zawarte w czwartym kwartale br. ■

Nowe instrumenty dla podmiotów ekonomii społecznejNowe instrumenty dla podmiotów ekonomii społecznejNowe instrumenty dla podmiotów ekonomii

Co najmniej 2030 podmiotów ekonomii społecznej ma uzyskać wsparcie z nowego programu realizowanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego na zlecenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Dzięki środkom � nan-sowym od BGK powstać ma przynajmniej 1250 miejsc w pracy w obszarze ekonomii społecznej.Są to pieniądze z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój – ponad 135 mln zł przeznaczonych na preferencyjne pożyczki oraz ponad 4 mln zł na reporęczenia. Jako że są to instrumenty zwrotne, pula środków będzie stale rosła o spłacone raty pożyczek. Projekt jest kontynuacją oferty dostęp-nej w  pilotażu � nansowania ekonomii społecznej realizowanym również przez BGK w  ramach Działania 1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki – w wersji rozszerzonej. Bank pełni rolę menedżera projektu – zarządza nim, zaś pożyczki dla PES udostępniają pośrednicy � nansowi wybrani przez BGK w trybie przetargu.Podczas konferencji inaugurującej program podpisano również umowę powołującą Fundusz Gwarancyjny Krajowego Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej. Na gwarancje, które pozwolą zwiększyć możliwość uzyskania przez podmioty ekonomii społecznej pożyczek i  kredytów na warunkach komercyjnych, przewidziano w  sumie ok. 24 mln zł. Umowę o  powołaniu Funduszu podpisali minister rodziny, pracy i polityki społecznej oraz BGK. ■

Centrum Inicjatyw Rozwojowych dla innowacyjnościCentrum Inicjatyw Rozwojowych dla innowacyjnościCentrum Inicjatyw Rozwojowych

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie był partnerem niedawnego cyklu konferencji Go To Innovation, zorganizowanych przez ma-gazyn „Fundusze Europejskie”.Konferencje poświęcone były wsparciu przedsiębiorstw innowacyjnych. Menedżerowie zajmujący się dotacjami unijnymi mówili m.in. o tym, co to jest innowacja przełomowa, jak pozyskać � nansowanie dla innowacji, eko-innowacji i nowych technologii, omawiali zasady i mechanizmy poddziałań Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (Szybka Ścieżka, Badania na rynek, Kredyt na innowacje technologiczne) i udzielali praktycznych porad, jak przygotować dobry wniosek o  do� nansowanie. Uczestnicy konferencji mogli również dowiedzieć się o dostępnych dotacjach dla przedsiębiorstw z właściwego regionalnego programu operacyjnego.Udział UKSW w cyklu Go To Innovation nie był przypadkowy. Na Uniwersy-tecie od ponad 10 lat działa Centrum Inicjatyw Rozwojowych, które aktyw-nie wspiera oraz inicjuje działalność prorozwojową. Uczestniczy w realizacji projektów współ� nansowanych ze źródeł zewnętrznych, tych o charakterze zarówno naukowo-dydaktycznym, jak również infrastrukturalnym, z  wy-łączeniem projektów badawczych właściwych Biuru ds. Badań Nauko-

wych. Partycypuje w zarządzaniu oraz prowadzi monitoring przedsięwzięć realizowanych przez inne jednostki organizacyjne UKSW. Informuje o  do-stępnych źródłach � nansowania. Do jego zadań należy również nawiązywa-nie i  koordynowanie współpracy z  podmiotami zewnętrznymi, takimi jak: jednostki sfery B+R, przedsiębiorstwa, klastry czy samorząd terytorialny. Ponadto Centrum udziela kompleksowego wsparcia w  procesie składania ofert w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego: począwszy od selekcji i  analizy bieżących ogłoszeń, poprzez etap zawierania umowy z  zamawiającym aż do zrealizowania usługi. Nowo rozwijanym obszarem działań jest komercjalizacja i  ochrona patentowa. Obejmują one nie tylko wyszukiwanie źródeł � nansowania projektów oraz doradztwo, ale również organizację szkoleń, konferencji itp., skierowanych do społeczności akade-mickiej, a  także pomoc na etapie przygotowywania zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP.Konferencje Go To Innovations odbyły się w Warszawie, Zabrzu i Toruniu. ■

10

FUNDUSZE EUROPEJSKIEFo

t. www

.eppg

roup

.euBAROMETR

Szybsze pieniądzena szkolenia w PROWNowe przepisy ustawy o � nansowaniu wspólnej polityki rol-nej mają umożliwić przekazywanie z budżetu państwa środ-ków na wyprzedzające � nansowanie szkoleń realizowanych przez szkoły rolnicze lub leśne w ramach działania Transfer wiedzy i działalność informacyjna – Program Rozwoju Ob-szarów Wiejskich na lata 2014–2020. Stosowny projekt usta-wy o zmianie ustawy przyjęła w kwietniu br. Rada Ministrów. Zmiany, zaproponowane przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi, przewidują, że budżet państwa wyłoży środki na działania szkoleniowe, których dotowanie zapisano w PROW, a unijna refundacja tych wydatków będzie jego dochodem.Działanie Transfer wiedzy i działalność informacyjna adreso-wane jest do podmiotów prowadzących szkoły rolnicze lub leśne albo centra kształcenia ustawicznego bądź centra kształ-cenia praktycznego, a także innych, prowadzących działalność szkoleniową, wybranych w konkursach. Pomoc w ramach tego działania jest realizowana przez: wsparcie dla działań do-tyczących kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności oraz wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań infor-macyjnych. ■

Wybierajcieefektywne projektyWybierajcieefektywne projektyWybierajcie

Nie chcemy tworzyć infrastruktury publicznej, która mogłaby być obcią-żeniem dla polskiego budżetu – po-wiedziała Ingeborg Graessle, stojąca na czele Komisji Kontroli Budżetowej Par-lamentu Europejskiego podczas wizyty delegacji tej komisji w Polsce.Ingeborg Graessle wystąpiła na konfe-rencji prasowej w Warszawie po tym, jak delegacja odwiedziła projekty re-alizowane z udziałem środków Unii Europejskiej: zmodernizowane lotnisko we Wrocławiu, wrocławskie centrum badań EIT, infrastrukturę przeciwpo-wodziową na Odrze, autostrady, fabrykę naczep spółki Wielton z Wielu-nia, elektrownię w Bełchatowie oraz most kolejowy na Pilicy koło Warki. W planie wizyty misji, którą zaprosił do Polski europoseł PiS Ryszard Czar-necki, przewidziano też spotkania w sejmie, ministerstwie rozwoju i w Naj-wyższej Izbie Kontroli.Sugestia, aby wybierając projekty do realizacji z unijnym wsparciem, zwra-cać uwagę na to, czy da się je rzeczywiście utrzymać, „może to s� nansować społeczeństwo”, to jeden z wniosków delegatów po obejrzeniu zrealizowa-nych inwestycji. Jak podkreśliła Ingeborg Graessle, Polska nie ma większych problemów z wykorzystaniem funduszy unijnych. ■

Raiffeisen Polbank wraz z partnerami: magazynem „Fundusze Europejskie”, firmą konsultingową EGC Doradztwo Europejskie oraz Uniwersytetem Kar-dynała Stefana Wyszyńskiego zorgani-zował cykl konferencji pod hasłem Go To Innovation. W tym roku odbyły się już trzy konferencje partnerskie: w Warsza-wie (3 lutego), Zabrzu (23 lutego) i To-runiu (10 marca), a czwarta podsumo-wująca półroczny cykl planowana jest w maju w Szczecinie. Organizowane przez Raiffeisen Polbank spotkania mają na celu doprowadzenie do faktycznej współpracy przedsiębior-ców z naukowcami i wspólnego wdro-żenia, przy wsparciu dotacji unijnych, projektów badawczych opartych na innowacji przełomowej dla gospodarki światowej. Z drugiej strony, za sukces poczytujemy sobie także wdrażanie innowacji o mniejszym znaczeniu, acz istotnych w skali regionu czy nawet sa-mej firmy. O dużym zainteresowaniu przedsiębiorców tymi wydarzeniami świadczą wyniki badania ankietowego, przeprowadzonego przez pracowników banku na grupie 353 firm – uczestni-ków cyklu konferencji unijnych dotyczą-cych prezentacji różnych modeli finan-sowania działalności innowacyjnej firm. Firmy oceniły ofertę finansowania inno-wacji przedstawianą przez partnerów konferencji jako atrakcyjną, a połowa badanych oceniła prezentowaną ofertę Raiffeisen Polbanku jako innowacyjną w porównaniu z ofertą innych banków.

Nie tylko konferencje Oczywiście takie partnerskie konferen-cje nie są jedynym kanałem docierania

przez Raiffeisen Polbank do przed-siębiorców z ofertą na wsparcie dzia-łalności innowacyjnej. Bank informuje klientów o nowej ofercie na innowacje w systemie on-line, opiekunowie prze-kazują klientom informację telefonicznie lub podczas bezpośrednich spotkań. Największym jednak zainteresowaniem cieszą się konferencje partnerskie. W przeprowadzonym przez pracowni-ków banku badaniu ankietowym zostały one ocenione bardzo dobrze (84 proc. respondentów dało najwyższe noty: 4 i 5), a po konferencjach 46 proc. re-spondentów biorących w nich udział było zainteresowanych spotkaniem z przedstawicielami banku, co świadczy o efektywności prowadzonych przez Raiffeisen Polbank działań.Raiffeisen Polbank od wielu lat poma-ga przedsiębiorcom w finansowaniu i realizacji inwestycji przy wsparciu do-finansowania z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Procedury, procesy i dokumentacja kredytowa banku są do-stosowane do procesów, procedur i do-kumentacji wymaganej przez instytucje przyznające dofinansowanie. W ramach oferty finansowania innowacji Raiffeisen Polbank oferuje całą gamę kredytów unijnych, kredyty na innowacje tech-nologiczne, kredyty z gwarancjami pu-blicznymi, a także stałe wsparcie opie-kuna klienta oraz bankowego eksperta unijnego. Bank zapewnia przedsiębior-com pomoc w projektowaniu, realizacji, rozliczaniu inwestycji współfinansowa-nych dotacjami z funduszy struktural-nych Unii Europejskiej. Kredyty udziela-ne są w złotych lub w walutach obcych, głównie w dolarach, euro i frankach

