noaua! 20 alea

!!H A M A B O S T E K A R I A

!!1997ko maiatzak 16 Usurbil, 20. Zenbakia

EGUN BAEGUN BATEZ TEZ SAGARDOA ALKASAGARDOA ALKATETE

Arg

azkia

:Joxe

an

a zo z oe z a

i19

97ko

ma

iatz

ak

162 Noaua! 20.zk. Usurbil

Usurbilgo Udalakdiruz lagundutako

aldizkaria

3 3 13 3 1usurbildar bazkide ditu

Noaua!-kZu ere egin zaitez bazkide!

HILDAKOAK JAIOTZAK

EZKONTZAK

ai,

esa

n • Udala 37 19 51• Udaltzaingoa 36 11 12• Anbulategia 36 20 13• Udarregi ikastola 36 12 16• Agerialdeko ikastetxea 36 38 95• Oiardo kiroldegia 37 24 98• Zumarte musika eskola 37 15 94• Etumeta euskaltegia 37 20 01

• Taxi geltokia 36 21 78• D.Y.A. 46 46 22• Gurutze Gorria 27 22 22• Gure Pakea egoitza 37 32 28• Gure Elkartea egoitza 37 17 51• Arrate egoitza 36 63 40• Eusko Tren informazioa 47 09 76• Noaua! aldizkaria 36 03 21

Kultura sailakdiruz lagundutako

aldizkaria

Urtzi Oiarbide Alvarez(1997-04-28)

Galtzara gaina

Maria Gonzalez Fuentes(Muna Lurra)

etaJose Antonio Alonso Pereira

(Errenteria)(1997-04-26)

Iñaki Larrañaga Oroz(Kaleberri)

eta Ana Maria Balerdi Izagirre

(Santuenea)(1997-05-01)

Ramon Urkia Miñes(Atxegalde)

eta Ainhoa Pino Gonzalez

(Errenteria)(1997-05-03)

1997-5-10Miguel Amondarain Artola

73 urteSantuenea

Arantzazu Araolaza Zumeta(Atxegalde)

eta J. M. Lejardi Igarza

(Atxegalde) (1997-04-26)(Argazkian)

Itxasne TelleriaSantiago(97-04-26)

Puntapax kalea

Arg

:Ekaitz

1997kom

aia

tzak

16Usurbil 20.zk. Noaua! 3

er irizten?

Gure alabak jaio zirenean, Usurbilgo udaletxe-an erregistratu genituen, mendu honetako

erreferentzia arruntenak emanez: sorterria etaaita-amen nortasunak. Ez genituen ez Partidu Poli-tikoetaz eta ez Elizan afiliatu. Lan hau beren au-kerarako utzi genuen. Guretzat betebeharrak ala-bak mantentzea, jaztea, beraiei maitasuna es-

kaintzea eta mundu honetako atzera-aurrerak jator osatzen erakustea ziren.

Sei urte betetzean edo, Usurbilgo Parrokiatik gutun bat etorri zen gurera,Katekesian hasi nahi izanez gero, azaltzeko gonbitea luzatuz. Alabei beraieigaldetu genien nahi al zuten eta ezetz esan zuten. Gero, zortzi urte betetzeanedo, haurren artean beste burrunda bat zabaldu ohi da: Lehen Jaunartzea.Orduan ere galdetu, eta ezetz. Beti askatasuna izan dute. Nahi izan dutene-an joan egin dira eta oraindik ere joaten dira Parrokiko ekintzetara.

Gai traszendetalak ez dizkigu behin ere ezkutatu, eta informazio irekiaeskaintzen saiatu gara: Moises, Buda, Olinpoa, Jesus, Mahoma...; berpiztea,Karonte, erreenkarnazioa, edo mundu honetakoa behar bezala osatuz kofor-matu... Jokabide hori guretzat ez da oso erosoa izan, baina mentalitate zabalbatetarako bidea hori dela uste dugu. Zergatik?

Katekesiko lehen zikloa jaunartzean burutzen dela ematen du. Zortzi urte etasolemnitate haunda bat. Haur bat dogma baten aurrean. Haurren mentalita-tearen xalotasuna aprobetxatuz, ideia dogmatikoak eta pekatu aeta inper-nua eta abar kaskezurrean sartzea oso serioa dela iruditzen zait eta horrenondorioak eta, behar bada, "aberiak" inork ez dituela kontrolatzen. Eta eliza-ko "komunio" horrek bere inguruan probokatzen duena (jantziak, desfilea,argazkiak, erregaliak, bazkariak) "Komunioa" ala esesokeria da?

Bene-benetan, haurrak (eta beren inguruakoak) egun horretan zeren bilajoaten dira, elizakoarena edo bestearena?

Noaua!Usurbilgo hamabostekaria

Argitaratzailea: Noaua!Kultur Elkartea. Kale Nagusia,37 - 20.170 USURBIL (Gipuzkoa)Tlf. eta faxa (943) 36 03 21.e-mail:[email protected]

Zuzendaria: Olatz Altuna.Kazetariak: Ainhoa Azpiroz,Idoia Torregarai, JosuAranberri, Garikoitz Udabe.Kolaboratzaileak: Pedro MariMatxain, Nere Amenabar, InesKamino, Leire Atxega, IñakiLabaka, Iratxe Begiristain,Begoña Zubiria, AmagoiaMujika, Xabier Arregi, PakoAgudo, Alfonso Vidal, NievesAranburu, Luis Aranalde etaZaloa Arnaiz Administrazioa:Arantxa Usarralde, AitorPikabea eta Nerea Kamino.Erredakzio Kontseilua: OlatzAltuna, Garikoitz Udabe, JoseJabier Furundarena, IñigoAzpiroz, Idoia Torregarai, JosuAranberri , Ainhoa Azpiroz.

Maketazioa: SusanaMartin. Argazkia: Joxe AntonioLabaien. Informatika: Pili Liza-so. Banaketa: Mertxe Jimenez,Txelo Vidal eta Iker Muguruza.Sukaldaria: Joxe Mari Sarasola,Tirada: 2.200 ale

Lege-Gordailua: SS-668-96

ISSN: 1136-6818

Inprimategia: Antza,Industrialdea 1 - 2, 20.160Lasarte-Oria.

Noaua! hamabostekariakez du bere gain hartzen aldiz-karian adierazitako esaneneta iritzien erantzunkizunik.

kalezarrakarrozeria

Ugaldea industrialdeaTel. 37 26 09USURBIL

Txapa konponketa eta kotxe pintaketaBAZKAR IAKBAZKAR IAK ETA AFARIAK ETA AFARIAK

Santuenea 23Santuenea 23Tlf. 36 27 34Tlf. 36 27 34

PORTADA: 6. Sagardoeguna. 1987ko maiatza-ren 24a. Sagardo bota-tzaileen lehiaketa dema

harriaren gainean.

Kristau artean zabalduta dago eukaristiarenospakizuna eta horien artean badira bereziak

direnak: bataioa, jaunartzea, sendotza...Kristauen artean garrantzi berezia hartzen dutenuneak dira. Erlijio kristauaren barruko sakramen-tuak dira.

Gure kasuan, alabak maiatzaren 25ean hartuko du bere lehe-nengo jaunartzea. Hiru urtetan dotrinara joan da, beraz denbora honetanezagutu ditu gutxi gora behera kristauen ohiturak. Haurra zertan ari denohartzen ez bada ere, jaunartzearen bitartez Jesuskristorenganako loturahaundiago lortuko du. Katekesiko urteotan Jesusen bizitzaren berri jakitekoaukera izan du, eta hemendik aurrera ere izango du. Eredugarria den bizitzahorren berri jaso du, eta bide horretan aurrera jarraitzeko gehiago ezagutze-ko eta sakontzeko posibilitatea edukiko du. Esperientzia atsegina da gaine-ra, bai gurasoontzat, bai berarentzat.

LEHEN JAUNARTZEA

KoroZubizarretagurasoa

Jose MariArzallusgurasoa

BAI

EZ

1997

kom

aia

tza

k16

4 Noaua! 20.zk.Usurbil

Arizeta Kalea,1Tlf 36 21 64USURBIL

Mota guztietako Aseguroakzure zerbitzurako

MARKEL OLAIZOLAASEGURU AGENTEA / Zbk. 200009

Aritzeta, 1 Tlf: (943) 37 18 0720170 Usurbil (Gipuzkoa)

GENERALIAseguru KonpainiaFERNANDO

Margoak eta paperak

Bizkarre, 6 UsurbilTlf. 36 60 19 / 36 34 60

Sintasola,moketa,kortxoa etatarimajartzen dira

xirr

ikit

uti

k

ka-mika

Hona hemen duela urte-beteko argazkia. Bai adis-

kideok! Noaua KulturElkarteak urtea bete du.Iazko Sagardo Eguneanatera genuen argazkia

duzue begi aurrean.Aurten berritzea erabaki

dugu, oraingoan ere baz-kide guztiek izango dute

bere lekutxoa argazkihonetan. Azaldu,

Sagardo Egunean, goize-ko 11.00etan, elizarenalboko parkean. (Kale

Nagusiak eta Irazu kaleakbat egiten duten tokian)

IRAZUKO KARKABA

Ez dakit zeini dagokionUdalari ala alboetako etxee-tako bizilagunei, baina Irazukalean, Txiriboga tabernapareko karkabako oholezkoitxitura aldatu egin beharkolitzateke. Zenbat urte dara-mazkite ohol horiek hortxe?Ez da galdera txarra Noaua!-ko lehiaketarako. Lika etagoroldioa behintzat badau-kate franko. Ixteko izan zutenarrazoia ezagutzen ez badutere, ez da zaila somatzea:karkaba irekirik egonda pila-tzen zen zikinkeria. Neronekere bat baino gehiago ikusidut bertan pixa eginean, hel-duak ere bai. Herriko jaietanedota Sagardo Eguneanberriz, jendea iladan zainkabitu ezinean.Ez da harritzeko, beraz, ixtekoerabakia hartzea. Hala ere,beste era kuriosoago bateanitxi zitekeen, ezta? Inguruko

etxe gehienak txukundudituzte, frontoiari ere estalkiberria ematen hasi dira,dema plaza ere txukundukoomen dute ... Karkaba ireki-tzeko aukera ez al da azter-tu? Ixtekotan, ez al du beste-lako itxitura bat merezi?

Amaia Maiz

HELBIDE BERRIAK ERABILI

Orain dela hilabete batzukaldatu ziren herriko kaleenizenak, eta baita zenbakiakere. Dudarik gabe, lehengoizenak baino politagoak diraeta erabiltzen hasi behardugunak. Izan ere, oraindikbadago helbide zaharrakerabiltzen dituen jendea:batzuk hasierakoak eta bestebatzuk izen berriak baina zen-baki zaharrak.Orain arteko postariek herrikokaleak ondo ezagutzen zituz-ten eta moldatzen ziren.

Baina, orain, postari berribatzuk hasi gara, eta zerren-da zahar eta berriekin ibilibeharrean aurkitzen gara.Udalak eta Telefonikak hasie-ra-hasieratik aldatu zituztenhelbide berriak. Horregatik,gainontzeko elkarte, enpresaeta zerbitzuei ere (Kutxa,Euskadiko kutxa...) helbideakeguneratzeko eskaria eginnahi diegu lerro hauen bitar-tez.Horrez gain, herritarroi ere,mesede hori eskatu nahidizuegu. Horrela, posta zerbi-tzua askoz era azkarragoaeta zuzenagoa izango daeta guztiontzat hobe.

Usurbilgo Korreos

OKERRAK ZUZENDUZ19.aleko erreportaianAizpurua baserriak 70 hekta-rea lur zituela jarri genuen,baina 35 hektarea ditu.

erriketan

Ia bizitza erdia zure herrian pasata, nolatan eto-rri zinen Usurbila?

Nire seme-alabengatik. Gipuzkoan bizi ziren etaberaiek esan ziguten emaztea (Josefa) eta bioi

hona etortzeko.

Eta zertan lan egin duzu hemen?

Hona etorri eta lehen sei urteak etxegintzanlanean aritu nintzen. Gero, lorazain pasa nituen

beste bederatzi.

Eta zein da lan gogorragoa?

Etxegintzan pisu haundiak eraman behar dituzu,eta lan sufritua da. Baina lorazaintzak ere badi-tu bere arriskuak. Euskal Herri guztian zehar ibili

naiz jardinak txukundu eta belarrak mozten, etahori ere ez da lan fina.

