nỘi dung trÌnh bÀy - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/bc1-cd1-mta-2017.pdf · nỘi dung i. 1.1...

32
UỶ BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BAN QUẢN LÝ KHU CÔNG NGHỆ CAO NỘI DUNG TRÌNH BÀY I. CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ: MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG, TÁC ĐỘNG ĐỐI VỚI VIỆT NAM II. HỖ TRỢ VÀ THÚC ĐẨY CHUỖI GIÁ TRỊ GIA TĂNG - ĐỊNH HÌNH CHO CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ CAO CỦA TP. HỒ CHÍ MINH 1 Trình bày: LÊ HOÀI QUỐC

Upload: others

Post on 16-Sep-2019

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

UỶ BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BAN QUẢN LÝ KHU CÔNG NGHỆ CAO

NỘI DUNG TRÌNH BÀY I. CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ: MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG, TÁC ĐỘNG ĐỐI VỚI VIỆT NAM

II. HỖ TRỢ VÀ THÚC ĐẨY CHUỖI GIÁ TRỊ GIA TĂNG - ĐỊNH HÌNH CHO CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ CAO CỦA TP. HỒ CHÍ MINH

1

Trình bày: LÊ HOÀI QUỐC

Page 2: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

NỘI DUNG I

1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN_4) 1.2 Một số tác động tiềm năng của CMCN_4 đến phát triển kinh tế-xã hội Việt Nam Nguồn: 1. https://www.weforum.org/about/the-fourth-industrial-revolution-by-klaus-schwab. 2. Viện Hàn Lâm KHXH Việt Nam, - Trung tâm Phân tích và Dự báo.

2

Page 3: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN_4) • CMCN lần thứ nhất (1784): Cơ khí hóa • CMCN lần thứ hai (1871-1914): Điện khí hóa • CMCN lần thứ ba (1969): Tự động hóa • CMCN lần thứ tư (cuối những năm 2000): Số hóa & Kết nối hệ thống thực và ảo

3

Hình 1: Hình ảnh biểu tượng hóa các cuộc cách mạng công nghiệp Nguồn: Báo cáo nghiên cứu của Sogeti VINT (2016)

Page 4: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

• Giáo sư Klaus Schwab, sáng lập viên kiêm chủ tịch Diễn đàn kinh tế thế giới, người đã cho ra mắt cuốn sách “Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư” trong đó ông mô tả những điểm khác biệt của cuộc cách mạng này so với ba cuộc cách mạng hầu hết dựa trên những tiến bộ công nghệ trước đó.

1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN_4)

Page 5: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Đặc trưng 1: Kết hợp giữa thế giới thực với thế giới ảo và thế giới sinh vật

• Hệ thống/Thế giới thực: giá trị tạo ra gắn với nhà xưởng, máy móc thiết bị, có tỷ trọng trong GDP dần giảm đi./tài sản hữu hình/

• Hệ thống/Thế giới ảo: giá trị được tạo ra trên không gian mạng, có tỷ trọng trong GDP tăng lên nhanh chóng.

⇒ Ranh giới giữa dịch vụ với công nghiệp và nông nghiệp thu hẹp.

5

1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN_4)

Page 6: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Đặc trưng 2: Qui mô và tốc độ phát triển: Chưa có tiền lệ trong lịch sử nhân loại • Qui mô: đột phá công nghệ đồng thời diễn ra trong nhiều lĩnh vực, tương

tác thúc đẩy lẫn nhau – Công nghệ thông tin: dữ liệu lớn, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, – Công nghệ vật liệu, CN nano. Tạo nền tảng thúc đẩy nhiều đột phá công nghệ khác

• Trí tuệ nhân tạo (A.I), người máy; • Internet kết nối vạn vật (IoT); 4C: - Collect, - Connect, - Compute, - Correct; • Công nghệ in 3D (Additive Manufacturing - CN đắp dần), công nghệ sinh học,

công nghệ vật liệu; • Xe tự lái, CN mới trong lưu trữ năng lượng (cho Battery/Accu),…

• Tốc độ: tốc độ phát triển của CMCN_4 là theo cấp số nhân

Để đạt 50 triệu người sử dụng: điện thoại: mất 75 năm; Radio: 38 năm, TV: 13 năm; Internet: 4 năm; Facebook: 3,5 năm.

