Autori: Liljana Shanto Layout: Elton Rama Foto: Ledio TopalliMake-Up: Ada Galanxhi Regjia: Gjergji Trola

01 Besi sheh i gëzuar Erën që po vjen e qeshur.

noveleNjë grindje e kotë...

Neritan LiçajAktor, pedagog në

Akademinë e Arteve, përgatit Besin për

konkurrimin në Akademi

Aleksibabai i Erës

Lolanëna e Erës

Almirishoku i ngushtë i Besit, kadet në

Akademinë e Policisë

BesiPasi është kthyer nga emigracioni aspiron për të konkurruar për aktrim në Akademinë

e Arteve

Era E dashura e Besit në vitin e fundit të studimeve universitare

05

02 03

06

04

Besi ngryset. Era vazhdon të flasë.

Janë ulur në një lokal. Era flet me duar e me këmbë. Besi e dëgjon.

Dakord, masterin e fitove, universiteti është i mirënjohur, por...Prit, prit. Mos

merr kot.

Prej meje e ke?

Uau! Si diell shkëlqeke sot!

Çfarë?

Është një fat që s’përsëritet dy herë.

Jo kësaj radhe.

Po fluturoj nga gëzimi.

11

09

07 08

10

Më thuaj të drejtën, je gëzuar për Masterin apo se do studiosh në një vend ku mblidhen djemtë e pasur dhe ...të pashëm?

Një femër vetëm, në vend të huaj, nëntë muaj s’qenka gjë për ty?

Se ashtu është, shumë vajza harbohen andej e nuk janë kthyer më në Shqipëri, ti e di se ç’bëhet?

Mirëpo ti do të jesh vetëm andej në mes të shumë meshkujve të tjerë, të huaj dhe unë këtu, një shqiptar i varfër.

Puna është se i thonë plot nëntë muaj pa ardhur asnjëherë në Shqipëri.

Po është pasioni dhe mundi im që e bëri këtë të mundur. Unë dua të mësoj në një universitet të njohur e jo të shoh andej-këtej djemtë e tjerë.

Ç’të keqe ka?

Ç’lidhje kam unë me “Ç’bëhet"?

Pse e banalizon kështu?

Është e vërtetë, malli do të na marrë, por...

Era ikën e përlotur. Besi e shikon i zemëruar.

Era duke qarë mbi krevatin e saj.

Era bën të ikë.

Besi e kap për krahu për ta ndaluar dhe flet i nervozuar.

16

12 13

17

Era nuk u beson syve.

Besi e ul dorën dhe nuk e qëllon, por i hakërrehet me nerv.

15

Të duket vetja burrë me këto fjalë?

Dëgjo këtu, unë nuk dua pranë një femër që të më bredhë rrugëve të botës! Ose Masterin jashtë ose mua!

Po pra, duhet të ikje se s’bën në atë Universitet? Po bëre shkollë me emër do na bëhesh ministre!

Po!

Pse nuk jam?

Besi ngrihet në këmbë dhe ngre dorën ta qëllojë me shpullë.

14

Kjo është fjala jote e fundit?

Ç’është kjo e folur?

21

18 19

22

Besi duke ecur i mërzitur. Pranë tij ndalon motori i shokut të tij më të ngushtë, Almirit. Besi është i përhumbur në mendimet e tij.

20

Ulur të dy në lokal. Almiri tërë kohën flet e qesh me duar e me këmbë. Besi s’e ka mendjen aty. Ej… je këtu

ti, apo jo?Hë si t'i thosha unë? Unë akoma nuk jam bërë oficer policie se edhe ky vit më ka ngelur nga akademia dhe ato ligje i kam mësuar më mirë se ai.

Mos na ka ndodhur ndonjë gjë andej nga ndërmarrja, mor aman.. ha... ha...

Ej, plako, e paske humbur fare, tri herë i kam rënë borisë.

Mos ma vër re se...

Ë?

Ç’e ke në terezi ti!

Ë?

Para pallatit të Erës. Ajo del nga shtëpia.

Besi ka mbështetur kokën mbi duar dhe nuk përgjigjet. Era e shikon dhe do të ikë.

26

23

27

25

Era!

Besi, po a e di ti që shteti ka nxjerrë ligje që ndalojnë dhunën? Unë i pari kam detyrë t’i ndaloj ata keqbërës. Dhe nuk do të doja kurrë të të shihja ty në atë krah.

Shyqyr që të ruajti zoti e nuk e bëre! Pse sa herë të të ngrihen nervat ty, kujton se ke të drejtë të godasësh njerëzit? Pse, kështu zgjidhen mosmarreveshjet? Erën e ke të dashur, jo pronë, mbaje mend!

Po ti edhe kur bënim sherr në lagje më mbaje mua që te mos zihesha, tani je gati të qëllosh një femër.

Po lëri mor ato, se të njoh më mirë se gomat e motorit tim, po zbraze thesin. Si e ke hallin, plako?