Go To InnovaTIGo To InnovaTIGo To Innova on – konferencje dla

Innowacyjnych przedsIębIorców

AleksAAleksAAleks ndrAndrAndr rutkowskAutkowskAutkowskekspert ds. funduszy unijnychw Raiffeisen Polbank

szwajcarskich. Okres kredytowania szwajcarskich. Okres kredytowania wynosi od roku do 10 lat. Minimalna kwota kredytu to 50 tys. zł, a maksy-malna ustalana jest indywidualnie. Oprocentowanie kredytu jest zmien-ne, oparte na trzymiesięcznej stawce WIBOR/LIBOR/EURIBOR (w zależno-ści od waluty). Zabezpieczenia kredytu każdorazowo są uzgadniane z przed-siębiorcą. Bank oferuje bogatą ofertę finansowa-nia i wsparcia dla firm zamierzających realizować projekty ze wsparciem do-tacji unijnych. Korzyścią dla przedsię-biorcy jest gwarancja stałej współpracy z bankiem na wszystkich etapach: od aplikowania o kredyt i dotację unijną, poprzez okres realizacji projektu inwe-stycji unijnej, aż do – co niezwykle istot-ne i doceniane przez przedsiębiorców – momentu rozliczenia projektu. Raiffe-isen Polbank oferuje wszystkie rodzaje kredytów unijnych: pomostowe (finan-sujące część kosztów kwalifikowanych projektu unijnego równą kwocie przy-znanego dofinansowania), uzupełnia-jące (finansujące pozostałą część kosz-tów kwalifikowanych po odjęciu kwoty przyznanej dotacji) i dodatkowe (finan-sujące koszty niekwalifikowane, czyli te, których poniesienie jest niezbędne do prawidłowej realizacji całej inwestycji, ale które nie są objęte dofinansowa-niem). Promesa kredytu unijnego jest ważna zawsze 6 miesięcy.

Premia technologicznaKredyty na innowacje technologiczne są szczególnym rodzajem kredytów unijnych. Także należą do bankowej oferty unijnej, służąc do finansowania inwestycji technologicznych. Udzie-lane są maksymalnie do wysokości 75 proc. kosztów kwalifikowanych projektu i powiązane są z bezzwrotną dotacją w postaci premii technologicz-nej (przeznaczoną tylko i wyłącznie na spłatę kapitału kredytu). Premia tech-nologiczna może stanowić do 70 proc. kwoty wydatków kwalifikowanych (do 6 mln zł), w zależności od wielkości fir-my i miejsca realizacji inwestycji. Kre-dyt na innowacje technologiczne jest oferowany wyłącznie w złotych. Okres kredytowania wynosi od roku do 10 lat. Minimalna kwota kredytu to 50 tys. zł. Warunkiem udzielenia kredytu na inno-wacje technologiczne jest podpisanie przez przedsiębiorcę z Bankiem Go-spodarstwa Krajowego umowy o do-finansowanie w ramach poddziałania

3.2.2 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój na lata 2014-2020. Dokumentacja banku jest w pełni dostosowana do wymogów, procedur i dokumentów unijnych. Premia technologiczna jest zachętą dla przedsiębiorców za-mierzających realizować bardziej ryzykowne projekty inno-wacyjne. Ten rodzaj kredytu jest przeznaczony dla średnich, małych i mikroprzedsiębiorców, z wyłączeniem dużych firm (kryteria podstawowe: zatrudnienie do 250 pracowników, roczny obrót mniejszy lub równy 50 mln euro lub całkowity bilans roczny mniejszy lub równy 43 mln euro; szczegółowo badane są powiązania m.in. z przedsiębiorstwami, osobami fizycznymi, uczelniami czy jednostkami samorządu teryto-rialnego). Dokumentacja projektu inwestycji technologicznej

jest dostępna na stronie internetowej Banku Gospodarstwa Krajowego przyznającego przedsiębiorcom premie techno-logiczne. Promesa kredytu na innowacje technologiczne tak-że jest ważna przez okres 6 miesięcy. Raiffeisen Polbank cały czas rozwija ofertę finansowania in-nowacji poprzez wdrażanie nowych produktów bankowych wspierających działalność innowacyjną, takich jak hybry-dowe instrumenty dłużne łączące dotację z kredytem, czy też gwarancję z kredytem na wzór kredytów na innowacje technologiczne czy kredytów unijnych, w przyszłości także rozwiązań z wykorzystaniem instrumentów kapitałowych (np. venture capital) oraz wsparcia wventure capital) oraz wsparcia wventure capital procesach zarządza-nia ryzykiem. Bank mało, że zmienia swoją ofertę dla firm inwestujących w innowacje, to jeszcze sam ewoluuje tech-nologicznie. Tempo i charakter zmian wymagają nie tylko do-stosowania w konstrukcji produktów bankowych, ale także

sposobu świadczenia usług bankowych. Zmieniają się pro-cesy na bankowym zapleczu, a także centralne systemy ban-kowe.

Konkurencja z fintechami Silnymi konkurentami banków stały się tzw. fintechy, które wprowadzają nowe rozwiązania motywując banki do dotrzy-mania im kroku. Zdaniem prezesa Raiffeisen Polbanku Piotra Czarneckiego: ,,rewolucja cyfrowa w bankowości oznacza nie tylko większe skupienie się w relacjach z klientami na kana-łach elektronicznych, ale też przyspieszenie zmian technolo-gicznych wewnątrz nich, czyli digitalizację procesów w celu ich usprawnienia, skrócenia i zwiększenia ich niezawodności. Dzięki temu staną się one lepiej dostosowane do wyzwań cy-frowej rzeczywistości. Automatyzacja i robotyzacja wdzierają się teraz do każdego sektora gospodarki. Bankowość już daw-no przestała być nudna. Konkurując z fintechami, banki stop-niowo same zaczynają przypominać firmy technologiczne’’.Banki zawsze na pierwszym miejscu stawiają bezpieczeństwo środków klienta, choć muszą to pogodzić z wymaganiami klientów dotyczącymi chociażby wygody korzystania z róż-nych produktów czy usług finansowych. Ale digitalizacja jest tu ich ważnym sprzymierzeńcem, pozwalającym na budowa-nie omnikanałowości, czyli skomunikowania ze sobą różnych kanałów sprzedaży w taki sposób, żeby równocześnie każdy proces w każdym z nich mógł być kontynuowany. Wyzwa-niem jest także zastosowanie w zachodzących w bankach procesach samouczących się maszyn i sztucznej inteligencji. – Pozycja banków zależy dziś od ich zdolności dostosowania się do coraz szybszego tempa zmian, co jest w dużej mierze funkcją ich digitalizacji – tłumaczy Piotr Czarnecki. •

Raiffeisen Polbank ma szeroką ofertę wsparcia przedsiębiorców realizujących inwestycje unijne

Więcej informacji o projekcie Go To Innovation znajduje się na stronie internetowej www.fundusze-europejskie.pl, w zakładce Konferencje Funduszy Europejskich

fot. Marcin Stabla, Marcin Duda

14

FUNDUSZE EUROPEJSKIE RAPORT

ROŚNIE WSPARCIE DLA INNOWATORÓW

ULGA NA DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZO-ROZWOJOWĄ JEST CORAZ ATRAKCYJNIEJSZĄ FORMĄ WSPARCIA INNOWACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW

Od lat nikt już nie kwestionuje kluczowego znaczenia innowacyjności dla oceny siły przebicia oraz potencjału gospodarki. Zdolność do dynamicz-nego reagowania na zmiany, wprowadzania ciągłych ulepszeń i optyma-

lizacji oraz generowania nowych rozwiązań stanowi obecnie w przedsiębior-stwach znacznie bardziej wartościowy zasób niż uznana pozycja na rynku czy wieloletnia historia. Większa liczba innowacyjnych firm przekłada się natomiast na siłę i elastyczność całej krajowej gospodarki.

Nic dziwnego zatem, że od lat żywo toczy się dyskusja o tym, w jaki sposób państwo może najbardziej efektywnie promować rozwój działalności innowa-

JAKUB SOCHACKISTARSZY KONSULTANT PWC

15

FINANSE

cyjnej w rodzimych przedsiębiorstwach. W Polsce firmy mogą obecnie korzy-stać z całego wachlarza instrumentów, których celem jest wspieranie działalno-ści badawczo-rozwojowej, będącej sercem innowacyjności.

Niewątpliwie najbardziej popularnym i atrakcyjnym dla przedsiębiorców roz-wiązaniem są bezzwrotne dotacje finansowane najczęściej ze środków unijnych. Jednak aby z nich skorzystać, trzeba nie tylko odpowiednio zsynchronizować plany projektowe z kalendarzem naborów wniosków, ale jeszcze przygotować dokumentację aplikacyjną, która przejdzie surową ocenę ekspertów. Do naj-prostszych nie należy również samo rozliczenie otrzymanego wsparcia.

Jakie są inne możliwości? Czy przedsiębiorca prowadzący działalność ba-dawczo-rozwojową, któremu nie po drodze z obecnie dostępnymi programa-mi dotacyjnymi, również może liczyć na pomoc państwa? Czy są dostępne źródła wsparcia, których wykorzystanie niesie za sobą mniejsze obciążenia formalne i sprawozdawcze niż dotacje? Pozytywną odpowiedzią na te pytania jest obowiązująca od 2016 roku ulga podatkowa na działalność badawczo--rozwojową.

Dla kogo? Dla wszystkich!Od 1 stycznia 2016 roku wprowadzono dla przedsiębiorców możliwość dodat-kowego odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na dzia-łalność badawczo-rozwojową, czyli tzw. ulga na badania i rozwój. Umożliwia ona osiągnięcie realnych korzyści finansowych wszystkim przedsiębiorcom pro-wadzącym działalność badawczą, bez względu na branżę, w której funkcjonują.

Warunkiem skorzystania z ulgi B+R jest jedynie poniesienie w roku podat-kowym wydatków mieszczących się w ustawowo zdefiniowanej działalności badawczo-rozwojowej, którą należy rozumieć jako działalność twórczą obejmu-jącą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systema-tyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz ich wykorzystania do tworze-nia nowych zastosowań.

