námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » lög...
TRANSCRIPT
![Page 1: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/1.jpg)
Hættuleg efni á vinnustöðum
Guðmundur Mar Magnússon, sérfræðingur Öryggis- og tæknisvið
Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020
![Page 2: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/2.jpg)
Hættuástand
![Page 3: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/3.jpg)
Helstu lög og reglur um efnamálSem varða Vinnueftirlitið
» Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum
» Lög nr. 61/2013, efnalög með síðari breytingum» Reglugerð nr. 553/2004 um verndun starfsmanna gegn hættu á
heilsutjóni af völdum efna á vinnustöðum» Reglugerð nr. 415/2014 um flokkum, merkingu… (CLP)» Reglugerð nr. 888/2015 um skráningu, mat, leyfisveitingu og
takmarkanir (REACH)
![Page 4: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/4.jpg)
Helstu lög og reglur um efnamálSem varða Vinnueftirlitið
» Reglugerð nr. 390/2009 um mengunarmörk í innilofti á vinnustað» Reglugerð nr. 349/2004 um sprengifimt andrúmsloft á vinnustöðum» Reglugerð nr. 510/2018 um sprengiefni og forefni til sprengiefnagerðar» Reglugerð nr. 1077/2010 um flutning á hættulegum farmi á landi» Reglur nr. 707/1995 um öryggis og heilbrigðismerki á vinnustöðum» Reglur nr. 497/1994 um notkun persónuhlífa» Reglur nr. 429/1995 um öryggisráðstafanir við vinnu í lokuðu rými
![Page 5: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/5.jpg)
Hvað er hættulegt efni ?
» Hættuleg efni eru flokkuð samkvæmt svk. CLP kerfi sem byggir á reglugerð Evrópusambandsins, sem byggir á alþjóðlegu kerfi sameinuðu þjóðanna
» Markmiðið er að efni og efnablöndur verði flokkuð og merkt á sama hátt alls staðar innan Evrópska efnahagssvæðisins og í raun heimsins alls
» Ef efnavara skal vera hættumerkt skv. ákvæðum í CLP telst hún hættuleg
» Umhverfisstofnun sér um reglur sem snúa að flokkun og merkingu efna
![Page 6: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/6.jpg)
Hættuleg efni
» Hættuleg efni eru efni og hlutir sem vegna efna- og/eða eðlisfræðilegra eiginleika eru:
• sprengifim• eldfim• með hættu á sjálftendrun• eitruð• geislavirk • ætandi• skaðleg heilsu eða umhverfinu
![Page 7: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/7.jpg)
Geislavirk efni» Geislavirk efni eru örsjaldan notuð á
vinnustöðum. » Helst notað í mæli- og eftirlitstæki t.d. búnað
sem skynjar fyllihæð í umbúðum. Geislavirka efnið er alltaf lokað inni í tækinu í svk. geislalind.
» Efnin eru ekki beinlínis meðhöndluð.
Lög nr. 44/2002 um geislavarnir
![Page 8: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/8.jpg)
Geislavirk efni
» Ef búnaður sem inniheldur geislavirk efni er á vinnustað á að vera skilgreindur umsjónarmaður geislatækja.
» Aldrei má opna þessi tæki né sinna viðhaldi án samráðs við umsjónarmann.
» Þessi tæki eru leyfisskyld og eru merkt sérstaklega» Rafsuðuskaut geta innihaldið lítið magn af geislavirku
efni
Lög nr. 44/2002 um geislavarnir
![Page 9: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/9.jpg)
FlokkunCLP: Classification labelling and packaging
» Sýnt er fram á hættueiginleika efna með prófunum. » Efni má eingöngu markaðssetja ef búið er að flokka það
samkvæmt CLP eða staðfesta að efnið sé ekki hættulegt, þá á flokkun ekki við.
» Flokka skal öll efni sem fara á markað og hafa eiginleika sem gera þau hættuleg.