Po m’i ngriti nervat!U zura me

Erën. Për pak e godita.

24

31

28 29

32

30

Era i kthen krahët pa përgjigje.

Besi po flet në celular.

Hë, Almir? Mbete në palestër, o burrë. Po ty po të pres pra! A e ke pushim sot apo do shkosh në Akademi? Ë? E mirë… hajt...

Masteri jashtë të pëlqeka më shumë se unë, hë? Epo e paske bërë zgjedhjen tënde! Ik m’u zhduk atëherë, me gjithë besimin tënd!

Pse, mos do që të bësh me kokën tënde? Pa i dhënë askujt llogari?

Ç’është kjo sjellje? Mos të dukem gjë si hu gardhi unë këtu?

Nuk të qëllova. Hajde të bisedojmë pra.

Besi, unë dua që gjërat t’i bisedojmë shtruar, si dy të barabartë. Gjithashtu edhe të kesh besim te unë e jo të më akuzosh për gjëra të paqena.

Dje s’më le fjalë pa më thënë dhe ishe gati të më qëlloje, e sot dashke të më takosh?

Çfarë të bisedojmë? Që të bëhet ashtu si do ti? Unë të rri në shtëpi e të bëj punët dhe të mos mendoj për shkollimin tim?

35

37

34

36

38

33 Almiri në tavolinë me Besin.

Në tavolinë celulari i Besit bie dhe Almiri lexon emrin e thirrjes..

Profesor Neri është.

Po!

O Beso, ndër gjithë ata konkurrentë, nga e gjithë bota ajo fitoi alamet burse. Kurse ti rri e bën naze, jo larg e jo nëntë muaj.

Po edhe Era e kishte ëndërr ta bënte atë shkollë. Hyri në konkurs, doli e para... fitoi...

Mirë. Dëgjo. Ti e ke ëndërr të bëhesh aktor, apo jo? Tre vjet i humbe në emigracion. Kur erdhe, vitin e parë nuk e fitove konkursin. Tani po punon me Nerin për ditë që të jesh më i përgatitur. Po sikur Era të të thoshte, “Hiq dorë nga shkolla se s’më pëlqen të bëhesh aktor?"

Po e ke gabim, o burrë.

Kemi lënë prova, po unë nuk jam në terezi fare.

Ou! Më latë pa tekst të dy. Ajo ishte më e urta dhe më e bindura dikur dhe ti ishe më i forti i lagjes. Kurse tani na dilni të dy ndryshe. Më paska lënë mbrapa emigracioni!

Pra nëntë muaj larg për ty është naze?

Mirë... mirë…, por është larg. Nëntë muaj, çfarë s’ndodh?

S’do të hiqja dorë kurrë!

Po mo gjeli, po! Dashke të këndosh solo ti, jo duet.

Gabim? Pa e bërë akoma qymezin ajo, filloi të kakarisë. Ej, pse atë do duroj unë?

43

41

39 40

42

Aleksi i merr çantën nga dora.Në shtëpinë e Erës, hapet dera dhe hyn e ëma, Lola me një çantë të madhe. Aleksi dhe Era e presin te gëzuar.

Era u përgatit kafenë dhe sheh me vëmendje dashurinë që tregon babai i saj duke i shërbyer kafenë nënës.

Ua... ç’është kjo pyetje?!

Ti ke qenë inxhiniere hidro-teknike, ke patur një punë me shërbime nëpër hidrocentrale. A të ka penguar ndonjëherë babi?

Do të të bëj një pyetje, mami, por do më thuash të vërtetën.

Ta kemi ndjerë mungesën.

Erdhe më në fund…

Ta them unë, Era. Në fillim e kisha të vështirë. Nënës tënde i duhej të ikte edhe kur ti ishe e vogël dhe të tëra punët më binin mua, por, me kohë, u mësova.

Patjetër, moj bijë.

Shumë!Vërtet?

U lodha shumë kësaj radhe.

47

44 45

48

Era u tregon prindërve se çfarë i ka ndodhur. Ata e dëgjojnë me vëmendje.

46

Era, ne vetëm duke u sjellë, si dy të barabartë, kemi arritur ta mbajmë në këmbë këtë familje e të kapërcejmë çdo vështirësi.

E rëndësishme është që mes jush të mos mungojë respekti. Po mungoi respekti, bija ime, marrëdhënia ka marrë fund, më mirë të mos jetë.

Me fjalë, baba. Që për mua është më e rëndë.

Të goditi, gjë?

Unë ta kam bërë të qartë që në fillim! Kjo ishte puna ime që e kisha zgjedhur vetë.

Gruaja, e dashura, e fejuara është shoqe, jo vartëse, as pronë! Këtë duhet ta kuptojë çdo djalë e çdo burrë.

Vërtet, fjala është më e rëndë se guri, thotë populli. Ka shumë nga ata që nisin me një fjalë të rëndë, më pas ngrenë dorën dhe madje edhe e vrasin gruan. Mirëpo, nga ana tjetër, bijë, mos prit që me Besin të mos keni asnjëherë grindje.

