néi dung€¦ · web viewi . lêi më ®Çu . n¨m häc 2008-2009 lµ n¨m häc tiÕp tôc thùc...
TRANSCRIPT
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
A.§Æt vÊn ®ÒI .Lêi më ®Çu N¨m häc 2008-2009 lµ n¨m häc tiÕp tôc thùc hiÖn nghÞ quyÕt §¹i Héi X cña §¶ng vµ còng lµ n¨m häc tiÕp tôc thùc hiÖn cuéc vËn ®éng “ Nãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong GD “ .Còng lµ n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn chñ ®Ò n¨m häc : øng dông c«ng nghÖ th«ng tin ®æi míi c«ng t¸c tµi chÝnh trong GD , x©y dùng trêng häc th©n thiÖn , häc sinh tÝch cùc ,trêng xanh s¹ch ®Ñp. ThÊm nhuÇn cuéc vËn ®éng :"Hai kh«ng” trong GD, mçi chóng ta – nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc ®Òu ph¶i lo l¾ng , tr¨n trë, tËp trung n©ng cao chÊt löîng day häc nh»m ®¸p øng môc tiªu gi¸o dôc . Còng nh c¸c m«n häc kh¸c , m«n To¸n cã mét vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi lao ®éng .V× vËy , mçi GV cÇn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm d¹y häc sao cho HS cña m×nh tiÕp thu ®îc nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng mµ ch¬ng tr×nh gi¸o dôc tiÓu häc quy ®Þnh.
II.Lý do chän ®Ò tµiBËc tiÓu häc lµ bËc häc nÒn t¶ng cña hÖ thèng gi¸o dôc
quèc d©n, chÊt lîng gi¸o dôc phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kÕt qu¶ ®µo t¹o ë bËc häc tiÓu häc. Môc tiªu gi¸o dôc tiÓu häc nh»m gióp häc sinh h×nh thµnh c¬ së ban ®Çu cho sù ph¸t triÓn ®óng ®¾n vµ l©u dµi vÒ ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, thÓ chÊt, thÈm mü vµ kü n¨ng c¬ b¶n ®Ó häc sinh tiÕp tôc häc lªn trung häc c¬ së. Trong c¸c m«n häc ë bËc tiÓu häc m«n to¸n chiÕm mét vÞ trÝ rÊt quan träng, gióp c¸c em chiÕm lÜnh ®îc tri thøc, ph¸t triÓn trÝ th«ng minh, n¨ng lùc t duy, s¸ng t¹o l«gÝc.Gãp
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 1
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
phÇn quan träng vµo sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch cho häc sinh.
Do ®ã viÖc quan t©m, båi dìng n¨ng lùc häc to¸n vµ gi¶i c¸c bµi to¸n cho häc sinh lµ viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®îc. LÝ luËn d¹y häc m«n to¸n chØ râ: D¹y häc c¸c bé m«n to¸n bao gåm d¹y häc lÝ thuyÕt vµ d¹y häc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n. D¹y häc lÝ thuyÕt to¸n ë tiÓu häc lµ d¹y häc h×nh thµnh c¸c kh¸i niÖm , c¸c quy t¾c….D¹y häc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n lµ tæ chøc híng dÉn cho häc sinh gi¶i c¸c bµi tËp to¸n. NÕu nh d¹y häc lÝ thuyÕt lµ truyÒn thô, cung cÊp tri thøc th× d¹y häc gi¶i c¸c bµi tËp to¸n lµ còng cè, kh¾c s©u c¸c kiÕn thøc ®ã cho häc sinh.
Trong trêng TiÓu häc, viÖc d¹y c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè lµ mét néi dung khã vµ dÔ m¾c ph¶i sai lÇm ®èi víi häc sinh tiÓu häc. Néi dung nµy lµ c¬ së ®Ó häc tû lÖ phÇn tr¨m, phÇn ph©n thøc, sè thËp ph©n ë c¸c líp trªn, nhng l¹i lµ phÇn mµ häc sinh hay m¾c ph¶i sai lÇm khi gi¶i bµi tËp, dÉn ®Õn kÕt qu¶ häc tËp m«n to¸n cßn h¹n chÕ.
§©y lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt mµ nhiÒu gi¸o viªn vµ häc sinh tr¨n trë. VÉn ®Ò nµy ®· ®îc mét sè t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn song vÉn cha ®¹t kÕt qu¶ cao. ®Ó gãp phÇn gióp häc sinh tiÓu häc nhËn ra vµ kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm thêng m¾c ph¶i, gióp c¸c em kh¾c s©u kiÕn thøc, kü n¨ng c¬ b¶n trong viÖc lµm c¸c bµi tËp to¸n víi bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë líp 4 gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc nãi chung, hiÖu qu¶ d¹y häc vÒ ph©n sè vµ c¸c phÐp tÝnhvÒ ph©n sè ë tiÓu häc. V× nh÷ng lÝ do trªn ®©y mµ t«i ®· chän ®Ò tµi: “D¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4” .
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 2
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
III. Môc ®Ých nghiªn cøu.Nghiªn cøu vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc vÒ ph©n
sèvµ c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë tiÓu häc. §Æc biÖt lµ häc sinh líp 4 theo néi dung ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa míi ®îc phæ biÕn réng r·i trong c¶ níc. Víi môc ®Ých lµ chØ ra vµ ph©n tÝch nh÷ng sai lÇm khi thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè cña häc sinh tiÓu häc.
§Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm khi d¹y ch¬ng ph©n sè vµ c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc to¸n ë líp 4 nãi riªng vµ ë c¸c tr-êng TiÓu häc nãi chung. 1. NhiÖm vô nghiªn cøu.
+ Nªu vµ ph©n tÝch mét sè sai lÇm mµ häc sinh thêng m¾c ph¶i khi lµm c¸c bµi to¸n víi c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë líp 4.
+ §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm ®ã.2. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu.
§èi tîng nghiªn cøu.Häc sinh khèi 4 ë trêng TiÓu häc.
Ph¹m vi nghiªn cøu.D¹y häc vÒ ph©n sè vµ c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
Trêng TiÓu Trng V¬ng3. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lÝ luËn.Ph¬ng ph¸p quan s¸t ®iÒu tra.Ph¬ng ph¸p tæng kÕt kinh nhgiÖm.Ph¬ng ph¸p xö lÝ thèng kª c¸c tµi liÖu.4. Gi¶ thuyÕt khoa häc.