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 10: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/10.jpg)
GHS kerfiðalþjóðlegt kerfi (Global Harmonized System), tók gildi 2010
» Sjá bækling vinnueftirlitsins um hættuleg efni í vinnuumhverfi: http://www.vinnueftirlit.is/media/fraedslu--og-leidbeiningarit/33_haettuleg_efni_09012015.pdf
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 11: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/11.jpg)
GHS kerfið» Hættumerkin svipuð og eldri merki en standa á
horni, tíglar » 9 merki alls» Nýir hættu undirflokkar» Fleiri en einn undirflokkur undir sama merki» Alvarleiki hættunnar almennt gefinn í texta
• Hætta eða Varúð» Hættan skilgreind í texta
• Upptökuleiðir koma fram: húð, öndun, inntaka» Hættan magngreind
• 1,2 3 - - - (fallandi hætta)
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 12: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/12.jpg)
Hættumerkigeta bent á fleiri en eina hættu
» Sprengifim efni – GHS01 • Geta sprungið við upphitun, högg eða rafsegulbylgjur• Dæmi: Flugeldar, dýnamít
» Eldfim efni – GHS02• Kviknar í við neista eða hita• Sjálfíkveikjandi• Gefa frá sér eldfimt gas• Dæmi: Eldsneyti, fljótandi gas, sótthreinsivökvar
» Eldnærandi/oxandi – GHS03• Íkveikjandi, eldmyndandi• Kveikja eld í brennanlegum efnum (án neista) • Dæmi: Klór, bleikiefni, súrefnisgas
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 13: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/13.jpg)
Hættumerkigeta bent á fleiri en eina hættu
» Gas undir þrýstingi – GHS04• Gas í ílátum undir þrýstingi eða fljótandi við mjög lágan
hita• Dæmi: Gashylki
» Ætandi efni – GHS05• Ætandi fyrir húð og valda alvarlegum augnskaða,
málmtæring• Dæmi: Síflueyðir, sýrur og basar
» Bráð eiturhrif – GHS06• Veldur bráðaeitrun, lítið magn efnis veldur eitrun• Dæmi: Varnarefni, metanól, nikótínáfylling fyrir rafrettur
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 14: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/14.jpg)
Hættumerki geta bent á fleiri en eina hættu
» Heilsuskaðlegt – GHS07• Erta húð og augu, ofnæmisviðbrögð í húð, ertir
öndunarveg, veldur syfju og svima• Getur skaðað umhverfið• Dæmi: Þvottaefni, lím og lakk
» Alvarlega heilsuskaðlegt – GHS08• Getur valdið langvarandi heilsuskaða, • Getur hindrað frjósemi og skaðað fóstur• Krabbameinsvaldandi • Getur valdið astma og ofnæmi • Skaðar líffæri • Dæmi: Terpentína, bensín, þynnir
» Skaðlegt umhverfinu – GHS09• Efni sem eru hættuleg umhverfinu og eitruð vatnalífi• Dæmi: Varnarefni, bensín, terpentína, lökk og sum
lím
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 15: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/15.jpg)
Stundum er áætluð hættaLitakóði
![Page 16: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/16.jpg)
Varnaðarmerki og hættuflokkunEldri merkingar
![Page 17: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/17.jpg)
Hvað breyttist ?
» Flokkun breyttist jafnframt í nokkrum tilvikum, t.d. eru efni sem voru með hauskúpu í gamla kerfinu ekki með hana í nýja kerfinu og öfugt
![Page 18: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/18.jpg)
Aðrar merkingar
» Stundum sást aðrar merkingar sérstaklega utan Evrópu t.d.
» GHS kerfið er alþjóðlegt og á við vörur framleiddar eftir 2010, en leyfilegt að nota gömul merki til 2017.
» Gamlar umbúðir eru áfram í umferð.
