november 2009 ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking mariet...
TRANSCRIPT
![Page 1: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/1.jpg)
november 2009
Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke
beperkingMariet Clerkx
![Page 2: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/2.jpg)
november 2009
VG en OG?
• Organische beschadigingen• Beperkte uitingsmogelijkheden• geringe frustratietolerantie• problematische agressieregulatie • Pedagogisch onmachtige ouders• etc
![Page 3: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/3.jpg)
november 2009
Maar toch:
Wie vertoont dat ontwrichtend gedrag nu eigenlijk?
![Page 4: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/4.jpg)
november 2009
![Page 5: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/5.jpg)
november 2009
![Page 6: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/6.jpg)
november 2009
![Page 7: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/7.jpg)
november 2009
![Page 8: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/8.jpg)
november 2009
![Page 9: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/9.jpg)
november 2009
![Page 10: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/10.jpg)
november 2009
![Page 11: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/11.jpg)
november 2009
![Page 12: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/12.jpg)
november 2009
![Page 13: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/13.jpg)
november 2009
Buurt in actie tegen komst gehandicapten
![Page 14: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/14.jpg)
november 2009
![Page 15: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/15.jpg)
november 2009
![Page 16: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/16.jpg)
november 2009
Ontwrichten:
*Uit zijn verband rukken
*Krachteloos maken
*Desorganiseren
*Verlammen
*Ontredderen
![Page 17: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/17.jpg)
november 2009
Dus:
Individu
↓↑
omgeving
![Page 18: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/18.jpg)
november 2009
![Page 19: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/19.jpg)
november 2009
Bij beoordelen gedragsproblemen
4 aandachtsgebieden :1
*De biotoop
Invloed van omgevingsfactoren, huiscultuur en milieu
![Page 20: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/20.jpg)
november 2009
2De somatiek
Aanwezigheid van lichamelijke ziekten, klachten en gebreken, en reacties daarop.
![Page 21: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/21.jpg)
november 2009
3De verstandelijke handicap
Persoonskenmerken van de cliënt: cliënteigen baseline.
Overvraging of ondervraging?
![Page 22: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/22.jpg)
november 2009
4De psychiatrische ziekte
Niet het gedrag op zichzelf, maar de afwijking van de cliënt-gebonden baseline
vormt de aanwijzing voor de stoornis.
![Page 23: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/23.jpg)
november 2009
Ad 3: Verstandelijke handicap
a. Beperkingen in intellectueel functioneren
b. Beperkingen in adaptieve
vaardigheden
c. Vanaf geboorte of ontstaan in de jeugd
![Page 24: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/24.jpg)
november 2009
a. Intellectueel functioneren
*In maatschappelijke context kenmerkend voor cultuur en leeftijd
*Indeling in niveaus (volgens DSM IV)
Diep: IQ<20-25 Ernstig: IQ 20-25 tot 35-40
Matig: IQ 35-40 tot 50-55Licht : IQ 50-55 tot 70
Zwakbegaafd (zeer licht): IQ >70
![Page 25: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/25.jpg)
november 2009
b. Adaptieve vaardigheden
Conceptueel: omgang met taal, overzicht, plannen
Sociaal: omgang met anderen, sociale weerbaarheid, normen en waarden
Praktisch: ADL, vervoer, voorkomen gevaarlijke situaties
![Page 26: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/26.jpg)
november 2009
c. Vanaf jonge jaren
Te onderscheiden van
*Verworven hersenletsel
*Later ontstane cognitieve defecten (psychosen, dementie, middelengebruik)
![Page 27: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/27.jpg)
november 2009
Risicofactoren voor ontwikkelen van psychiatrische
stoornis
a. biologisch
b. psychologisch
c. sociaal
![Page 28: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/28.jpg)
november 2009
a. Biologisch
Genetisch
Hersenafwijkingen (bijv. geboortetrauma)
Epilepsie
schildklierafwijkingen
![Page 29: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/29.jpg)
november 2009
b. Psychologisch
Beperkt overzichtGeringe stresstolerantie
GeheugenproblemenOordeels- en kritiekstoornissen
Onrijpe afweermechanismenLaag zelfbeeld
Beperkt abstract denkenBeperkte copingstrategieën
![Page 30: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/30.jpg)
november 2009
c. Sociaal
Gebrek aan ondersteuning en bescherming
Onder- of overstimuleringProblemen met vinden van werk
MisbruikRouw
Gebrekkige integratieProblemen met opbouwen van
netwerkVeranderingen of stress in directe
omgeving
![Page 31: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/31.jpg)
november 2009
Psychiatrische stoornissen bij verstandelijk gehandicapten
Gecompliceerd door:
Zeer heterogene groep Beperkte
communicatiemogelijkhedenVeel somatische problemen
(blindheid, doofheid)Atypische beelden
Weinig screeninginstrumentenWat is verstandelijke beperking,
wat psychiatrie?