Zer dela eta arriskutsua?

Guk askotan txukundu behar izaten genituenzentral elektrikoetako belardiak, eta orain ez

bezala, lehen sega erabiltzen genuen gure lanaegiteko. Behin baino gehiagotan ia gelditu gara

bertan segak kable elektriko bat jotzeagatik.

Lan asko eta ugari egindakoa zara, beraz.

Dudarik ez egin. Asko ikusitakoa naiz. Soroan,etxegintzan eta lorazain lan egiteaz gain, 1932

inguruan wolframio mehatzean ere lan eginda-koa nauzu.

Tartean garai txarrak ere ezagutuko zenituen,guda zibila bizitzea egokituko zitzaizun.

Bai, hiru urte pasa nituen guda izugarri horretanfrankisten bandoan, baina ez dut nahi horretaz

hitz egin. Inoiz ez dut ikusi gizonen arteko sufri-mendu haundiagorik.

Lanaz gain, ordea, edukiko duzu beste gustokodenborapasarik?

Bai noski. Beste ezer baino gehiago, pelota ikus

tea gustatzen zait. Telebistan botatzen dituztenpartidu guztiak ikusten ditut.

Eta inoiz jokatu al duzu?

Ez naiz asko jokatutakoa, baina 68-70 urte nitue-la 7tik bidaltzen nuen pelota frontisera.

Eta noiztik afizio hori?

Hemen ez dakizue, baina Salamancan askojokatzen zen pelotan, nahiz eta gero eta gutxia-go jokatu. Pelotari oso onak izandakoak erebadira, "kantareak" eta guzti egiten zitzaizkien.Salamancan herri bakoitzak du bere frontoia.Txiki-txikitatik datorkit pelotako zaletasuna.

Eskuz banakako finala pasa den astean jokatuda, ba al zenekien nork irabaziko zuen?

Pelotan ez dut faboritorik, eta gainera zaila dajakitea nork irabaziko duen, tranpa asko egitenbaita mundu horretan. Batek besteari uzten diogaltzen... Askotan utzi egiten dira; lehen egitenzen eta orain ere egiten da.

Eta pelotaz gain, gustoko beste kirolik ba alduzu?

Ez, futbola ez zait batere gustatzen, eta horibakarrik botatzen dutenez, askotan ezin duttelebista ere piztu.

Beste gustoko denborapasaren bat?

Irakurtzea, baina ez edozer gauza.

Nahiz eta laister 82 urte bete, sasoi ederreanikusten zaitugu.

Asko ibiltzen naizelako. Egunean ez dakit zenbatkilometro egiten ditudan, baina asko dira. Behinindustrialdera joan nintzen eta treneko ardura-dunari esan nion buelta osoa zenbatean egitennuen kronometratzeko. Bera ere harrituta geratuzen 9 minututan egin nuela ikusi zuenean.nin-duenean.

1997kom

aia

tzak


Aritzeta 2 - 2 1.ATelefonoa: 36 19 51

Solarium, depilazioa,makilajea eta manikura

IleapaindegiaMISTOA

Eguzkitza

Pintxo eta bokata goxo-goxoak

Lore eta lore landareakSan EstebanTlf. 36 22 55

Lore eta lore landareakSan EstebanTlf. 36 22 55

URTINEALORATEGIA

CARLOS PRADOS HERREROSalamancar honek 82 urte beteko ditu datorren

ekainean. Usurbil aldera 51 urterekin etorria,bost seme-alaba eta zazpi biloba ditu Usurbil

eta Gipuzkoan zehar banatuta. Bere denbora-pasa gustokoena, berriz, pelota da.

AGINAGA

IratxeBegiristain

Aginagarrak Madrilen!

Usurbil, Orio eta ingurukoherrietako jendearekin

osatutako autobusean 14Aginagar izan ditugu Madri-len. Union Democratica dePensionistak (U.D.P.) 20. urte-muga ospatzen zuenez 5.000pertsona baino gehiago bilduziren Bernabeuko belodromo-an. Euskal Herritik nahizEspainiatik ehundaka autobusjoan ziren Madrilera. Aginaga-rrek Madril ezagutzeko aukeraizan dute, baina ez hori baka-rrik, Segovia aldean ere ibiliomen dira eta. Ezin geldirikegon, bata eta bestea ikusibehar. Gu ere joango ginate-ke, bai horixe!

Maiatzaren 31ean, berriz, Fi-terora joateko aukera. Balne-arioa ezagutzeaz gain Core-llan bazkalduko dute. Apun-tatzeko badakizue zer egin.

Bidaiak alde batera utzi etagatozen Aginagara, azkene-an badugu pelotan non ibilieta. Frontoi zaharra berritu etadotore pintatu digute. Orain,larunbatetako pelota saioeta-rako eserlekuak falta!

1997

kom

aia

tza

k16


a lej i ranTXOKOALDE

IñakiLabaka

Erroizpe Elkartearenbatzarra

Joan den apirilaren 27anErroizpe Elkartean egin zen

biltzar orokorrean, zuzendari-tza batzordeak lokalarenauziaren berri eman zuen.Aurreko epaiari errekurtsoajarri zion jabeak, baina epaile-ek berriz ere elkartearen alde-ko epaia eman dute.

Beraz, 2005. urte arte oraingolokalean jarraitzeko eskubideosoa dute, errentaren ordainaauzitegian gaurkotuko baitute.Hala ere, elkarteko kideekjabearekin akordio batera iritsinahi dute. Epe luzeagoan ber-tan jarraitzearen truke gehia-go ordaintzeko prest daude.Sutegi-zaharrera pasatzekoaukera erabat baztertu dute.Lokal berria egokitzeko diruasko behar da, eta elkarteaez dago prest hainbeste dirugastatzeko. Epaiketak gastuakasko igo baditu ere kontuakondo omen dihoaz Erroizpen.

Batzorde berria osatzeko,kostata baina, hiru bazkideaurkeztu ziren. Urtea amaituarte gaur egungo batzordeakelkartearen martxaren berriemango die berriei. Datorrenurtetik aurrera, beraz, batzordeberria izango da ErroizpeElkartean.

Beste gai bati helduz, udala-ren proiektu zahar bat aurten-goan gauzatu daiteke. Hesirikgabeko auzoko tren- pasabi-dea ixteko asmoa du. Zumetaaurreko trenbide pasagunetikpasa eta Illunbe atzekaldetikerriberara joateko bidea eginnahi dute. Honela, trenbideazeharkatzeko aukera bakarraizango da. Ibiltzen den jendepila ikusita ezbeharren batgertatu baino lehen neurriakhartzea hobe da.

ATXEGALDE

ZaloaArnaiz

Euria eta haizearekingauzak airean

Azkenean iritsi da euria.Premia haundikoa zen,

baina badirudi berriz neguansartu garela, ekaitz eta guztietorri baitzaigu. Leku guztietanbezala haize zakarrarekin arris-kua izan dugu nonahi, zenbaitkaletan teila puskatuak ikuste-ko aukera izan dugu. Zorionezez da zauriturik izan.

Auzoko zuhaitzak ere ez diralibratu, hauetako batzurenadarrak hautsi edo erdi zintzilikgeratu baitira. Auzoan zehararropa ugari ikusi ditugu lurre-tik bueltaka. Arroparen batfalta zitzaiola ohartzean aur-pegi ederrak ikusiko ziren,honelako zerbait gertatzeanirrifar gutxi ikusten baitira.

Eguraldi kontuak alde baterautziz, azken egun hauetanerrepide nagusian (N-634) jar-tzen ari diren seinale berrienmateriala ikusi dugu Atxegal-deko sarreran. Auzo parekobide hertzean seinale berriakjartzen ibili dira Udaleko hain-bat langile. Honela, seinaleberriekin batera zaharraktapatuta ikus ditzakegu unebatzuetan.

ZUBIETA

XabierArregi

Txakurren erakusketaZubietan

Udaran zaldi laisterketakizan genituen, neguan

korrikalariak aritu ziren etaudaberrian txakurrak etorrizaizkigu Zubietako hipodro-mora. Ez besteak bezala korriegitera, erakusketa baizik.Txakurren Gipuzkoako nazio-arteko erakusketa ospatu zenmaiatzaren 4an. 3000 pertso-na inguru bildu ziren 131 arra-za desberdinetako 650 txakuringuru ikusi asmoz. Italia,Frantzia, Holanda etaGreziako txakurrak izan geni-tuen, besteak beste, Zubietan.Afganiar galgo bat izan zenirabazlea.

Aurreko alean liburuetanazaltzen ziren Zubietaren aipa-menez hitzegiten nuen.Oraingoan, berriz, telebistazhitzegin behar. EuskoJaurlaritzak "Ven y cuentalo"izenburupean egindako ira-garkian Zubietako frontoiaagertzen zaigu. Bertan, unebatean, Zubietako pelotarigazteak agertzen dira errebo-tean jokatzen.

1997kom

aia

tzak


ej i ran KALEZAR

Pedro MariMatxain

Piperrak, erribera etaOspital txiki

Usurbilgo udalak,Behemendi Beterriko

Mendi Nekazaritza elkartearenlaguntzaz herriko baserrietaninkesta sakona egin zuen.Bertan, Usurbilgo baserrietanpiperminak zuen garrantziahaundia zela azaldu zen.Honen ondorioz, piperminaontziratzeko proiektu bat egineta pipermina landatzenduten baserritar guztiei azalduziguten. Pipermina hontziratze-ko elkarte bat sortzea zen uda-laren asmoa eta halaxe gerta-tu da. Sei piper ekoizle bildugara, lau aginagar, Kaleberrikobat eta Kalezarko beste bat.Aurten ahal den piper guztiaontziratzeko asmoa dugu, horibai, merkatuak aginduko dukopuru hori. Oraingoz, ontzira-tzea aurrera eramateko lokalaegokitzen ari dira Atxegalden.

Usurbilgo erriberako 300.000m2 (30 hektarea) nekazaritzalurrak izatera pasa direnez Or-beldiko presa jeistea edo ken-tzea eskatuko nioke Udalari,uholdeak etorri baino lehen.Presa honek ez du lehengofuntzionamendurik. Ura geldia-razten du, eta horren ondoriozura sartzen da Kalezarko erri-berara. Presa kendu edo berealtuera jeistea izango litzatekeegokiena. Erribera ur hoietatiklibre geldituko litzateke.

Azkenik eta amaitzeko bakoi-tzari berea. "Lagrimero", "humi-lladero", "negartokia" izenakerabili ditugu orain arte, bainaKalezarren "Ospital Txiki" esan-da ezagutzen da leku hori. Al-damenean ermita dauka etahonek berriz, "Hospital" izenekoetxea du alboan.

KALEBERRI

NievesAranburu

Frontoia libre SagardoEgunerako

Frontoiko estalki berria erai-kitzeko lanak aurrera doaz.

Euri egunak agertu dira, haizeaere gure artean izan dugu,baina Santixabeletarako lanakamaitu asmoz jo eta ke ari diralanean. Frontisean jarri dutemarmola, baina egitura berezi-rik duenik ez dirudi. Txikitikhaundira, modu berezian jarribehar zituztela entzuna nuen,baina " ha simple vista" frontisarrunta izango dugu Usurbilen.

Zulaketa lanetan ere ikusiditugu. Frontoian nahiz demaplazan elektrizitate hodiaksartu dituzte, dema plaza ingu-ratzen duen petrilean jarribehar dituzten argiak jartzekoziurrenik. "Ojos De buey"ak jarribehar omen dituzte, ondoargiztatzen duten bitartean...

Sagardo Egunerako, berriz,dena prest. Zuek lasai, festafrontoian eta dema plazanegingo da. Iganderako fronto-ia txukun egongo da, lanerakotrasterik gabe, eta sagardoaedateko ez da oztoporik izan-go. Hala ere, neurrian edan.

Azkenik, Santixabeletan, fron-toia inaguratzeko pelotari pro-fesionalak ekarriko dituztelaentzun dut, ea ba egia den,ordua bada eta!

erorrek esan

1997

kom

aia

tza

k16


KarmeleAizmendiKaleberri

Ondo. Giropolita sor-

tzen da. Bainagauza bat ez dut ondo ikus-ten: jende gazteari sagardoaematen zaio, eta zerbaitaldatzekotan hori aldatukonuke, arreta jarri beharkolitzateke gauza hauetan.Bestela, egun borobila da.