Po zapoznaniu się z taką definicją można łatwo uznać, że ulga na B+R to mimo wszystko przywilej dla wybrańców. Ilu bowiem przedsiębiorców prowa-dzi prace badawczo-rozwojowe? Jest to jednak wrażenie pozorne, a odpowiedź na to pytanie może okazać się zaskakująca. Prace B+R to różnego rodzaju działania związane z rozwojem nowych produktów i usług, w tym IT, techno-logii, receptur, metod itd. Przyjmując szerokie spojrzenie na działalność inno-wacyjną, łatwo zauważymy, że grono potencjalnych beneficjentów jest bardzo szerokie. Co więcej, ulga przysługuje przedsiębiorcy bez względu na poziom

KOSZTY OBJĘTE ULGĄ NA DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZO-ROZWOJOWĄ• Wynagrodzenia pracowników prowadzących działalność badawczo-rozwojową • Nabycie materiałów i  surowców bezpośrednio związanych z  działalnością badawczo-

-rozwojową• Ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań

naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę na-ukową na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej

• Odpłatne korzystanie z  aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w  prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem

• Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i  prawnych wykorzystywanych w  prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej z  wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością

• Koszty uzyskania patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego poniesione np. na przygotowanie dokumentacji zgło-szeniowej, prowadzenie postępowania przez Urząd Patentowy czy wnoszenie opłat okre-sowych

innowacyjności prowadzonych prac oraz ich skuteczność. Zasada jest pro-sta: prowadzisz prace B+R – możesz skorzystać z ulgi.

Jedyną grupę podmiotów, której za-mknięto możliwość korzystania z ulgi na B+R, stanowią tzw. firmy strefowe, czyli przedsiębiorstwa korzystające ze zwolnienia z podatku dochodowego w ramach specjalnych stref ekono-micznych. Ustawodawca uznał, że je-żeli spółka korzysta już ze zwolnienia w SSE, to nie może dodatkowo wy-korzystywać benefitów wynikających z ulgi na działalność badawczą.

Mechanizm działaniaW związku z prowadzoną działal-nością badawczo-rozwojową przed-siębiorstwo ponosi wydatki, które wpływają na dochód osiągnięty przez firmę, a zatem również i na podstawę opodatkowania. Wprowadzona ulga daje przedsiębiorcom prawo do do-datkowego odliczenia części kosztów poniesionych w związku z działalno-ścią badawczą. Najłatwiej mechanizm ulgi zobrazować na przykładzie.

Przedsiębiorca, który w roku po-datkowym wydał 100 tys. zł na wy-nagrodzenia pracowników prowadzą-cych działalność badawczo-rozwojową, będzie miał prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania w sumie 150 proc. poniesionych kosztów, czyli 150 tys. zł. Innymi słowy, po zastoso-waniu ulgi na B+R rzeczywiste 100 tys. zł kosztów wynagrodzeń przełoży się na 150 tys. zł kosztów podatkowych. W konsekwencji przedsiębiorca za-płaciłby podatek mniejszy o 9,5 tys. zł (150 tys. zł x 19 proc. tj. stawka po-datku dochodowego).

Oczywiście, płace i składki pracow-ników to nie jedyny rodzaj wydatków związanych z działalnością badawczą, które mogą zostać zakwalifikowane na potrzeby ulgi. Katalog obejmuje również inne rodzaje kosztów (patrz ramka).

W 2017 roku mały i średni przed-siębiorca ma prawo do odliczenia dodatkowo 50 proc. poniesionych kosztów związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową. W przypadku dużych firm dodatkowy

16

FUNDUSZE EUROPEJSKIE RAPORT

odpis z tytułu prowadzonej działalno-ści badawczej wynosi 50 proc. w od-niesieniu do kosztów wynagrodzeń oraz 30 proc. w odniesieniu do pozo-stałych kosztów.

Warto również podkreślić, że me-chanizm ulgi pozwala na korzysta-nie z niej także w odniesieniu do projektów B+R rozpoczętych w po-przednich latach. Istotny jest bowiem moment ponoszenia wydatków zwią-zanych z prowadzonymi pracami ba-dawczymi. Ulga nie wymusza także prowadzenia ewidencji w podziale na poszczególne projekty, a jedynie na koszty. Nie ma także żadnych do-datkowych zastrzeżeń czy wymagań dotyczących spodziewanych wyników prowadzonych prac czy sposobów ich komercjalizacji.

Nieźle, dobrze, lepiejUlga na działalność badawczo-roz-wojową jest relatywnie najmłodszym z dostępnych instrumentów wsparcia,

Autor jest konsultantem Zespołu Innowacji i B+R, Dotacji i Ulg PwC, zajmującym się doradztwem w za-kresie pomocy publicznej od 2002 roku, czyli od momentu wdrożenia pierwszego programu pomocy publicznej. Zespół składa się z najwyższej klasy doświadczonych specjalistów, mających rozległą wiedzę na temat różnych form pomocy publicznej, dostępnych dla przedsiębiorców w Polsce: funduszy struk-turalnych UE, zachęt inwestycyjnych pochodzących ze środków krajowych, w szczególności dotacji rzą-dowych, zwolnień CIT oraz podatku od nieruchomości, a także wiedzę o rachunkowości i rozliczeniach � nansowych wykorzystanej pomocy publicznej.

w związku z czym wciąż istnieje znaczna liczba niewiadomych oraz pojawiają się nowe pytania związane z jej funkcjonowaniem. Co ciekawe jednak, od momentu, kiedy weszła w życie (1 stycznia 2016 roku), rośnie także jej atrakcyjność.

Zgodnie z pierwotnie przyjętym projektem, przedsiębiorcom przysługiwało prawo do dodatkowego odliczenia jedynie 30 proc. kosztów wynagrodzeń oraz 20 proc. (w przypadku MŚP) lub 10 proc. (w przypadku dużych firm) pozo-stałych kosztów. Bardzo szybko, bo już po roku funkcjonowania ulgi, zdecydo-wano się na zwiększenie jej atrakcyjności i podniesienie wartości dodatkowych odpisów do 50 proc. w przypadku wynagrodzeń oraz 50 proc. (dla MŚP) lub 30 proc. (dla dużych firm) w odniesieniu do pozostałych kosztów.

Obecnie już mówi się o tym, że od 2018 roku wartość dodatkowego odpisu od kosztów wynagrodzeń miałaby zostać podwojona i wynosić 100 proc., i to zarówno dla MŚP, jak i dużych przedsiębiorców. W praktyce oznaczałoby to, że firma zapłaciłaby podatek mniejszy aż o 19 proc. poniesionych kosztów pracow-ników badawczo-rozwojowych. • Ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi

■

17

FINANSE

Fot.

Szym

on Pi

otr S

zym

anow

ski

JAK ZŁAPAĆ W SIEĆ NAJLEPSZE POMYSŁY

ROZMOWA Z PIOTREM CZARNECKIM, PREZESEM ZARZĄDU RAIFFEISEN POLBANKU

Rozmawiamy po pańskim wystąpieniu na konferen-cji Go To Innovation, podczas którego usłyszeliśmy o trendach w światowej gospodarce, rozwoju nowo-czesnych technologii, globalnych platformach sprze-daży towarów i usług, rosnącym znaczeniu Big Data w  biznesie. Tymczasem liczni polscy przedsiębiorcy – uprawiający swoje poletko, wiecznie zajęci – nie za-wsze potra� ą dostrzec, że nadchodzi rewolucja tech-nologiczna i obowiązuje nowe podejście do klienta. – Oj, dzieje się, i to w każdej dziedzinie gospodarki. Spe-cy� ka dzisiejszych czasów polega na tym, że nawet nie-wielki biznes z peryferii świata – dzięki nowym techno-logiom i Internetowi – może mieć globalny zasięg. Bariera dostępu do rynku jest coraz mniejsza. Hi-storia rozwoju ludzkości, wynalaz-ków oraz przełomowych innowa-cji polega na tym, że one bardzo rzadko były czymś, co można by skwitować okrzykiem „Eureka!”. Zwykle były to kompilacje kilku nowatorskich elementów z  róż-nych obszarów i  z  tego powsta-wała trzecia wartość. Nie ma nic złego w  twórczym replikowaniu i dodawaniu do siebie poszczegól-nych wartości. Ale to oznacza, że trzeba poświęcić sporo czasu na badanie tropów. Jest takie ame-rykańskiego sformułowanie busi-ness acumen, bardzo adekwatne, do tego o czym mówię. Co ono oznacza? Mówi o żyłce do interesów, która wskazuje drogę biznesmenowi. Tak jak węch prowadzi psa. Pies jeszcze czegoś nie widzi, ale już czuje trop. Przedsiębiorca powinien być czujny, po-winien mieć takiego „nosa” do biznesu.

Światowe zmiany i  trendy wyznaczane także przez Komisję Europejską sprowadzają się do słowa ,,inno-wacja’’. Za innowacją stoi jednak nie żaden urząd, ale konkretny człowiek. Jak skutecznie wprowadzać in-nowacje w Polsce? Czy widzi pan mechanizmy, które mogłyby wychwytywać takie dobre pomysły? Bo np. banki raczej niechętnie podchodzą do start-upów, uznając je za zbyt ryzykowne projekty. Z kolei dota-

cje unijne jedni dostają, inni nie. Fundusze zalążko-we też rzadko są zainteresowane takimi startujący-mi projektami. – Podejście do � nansowania innowacyjnych rozwiązań – szczególnie tych powstałych na samym dole, nie w kor-poracyjnych laboratoriach – powoli się zmienia. Potencjal-ni inwestorzy coraz częściej widzą w � nansowaniu cieka-wych pomysłów szansę na duży zarobek i chętnie w nie inwestują pieniądze w ramach venture capital. Sama Unia Europejska dostrzega to, że sektor bankowy, mocno regu-lowany, z wieloma obostrzeniami nie jest w stanie udźwi-gnąć � nansowania rozwoju start-upów, natomiast powin-

no to być w  dużo większej mierze rolą rynku kapitałowego, różnego rodzaju funduszy, w  tym korzysta-jących ze wsparcia państwa, czy np. dla mniejszych projektów crowd-fundingu. Wszystko zależy od skali i  zasięgu nowego biznesu. Co też na początku trudno określić, bo co stoi na przeszkodzie, aby inno-wacyjny przedsiębiorca działał na skalę globalną? W  Internecie - nic. Byłem jurorem w  sponsorowanym przez nasz bank konkursie „Pomysł na � rmę”, który przygotowywaliśmy wspólnie z „Gazeta Wyborczą”. Kilka lat temu pomysły na działalność gospodarczą połączoną z wykorzy-staniem sieci były pojedyncze. Mało tego, większość z nich była wtórna.

