“Nieuw Toezicht”

Marianne vd Zijde

Wim Komrij

Robert Mul

Taken NZa

Advies aan

MinisterVWS

Toezicht

- Markttoezicht- Nalevingstoezicht- Uitvoeringstoezicht

Handhaving

Regulering

• Regels maken• Regels uitvoeren

Informatie

• Verzamelen

• Analyseren

Interveniëren

De NZa houdt toezicht op…

• Zorgverzekeraars (30) en zorgaanbieders (100.000)

• Zvw, AWBZ, onverzekerd: ca. 90 miljard euro

• Directie Toezicht en Handhaving: ca. 80 fte

• Sluitstuk van keten waar intern toezicht en externe accountants een

belangrijke rol spelen

Toezicht AFM op de financiële markten:

sparen, beleggen, verzekeren en lenen

Toezichtsafdelingen:

• Klantbelang centraal

• Efficiënte kapitaalmarkten

• Marktintegriteit en handhaving

• Pensioen & AIFM

• Kwaliteit accountantscontrole en verslaggeving (50 fte)

Toezicht en bestuursrechtelijke handhaving

6

AFM: toezicht accountantsorganisaties

Vergunninghouders

Totaal ong. 470

OOB kantoren: 11

Big-4 (Deloitte, EY, KPMG, PwC)

7 overige kantoren (BDO, Mazars, GT, Berk, HLB van

Daal, Accon, SMA)

Niet-OOB kantoren: 460 (convenant NBA en SRA)

7

Vier dilemma’s

1. Verantwoordelijkheid: Problemen aantonen of oplossen?

2. Regelgeving: Regels maken, interpreteren of ook dat niet?

3. Rechtsbescherming: Formele toezichtsmaatregelen opleggen of

informeel handhaven?

4. Effectiviteit: Publiekelijk optreden (boetes, publiciteit) of achter de

schermen?

1) Verantwoordelijkheid: problemen aantonen

of oplossen?

Aandacht NZa gevraagd voor misstanden

“Find important problems, fix them and tell

everyone about it” (Malcolm Sparrow)

Dus:

• Probleemanalyse

• Maatwerk: welke interventie levert het meeste op?

• Uitvoering

• Communicatie

ISMA

• Interne norm

• Sociale norm

• Mogelijkheid

• Afschrikking

11

Nza prioriteert:

1. NZa kiest voor probleemgericht toezicht

2. ‘Top 10’ (belangrijke) Toezichtproblemen

3. Bij oplossing: mix van instrumenten ( Effectieve

interventie)

Van voorlichting tot boete/publicatie

4. Uitgangspunt: NZa beoogt (veld-)partijen hun rol op te

pakken cq. hun wettelijke taak. Niet omdat het van de

toezichthouder moet maar vanuit intrinsieke motivatie

AFM: verantwoordelijkheid

Reactie n.a.v. Big-4 onderzoek september 2014:

Waar was de AFM in de afgelopen 4 jaar?

• Eigen verantwoordelijkheid kantoren en sector

• Probleemgericht - risicogestuurd toezicht

• Rol AFM: aanjager

• Wettelijke verplichting: onderzoek OOB iedere drie jaar, niet-OOB

iedere 6 jaar

• Keuzes maken

12

AFM: Publieke rapporten n.a.v. onderzoeken

• Kredietcrisis (2009)

• Regulier onderzoek Big-4 (2010):

• Prikkels voor kwaliteit (onafhankelijkheid en beoordelen, benoemen

en beoordelen) (2011)

• Scheiding controle en advies bij OOB (2012)

• Regulier onderzoek Overige OOB (2012)

• Kwaliteit accountantscontrole bij niet-OOB (2013)

• Regulier onderzoek Big-4 (september 2014)

Incidentenonderzoeken die hebben geleid tot tuchtzaken

• PPF, DSB, Vestia,VdMoolen

• Boetes: EY, KPMG, Deloitte

13

2) Regelgeving: Regels maken, interpreteren of ook dat niet?

1. NZa mag wettelijke normen nader invullen

2. NZa doet controleerbaarheids- en toezichtbaarheidscheck

3. NZa vindt gedetailleerde verantwoordings- en controle

voorschriften niet passen bij eigen uitvoerings-

verantwoordelijkheid zorgverzekeraars en externe

accountants

4. NZa bespeurt toch behoefte aan gedetailleerde voorschriften

bij zorgverzekeraars en accountants (mogelijk negatief

toezichtoordeel voor cliënt of eigen vaktechnische

onderbouwing?)

2) Regelgeving

Sinds start toezicht gemor over interpretatie van de

controlestandaarden door de AFM

AFM is geen regelgever

• Wetgever (Wta en Bta) en beroepsregelgeving van de NBA

• Eén officiële interpretatie door de AFM: incidentmeldingen (Bta)

• Controlestandaarden (COS) zijn onderdeel beroepsregelgeving

Onderzoek wettelijke controle: materiële toetsing

• Beoordeling van de keuzes van de accountant

• Vereist interpretatie vanuit het perspectief van de controleleer

(common body of knowledge)

15

3. Rechtsbescherming: Formele toezichtsmaatregelen

opleggen of informeel handhaven?

• NZa is de gebruiker van de assuranceproducten, dus eigenlijk

de maatschappelijk ‘klant’. NZa meent dat accountants veel

begrip hebben voor (betalende) cliënt

• Jarenlang bevindingen review NZa op werkzaamheden

informeel teruggekoppeld

• NZa heeft in 2014 convenant afgesloten met AFM om

signalen uit te wisselen over functioneren accountants

• NZa zou eigenlijk zonder review op assuranceproducten

moeten kunnen steunen ! (Hoe komen we daar?)

3) Rechtsbescherming: Formele toezichtsmaatregelen

opleggen of informeel handhaven?

Mbt AFM in Wta-evaluatie september 2014:

Risico informele handhaving is onvoldoende rechtsbescherming,

geen onafhankelijk (derden) oordeel

Informele handhaving: bewegen tot actie, zonder dit af te dwingen met

formele maatregelen (bijv. boete of last)

• Geen besluit: geen bezwaar en beroep mogelijk

• Maar ook geen dwang: accountantsorganisatie kan weigeren om de

gevraagde actie te nemen

Gebruik van mix van formele en informele maatregelen

17

4) Effectiviteit: Publiekelijk optreden (boetes,

publiciteit) of achter de schermen?

• NZa kiest voor effectieve interventie mix ( van voorlichting t/m boete

en publiciteit)

• Interventies (invalsonderzoek/boete/publiciteit) mbt imago blijken

effectief (bijv. jaarrekeningtraject ziekenhuizen)

• Gezag heb je als je zelf van onbesproken gedrag bent.

NZa én openbare accountants negatief in het nieuws. Hoe

vertrouwen en gezag herstellen?

• NZa zet in op eigen huis op orde en goed (inhoudelijk) werk leveren

AFM: Effectiviteit

Constatering Wta-evaluatie (september 2014):

Discrepantie tussen toonzetting AFM en aantal formele

handhavingsmaatregelen

Inzet mix van beïnvloedingsmaatregelen o.b.v. effectiviteit:

• Publieke rapportages

– Sinds 1 januari 2014: bevindingen en conclusies niet langer anoniem

• Interviews, presentaties, gesprekken e.d.

• Informele maatregelen: (normoverdragende) gesprekken

• Formele maatregelen (o.a. boetes)