EuxebioTxapartegi

Kalezar

Ondo dago-ela irudi-

tzen zait. Aldebatetik, sagardoa dohainikdastatzeko aukera dago, etabestetik, urte sasoi ona daedari hau edateko. Gainera,usario zaharrari jarraitu beharzaio.

EdurneIribar

Atxegalde

Ez naiz giro-an gehiegi

sartzen, bainaoso egun polita dela irudi-tzen zait, jende pila, sagar-doa toki guztietan... egunederra izaten da. Sagardoegunetik ez nuke ezer alda-tuko, ondo dagoela irudi-tzen zait.

IñakiEtxeberriaKaleberri

Bai, sagardoeguna orain

dagoen beza-la ederki dago, ez nuke ezerkenduko eta ez gehituko.Beno, beharbada ez litzate-ke hainbeste propagandaegin behar, izugarrizko jendepiloa etortzen baita.Herrikoentzat gehiago izateanahiko nuke.

Maria JesusIrastortzaEtxealdia

Oso ondo.Urtero ibil-

tzen naiz ber-tan, nahiz eta gehiegi ezsartu giroan. Izan ere, ez naizoso edari zalea. Hala ere,egun horretan izugarrizkogiroa izaten da eta horrelajarraitzea espero dut. Aldatuere, ez nuke ezer aldatuko.

Juan JoxeOlanoKalezar

Uste dutSagardo

Eguna tradiziobilakatu dela eta beraz, urte-ro egin behar den gauzadela. Herriak eskatzen duenzerbait da. Bestetik, ez nukeezer aldatuko, bakoitzakekarri behar du giroa etxetik.

ToñiRodriguezSantuenea

Urtero bueltatxobat ematen

dugu, eta osoondo pasatzen dugu. Gainera,uste dut egun hau oso bereziadela, izan ere, herri askotan ezbaita egiten horrelakorik. Zerbaitazpimarratu beharko banu, sor-tzen den giroa dela esangonuke.

LurdesBengoetxeaKaleberri

Egun hau osoondo dago

orokorrean.Beharbada dagoen arazohaundiena tokiarena da. Jendeasko etortzen da kanpotik ereeta aurten frontoiko obrak direlaeta ez dakit non sartuko garen.

IN

KE S T

A

IN

KE S

T

A

Zer iruditzenZer iruditzenzaizu Sagarzaizu SagardodoEguna? ZerbaitEguna? Zerbaitaldatu beharaldatu behar--ko al litzateko al litzate--

ke?ke?

KAR TA BEREZIAK

Jai eta aste,bazkariak eta afariak

2.000 pta.

Berebiziko "Menu Zumeta"3.200 pta.

Zuen zain geratzen gara!

ZUMET AJATETXEA

Txoko alde, Tel.: 36 27 13

USURBILGO HORTZ KLINIKAHaginak ondo dabiltzanean, sabela poz!

Kale Nagusia, 2 1.C4Tlf 37 08 78

20170USURBIL

FERNANDO PEREZ-MOSSO NENNINGERANTONIO BERNAL RUIZ DE OÑA

Lana aurkitzea gero etazailagoa dela edononentzungo dugu. Ikasketak

amaitu eta lanik ez, ikastekogogorik ez eta lanik ez...Martxoaren amaieran 275 lan-gabetu zeuden Usurbilen, betiere INEMek emandako datuenarabera. 122 gizonezko eta153 emakumezkok osatzendute langabetu poltsa hori.

Langabeziaren arazo honiaurre egiteko, Udalak herrimailan enplegua bultzatzekoasmoz bulego bat ireki zuenorain dela urte batzuk. Enple-gu Sustapenerako Zerbitzuaduzue bulego hori. Langabetu,promotore edo enpresa ideiabat duenari dago zuzendua.Langabetuei informatu, ahol-katu, formatu eta enpleguasortzeko ekimenetan lagun-tzen du zerbitzu honek.Helburu horiek betetzeko zen-bait egitasmo jarri dituzte mar-txan.

Alde batetik Eusko Jaurlari-tzako enplegu prestakuntzarenegitasmoa. Luzaro langabe-zian aurkitzen direnei, kualifika-zio beharra dutenei eta 25 ur-tetik gorakoei dago zuzendua.Josune Mujika Enplegu Susta-peneko arduradunaren esane-tan, "Udalak dituen beharrakaztertu, obra nahiz zebitzueidagokionean, eta erakundee-tatik (Eusko Jaurlaritza, INEMeta Foru Aldundia) diru lagun-tzak lortzea da gure helburu.Horrela, udaleko obrak egineta, bide batez, enplegu kuali-fikatu bat eskeiniko litzateke".

Lehendabizi enpleguariburuz-ko informazioa ematen zaie.Lanbide horretarako presta-tzea da bigarren pausoa.Ondoren kontratazioak egitendira, herriko lanak garatzekoeta azkenik lana bilatzeko tek-nikak eta laneratzeko laguntzaematen zaie. Aurten 10 langa-betu aukeratuko dira, ikasta-roa emango duen monitorea-rekin batera igeltseritzakolanak egiteko.

Lorazain peoi bat eta biigeltsero peoi

Beste aldetik, INEM eta uda-len arteko akordioa dago. Lu-zaro langabezian daudenei,lorazain peoi edo igeltseropeoi bezala INEMen izenemanda daudenei eta 18urtetik gorakoei zuzenduadago. Lorategi eta belardienmantenimendu lanak egitekolanaldi osorako lorazain peoibat, eta lanaldi erdira anbula-tegi ingurua txukuntzeko 2 igel-tsero peoi kontratatuko dira.

Autoenplegua eta enpresaekimen berriei ere laguntzaeskeintzen die EnpleguSustapenak. Autoenplegurakodauden diru-laguntzei buruzkoinformazioa, enpresa berriaeratzeko ideia edukitzeaneman beharreko urratseiburuzko orientabideak ematendira. Azken finean, bulegoanjasotzen diren ideia enpresa-rialak aztertu ondoren "enpre-sa kudeaketa" ikastaroaeskeintzeko asmoa dute.

Bulego hau langabetueiinformazioa eta aholkularitzaemateko dago. Usurbilennahiz eskualde mailan dituztenzerbitzuei buruz informazioaematen zaie: formazio okupa-zionalak, Eskola Tailerra,infor-mazio zerbitzuak... Honez gain,boletin ofizialetan eta egunka-rietan ateratzen diren laneskaintzak jasotzen dira, lan-gabetuari eskaintzeko. Zerbitzuhoni buruzko informazioa uda-letxean duzue. Josune Mujikada honen arduraduna.

Enplegu Sustapeneko zerbitzuaren barruan anbulategi ingurua txukuntze-ko bi igeltsero peoi kontratatuko ditu lanaldi erdiz.

ontzeju txikia1997ko

ma

iatza

k16

Noaua! 20.zk. Usurbil 9

Enplegu sustapena: langabetuen zerbitzurako

Igandetan ganba-ziri mundialak!

TABERNA JATETXEA

EGUZKITZA, 4TEL: 37 03 4420.170 USURBIL

1997

kom

aia

tza

k16


rreportaia

GALARRAGAGARRAIOAKLUR ONGARRIAK

ZABOR BILKETA ZISTERNA BEREZIAK 37 01 46%

Z

Z

Z

SOLARIUNSOLARIUNbono bereziakbono bereziak

Olarrondo k alea, 1 20170 USURBIL TLF 37 04 62Olarrondo k alea, 1 20170 USURBIL TLF 37 04 62

Irakurtzeko zaletasuna due-nak ja ezagutuko du txokohau; hala ere, liburu-zale

hauetaz gain, beste guztiontzatere oso interesgarria denlekua dugu liburutegia.

Liburutegiak bi zati nabar-men ditu: lehena haurren libu-rutegia da, eta bestea, hel-duentzako liburutegia. MariaAngeles Altuna da liburutegikoarduraduna, eta bere esane-tan, “liburutegia horrela bana-tuta egoteak ez du esan nahigazte bati helduen liburutegi-ko liburu bat hartzea debeka-tzen diogunik; baina fisikokihorrela antolatuta daukagu”.

Berrikuntza teknikoakMaria Angelesez gain, ikas-

turte honetan Joseba Irazus-tabarrena ere lanean ari daliburutegian, eta honi esker po-sible izan da aurten asteazkengoizetan liburutegia irekitzea.“Une honetan lanik premiazko-ena liburuen datuak ordena-gailuan sartzea da, baina libu-rutegiaren ardura ere norbai-tek hartu behar du; beraz, Jo-sebarekin posible da bi gauzakegitea”, azaltzen du MariaAngelesek. Iaz arte liburuakerregistro liburu batean sartzengenituen, baina orain datuhauek ordenagailuan sartzenari gara. Era honetan, eta libu-ruak daramaten barra-kodeariesker liburuen jarraipen etakontrola egitea posible da.

Datu zehatzik ez badagoere, Maria Angelesek azaldu

digunez, une honetan 9.500edo 10.000 liburu edukiko dituliburutegiak.

Liburutegiko zerbitzuak jaso-tzeko, beharrezkoa da irakurle-txartela edukitzea. Txartelhonekin, gehienez ere bi liburuateratzeko aukera dago eta15 eguneko epean itzuli behardituzu. Hala ere, badakite zen-bait liburu ez dituztela inoiz ereberreskuratuko, jendeak era-man bai baina batzuetan itzul-tzen ez dituelako. Sistemaberriarekin, txartel berriak eginbeharko dituzte interesatutadauden guztiek: “Gaur egun1500 irakurle ditugu gutxi gora

behera, baina hauetatik askoez dira azaldu ere egiten. Ho-rregatik, txartel berria egin nahiduenari orri bat betetzekoeskatuko diogu eta irakurleenzerrenda erreala izango dugu.Datorren urterako hauek mar-txan izatea espero dugu”.

Liburu berriak Lasarte-Oriakoliburudenda batekin dutenhitzarmenaren bidez eskura-tzen dituzte. Maria Angelesenesanetan, hamabostean edohilabetean behin liburu berriakeskaintzen dizkie liburudendahonek, eta hauetatik nahidituztenak hartzen dira. “Erahonetan eskuratzen ditugunliburu gehienak gaztelerazkoakdira. Euskaraz, aldiz, liburuaipagarrienak soilik aukeratzenditugu. Izan ere, hurrengo urte-an Eusko Jaurlaritzak aurrekourtean kaleratu diren euskaraz-ko liburu guztiak bidaltzen bai-tizkigu”. Honetaz gain, udalliburutegiak zenbait harpidetza

Euskaraz gutxi irakurtzen da herrian

Egun 10.000

liburu daude

udal liburute-

gian

portaia1997ko

ma

iatza

k16

Usurbil 20.zk. Noaua! 11

GAZTE DENDA

Etxebeste kalea,3 - Tlf. 36 11 06

Orain, udaberrikopuntako moda

Irazu kalea, 3 - Tlf. 37 00 13

pintxoak, bokataketa plater konbinatuak

ere baditu: hala nola,Txalaparta, Auñamendi etaGaiak argitaletxeekin.

Hala eta guztiz ere, gertadaiteke norbaitek liburu bateskatu eta ez egotea. Kasuhauetan inguruko liburutegie-kin harremanetan jartzen dira:“Gipuzkoako liburuzainekelkarte bat dugunez, adostu-ta dugu liburuak elkarri uztea.Usurbilgo liburutegiak Lasarte,Hernani eta Donostiako liburu-tegiekin du harremanik haun-diena, gertuenak baitaude.Eskaera egin eta hurrengoegunerako hemen izatendugu liburua”.

Euskaraz irakurketagutxi

Baina zer irakurtzen duguusurbildarrok? Liburutegikoarduradunaren esanetan,haurrek euskarazko ipuin etaliburuak irakurtzen dituztebatez ere, baina gazte etahelduek gaztelerazko literatu-ra dute gustokoen. “15-17urtetik aurrera aldaketa naba-ria da: Ordurarte gazte euskal-

dun gehienek euskaraz irakur-tzen dute, baina adin horreta-tik aurrera gehienek gaztelera-ra jotzen dute”, aitortzen duMaria Angelesek.