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 3
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4NÕu thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p s ph¹m th× cã thÓ h×nh
thµnh, ph¸t triÓn vµ båi dìng n¨ng lùc, kü n¨ng gi¶i c¸c bµi to¸n cho häc sinh häc tèt m«n to¸n trong giai ®o¹n ®æi míi néi dung, ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa hiÖn hµnh. Ph¸t triÓn ®îc kh¶ n¨ng t duy ®Ó häc sinh thùc hiÖn lµm c¸c bµi to¸n víi c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè líp 4 ë c¸c trêng tiÓu häc.
B.Néi dung nghiªn cøu
Ch¬ng I
Mét sè vÉn ®Ò liªn quan ®Õn ®Ò tµi
1.1 C¸c kh¸i niÖm liªn quan ®Õn ®Ò tµi.Ph©n sè vµ c¸c phÐp tÝnh liªn quan ®Õn ph©n sè thùc
chÊt lµ qu¸ tr×nh më réng vµ n©ng cao cña c¸c phÐp tÝnh sè tù nhiªn. Trong qu¸ tr×nh d¹y häc viÖc x©y dùng c¸c kh¸i niÖm vÒ ph©n sè lµ rÊt quan träng trong viÖc d¹y häc bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè.
* Kh¸i niÖm ph©n sè: ( Cã hai c¸ch h×nh thµnh.)+ Dùa trªn c¸c kh¸i niÖm c¸c ph©n sè b»ng nhau cña mét
®¬n vÞ trªn c¬ së ho¹t déng ®èi víi viÖc ®o mét ®¹i lîng nµo ®ã.
+ H×nh thµnh kh¸i niÖm nh lµ mét lo¹i sè ®Ó ghi l¹i kÕt qu¶ cña mét phÐp chia mét sè tù nhiªn cho mét sè tù nhiªn kh¸c kh«ng vµ cã d.
Nh vËy: Ph©n sè lµ mét c¸ch biÓu diÖn cña mét phÐp ®o , phÐp chia cã d cña hai sè tù nhiªn.
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 4
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4+ Ph©n sè b»ng nhau: C¸c ph©n sè ®îc biÓu diÔn cïng
mét ®iÓm trªn tia sè lµ c¸c nh©n sè b»ng nhau.+ Ph©n sè ®Æc biÖt: Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c
ph©n sè sù më réng tËp sè tù nhiªn ®Òu ®îc coi lµ mét ph©n sè ( Hay mçi sè tù nhiªn cã thÓ coi lµ ph©n sè ®Æc biÖt mµ mÉu sè lµ 1)
+ Rót gän ph©n sè: Lµ c¸ch ®a vÒ mét ph©n sè ®¹i diÖn.+ Quy ®ång c¸c ph©n sè: lµ c¸ch t×m ph©n sè míi b»ng
ph©n sè ®¹i diÖn.ViÖc quy ®ång, rót gän ph©n sè thùc chÊt lµ tiÒn ®Ò ®Ó
®a vÒ c¸ch so s¸nh c¸c ph©n sè ( hay thø tù s¾p xÕp c¸c ph©n sè )
+ So s¸nh c¸c ph©n sè: So s¸nh ph©n sè víi 1, cïng mÉu sè, kh¸c mÉu sè. H×nh thµnh c¸c bíc cÇn thùc hiÖn ®Ó so s¸nh c¸c yÕu tè, ngoµi ra tõ c¸ch ®ã cã thÓ coi c¸ch so s¸nh b»ng viÖc chuyÓn vÒ c¸c ph©n sè cã c¸c tö sè b»ng nhau ( gäi lµ quy ®ång tö sè ) ®îc coi lµ hÖ qu¶ cña quy t¾c quy ®ång mÉu sè. Ngoµi ra cßn cã c¸ch kh¸c cã thÓ sö dông mét ph©n sè kh¸c ( ph©n sè trung gian ). Sö dông ph©n sè trung gian (ngÇm c«ng nhËn tÝnh chÊt b¾c cÇu). C¸ch sö dông phÇn bï: dùa trªn nhËn xÐt nÕu sè bÞ trõ kh«ng thay ®æi mµ sè trõ t¨ng lªn hay gi¶m ®i th× hiÖu sè gi¶m ®i hoÆc t¨ng lªn. NhËn xÐt nµy còng ®îc sö dông nh lµ më réng trong phÐp trõ.
VD: So s¸nh: vµ suy ra >
Suy ra : 1- < 1-
ViÖc biÓu diÔn c¸c ph©n sè trªn tia sè ( mÉu sè nhá) . ViÖc so s¸nh c¸c ph©n sè mét mÆt b¶o toµn ®îc tÝnh chÊt
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 5
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
thø tù cña c¸c sè tù nhiªn. Dùa hai sè tù nhiªn liªn tiÕp kh«ng cã mét sè tù nhiªn nµo c¶. TÝnh chÊt rêi r¹c cña sè tù nhiªn ®· ®îc xo¸ sæ gi÷a c¸c ph©n sè cã tÝnh tru mËt ( tÝnh dµy ®Æc) gi÷a hai ph©n sè bao giê còng cã Ýt nhÊt mét ph©n sè
xen gi÷a b»ng c¸ch chØ ra r»ng ph©n sè: < th× <
< §iÒu nµy còng cã thÓ thÊy ®îc th«ng qua h×nh ¶nh trªn
tia sè .1.2. C¬ së lý luËn.Trong c¸c m«n häc ë bËc tiÓu häc, m«n to¸n cã vÞ trÝ rÊt
quan träng. To¸n häc víi t c¸ch lµ mét khoa häc nghiªn cøu mét sè mÆt cña thÕ giíi kh¸ch quan, cã mét hÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n vµ ph¬ng ph¸p nhËn thøc rÊt cÇn thiÕt cho ®êi sèng, sinh ho¹t vµ lao ®éng h»ng ngµy cho mçi c¸ nh©n con ngêi. To¸n häc cã khÈ n¨ng ph¸t triÓn t duy l«gÝc, båi dìng vµ ph¸t triÓn nh÷ng thao t¸c trÝ tuÖ cÇn thiÕt ®Ó nhËn thøc thÕ giíi kh¸ch quan nh: trõu tîng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸, ph©n tÝch tæng hîp ….nã cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc rÌn luyÖn ph¬ng ph¸p suy nghÜ, ph¬ng ph¸p suy luËn. Nã cã nhiÒu t¸c dông trong viÖc ph¸t triÓn trÝ th«ng minh, t duy ®éc lËp, linh ho¹t s¸ng t¹o gãp phÇn vµo gi¸o dôc ý chÝ, ®øc tÝnh cÇn cï, ý thøc vît khã, kh¾c phôc khã kh¨n cña häc sinh tiÓu häc.