Oczywiście proponowane warianty były tańsze, szybsze i  nierzadko ciekawsze niż ich pierwowzory, niemniej nie było w nich nowatorstwa. Dziś jesteśmy w zupełnie innym miejscu rozwoju technologii, a rynek stał się dzięki temu naprawdę globalny. I  to było widoczne również w ostat-nich edycjach wspomnianego konkursu. Pojawiali się mło-dzi ludzie z pustą kieszenią, ale z głową pełną naprawdę ciekawych pomysłów, bez żadnych barier, aby tworząc małą � rmę dodawać, że chcą dystrybuować swój towar na całym świecie.

Czyli nastąpiła zmiana mentalna?– Tak, i to radykalna. Teraz młodzi ludzie sygnalizują: ba-riery nie istnieją. Przecież dziś nie ma już specjalnej róż-

Piotr Czarnecki podczas wystąpienia na konfe-rencji Go To Innovation w Szczecinie.

18

FUNDUSZE EUROPEJSKIE

nicy między wysłaniem produktu do Polski albo na rynki Ameryki Południowej. Dziś można podejść do wielkich przedsięwzięć z  dużo mniejszym kapitałem początko-wym i znacznie większą możliwością dotarcia do odbior-cy. Na tym właśnie polega globalny rynek, na którym nasi przedsiębiorcy i  autorzy interesujących innowacji mają takie same szanse, jak obywatele innych krajów.

I tu wracam do wcześniejszego pytania o mechanizmy, które mogłyby wychwytywać dobre innowacyjne pomy-sły. Jak stworzyć skuteczne – nomen omen – sieci, które wyłowią wartościowe koncepcje? Odpowiedź brzmi - przede wszystkim edukować.

Ale to jest długi proces– Owszem, długi. Ale ważne jest, aby go poprowadzić mądrze.

A kogo pana zdaniem trzeba edukować?–Wszystkich, bo wszyscy będziemy mieli do czynienia z trwającą już automatyzacją, robotyzacją, digitalizacją, co może skutkować utratą miejsca pracy. Przede wszyst-kim jednak edukować tych, którzy dzisiaj sporo mogą, czyli przedsiębiorców. Prowadzą własne � rmy i  dobrze by było, aby dostrzegali, co się dzieje dalej niż na ich własnym podwórku. Wiedza bowiem szybko się starze-je. Zdobyta na ukończonych 20 lat temu studiach dzisiaj jest już w  pewnym stopniu nieaktualna. Ważne także, aby ta podstawowa, szkolna edukacja stała się bardziej nowoczesna niż jest obecnie.

A czy nie odnosi pan wrażenia, że biznes i nauka to są dwa kompletnie sobie obce i nie rozumiejące się wzajemnie środowiska? Jak to zmienić? – Niestety, z  przykrością muszę stwierdzić, że system funkcjonowania wyższych uczelni do pewnego stopnia przypomina skansen. Uogólnianie zawsze jest krzyw-dzące, bo są przecież także i  świetne uczelnie, ale jeśli chodzi o system – to jest, jaki jest. Ciągle najważniejsze jest zdobycie grantu i punktów do habilitacji niż auten-tyczne wyjście na zewnątrz, do biznesu. Coraz częściej będą powstawały akceleratory biznesowo-naukowe, ściągające z  rynku pieniądze i  � nansujące przedsię-wzięcia innowacyjne. Myślę, że potrzeba rynkowa - jako przysłowiowa matka wynalazków – będzie wymusza-ła podobne działania. Ale także na świecie współpraca nauki z  przedsiębiorcami nie wygląda idealnie. Podpa-

trzyłem na Harvardzie, gdzie studiowałem w 1994 roku, że nawet tak prestiżowa uczelnia także nie ustrzegła się przed różnymi dysfunkcjami, choć potra� jak niemal nikt na świecie przyciągać pieniądze i  łączyć badania z  ich wdrożeniem. Ale 15 lat później dzięki większemu do-świadczeniu udało mi się zbudować wspólnie z Harvard Business School specjalny program dla mojej kadry me-nedżerskiej w Rai� eisenie.

Dziś dotacje unijne przyznane Polsce w  lwiej części przeznaczone są na wspieranie innowacyjnych pro-jektów. Start-upy mają jednak w  tym wyścigu nie-wielkie możliwości. Czy widzi pan jakąś rolę państwa we wspieraniu innowacyjności?

– W  mądrym, idealnym modelu oczywiście widzę taką rolę, gdy udział państwa jest mniejszościowy. Trzeba sys-temowo zapobiec powstawaniu intratnych synekur, czy możliwości wypaczenia przez ewentualnych politycznych nominatów stricte biznesowych decyzji. Dość racjonalnie taki system wsparcia działa na przykład w Norwegii, gdzie istnieją publiczne dotacje na zrównoważony rozwój.

Rai� eisen Polbank czekają w najbliższych miesiącach ważne zmiany, po części związane z  wprowadze-niem innowacyjnych rozwiązań. Digitalizacja, ale też i optymalizacja organizacji, co oznacza m.in. zamyka-nie oddziałów. Sporo tego. – Czeka nas rzeczywiście – podobnie jak inne banki – gruntowana transformacja. Instytucja � nansowa nie może skupiać się tylko na operacjach bankowych, ale musi tworzyć wartość dodaną. Dla siebie i  dla klienta. Dzięki digitalizacji chcemy silniej związać się z klientami. Nie tylko � nansować przedsięwzięcia, ale przejmować na siebie większe ryzyko biznesowe, wspierać przedsiębior-cę w zdobywaniu rynków, kojarzyć ze sobą � rmy. A co do zmniejszania liczby placówek to dziś standard w banko-wości. Najbardziej radykalne odchudzanie przeszły ban-ki skandynawskie. Wiadomo dlaczego – bo tam dostęp do Internetu i zaufanie do transakcji elektronicznych są najwyższe. Ale ten sam proces postępuje szybko i u nas. Zresztą nasza najgroźniejsza konkurencja operuje teraz właśnie w sieci!

Jak to będzie wyglądało w praktyce?– Dziś klient mówi nam: mam produkty, takich odbior-ców oraz sposób dotarcia do nich i  potrzebuję pienię-dzy. Bank odpowiada: dobrze, damy je na najlepszych możliwych warunkach. Ale jutro możemy powiedzieć: słuchaj, możesz poszerzyć grono swoich klientów i po-możemy ci w  tym. Budując pro� l przedsiębiorcy, mo-żemy stworzyć dla niego dodatkowe możliwości biz-nesowe. To będzie właśnie efekt digitalizacji, to będzie bankowość XXI wieku.

Rozmawiał: Marek Szymański

Nawet niewielki biznes z peryferii świata – dzięki nowym technologiom

i Internetowi – może mieć globalny zasięg.

19

FINANSE

napotykają na swojej drodze mali przedsiębiorcy chcący realizować in-nowacyjne projekty. Przewidziane dla nich zupełnie nowe działanie – Mała Szybka Ścieżka – jest kierowane do beneficjentów realizujących projekty, w których koszty kwalifikowane wy-noszą od 300 tys. zł do 1,5 mln zł, a czas realizacji – 12 miesięcy.

W ramach działania przewidziano kilka ułatwień dla „maluchów”, którzy do tej pory nie otrzymali dofinansowa-nia z I osi POIR. Połączono w ramach jednego kryterium elementy projektu oceniane dotychczas w ramach dwóch odrębnych kryteriów: ,,Kadra zarzą-

dzająca oraz sposób zarządzania w projekcie umożliwiają jego prawi-dłową realizację” (kryterium dostępu) oraz ,,Zespół badawczy oraz zasoby techniczne Wnioskodawcy zapewniają prawidłową realizację zaplanowanych w projekcie prac B+R” (kryterium punktowane). Teraz stworzono jedno punktowane kryterium: ,,Zespół pro-jektowy oraz zasoby techniczne Wnio-skodawcy zapewniają prawidłową realizację zaplanowanych w projekcie prac B+R” (od 0 pkt do 5 pkt).

Złagodzono także wymogi dotyczą-ce kadry zarządzającej – zrezygnowa-no na przykład z wymogu dotyczącego

W Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój czekają nas spore zmiany. Wreszcie!

– komentują na gorąco przedsiębior-cy, firmy doradztwa unijnego i banki. Dla przedsiębiorców, którzy będą re-alizowali projekty o mniejszej warto-ści, wprowadzono tzw. Małą Szybką Ścieżkę i zaplanowano wiele ułatwień. Choć trudno mówić o rewolucji, wpro-wadzone zmiany to krok w dobrą stro-nę. Tym bardziej, że zmiany dotyczą nie tylko działania Szybka Ścieżka, ale także innych konkursów.

Cieszy fakt, że Ministerstwo Roz-woju dostrzegło trudności, jakie

Ministerstwo zmienia kryteria

W PROGRAMIE OPERACYJNYM INTELIGENTNY ROZWÓJ WYKORZYSTANO OKOŁO 30 PROC. BUDŻETU, CO NIEWĄTPLIWIE PRZYSPIESZYŁO WPROWADZENIE

UŁATWIEŃ DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

DAWID GALUSekspert ds. oceny projektów inwestycyjnych w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój

20

FUNDUSZE EUROPEJSKIE RAPORT

sposobu zarządzania projektem, gdyż ocena nie będzie miała już charakte-ru kryterium dostępu, gdzie wszystkie elementy muszą zostać spełnione. Zrezygnowano z umów warunkowych z członkami kluczowej kadry B+R i kadry zarządzającej oraz podwyko-nawcami jako obligatoryjnego wymo-gu. Posiadanie takich umów będzie warunkiem otrzymania maksymal-nej oceny w ramach kryterium, czyli 5 punktów.