“Aldaketa honen arrazoie-tako bat gazteleraz aukerazabalagoa dagoela izan lite-ke. Esate baterako, StephenKing-en beldurrezko liburuakoso gustokoak dira, bainahauek ezin dira euskaraz iraku-rri.”. Hala ere, nahiz eta euska-razko irakurketaren egungoegoera nahiko iluna izan,beste liburutegiekin konpara-tuz gero, Usurbilen euskarazzertxobait gehiago irakurtzendela dirudi.

Gazteek beldurrezko etaintrigazko liburuak irakurtzeaatsegin duten bitartean, hel-duek (batez ere emakumeek)maitasunezko eleberriak auke-ratzen dituzte gehien. Adinaridagokionez, salbuespenak sal-buespen, orokorrean gehienirakurtzen dutenak gaztetxoakdira, eta gutxien, berriz, 16 eta25 urte bitartekoak. Bestalde,emakumezkoak dira nabar-menki adin guztietan etxeraliburu gehien eramaten dituz-tenak.

Etxeko lanak egitekotokia

Inoiz liburutegira arratsaldezhurbiltzen bagara, haur etagaztetxo asko ikusiko ditugubere etxeko lanak bertan egi-ten. Maria Angeles, ordea, ezdator bat liburutegiaren era-bilpen honekin. “Haurrei asko-tan ikastetxean bertan esatendiete beren taldeko lanak he-men egiteko. Badirudi etxeanere gero eta toki gutxiago da-goela haurrek elkarrekin lanegiteko. Baina niri ez zait irudi-tzen liburutegia denik lanhauek egiteko tokia.Liburutegia liburuak irakurriedo liburuak kontsultatzekotokia baita”. Gai-nera, etxeko-lana/liburua kontzeptuakparekatzearen beldur daMaria Angeles. “Hori gertatzenbada, beharrezkoa ez dute-nean, liburuak irakurtzeari utziegingo diote. Oso desberdinada liburu bat nahi duzulakoirakurtzea edo eskolatik bidalidizutelako irakurtzea; bi liburudesberdin dira”.

Idoia Torregarai

Beldurrezko,intrigazko etamaitasunezkoliburuak irakur-

tzen diragehien

1997

kom

aia

tza

k16

12 Usurbil 20.zk. Noaua!

orrusalda

10 urteko inhabilitazioa eskatu du fiskalak Jokin Errastirentzat

Jende ugari eta eguraldi nahiz giro bikaina Andatzan

Bero egiten zuen dantza egiteko, baina iru-dian dituzuen hauek ez ziren kokildu.

Bazkaltzen jandako babarrun, aza, odolki etahirugiarrari digestioa egiten laguntzeko zer hobeaeguzkitan dantzan hastea baino! Izan ere, Anda-tza eguna egun berezia da usurbildarrontzat; ur-tean zehar askotan igotzen direnak, noizean be-hin joaten direnak eta maiatzaren lehen igande-an soilik joateko ohitura dutenak... denak biltzendira egun honetan. Berandu xamar joan zirenakhamaiketakorik gabe gelditu ziren, 13.30ak alde-an jatenak eta edatenak amaituta baitzeuden.Hurrengoan lehenago joango dira. Eta zenbatjende gora begira? Eguzkia hartzen ari zirela itxu-ra egin eta bien bitartean hegazkinak zenbatzen!

Zumarte musika eskolaren musika kontzertua

Zumarte musika eskolak antolatuta musika eki-taldi polita eskaini zuten herriko musikariek

joan den apirilaren 30ean Salbatore parrokian.Perkusio taldeak eman zion hasiera kontzertuari.Atabalaz, tinbalaz, bonboaz... hornituta bi abes-ti jo zituzten. Ondoren, txistulari taldea aritu zen,hauek ere Salbatore elizan bildutako jendeari bipieza eskainiaz. Azkenik, Miguel AngelGarciaren zuzendaritzapean, Zumarte orkestrakbost abestiko saioarekin eman zion amaiera eki-taldiari. Orkestran Usurbilgo musikariez gain Orioeta Lasarteko musika eskolako zenbait musikariaritu ziren. Antza denez, herri txiki batean orkes-tra oso bat edukitzea ez da erraza.

Aginagarra maiatzaren 8an epaituzuten intsumiso izateagatik. Lehen

ere, orain dela hiru hilabete, beste epai-keta bat izan zuen. Bertan, kode penalzaharra edo berria aukeratzeko esan zio-ten, baina berak ez zuen ez bata eta ezbestea aukeratu. Honela, bigarren epai-keta honetan fiskalak sei hilabetekoatxiloketa eta 10 hilabeteko inhabilita-zioa eskatu zuen. Orain, Jokin Errastikepaia ezagutzeko hiru hilabete inguruitxaron beharko du.

Audientzia probintzialaren aurrean 40lagun inguru bildu ziren . "Intsumisioa,epaiketa fartsarik ez " zihoen pankarta-ren atzean aginagarrari elkartasunaadierazi asmoz.

1997kom

aia

tzak


usaldaASKATASUNA

ALDARRIKATUZGURE MENDIETAN

Maiatzaren 25eanUsurbilgo mendieta-ra igo eta EuskalHerriaren askatasu-na aldarrikatzekoaukera daukagu.Euskal Herriko 600gailurretan gauzabera egingo da. Zerdela eta? Abialdianaskatasunaren ibilal-dia martxan delako.

"Euskal Herria, jaikihadi eta eman hadibidean..." leloarekinorain dela 20 urteEuskal Herria zehar-katu zuen ibilaldiaegin zen. 20 urtegeroago gauzakasko aldatu dira,baina oraindikEuskal Herriak ez dubere burujabetasu-na lortu. Horregatik,berriro ere,Abialdian martxanjarri da. Ekainaren29tik uztailaren 26rabitartean, Iruñetik

Gernikara ibilbideaegingo da oinezEuskal Herriarenaskatasuna aldarri-katuz. Usurbildikuztailaren 20anpasatuko da.

Maiatzaren 25ean,berriz, herriko 600mendietara igo etaAbialdianeko ikurra-rekin argazki bataterako da.

BERTSOLARI GAZTE-EN TXAPELKETA

Hilaren 23an Oiar-do kiroldegian Gi-puzkoako Eskolarte-ko Bertso Txapelketafinala jokatuko da.Orain arte lau kan-poraketa izan dira,eta finalean onenakbilduko dira. Herri-tarrik ez da horienartean, baina bertso

paperetako saileanbai. Imanol Zarautz,Mikel Aranburu etaJon Arriaga izan zi-ren bertso paperakidatzi zituztenak La-sarte-Oriako kanpo-raketan. Hauen arte-ko sari banaketa ba-pateko finaleanegingo da.

LAPURRETAKANDATZAN

Maiatzaren 4anAndatza eguna izanzen. Ez dakit bertarahurbildu zen jendeaohartu zen, bainaharmiarmategikoerrotarria ez zegoenhan. Astebete edobi lehenago lapurtuzutela uste da.

NOAUA ERREDIOS

Edorta Agirrek,"Sagardoa platere-an" liburuan Noaua!rierrezeta bat eskain-tzen dio, "Sagardoz-ko Noaua errediossorbetea" hain zuzenere".

Aze laukotea! Hauek dira Antxeta jatetxeak maia-tzaren 3an antolatutako mus txapelketako finala

jokatu zutenak. Ikusiko duzuenez Iñigo Arrona etaGabriel Sanchezek jantzi zituzten garaipenaren txape-lak. Isidoro Otero eta Jon Pintor-ek bigarren postuarekinkonformatu behar izan zuten. Zorionak laurei, eta bere-ziki egun berean osaba izan zen Iñigo Arronari.

Hilaren 12rako deialdia egin zuen UsurbilgoOdol Emaileen Elkarteak odola emateko. 64

pertsona bildu ziren guztira eta bakoitzak 400 zm3

eman zituen. Elkarteko kideak pozik zeuden bostemaile berri agertu zirelako, eta guztiak gazteak,gainera. Azken finean, adinagatik eman ezinikgelditzen direnen lekua hauek hartuko dute.

Usurbilen Sohütako Eperra ikastolaren aldeegindako kanpaina uste baino arrakasta-

tsuago suertatu da. Guztira 600.000 pezetabildu dira herrian. Horrez gain, ezti salmentare-kin 300.000 pezeta lortu dira. Beraz, guztira900.000 pezeta. Hasieran aurrikusitako 500.000pezetako helmuga ederki gainditu dugu.

Aurten ere bai. Iaz bezalaKontxako hondartzan

nagusi izan dira AginagaSagardotegikoak. "Kontxakohondartza Usurbila ekarribeharko dugu", horixe ziotenpozez zoratzen zeuden joka-lariek.

Ez zen erraza izan. Aukeraugari eduki arren ate aurreanez zuten asmatu, eta golikgabe amaitu zen partidua.Penaltietan erabaki zen guz-tia. Usurbildarrek botatakolaurak sartu zituzten, eta BarIgnacio taldekoek bi hutsegin zituztenez AginagaSagardotegia txapeldun.

Ja zazpi urtez jarraian iritsidira finalera. Bingo Londresizenarekin lehenengo hiruurteetan, eta AginagaSagardotegiarekin lau azke-

nengoetan. Markel Olaizolahasierako talde hartatik jarrai-tzen duen bost jokalarietakobaten esanetan, "lehen hiruurteetan txapelketa irabazigenuen. Ondorengo bietanezin izan genuen garaipenalortu baina azkenengo bietanez dugu hutsegin".

Iker Mugika, Mikel Bengoe-txea, Pello Zubeldia, ImanolEizagirre, Aitor Zubeldia, MikelZabala, Josu Errekondo, Ker-man Errekondo, Ibon Borda,Xabier Kamino, Harkaitz Ipa-rragirre, Aitor Arruti, Koldo Ler-txundi eta Markel Olaizolakosatzen dute taldea.

Garaipena eskuratzeazgain, Aginaga SagardotegikoPello Zubeldia denboraldihonetan, seniorretako jokalarionena izendatu zuten.

1997

kom

aia

tza

k20


zerdi patsetan

KIROL KOPLAKIROL KOPLA

Aginaga Sagardotegia txapeldun!

Arg

:Ekaitz

TxominUrdanpilleta

InaxioUnanue

UdarregikoGorputz

Hezkuntzakoarduradu-

nak

Gaur egun, nahiz eta ikas-tetxeetan GorputzHezkun-tzako programa-

zioak existitu, populazio gazteenartean ekintza fisikoen beheraka-da bat nabarmentzen ari da,batez ere, herrialde garatuetan.Orain dela gutxi eginiko ikerketabatzuk diotenez, eskolaz kanpoez da erregularki iharduera fisiko-rik egiten eta honek eragin zuze-na du gure gaitasun fisikoen mai-lan.

Haurra izaki aktibo bat da,honela aktibo izateari gogoz eutsibehar dio. Ez da kalterako nera-bezaroan eta heldua izatean ari-keta fisikoa erregularki egitekoohitura hartzea. Ekintza Fisikoasustatu egin behar dugu: ikaste-txeetan, aisialdirako elkarteetan,familietan, komunitatean, etab.

Orain aipatuko ditugu haur etagazteengan ekintza fisikoak duengarrantziaren arrazoiak:

-Giharren iharduera eta gorpu-tzaren pisua beharrezkoak diraeskeletoaren eta indarraren haztenahiz garapen egokiak izateko.

-Bihotzean eta kardiobaskular-sisteman eragina du, honen fun-tzionamendua eta erresistentziahobeagotuz.

-Gaixotasun kardiobaskularrakedukitzeko probabilitateak murriz-tu egiten dira.

-Pisuan eragina du. Orain gize-nak direnak, gerora gizena izate-ko joera haundiagoa izangodute, 65 urtera iristeko probabili-tateak gutxiagotuz.

-Medikuntza aldetik arazo bere-ziak dituzten haurrentzat lagunga-rria da.

Usurbil 20.zk. Noaua! 151997ko

ma

iatza

k16

patsetan

Herriko igerilariek bi domina lortuzituzten Zarauzko txapelketan

Gimnasia erritmikoko taldeapuntaren-puntan

Maiatzaren 10ean178 igerilari gazte

bildu ziren Zarauzkoigerilekuan kiroldegiekantolatuta txapelke-tan. Hernani, Zarautzeta Azpeitiko gaztetxo-ekin lehian aritu zirenOihana Irazusta, ZuriñeOlasagasti, MaiteLopetegi, Nagore Maiz,

Maria Furundarena etaJulen Otsagabia usur-bildarrak. Azken honekzilarrezko domina lortuzuen benjamin maila-ko bular eran. NagoreMaizek, berriz, bron-tzezkoa alebin mailakobular eran.Hala ere,partehartzea zengarrantzitsuena.