V× nhËn thøc cña häc sinh giai ®o¹n nµy, c¶m gi¸c vµ tri gi¸c cña c¸c em ®· ®i vµo nh÷ng c¸i tæng thÓ, trän ven cña sù vËt hiÖn tîng, ®· biÕt suy luËn vµ ph©n tÝch. Nhng tri gi¸c cña c¸c em cßn g¾n liÒn víi hµnh ®éng trùc quan nhiÒu h¬n, tri gi¸c vÒ kh«ng gian trõu tîng cßn h¹n chÕ. Sù ph¸t triÓn t duy, tëng tîng cña c¸c em cßn phï thuéc vµo vËt mÉu, h×nh
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 6
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
mÉu. Qu¸ tr×nh ghi nhí cña c¸c em cßn phï thuéc vµo ®Æc ®iÓm løa tuæi, ghi nhí m¸y mãc cßn chiÕm phÇn nhiÒu so víi ghi nhí l«gÝc. Kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh chó ý cha cao, sù chó ý cña c¸c em thêng híng ra ngoµi vµo hµnh ®éng cô thÓ chø cha cã kh¶ n¨ng híng vµo trong ( vµo t duy ). T duy cña c¸c em cha tho¸t khái tinh cô thÓ cßn mang tÝnh h×nh thøc . H×nh ¶nh cña tîng tîng, t duy ®¬n gi¶n hay thay ®æi. Cuèi bËc tiÓu häc c¸c em biÕt dùa vµo ng«n ng÷ ®Ó x©y dùng h×nh tîng cã tÝnh kh¸i qu¸t h¬n. TrÝ nhí trùc quan h×nh tîng ph¸t triÓn h¬n so víi trÝ nhí tõ ng÷ l«gÝc.
Cuèi bËc tiÓu häc, kh¶ n¨ng t duy cña c¸c em chuyÓn dÇn tõ trùc quan sinh ®éng sang t duy trõu tîng, kh¶ n¨ng ph©n tÝch tæng hîp ®· ®îc diÔn ra trong tri ãc dùa trªn c¸c kh¸i niÖm vµ ng«n ng÷. Trong qu¸ tr×nh d¹y häc, h×nh thµnh dÇn kh¶ n¨ng trõu tîng ho¸ cho c¸c em ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i n¾m ®îc ®Æc ®iÓm t©m lÝ cña c¸c em th× míi cã thÓ d¹y tèt vµ h×nh thµnh kü n¨ng, kü x¶o, ph¸t triÓn t duy vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cho c¸c em, gióp c¸c em ®i vµo cuéc sèng vµ häc lªn c¸c líp trªn mét c¸ch v÷ng ch¾c h¬n.
Dùa vµo ®Æc ®iÓm nhËn thøc cña häc sinh tiÓu häc mµ trong qu¸ tr×nh d¹y häc ph¶i lµm cho nh÷ng tri thøc khoa häc xuÊt hiÖn nh mét ®èi tîng, kÝch thÝch sù tß mß, s¸ng t¹o….cho ho¹t ®éng kh¸m ph¸ cña häc sinh, rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn kh· n¨ng t duy linh ho¹t s¸ng t¹o, kh¶ n¨ng tù ph¸t hiÖn, tù gi¶i quyÕt vÉn ®Ò, kh¶ n¨ng vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµo nh÷ng trêng hîp cã liªn quan vµo ®êi sèng thùc tiÔn cña häc sinh.
1.3. C¬ së thùc tiÔn.
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 7
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4B¾t ®Çu tõ n¨m häc 2005- 2006 ch¬ng ph©n sè vµ c¸c
phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ®îc ®a xuèng d¹y ë líp 4 víi bèn phÐp tÝnh ( PhÐp céng, phÐp trõ, phÐp nh©n, phÐp chia ). §©y lµ mét néi dung t¬ng ®èi khã ®èi víi häc sinh líp 4 c¸c em míi b¾t ®Çu häc kh¸i niÖm vµ ph¶i thùc hµnh lu«n. Theo ch¬ng tr×nh cò thi c¸c em häc c¸c phÐp tÝnh ë líp 5, khi c¸c em ®· häc «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ sè tù nhiªn rÊt kÜ. Ch¬ng “ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè” gåm c¸c néi dung sau:
+ H×nh thµnh kh¸i niÖm vÒ ph©n sè: Häc sinh cÇn n¾m ®îc mçi sè tù nhiªn ®Òu cã thÓ viÕt díi d¹ng ph©n sè cã mÉu sè lµ 1. Sè 1 cã thÓ viÕt díi d¹ng ph©n sè cã tö sè vµ mÉu sè b»ng nhau vµ kh¸c 0.
+ H×nh thµnh kh¸i niÖm vµ c¸c tÝnh chÊt, t¸c dông c¬ b¶n vÒ ph©n sè b»ng nhau, rót gän ph©n sè, quy ®ång mÉu sè c¸c ph©n sè
+ H×nh thµnh quy t¾c so s¸nh hai ph©n sè cïng mÉu sè, kh¸c mÉu sè, so s¸nh ph©n sè víi 1….VËn dông ®Ó s¾p xÕp c¸c ph©n sè theo thø tù tõ bÐ ®Õn lín ( hoÆc tõ lín xuèng bÐ ). T×m phÇn bï cña hai ph©n sè b»ng c¸ch lÊy 1 trõ ®i ph©n sè ®ã råi so s¸nh hai phÇn bï. NÕu phÇn bï nµo lín th× ph©n sè ®ã bÐ vµ ngîc l¹i. Nhng phÇn nµy chØ gióp nh÷ng häc sinh kh¸, giái v× lµm nh thÕ nµy rÊt dÔ nhÇm lÉn.
+ H×nh thµnh quy t¾c phÐp céng, phÐp trõ, phÐp nh©n, phÐp chia hai ph©n sè, kÕt hîp gi¶i c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè vµ c¸c d¹ng to¸n cã liªn quan ®Õn néi dung ®¹i lîng, ®o ®¹i lîng, c¸c yÕu tè ®¹i sè, h×nh häc…§©y lµ néi dung mµ häc sinh thêng m¾c sai lÇm trong khi thùc hµnh luyÖn tËp.
