norsk arabisk eksempel diagram - tema …morsmal.no/images/matteordliste nynorsk-arabisk.pdf5 norsk...

1

NORSK ARABISK EKSEMPEL

DIAGRAM

Mal

Tabell

Vunne Tapt Uavgjort

3 2 4

Søylediagram

Stolpediagram

Sirkeldiagram/ sektordiagram

Linjediagram

Gjennomsnitt

Gjennomsnittet (kalla G) av tala 20, 15, 10 og 15 blir rekna ut ved å finne summen av tala og dele på antal verdiar.

20 15 10 15 60 154 4

SumGAntall

+ + += = = =

0 20 40 60 80

100

Øst

Vest

Nord

sektor 1:

13 %

sektor 2:

17 %

sektor 3:

57 %

sektor 4:

13 %

0 20 40 60 80

100

Sektor 1: Sektor 2: Sektor 3: Sektor 4:

Øst

Vest

Nord

2

Median

Medianen til 8, 15, 3, 12 og 5 finn ein ved å sortere tala i rekkefølgje, og finne det midterste talet. 8, 15, 3, 12, 5 sortert blir 3, 5, 8, 12, 15

8Median= Viss antal verdiar er eit partal (to tal er i midten), finn ein medianen ved å ta gjennomsnittet av de to midterste tala. 4, 12, 1, 7 sortert blir 1, 4, 7, 12

4 7 5,52

Median += =

Sannsynlegheit/ sannsyn

Sannsynlegheita for å få et bildekort når ein trekkjer eit vilkårleg kort frå ein vanleg kortstokk finn vi ved å finne antall gunstige utfall (dei vi vil ha) og dele på antall mulege utfall (dei vi kan få). Det finst 16 bildekort (knekt, dame, konge og ess i spar, hjarte, kløver og ruter) i ein vanleg kortstokk med 52 kort.

Sannsynlegheit = GunstigeMulege

=1652= 0,31

x-akse

y-akse

x-akse

y-akse

Sjå eksempelet ovanfor!

3


MÅLESTOKK

Kart

Avstand

Avstanden frå sørspissen til nordspissen på øya Ylvingen er 6,23 km.

Objekt

Lengd

Lengda til sida i trekanten er 2 cm

Brøkform 43

Desimalform 0,75

Prosentform 60%

Naturleg størrelse

4

Forminske

Forstørre

Linjestykke/ linjesegment

x x A B

Verkelegheit/ røynd

5


LIKNINGAR

Formel

Arealet til ein trekant (A) er gitt ved formelen:

2g hA ⋅

=

der g blir kalla grunnlinje og h blir kalla høgd.

Koordinatsystem

Variabel

Størrelse som kan variere. Blir ofte kalla x, y, a, b, c osv. I 𝑓 𝑥 = 2𝑥 + 3 er x ein variabel som vi kan endre verdien til.

Konstant Constant Ein størrelse som er fast (endrar seg ikkje). For eksempel π = 3,1415926...

Høgre side (HS) 10 + Y = 22

Venstre side (VS) 10 + Y = 22

Løysing/rot

x = 5 er ei løysing/rot til likninga 6x + 7 = 37

sida 6 ∙ 5 + 7 = 37

Parentesar

(24 +3) · 5

Størrelse

For eksempel masse, tid eller lengd. Størrelsar kan samanliknast og vere ”større enn”, ”det same som,” ”lik” eller ”mindre enn”.

Tid 3 minutt og 8 sekund

6


BRØK

Brøk 32

Brøkstrek ––– eller

Teljar 32

Nemnar 32

Brøkform 43

Blanda tal 1 34

Del

Hundredel

1

100 (en hundredel), 2100 (to hundredelar) osv

Ein fjerdedel 41

Kvart 41

Halv 12

Heil 11

Forenkle ein brøk/ forkorte ein brøk

68=6 ∶ 28 ∶ 2

=34

Utvide ein brøk 1 1 5 58 8 5 40

⋅= =

⋅

Tallinje

7


ADDISJON +

Addere/ pluss 4 + 9 = 13

Leggje saman

Leggje til

Auke

Addisjonsteikn/plussteikn +

Sum 3 + 3 = 6

Ledd 2 + 5 = 7

Samanlagt

Til saman

Begge

Positive tal

1, 2, 3, 4

Negative tal -1 , -2 , -3, -4

Heile tal Whole number (integer) ..., -1 , -2 , -3 , 0 , 1 , 2 , 3, ...