Usurbil aurrera Gipuzkoako herriarteko txapelketan

Herriko pelotariakindartsu ditugu

Gipuzkoako herri arte-ko txapelketan. Finalzortzirenetan Hernanigainditu eta final laur-denetan, Azkoiti, areriozaila, izango dute au-rrez-aurre maiatzaren16an, gaueko21.00etan, Azkoitin eta

23an Zizurkilen jokatukodiren partiduetan.Hernani kanporatzeaez zen erraza izan.Zizurkilen jokatutakoetxeko partiduetan 2-1nagusitu ziren etaHernanin 2-1 galdu.Tanteoan 88-70 nagusi-tu zirenez aurrera egindute usurbildarrek.

Maiatzaren 10eanDonostialdeko Gi-

mnasia Erritmikoarentxapelketa egin zenOiardon. Bertan, ar-gazkiko Betisa Carras-cok lehen postua lortuzuen kadete mailan.Izaskun Unanue, UxoaBenito, Eider Arruti,Ana Iturralde, Amaia

Aizpurua, ElixabeteEizagirre eta LorenaZapianek ere lehenpostua eraman zutenalebinetan, eta Maia-len Lizaso, Nerea Kor-ta, Sara Lazkano, Ain-hoa Unanue, AinhoaMartin eta Itziar Otxa-gabiak, berriz, 2. pos-tua infantiletan.

TXIRRINDULARITZATXIRRINDULARITZA

Aurreko alean JosebaZubeldiaren garaipenaezagutzera emanbagenuen, oraingo ho-netan bere anaiaHaimarren balentriakjasoko ditugu lerrohauetan. Afizionatumailan, 19-20 urteko txi-rrindularientzat ziren biproba irabazi berri dituUrdaiagakoak. Mai-atzaren 3an denboral-diko lehen garaipenalortu zuen Lizarran etahilaren 10ean bigarrenaMarkinan. Azken laister-keta honetan ia probaerdian alde egin etahiru minutu baino gehi-agoko aldea atera zionbigarrenari. Dagoenekokorritzen ariko direnBidasoako itzulian ira-bazteko bide oneandagoela dirudi.

FUTBOL ARETOAFUTBOL ARETOA

Antxeta futbol aretokotaldeak antolatutakotxapelketako emaitzakdituzue hauexek:

Maiatzak 2-3Maiatzak 2-3

Iruretagoiena 6 Interplox 1Alkorta Harategia 9 Llompopulpo 4Intringulis 7 Xagu Zaharrak 4A.T.P 2 Bar Usurbil 1Txirpi jatetxea 4 XabierTaberna 6Aldabaldaldarrak 2 Irrati 5Saltxipi 1 Aizpurua 5Usurbil Optika 4 Sant Dalmai 2

Maiatzak 9-10Maiatzak 9-10

Interplox 2 A.T.P 3

Llompo pulpo 1 Iruretagoie. 4

Xagu Zaharrak 5 Alkorta H. 1

Bar Usurbil 1 Intringulis 7

Irrati 4 Txirpi jatetxea 10Xabier Tab. 5 Usurbil Optika 4

Aizpurua 5 Aldabaldal. 2

Sant Dalmai 7 Saltxipi 4

16. Sagardo Eguna gaine-an dugu. Maiatzeko hiru-garren igandea egun

haundia izan ohi da usurbilda-rrontzat, baina guzti honenatzean lan ugari egiten duentalde bat dago. SagardoEgunaren Lagunak dira, 10kide inguru dabiltza lanean etaguztia prest dute maiatzaren18rako.

Sagardo Egunaren Lagunak.Izen hori jarri zioten orain delahiru urte inguru Sagardo Egunaantolatzen zuen taldeari. An-datza elkartea lehenik etaAkerra gaztetxeko kideak gero,arduratu ziren egun hau anto-latzeaz. Bi talde hauek, Sagar-do Egunaz gain, sagardoarekinzerikusirik ez zuten beste ekin-tza batzuk antolatzen zituzten.

1991. urtean ordea, aldake-tak egon ziren. Joxe Mari Iribar"Txoko"ren esanetan, "Akerrakokideek erreleboa eskatzengenuen. SagardoEguna antolatzeari utzi-ko geniola esan genionudalari. Honek besteelkarteei deialdia eginzien, baina inor ez ze-goen prest atzeko lanhori egiteko. Gu bestekoadrila batekin harre-manetan jarri ginen etaordutik hona hemen 10kide inguruko talde batgabiltza lanean".

Izena, orain dela hiruurte eman zioten talde-ari. Prestatzen ibiltzendirenez gain, egunhorretan lan egin duten

guztiak osatzen dute taldehau. "Egun hau guk antolatzenbadugu ere, gero jende askokegiten du lana, ez guk baka-rrik. Gure nahia hasieratikSagardo Egunean lan eginduten guztiak sagardoarenlagunak izatea da. Egun horre-tan nahiz beste zenbaitetanlagundu diguten guztien ize-nak bildu eta artxibo bat egi-ten ari gara" dio AinhoaLabakak. 350-400 kide omenditu taldeak, urtez-urte haundi-tzen baitoa artxibo hori.

Talde honek antolatzen duenekintza nagusia SagardoEguna bada ere, beste ekintzabatzuk egiten dituzte. Sagar-doari buruzko informazioazabaldu, erakusketak antolatu,liburuskak argitaratu,... sagar-doa banatzea bezain garran-tzitsuak dira beraientzat. "Gurehelburua sagardoa edari beza-la bultzatzea da.- dio "Txokok"-Mundu hau ezagutaraztea da

gure nahia. Adibidez, sagar-doa txotxetik asko edaten dabaina boteilatik... Jendeak ezdaki oraindik txirikoa prozesuandagoen sagardoa dela . Bene-tako sagardoa boteilakoa da".

Sagardo egunean 40-45sagardogileen sagardoak bil-tzen dira; urte bakoitzean era-kusketa ezberdinak jartzendituzte eta azken urteetandekoratua aldatu ez bada ere,gauzak konpontzeak nahizfrontiseko panelak lana frankoeskatzen du. Guzti honek lanhaundia ematen die SagardoEgunaren Lagunak taldeko ki-deei, baina Joxe Mati Iribarrenustez urteetako esperientziaklan hori asko errazten du ."Hasieran erotu egiten ginenegun honekin. Urte batekoSagardo Eguna irailean amaitueta hilabete berean hastenzen hurrengoa. Orain, ordea,lan monotono bat bihurtu da,denok dakigu zer egin, antola-

tuago gaude".

Sagardo Eguna usurbil-darrentzat festa haundiaizan arren, jendearekinborrokan aritzen direlaaitortu digute taldekokideek. "Erraztasunakeman beharrean ozto-poak jartzen dituzte,udaleko material ardu-radunak, tabernariek...Guk erabaki bat hartze-an ez goaz inori kalteegitera. Garrantziasagardo festak du, hortikaurrera..."

Josu Aranberri

1997

kom

aia

tza

k16


erriko taldeak

Sagardo egunaren lagunak: 350-400 inguru

Bideo eta ArgazkiakUsurbil tlf 36 14 87 oiartzun

TABERNAPintxo bereziaketagiro aparta Irazu kalea, 9

Tlf: 36 02 17

Aldizkariaren azken orriotara iristera sagardoari buruzdexente gehiago jakingo duzue, noski. Orain, egunaren

zain egotea falta zaigu. Maiatzaren 18an zer edana eta zerikusia izango da! Baina lantxo bat gehiago ere jarri nahi

dizuegu: sagardo postuak kontatzea. Ze, lehiaketako gal-dera hauxe da:

Zenbat sagardo postu egongo dira sagar-do egunean?

Kale nagusiko buzoira iristen zaizkigun erantzun zuzenenartean, Zumeta jatetxean bi pertsonentzako afari bat zoz-

ketatuko dugu. Animatu eta idatzi!

Oraingo honetan Anjel Jimenezekin Sekañajatetxera joan gara, berari egokitu baitzi-

tzaion gure lehiaketako afaria. "Lehenengoaldiz parte hartu dut eta zorte haundia izan

dut, bai!". Benetan pozten gara, eta ea otor-du goxo bat dastatzeko aukera ondo apro-

betxatzen duzun. On dagizula!

1997kom

aia

tzak


ehiaketa

Maiatzaren 4ean gehienok Andatzara joango zine-ten, baina Mendizorrotz, Bordatxo eta Arraten ere

egon zen jendea egun osoan. Bai, Noaua!ko korres-pontsal bereziak ziren. Eta zer egiten zuten han? Ba,

pasatzen ziren hegazkinak kontatu lehiaketarakoerantzuna bilatzeko.

Gero, denak frontoi atzean bildu eta "rekuentoa"egiten hasi ziren, baina zenbakiak ez ziren berdinak.

Mendizorrotzekoak azkeneko hirurak ez zituen ikusi itsa-saldetik lainoa sartu zuelako.

Badaezpada Hondarribiko aireportura deitu genuen.Han 49 pasa zirela esan ziguten. Baina Arratekoak biaeraplano ere kontatu zituen eta hoiek zenbatuta...

51.

Beraz, azkenean, erantzun guztien artean egin duguzozketa, eta Londreserako hegazkin bidaia irabazi

duena Iñaki Zugasti izan da. Zorionak Iñaki eta bidaiaon!

om

ikia

Jua

njo

Eguneko bazkariaketa afariak

Nagusia,6Tlf 36 27 25

20170 Usurbil(Gipuzkoa)

BEREZITASUNAKTxerrikumea,

Txuleta eta ArraiaAginaga

36 27 73% SEKAÑA

BORDATXOEDARITEGIA

PINTXO BEREZIAK

Tel.: 37 10 42Aritzeta, 2

MAIATZAK 16 ostirala

Ipar Irlandadako "More-Power toyour" folk-rock taldearen kon-tzertua Oiardo kiroldegian.Gaueko 22.00etan. Sarrera 500pta.

MAIATZAK 17 larunbata

Larrua Truk taldeak MadrilgoFestimaden (Madrilen) kontzer-tua emango du.

Gure Pakea Zahar egoitzakantolatuta, Burgosera bidaiaegingo dute. Irteera goizeko7.00etan izango da udaletxeaurrean.

MAIATZAK 18 igandea

XVI. Sagardo eguna ospatukoda frontoi eta dema-plazan.Urtero bezala, sagardoa dasta-tzeko aukera izateaz gain, edarihonekin eta sagarrarekin loturaduten hainbat gauza ezagutze-ko aukera izango dugu.

Senideak-en eskualdeko enkar-telada 13.00ean, frontoi atzean .

MAIATZAK 19 astelehena

Euskal Herria Askatu!ren konzen-trazioa errotondan. Arratsaldeko20.00etan.

Eskuz-banakako txapelketaamaitu da, eta Andatzpe-PeñaPagolak antolatutako porra seipertsonek asmatu dute. Gaur,gaueko bederatzietan, bi sariaknork eramango dituzten jakitekozozketa egingo da Andatzpeelkartean

MAIATZAK 21 asteazkena

Udarregi ikastolaren egunarenekitaldiak hasiko dira "HirugarrenMundua. Ipar/Hego arteko des-berdintasunak" diapositiba ema-

naldia eta hitzaldia. Bertan,Juanma Balerdi, "Euskal Fondoa"erakundeko ordezkariak,Karmele Hevia, erakunde hone-tako partaideak eta Usurbilgozinegotziak hartuko dute parte.Udarregi ikastolan, arratsaldeko17.30etan.

Andatza KKEk antolatuta, FelipeUriartek egindako "Pamir-ekobihotzean" diapositiba emanal-dia ikusteko aukera izangodugu. Udarregi zaharrean, arra-tsaldeko 20.00etan.


Gipuzkoako Eskolarteko XVII.Bertsolari Txapelketako finalaospatuko da Oiardo kiroldegian,arratsaldeko 16.00etan.


Euskal Herria Askatu!ren konzen-trazioa errotondan. Arratsaldeko20.00etan.

MAIATZAK 27 asteartea

Udarregi ikastolaren egunaren

ekitaldien barnean, gaur"Ikastolen historia eta etorkizu-na" eta "Partaideren zergatia,oraina eta geroa" hitzaldiakentzuteko aukera izango dugu.Bertan, Antonio Campos,Ikastolen Elkarteko Lehendakariaeta Jose Luis Sukia, Partaidekogerenteak hartuko dute parte.Udarregi ikastolan, arratsaldeko17.30etan.