Nowość na poziomie � rmy W ramach zachęty dla MŚP z regio-nów słabiej rozwiniętych, które do-tychczas nie otrzymały wsparcia z I osi POIR, zliberalizowano podejście do oceny kryterium nowości. Wystarcza-jące do jego spełnienia i otrzymania1 punktu będzie wykazanie nowości na poziomie przedsiębiorstwa. Nie-mniej jednak nadal projekt musi do-tyczyć innowacji produktowej lub pro-cesowej i być projektem badawczym, co będzie weryfikowane w odrębnym

kryterium. Nowy instrument ma sta-nowić zachętę do realizacji projektów badawczych przez przedsiębiorców, budowania swojego potencjału w ob-szarze innowacyjnych rozwiązań.

Wprowadzono nowe kryterium – ,,Potencjał rynkowy”, punktowane w skali 0–5. W jego ramach oceniane są podobne aspekty, jak w dotychcza-sowym kryterium ,,Zapotrzebowanie rynkowe i opłacalność wdrożenia”, obowiązującym w innych konkursach. Ze względu jednak na fakt, że ten konkurs jest skierowany do przed-siębiorców, którzy jeszcze nie mają doświadczenia w realizacji projektów w ramach Inteligentnego Rozwoju, zliberalizowano wymogi dotyczące ko-rzyści/opłacalności wdrożenia.

Z kolei w przypadku kryterium „Własność intelektualna nie stanowi bariery dla wdrożenia rezultatów pro-jektu”, ze względu na fakt, że konkurs skierowany jest do przedsiębiorstw, które do tej pory nie uzyskały dofinan-sowania projektu badawczego w I osi, i ma stanowić dla nich okazję do roz-woju własnego potencjału, zapropo-nowano, aby kwestie własności inte-lektualnej były oceniane w kryterium punktowanym 0–5.

Nie wszyscy skorzystają Wątpliwości budzi natomiast wpro-wadzenie dla Małej Szybkiej Ścieżki kryterium formalnego specyficzne-go brzmiącego „Wnioskodawca nie otrzymał dofinansowania w ramach

Mała Szybka Ścieżka eliminuje z � nansowania projekty, które otrzymały wcześniej wsparcie z funduszy

inwestycyjnych. To niezrozumiała decyzja

21

FINANSE

Dawid Galus jest od 15 lat związany z  te-matyką funduszy unijnych i  bankowością. Odpowiedzialny za realizację strategii � nansowania projektów unijnych dla sektora MŚP w  Banku Zachodnim WBK. Akredytowany ekspert ds. oceny projektów inwestycyjnych w  ramach Programu Ope-racyjnego Inteligentny Rozwój z  ramienia Związku Banków Polskich.

I osi POIR lub projektu systemowego „BRIDGE Alfa, działanie 1.5 POIR”.

Program BRIDGE Alfa ma na celu wsparcie projektów badawczo-roz-wojowych w fazie Proof of Principle i Proof of Concept, a więc we wcze-snych etapach ich rozwoju, w fazie niepełnej gotowości do komercjaliza-cji. Jest realizowany poprzez fundusze inwestycyjne (najczęściej branżowe) wyspecjalizowane w finansowaniu projektów badawczo-rozwojowych na wczesnych etapach rozwoju (start--up, seed). Zaangażowanie finansowe inwestorów prywatnych oraz ich ak-tywny udział w procesie inwestycyj-nym ma służyć wyborowi najbardziej atrakcyjnych biznesowo projektów i ułatwić ich płynną komercjalizację. Wyeliminowanie z możliwości finan-sowania zweryfikowanych już bizne-sowo projektów wydaje się bezzasad-ne. Projekty badawczo-rozwojowe z samej definicji wymagają ciągłego rozwoju, kolejnych implementacji i wdrożeń. Odbieranie możliwości aplikowania podmiotom, które już pozytywnie zweryfikowały swoją kon-cepcję biznesową i chcą rozwinąć lub ulepszyć ofertę produktową w opar-ciu o wyniki nowych projektów B+R, jest moim zdaniem dyskusyjne.

Zmiany nastąpią również w nie-których kryteriach sprawdzanych na etapie oceny formalnej. W kryterium „Wnioskowana kwota wsparcia jest zgodna z zasadami finansowania projektów obowiązującymi dla dzia-łania” – analogicznie jak w innych działaniach zarządzonych przez Na-rodowe Centrum Badań i Rozwoju – zmodyfikowano opis kryterium poprzez wprowadzenie limitów do-tyczących wartości kosztów kwalifi-kowalnych bezpośrednio w „Regula-minie przeprowadzenia konkursu” (RPK). W tym instrumencie przewi-duje się finansowanie małych projek-tów o krótkim okresie realizacji (do12 miesięcy). W RPK będą to limity od 300 tys. zł do 1,5 mln zł kosztów kwalifikowalnych.

Projekty informatyczne Oprócz zmian w obszarze poddziała-nia 1.1, czyli Szybkiej Ścieżki, czekają

nas również zmiany horyzontalne dla osi I i IV POIR, dotyczące kryteriów merytorycznych. I tak dla kryterium dostępowego „Projekt obejmuje ba-dania przemysłowe i prace rozwojowe i dotyczy innowacji produktowej i pro-cesowej’’ (działania 1.1.1, 1.2, 4.1.2, 4.1.4) oraz ,,Projekt obejmuje bada-nia przemysłowe i prace rozwojowe albo prace rozwojowe’’ (4.1.1) zak-tualizowano zapisy dotyczące projek-tów informatycznych. Uczyniono tak zgodnie z treścią Podręcznika Frascati 2015, w związku ze zmianą definicji wobec wersji z 2002 roku.

Kolejne kryterium dostępowe, które istotnie zmodyfikowano w celu wyeli-minowania wątpliwości interpretacyj-nych, to „Własność intelektualna nie stanowi bariery dla wdrożenia rezul-tatów projektu”. W przypadku gdy wnioskodawca sam przeprowadził badanie stanu techniki, ekspert musi mieć prawo weryfikacji jego działań. Doprecyzowano, że musi też zostać podana klasyfikacja patentowa, co zmusza wnioskodawcę do dodatko-wego dookreślenia swojego pomysłu i wyeliminowania przynajmniej części błędów. W przypadku przeprowa-dzenia badania stanu techniki przez rzecznika patentowego NCBR bazuje na jego opinii.

Natomiast w obszarze kryteriów punktowanych zmodyfikowano m.in. opis kryterium „Wdrożenie rezulta-tów projektu planowane jest na tere-nie RP” poprzez usunięcie z definicji wdrożenia wyników prac B+R pojęcia własności przemysłowej. W moim odczuciu ten zabieg należy uznać za zasadny, ponieważ prawa własności przemysłowej są różnie uregulowane w porządkach prawnych poszczegól-nych państw, co skutkuje konieczno-ścią wprowadzenia jak najbardziej szerokiego terminu.

Kryteria oceny formalnejModyfikacjom horyzontalnym ule-gły również kryteria oceny formal-nej. W kryterium „Złożenie wniosku w ramach właściwego działania/pod-działania” usunięto frazę „działania/poddziałania” i zastąpiono ją „kon-kursu”. Proponowana zmiana wynika

z doświadczeń NCBR, np. w działa-niu 1.2, gdzie jednocześnie może być otwartych kilka naborów do różnych programów sektorowych. Dotychcza-sowe kryterium nie pozwalało na ne-gatywną ocenę wniosku już na etapie oceny formalnej – w sytuacji, gdy zo-stał złożony w ramach niewłaściwego programu. Modyfikacja tego kryterium pozwoli na szybsze poinformowanie wniosko-dawcy o odrzuceniu wniosku i pozwo-li na jego złożenie we właściwym pro-gramie sektorowym. Ponadto w opisie kryterium formalnego „Wniosek o dofinansowanie został przygotowa-ny zgodnie z właściwą instrukcją i wy-mogami regulaminu” wyeliminowano wątpliwości interpretacyjne dotyczące możliwości poprawiania oczywistych pomyłek. Chodzi o to, że proces oce-ny formalnej nie może prowadzić do rozszerzenia merytorycznej zawarto-ści wniosku.

Wreszcie dla kryterium „Wniosko-wana kwota wsparcia jest zgodna z zasadami finansowania projektów obowiązującymi dla działania” zmo-dyfikowano opis wprowadzając limit dotyczący wartości kosztów kwali-fikowalnych bezpośrednio w RPK. Rozwiązanie takie funkcjonuje już w działaniu 2.1, gdzie limity dosto-sowywane są do specyfiki programu. Umożliwi to uruchamianie dedyko-wanych naborów w ramach poszcze-gólnych działań.

Jak faktycznie wprowadzone zmia-ny przełożą się na uproszczenie pro-cedur i wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych, zobaczymy już wkrótce. Lista konkursów propono-wanych przez Instytucje Wdrażające w ramach POIR zapowiada się w roku 2017 niezwykle bogato. ■

22

FUNDUSZE EUROPEJSKIE RAPORT

Anna Gajewska,dyrektor Departamentu Programów Europejskich,BGK

Kredyt na innowacje technologiczne to dotacyjny hit perspektywy 2007–2013, który wciąż przyciąga przedsiębiorców. Bank Gospodarstwa Krajowego przeprowadził dwa konkursy dla poddziałania 3.2.2 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój – Kredyt na innowacje tech-nologiczne, będącego następcą działania 4.3 Kredyt technologiczny, realizowanego w latach 2007-2013 w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka. Nabór wniosków o do� nan-sowanie w ramach trzeciego konkursu zakończył się 7 kwietnia br.

Wsparcie w postaci częściowej spłaty kredytu udzielanego przez 18 banków komercyjnych, podobnie jak w poprzedniej perspektywie unijnej, cieszy się ogromnym zainteresowaniem przedsiębiorców z  sektora MŚP. W  trakcie dotychczasowych naborów złożono 1364 wnio-ski o do� nansowanie projektów, których łączna wartość wynosi blisko 10 mld zł (dokładnie 9 897 405 884,70 zł). Wartość wsparcia wnioskowanego dotychczas przez przedsiębiorców z sektora MŚP wyniosła 4,5 mld zł i wielokrotnie przekroczyła alokację powierzoną BGK na realizację instrumentu (422 mln euro, tj. ok. 1,75 mld zł).

