niveli i pestë i kualifikimeve sipas kornizës kombëtare të ......përpunimit të metaleve,...

27
Agjencia për Arsim dhe Aftësim Profesional dhe Arsim për të Rritur Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë Këshilli për Arsim dhe Aftësim Profesional STANDARDI I PROFESIONIT METALPUNUES Niveli 5 i KKK Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të Kualifikimeve Sektori: Makineri Kodi: 72 Punonjësit me metal, makineri dhe profesionet e ndërlidhura Data e aprovimit: Ky standard i profesionit është zhvilluar në mbështetje të Projektit "Zhvillimi i Standardeve të profesionit për nivelin 5 të kualifikimeve për profilet arsimore “AUTOMEKANIK” të financuar nga DVV-International, në bashkëpunim me Agjencinë për Arsim dhe Aftësim Profesional dhe Arsim për të Rritur.

Upload: others

Post on 10-Mar-2021

16 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Agjencia për Arsim dhe Aftësim

Profesional dhe Arsim për të Rritur

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

Këshilli për Arsim dhe Aftësim Profesional

STANDARDI I PROFESIONIT

METALPUNUES

Niveli 5 i KKK

Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të Kualifikimeve

Sektori: Makineri

Kodi: 72 – Punonjësit me metal, makineri dhe profesionet e ndërlidhura

Data e aprovimit:

Ky standard i profesionit është zhvilluar në mbështetje të Projektit "Zhvillimi i Standardeve të profesionit për nivelin 5 të kualifikimeve për profilet arsimore “AUTOMEKANIK” të financuar nga DVV-International, në bashkëpunim me Agjencinë për Arsim dhe Aftësim Profesional dhe Arsim për të Rritur.

Page 2: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Ekipi i zhvillimit:

Koordinator i ekipit Prof.

Jetmir Berisha, Mësimdhënës në Shmlp “Shtjefën Gjeçovi”, Prishtinë

Ekipi për zhvillimin e standardit të profesionit:

1. Afrim Gjelaj, Prof. Ass. Dr. në Fakultetin e Inxhinierisë Mekanike, Prishtinë

2. Jeton Gashi, Mësimdhënës/Instruktor në Shmlp “Shtjefën Gjeçovi”, Prishtinë

3. Shpend Ymeri, Instruktor nga biznesi, punëtoria “Metaliku”, Ferizaj

Referencat Standardet, udhëzuesit dhe dokumentet e përdorura si referenca për hartimin e këtij

standardi janë:

1. Fachkunde metal Mechanische Technologie, Group Autoren, EuropaLehrmittel, 56

Auflage 2010,

2. VOCATIONAL QUALIFICATION IN METALWORK AND MACHINERY 2010,

Study Programme/Specialisation in Manufacturing Technology, Publishing 2011.

3. Metalltechnik Fachbildung, Group Autoren, Verlag EuropaLehrmittel, 5 Auflage 2008,

4. IIW Guideline INTERNATIONAL WELDER , Minimim Requirements for the

Education, Examination and Qualification

5. Process 111 (MMA-welding) for ferritic and stainless steel.

6. Process 135, 136 and 138 (MAG-welding) for ferritic and stainless steel

7. Process 141 (TIG-welding) for ferritic and stainless steel

8. Process 311 (Gas-welding) for ferritic steel

9. https://invergordonacademy.com/national-45-practical-metalworking/

https://dingwallcdt.weebly.com/nat-45-metalwork.html

Page 3: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Data e aprovimit ....

Valide prej ....

Page 4: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Titulli i profesionit - Metalpunes

Standardi profesional është një dokument, që përshkruan kërkesat e punës dhe

kompetencave profesionale, d.m.th një grup të aftësive, njohurive dhe qëndrimeve të

nevojshme për kryerjen e suksesshme të punës në industrin e përpunimit të metaleve .

Ky standard i profesionit është zhvilluar në mbështetje të Projektit "Zhvillimi i

Standardeve të profesionit për nivelin 5 të kualifikimeve për profilet arsimore

“Metalpunues” të financuar nga DVV-International, në bashkëpunim me Agjencinë për

Arsim dhe Aftësim Profesional dhe Arsim për të Rritur.

Përshkrimi i profesionit:

Standardi i profesionit për profilin arsimor “Metalpunues” përshkruan funksionet për

nivelin e pestë të kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të Kualifikimeve në të cilën

një individ mund të përmbushë kërkesat për realizimin e profesionit (grup profesionesh)

me qëllim që të hyjë ose përparojë në kuadër të profesionit. Në bazë të analizave dhe

hulumtimeve të standardit 3 dhe 4 po ashtu dhe nevojave të tregut të punës është parë që

është e nevojshme të zhvillohet edhe Standardi 5 për metalpunues. Standardi i profesionit

për Metalpunues në vete përmban një grup profesionesh si: Sigurinë në punë, Bazat e

Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet

për Tornim, Frezim, CNC Makina, Konstruksionet Metalike si dhe Menaxhimi i

prodhimtarisë. Ky standard për nivelin e pestë të kualifikimeve është e lidhur me profilin

profesional në të cilin më vonë do të bazohet korrikula për këtë profil arsimor.

Page 5: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Nr. Funksioni Përshkrimi i funksionit

1

Zbaton masat e sigurisë në punë dhe

ruajtjes së mjedisit

Ky funksion përshkruan kontestin e përgjithshëm për siguri

në vendin e punës dhe ruajtjen e mjedisit. Rëndësi e veçantë

i kushtohet përdorimit të mjeteve personale mbrojtëse dhe

dhënia e ndihmës së parë në vendin e punës.

2

Bazat e përpunimit të metaleve

(axhusteri) dhe organizimi i vendit të

punës

Ky funksioni është mjaft gjithëpërfshirës duke filluar nga

hartimi i planit ditor të punës, përgatitja e vizatimit teknik,

përzgjedhja e veglave dhe materialeve të nevojshme për

punë si dhe mirëmbajtja e veglave dhe pajisjeve. Pas

organizimit të vendit të punës vijuesi i këtij kursit do të

aftësohet për bazat e përpunimit të metaleve duke filluar nga

teknikat e matjeve dhe shënimit, prerjet me sharre,

përpunimi me limë, përpunimi me lakim, shpim dhe hapje të

filetave.

3 Saldimi me hark elektrik

me dorë (111)

Është një funksion që aftëson pjesëmarrësit për procesin e

saldimit me hark Elektrik me dorë (111), materialin shtesë,

makinat dhe pajisjet si dhe shkathtësi praktike në modulet

(E1, E2, E3, E4, E5, E6) sipas Institutit ndërkombëtar të

saldimit (IIW) dhe në përputhje me kërkesat e tregut të

punës.