• Yếu tố tác động: 2 khác biệt lớn so với các cuộc CMCN trước: – Hạ tầng Internet: chia sẻ ý tưởng, nguồn lực thực hiện, thương mại hóa – Các hiệp định tự do hóa mở cửa thị trường

6

Page 7: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Đặc trưng 3: Tác động mạnh mẽ và toàn diện đến thế giới đương đại

– Trong cuộc cách mạng thứ tư, chúng ta sẽ đến với sự kết hợp giữa thế giới thực, thế giới ảo và thế giới sinh vật. Những công nghệ mới này sẽ gây ảnh hưởng to lớn đến mọi luật lệ, mọi nền kinh tế, mọi ngành công nghiệp, đồng thời cũng thách thức ý niệm của chúng ta về vai trò thực sự của con người.(Robotization & A.I)

– Những công nghệ này có tiềm năng kết nối hàng tỷ người trên thế giới (Fb), gia tăng đáng kể hiệu quả hoạt động cho các tổ chức, doanh nghiệp, tái tạo các nguồn tài nguyên thiên nhiên hay thậm chí là khôi phục lại những tổn thất mà các cuộc cách mạng công nghiệp trước gây ra. Có những tác động to lớn về: • Kinh tế, xã hội và môi trường • Tất cả các cấp độ – toàn cầu, khu vực và trong từng quốc gia. • Các tác động mang tính rất tích cực trong dài hạn, song cũng

tạo ra nhiều thách thức điều chỉnh trong ngắn đến trung hạn.

7

Page 8: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Tác động kinh tế

• CMCN_4 đang tạo ra những thách thức liên quan đến những chi phí điều chỉnh trong ngắn đến trung hạn do tác động không đồng đều đến các ngành khác nhau: – có những ngành sẽ tăng trưởng mạnh mẽ – có những ngành sẽ phải thu hẹp đáng kể.

• Trong từng ngành, cũng có sự khác biệt giữa các doanh nghiệp: – tăng trưởng nhanh của nhiều doanh nghiệp tạo ra

những công nghệ mới. – sự thu hẹp, kể cả đào thải của các doanh nghiệp lạc

nhịp về công nghệ (bài học của Intel).

8

Page 9: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

CMCN_4 đang vẽ lại bức tranh về các doanh nghiệp hàng đầu trên thế giới

“Chia tay dầu mỏ, đón chào công nghệ” (Diễn đàn kinh tế thế giới, 8/2016)

9

Page 10: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Tác động môi trường CMCN_4 tác động tích cực trong ngắn hạn và hết sức

tích cực trong trung và dài hạn nhờ: – Các công nghệ tiết kiệm năng lượng, nguyên vật

liệu và thân thiện với môi trường phát triển và có giá giảm đáng kể

– Các công nghệ giám sát môi trường cũng đang phát triển nhanh, được hỗ trợ bởi Internet kết nối vạn vật, giúp thu thập và xử lý thông tin liên tục 24/7 theo thời gian thực

10

Page 11: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Tác động xã hội

• CMCN_4 tác động thông qua kênh việc làm trong trung hạn là điều đáng quan ngại nhất hiện nay do quá trình điều chỉnh không dễ dàng – Nhóm lao động chịu tác động mạnh: lao động giản đơn, ít kỹ năng, dễ bị thay thế bởi người máy (Foxconn, Samsung).

– Nhóm lao động có kỹ năng song gắn với công nghệ cũ hoặc lạc nhịp, và đã có tuổi cũng chịu tác động mạnh (ví dụ trường hợp của Intel).

11

Page 12: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

2. Một số tác động tiềm năng của CMCN_4 đến phát triển KT-XH Việt Nam • Cho đến nay Việt Nam nhờ lợi thế về địa kinh tế (điểm kết nối của

Đông Bắc Á với Đông Nam Á) và nguồn lực lao động tương đối trẻ và dồi dào nên hưởng lợi nhiều từ: – Sự dịch chuyển trung tâm trọng lực kinh tế toàn cầu từ Tây sang

Đông, từ Bắc xuống Nam; – Chiến lược Trung Quốc + 1 của các tập đoàn đa quốc gia

Việt Nam tham gia vào nhiều chuỗi giá trị toàn cầu ở khâu lắp ráp, trở thành một công xưởng mới của nền kinh tế toàn cầu; • Tuy nhiên, tác động của CMCN_4 trong giai đoạn sắp tới có thể sẽ

làm thay đổi những điều trên, do làm suy giảm lợi thế lao động giá rẻ, cũng như lợi thế địa kinh tế do CMCN_4 đưa ngành công nghiệp chế tạo quay trở lại các nước phát triển để gần với thị trường tiêu thụ và các trung tâm nghiên cứu và triển khai.