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 8
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4Nh vËy ®Ó häc sinh cã ®îc nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng vÒ
ph©n sè vµ vËn dông vµo gi¶i c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè lµ rÊt quan träng. VÞ trÝ cña viÖc d¹y häc gi¶i to¸n l¹i cµng quan träng h¬n. D¹y häc gi¶i to¸n vÒ bèn phÐp tÝnh cña ph©n sè lµ vÊn ®Ò cã tÝnh hai mÆt :
Mét lµ: Do yªu cÇu cña bé m«n to¸n ë tiÓu häc, do ®ßi hái thùc tiÔn cuéc sèng vµ lao ®éng s¶n xuÊt.
Hai lµ: C¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè lµ vÊn ®Ò míi vµ t¬ng ®èi khã ®èi víi häc sinh tiÓu häc.
Trong thùc tÕ d¹y häc bé m«n to¸n ë tiÓu häc ®· béc lé nhiÒu bÊt cËp. Néi dung d¹y häc gi¶i bµi tËp to¸n vÒ ph©n sè cßn rÊt thÊp so víi viÖc d¹y häc c¸c néi dung to¸n häc kh¸c ®-îc ®Ò cËp ®Õn trong néi dung, ch¬ng tr×nh tiÓu häc míi ®ang hiÖn hµnh. Do ®ã t«i m¹nh d¹n ®a ra mét sè nguyªn nh©n, thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng vÉn ®Ò ®îc nªu trªn.
Ch ¬ng II
Nguyªn nh©n, thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
CÊu tróc néi dung, ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa míi cña tiÓu häc nãi chung, cña líp 4 nãi riªng cã nh÷ng thay ®æi so víi néi dung, ch¬ng tr×nh cò. §èi víi m«n to¸n líp 4 hiÖn nay
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 9
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
th× ch¬ng “ Ph©n sè- C¸c phÐp tÝnh vÒ ph©n sè” ®· ®-îc ®a vµo d¹y mét c¸ch ®Çy ®ñ. §©y lµ mét néi dung khã ®èi víi gi¸o viªn vµ häc sinh. Tríc khi häc phÇn nµy c¸c em ®· ®îc häc vÒ dÊu hiÖu chia hÕt cho 2,5,3 vµ 9. Nhng ®Õn ch-¬ng “ Ph©n sè” víi c¸c tÝnh chÊt vµ c¸c phÐp to¸n cña “ ph©n sè”. §Æc biÖt lµ vËn dông c¸c phÐp to¸n ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè, c¸c bµi to¸n cã lêi v¨n liªn quan ®Õn ph©n sè häc sinh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Sau khi nghiªn cøu ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n to¸n ë bËc tiÓu häc, ®Æc biÖt lµ phÇn d¹y häc ch¬ng “ Ph©n sè” . Qua th¨m dß ý kiÕn cña gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y, qua ®iÒu tra, kh¶o s¸t vµ qua kinh nghiÖm nh÷ng n¨m gi¶ng d¹y t«i nhËn thÊy r»ng: Sau khi h×nh thµnh quy t¾c ®èi víi mçi phÐp tÝnh ( ë phÇn lý thuyªt ) c¸c em ®Òu vËn dông tèt. Nhng khi häc ®Õn c¸c phÐp tÝnh vÒ sau c¸c em rÊt dÔ nhÇm lÉn sang phÐp tÝnh tríc míi häc vµ nh÷ng sai lÇm nµy trë nªn phæ biÕn ë nhiÒu häc sinh. Trªn c¬ së t×m hiÓu nhng nguyªn nh©n dÉn ®Õn sai lÇm, t«i ®· ®a ra mét sè biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm ®ã, nh»m n©ng cao chÊt lîng d¹y häc nãi chung, d¹y häc bé m«n to¸n vµ kiÕn thøc vÒ ch¬ng “ Ph©n Sè” nãi riªng ®¹t hiÖu qu¶ cao.
1.1 Mét sè sai lÇm khi thùc hiÖn bèn phÐp tÝnh 1.2. ViÖc so s¸nh ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn.Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn viÖc so s¸nh c¸c em th¬ng
m¾c mét sè lçi c¬ b¶n sau: VD : So s¸nh:
a) vµ Häc sinh lµm sai lµ : < Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 10
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4b) 1 vµ Häc sinh thêng lµm : 1 >
c) 1 vµ Häc sinh lµm sai lµ : 1 >
d) vµ : Häc sinh thêng quy ®ång råi míi so s¸nh rÊt
l©u vµ dÉn ®Õn ®îc mét ph©n sè míi rÊt lín, thËm chÝ cßn quy ®ång sai.
* Nguyªn nh©n:-Do c¸c em chñ quan cø thÊy ph©n sè nµo cã c¸c ch÷ sè
lín lµ c¸c em cho r»ng ph©n sè ®ã lín h¬n.- §èi víi sè tù nhiªn ( ®¹i diÖn lµ sè 1) c¸c em m¸y mãc
kh«ng chó ý ®Õn tù sè vµ mÉu sè cña ph©n sè. ( Tö sè lín h¬n mÉu sè th× ph©n sè lín h¬n 1 vµ ngîc l¹i)
- C¸c em cha n¾m ®îc nh÷ng ph©n sè mµ c¸c tö sè b»ng nhau th× so s¸nh c¸c mÉu sè.
* BiÖn ph¸p kh¾c phôc:- Trong khi d¹y häc gi¸o viªn cÇn nhÊn m¹nh cho c¸c em
thÊy ®îc tÊt c¶ c¸c sè tù nhiªn ®Òu cã thÓ viÕt vÒ d¹ng ph©n sè. §Æc biÖt sè 1th× ta ®a vÒ ph©n sè cã mÉu sè vµ tö sè b»ng nhau vµ kh¸c 0.