![Page 19: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/19.jpg)
Öryggisblöð» Á öryggisblöðum koma fram allar helstu upplýsingar um
hættur, varúð og viðbrögð» Eiga að vera á íslensku eða ensku» Eiga að liggja frammi á vinnustað, þar sem efnin eru notuð » Eru í 16 liðum, sem eru í tiltekinni röð» Birgjarnir eiga að senda þau með vörunni» Birgjar og framleiðendur eiga að uppfæra blöðin í takt við
breytingar á Lögum, reglugerðum og nýjum upplýsingum um hættur efnanna
Lög nr. 61/2013, 30.gr
![Page 20: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/20.jpg)
Öryggisblöðí 16 liðum
• 1. Vöruheiti• 2. Innihaldsupplýsingar,
hættuflokkun, merki• 3. Upplýsingar um
samsetningu• 4. Skyndihjálp• 5. Brunaviðbrögð og
slökkviaðferðir• 6. Efnaleki• 7. Meðhöndlun, geymsla• 8. Mengun og varnir,
persónuhlífar
• 9. Eðlis- og efnafræðilegir eiginleikar
• 10. Stöðugleiki og hvarfgirni
• 11. Eiturefnafræðilegar upplýsingar
• 12. Umhverfishættur• 13. Förgun• 14. Flutningur• 15. Lög og reglugerðir• 16. Annað
Lög nr. 61/2013, 30.gr
![Page 21: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/24.jpg)
Gagnagrunnar» Sumir þjónustuaðilar bjóða uppá utanumhald um öryggisblöð
fyrir fyrirtæki» Ef birgi gefur út uppfært öryggisblað fær notandinn upplýsingar
um það og uppfærir sinn grunn í framhaldi.» Öll öryggisblöð notanda eru vistuð á vefsvæði þannig alltaf og
alsstaðar má nálgast upplýsingar. » Snjallforrit, öpp, eru líka notuð í þessum tilgangi.
![Page 25: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/25.jpg)
Verndun starfsmanna vegna efnahættuHelstu atriði» Áhættumat» Verklagsreglur» Öryggisblöð» Heilsuvernd
• Atvinnurekandi ber ábyrgð• Meta áhættuna ef hættulegt efni er notað• Geyma efnin rétt• Merkingar og upplýsingar réttar• Mengun á að vera undir mengunarmörkum
Reglugerð nr. 553/2004
![Page 26: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/26.jpg)
Geymsla efna» Hættuleg efni eiga að vera í læstri geymslu aðskilin frá
öðrum efnum. Gott getur verið að hafa lekabyttur undir ef leki verður
» Ekki er skynsamlegt að geyma t.d. klór og súr efni hlið við hlið
» Geymslan á að vera loftræst, ekki endilega vélrænt, hafa í huga að gufur frá efnum geta tært loftræstistokka, best að lofta beint út og helst ekki „blanda“ við almennt loftræstikerfi
Reglugerð nr. 553/2004
![Page 27: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/27.jpg)
Geymsla efnaÖryggisblöð
» Á öryggisblöðunum er tiltekið hvort einhverjar sérstakar ráðstafanir þarf að gera varðandi geymslu eins og t.d. forðast sólarljós
» Segja líka til um hvernig á að farga og hvort efnið má blandast öðrum efnum við förgun
» Geymslu fyrir förgun» Hvaða hættur eru af "tómum" umbúðum
Reglugerð nr. 553/2004
![Page 28: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/28.jpg)
Meðhöndlun efna» Velja óskaðleg eða minna skaðleg efni, ef það er hægt» Kynna sér öryggisleiðbeiningar og hættumerkingar á
umbúðum fyrir notkun» Nota ávallt viðeigandi persónuhlífar og öryggisbúnað við
notkun» Efni á alltaf að geyma í lokuðum og upprunalegum
umbúðum
Reglugerð nr. 553/2004
![Page 29: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/29.jpg)
Meðhöndlun efna » Fylgja notkunarleiðbeiningum» Kynna sér staðsetningu neyðarbúnaðar eins sturtu og
augnskolsbúnaðar» Gætta að loftræstingu/loftskiptum» Verði óhapp, taktu með öryggisblað eða umbúðir af
efninu til læknis ef hægt er
Reglugerð nr. 553/2004
![Page 30: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/30.jpg)
Hvað þarf að merkja?Á vinnustað þurfa varasöm efni að vera greinilega merkt