4 Saldimi nën mbrojtjen e gazrave

aktive dhe inerte

Përmes këtij funksioni pjesëmarrësit aftësohen për proceset e

saldimit nën mbrojtjen e gazrave aktive dhe inerte,

materialet shtesë, makinat dhe pajisjet si dhe shkathtësi

praktike në modulet (M1, M2, M3, M4, M5, M6) ,(T1, T2,

T3, T4, T5, T6) sipas Institutit ndërkombëtar të saldimit

(IIW) dhe në përputhje me kërkesat e tregut të punës.

5 Procesi i oksi-acitilen

Ky funksion aftëson pjesëmarrësit për procesin e prerjes dhe

saldimit me gaz, materialet shtesë, makinat dhe pajisjet për

prerje dhe saldim si dhe shkathtësi praktike për prerje dhe

saldim në modulet (G3, G4, G5, G6) sipas Institutit

ndërkombëtar të saldimit (IIW) dhe në përputhje me

kërkesat e tregut të punës.

6 Procesi i përpunimit me Tornim

Te funksioni i procesit të përpunim me tornim pjesëmarrësit

do të aftësohen për makinat tornuese horizontale dhe

vertikale. Po ashtu do të trajtohet tornimi i pjesëve të

ndryshme, që kanë të bëjnë me tornimin ballor si dhe me

tornimin e përmasave gjatësore të jashtme dhe të brendshme,

tornimin e sipërfaqeve cilindrike, hapjen e kanaleve,

tornimin e sipërfaqeve konike, tornimin e sipërfaqeve

ekscentrike si dhe tornimin e sipërfaqeve të profiluara.

Pjesëmarrësit do të fitojnë njohuri lidhur me vizatimet e

punëtorisë dhe me përdorimin e instrumenteve metalprerëse

gjatë procesit të tornimit.

7 Procesi i përpunimit me Frezim

Në kuadër të këtij funksion pjesëmarrësit do të aftësohen për

të operuar me makinat frezuese universale. Funksioni

përmban një numër të aktiviteteve kyçe për frezimin e

sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale, të pjerrëta,

hapjen e kanaleve për pyka, shpime, punimin e

dhëmbëzoreve dhe yllëzave.

Page 6: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Pjesëmarrësit do të fitojnë njohuri lidhur me përdorimin e

instrumenteve metalprerëse gjatë procesit të frezimit,

varësisht nga gjeometria e pjesëve si dhe njohuritë lidhur me

vizatimet e punëtorisë.

8 Programimi dhe Manipulimi në

Makinat NC dhe CNC

Pjesëmarrësit duhet të dinë dhe identifikojnë proceset e

përpunimit në kuadër të makinave CNC në përgjithësi. Të

jenë në gjendje të shkruajnë programimin e makinave NC

për pjesë me forma gjeometrike rregullta (të thjeshtë) dhe po

ashtu për pjesë me forma gjeometrike jo të rregullta

(komplikuara) duke aplikuar softuerët CAD-CAM. Në

kuadër të këtij funksioni pjesëmarrësit do të aftësohet për

përdorimin dhe programimin e instrumenteve metalprerëse

për makinat tornuese, frezuese etj.

Duhet të dijë për teknologjinë e makinave CNC.

9 Konstruksionet metalike

Është funksion që aftëson pjesëmarrësit për punimin

(realizimin) e konstruksioneve të rënda (kapriata, traj,

shtylla) me profile standarde, rrethoja metalike, dyerve,

shkallëve, si dhe prerjet dhe formësimet e llamarinave.

10 Menaxhimi i prodhimtarisë

Të funksioni i menaxhimit të prodhimtarisë është parapare

që të përfshijë menaxhimin e burimeve njerëzore,

menaxhimin e produktit, definimin e punëve primare të

proceset e prodhimit, vizatimet e punëtorisë nevojitet të

organizohen sipas planit efektiv, menaxhimin e cilësisë së

prodhimit, si dhe përshkrimi i diagramit te punëve me

prioritet. Po ashtu ky funksion përfshin menaxhimin e shitjes

dhe te financave.

Page 7: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Siguria në punë

Ky funksion përmban: sigurinë në punë duke marrë përsipër të gjitha funksionet në kuadër të standardit.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme për të

kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të shoqëruara

me funksionin kryesor

Kontribuon në

krijimin e një

ambientit të dhe

shëndetshëm për

punë

Monitoron hapësirat punuese

dhe eviton shkaktarët e rrezikut.

Ndërmerr veprime konkrete në

parandalimin e rasteve të

rrezikshme.

Respekton rregullat e sigurisë

në punë.

Raporton për rreziqet e

mundshme në vendin e punës.

Zbaton rregullat për mbrojtje në

punë me qëllim të sigurimit të

shëndetit dhe ruajtjes së

ambientit.

Përdor pajisjet personale

mbrojtëse.

Përdorë masat mbrojtëse dhe të

sigurisë gjatë punës.

Ruan pastërtinë dhe bënë

organizimin e mjedisit të punës.

Përshkruan shkaktarët e

rrezikut dhe mundësinë për

evitimin e tyre.

Shpjegon rëndësinë e

përdorimit të mjeteve

personale mbrojtëse.

Rikujton shenjat e sigurisë

në punë.

Përshkruan mënyrën e

dhënies së ndihmës së parë

në rast të aksidenteve dhe

lëndime në punë.

Rikujton rastet e

menaxhimit të situatave në

rast të aksidenteve dhe

lëndimeve në punë.

Kërkon këshilla sa herë që

është e nevojshme.

Di se si të vlerësojnë

punën.

Përmirëson performancën

derisa te përparon puna.

Zbaton rregullat e mbrojtjes në punë

në mënyrë të sigurt, shfrytëzon në

mënyrë racionale materialet dhe

energjinë duke marrë parasysh

mbrojtjen e mjedisit.

Respekton rregullat e sigurisë dhe

ruajtjes së mjedisit.

Merr në konsideratë punonjësit e

tjerë.

Kujdeset për mirëmbajtjen e

pajisjeve personale mbrojtëse dhe

ambientin e punës në përgjithësi.

Minimizon rrezikun e dëmtimit të

pronës dhe pajisjeve.

Bënë evakuimin e menjëhershëm në

rast të aksidenteve.

Menaxhon situatat në rast të

aksidenteve.

Zbaton mënyrat e dhënies së e

ndihmës së parë.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant

I arsyeshëm

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja

Page 8: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Kushtet për realizimin e funksionit:

Mjetet e nevojshme: mjetet personale mbrojtëse dhe pajisjet për dhënien e ndihmës së parë në vendin e punës.

Kërkesat e vlerësimit:

Evidenca e përformancës: Dokumentimi i të dhënave (dëshmive) për aktivitetet e realizuara për zbatimin e masave të sigurisë në

punë, bëhet përmes vëzhgimit të kandidatit.