- Gi¸o viªn cÇn chØ râ muèn so s¸nh ®îc hai ph©n sè th× ph¶i quy ®ång råi míi so s¸nh hai hai ph©n sè míi quy ®ång tõ ®ã kÕt luËn ph©n sè lín ph©n sè bÐ ( hoÆc ®i t×m ph©n bï cña ph©n sè ®ã tuy nhiªn ®èi víi c¸ch nµy gi¸o viªn kh«ng nªn d¹y cho tÊt c¶ c¸c ®èi tîng häc sinh. Lu ý: ph©n sè nµo céng phÇn bï bÐ th× ph©n sè ®ã lín vµ ngîc l¹i)
- Gi¸o viªn cÇn cho häc sinh n¾m ch¾c lu ý: Ph©n sè cã tö sè bÐ h¬n mÉu sè th× ph©n sè ®ã bÐ h¬n 1 vµ ngîc l¹i.
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 11
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4- §èi víi c¸c ph©n sè cã tö sè b»ng nhau th× c¸c em so
s¸nh c¸c mÉu sè: mÉu sè ph©n sè nµo lín th× ph©n sè ®ã bÐ vµ ngîc l¹i.
Cô thÓ c¸c phÐp tÝnh ®óng:
a) vµ Quy ®ång mÉu sè c¸c ph©n sè: = =
V× > nªn > = =
b) 1 vµ V× :Tö sè 3 bÐ h¬n mÉu sè 4 nªn 1 >
c) 1 vµ V× : Tö sè 5 lín h¬n mÉu sè 4 nªn 1 <
d) vµ : V× tö sè hai ph©n sè b»ng nhau ( 7=7 ) mµ
mÉu sè ph©n sè thø nhÊt lín h¬n mÉu sè ph©n sè thø hai ( 9
> 8 ) nªn <
Nh vËy : ViÖc so s¸nh ph©n sè gãp phÇn quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh cña ph©n sè. Do vËy cÇn lµm cho c¸c em n¾m ch¾c phÇn nµy ®Ó c¸c em thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh sau tèt h¬n.
1.3 PhÐp céng ®èi víi ph©n sè, sè tù nhiªn vµ ngîc l¹i.
VD: TÝnh
a) + Häc sinh thêng lµm sai: + =
b) + Häc sinh thêng lµm sai: + = = =
hoÆc + = + =
c) 5+ Häc sinh thêng lµm sai: 5 + = + = =
hoÆc 5 + = =
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 12
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4Víi nh÷ng kÕt qu¶ cña c¸c vÝ dô trªn häc sinh lµm ®Òu
sai. Do häc sinh n¾m kiÕn thøc bµi häc cha tèt hoÆc do nhÇm lÉn c¸c phÐp tÝnh trong ph©n sè. Sau khi häc xong mét phÐp tÝnh c¸c em ®Òu thùc hiÖn tèt, song sau khi häc xong 4 phÐp tÝnh th× kiÕn thøc cña c¸c em rÊt dÔ nhÇm lÉn.
* Nguyªn nh©n :* Trong vÝ dô a vµ b: Do c¸c em cha n¾m ch¾c ®îc quy
t¾c céng hai ph©n sè cïng mÉu sè vµ kh¸c mÉu sè. C¸c em ®· nhÇm lÉn víi phÐp nh©n hai ph©n sè . §Æc biÖt víi ph©n sè kh¸c mÉu sè c¸c em ®· ®a vÒ ph©n sè cïng mÉu sè råi tiÕp dÉn ®Õn sai lÇm nh vÝ dô 1.
* Trong vÝ dô c: Häc sinh m¾c ph¶i sau khi häc xong bµi nh©n hai ph©n sè. Do häc sinh kh«ng n¾m v÷ng chó ý ( Mäi sè tù nhiªn ®Òu cã thÓ viÕt díi d¹ng cã mÉu sè kh¸c 0). Tõ ®ã häc sinh kh«ng vËn dông ®îc quy t¾c céng hai ph©n sè. V× vËy häc sinh kh«ng chuyÓn ®æi sè tù nhiªn vÒ ph©n sè ®Ó tÝnh. * BiÖn ph¸p kh¾c phôc
- Trong khi day häc bµi míi, gi¸o viªn cÇn chó ý kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n. Yªu cÇu häc sinh n¾m ch¾c quy t¸c, hiÓu b¶n chÊt quy t¾c céng hai ph©n sè cïng mÉu sè vµ kh¸c mÉu sè.
- RÌn kü n¨ng gi¶i bµi tËp qua viÖc chó ý ®a ra nh÷ng “ bÉy” sai lÇm mµ häc sinh thêng m¾c ph¶i. Cho häc sinh thùc hiÖn sau ®ã gi¸o viªn ph©n tÝch kü nguyªn nh©n sai lÇm cña c¸c em ®Ó kÞp thêi uèn n¾n, s÷a ch÷a.
- RÌn kü n¨ng nhí quy t¾c bµy c¸ch cho häc sinh th«ng qua vÝ dô ®Ó tr×nh bµy quy t¾c, tr¸nh t×nh tr¹ng nhí m¸y mãc cña c¸c em.
+ C¸ch gi¶i :
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 13
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4ë vÝ dô a : + = ( Céng tö sè víi tö sè mÉu sè gi÷
nguyªn )ë vÝ dô b: Cã thÓ gi¶i mét trong hai c¸ch.
C¸ch 1: + = + = ( Quy ®ång mÉu sè c¸c
ph©n sè )
Sau ®ã rót gän =
VËy : + =
C¸ch 2: + v× 16: 8=2 nªn = Do ®ã + = +
=
Gi¸o viªn cÇn lu ý cho häc sinh c¸ch gi¶i 2: NÕu hai mÉu sè cña hai ph©n sè chia hÕt cho nhau ta chØ viÖc quy ®ång mÉu sè ph©n sè bÐ víi mÉu sè chung lµ mÉu sè cña ph©n sè lín.
§èi víi vÝ dô c vµ :Trong khi d¹y phÇn lÝ thuyÕt, gi¸o viªn chó ý kh¾c s©u
phÇn chó ý céng hai ph©n sè ë s¸ch gi¸o khoa cho häc sinh. ChØ ra chç sai vµ kÞp thêi uèn n¾n, ¸p dông lµm bµi tËp t-¬ng tù.