12

Page 13: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Tác động tiềm năng của CMCN_4 đến quá trình tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng ở Việt Nam

• CMCN_4 và nền kinh tế: Các kênh tác động

13

Page 14: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

CMCN_4: Cơ hội và thách thức đối với Việt Nam Trong tương tác với quá trình toàn cầu hóa, CMCN_4

sẽ có tác động đáng kể đến Việt Nam, tạo ra nhiều cơ hội và thách thức, đặc biệt trong trung hạn đến dài hạn.

• Cơ hội: tương tự như đối với nền kinh tế toàn cầu, CMCN_4 có: – Tác động tích cực đến tăng trưởng dài hạn; – Làm giảm sức ép chi phí đẩy lên lạm phát; – Tiềm năng tác động tích cực đến môi trường.

• Ở cấp độ ngành: – Có những ngành gặp nhiều thách thức – Những ngành khác có thể tận dụng cơ hội

14

Page 15: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

• Thách thức: Trong trung hạn, một số ngành có thể bị tác động tiêu cực, cần có kế hoạch tái cơ cấu phù hợp, đặc biệt tại một số nhóm ngành sau: – Nhóm ngành năng lượng

• Dầu khí: thách thức mang tính dài hạn, không phải là dao động của chu kỳ kinh doanh ngắn hạn. Lý do:

– Kinh tế Trung Quốc “ngốn nhiều năng lượng và tài nguyên thiên nhiên” tăng trưởng chậm lại, đồng thời có hàm lượng công nghệ gia tăng

– Đột phá trong lĩnh vực năng lượng (khai thác dầu đá phiến, sản xuất năng lượng tái tạo, accu/battery trữ điện) và vận tải (ô tô điện, phương thức kinh tế chia sẻ như Uber hay Grab taxi).

15

Page 16: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Cơ hội & Thách thức

• Ngành Điện: nhiều cơ hội sử dụng năng lượng tái tạo thân thiện với môi trường, cần được tận dụng ở mức tối đa - Điện mặt trời, điện gió… - Ngói Tesla, pin lưu trữ điện: tác động mạnh

đến nhiều lĩnh vực: - Năng lượng - Xây dựng - Quy hoạch đô thị

16

Page 17: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

– Nhóm ngành công nghiệp chế tạo: nhiều khả năng sẽ phải chịu tác động mạnh vì: • Tác động của CMCN_4 đến nhóm ngành này rất

mạnh; • Cơ chế lan truyền tác động của công nghệ trong

kinh tế toàn cầu rất nhanh thông qua kênh xuất nhập khẩu do bản chất thương mại quốc tế cao của nhóm ngành này;

• Những đột phá về công nghệ đang làm thay đổi dòng thương mại quốc tế theo hướng bất lợi cho các nước như Việt Nam do làm giảm mạnh lợi thế lao động giá rẻ tại đây

17

Cơ hội & Thách thức

Page 18: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

– Ngành dệt may, giày dép: một số đột phá công nghệ quan trọng đang vẽ lại bức tranh của ngành này trên phạm vi toàn cầu:

• Công nghệ chế tạo đắp dần, máy chụp thân thể, thiết kế bằng máy tính: ⇒ sản xuất các sản phẩm hàng loạt với những thông số đơn lẻ của từng khách hàng;

• Công nghệ nano giúp các sản phẩm dệt may, giày dép có thể tích hợp các chức năng theo dõi sức khỏe (đo nhịp tim, lượng calo giải phóng liên tục v.v…);

• Tự động hóa khâu cắt và khâu may (sử dụng người máy) Làm thay đổi toàn bộ ngành dệt may, giày dép:

• Đầu tư đang quay trở về Mỹ, bang California đang trở lại là thủ phủ của ngành.

• Adidas đã có kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất giày tại Đức vào năm 2017.