Evidenca e njohurive: Test me shkrim, bashkëbisedim profesional për të demonstruar njohurit dhe shkathtësitë për të zbatuar masat e

sigurisë në punë dhe ruajtjes së ambientit.

Page 9: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Organizimi i vendit të punës dhe bazat e përpunimit të metaleve

Ky funksion konsiston në: Planifikimin dhe organizimin e vendit të punës me qëllim të realizimit të detyrave të punës, po ashtu ky funksion

konsiston në përpunimin e metaleve duke përdorur veglat të dorës siç janë: veglat për matje-kontroll, veglat për shënim, sharrat e dorës dhe

elektrike, limat, makinat dhe veglat për shpim, veglat dhe pajisjet për filetim, makinat retifikuese te dorës dhe statike.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme

për të kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me

funksionin kryesor

Përgatitë vendin e

punës

Ndërmerr aktivitete të përshtatshme

për krijimin e një mjedisi të sigurt

dhe të përshtatshëm për punë.

Identifikon shenjat e sigurisë dhe

shkallën e rrezikshmërisë në punë.

Identifikon dhe përzgjedhë llojet e

materialeve sipas formës, përbërjes

fizike, kimike dhe kërkesave

teknike.

Klasifikon dhe sistemon materialet

sipas specifikave dhe kërkesave për

mbrojtje nga korrozioni dhe

dëmtimet e tjera.

Planifikon përdorimin e makinave

dhe pajisjeve sipas të dhënave në

manualet e prodhuesit.

Raporton mbi aktivitet e kryera në

linjë me procedurat e raportimit.

Përzgjedhja e materialeve, veglave

dhe mjeteve të nevojshme për punë.

Përdorimi i mjeteve për matje,

shënim dhe kontroll.

Përdorimi i veglave për prerje

(sharrat e dorës dhe elektrike),

limat.

Përshkruan mënyrën e

përgatitjes së vendit të

punës dhe respektimin e

rregullave të sigurisë në

punë

Shpjegon mënyrën e

përdorimit të masave të

sigurisë në punë dhe

ruajtjes së mjedisit.

Njohuri për furnizimin me

materiale të nevojshme për

punë dhe përzgjedhje e

tyre.

Njeh format e standardeve

dhe rregullave në vizatim

teknik.

Tregon format e përgatitjes

së raporteve të punës.

Përshkruan mënyrën e

përzgjedhjes së materialeve

teknike, veglave dhe

mjeteve të nevojshme për

punë.

Rikujton mënyrën e

përdorimi të instrumenteve

Organizon detyrat ditore të punës

bazuar në kriteret e përzgjedhura për

realizim.

Selekton dhe përzgjedhë materialet e

përshtatshme bazuar në vetit dhe

karakteristikat e procesit të

prodhimit.

Përgatitë veglat dhe makinat e

nevojshme për procesin e prodhimit.

Përzgjedhë parametrat e nevojshëm

për procesin e prodhimit.

Mirëmban pajisjet dhe mjetet sipas

manualeve dhe udhëzimeve të

prodhuesit.

Mirëmban mjedisin dhe ambientin e

punës.

Përgatitë raporte pune në linjë me

procedurat e raportimit.

Përzgjedhë materialet teknike,

veglave dhe mjetet e nevojshme për

punë.

Përdor mjetet për shënim, matje dhe

kontroll.

Përdor instrumentet matëse për

matjen e madhësive të ndryshme.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 10: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Bazat e

përpunimit te

metaleve

Përdorimi i makinave dhe veglave

për shpim dhe filetim.

Përdorimi i pajisjeve për formësim

të llamarinave të holla.

Montimi (bashkimi) i

pjesëve/tërësive.

Kontrollimi i pjesëve dhe tërësive të

montuara.

matëse dhe kontrolluese.

Tregon vlerat e matura dhe

të lexuara.

Rikujton punimin e pjesëve

mekanike sipas skemës/

skicës së detalit.

Njohuri në përzgjedhjen e

materialit për ftohje.

Njohuri në përdorimin e

pajisjeve për shpim dhe

filetim me dorë dhe me

makinë shpuese.

Njohuri për proceset e

formësimit të llamarinave.

Njohuri për lidhjet e

ndashme të pjesëve

mekanike.

Përdor veglat e dorës (Sharra, lima).

Përgatitë regjimet e punës gjatë

procesit të përpunimit.

Kryen shpimin e pjesëve mekanike

me makinë shpuese (shpim, alezim,

filetim etj).

Kryen formësime të llamarinave të

holla.

Bënë kontrollin e cilësisë së

produkteve të realizuara.

Identifikimi i nevojave:

Organizimi i vendit të punës, përzgjedhja e materialeve, makinave dhe pajisjeve për bazat e përpunimit të metaleve.

Instruksionet e nevojshme: Organizimi i vendit të punës, zbatimi i masave të sigurisë gjatë përpunimit të metaleve, përzgjedhja e

materialit dhe veglave të punës në përputhje me detyrat e caktuara, rregullimi i regjimit gjatë shpimit.

Materialet e nevojshme: Kabinat për bazat e përpunimit të metalit, mjete personale mbrojtëse, veglat dhe pajisjet e nevojshme për

punë (tavolinat e punë, mengene të tavolinës dhe te dorës, veglat për matje dhe kontroll, veglat dhe pajisjet për prerje, veglat dhe

pajisjet për shpim, veglat dhe pajisjet për filetim, veglat dhe pajisjet për formësimin e llamarinave të holla).

Kërkesat e vlerësimit:

Dëshmi e performancës: test me shkrim, listë kontrolli, bashkëbisedë profesionale përmes demonstrimit të shkathtësive dhe

njohurive profesionale për të vlerësuar të arriturat sipas përshkrimit të funksionit.

Page 11: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Kryen saldime me hark elektrik me dorë (111)

Ky funksion përfshinë saldimin e pllakave dhe gypave të çelikut. Format dhe pozitat e saldimit janë të caktuara sipas institutit ndërkombëtar të

saldimit për modulet nga E1 deri në E6 dhe në përputhje me nevojat e tregut vendor të punës.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme

për të kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me

funksionin kryesor

Realizon saldime

me hark elektrik

me dorë (111)

Respekton rregullat e sigurisë

teknik e të ruajtjes së mjedisit

gjatë saldimit me hark elektrik

me dorë.

Analizon skemën e saldimit

Përzgjedhë pajisjet për saldimin

e pllakave dhe gypave të çelikut

me trashësi dhe dimensione

standarde sipas rekomandimit

te Institutit ndërkombëtar të

saldimit (IIW).

Përzgjedhë elektrodat dhe

regjimet e nevojshme për

saldimin e pllakave dhe gypave

të çelikut.