Víi vÝ dô c: Ta viÕt sè tù nhiªn thµnh ph©n sè cã mÉu sè
b»ng mÉu sè cña ph©n sè ®· cho. ( 5 = ) do ®ã : 5+ =
+ = ®æi =5
Tõ ®ã ta cã thÓ viÕt : 5 + =5 ( ®èi víi ph©n sè bÐ h¬n
1)
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 14
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4Nh vËy trong phÐp céng gi¸o viªn cÇn chó ý cho häc sinh
n¾m v÷ng quy t¾c céng ph©n sè, c¸ch chuyÓn ®æi sè tù nhiªn vÒ ph©n sè sau ®è thùc hiÖn c«ng hai ph©n sè nh ®· hoc ë vÝ dô 1 vµ 2.Khi hs ®· thuÇn thôc vÒ céng p/s gi¸o viªn cho thªm bµi tËp n©ng cao dÇn cho ®èi tîng hs giái b»ng c¸c bµi tËp khã h¬n ®Ó rÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch ,tæng hîp, gi¶i to¸n cho HS .VD :TÝnh nhanh .
A= .
§Ó lµm ®îc d¹ng nµy GV cho HS nhËn d¹ng ®îc quy luËt cña mÉu sè .(Quy luËt cña mÉu sè lµ tÝch cña 2sè tù nhiªn liªn tiÕp theo thø tù t¨ng dÇn )
Tõ ®ã HS hiÓu ®îc c¸c ph©n sè cha biÕt cña biÓu thøc mµ ngêi ta cha viÕt Nh vËy A viÕt ®Çy ®ñ sÏ lµ :
A= .
Tõ ®ã HS n¾m ®îc c¸ch gi¶i th«ng qua bµi häc vµ c¸c VD .S au khi gi¶i GV cho HS nh¾c l¹i c¸ch gi¶i cña c¸c d¹ng nµy lµ :
-Ph©n tÝch t×m ra quy luËt cña d·y sè ,tõ ®ã t×m ra c¸c ph©n sè cha cã trong biÓu thøc .Nh vËy míi tÝnh nhanh ®îc gi¸ trÞ cña biÓu thøc .
1.4 PhÐp trõ ph©n sè ®èi víi ph©n sè, sè tù nhiªn vµ ngîc l¹i.
§èi víi phÐp trõ c¸c em thêng m¾c sai lÇm nh phÐp céng, ngoµi ra c¸c em cßn m¾c ph¶i mét sè sai lÇm nh sau:
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 15
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4VD1: - Mét sè häc sinh lµm : - = = = 0 ; Mét
sè th× cho r¨ng phÐp tÝnh kh«ng thùc hiÖn ®îc v× : <
VD2: 2 - Mét sè häc sinh lµm: 2 - = - kh«ng
thùc hiÖn ®îc v×: <
* Nguyªn nh©n* Do c¸c em kh«ng n¾m v÷ng biÖn ph¸p so s¸nh hai ph©n
sè, quy t¾c trõ hai ph©n sè, c¸ch chuyÓn sè tù nhiªn vÒ ph©n sè .
* Do thñ thuËt tÝnh to¸n cña c¸c em cha thËt chu ®¸o, c¸c em cßn cÈu th¶ trong tinh to¸n.
* BiÖn ph¸p kh¾c phôc.- §èi víi vÝ dô 1 vµ 2: Yªu cÇu häc sinh n¾m v÷ng quy t¾c
tr hai ph©n sè §ång thêi chØ ra chç sai lÇm cho häc sinh thÊy, råi cho c¸c em lµm c¸c bµi tËp t¬ng tù.
+ Híng dÉn VD1: - Quy ®ång mÉu sè c¸c ph©n sè
= =
= =
VËy: - = - = =
Víi vÝ dô nµy cÇn t×m mÉu sè chung nhá nhÊt :Tøc lµ ®i tim mét sè nhá nhÊt mµ chia hÕt cho c¶ 4 vµ 6 sè ®ã lµ 12.
Ta cã: 12 : 4 = 3 nªn = =
12 : 6 = 2 nªn = =
Do ®ã: - = - =
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 16
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4+ §èi víi vÝ dô 2: Do c¸c em cha n¾m v÷ng c¸ch chuyÓn
sè tù nhiªn vÒ ph©n sè ( vÝ dô: 2 = = =… ) chän ph©n sè
nµo cã cïng mÉu sè víi ph©n sè ®· cho. §èi víi phÐp trõ ph©n sè cho sè tù nhiªn còng vËy.Trong trêng hîp nµy: 2 -
= - =
Nh vËy ®èi víi phÐp trõ cÇn híng dÉn cho häc sinh n¾m v÷ng c¸ch so s¸nh hai ph©n sè ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn ( Sè bÞ trõ < Sè trõ ). §Æc biÖt c¸c bµi to¸n cã lêi v¨n. Khi häc xong phÐp céng vµ phÐp tr thi híng dÉn c¸c em sö dông ph¬ng ph¸p thö l¹i ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶ bµi lµm.
(VD: - = Thö l¹i : + = Th× la kÕt qu¶ ®óng)
1.4 Nh©n ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn vµ ngîc l¹i.
Víi phÐp nh©n th× c¸c em Ýt m¾c sai lÇm song cã mét sè d¹ng ®Æc biÖtvµ mét sè Ýt häc sinh m¾c ph¶i.
VD1: TÝnh ; x cã häc sinh lµm : x = ( nhÇm víi
phÐp céng )
VD2: TÝnh; 3 x ( nh©n sè tù nhiªn víi ph©n sè vµ ngîc
l¹i)
Cã häc sinh lµm: 3 x = hoÆc 3 x = x =
=
* Nguyªn nh©n :
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 17
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4- Sù sai lÇm thêng r¬i vµo tiÕt luyÖn tËp. Do häc sinh
n¾m quy t¾c nh©n ph©n sè cha thËt ch¾c ®· nhÇm sang phÐp céng hai ph©n sè cïng mÉu sè.
- Trong vÝ dô 2 ngoµi viÖc kh«ng n¾m ®îc quy t¾c nh©n th× c¸c em cßn kh«ng n¾m ®íc sè tù nhiªn lµ ph©n sè ®Æc biÖt cã mÉu sè lµ 1. Mét sè em th× nhÇm phÐp nh©n víi phÐp chia.
* BiÖn ph¸p kh¾c phôc:- Tríc khi lµm phÇn bµi tËp ( luyÖn tËp) Yªu cÇu häc sinh
nh¾c l¹i quy t¾c vµ mét sè chó ý trong s¸ch gi¸o khoa cã liªn quan ®Õn kiÕn thøc bµi häc.