Oppstilling

Minnetal

Oppstilling med minnetal

Utvida form

273,5 = 200 + 70 + 3 + 0,5

Vanleg form

273,5

8


SUBTRAKSJON -

Subtrahere (trekkje frå)

5 – 3 = 2

Minus/ subtraksjon 10 – 3 = 7

Subtraksjonsteikn/ minusteikn ––

Differanse

5 – 3 = 2

Ledd 29 - 10 = 19

Minske/ trekke frå

Minske med

Lengre enn

Kortare enn Shorter than

Samanlikne

4 > 2 (4 er større enn 2) 8 < 14 (8 er mindre enn

14)

Manglar 10 - … = 8

Rest Det som blir igjen

Veksle

Ytterlegare

9


MULTIPLIKASJON · , * , • , ×

Gange/multiplisert med 𝟒 ∙ 𝟏𝟒 = 𝟓𝟔

Multiplisere

Multiplikasjonsteikn/ gangeteikn

· , * , ,

Produkt 10 · 3 = 30

Faktor 10 · 3 = 30

Multiplikasjonstabell

Minnetal

Gjentatt addisjon 4 + 4 + 4 = 12

• ×

10


DIVISJON : , ÷ , , ––

Dividere/dele

20 : 2 = 10

Kvotient 22 / 2 = 11

Brøkstrek

––––

Teljar 53

Nemnar 53

Tal på brøkform 5

15

Tal på desimalform 30,521

Forenkle Simplify 1456

=14 ∶ 1456 ∶ 14

=14

Kor mange gonger går __ opp i __ ?

Kor mange gonger går 3 opp i 18?

18 : 3 = 6 gonger

Primtal

2, 3 , 5 , 7 , 11 , 13 , 17 , 19

Rest

Det som er igjen

11


PROSENT

Brøkform 1/2

Desimalform 0,50

Prosentform

50%

Prosent fordeling

25 %

Prosent (hundredel)

%

Promille (tusendel)

‰

Delar per million/ milliondel (ppm) 0,000001

Tiande-del 10

1

Ein fjerdedel av det heile

Kor mykje er ein fjerdedel av 100?

1 100 254⋅ =

Halvparten

1/2

Hundredel 1001

Rente

Når ein låner pengar av ein bank, betaler ein rente til banken. Sparer ein pengar i ein bank, får ein renter av banken.

Rentesats For eksempel 5 % rente på sparekontoen.

12


PRISAR OG PENGAR

Pris

Pris Brukast vanlegvis om transportkostnader, for eksempel prisen for ein bussbillett

Bruttopris Pris utan avslag

Nettopris Pris med avslag

Vare Brukast om noko ein kan kjøpe, for eksempel eit eple i daglegvarebutikken

Rettleiande utsalspris

Prisen fabrikken/ grossisten anbefaler butikken å selje vara for.

Verdi

Dyr, dyrare, dyrast

Billeg, billegare, billegast

Teljing Counting

Handle

Selje

Kor mykje kostar det?

Kasse

Kjøpe

Betale

Beløp 500 kr

Veksel

Veksle

Få tilbake

Ha igjen/ rest

Tilbakebetaling

Pris

13

Kvittering

Sal Tidsavgrensa kampanje i butikk med redusert pris på ei eller fleire varer

Spesialtilbod

Nedsett pris Billegare/ nedsett pris

Rabatt Redusert pris

Rabattkupong

Pengar

Setel

Mynt

Krone NOK (Norwegian krone)

Eikrone

1 kr (1 NOK)

Femkrone 5 kr (5 NOK)

Tikrone 10 kr (10 NOK)

Femtikronersetel/ femtilapp

50 kr (50 NOK)

Hundrekronersetel/ hundrelapp 100 kr (100 NOK)

Tene

Forteneste/ inntening

Tene på/vinne på

Avtale/oppgjer Settlement

Fortene

Bonus

Miste

Kontant

Sjekk

Faktura/rekning

14

Giro Overføre pengar ved bruk av giro

Minibank

Bankkort

Kredittkort

Kreditt

Debitere

Spare

Låne

Rente

Når ein låner pengar av ein bank, betaler ein rente til banken. Sparer ein pengar i ein bank, får ein renter av banken.

Gjeld

Skuldig

Betale eit avdrag

Skatt Beløp ein betaler til staten. Størrelsen avhengjer av inntekt/ formue.