Përgatit pllakat dhe gypat për

saldim dhe kryen saldimin në

pozicionet e rekomanduara

sipas (IIW).

Kontrollon saldimin

(kontrollimi vizual dhe me

shkatërrim).

Njohuri për rreziqet dhe

parandalimin e tyre gjatë

saldimit me (111).

Njohuri për procesin e

saldimit me (111).

Tregon ndërtimin, mënyrën

e funksioni të makinave

dhe veglave për saldim dhe

pajisjet përcjellëse.

Njohuri në përzgjedhjen e

elektrodave për saldim.

Njohuri për gabimet ne

tegelat e salduar.

Shkathtësi në përdorimin e pajisjeve

mbrojtëse personale dhe

parandalimin e rreziqeve gjatë

saldimit me (111).

Shkathtësi në përdorimin e makinave

dh veglave për saldim.

Shkathtësi për përgatitjen e materialit

(pllakave, gypave) për saldim sipas

(IIW).

Aftësi në realizimin e procesit të

saldimit në pozicione sipas

rekomandimit të (IIW).

Shkathtësi në kontrollimin e tegelave

të salduar në mënyre vizuale dhe

matjen e tyre.

Shkathtësi për kontrollin me

shkatërrim të pllakave dhe gypave të

salduara.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 12: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Identifikimi i nevojave:

Realizimi i saldimit në bashkësi këndore dhe ballore të pllakave dhe gypave si dhe saldimi i kombinuar gyp – pllakë në pozicione dhe

forma standarde.

Instruksionet e nevojshme: Zbatimi i masave të sigurisë gjatë saldimit, përzgjedhja e materialit bazë (pllaka, gypa), përzgjedhja e

materialit plotësues (elektrodave). Rregullimi i regjimit të saldimit, saldimi në pozicione dhe forma standarde si dhe matja dhe

kontrollimi i tegelave.

Materialet e nevojshme: Kabinat për saldim, mjete personale mbrojtëse, veglat dhe mjetet e nevojshme për përgatitjen e pllakave

dhe gypave (sharra, retifika, plazma , pajisje për prerje me oksigjen-acetilen, lima), makina për saldim me hark elektrik si dhe

materiali plotësues (elektrodat që i përgjigjen llojit të materialit, formave dhe pozitave të caktuara të saldimit).

Kërkesat e vlerësimit:

Dëshmi e përformancës: test me shkrim, listë kontrolli, bashkëbisedë profesionale përmes demonstrimit të shkathtësive dhe

njohurive profesionale për të vlerësuar të arriturat sipas përshkrimit të funksionit. Vlerësim i tegelit (matja dhe kontrolli vizual,

kontrolli me shkatërrim dhe pa shkatërrim).

Page 13: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Saldimi nën mbrojtjen e gazrave aktive dhe inerte

Ky funksion përfshinë saldimin e pllakave dhe gypave të çelikut. Format dhe pozitat e saldimit janë të caktuara sipas institutit

ndërkombëtar të saldimit dhe përputhje me nevojat e tregut të punës për modulet nga M1 deri në M6 si për saldim me MAG po ashtu

edhe për MIG.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme

për të kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me

funksionin kryesor

Realizon saldime

me teknikat e

saldimit nën

mbrojtjen e

gazrave aktive dhe

inerte (MIG/MAG

dhe TIG).

Respekton rregullat e sigurisë

teknik e të ruajtjes së mjedisit

gjatë saldimit nën mbrojtjen e

gazrave aktive dhe inerte.

Analizon skemën e saldimit.

Përzgjedhë pajisjet për saldimin

e pllakave dhe gypave të çelikut

me trashësi dhe dimensione

standarde sipas rekomandimit

të Institutit ndërkombëtar të

saldimit (IIW).

Përzgjedhë materialin plotësues

(telin) dhe regjimet e

nevojshme për saldimin e

pllakave dhe gypave të çelikut.

Kryen saldim në pozicionet e

rekomanduara sipas (IIW).

Kontrollon saldimin

(kontrollimi vizual dhe me

shkatërrim)

Njohuri për rreziqet dhe

parandalimin e tyre gjatë

saldimit me teknikat nën

mbrojtjen e gazrave aktive

dhe inerte.

Njohuri për proceset e

saldimit me MIG/MAG

dhe TIG.

Tregon ndërtimin,

mënyrën e funksioni të

makinave dhe veglave për

saldim me MIG/MAG dhe

TIG.

Njohuri në përzgjedhjen e

materialit plotësues dhe

gazrave për saldim me

MIG/MAG dhe TIG.

Njohuri për gabimet ne

tegelat e salduar.

Shkathtësi në përdorimin e pajisjeve

mbrojtëse personale dhe

parandalimin e rreziqeve gjatë

saldimit nën mbrojtjen e gazrave

aktive dhe inerte.

Shkathtësi në përdorimin e makinave

dh veglave për saldim MIG/MAG

dhe TIG.

Shkathtësi për përgatitjen e materialit

(pllakave, gypave) për saldim sipas

(IIW).

Aftësi në realizimin e procesit të

saldimit në pozicione sipas

rekomandimit të (IIW).

Shkathtësi në kontrollimin e

tegelave të salduar në mënyre vizuale

dhe matjen e tyre.

Shkathtësi për kontrollin me

shkatërrim të pllakave dhe gypave të

salduara.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 14: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Identifikimi i nevojave:

Realizimi i saldimit në bashkësi këndore dhe ballore të pllakave dhe gypave si dhe saldimi i kombinuar gyp – pllakë në pozicione dhe

forma standarde.

Instruksionet e nevojshme: Zbatimi i masave të sigurisë gjatë saldimit me MAG/MIG dhe TIG, përzgjedhja e materialit bazë (pllaka,

gypa), përzgjedhja e materialit plotësues (llojet e telave për saldim). Rregullimi i regjimit të saldimit, saldimi në pozicione dhe forma

standarde si dhe matja dhe kontrollimi i tegelave.

Materialet e nevojshme: Mjete personale mbrojtëse, kabinat për saldim, veglat dhe mjetet e nevojshme për përgatitjen e pllakave dhe

gypave (sharra, retifika, plazma , pajisje për prerje me oksigjen-acetilen, lima etj.). Makina për saldim me MAG/MIG dhe TIG,

bombolat për gazra mbrojtëse, materiali plotësues (teli që i përgjigjet llojit të materialit, formave dhe pozitave të caktuara të saldimit).

Kërkesat e vlerësimit:

Dëshmi e përformancës: test me shkrim, listë kontrolli, bashkëbisedë profesionale përmes demonstrimit të shkathtësive dhe

njohurive profesionale për të vlerësuar të arriturat sipas përshkrimit të funksionit. Vlerësim i tegelit (matja dhe kontrolli vizual,

kontrolli me shkatërrim dhe pa shkatërrim).