W  ramach dwóch pierwszych naborów Bank Gospodarstwa Krajowego przyznał promesy premii technologicznej dla 370 projektów na kwotę ponad 1,25 mld zł (1 256 654 161,32 zł), spośród których do tej pory podpisano 175 umów o do� nansowanie na kwotę ok. 652 mln zł dla wnioskodawców z pierwszego naboru. Obecnie trwa proces podpisywania umów w ra-mach drugiego naboru, którego wyniki ogłoszono w połowie lutego br. Analiza wniosków o do� nansowanie wskazuje, że największa liczba inwestycji zrealizowana zostanie na Podkar-paciu (179 projektów), w Małopolsce (155 projektów) oraz na Mazowszu (124 projekty). Wśród wnioskodawców najliczniejszą grupę stanowią średnie przedsiębiorstwa (659).

W ramach pierwszego i drugiego naboru 69 projektów uzyskało maksymalną notę (maksy-malną liczbę punktów) w zakresie oceny innowacyjności technologii, natomiast 57 projektów w ramach kryterium „Nowość i potencjał rynkowy końcowego rezultatu projektu” zostało oce-nionych na co najmniej sześć punktów (skala 0–8/9 pkt). W konkursie wzięły udział � rmy, któ-re reprezentują niemalże wszystkie branże. Dominują projekty z zakresu: poligra� i, produkcji opakowań i  innych wyrobów z  tworzyw sztucznych, produkcji konstrukcji stalowych oraz budownictwa. Licznie reprezentowane są też sektory budowy maszyn i produkcji nawozów.

W porównaniu do pierwszego naboru jakość wniosków złożonych w drugim naborze ule-gła poprawie, co przełożyło się na mniejszą liczbę uzupełnień wniosków oraz skrócenie czasu trwania oceny w porównaniu do pierwszego naboru (z pięciu do czterech miesięcy). Wynika to z rosnącej świadomości wnioskodawców, na którą wpływ mają m.in.: szkolenia, warsztaty i spotkania informacyjne organizowane przez BGK. ■

Coraz lepiej przygotowanewnioski o kredyt na innowacje technologiczne

23

FINANSEFINANSE

BARTOSZ JANCPREZES ZARZĄDU I WSPÓŁWŁAŚCICIELFIRMY METROPOLIS DORADZTWO GOSPODARCZE

W ostatnich latach coraz więcej słyszymy o zanie-czyszczeniu powietrza, w szczególności w wiel-kich aglomeracjach miejskich. Coraz bardziej

też odczuwamy skutki tego zjawiska, którego głównym sprawcą, obok transportu, jest energetyka. W rezultacie mówi się o planowanych sposobach walki z tym proble-mem, który zdaje się wciąż narastać, pomimo podejmowa-nych działań. Jako remedium jednym tchem wymieniane są odnawialne źródła energii, efektywność energetyczna czy likwidacja tzw. niskiej emisji. Te właśnie zagadnienia są głównymi elementami działań państwa, które zmierzać mają do poprawy jakości powietrza.

Kompleksowe działania w tym zakresie przewidziano w ramach krajowych i regionalnych programów wykorzy-stujących środki unijne. Tam właśnie opisano mechani-zmy i zasady wsparcia dla inwestycji, których celem jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują (będące przed-miotem niniejszego artykułu) inwestycje w dziedzinie sieci ciepłowniczych. Wsparcie tego typu działań jest bowiem

– na tle innych – wysoce uzasadnione. Takie bowiem dzia-łania inwestycyjne, jak termomodernizacja budynków, efektywność energetyczna w przemyśle czy odnawialne źródła energii, w ujęciu biznesowym w zasadzie „bronią się” same.

Nie da się tego niestety powiedzieć z pełnym przekona-niem o ciepłowniczych inwestycjach sieciowych. Większość jest nierentowna i nawet przyznawane wsparcie unijne niewiele zmienia. Dotyczy to zwłaszcza inwestycji moder-nizacyjnych, które choć pozwalają na istotne oszczędności energii i, co za tym idzie, kosztów, w ostatecznym rozra-chunku nie są w stanie obronić się biznesowo ze względu na wysokie nakłady inwestycyjne. W przypadku inwestycji rozwojowych (przyłączenia nowych odbiorców) jest niewie-le lepiej, a dodatkowo wiążą się one z ryzykiem: jeśli za-braknie odbiorcy, projekt stanie się całkiem ekonomicznie nieuzasadniony. Najlepszym dowodem na doniosłość tego problemu jest rezygnacja wielu beneficjentów z projektów pozakonkursowych (mających w zasadzie zapewnione unij-ne dofinansowanie) oraz niewielka liczba złożonych projek-

TRUDNA PRZEPRAWA PO DUŻE PIENIĄDZEJAK POPRAWNIE

PRZYGOTOWAĆ WNIOSEK O DOFINANSOWANIE

DLA SIECI CIEPŁOWNICZYCH

24

FUNDUSZE EUROPEJSKIE ROZWIĄZANIA

tów konkursowych dla inwestycji rozwojowych w działaniu 1.6.2 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Skąd wsparcie?Mając to wszystko na uwadze i przygotowując inwestycję w obszarze sieci ciepłowniczych z dofinansowaniem ze środków unijnych należy zaplanować całość tak, by zmi-nimalizować ryzyko i jednocześnie dopasować projekt do oczekiwań współfinansującego. Oczekiwania te zdefi-niowane są w dokumentach programowych stanowiących podstawę udzielania wsparcia, takich jak regulamin czy kryteria wyboru projektów. Tylko kompleksowe uwzględ-nienie wszystkich szczegółowych wymogów zapewnia prawidłowe przygotowanie aplikacji i umożliwia sukces w ubieganiu się o wsparcie.

Zasadniczą kwestią jest przyporządkowanie projektu do określonego programu. Jeśli bowiem dane wojewódz-two, na terenie którego inwestycja ma być realizowana, ma w swoim Regionalnym Programie Operacyjnym zaplano-wane wsparcie dla rozbudowy lub modernizacji sieci cie-płowniczych, takie działania nie zostaną dofinansowane z POIŚ. Rozgraniczenie to nie jest jednak ostre, wynika jedynie z regulaminu ostatnich konkursów – toteż każdy taki przypadek należy rozpatrzyć indywidualnie pod kątem zarówno zakresu projektu, jak i terminu jego realizacji.

Dodatkowo podmioty, których projekty umieszczone są na liście projektów zidentyfikowanych (w ramach Zin-tegrowanych Inwestycji Terytorialnych) nie mogą zgłaszać swoich pozostałych projektów w konkursie – jednak za-strzeżenie to ze względu na zakończenie naboru wniosków w procedurze pozakonkursowej straciło na aktualności.

Efektywny, czyli jaki?Kolejnym bardzo ważnym i jak się okazuje, często trud-nym do przejścia ograniczeniem, jest wymóg, by system ciepłowniczy spełniał warunki, pozwalające uznać go za efektywny. Zgodnie z przepisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 roku w sprawie efektywności energetycznej efektyw-ny system ciepłowniczy i chłodniczy oznacza taki system, w którym do produkcji ciepła lub chłodu wykorzystuje się: w co najmniej 50 proc. energię ze źródeł odnawialnych lub w co najmniej 50 proc. ciepło odpadowe lub w co naj-mniej 75 proc. ciepło pochodzące z kogeneracji lub w co najmniej 50 proc. połączenie takiej [pochodzącej z wcze-śniej wymienionych – przyp. autora] energii i ciepła.

Zgodnie z zasadami wsparcia tylko takie systemy ciepłow-nicze mogą uzyskać dofinansowanie ze środków unijnych. Jest to jak najbardziej uzasadnione, ponieważ taka regula-cja promuje efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii. W polskiej praktyce oznacza jednak, że niewiele systemów spełnia te kryteria. Nie pomaga nawet dopuszcze-nie doprowadzenia systemu do spełnienia definicji w chwili zakończenia inwestycji sieciowej, ponieważ na ogół wyma-ga to znacząco większej inwestycji w źródła energii.

Planowany projekt musi być też elementem szerszych

działań, opisanych w lokalnym Planie Gospodarki Nisko-emisyjnej. Nie jest to jednak istotnym problemem, ponie-waż na ogół takie plany zawierają szeroko pojęte inwesty-cje w rozwój miejskich sieci ciepłowniczych jako sposoby na obniżenie tzw. niskiej emisji. Jedyny szkopuł w tym, by został on zatwierdzony przez Narodowy Fundusz Ochro-ny Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dwa aspekty gotowościNależy również zwrócić baczną uwagę na spełnienie wy-mogu gotowości projektu do realizacji. W odróżnieniu od wielu innych programów, w przypadku tych dofinan-sowywanych z POIŚ nie ma punktów za różne aspekty gotowości. Zarówno w przypadku projektów realizowa-nych w formule ZIT, jak i konkursowych określono za to konkretne wymogi określające gotowość techniczną i administracyjną, które muszą zostać spełnione w okre-ślonym terminie.

Podstawowym wymogiem gotowości technicznej jest precyzyjne określenie zakresu projektu wraz ze wskaza-niem lokalizacji średnic i długości sieci (modernizowanej lub rozbudowywanej). Stanowi to podstawę do wyliczenia wskaźników projektu, które przekładają się na zobowią-zanie przyszłego beneficjenta. Im bardziej wnioskodawca przyłoży się do określenia zakresu, tym pewniejsze i bar-dziej realne będą założenia projektu, za którego efekt

będzie odpowiadał zgodnie z umową o dofinansowanie. Drugim ważnym aspektem gotowości realizacyjnej jest

gotowość administracyjna. Tutaj jedyny wymóg to decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (albo zaświadczenie, że taka decyzja nie jest wymagana). W przypadku projektów ZIT musi być ona dostarczona w terminie do 120 dni po złożeniu wnio-sku, natomiast w przypadku procedury konkursowej – do dnia zakończenia oceny merytorycznej I stopnia. Pozosta-łe wymagane dokumenty, takie jak prawo do nieruchomo-ści czy pozwolenie na budowę, muszą zostać dostarczone w terminie do sześciu miesięcy po dniu podpisania umo-wy o dofinansowanie, jednak niekoniecznie dla wszyst-kich zadań. Decyzje o pozwoleniu na budowę należy mieć dla 30 proc. wartości projektu.