- Trong khi thùc hµnh mÉu gi¸o viªn cÇn thùc hiÖn tõng bíc mét râ rµng, cô thÓ kh«ng thÓ lµm ®¬n gi¶n ( lµm t¾t ). §Ó khi thùc hiÖn nh÷ng häc sinh yÕu n¾m ®îc c¸ch lµm. Yªu cÇu häc sinh ph©n biÖt râ phÇn chó ý cña phÐp céng sè tù nhiªn víi ph©n sè, quy t¾c nh©n ph©n sè …Gi¸o viªn cÇn chØ râ b¶n chÊt cña tõng quy t¾c ®èi víi mçi phÐp tÝnh ®ång thêi chØ râ sai lÇm cho c¸c em kh¾c phôc vµ tr¸nh nh÷ng sai lÇm ®ã.
+ H íng dÉn häc sinh kh¾c phôc:
Trong vÝ dô 1: x = = ( nh©n tö sè víi tö sè,
mÉu sè víi mÉu sè )
Víi vÝ dô 2: 3 x ( v× 3 = ) nªn 3 x = x =
HoÆc 3 x = x = =
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 18
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4( §èi víi nh©n sè tù nhiªn víi ph©n sè hoÆc ngîc l¹i th× ta
chØ viÖc nh©n sè tù nhiªn víi tö sè cña ph©n sè gi÷ nguyªn mÉu sè )
1.5. PhÐp chia ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn.Víi phÐp chia thi c¸c em dÔ sai lÇm gi÷a phÐp nh©n vµ
phÐp chia, ®Õn phÇn nµy c¸c em lóng tóng kh«ng biÕt lµm nh thÕ nµo.
VD1: TÝnh; : Häc sinh lµm sai: : = =
: = =
VD2: TÝnh; : 2 Häc sinh lµm sai: : 2 = =
* Nguyªn nh©n.- PhÐp chia hai ph©n sè khã h¬n c¸c phÐp tÝnh ®· häc tr-
íc ®ã v× nã võa ¸p dông quy t¾c chia võa ph¶i vËn dông kiÕn thøc cña phÐp nh©n hai ph©n sè ®· häc, ®Æc biÖt lµ viÖc ®¶o ngîc ph©n sè thø hai.
- C¸c em sai lÇm do kh«ng n¾m ®îc quy t¾c nh©n, chia ph©n sè do ®ã nhÇm lÉn gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp chia. Tõ ®ã ®èi víi sè tù nhiªn còng gÆp sù sai lÇm t¬ng tù.
* BiÖn ph¸p kh¾c phôc.- §èi víi vÝ dô 1: Yªu cÇu c¸c em cÇn ph©n biÖt râ quy t¾c
nh©n vµ chia. Gi¸o viªn cÇn chØ râ chç sai lÇm, khi lµm mÉu cÇn lµm ®ñ c¸c bíc kh«ng nªn lµm t¾t ..
Cô thÓ: : = x = = ( nh©n ph©n sè
thø hai ®¶o ngîc)Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 19
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4- §èi víi vÝ dô thø 2: Gi¸o viªn l¹i ph¶i kh¾c s©u mét lÇn
n÷a ( sè tù nhiªn lµ ph©n sè ®Æc biÖt )sau ®ã híng dÉn c¸ch lµm:
HoÆc: : 2 = : = x = hay : 2 =
= ( Chia ph©n sè cho sè tù nhiªn ta
chØ viÖc gi÷ nguyªn tö sè vµ lÊy mÉu sè nh©n víi sè tù nhiªn ®ã)
Ngoµi viÖc thùc hiªn ®óng ra th× gi¸o viªn cÇn híng dÉn c¸c em dïng phÐp thö l¹i ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶ cña m×nh ®·
thùc hiÖn b»ng c¸c phÐp tÝnh tríc ®· häc. ( VD: : 2 =
Thö l¹i x 2 = = Th× kÕt qu¶ lµm ®óng )
* Mét sè lu ý khi d¹y bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè. Sau khi d¹y xong bèn phÐp tÝnh ®èi víi ph©n sè vµ qua
c¸c vÝ dô sai lÇm cô thÓ cña häc sinh gi¸o viªn cÇn lu ý: + Gi¸o viªn cÇn ®a ra c¸c vÝ dô, c¸c bµi tËp tæng qu¸t, sù
dông biÖn ph¸p tr¾c nghiÖm ®Ó c¸c em hiÓu râ h¬n vÒ b¶n chÊt cña bèn phÐp tinh mµ c¸c em ®· häc.
+ Sau khi häc phÐp trõ vµ phÐp chia gi¸o viªn híng dÉn c¸c em dïng phÐp thö l¹i ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶.
+ khi d¹y thùc hiÖn gi¸o viªn cÇn thùc hiªn ®óng c¸c bíc cña bµi to¸n ®Ó c¸c em häc yÕu cã thÓ thùc hiÖn ®îc.
Ngoµi ra sau khi häc xong bèn phÐp tÝnh gi¸o viªn dung biÖn ph¸p tr¾c nghiÖm tæng qu¸t ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶ cña c¸c em.
VD: cho ; ; (víi b # 0 ; d # 0 )
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 20
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4H·y ®¸nh dÊu ( x ) vµo nh÷ng phÐp tÝnh ®óng.
+ = + =
+ = + + =
- = - - =
- = - =
x = x =
: = x = : = =
: = : =
a x = : d =
§¸p ¸n ®óng lµ
+ = + =
+ = + + =
- = - - =
- = - =
x = x =
: = x = : = =
: = : =
a x = : d =
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 21
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4Qua vÝ dô nµy nÕu häc sinh ®¸nh dÊu sai ë phÐp tÝnh
nµo chøng tá häc sinh cha n¾m v÷ng kiÕn thøc ë phÐp tÝnh ®ã. Qua ®ã gi¸o viªn thÊy ®îc lçi c¬ b¶n cña häc sinh líp m×nh ®Ó kh¾c phôc. ChØ râ tõng thµnh phÇn cña phÐp to¸n, phÐp tÝnh cho c¸c em thÊy ®îc sai lÇm vµ híng s÷a ch÷a.