Page 15: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Saldimi dhe prerja me Gaz

Ky funksion konsiston në saldimin e pllakave dhe gypave të çelikut. Format dhe pozitat e saldimit janë të caktuara sipas institutit

ndërkombëtar të saldimit për modulet nga G3 deri në G6.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme

për të kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me

funksionin kryesor

Realizon prerje

dhe saldim me gaz

Respekton rregullat e sigurisë

teknik e të ruajtjes së mjedisit

gjatë prerjes dhe saldimit me

gaz.

Analizon skemën e prerjes dhe

saldimit.

Përzgjedhë pajisjet për prerje

Përgatit pllakat dhe gypat për

saldim.

Përzgjedhë pajisjet për

saldimin e pllakave dhe gypave

të çelikut me trashësi dhe

dimensione standarde sipas

rekomandimit te Institutit

ndërkombëtar të saldimit (IIW).

Përzgjedhë materialin plotësues

(telin) dhe regjimet e

nevojshme për saldimin e

pllakave dhe gypave të çelikut.

Kryen saldim në pozicionet e

rekomanduara sipas (IIW).

Kontrollon saldimin

(kontrollimi vizual dhe me

shkatërrim).

Njohuri për rreziqet dhe

parandalimin e tyre gjatë

prerjes dhe saldimit me gaz.

Njohuri për proceset e

prerjes dhe saldimit me gaz.

Tregon ndërtimin, mënyrën

e funksioni të pajisjeve për

prerje dhe saldim me gaz.

Njohuri në përzgjedhjen e

materialit plotësues dhe

gazrave për saldim.

Njohuri për gabimet në

tegelat e salduar.

Shkathtësi në përdorimin e pajisjeve

mbrojtëse personale dhe

parandalimin e rreziqeve gjatë

prerjes dhe saldimit me gaz.

Shkathtësi në përdorimin e pajisjeve

për prerje dhe saldim me gaz.

Shkathtësi për përgatitjen e materialit

(pllakave, gypave) për saldim sipas

(IIW).

Aftësi në realizimin e procesit të

saldimit në pozicione sipas

rekomandimit të (IIW).

Shkathtësi në kontrollimin e tegelave

të salduar në mënyre vizuale dhe

matjen e tyre.

Shkathtësi për kontrollin me

shkatërrim të pllakave dhe gypave të

salduara.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 16: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Identifikimi i nevojave:

Realizimi i saldimit në bashkësi këndore dhe ballore të pllakave dhe gypave si dhe saldimi i kombinuar gyp – pllakë në pozicione dhe

forma standarde.

Instruksionet e nevojshme: Zbatimi i masave të sigurisë gjatë saldimit dhe prerjes me gaz, përzgjedhja e materialit bazë (pllaka,

gypa), përzgjedhja e materialit plotësues (llojet e telave për saldim). Rregullimi i regjimit të saldimit dhe prerjes, saldimi në pozicione

dhe forma standarde si dhe matja dhe kontrollimi i tegelave.

Materialet e nevojshme: Mjete personale mbrojtëse, kabinat për saldim, veglat dhe mjetet e nevojshme për përgatitjen e pllakave dhe

gypave (sharra, retifika , plazma , pajisje për prerje me oksigjen-acetilen, lima etj.). Pajisjet për saldim dhe prerje me gaz, bombolat

për gazra, materiali plotësues (teli që i përgjigjen llojit të materialit, formave dhe pozitave të caktuara të saldimit).

Kërkesat e vlerësimit:

Dëshmi e përformancës: test me shkrim, listë kontrolli, bashkëbisedë profesionale përmes demonstrimit të shkathtësive dhe

njohurive profesionale për të vlerësuar të arriturat sipas përshkrimit të funksionit. Vlerësim i tegelit (matja dhe kontrolli vizual,

kontrolli me shkatërrim dhe pa shkatërrim), Vlerësimi i prerjes sipas konturave dhe detyrave të caktuara.

Page 17: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Procesi i përpunimit me tornim

Ky funksion përbëhet (përfshinë): procesin e përpunimit i cili realizohet në makinat metalprerëse me heqje ashkle – makina tornuese.

Përpunimi me këtë lloj të makinave realizohet varësisht nga gjeometria e pjesëve të cilat kryesisht janë cilindrike.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme

për të kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me

funksionin kryesor

Punimi i

sipërfaqeve ballore

dhe gjatësore me

makinat tornuese

Përdorë masat mbrojtëse dhe

të sigurisë gjatë punës në

makinat tornuese.

Njohuri sa akse i ka makina

tornuese dhe si pozicionohet

copa punuese.

Planifikon ecurinë e punës dhe

analizon dokumentacionin

teknik ose skicën/ vizatimin e

pjesës – copës punuese.

Përzgjedh instrumentet matëse

dhe kontrolluese.

Përdore kokat e tornos me tri

dhe katër nofulla.

Përzgjedhë veglat (instrumentet

metalprerëse) dhe pajisjet e

nevojshme gjatë operacioneve

të tornimit.

Kryen operacione ballore dhe

gjatësore për tornime të jashtme

dhe të brendshme të copave

punuese.

Mirëmban vendin e punës pas

operacioneve të tornimit.

Përshkruan mënyrën e

ndërtimit dhe funksionimit

të tornove konvencionale.

Rikujton renditjen e

operacioneve që do të

realizohen me tornim.

Njohuri në përzgjedhjen e

materialit dhe veglave të

nevojshme për punë.

Rregullon regjimet

kryesore të përpunimit

gjatë procesit të tornimit.

Njohuri për realizimin e të

gjitha llojeve të filetave

dhe metodat e punimit të

tyre në makinat tornuese.

Njeh mënyrat e organizimit

të të dhënave dhe raportimi

i detyrave të kryera.

Përdorë linetat për boshte

të gjata si dhe qendrën

fundore.

Lexon dhe interpreton

dokumentacionit tekniko teknologjik,

me projeksionet e vizatimit të copës

punuese, dimensionet dhe prerjet e

nevojshme.

Përzgjedhë materialet dhe përcakton

përmasat e copës bazuar në vizatimin

e pjesës.

Manipulon me torno konvencionale

horizontale apo vertikale.

Zbaton masat për saktësi dhe cilësi

në punë për produktet e punuara.

Respekton saktësinë dhe cilësinë e

pjesëve të përfunduara.

Bënë punimin e filetave në makinën

torno.

Organizon dhe dokumenton të

dhënat, raporton për detyrat e

kryera.

Respekton rregullat e sigurisë dhe

ruajtjes së mjedisit.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 18: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Kushtet për realizimin e funksionit:

Përpunimi i pjesëve makinerike për kërkesat e industrisë së metaleve, përdorimi i instrumenteve metalprerëse (thikave të procesi i

tornimit), veglave ndihmëse dhe makinave, interpretimi i dokumentacionit teknik, aplikimi i noniusit, mikrometrit dhe instrumenteve

tjera në fushën e matjes dhe kontrollit, respektimi i rregullave të sigurisë dhe ruajtja e mjedisit.