Udarregi ikastolaren egunarenbarneko ekitaldietan, gaur"Haur hezkuntzako haurrarennortasun garapena" hitzaldiaentzuteko aukera izango dugu.Bertan, Maria Jesus Uranga, psi-komotrizista-hezitatzaileak hartu-ko du parte. Udarregi ikastolan,arratsaldeko 17.00etan.

Senideak-en manifestazioa.Arratsaldeko 20.00etan.

OHARRAK

XXI. Santixabel Bertso paperLehiaketa. Gaia: Frontoiareneraberriketa. Edozein doinu eta

BBAAZZKKIIDDEE TTXXAARRTTEELLAA55000000 ppeezzeettaa uurrttee oossoorraakkoo

Izena:1.Abizena:2.Abizena:Helbidea:Herria:Tfnoa:Kontu Korrontea (20 digito):

!!H

AM

AB

OS

TE

KA

RI

A!!

!

18 Noaua! 20.zk. Usurbil19

97ko

ma

iatz

ak

16

genda

OHARRAK



MAIATZAK 18 igandea


MAIATZAK 21 asteazkena



MAIATZAK 27 asteartea


ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

44

Ziortzak aurten ere udako kanpamendua antolatu du Peñaloscintos-era, Cameros-eko Ortigosan (Errioxan). Kanpaldiko lehen txanda uztailaren uztailaren 8an hasi eta

22an amaituko da, bigarrena uztailaren 18an hasi eta 31 bitartean. 1981-84 bitarteanjaio ziren neska-mutilek parte hartu ahal izango dute. Izena maiatzaren 28tik 30 bitar-

tean ahal izango da, apaiz etxean arratsaldeko 19.00etatik 20.00etara.

1997ko m

aia

tzak 16

Usurbil 20.zk. Noaua! 19

i ro l agenda

gendaneurritan gutxienez 8 eta gehie-nez 12 bertso. Udaletxean utzibehar dira, ekainaren 27 bainolehen.

Zubieta Pilota Elkarteak BatzarNagusia ospatuko du maiatza-ren 17an. Goizeko 10.30etan,eskola txikietan.

Usurbildik kanpo jaio diren eus-kaldunen bazkarian (AginagaSagardotegian, ekainaren 7an)parte hartzeko izena ematekoepea maiatzaren 17an amaitzenda. Tabernetako zerrendetaneman dezakezue izena.

Monedero marroia, azpikoertzak gorriak, loteria dezimo

bat eta diruarekin Bizkarren aur-kitu zuten duela hilabete. Galduduenak udaltzaingoarekin jardaiteke kontaktuan.

Pisua saltzen dut kale nagusian.3 gela, sala (tximiniarekin), 2komun, sukaldea eta ganbara-rekin. Telf.: 37 29 22.

Maite Agirresarobe, SusanaMartin, Pelex eta Patxi-txikikpintura eta egur erakusketa ireki-ko dute datorren maiatzaren22an, arratsaldeko 20.00etanMotzaneako azpiko lokalean(Txiriboga tabernaren aldame-nean). Astegunetan: 17.00etatik21.00etara. Asteburuetan: goi-zez, 12.00etatik 14.00etara eta

arratsaldez, 18.00etatik21.00etara. Ekainaren lehenen-gora arte zabalik egongo da.

Zizurkilgo Udala. Liburuzain batbehar da. Izena emateko epea:97-VI-2. Informazio gehiagoG.A.O.ko 82. zenbakian aurkitu-ko duzu.

Aretxabaletako Udala. Kiroletakoteknikari bat behar da. Izenaemateko epea: 97-VI-2.Informazio gehiago G.A.O.ko 82.zenbakian aurkituko duzu.


Gipuzkoako herri arteko pilotatxapelketa. Azkoitia- Usurbil.Azkoitian gaueko 21.00etan joa-neko partidua.


Kadete mailako eskubaloi parti-dua (N): Usurbil K.E.- Leizaran.Oiardo kiroldegian, arratsaldeko16.30etan.

Jubenil mailako eskubaloi parti-sua (N): Zarautz- Usurbil K.E.

Kadete mailako eskubaloi parti-dua (M): Usurbil K.E.- Ereintza.Oiardo kiroldegian, arratsaldeko18.00etan.

Bigarren mailako eskubaloi parti-dua (M): Urola- Usurbil K.E.

Futbol partidua (N): Usurbil F.T.-Oiartzun K.E.Areto futboleko par-tidua (M): Gubi Zarautz- Antxetajatetxea.

MAIATZAK 18 igandea

Jubenil mailako futbol partidua(M): Usurbil F.T.- Oiartzun K.E.A.

Senior mailako saskibaloi parti-dua (M): Usurbil S.T..- KevianSport.

Zubietako errebote partiduakjokatuko dira Senpereko plazan

goizean. Senpere 1- Zubieta 1.Senpere 2- Zubieta 2.


Bigarren nazionaleko eskubaloipartidua (M): Usurbil K.E.-Ormaiztegi. Oiardo kiroldegian,

arratsaldeko 17.00etan.


Gipuzkoako herri arteko pelotatxapelketaren partidua. Usurbil-Azkoitia. Zizurkilgo frontoia


Areto futboleko partidua (M):Antxeta jatetxea- CageBoulevard.

MAIATZAK 25 igandea

Jubenil mailako futbol partidua(M): San Ignacio C.D.A.- UsurbilF.T.

Senior mailako saskibaloi parti-dua (M): Lazkaoko S.T.- Usurbil .

44

44

44

44

44

//

//

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

ll

LANPOSTUAK



MAIATZAK 18 igandea



MAIATZAK 25 igandea


Osinalde industrialdeaErrota Berri kaleaUSURBIL 36 36 77%

karrozeriaGumer Sánchez

Eguzkitza,4 USURBILTlf. 36 49 81

B A R A TZA

Aukera zabala zure eskura

Bazkideok!Bazkideok!Gogoratu maiatzaren

18an, Sagardo egunean,bazkide argazkia atera

behar dugula!

Egunero irekita, igande gauetan ezik.Bertako sagardo berria probatzeko aukera.

AginagaTlf. 37 26 91

urDAiRA

Eskaintzarik zabalena

Egunero irekia astelehenetan ezik.Menu aukera zabala, sagardotegikoa barne.

AginagaTlf. 36 67 10

A GiNA GA

Urte osoan txotxetik bertako sagardoa.Egunero zabalik. Leku lasai eta aparta.

ZubietaTlf. 36 20 49

Araeta

Aurtengo sagardoa dastagai.Sagardotegi eta jatetxerako aukera.

Txoko aldeTlf. 37 16 49

ilLunbe

Bertako sagardo berria dastagai.Sagardotegiko giroa eta menua.

ZubietaTlf. 36 12 29

iruin

45 kupeletako sagardoadastagai denboraldi osoan.

KalezarTlf. 36 22 28

saizar

16.SAGARDO EGUNEKO GEHIGARRIA

Arg

azkia

: Ekaitz

1997ko maiatzak 18 Usurbil, 20. Zenbakia

Kinttin Segurola sagardo-zale amorratua da. Txiki-txikitatik ezagutzen duedari preziatu hau. Base-rrian urtero egiten zuteneta sagardoaren ingurukotrukoak ikasiak ditu. "Eda-ririk onena sagardoa da",hori ez du zalantzan jar-tzen. Sagardo egunarenlagunek omenaldia eginzioten iazko SagardoEgunean. Aurreko egune-an alaba ezkondu zenez,goizeko bostetan oherajoan eta asko kosta omenzitzaion jeikitzea.

Maiatzeko hirugarren igan-dean Sagardo Eguna. Zer oroi-tzapen dakarzkizu egunhorrek?

Oroitzapen oso onak. Urteasko eman ditut sagardoabotatzen, eta beti gustora.Lehenengo lau urteetan eznintzen atera, gazteentzatzelakoan edo, baina lagunekanimatu nindutenetik iaz artehor jardun izan naiz sagardoabotatzen. Nahiz eta jendearenustea bestelakoa izan, gazte-ek lan asko egiten dute egunhonetan. Horren ondorioz,urtez-urte gero eta jende gehi-ago hurbiltzen da Usurbila.

Ze postutan kokatzen zinen?Etxebeste kaletik frontoira sar-

tzerakoan eskubitara, Labora-aren aurrean. Hori izan da nirebetiko lekua. Hor hasi nintzensagardoa botatzen eta amai-tu ere bai. Botatzaile lagunaeta sagardotegia, ordea, ezdira beti berdinak izan.

Aurten mahonezko galtzak,alkandora zuria eta txapelajantziko dituzu?

Ez, aurten ere ez naiz sagar-doa botatzen arituko. Iaz

omenaldia egin zidaten, inbi-dia piska bat ere pasa nuen,baina gazteei lekua utzi beharzaie. Hala ere, jendea faltakobalitz sagardoa botatzen la-guntzeko prest egongo nintza-teke. Hainbeste gazteren arte-an aiton bat edo bi egoteakitxura polita ematen du.

Sagardoa, txinparta sortzekoaltura batetik bota behar da.Usurbildar gazteek ba al daki-te sagardoa botatzen?

Nik uste dut baietz. Lehenen-go urtean behe xamarretikbotatzea normala da, kontu-tan izan 18 urte inguru dituzte-nean hasten direla sagardoabotatzen eta ez da inorennahia Sagardo Egunean ridi-kulua egitea. Nik hamar urte-tan ikusi dudanaren araberakortxoa ateratzerakoan izatendira komeri gehienak. Gazte-ak izanik indar askorik ez, etaezinean ikusi izan ditut askoeta asko.

Baserrian sagardoa egitenlaguntzen urte askotan ibili

zara. Zenbat sagar bildu oteduzu?

Jakin ezazu, hainbeste izan-go da... Denbora ugari emandut sagar biltzen. Iaz, adibi-dez, koinatuaren baserrianmordoa bildu genuen, gehieginire ustez. Guretzat sagardoaegiteko erabili genuen zati bateta gainontzekoa saltzeko.Kontutan hartu behar da iazsagar ugari izan zela inguruhonetan. Aurten, ordea,sagastiek ez dute hainbesteemango.

Zer gertatu da ba?

Ez dakit zer gertatu den,baina 1997an sagar gutxiagoizango da, erdira ere ez da iri-tsiko. Eguraldi onak egindituen arren zerbait pasa dahor.

Sagardoa egiteko sagarrabildu behar da. Lehen orainbaino gehiago biltzen zen?

Bildu bai. Lehen asko biltzenzen, bai onak eta bai txarrak.Lehen dena biltzen zen, zego-

1997

ko m

aia

tza

k 16

2 Gehigarria 20.zk.Usurbil

Goizeko11.30ak, 15.

Sagardo Eguna.Festari hasiera

emateko KinttinSegurolari ome-naldia eskaini

zitzaion.Oroigarri bezalazapi bat eman

zitzaion. 10 urte-tan botatzaile

lanak eginondoren erreti-ratzeko garaiazela pentsatuzuen Kinttinek.

sagardo eguna

Kinttin Segurola: "sagardoegileek askoikasi dute azken urteetan"

Arg

: Eka

itz

1997ko m

aia

tzak 16

Usurbil 20.zk. Gehigarria 3

en guztia zakuan sartu etasagarra jotzeko erabiltzen zen.Orain berriz, ustelak nahiz erdiustelak bota egiten dira, aha-lik eta sagardo onena eginasmoz.

Sagardoak badu sekreturik?

Ez dakit sekretua den, bainasagarra jo, tolarean zanpatueta ateratzen den muztioakupelean edukitzerakoankontu haundiz ibili behar da.Sagardo bizia, miketza kupele-ratuz gero denbora gutxiagoeduki behar izaten da kupele-an. Mimo haundiz zaindubehar da sagardoa, aldianbehin probatuz. Eguraldiarengorabeherek, hego haizeakeragin haundia du kupeleandagoen sagardoan eta ondozaintzen ez bada gero alferri-kakoa da negar egitea.Normalean bi edo hiru hilabe-tez eduki behar izaten dasagardoa kupelean.

Horrela bada, sagardoaboteilan sartzeko prest. Halaere lehen baserrietan ez zentxotxetik asko edaten.