» Umbúðir• Upprunalegar, bráðbirgða, varanlegar
» Ílát og geymar• Stór og lítil
» Lagnir• Lagnamerkingar mikilvægastar við loka og tengi
Reglugerð 553/2004
![Page 31: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/31.jpg)
Merkingar umbúða» Upplýsingar á merkimiðum eiga að koma fram á íslensku, að öllu
jöfnu» Þarf að vera á tungumáli sem búast má við að sem flestir skilji» Öryggi neytenda er ætíð í fyrirrúmi» Hættu- og varnaðarsetningar eru staðlaðar, lista yfir þær á
íslensku má finna á vef umhverfisstofnunar
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 32: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/32.jpg)
GHS, hættu(H) og varúðarsetningar(P)Hér koma tölur sem flokka hættur
» Hættusetningar svipaðar og áður, í eldra kerfi• Skilgreining hættu kemur í textann Sérstakar fyrir húð Sérstakar fyrir innöndun Sérsakar fyrir inntöku
» Varnaðarsetningar um 4 atriði• Forvarnir• Viðbrögð• Geymsla• Förgun
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 33: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/33.jpg)
Dæmi um hættu-(H) og varnaðarsetningar (P)
![Page 34: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/34.jpg)
Merkingar umbúða» Samanstendur af
• Hættumerki (Hazard pictogram)• Viðvörunarorði - Hætta/Varúð (Danger/Warning)• Hættusetningum (Hazard statements)• Varnaðarsetningum (Precautionary statements)
Reglugerð nr. 415/2014
![Page 35: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/35.jpg)
Merkingar umbúðaReglugerð nr. 415/2014
![Page 36: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/36.jpg)
Litamerking gasþrýstihylkja» Þrýstihylki á að litamerkja skv. „viðurkenndum staðli“, t.d.
ÍST-EN 1089-3, 2011
Reglugerð nr. 1021/2017 um einföld þrýstihylki
![Page 37: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/37.jpg)
Merkingar lagna
» Hættumerki» Litur: norrænir eða alþjóðlegir litastaðlar» Ör með rennslisstefnu» Nafn efnis skrifað inn í örina» Í örina á líka að vera skrifað
• þrýstingur (ef við á)• hitastig (ef við á)
Reglur nr. 707/1995 og 553/2004
![Page 38: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/38.jpg)
Sænskir litastaðlarum merkingar lagna
Eldfimar lofttegundir rauðgultLoft (og lofttæmi) ljósbláttÓeldfimar loftteg. ljósbrúntVatnsgufa gráttVatn græntFerskvatn (hreinsað) bláttEldfimir vökvar brúntSýrur og basar fjólubláttReykur, mökkur ljósrauttAðrir vökvar svartSlökkvivatn rautt
![Page 39: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/39.jpg)
Merking lagna dæmi: Própangas
» Hættumerki, rauðgul ör eða grunnur, svartur texti, efnisnafn, þrýstingur
Própan 2 bar
Reglur nr. 707/1995 og 553/2004
![Page 40: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/40.jpg)
Merkingar á lögnumdæmi
Reglur nr. 707/1995 og 553/2004
![Page 41: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/41.jpg)
Öryggismerki, almenn
» vara við margskonar hættum» framleidd hér á landi » þar sem aðrar sérhæfðar reglur skortir
Reglur nr. 707/1995
![Page 42: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/42.jpg)
Sprengifimt andrúmsloft ATEX
» Sérstakar reglur gilda þar sem hætta er á sprengifimu andrúmslofti
» Getur verið bæði vegna gufu eldfimra efna og ryks
» Leiðbeiningabæklingur um ATEX er á heimasíðu Vinnueftirlitsins
» Reglugerð um búnað og verndarkerfi sem eru ætluð til notkunar í mögulega sprengifimu lofti reglugerð nr. 313/2018
Reglugerð nr. 349/2004
![Page 43: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/43.jpg)
Lokuð rými
» Lokuð rými eru • Tankar • Þrær• (ís)hellar• Lagnastokkar• o.s.frv.