Øke

Stige

Stigning

Synke

Seinke

Avrunding til nærmaste heile 28,99 Kr = 29 Kr

Overslagsrekning

Blir brukt når ein ikkje er avhengig av eit heilt nøyaktig resultat.

23 kr + 19 kr ≈ 20 kr + 20 kr = 40 kr

15

NORSK

ARABISK EKSEMPEL

GEOMETRI

Figur

Like

Hjarta er heilt like i størrelse og form.

Objekt

Punkt

Startpunkt Starting point

Endepunkt

Bevegeleg punkt

Linje

Rett

Diagonal

Transversal

Parallelle

16

Parallell-transversal

Kurve

Stråle

Tallinje

Område Region/area

Fargelagt

Figuren er fargelagt med grøn, gul, raud og blå.

Skravert

Figuren er skravert

Skugga

Lommereknar/ kalkulator

Måle

Breidde

Høgd

Lengde

Justering, innstilling

Passar

Grader 60°, 90°, 135°, 360°

Gradskive Blir brukt til å måle kor mange

grader ein vinkel er.

Pi (π) 𝝅 = 𝟑,𝟏𝟒𝟏𝟓𝟗𝟐𝟔…

17

Vinkel

Vinkelbein

Toppunkt

Rett vinkel

Ein rett vinkel er alltid 90°.

Spiss vinkel

Vinkel som er mindre enn 90°

Stump vinkel

Vinkel som er større enn 90°

Halvere

Normal

Fotpunkt

18

Midtpunkt

C er midtpunktet til linjestykket AB

like lange

Skjerings-punkt

Toppvinklar

V1 og V3 er toppvinklar. Det er også V2

og V4..

Nabovinklar

V1 og V4 er nabovinklar. Det er også V1 og V2, V2 og V3 og V3 og V4.

Samsvarande vinklar

Yttervinkel/ utvendig vinkel

19

Arealeining/ eining for areal

km 2 (kvadratkilometer), m2 (kvadratmeter)

Sirkel

Perimeter (omkrets/ omkrins)

Omkretsen til ein sirkel er lengda rundt ytterkanten til sirkelen.

Sentrum

O er sentrum i sirkelen

Diameter

Radius

Sirkelboge

Korde

AC blir kalla korden til sirkelen

Segment (sirkelsegment)

Området ABC er eit sirkelsegment.

20

Sekant

Linje AB er ein sekant

Tangent

Sektor

Midtpunkts-vinkel

m blir kalla midtpunktsvinkel (vinkel med toppunkt i sentrum av sirkelen og vinkelbein som er like lange som radiusen til sirkelen)

Halvsirkel

Kvartsirkel

Trekant

21

Likebeina trekant

Likesida trekant

Trekant der alle sidene er like lange og vinklane

er like store (60°).

Motståande side

Side a i

trekanten er motståande til vinkel A (∠ A)

Topptrekant

Rettvinkla trekant

Hypotenus

Katet

Pytagoras setning

a 2 + b 2 = c 2

22

Polygon

Firkant

Kvadrat

Firkant der alle sider er like lange og alle vinklar er like store (90°).

Parallellogram

Rektangel

Rombe

Trapes

Femkant

23

Sekskant

Vinkel-summen

Summen av vinklane i ein regulær sekskant er

120 6 720⋅ =o o

Rommet

Romgeometri

Volum

Seier kor stor plass eit objekt tar i rommet. For eksempel: ein terning der alle sidene er 1 dm, tar opp 1 dm3 eller ein kubikkdesimeter av rommet.

Volumeining/ eining for volum (kubikkeining)

dm3 (kubikkdesimeter), m3

(kubikkmeter)

Ball, kule

Halvkule

24

Prisme

Sidekant

Sideflate

Topp/toppunkt

Rettvinkla parallellepiped

Eit rettvinkla

parallellepiped blir kalla ei kube dersom

alle sideflatene er like store

Kube

Pyramide

25

Sylinder

Kjegle

Overflate

Overflata til ein terning er det ein kan ta på, altså den ytre/utvendige avgrensninga.

Overflateareal Surface area

Overflatearealet til ein sylinder finn ein ved å dele opp sylinderen og rekne ut arealet til flatene.

Tangram

Tangram er eit kvadrat som består av sju bitar med ulike former. Ein kan lage ulike figurar av bitane.

Kvadratrot

16 = 4 siden 42 = 16

norsk arabisk eksempel diagram - tema …morsmal.no/images/matteordliste nynorsk-arabisk.pdf5 norsk...

Documents