Garai batean sagardoa berepuntuan zegoenean enbotei-latu egiten zen. Behin boteilansartu ondoren segituan eda-tea baino hobe da 2-3 hilabe-te bere horretan, ukitu gabeedukitzea. Lehen, askotan,boteilak falta izaten ziren, etahorregatik, sagardoa kupele-an mantentzeko ohitura zego-en. Bazkari edo afarirakobehar zenean kupelera joan,kanila ireki, txarroa bete etamahaira eramaten zen. Noski,sagardo hura galdu egiten

zen, piskanaka-piskanaka oxi-genoa sartzen baitzitzaion.

Oraingo sagardogileeklehengoek baino abileziagehiago dute sagardoa egite-rakoan?

Abilezia gehiago ez nukeesango, jakituria haundiagoabaizik. Garai batean baserrita-rrak sagarra eta sagardoariburuz oso gutxi zekien. Ordu-an, baserrietan sagardoa egi-terakoan bi edo hiru sagarmota bakarrik erabiltzen ziren.Sagardoa bera, ilunagoa, pi-sutsuagoa ateratzen zen. Or-dutik hona sagardogileek askoikasi dute. Sagar mota ugarinahasten dira, zer nolako sa-gardoa egiteko zer sagar na-hastu behar den badakite... Ezsagardotegietan bakarrik, ba-serritarrek ere asko ikasi dute.

Sagardotegiko sagardoa, alabaserrikoa nahiago?

Baserrikoa, zalantzarik gabe.Bestea ere ona izaten da,baina baserrirako egiten densagardoak badu "zerbait bere-zi" hori. Agian, txikitatik baserri-ko sagardoarekin ohitu naize-lako izango da. Sagardote-gietan sagardo asko egitenda gainera...

Baserrietan sagardoa egitekoohitura galduko al da?

Azken urte hauetan sagar-doa egiteko ohitura hori gal-tzen doa. Lehen baserri gehie-netan tolarea zegoen, etabakoitzak bere sagardoa egi-ten zuen. Baserrietan lehenfamilia ugaria izaten zen,sagardoa edatea oso zengustokoa eta sagardoa egite-ko guztiek egiten zuten lana.Azken aldian gazteek baserriauzten dute herrira joateko,ardoa eta ura edateko ohitu-ra zabaldu da. Honela sagar-doa egiteari utzi zaio. Halaere, badirudi berriz zuzpertzenari dela, sagardoa egitekogrina piztu da.

Usurbil sagardo herria daorain ere?

Usurbil beti izan da sagardoherria. Lehen orain baino gehi-ago? Baliteke, nahiz eta orainere asko egiten den. Sagardo-tegiez gain, etxerako egitenduen baserri asko dago, ezlehen bezainbat baino...

Sagardoa edo ardoa?

Duda izpirik ez. Sagardoabaino edari hoberik ez dutezagutzen.

Ordurarte postu batean ateratzen zituen kortxoak. Iaz, ordea oholtza gai-nean ireki zuen 15. Sagardo eguneko lehen sagardo boteila

sagardo eguna

Sagardotegietako sagardoa

baino gustokoa-goa dut baserri-koa. Agian txiki-

tatik etxekosagardoarekinohitu naizelako

izango da.

Ar g

azkia

k: Ekaitz

1997

ko m

aia

tza

k 16

4 Gehigarria 20.zk. Usurbil

Iñaki Larrañaga GipuzkoakoForu Aldundiko Fruitu Gara-penerako teknikoa da. Oraindela 15 urte, sagardogileakkexu ziren: sagastiak zahartueta sagar mota ugari galtzenari ziren. Horregatik Gipuz-koako sagar eta sagarron-doak aztertzeari ekin zioten.Ordudanik, sagardotarakosagarrondoak landatzekokanpaina daramate aurrera.

Zerk bultzatuta hasi zinetensagarrondoak aztertzen?

1982 aldera, garai bateko sa-gar mota ugari galtzen ari zire-la jabetu ginen. Honela, Gi-puzkoako sagar mota ezberdi-nen mentuak hartu eta Hon-darribian sortu genuen mintegibatean txertatu genituen. Hur-rengo pausua, landareak za-baltzea zen. Horregatik, Gipuz-koan sagardotarako sagarron-doak landatzen zituztenentzatdirulaguntzak sortu ziren.

Dirulaguntza hau nork jasodezake?

Baldintza batzuk bete behardira: landareak "Zubieta Lan-detxea" mintegian erostea,gutxienez bost barietate lan-datzea, eta sagarrak etxerakoedo Gipuzkoako Sagardogi-leen elkarteei saltzeko izatea.

Zenbat sagar mota jaso zeni-tuzten?

60 bat barietate. Sagar hoienazukre, likido, garraztasunkopurua eta lorealdiak azter-tzea erabaki zen (noiz loratzenden mota bakoitza, goiz edoberandu etortzen ziren...). Lanhonen emaitzekin gaur egungomendatzen ditugun 12barietateak aukeratu ziren.

Mota hauekin bakarrik egitenal da sagardoa Gipuzkoan?

Ez, guk mota hauek gomen-datzen ditugu, baina antzeko-

ak diren sagar ugari daude,sinonimia haundia dago,Aranburu sagarra eta txorisagarra berdinak dira, Ibarbisagarra eta errezila ere bai...

Sagardoa egiteko zer sagarmota landatzen da gehien?

Gehienbat sagar gazia. Sagargeza gehiago zegoenezsagardogileek gazia eskatzenzuten, eta hori txertatzen hasiginen, txalaka, urtebia...

Zuek lanean hasi zineteneanbaino sagarrondo gehiagodago orain?

Baserrietan edari nagusiasagardoa zenez, Gipuzkoansagasti ugari zen lehen. Piska-naka-piskanaka beste edariaksartuz joan ziren, eta honeksagastien beherakada eraginzuen. Hala ere, azken urteo-tan sagastiak ugaritzen ari di-ra. Urtero 8.000 landare ingurulandatzen dira eta gaur egun300.000 sagarrondo ingurudago Gipuzkoan.

Sagardogileek sagarrarengaineko ezagutza haundia-goa dute orain?

Sagarrari buruzko datuak betiegon dira. “Sagarren albuma”mende honen hasieran eginzen. Laffitek lan oso ona eginzuen. Komunikabide falta zen

garai hartako etsai nagusia.Gaur egungo hedabideekinaurrerapenak segituan iristendira sagardogileengana. Hau-ek badakite zein diren one-nak, nahasketak nola egin ...

Kanpotik sagar asko ekartzenda?

Lehen bezainbat ez, bainaoraindik bai. Bertako sagastiakgero eta gehiago direnez, he-mengo sagarra dagoeneanez da kanpora joaten. Aurtensagar asko izan da, erdia bai-no gehiago hemengoa erabilida. Datorren urtean ez bada-go, noski, sagardoa edan nahibadugu sagardogileek non-baitetik ekarri beharko dute,kanpotik.

Harreman ona duzue sagar-dogileekin?

Lehen denon artean hartzengenituen erabakiak. Azkenal-dian gure arteko harremanaasko hoztu da. Azterketahauek beraientzat dira mese-degarri, ez beste inorentzat,eta portzentai bat beraiekordaintzea bidezkoa ikustendugu. Baina ordaindu behardenean sagardogile gehienekatzera egiten dute. Hala ere,sektoreak ez dauka argi eginbeharreko azterketak zeintzukdiren.

sagardo eguna

Iñaki Larrañaga: "Gaur egun 300.000 saga-rrondo inguru daude Gipuzkoan"

1997ko m

aia

tzak 16

Usurbil 20.zk. Gehigarria 5 sagardo eguna

Ana Aizpurua

XVI.ean aidanez

Orain dela 17 urte, sagardoarenegoera tristea ikusita

Sagardoaren Feri bat antolatzeabururatu zitzaigun.

Andatza Kultur Kirol Elkartea sen-doa zen eta partaideak behar zirenlaguntzak, kontaktoak eta medioaklortzeko gai ginen.

Zergatik Sagardo Egun bat? Orainaipatuko dudan egoerari aurre egi-teko:

-Sagastiak gutxitzen zihoazen.-Baserriko tolareak eta sagardoa

egiteko ohitura desagertzen.-Sagardoa edateko zaletasun eza

eta aukera gutxi zegoelako.-Sagardoarekin lotutako kultura

berreskuratu behar genuelako.Harrezkero, helburuak neurri bate-

an bete direla esan genezake. Gauregun jendeak ondo ezagutzen dusagardoa, noiz egiten den, nola, zerurte garaitan... Dastaketa ugariekzaletasuna piztu dute eta noiznahieta nonnahi aurkitu dezakegu sagar-doa, beste edarien pareko.Sagardogileak eta administrazioakere bultzatu dituzte bertako sagarrenlandaketak, eta gaiak eskaintzenzituen arlo gehienak jorratu dituguerakusketen bidez (prozedura, lan-dare-lore, kupelak, sagarkiak, atzerri-ko sagardoak...)

Usurbilgo herriari dagokionez berriz,festa xume baino garrantzizko hark,beste oiartzuna eman dio. Sagardoaeta Usurbil lotuta daude. Festa haun-di bat bilakatu da, sagardotegi erral-doi bat (apainketa lanak ikusita) etahorrexegatik talde, elkarte eta biz-tanle guziok parte hartzen dugu.Batzuk lanean, besteak laguntzen,eta denak bertan geratuz!

Zorionak halere, sagardogileei!beraiek jartzen baitute egun hontako"mama goxua".

Euskal Herriko sagardoariburuz zer jakin nahi duzu?Hortxe duzu Jakoba Erre-kondo eta Iñigo García deEulatek egin duten liburua.Ez da hiru kiloko entziklope-dia eta hitz potoloak jar-tzea ahaztu zaie.

Sagardoari buruzko oina-rrizko informazioa ematenduten 83 galdera eta eran-tzun jasotzen dira. Sagar-doa zer den, bere historia,ezaugarriak... sagardoareninguruan zalantzarik badu-zu bertan izango duzuerantzuna. Hiztegia, biblio-grafia, Sagardogileen Elkar-teak eta sagardoa beraiekegin eta saltzen duten 96sagardotegien berri ereematen du liburuak.

Argitarapena SagardoEgunaren Lagunak etaElhyarren artean egin da.Udala izan da laguntzailea,eta horregatik Usurbildarrokdohainik jaso ahal izangodugu liburu hau. Liburuden-detan 700 pezetan etaSagardo Egunean 500pezetan salduko da.

Durangoko azokarakogazteleraz eta frantzesezargitaratzeko asmoa duteliburuxka hau.

Sagardoaz bustitako18 errezeta

"...Sagardotxo maitea,edari paregabea..." behinbaino gehiagotan abestudugu usurbildarrok. Baina,sagardoa basoan hartubeharrean platerean har-tzen badugu? EdortaAgirrek, "Sagardoa platere-an" liburuan, 18 errezetausurbildar, ematen dizkizu.

Euskaldunon Egunkarianigandero gastronomia orriaosatzen duen Zubietakoidazleak ez ditu nolanahikoizenak asmatu bere erreze-tentzako: Barazki eta fruten"Udarregi" entsalada,Etumetako patatak sagar-dotan, Urdaiagako zubikoahatea sagarrekin, Txerri-ukondo egosia sagardo-tan, Ramon Uriberen estilo-an, Xomorroren ongi-etorri-ko sagar-tarta etab.

XVI. Sagardo Eguna etahurrengoaren artean 18errezeta hauekin moldatubeharko zarete, baina da-torren urtean liburua lodi-tzeko asmoa dute. 150pezetaren truke lor dezake-zu liburuxka kurioso hau.

Sagardoaz ikasi eta asetzekobi liburu argitaratu dira

XVI. Sagardo Egunarekin batera bi liburuxka argitaratuditu Sagardo Egunaren Lagunak elkarteak. Jakoba

Errekondo eta Iñigo García de Eulatek egindako "EuskalHerriko Sagardoa" bata, eta Edorta Agirrek prestatutako"Sagardoa platerean" jaki goxoa bestea.

Sagardo egunekoantolatzaile ohia

1997

ko m

aia

tza

k 16


Usurbilgo Sagardo Egu-nean sagardogileak

dira protagonista nagusi.40-45 sagardotegitako sa-gardoa probatzeko auke-ra paregabea izaten dabertan. Joxe Anjel Agina-gak, Illunbe sagardotegi-ko jabeak, urtero eskeiniohi ditu bere sagardoboteilak. Bera da egunGipuzkoako sagardogile-en elkarteko lehendaka-ria. Martxoan aukeratuzuten eta beste lau urtetanegon beharko du elkarte-aren lehendakaritzan.