PEŁNA WERSJA RANKINGU ORAZ MAGAZYNU– W WERSJI PŁATNEJ

Ciepłownicze inwestycje sieciowemogą uzyskać wsparcie

z PO Infrastruktura i Środowisko,jeśli obecnie ich do� nansowania

nie przewiduje właściwy program regionalny

RANKING

Najskuteczniejsze � rmy doradcze2017

26

FUNDUSZE EUROPEJSKIE

FIRMY DORADCZE POKAZUJĄ SKUTECZNOŚĆ W POZYSKIWANIU DOTACJIDLA SWOICH KLIENTÓW

Ranking w nowej odsłonie

Po raz kolejny „Fundusze Europejskie” przygotowały ranking najskuteczniejszych firm doradczych. Tym razem zestawienie dotyczy rozstrzygnięć konkursów

o dofinansowanie i decyzji o udzieleniu wsparcia, które nastąpiły między 1 stycznia 2015 a 31 grudnia 2016 roku.Od publikacji poprzedniego zestawienia minęły dwa lata. Przez ten czas ruszyły wszystkie programy opera-cyjne, umożliwiające skorzystanie ze środków unijnych przeznaczonych dla Polski w perspektywie finansowej 2014–2020. Prezentowany ranking pokazuje zarówno skalę działania firm, które zdecydowały się zaprezentować swoje wyniki, jak i obszary ich aktywności. Wejście w nową perspektywę unijnego budżetu oznacza nie tylko zmiany w mechanizmach i zasadach rozdziału środków finansowych. Także w rankingu „FE” wprowa-dzone zostały nowe rozwiązania, których celem było uczy-nienie zestawienia jeszcze bardziej wiarygodnym i miaro-dajnym.

Z akcentem na efektywnośćPierwsza z kluczowych zmian dotyczy kwalifikacji da-nych, które można było pokazać w ankietach rankingo-wych. Tym razem firmy zostały poproszone o podanie kwot i liczb dotyczących projektów, które nie tylko prze-szły przez sito oceny formalnej i merytorycznej, ale któ-re realnie otrzymały dofinansowanie (zawarto stosowne umowy). Tym samym wykluczone zostały z zestawienia te wnioski, które wprawdzie zostały ocenione pozytywnie, ale znalazły się na końcu list rankingowych. W niektórych przypadkach może to być uznane za krzywdzące dla au-torów aplikacji – wszak nie mają oni wpływu na wielkość alokacji i zainteresowanie danym konkursem. Uznano jed-nak, że ranking służy pokazaniu firm doradczych, których działania są najefektywniejsze, a to oznacza, że przynoszą klientom konkretne korzyści.Jest to zmiana, o którą wnosiło wiele firm podczas prac nad poprzednimi edycjami rankingu „FE”. Rozpoczęcie nowej perspektywy budżetowej Unii Europejskiej było do-brą okazją, by ją wprowadzić.Druga ze zmian dotyczy zakresu prezentowanych danych. Obok wartości pozyskanych dotacji z danego programu/źródła, prezentowane są wartości projektów, dla których je przyznano. Prezentacja ta uwzględnia fakt, że poziom dofinansowania może być zróżnicowany nie tylko, gdy bierze się pod uwagę różne programy operacyjne/źródła finansowania, ale także w obrębie każdego z nich.

Coraz więcej danychDane o wartościach i liczbach pozyskanych dotacji i pro-jektów, dla których je zdobyto, zaprezentowano również w postaci zestawienia średniej wartości dotacji i średniej wartości projektu dla danej firmy. W ten sposób potencjal-ni klienci uzyskują informację o zakresie wartościowym projektów, nad którymi pracuje dana firma.Oprócz tego zaprezentowano zestawienie firm, które po-zyskały największe (wartościowo) wsparcie i dofinanso-wanie do największego (wartościowo) projektu.Tradycyjnie z rankingu dowiedzieć się można, które firmy były najskuteczniejsze w doradzaniu administracji publicz-nej – głównie samorządom i ich jednostkom zależnym, które najefektywniej wspierały duże przedsiębiorstwa, a które – sektor MŚP. Zaprezentowano również dane do-tyczące poszczególnych programów operacyjnych i źródeł finansowania, w w przypadku PO Inteligentny Rozwój – także najpopularniejszych poddziałań, jak również dane grupujące aktywność firm doradczych w kluczowych ob-szarach (badania i rozwój, gospodarka wodno-ściekowa, odnawialne źródła energii i efektywność energetyczna).

Obraz bogaty i wiarygodnyDzięki temu czytelnik otrzymuje bogaty w szczegóły ob-raz rynku firm doradczych specjalizujących się we wspie-raniu podmiotów, które ubiegają się o unijne dotacje lub dofinansowanie z innych publicznych źródeł. I to poka-zujący większą część tego rynku, jako że zgłoszenie do rankingu nadesłało blisko 60 firm, a w zestawieniach pokazano dane dotyczące 44 z nich (część ankiet nie spełniała wymogów formalnych, nie została uzupełniona mimo wezwania i w związku z tym nie została zakwalifi-kowana do włączenia do rankingu). W opinii „FE” jest to również obraz wiarygodny, jako że uczestnicy rankingu wraz z ankietami nadesłali oświadczenia o prawdziwości podanych informacji, a organizator rankingu ze swej stro-ny zweryfikował wyrywkowo sporą część danych.Na dobre pomysły i świetnie przygotowane wnioski cze-kają jeszcze ogromne pieniądze, zarówno z budżetu UE, jak i innych, zagranicznych i krajowych źródeł. Podmioty, które chciałyby z tych środków skorzystać, w większości szukać będą pomocy zarówno w przygotowaniu aplikacji, jak i w skutecznym rozliczeniu dofinansowania. Ranking z pewnością ułatwi im znalezienie najlepszego partnera na drodze do dotacji.

Agnieszka Olbrot■

NAJSKUTECZNIEJSZE FIRMY DORADCZE

27

RANKING – NAJSKUTECZNIEJSZE FIRMY DORADCZE

NAJSKUTECZNIEJSZE FIRMY DORADCZE

Nazwa firmy Miasto/

miastaRok

powstaniaWartość dotacji

(w mln zł)

Działania

Najskuteczniejsze firmy doradczewedług wartości pozyskanych dotacji

1 Progress Consulting sp. z o.o. Wrocław 2005 954,10 Brak danych

2 ADM Consulting Group SA Gdynia, Warszawa, Wrocław

2007 880,64 POIŚ; POIR; RPO; Kawka

3 Techmaster sp. z o.o. Żywiec 2004 601,06 RPO; POIŚ; PROW

4 Euro-Direct Consulting Arkadiusz Dołba

Lublin 2007 589,51 RPO; PROW; PRPW; POIŚ

5 Crido Taxand Warszawa 2005 486,59 POIR; RPO; PROW; POPW; NBCR

6 Strategor Wielkopolskie Centrum Ekspertyz Finansowych

Poznań 1999 458,57 RPO, POIR; POIŚ; POPC; Biostrateg,

7 Biuro Doradcze Altima s.c.M.Grabowska, P.Syrek

Katowice 2005 409,85 POIŚ; RPO

8 Eko-Geo Consulting Marek Biłyk Lublin 2001 403,09 RPO; POIŚ

9 Grupa Kapitałowa „Business Consulting Group” sp. z o.o.

Warszawa 2005 376,86 RPO; POIŚ; POIR; POPW; PROW

10 Wettin Kraków 2009 351,80 POIR; RPO; NCBR

11 Faber Consulting Polska sp. z o.o. Warszawa 1999 316,20 Brak danych

12 Collect Consulting SA Katowice 2003 295,28 RPO; POIŚ

13 AMT Partner sp. z o.o. Gdańsk 1999 284,96 POIŚ; RPO

14 Edoradca sp. z o.o. sp. k. Tczew 2001 260,42 POIR; RPO; PROW; NCBR

15 Prozped Consulting Piotr Rozpędek Szczecin 2003 232,96 RPO; POIŚ; POPC; PROW

16 EGC sp. z o.o. sp.j. Łódź, Warszawa 2004 220,75 POIR

17 ITTI sp. z o.o. Poznań 1996 205,56 RPO

18 ECDF Dotacje sp. z o.o. sp. k. Poznań 2003 193,24 POIR; RPO

19 PWB sp. z o.o. Poznań 2002 157,88 RPO, POIR, PRPW

20 MS Consulting Group s.c. M. Sobczak, M. Sobczak-Solarska

Lublin, Rzeszów 2009 140,27 RPO; POIR; POPW; NMF

21 Euro Invest Group MarcinZdziechowski i Tomasz Skalski sp.j.

Łódź 2009 135,16 Brak danych

1Progress Consulting

sp. z o.o.

3Techmaster

sp. z o.o.

4 5Euro-Direct Consulting

Arkadiusz DołbaCrido Taxand

2ADM Consulting

Group SA

28

FUNDUSZE EUROPEJSKIE

1EGC

sp. z o.o. sp. j.

3Faber Consulting Polska sp. z o.o.