KÕt luËn:
Trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y cña ngêi gi¸o viªn th× vÊn ®Ò n©ng cao chÊt lîng d¹y häc nãi chung vµ chÊt lîng cña häc sinh lµ vÊn ®Ò ai còng mong muèn. Song ®Ó lµm ®îc ®iÒu nµy ®ßi hái c¸ nh©n gi¸o viªn ph¶i phÊn ®Êu hÕt minh cho viÖc d¹y häc. Trong c«ng t¸c qu¶n lý ngêi c¸n bé qu¶n lÝ cÇn chó träng vµo kh©u so¹n bµi cña gi¸o viªn. ChØ ®¹o viÖc so¹n bµi sao cho tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cho häc sinh lµ chñ yÕu, gi¸o viªn chØ ®ãng vai trß híng dÉn, träng tµi khoa häc cho c¸c em kiÓm chøng kÕt qu¶ cña m×nh. Víi vai trß nh thÕ nªn tr×nh ®é lµ kh©u then chèt trong trong c«ng t¸c so¹n bµi lªn líp. Khi lËp kÕ ho¹ch bµi häc ngêi gi¸o viªn ph¶i dù ®o¸n tríc ®îc nh÷ng t×nh huèng cã thÓ xÈy ra trong qu¸ tr×nh lªn líp. Ph¶i x©y dùng cho m×nh kÕ ho¹ch, hÖ thèng ph¬ng ph¸p thÝch hîp vµ nh÷ng ph¬ng ph¸p thay thÕ hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm dï lµ rÊt nhá. §Æc biÖt lµ trong qu¸ tr×nh d¹y häc ngêi gi¸o viªn cÇn ph¶i thùc hiÖn thø tù c¸c bíc trong mét bµi gi¶i kh«ng ®îc lµm t¾t mét bíc nµo dï lµ rÊt nhá. Víi c¸ch nµy sÏ g©y nhµm ch¸n cho häc sinh kh¸ giái nh-ng l¹i lµ c¸ch gióp häc sinh yÕu häc tèt h¬n. §Ó kh¾c phôc sù nhµm ch¸n cho häc sinh kh¸, giái gi¸o viªn cÇn ®a ra c¸c
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 22
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
t×nh huèng mang tÝnh tim tßi vµ mang tÝnh s¸ng t¹o ®Ó ®èi tîng nµy ph¶i suy nghÜ, t×m c¸ch gi¶i quyÕt.
Qua viÖc nghiªn cøu lÝ luËn d¹y häc vµ thùc nghiÖm s ph¹m, ®Ò tµi ®· gãp phÇn kh¾c phôc ®îc mét sè sai lÇm sau:
- §èi víi b¶n th©n: ViÖc nghiªn cøu bµi tËp khoa häc nµy ®· gióp t«i n¾m v÷ng h¬n kiÕn thøc vÒ ph©n sè, nh»m phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y sau nµy tr¸nh ®îc nh÷ng sai lÇm kh«ng ®¸ng cã. §ßi hái c¸ nh©n ph¶i tù häc ®Ó ®¸p øng sù ®ßi hái cña häc sinh vµ lùa chän ph¬ng ph¸p hîp lý cho tõng ho¹t ®éng, tõng néi dung bµi, tõng ®èi tîng häc sinh. CÇn nghiªn cøu kü c¸c bµi tËp SGK ®Ó gi¶ng d¹y cho phï hîp víi tr×nh ®é häc sinh líp m×nh gi¶ng d¹y ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh.
- §èi víi häc sinh c¸c em kh¾c phôc ®îc nh÷ng sai lÇm dï lµ rÊt nhá, gióp c¸c em cã tÝnh tØ mØ, nghiªm tóc, cã tÝnh kû luËt cao trong häc tËp. H×nh thµnh nh©n c¸ch, gãp phÇn ®µo t¹o con ngêi ViÖt Nam trong thêi kú H§H- CNH ®Êt níc tù chñ, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, tù gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò mµ cuéc sèng ®Æt ra.
Qua thùc nghiÖm s ph¹m , víi kÕt qu¶ thùc nghiÖm ®· kiÓm chøng ®îc gi¸ trÞ cña viÖc ph©n tÝch kü nh÷ng sai lÇm cña häc sinh trong d¹y häc gi¶i c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè . Víi häc sinh tiÓu häc m«n to¸n chiÕm vÞ tri rÊt quan träng lµ c¬ së ®Ó häc tËp tèt c¸c m«n häc kh¸c vµ häc to¸n ë c¸c líp trªn. V× vËy mçi gi¸o viªn tiÓu häc cÇn nhËn thøc ®óng ®¾n vÞ trÝ vµ vai trß cña m«n to¸n ®Ó tõ ®ã
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 23
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
t×m ra nh÷ng híng ®i ®óng ®¾n cho m×nh trong viÖc d¹y häc to¸n trong nhµ trêng tiÓu häc.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm trªn ®©y chØ míi tæ chøc thùc nghiÖm ®èi víi d¹y c¸c bµi to¸n bèn phÐp tÝnh vÒ ph©n sè ë häc sinh líp 4 Trêng TiÓu häc Trng V¬ng. Ch¾c ch¾n cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. RÊt mong sù bæ sung ®ãng gãp gióp ®ì cña tæ chuyªn m«n, b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp. Cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Trng V¬ng, ngµy 14 th¸ng 3 n¨m 2009
Ngêi viÕt s¸ng kiÕn
Ng«ThÞ HuÕ
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 24
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4
Môc lôc
Danh môc Më ®Çu
1. Lêi më ®Çu2. Lý do chän ®Ò tµi. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu. 4. §èi tîng nghiªn cøu vµ pham vi nghiªn cøu. 5. NhiÖm vô nghiªn cøu. 6. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 7. Gi¶ thuyÕt khoa häc
Néi dung nghiªn cøuCh ¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Ò tµi.1. Kh¸i niÖm liªn quan. 2. C¬ së lÝ luËn. 3. C¬ së thùc tiÔn.
Ch ¬ng II Nguyªn nh©n thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p.
Mét sè sai lÇm khi thùc hiÖn bèn phÐp tÝnh. a/ So s¸nh ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn vµ ngîc l¹i.b/ PhÐp céng ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn vµ ngîc l¹i.c/ PhÐp trõ ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn vµ ngîc l¹i.d/ PhÐp nh©n ph©n sè víi ph©n sè, sè tù nhiªn vµ ngîc l¹i.
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 25
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hayD¹y häc vÒ ph©n sè - c¸c phÐp tÝnh víi ph©n sè ë líp 4e/ PhÐp chia ph©n sè. víi ph©n sè, sè tù nhiªn vµ ngîc l¹i.
PhÇn kÕt luËn
Ng« ThÞ HuÕ - GV trêng tiÓu häc Trng V¬ng 26