» Helstu hættur• Súrefnisskortur• Eiturgufur• Sprengifimt andrúmsloft
Reglur nr. 429/1995
![Page 44: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/44.jpg)
Mengunarmörk í innilofti á vinnustaðReglugerð nr. 390/2009
![Page 45: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/45.jpg)
» Hámarksstyrkur gass, gufu og ryks
» Miðast við 8 tíma vinnudag og 40 stundavinnuviku alla starfsæfi
» Mengunnarmörk lækka ef vinnutími lengist(meðalgildi og þakgildi)
» Mælt í miljónustu hlutum lofts, ppm (lítrar í miljón lítrum). Þetta herbergi er á að giska tæplega hálf miljón lítra
» Milligrömmum í rúmmeter, mg/m3
» Mengunarmörk hérlendis, ekki endilega sömu og annarsstaðar ath. öryggisblöð
Mengunarmörk í innilofti á vinnustaðReglugerð nr. 390/2009
![Page 46: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/46.jpg)
DæmiMengunarmörk
Terpentína (gufa): 25 ppm
Metanól (gufa): 200 ppm
Ammóníak (gas): 25 ppm (þakgildi 50 ppm)
Klór (gas): 0,5 ppm (þakgildi 1,0 ppm)
Formaldehýð 0,3 ppm
Reglugerð nr. 390/2009
![Page 47: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/47.jpg)
Sprengiefni
» Sprengiefni og hráefni í þau viðurkenningaskyld» Rekjanleiki sprengiefnis í gegnum framleiðslu,
dreifingu og notkun» Vinnueftirlitið hefur eftirlit með sprengiefnageymslum» Vinnueftirlitið heldur námskeið sem gefur réttindi til
sprengivinnu
Reglugerð nr. 510/2018
![Page 48: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/48.jpg)
Flutningur hættulegra efna
» Um flutning hættulegra efna gilda sérstakar reglur, ADR reglur» Upphaflega settar til að samræma flutning innan Evrópu» Innleiddar hérlendis með reglugerð » Tígullaga varúðarmerki og hættuskilti með hættunúmeri og UN númeri» Vinnueftirlitið heldur námskeið til ADR réttinda fyrir bílstjóra
Reglugerð nr. 1077/2010
![Page 49: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/49.jpg)
PersónuhlífarReglugerð nr. 497/1994
![Page 50: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/50.jpg)
SíugrímurRykgrímur – virka ekki sem gasgrímur
P1 Síar gróft rykP2 Síar meðalgróft rykP3 Síar mjög fínt ryk (t.d. asbest)
![Page 51: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/51.jpg)
SíugrímurGasgrímur er ekki hægt að nota ef súrefni hefur eyðst úr loftinu
![Page 52: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/52.jpg)
SíugrímurA Lífræn leysiefni, eiturúðun
B Ólífrænar lofttegundir: klór, blásýra….
E Súrar lofttegundir: brennisteinsdíoxíð, saltsýra….
K Ammóníak
CO Kolmónoxíð
Stundum er tala sem gefur til kynna hámarksstyrk efna1 Styrkur allt að 0,1 % ( 1000 ppm) 2 Styrkur allt að 0,5 %3 Styrkur allt að 1,0 %
![Page 53: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/53.jpg)
SíugrímurSamsett sía, dæmi
A2 E1 P2
Brúnt A Gufur lífrænna efna2 Styrkur undir 0,5 %
Gult E Súr gös (t.d. HF og SO2)1 Styrkur undir 0,1 %
Hvítt P2 Ryksía meðalgróf
![Page 54: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/54.jpg)
Hversu lengi endist gríman?