![Page 32: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/32.jpg)
november 2009
Psychiatrische beoordeling
Familie-anamnese (familiaire belasting)OntwikkelingsanamneseSomatiek (oorzaak handicap, ziektes, mobiliteit, zintuiglijke beperkingen)Sociale anamnese (relaties, school, werk)Psychiatrische voorgeschiedenis (beeldomschrijving)Medicatie, drugsActuele klachten
![Page 33: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/33.jpg)
november 2009
Bij onderzoek zorgen voor
*Zo veilig mogelijke omgeving*Eventueel aanwezigheid van vertrouwde anderen*Ontspannen, vriendelijke houding*‘het ijs breken’*Nadenken over wel (vaak) of niet tutoyeren*Niet te lang:liever meerdere korte gesprekken*Oppassen voor sturende vragen*Veel info verzamelen (begeleidingsplan, vroeger *psychologisch onderzoek, heteroanamnese etc)*Indien nodig: gebruik visuele hulpmiddelen
![Page 34: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/34.jpg)
november 2009
Verwarring mogelijk rond:
Symptomen die bij de ontwikkelingsfase passen: praten met fantasievriendjes
symptomen die passen bij een beperkt begrip: geen waan maar onbegrip
ook bij niet psychotische VG ontstaat snel cognitieve desorganisatie bij stress
grote rol van taal(begrip): moeilijk diagnose te stellen bij lagere niveaus
![Page 35: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/35.jpg)
november 2009
Aspecten van de behandeling
Voorlichting (psycho-educatie)
Begeleiding
Medicatie
Psychotherapie
cognitieve gedragstherapie
![Page 36: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/36.jpg)
november 2009
Crisis… en dan?
• Voorkomen is beter dan genezen (een crisis is vaak niet de eerste)
• Smeed het ijzer als het koud is:
*Crisisbeleid binnen de instelling
*Afspraken met psychiatrische instellingen in de omgeving.
*Attent zijn op wat beleidswijzigingen betekenen voor individuele personen
![Page 37: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/37.jpg)
november 2009
Er moet nu wat gebeuren!!!
• Wie vertoont het ontwrichtend gedrag? (kijk verder dan de eerste indruk)
•Benoem ethische dilemma's bijvoorbeeld bijvoorbeeld rondom medicatie. Kondig de tijdelijk ervan meteen aan. Let op staken ervan.
• Zoek de krachten binnen het systeem op en zet die in.
• ‘Beheersing’ biedt meestal geen blijvende oplossing!!
![Page 38: November 2009 Ontwrichtend gedrag in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mariet Clerkx](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062220/5551a0f04979591f3c8bb82e/html5/thumbnails/38.jpg)
november 2009
Doorbreken van ontwrichting vraagt ‘behandelattitude’•Verwondering
•Onderzoekend
•Open, nieuwsgierig
•Sterk vermogen tot mentaliseren
•‘meteen reageren’ kunnen beheersen
•Niet te bang
•Geldt voor individuele werker, team én leidinggevenden