Instruksionet e nevojshme: përdorimi i veglave dhe pajisjeve për punimin e pjesëve makinerike bëhet me qëllim të realizimit të

projekteve individuale dhe grupore.

Materialet e nevojshme: instrumente për matje, kontroll dhe shënim, udhëzues, katalogë për materiale dhe instrumente, vizatime

skica të copave punuese etj. Pjesë të përshtatshme për realizimin e copës punuese, gjysmëfabrikate të ndryshme metalike, elemente

për montim të pjesëve si tërësi pas përfundimit te pjesëve.

Kërkesat e vlerësimit: Dëshmi e përformancës: dëshmi për aktivitetet e realizuara, vëzhgim i punës së realizuar dhe përfundim i projekteve individuale dhe

grupore.

Dëshmi e njohurive: test me shkrim, vlerësim me listë kontrolli, realizim i bashkëbisedës profesionale për demonstrimin e

shkathtësive dhe njohurive profesionale për të realizimin e kritereve të përshkruara në funksion.

Page 19: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Procesi i përpunimit me Frezim

Funksioni i procesit të përpunimit me frezim përfshinë: realizimin e pjesëve makinerike me ndihmën e makinës frezuese. Përmes formës së

praktikimit të operacioneve në makinën frezuese do të bëhet punimi i pjesëve sipas skemës/ vizatimit të detalit kryesisht forma prizmatike.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme për të

kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me funksionin

kryesor

Përpunimi ballor

dhe periferik i

sipërfaqeve të

copave punuese

me makinat

frezuese

Përdorë masat mbrojtëse dhe të

sigurisë gjatë punës në frezë.

Njohuri sa akse i ka makina

frezuese dhe si behet

pozicionimi i copës punuese.

Planifikon hapat e punës dhe

përgatitë dokumentacionin

teknik (Vizatimin e punëtorisë).

Interpreton dhe zbaton

skicën/vizatimin e pjesës.

Përzgjedhë instrumentet matëse

dhe kontrolluese.

Realizon operacione të

përpunimit me frezimi sipas

skicës së pjesës se dhëne në

vizatim.

Realizon copa punuese të

ndryshme prizmatike,

dhëmbëzore sipas vizatimit të

dhënë me ndihmën e aparatit

ndarës (Difuzorit) i cili e bënë

ndarjen me shkallë, minuta dhe

sekonda.

Mirëmban vendin e punës pas

operacioneve të frezimit.

Përshkruan formën e

ndërtimin dhe mënyrën e

funksionimit të frezave.

Njohuri për renditjen e

operacioneve që do të

kryhen me frezë.

Njohuri në përzgjedhjen e

materialit dhe veglave të

nevojshme për punë.

Të dijë të përcaktoj regjimet

kryesore të përpunimit në

makinën frezuese.

Njohuri për realizimin e

procesit të shpimit në

makinën frezuese.

Njohuri për llojet e filetave

dhe metodat e punimit të

tyre në makinën frezuese.

Njeh mënyrën e organizimit

te të dhënave për raportimin

detyrave të kryera.

Përzgjedhë instrumentet

metalprerëse dhe pajisjet e

nevojshme për operim me

makinat frezuese vertikale

dhe horizontale.

Lexon dhe interpreton

dokumentacionin tekniko

teknologjik.

Përzgjedhë materialet dhe veglat e

nevojshme për punë.

Përcakton përmasat e copës bazuar

në skicën e vizatimit.

Manipulon me makinë frezuese i

operacioneve të frezimit.

Realizon saktë përmasat tolerancore

të pjesëve pas përpunimit final.

Realizon saktësi dhe cilësi të

pjesëve të punuara.

Bënë punimin e filetave në makinë

frezuese.

Organizon dhe bënë dokumentimin

e të dhënave.

Raportimi punëve sipas procedurave

hierarkike.

Respektimi rregullave të sigurisë

dhe ruajtja e mjedisit.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 20: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Kushtet për realizimin e funksionit:

Identifikimi i nevojave:

Se pari duhet të respektohen masat e sigurisë në punë dhe ruajtja e mjedisit. Punimi i pjesëve bëhet varësisht nga skica e detalit që do të punohet

gjatë përpunimit me frezim ballor dhe periferike të sipërfaqeve gjatësore të jashtme, procesin e shpimit në frezë, procesin e filetimit si dhe

përpunimi i dhëmbëzoreve.

Instruksionet e nevojshme:

Njohja dhe përzgjedhja e materialeve dhe veglave ndihmese të nevojshme të procesi i përpunimit me frezim, përzgjedhja e instrumenteve

metalprerëse duke u bazuar në gjeometrin e copave punuese. Te dije të përcaktojë regjimet kryesore të përpunimit me prerje (v-shpejtësia e

prerjes, f – hapi punues dhe a-thellësia e prerjes), realizimi i pjesëve nga materialet të ndryshme, matja dhe kontrolli i pjesëve të cilat realizohen në

procesin e përpunimit me frezim.

Materialet dhe Instrumentet e nevojshme:

Materiale të nevojshme për realizimin e copave punueset, komplet vegla për punë, makinë frezuese, mjetet personale mbrojtëse, mjetet për ftohje

dhe lubrifikim (emulsion), katalogë dhe broshura për instrumente dhe procese përpunuese gjatë procesit të frezimit.

Kërkesat e vlerësimit:

Dëshmi e përformancës:

Të dëshmoj për aktivitet e realizuara, përzgjedhja dhe vëzhgimi i punës së kandidatëve në një situate reale pune. Test me shkrim, listë kontrolli,

bashkëbisedë profesionale përmes demonstrimit të shkathtësive dhe njohurive profesionale për të kuptuar lidhjen në mes të rregullave të

ndërlidhura me kërkesat e punës dhe profesionit.

Page 21: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Programimi dhe manipulimi në makinat CNC

Ky funksion duhet të ju përshtatet programimit dhe manipulimit të makinave CNC (torno, freze, retifikim, plasma, CNC me prerje me ujë dhe

laser CNC etj.). Pjesëmarrësit duhet të përfitojnë njohuri të procesit përpunues me heqje ashkle si dhe njohuri nga softuerët e familjes CAD -

CAM. Në varshmëri nga vizatimet e punëtorisë (skicave të dhëna) duhet të ju përshtatet edhe makinave CNC adekuate në mënyrë që të realizohet

përpunimi i copave punuese nga gjysmefabrikati deri të produkti final.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës

Njohuritë e nevojshme

për të kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me funksionin

kryesor

Shkruan apo bën

editimi i programit

në makinat CNC,

si Operimi manual

gjysme-automatik

dhe automatik i

makinave CNC

Siguria në punë gjatë procesit të

përpunimit me makinat CNC.