» Endingartími fer eftir:• Styrk efnanna• Loftraka og hita• Annarri mengun• Öndunarhraða
» Geymslutími í réttum umbúðum getur verið um 5 ár en í raun oftast mun skemmri
» Hreinsa grímu eftir notkun og ekki geyma í mengun» Einn starfsmaður um hverja grímu
![Page 55: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/55.jpg)
Hanskar efnaþol» Ef hanskinn þarf að þola varasöm efni:
• Fá upplýsingar frá seljanda um gerð og efnaþol efni, sbr. öryggisblöð
• Hanskarnir eiga að vera CE - merktir
![Page 56: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/56.jpg)
Hanskar slitna» Auk efna skemma hanskann:
• Hár hiti mýkir gerviefni og gerir þau viðkvæmari fyrir efnum ofl. Mikill kuldi getur gert þau stökk
• Núningur slítur ystu húð efnisins í hönskunum og styttir endingartíma
• Hvassir hlutir geta rifið göt á hanska ef hann er eingöngu úr efnaþolnu gerviefni
» Þarf að hafa í huga þegar hanskar eru valdir, þ.e. hvað fleira en efni hefur áhrif
![Page 57: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/57.jpg)
Áhrif efna» Bráð áhrif (akút)
• áhrifin koma fram strax við snertingu efnanna, • getur gerst mjög hratt sekúndubrot jafnvel• Bruni, sýrur valda ætisári, eiturloft í lungu veldur
eitrun
» Síðkomin áhrif (krónísk)
• áhrifin koma fram síðar, jafnvel ekki fyrr en á næstu kynslóð
• ofnæmi, krabbamein, stökkbreytingar• Sum efni nær líkaminn að losa sig við jafnóðum• Þungmálmar (kvikasilfur, blý..) og þrávirk eiturefni
(PCB, skordýraeitur..) geta safnast upp í líkamanum• Áhrif koma ekki fram fyrr en styrkur er orðin nægur
![Page 58: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/58.jpg)
Leiðir efna inn í líkamannFyrstu viðbrögð
» Í gegnum húðina (eitur eða ætiefni)• Skola með miklu vatni / þvo. • Húðin þarf loft
» Í gegnum öndunarfærin (gaseitrun)• Gott loft, halda hita, rólegheit• Læknisskoðun
» Í gegnum meltingarfærin (eiturinntaka)• Vatn (mjólk), ekki framkalla uppsölu (nema að
læknisráði)• Læknisskoðun
![Page 59: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/59.jpg)
ÁHRIF EFNA - Öndunarfærin» Lofttegundir
• Skemma slímhimnu ef þau eru ætandi• Komast inn í blóðið gegnum lungun • Langtímaáhrif á lungu og önnur líffæri
» Rykagnir < 5 µm berast ofan í lugnablöðrurnar.