Po pra... dhe une e pranova.

Që 40 vjet përpara.

50

49

51Në tavolinë u vjen Neritani.

Eee, ashtu, kot...

Që larg dukeshit që po debatonit.

Profesor ...

Ç’kemi djema?

O Bes, po vetë e pate fajin o vlla.

Punë zemrash…O, urdhëroni

profesor!

As celularin nuk ma hap.

Besi dhe Almiri janë në lokal. Si gjithmonë po diskutojnë për problemin e Besit.

54

53

55

Në një palestër Neri dhe Besi duke bërë prova.52

Dëgjo, nëse aktori ka një hall dhe bllokohet, është e kotë! Ti ke një hall. E lëmë për sot, nuk bëhet.Jo, jo, je krejt pa

ndjenja. Bosh fare.

Epo duhet shumë punë dhe ndjeje çdo fjalë. Fillo dhe një herë!

Jo, jo, jo. Zgjodhe Shekspirin. Duhet të japësh maksimumin tënd. Edhe për ne aktorët me përvojë është majë ai, ti e di.

Më falni

Po e filloj edhe një herë...S’shpëton nga shpifja as virtyti vetë… Uh, s’e bëj dot sot.

S’shpëton nga shpifja as virtyti vetë...Shpesh krimbi lulen e pranverës ha...

E di por unë e adhuroj Shekspirin dhe…

58

56 57

59

Neri dhe Besi ecin në rrugë. Ata janë duke folur. Besi po i tregon gjithçka.

Një artist, që ta luajë njeriun, duhet ta shohë njeriun, jetën, lirinë dhe dinjitetin e tij si gjënë më qendrore të botës. E kjo duhet të nisë nga shoku, shoqja, e dashura, gruaja, prindi, fëmija. Dhuna dhe abuzimi i dashurisë nuk ka asgjë të përbashkët me një artist.

E kuptoj... po ajo...

Për të tria pyetjet përgjigjja është po!Ja, kjo është e

gjitha profesor. S’di ç’të bëj.

Kujtohu! Ti e ke lënduar me fjalë të rënda, madje edhe ke qenë gati për ta goditur. Së pari për këtë do t’i kërkosh falje. Besi, që të bëhesh artist duhet të jesh njeri, në radhë të parë. Një artist nuk luan thjesht në skenë, por përçon përparimin në një shoqëri.

Atëherë unë do të të këshilloja të bisedoje një herë shtruar me të, me qetësi, me ndjeshmëri dhe mbi të gjitha, me respekt.

Dua të të bëj disa pyetje. A e njeh mirë Erën? A ke besim tek ajo dhe, kryesorja, a e do shumë?

63

61

64

60 Neri dhe dy shokët janë në lokal. Në shtëpinë e Erës. Nëna me Erën në dhomë. Celulari bie por Era nuk e ngre.

Era bisedon në telefon, në fillim e ngrysur... ... pastaj buzëqesh. Lola e ndjek me sy.

62

Era duket në mëdyshje.

Ju keni nevojë të bisedoni, Era. Nëse ai djalë të do, do të ketë reflektuar tashmë. Jepi mundësinë të të thotë ç’ka në mendje! Unë besoj te ndryshimi, edhe te pajtimi.

Është Besi?Këtë i thashë dhe unë, profesor.

Po!

Aq më mirë, Almir. Pra Besi, ne nuk të mbështesim në këtë sjellje sepse jemi miqtë e tu dhe të duam të mirën.

67

65 66

68

Ajo e sheh Erën të vishet me nxitim dhe të dalë nga dera duke fluturuar.

Besi duke pritur Erën që po vjen drejt tij.

Ata kapen për duarsh me një drojë sikur takoheshin për herë të parë.

M’i the për të më lënduar. Mos e përsërit më, Besi!

Broçkulla, Era, u rrëmbeva. S’i kam menduar drejt ato që të thashë..Më mori

malli...

E drejtë. E kam kuptuar tashmë që të kam tepër të dashur për të të lënduar ... dhe për të të humbur.

Ashtu? Po unë sikur…

Bëhu Burrë!Bashkohu edhe ti për të ndalur dhunën ndaj grave!

69

Aq shumë kam vuajtur këto ditë! Dhe e di ç’është më e keqja? Askush s’më ka mbështetur.

Mirë ta bënë, sepse s’kishe të drejtë!

Shoqata e Artistëve të Rinj të SkenësAdresa: Rr. Thanas Ziko, Pall. 6, Shk. 3, Ap. 41, Tirana, Albania e-mail: sharsalbania@gmail. com Mobile: +355 68 20 61 105

Shoq

ata Artistëve të Rinj të Skenës

Assocation of Youth Artists of the Sce

ne

SH. A. R. S.SH. A. R. S.

A. Y. A. S.A. Y. A. S.A. Y. A. S.outprint