Elkartearen helburu nagusiakzeintzuk dira?

Sagardo maila zuzen erama-tea da helburu nagusia, beregurdibidetik eramatea. Zergertatzen da? Sagardo kon-tua okertzen ari da gaur egun.Sagardoa egin ez, baina txo-txetik sagardoa saltzen dutengero eta sagardotegi txikigehiago daude. Sagardotegiizena eman arren, hauek ezdira sagardotegiak. Sagardoaelaboratzen den tokia dasagardotegia. Sagardoa egi-ten duenak eta saltzen due-nak ez du izen bera edukibehar.

Nola konpon daiteke arazohori?

Banaketa bat egin behar daeta izen ezberdinak eman.Asturiasen "sidreria" sagardoasaltzen den lekua da eta"sidreria llagar" sagardoa egi-ten dena. Hemen ere antzekozerbait egin behar da, kon-tzeptu bakoitza garbi jarri. Horiguztion artean egin beharrekolana da. Euskal Herri mailan ezdakit zer izen jarri behar diren,

sagardotegi tolarea edoantzeko zerbait. Hiztegianbegiratzen badugu sagardo-tegia sagardoa egiten dentokia da

Azken urteetan sagardoaren-tzat euskal labela eskatzen arizarete.

Orain arte ez digute kasuhaundirik egin. Gipuzkoansagar gutxi biltzen zen etaaitzakia horrekin ez zigutenentzuten. Aurten, ordea, zazpimilioi sagar bildu dira, etahorrek karga haundia du.Labela laister etorriko da, bal-dintza batzuk jarri, horiek beteeta aurrera. Labela oso helbu-ru garrantzitsua da. Produktutxiki ugarik dute labela, hain-beste milioi mugitzen dituensagardoak berriz, ez du. Horipenagarria da.

Hain garrantzitsua da labelalortzea?

Bai, dudarik gabe. Labela-rekin asko hobetuko da pro-duktua. Sagardogile guztioksagardoaren kalitatea ontzekoahalegin gehiago egingogenuke. Babarrunek, txakoli-nak, haragiak badute, gukzergatik ez?

Zer egin behar da sagardoa-ren kalitatea ontzeko?

Sustraitik hasi behar da lane-an. Sagar landare onak jarri,hauek ondo zaindu... bidehorretatik abiatu behar dugu.Azken urteotan pauso haun-dia eman da arlo horretan,sagarraren kalitatea gero etahobea da. Baserritarra etasagardogileen artean landa-ketak ondo egiteko loturahaundiagoa beharrezkoa da.Gurekin kontsultatu behar du-te, guk baitakigu sagardo onaegiteko zer motatako sagarrabehar dugun. Orain arte ezgara jabetu, baina produktuahobetzeko sagarra etxeaneduki behar dugu. Garraiatze-rakoan min haundia egitenzaio sagarrari. Bertatik-bertaramugitzen dena berriz, kalitatezhobea da.

sagardo eguna

Joxe Anjel Aginaga: "2004. urterako%85a bertako sagarra izango da"

Baserritarrekgurekin kon-

tsultatubehar dute,guk baitakigudagardo onaegiteko zermotatakosa-garra behar

1997ko m

aia

tzak 16

Usurbil 20.zk. Gehigarria 7

Hemengo sagarra, baserrie-takoa ez da zaindu beharadina. Ados zaude horrekin?

Arrazoi duzu, bai. Gipuzkoasagarra izateko oso toki onaizan arren, ez zaio kasurik egin,ez zaio garrantzirik eman;baserritarrari burla egin zaio.Guk, baserritarra pozik egoteanahi dugu. Iaz, sagarra sagar-dotegira ekarri eta 32 pezetaordaindu zitzaien kiloko, nireustetan oso prezio ona.Baserritarra, sagardogilea etaadministrazioaren arteko loturaoso garrantzitsua da.

Zer toki du administrazioakguzti honetan ?

Kanpotik sagar asko ekartzenzenez, administrazioak kasugutxi egin digu. Beraiek nahidutena da sagarra bertakoaizatea. Aurreko urtean,Gipuzkoan egin zen sagardoprodukzioaren %65a hemengosagarra zen, eta horrek pisuhaundia du. Iaz, administrazio-an label kontuak entzun geni-tuen. Nire aurreikuspenen ara-bera 2004. urterako agian%85a hemengoa izango da.

Hemengo sagarraren etakanpokoaren artean ezberdin-tasun haundia al dago?

Beti hemengo eta kanpokosagarraz hitz egiten dugu, bai-na hori, ohitura txarra da. Sa-gar motez hitz egin behar da,gaziaz, gezaz, mikatzaz... He-men mota batzuk daude etahan beste batzuk. AskotanGalizia aipatzen dugu, Gali-ziako sagarra. Azken fineansagar gaziaz hitzegiten duguGaliziako sagarra aipatzean.Askotan sagardogileek handikekartzen dute sagarra. Zerga-tik? Hemen gazia falta delako.

Txotxeko sagardoak izuga-rrizko arrakasta izan du. Botei-lakoak berriz, ez hainbeste.Zer gertatzen da hor?

Txotx garaia sagardoa nola-koa datorren jakiteko da.Sagardotegi ezberdinetan

sagardoa probatzen da enbo-teilatutakoan erosteko.Benetan bultza behar denasagardo boteila da. Boteila dasagardotegiaren etorkizuna,hori garbi eduki behar dugu.Boteilak saltzen ez badira ezinda sagardoa egin. Hau bultza-tu behar da ahal den guztia,eta hori gutxi litzateke. Boteilada sagardotegiko nagusia.Jendea mentalizatu behar dasagardoa boteilatik edandezan, eta erakutsi behar zaiozer tenperaturan edan beharduen, ze janarekin... Boteilasaltzen bada sagardoa izangoda, bestela ez. Tristea izangolitzateke %100 hemengo saga-

rra izatea eta sagardoa salduezinik gelditzea. Boteilatik eda-teko kultura bultzatu behar da,oso polita da eta. Horretarakosagardoa botatzen jakinbehar da. Taberna bakoitzeansagardoa ondo botatzendakien pertsona batek egonbeharko luke.

Sagardo boteila saltzen al da?

Ondo saltzen da, baina lanpiska bat eginez gero gehiagosal daiteke. Gipuzkoatik kanpomerkatu zabala dago, eta horsagardoak lekua badu. Horzabaltzeko, Kooperatiba batsortu nahiean nabil, baina inorez da animatzen.

Zer iruditzen zaizu UsurbilgoSagardo Eguna?

Oso egun polita iruditzen zait,ondo antolatua. Hala ere,beste sagardo egunekinbatera akats haundi bat ikus-ten diot: arratsaldean sagar-doa banatzen da. Honek ezluke horrela izan behar, arra-tsaldez jendea "desmadratu"egiten baita. Sagardoa3.00rak alderarte banatu etaarratsaldean beste zerbaitegin behar litzateke. AurtenDonostian hori egin dugu etaoso ondo atera da.Ez dira sagardo egun gehiegiegiten?

Azken aldian bai. Sagardoeguna antolatzea modanjarri da eta herrietan ezezik

auzoetatik deitzen digutesagardoa eramateko. Haumoztu beharra dago, sagar-dogileak erretzen ari baikara.Gipuzkoako Sagardogileenelkartetik moztu behar duguhau. Sagardo egun garrantzi-tsuenetara eraman behargenituzke gure sagardoak.

Sagardo egunak garrantzi-tsuak dira zuentzat?

Bai, noski. Boteilako sagar-doa ezagutarazteko bitarte-ko bat izan daiteke. Jendeaksagardotegi ezberdinetakosagardoak probatzen ditue-nez onuragarria da guretzat.Beti ere gero boteilakosagardoa erostera anima-tzen badira, bestela ez dugugure helburua lortzen.

sagardo eguna

"Arratsaldean ez da sagardorik banatu behar"

1997

ko m

aia

tza

k 16


SAGARDO EGUNA antolatzen duen Usurbilgo Sagardo Egunaren Lagunak elkarteak,paregabeko edari honen inguruko kategoriko jai hau egin ahal izateko buru-belarri

lanean aritzen diren guztiei eskerrona luzatu nahi die: Mahaspildegi elkartea,Gipuzkoako Sagardogileen Elkartea, Zumarteko Trikiti eskola, Pipiya txalaparta eskola,

udal langileak, tabernariak eta bereziki plaza-giro aparta sortzen duten botatzaile,irrintzilari, margolari, edalontzi eta gozoki saltzaile, dekoratzaile, sukaldari, sagar-

jotzaile, bertsolari, mama-edale eta egun eder horri etekin gozoa ateratzen diotenusurbildar eta kanpotar guzti-guztiei.

1982an lehenengoSagardo Eguna antolatu

zenean, herriko baserrietanzeuden tolareen bilduma bategin zen. Sagardoa sustatzenhasi nahi eta herrian zirenaztarnak behintzat jaso beharzirela eta egin zen erakusketahura. Argazki batzuk eta or-duan jasotako datu batzukosatzen dute gaur egun al-txorra bilakatu den informaziohura.

16. Sagardo Egun honetan,Usurbilen sagardogintzarenadierazle nabarmenenakdiren tolareek zer bilakaeraizan duten jakin nahi izan da.Oraingo honetan, maila guz-tietan zehatzagoa den iker-keta egin da. Jende gehia-gok parte hartu duenez,argazkiak, hiztegia, historiaetab. zorrotzago jaso ahalizan dira.

Guztira 51 tolare daudeherriko baserrietan:

-Aginagan (15): Aginagasagardotegia, Aintzi zahar, Ai-tzondo (2), Arriaga azpi (Al-dapa), Arrilaga haundi, Go-rostidi, Ibindos, Larzusta, Nahigenuena, Saria, Txantxon,Urdaira (2) eta Urkamendi.

-Urdaiagan (8): Aialdenea,Aldatxa, Berritza barrena,Goiko errota, Illunbe sagardo-tegia, Illunbe baserria, Urtiaeta Zabala.

-Zubieta (4): Aizpurua,Araeta, Iruin (2).

-Kalezar (21): Arratzain,Arratzain berri, Artxubieta,Babilonia, Bizkarre, Egioletahaundi, Egioleta txiki,Esperantza, Ibarrola haundi,Ibarrola txiki, Illarramendizahar, Learritz, Olanonea,Saizar, Ugarte Etxeberri,

Ugarte (2), Urteta (2),Zabalonea eta Zelai haundi.

-Elizaldea (3): Agerre,Gaztañaga eta Olarri.

Motzanean egingo denargazki eta marrazki erakus-ketan mota askotako tolare-en informazioa aurkituko du-zue: Tolare gotikoak, barroko-ak, karraka-tolareak... Honezgain, tolareko lana osatzenduten tresna ugari aurkitukoduzu bertan: matxakak, en-kortxadorak, onilak, uhelak,ponpak, karreto-barrikak...

Usurbilgo Sagardo Eguna-ren Lagunak elkarteak susta-tutako ikerketa hau AitziberMatxain, Iker eta Urko Mante-rola, Josu Agirrezabala, IñigoGarcía de Eulate, Mikel Ben-goetxea, Ainhoa Labaka, Jo-seba Pellejero eta JakobaErrekondok gauzatu dute.

Usurbilgo tolareei buruzko erakusketa motzanean

sagardo eguna

11.30etan

Sagardo Egunaren irekiera Mahaspildegi elkarteari egingo zaion omenaldiarekin.

14.00etan

Goizeko saioaren amaiera

14.30etan

Langileentzako bazkaria Mahaspildegi elkartean.

17.00etan

Arratsaldeko saioaren hasiera.

Jarraian

Botatzaileen lehiaketa

19.00etan

XVI. Sagardo Egunaren amaiera

Usurbilgo baserrietako tolareeiburuzko erakusketa ikusgaiMotzanean, sagardoari buruzegindako liburua erakusgai,sagardoz egindako errezetenliburuxka eskuragai, Gipuzkoa-ko 60 sagardotegiri buruzkoinformazioa, pintxoak....

XVI. Sagardo Eguneko egitarauaGOIZEAN ARRATSALDEAN EGUN GUZTIAN ZEHAR

noaua! 20 alea

Documents