Njohuri sa akse i ka makinat

CNC (të makina tornuese,

frezuese, etj.).

Pozicionimi i copave punuese

dhe kalibrimi i instrumenteve

metalprerëse.

Shkruan programe në makina

CNC me G-Code dhe në formë

parametrike.

Struktura e programeve për

CNC makina.

Konvertimi i programeve të

copave punuese makinerike me

ndihmën e CAD-CAM

softuerëve dhe përshtatja e fajlit

për softuerin e makinës CNC.

Mënyrat themelore të operimit

në CNC makina.

Njohuri për programimin në

makina CNC.

Të jenë në gjendje të

realizojë përpunimin e

copave punuese me

sipërfaqe komplekse të

jashtme dhe të brendshme.

Njohuri për softuerët e

makinave (Sinumerik,

Heidenhaim etc).

Njohuri për softuerët CAD-

CAM dhe postprocesoret që

mundësojnë shndërrimin e

informatave nga analoge në

digjitale (apo G-Code).

Kupton ndërlikueshmërinë

e prodhimit me CNC

makina.

Njohuri për mjetin ftohës

(emulsionin) etj.

Vendosja e kontrollit te makinat

gjysmë

automatike (kontrolli i

dimensioneve).

Të di se si të pozicionoj një copë

punuese në mënyrë korrekte, të gjejë

pikën zero dhe si përpunohet një

pjesë në bazë të një programi të

dëshiruar.

Organizimi dhe sistemi i / vendosja e

instrumentet metalprerëse (në

magazinën ose depon e

instrumenteve).

Organizimi/ vendosja e copës

punuese, përsëritja e procesit.

Njohja e materialeve për përpunim

me heqje ashkle.

Përpunimi me CNC makinë.

Respektimi i rregullave të sigurisë

dhe ruajtja e mjedisit.

Vendosja apo montimi i

instrumenteve metalprerëse në

mbajtësin e instrumenteve.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 22: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Kushtet për realizimin e funksionit:

Identifikimi i nevojave:

Punimi i pjesëve bëhet varësisht nga lloji i pjesës që do të punohet duke përfshirë programimin me CNC makinat: tornuese, frezuese, CNC plasma,

Laser CNC, erozimate etj.

Instruksionet e nevojshme: përzgjedhja e materialeve dhe instrumenteve metalprerëse të nevojshme për të realizuar procesin përpunimit.

Rregullimi i regjimeve kryesore të përpunimit me prerje, realizimi i copave punuese, matja dhe kontrollimi i pjesëve pasi të përpunohen.

Materialet dhe Instrumentet e nevojshme: zgjedh në mënyrë të pavarur instrumentet metalprerëse dhe materialet, mirëmban instrumentet metalprerëse dhe e mban vendin e punës në rregull. Programon instrumentet ne makinat metalprerëse.

Kërkesat e vlerësimit:

Dëshmi e përformancës: punon në mënyrë të pavarur sipas planit, bën përpjekje për të punuar shpejt dhe në mënyrë efektive, dëshmi për aktivitet

e realizuara, përzgjedhja dhe vëzhgimi i punës së kandidatëve (përshkrim për të ardhmen) në një situate reale pune. Përcakton në mënyrë të

pavarur vlerat e përpunimit nga aspekti ekonomik për copa punues dhe materiale të ndryshme. Dëshmi e njohurive: test me shkrim, listë kontrolli,

bashkëbisedë profesionale përmes demonstrimit të shkathtësive dhe njohurive profesionale për të kuptuar lidhjen në mes të rregullave të

ndërlidhura me përshkrimin e funksionit në përgjithësi.

Page 23: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Konstruksionet Metalike

Funksioni i procesit të punimit të konstruksioneve metalike përfshinë: përgatitjen paraprake të të gjitha pjesëve të punuara ndaras, të cilat pastaj

mund të bashkohen me lidhje të ndashme ose të pandashme, të cilat në fund bëjnë formimin e konstruksioneve të ndryshme metalike, duke

përfshirë kapriata të ndryshme, traj të përmasave të ndryshme, rrethoja të oborreve, shkallë etj.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme për

të kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me funksionin

kryesor

Prodhimi dhe

montimi i

konstruksioneve

metalike të formave

dhe përmasave të

ndryshme, duke

përdorur veglat,

pajisjet dhe makinat

e ndryshme.

Përdorë masat mbrojtëse dhe të

sigurisë gjatë punës në përgatitjen

e pjesëve përbërëse për

konstruksione.

Njohuri mbi përzgjedhjen e

makinës për kryerjen e procesit të

kërkuar (prerje ose shpim i

vrimave).

Planifikon hapat e punës dhe

përgatitë dokumentacionin teknik

(Vizatimin e punëtorisë).

Interpreton dhe zbaton

skicën/vizatimin e pjesë (detalit).

Përzgjedhë instrumentet matëse

dhe kontrolluese.

Përzgjedhë veglat dhe pajisjet e

nevojshme për realizimin e

operacionit të kërkuar, me makinat

prerëse ose shpuese.

Realizon operacione te përpunimit

sipas skicës së pjesës se dhënë ne

vizatim.

Mirëmban vendin e punës pas

përfundimit të çdo operacioni.

Analiza e vizatimit (skicës)

për prodhim të konstruksionit

metalik.

Përzgjedhja e copave

(materialeve) metalike që do

të përdoren për prodhimin e

konstruksionit metalik.

Përzgjedhja e elementeve

lidhëse dhe aksesorëve që do

të përdoren për përgatitjen e

konstruksionit metalik.

Përzgjedhja e makinave dhe

pajisjeve që do të përdoren për

prodhimin e konstruksionit

metalik.

Përzgjedhja e instrumenteve

metalprerës që do të përdoren

për prodhimin e konstruksionit

metalik.

Përzgjedhja e pajisjeve

ndihmëse që do të përdoren

për prodhimin e konstruksionit

metalik.

Përzgjedhja e instrumenteve

matëse shënjuese, kontrolluese

dhe prerëse.

Analizojnë vizatimin e hapave

teknologjik të prodhimit të

konstruksionit metalik.

Përzgjedhë materialet që do të

përdoren për prodhimin e

konstruksioneve metalike.

Përzgjedhë elementet për lidhje dhe

aksesorët që do të përdoren për

përgatitjen e konstruksionit metalik.

Përzgjedhë makinat dhe pajisjet me

cilat do të prodhohet konstruksioni

metalik.

Përzgjedhë instrumentet metalprerës

që do të përdoren për prodhimin e

konstruksionit metalik.