2ADM Consulting

Group SA

1 EGC sp. z o.o. sp. j., Łódź, Warszawa (2004)

190,30 Innowacje technologiczne w produkcji elektrowni wodnych – zastosowanie amortyzatora tłumienia drgań mechanicznych

2 ADM Consulting Group SA, Gdynia, Warszawa, Wrocław (2007)

186,60 Wdrożenie nowej technologii produkcji nowych opakowań z funkcją podziału żywności

3 Faber Consulting Polska sp. z o.o., Warszawa (1999)

120,30 Brak danych

4 Edoradca sp. z o.o. sp. k., Tczew (2001)

98,96 Wdrożenie nowatorskiej technologii wytwarzania lekkiego sportowego obuwia dziecięcego, zapewniającego większy komfort i prawidłowy rozwój stóp

5 ECDF Dotacje sp. z o.o. sp. k., Poznań (2003)

37,76 Wdrożenie nowej technologii produkcji okien PVC z gamy Termic+ dla PPHU Amex-Bączek

6 All-grants Mariusz Jaros, Katowice (2010)

30,67 Brak danych

7 Lech Consulting sp. z o.o., Toruń (2011)

20,89 Wdrożenie przez spółkę Polimer Compomax innowacyjnej technologii produkcji prefabrykatów budowlanych

8 PWB sp. z o.o., Poznań (2002) 14,69 Utworzenie Centrum Badawczo Rozwojowego Technologii Smart City umiejscowionego w Białogardzie

9 Centrum Innowacyjnego Biznesu Tomasz Osak, Szczecin (2011)

13,15 Wdrożenie technologii produkcji inteligentnych maszyn laserowych generacji 5.0

10 AM HR sp. z o.o., Stargard (2015) 8,77 Wdrożenie innowacyjnej technologii wykonania konstrukcjii elementów wyposażenia domów z drewna odpadowego klejonego przestrzennie w przedsiębiorstwie Golbalux sp. z o.o.

11 Abbeys EDF sp. z o.o. sp. k., Warszawa (2005)

7,28 Wdrożenie innowacyjnej technologii w zakresie frezowania 3D delikatnych tworzyw sztucznych

12 Centrum Doradztwa Europejskiego i Finansowego Lendo Łosko sp.j., Olsztyn (2004)

3,21 Wykorzystanie laminatu poliestrowego w drobnowymiarowych elementach wibroprasowanych

13 Euroenter.pl sp. z o.o., Toruń (2011) 2,51 Wdrożenie innowacyjnej usługi rolniczej opartej na uprawie pasowej

Najlepsi z Kredytu na innowacje technologiczne (3.2.2 POIR)według wartości projektów, którym przyznano dotacje

Nazwa firmy Wartośćprojektów (w mln zł)

Przykładowy projekt

TRUDNA PRZEPRAWA PO DUŻE PIENIĄDZETakie (..) działania inwestycyjne, jak termomodernizacja budynków, efektywność energetyczna w przemyśle czy od-nawialne źródła energii, w ujęciu biznesowym w zasadzie „bronią się” same

(str 24)

FUNDUSZEEUROPEJSKIE

LIDER DOTACJI BADANIA | ROZWÓJ | INNOWACJE

WARTOŚĆ

POZYSKANYCH

DOTACJI

WARTOŚĆ PROJEKTÓW,

KTÓRYM PRZYZNANO

DOTACJE

LICZBA PROJEKTÓW,

KTÓRYM PRZYZNANO

DOTACJE

Ranking „Najskuteczniejsze firmy doradcze 2015 - 2016” kategoria: Najlepsi z Kredytu na innowacje technologiczne. Fundusze Europejskie 2017

w rankingachOd lat zajmujemy czołowe pozycje w rankingach firm doradczych w Polsce zarówno pod względem wysokości pozyskanych dotacji, jak i liczby projektów zakwalifikowanych do dofinansowania.

www.egc.pl

1 MIEJSCEW KATEGORIACH

30

FUNDUSZE EUROPEJSKIE WYRÓŻNIENIA SPECJALNE

Uzasadnienie: Tylko w latach 2015 i 2016 – czyli okresie, który obejmował nasz ranking – doradcy GAEU pozyskali dla swoich klientów blisko 83 mln zł dotacji w ramach Instrumentu dla MŚP. Ten wynik czyni krakowską fi rmę nie tylko najskuteczniejszą fi rmą doradczą w Polsce, ale także jedną z najlepszych w Europie, jeśli chodzi o skuteczność w pozyskiwaniu wsparcia z tego programu. Dodajmy jeszcze – i to ważna informacja w kontekście przyznania wyróżnienia – iż Horyzont 2020 – Instrument dla MŚP należy do niezwykle wymagających w przygotowaniu projektów dla sektora badań i innowacji

Uzasadnienie: Firma MC funkcjonuje na rynku dotacji unijnych od wielu lat. Jej specjalizacją jest przygotowywanie analiz fi -nansowych dla projektów innych fi rm doradczych i klientów indywidualnych. Firma pracuje na sukces innych fi rm doradczych. Przygotowane przez MC dokumenty projektowe – wraz z projektami własnymi – pozwoliły na zdobycie dofi nansowania na kwotę blisko 50 mln zł. Projekty z analizami fi nansowymi MC otrzymały w większości dofi nansowanie (skuteczność na pozio-mie 65 proc.)

Uzasadnienie: Firma FBP pod kierownictwem Roberta Łapacza w ostatnich latach skupiła swoje wysiłki na działaniach, któ-rych owoców nie da się szybko zmonetyzować, i które odznaczają się sporym biznesowym ryzykiem. FBP aktywnie rozwija własny projekt Broker Innowacji i doprowadziła do stworzenia Polsko-Izraelskiego Funduszu Innowacji/Polish-Israeli Innova-tion Fund. A przy tym nadal utrzymuje wysoką skuteczność w pozyskiwaniu dotacji unijnych

Uzasadnienie: Kancelaria od wielu lat działa na rynku dotacji publicznych, ale w szczególności poświęciła się problematyce partnerstwa publiczno-prywatnego. Od lat prowadzi konsekwentną, rzetelną edukację samorządów i przedsiębiorców w tej tematyce. Jako „Fundusze Europejskie” przyglądamy się od lat działalności tej fi rmy doradczej, jej wyjątkowej rzetelności. KDG zajmuje także stabilną pozycję na rynku dotacji unijnych. Dość powiedzieć, że wartość projektów, na które kancelaria uzyskała dofi nansowanie przekroczyła magiczną liczbę miliarda złotych!

Uzasadnienie: Grupa Kapitałowa „Business Consulting Group” Sp. z o.o. od 2005 roku odgrywa ważną rolę w rozwoju sektora rolno-spożywczego w Polsce. Dzięki znajomości branży i kompetencji zespołu doradców systematycznie wspiera przedsiębior-ców w pozyskiwaniu dotacji unijnych. Dynamiczny rozwój fi rmy umożliwiło również wejście w obszar projektów dotacyjnych promujących polską żywność na arenie międzynarodowej. Firma uzyskała wsparcie zarówno dla stowarzyszeń sektora mięsne-go, ale także zarządzała projektami w kilku innych obszarach sektora rolno-spożywczego

Uzasadnienie: Ze względu na wysoki poziom świadczonych usług oraz kompleksowe wsparcie projektodawców WETTIN należy do liderów obsługujących rynek MŚP i dużych fi rm. Szczególną skutecznością w obecnej perspektywie fi nansowej wy-kazuje się przy pozyskiwaniu dofi nansowania dla projektów badawczo-rozwojowych. W ramach działania 2.1 POIR „Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw” fi rma uzyskała blisko 109 mln zł. W ostatnich dwóch latach pozyskała 400 mln zł (!) na projekty inwestycyjne i badawczo-rozwojowe dla fi rm

Uzasadnienie: Sukcesy fi rmy ABBEYS pokazują, ze najlepsi w każdym biznesie są ludzie. Firma nie należy do największych na rynku doradczym, a mimo to potrafi skutecznie obsłużyć i niewielką fi rmę, i przemysłowego giganta. A wszystko dzięki najwyż-szej klasy kadrze. Wicepremier Morawiecki wyróżnił ABBEYS za przygotowanie projektu dla CONCEPT STAL

GAEU CONSULTING za wysoką skuteczność w pozyskiwaniu dotacji w programie Horyzont 2020 – Instrument dla MŚP

MIKLEWSKI CONSULTING MICHAŁ MIKLEWSKIza wysoką skuteczność w przygotowywaniu dokumentacji do projektów unijnych w latach 2015–2016

FABER CONSULTING POLSKA za aktywny wkład w rozwój i fi nansowanie projektów start-up w Polsce w latach 2015–2016

KANCELARIA DORADZTWA GOSPODARCZEGO CIEŚLAK & KORDASIEWICZ za konsekwentną pracę nad wdrażaniem w Polsce projektów PPP oraz kompleksowe wsparcie doradcze przy przygotowaniu pierwszego projektu hybrydowego w perspektywie fi nansowej 2014–2020

GRUPA KAPITAŁOWA „BUSINESS CONSULTING GROUP” za konsekwentne utrzymywanie wysokiego poziomu usług doradczych i dużą skuteczność w pozyskiwaniu dotacji dla przedsiębiorstw z sektora rolno-spożywczego

WETTINza wysoką skuteczność w pozyskiwaniu wsparcia dla projektów B+R oraz wdrożenie unikalnego, autorskiego systemu zarządzania jakością triple check

ABBEYS. EUROPEJSKIE DORADZTWO FINANSOWEza niezmiennie wysoką jakość usług doradczych dla sektora MŚP i dużych fi rm

PAKIET EUROPEJSKI

Szczegóły oferty w wybranych placówkach oraz na www.aliorbank.pl.Informacja handlowa wg stanu na 15.03.2017 r.

www.aliorbank.pl ☎ 19 502

bezpłatny audyt weryfikujący możliwość uzyskania dofinansowania, promesę kredytową niezbędną na etapie składania wniosku o dotację, kredyt na wkład własny nawet na 20 lat, pomoc w poprawnym rozliczeniu dotacji.

PLANUJESZ SKORZYSTAĆ Z DOTACJI UNIJNEJ NA ROZWÓJ SWOJEJ FIRMY? ZAPEWNIAMY NIEZBĘDNE WSPÓŁFINANSOWANIE I WSPARCIE DORADCZE:

Grupa Kapitałowa„Business Consulting Group” Sp. z o.o.

ul. Jana III Sobieskiego 102 A lok. U7, 00-764Warszawa

biuro@bcgconsulting.pltel: 22 55 09 100fax: 22 696 52 72

www.bcgconsulting.pl

W RANKINGACHNAJSKUTECZNIEJSZYCH FIRM DORADCZYCH

ZNAJDUJEMY SIĘ ODWIELU LATWCZOŁÓWCE FIRM DORADCZYCH

WEDŁUG SKUTECZNOŚCI I WARTOŚCI POZYSKANYCH DOTACJI.

W LATACH 2007-2016