• safnast í lungnablöðrurnar og geta valdið sjúkdómum• margs konar ryk leysist upp í lungnablöðrunum• bifhárin hreinsa gróft ryk
![Page 60: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/60.jpg)
Vökvar – öndunarfærivökvar geta verið rokgjarnir
» Lífrænir leysar • Oft lágt suðumark, rokgjarnir• Oft eldfimir• Mynda gufur sem valda eituráhrifum við innöndun• Geta hlaðist upp í líkamanum• Eru fituleysanlegir• Sýrustig (pH) mælist ekki • Leysa fitu úr og geta valdið skemmdum á húð• Geta borist í gegnum húð inn í líkamann og eitrað
Sjá bækling Vinnueftirlitsins: Varúð! Lífræn leysiefni
![Page 61: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/61.jpg)
Lífrænir leysarDæmi, þar sem eldhætta er aðalhættan
» Toluen» IPA (isoprópanól)» Aceton» Etýlasetat» Etanól» Isobútanól» Metýletýlketon (MEK)
![Page 62: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/62.jpg)
Lífrænir leysarDæmi þar sem eitrun er aðalhættan
» Metanól» Tríklóretylen» Formaldehýð (Formalín)» Koltetraklóríð» Petroleter» Solventnafta
![Page 63: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/63.jpg)
Vökvar – öndunarfærivökvar geta verið rokgjarnir
» Vatnslausnir (geta verið tærar og lyktarlausar)
• Geta innihaldið ætandi efni fyrir húð og slímhúð• Ætandi efni geta verið basísk eða súr• Geta innihaldið eitur• Inntaka og jafnvel húðsnerting getur innfært eitur
![Page 64: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/64.jpg)
ÁHRIF EFNA
» Kolmónoxíð – öndunarlamandi bruni» Níturdíoxíð – ætir lungu, bjúgur díselvélar» Sótthreinsiefni – ertandi, hvarfgjörn gerlaeitur» Brennisteinsvetni–sterkt öndunareitur jarðhiti» Sót – krabbameinsvaldandi (PAH) bruni» Sýrur – ætandi á húð brennisteinssýra» Basar – ætandi á húð vítissódi, þvottaduft
![Page 65: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/65.jpg)
ÁHRIF EFNA» Metan, própan, bútan–afar eldfim sprengihætta» Ryk, eldfimt tré, plast ofl. sprengihætta í lokuðu rými» Natríumhypóklórít – ætandi, klórgefandi gerlaeitur» Polyuretan einangrun/húðun ísosýanat -
lungnaskaði» Epoxí lakk/lím – heilsuspillar húð/lungu - ofnæmi» CO2 N2 He Ar kæfandi ryðja burt súrefni» O2 súrefni kveikir í brennanlegum efnum
![Page 66: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/66.jpg)
ÁHRIF EFNA
» Ammóníak – ætandi í öndunarfæri kælitæki» Klórgas – ætandi í öndunarfæri í iðnaði» Bensín – mjög eldfimt vélar / eldsneytisgeymar» Leysar – eldfimir,heilsuspillar þynna/hreinsa (VOC)» Malbik, tjara eldfim (þynnt), brunaskaðar (heitt)» Sprengiefni höggnæm, eldur illslökktur, eiturgufur » Sprengiefnagerð blandarar viðurkenndir
![Page 67: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/67.jpg)
ÁHRIF EFNA» Ál, bráðið – brunasár snöggbrennir húð, hár hiti» Álraflausn – langtímaáhrif á öndunarfæri og bein » Álraflausn – eitrað, flússýrumyndun í sýru, raka, hita» Súrál – ertandi ryk mengunarmörk fyrir kerskálaryk,
5 mg/m3
» Brennisteinstvíildi – ætir öndunarfæri álver» Kolafóðrun/skaut– eitruð kerfóðrun» Plastefni – bræðsla/suða eitraðar gufur» Asbest–ryk krabbavaldur má ekki berast í lungu
![Page 68: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/68.jpg)
ÁHRIF EFNAOfnæmi
» Nikkel – húð (konur)» Króm – húð (karlar)» Myglusporar – öndunarfærin» Eggjahvítuefni – öndunarfærin» Dýrahár – öndunarfærin» Gúmmí (hanskar) – húð» Ísósýanöt – öndunarfærin
![Page 69: Námskeið fyrir þjónustuaðila 2020 Hættuleg efni á vinnustöðum · 2020-01-28 · » Lög nr. 46/1980 um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum » Lög nr](https://reader031.vdocuments.mx/reader031/viewer/2022011907/5f55fd5e12609c4365130443/html5/thumbnails/69.jpg)