Përzgjedhë pajisjet ndihmëse që do

të përdoren për prodhimin e

konstruksionit metalik.

Përzgjedhë instrumentet matëse,

shënuesve, dhe kontrolluese Raportimi i punëve sipas procedurave

hierarkike.

Respektimi rregullave të sigurisë dhe

ruajtja e mjedisit.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 24: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Kushtet për realizimin e funksionit:

Identifikimi i nevojave:

Fillimisht duhet te respektohen masat e sigurisë në punë dhe ruajtja e mjedisit. Prodhimi i konstruksioneve metalike duke i siguruar

makinat metalpunuese për (prerje, shpim, kthim – lakim dhe saldim), duhet të sigurohen veglat, pajisjet dhe instrumentet të nevojshme

për prodhim, copat e ndryshme metalike për prodhimin e konstruksioneve metalike, si dhe elementet lidhëse dhe aksesorët e ndryshëm

të konstruksioneve metalike.

Materialet dhe Instrumentet e nevojshme:

Zgjedhë me kujdes materialet, instrumentet prerëse, instrumentet matëse dhe makinat punuese në të cilat do të bëhet realizimi i

pjesëve në përputhje me vizatimet dhe skicat, ku pas bashkimit – lidhjes së tyre fitohen konstruksionet metalike.

Kërkesat e vlerësimit:

Dëshmi e përformancës:

Të dëshmoj për aktivitet e realizuara, përzgjedhja dhe vëzhgimi i punës së kandidatëve në një situate reale pune. Test me shkrim, listë

kontrolli, bashkëbisedë profesionale përmes demonstrimit të shkathtësive dhe njohurive profesionale për të kuptuar lidhjen në mes të

rregullave të ndërlidhura me kërkesat e punës dhe profesionit.

Page 25: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Funksioni: Menaxhimi i prodhimtarisë

Funksioni i menaxhimit të prodhimtarisë në kuadër të standardit për metalpunues përfshinë: menaxhimin e të gjitha funksioneve per

metalpunuesit, menaxhimin e burimeve njerzore, menaxhimin e produktit, menaxhimin e cilësisë së copave punuese pas realizimit.

Aktivitetet kyçe

(+ rezultatet e

punës)

Kriteret e performancës Njohuritë e nevojshme për

të kryer funksionin

Shkathtësitë Shkathtësitë kyçe të

shoqëruara me funksionin

kryesor

Menaxhimi në

prodhimtari

Te dijë të menaxhoj lidhur me

masat e sigurisë në punë.

Njohuri mbi menaxhimin dhe

përzgjedhjen e burimeve njerëzore.

Menaxhimin e cilësisë së

produkteve të realizuara.

Realizimi i organogramit për

repartin punues të secili funksion.

Menaxhon dhe mirëmban vendin e

punës pas përfundimit të çdo

operacioni të secili funksion.

Te njoh softuerët si PDM (Product

Data Managemement)si dhe

njohuri ne Microsoft Office (Word,

Excel, etj.)

Të dije të analizoj dhe

komentoj vizatimet e

punëtorisë.

Menaxhon dhe realizon

operacionet e përpunimit sipas

skicës së copës punuese të

dhënë në vizatim.

Menaxhimi i prodhimit me

ndihmën e softuerëve PDM

(Product Data Management)

ku përfshinë komplet procesin

e punës nga vizatimi i

punëtorisë (CAD/CAM),

modelin, informatat e copës

punuese, kërkesat dhe

shënimet tjera si vërejtje qe

janë specifikuar për realizimin

e produktit.

Aplikimin e pajisjeve

ndihmëse (instrumentet

metalprerëse, mengenet,

elektrodat etj.) që do të

përdoren për menaxhimin e

prodhimit.

Të njoh llojet e materialeve që do të

aplikohen varësisht prej funksioneve

të cekura me lartë.

Përzgjedhë makinat dhe pajisjet

varësisht nga funksioni i

metalpunuesve (Tornim, frezim,

Saldim dhe makinat CNC).

Përzgjedhë kriteret adekuate për

menaxhimin e dokumentacionit

tekniko-teknologjik.

Menaxhimi i kontrollës dhe matjeve

para se me liferuar produktin në

destinacionin e caktuar.

I përshtatshëm për punë

ekipore.

Komunikues.

Fleksibil.

Tolerant.

I arsyeshëm.

I vetëdijshëm për punën që

kryen.

Komunikon në gjuhë të

huaja.

Page 26: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Kushtet për realizimin e funksionit:

Identifikimi i nevojave:

Fillimisht duhet te respektohen masat e sigurisë në punë dhe ruajtja e mjedisit. Menaxhimi i prodhimtarisë përfshinë një game te gjere

aktivitetesh si për procesin e përpunimit me prerje, saldim e tjerë. Ku nevojitet të behet menaxhimi i burimeve njerëzore, menaxhimi i

dokumentacionit tekniko-teknologjik, menaxhimi veprimtarisë punuese të makina metalprerëse, menaxhimi të procesi i saldimit, etj.

Materialet dhe Instrumentet e nevojshme:

Ne kuadër te menaxhimit mund të përfshihen: Softuerit PDM (ku përfshinë komplet procesin e punës nga vizatimi i punëtorisë

(CAD/CAM), modelin, informatat e copës punuese, kërkesat dhe shënimet tjera me vërejtje e nevojshme), Microsoft Office (aplikohet

si data bazë për gjendjen e materialit, gjendjen faktike të orëve punuese për secilin punëtor, po ashtu edhe për gjendjen aktive të

punëve të realizuara).

Kërkesat e vlerësimit:

Dëshmi e përformancës:

Të dëshmoj për aktivitet e realizuara, përzgjedhja dhe vëzhgimi i punës së kandidatëve në një situate reale pune. Test me shkrim, listë

kontrolli, bashkëbisedë profesionale përmes demonstrimit të shkathtësive dhe njohurive profesionale për të kuptuar lidhjen në mes të

rregullave të ndërlidhura me kërkesat e punës dhe profesionit.

Page 27: Niveli i pestë i kualifikimeve sipas Kornizës Kombëtare të ......Përpunimit të Metaleve, Proceset e Saldimit 111, 135, 141 dhe oksi-acetilen, funksionet për Tornim, Frezim,

Referencat:

10. Fachkunde metal Mechanische Technologie, Group Autoren, EuropaLehrmittel, 56 Auflage 2010,

11. VOCATIONAL QUALIFICATION IN METALWORK AND MACHINERY 2010, Study Programme/Specialisation in Manufacturing

Technology, Publishing 2011.

12. Metalltechnik Fachbildung, Group Autoren, Verlag EuropaLehrmittel, 5 Auflage 2008,

13. https://invergordonacademy.com/national-45-practical-metalworking/

14. https://dingwallcdt.weebly.com/nat-45-metalwork.html

15.