18

Page 19: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

• 86% lao động trong các ngành dệt may và giày dép ở Việt Nam có nguy cơ cao mất việc (Báo cáo của Tổ chức lao động quốc tế (ILO) tháng 7/2016);

• Ngành dệt may và giày dép Việt Nam đang bị kẹt giữa: – Lao động giá còn rẻ hơn ở Campuchia, Bangladesh,

Myanmar; – Người máy, quá trình tự động hóa có chi phí giảm nhanh

ở các nước phát triển. • Ở Việt Nam, các ngành này đang tạo việc làm cho

nhiều lao động (dệt may: gần 2,3 triệu người; giày dép: 0,98 triệu người). Lao động trong hai ngành chiếm 6,2% tổng lực lượng lao động và 13,7% việc làm phi nông nghiệp.

19

Page 20: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

– Ngành điện tử • Công ty Đài Loan Foxconn - hãng công nghệ

lớn nhất thế giới chuyên về sản xuất các bộ phận máy tính và lắp ráp sản phẩm cho những tập đoàn lớn như Apple, Sony, v.v. - đã sử dụng người máy thay thế cho 60.000 lao động tại các nhà máy ở một số thành phố của Trung Quốc

• Chi phí nhân công tại Việt Nam mới bằng khoảng 60% so với ở Trung Quốc, song xu thế này đáng lo ngại do giá người máy giảm nhanh. Cần phải dự tính kịch bản mà các tập đoàn đa quốc gia có sự hiện diện ở Việt Nam (như Samsung, Jabil,…) cũng có những bước đi tương tự như Foxconn trong trung hạn.

20

Page 21: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Những ngành được hưởng lợi • Du lịch:

– tăng trưởng tích cực ở cấp độ toàn cầu – không chịu tác động nhiều của tự động

hóa, người máy – Việt Nam có nhiều lợi thế: lịch sử, văn

hóa, đa dạng – thúc đẩy ứng dụng công nghệ để

quảng bá, gia tăng giá trị • Thương mại nội địa: tầng lớp trung

lưu xuất hiện; ứng dụng công nghệ giúp giảm chi phí giao dịch

• Công nghệ thông tin: nhiều cơ hội ứng dụng vào nhiều lĩnh vực của nền kinh tế và xã hội

• Giáo dục: tiếp cận với nguồn tư liệu mở • Y tế: hưởng lợi từ các công nghệ mới • Xây dựng: ứng dụng công nghệ mới • Chính phủ điện tử: tăng cường tính

minh bạch, hiệu quả công việc, cắt giảm biên chế 21

Schwab nhận định “Những thay đổi này sẽ sâu sắc đến mức chưa bao giờ trong lịch sử lại có một thời điểm con người đứng trước cùng lúc nhiều cơ hội lẫn rủi ro như thế. Mối quan ngại của tôi là các lãnh đạo chính trị và kinh doanh có thể sẽ giữ lối tư duy quá cổ hủ hoặc quá ám ảnh với việc các đột phá công nghệ sẽ thay đổi tương lai loài người như thế nào."

Page 22: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

NỘI DUNG II HỖ TRỢ VÀ THÚC ĐẨY CHUỖI GIÁ TRỊ GIA TĂNG - ĐỊNH HÌNH CHO CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN THEO HƯỚNG CÔNG NGHỆ CAO CỦA TP. HỒ CHÍ MINH

• Nếu đi đúng hướng và bắt đúng nhịp, CMCN_4 tạo ra cơ hội để Việt Nam sẽ rút ngắn khoảng cách phát triển, ngược lại Việt Nam sẽ bị tụt lại xa hơn.

• Thách thức phát triển kép: • Làm thế nào để Việt Nam không bị bỏ lại phía sau trong một

thế giới chịu sự chi phối ngày một gia tăng của công nghệ;

• Làm thế nào để nhóm yếu thế ở Việt Nam không bị bỏ lại phía sau trong quá trình tăng trưởng ngày càng phải dựa nhiều hơn vào công nghệ và đổi mới sáng tạo

22

Page 23: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

Thực trạng về sự sẵn sàng của Việt Nam đối với CMCN_4

• Thứ hạng 60/140 về tổng thể, 92/140 về sự sẵn sàng về công nghệ (tức là khả năng hấp thụ công nghệ): Sự sẵn có của công nghệ mới: 108; Số đăng ký di động băng rộng: 91; Internet băng rộng: 85; Chuyển giao công nghệ từ các doanh nghiệp FDI: 83

• Sự sẵn sàng về nguồn nhân lực khoa học công nghệ vs nhân lực chất lượng cao: tài năng và kỹ năng (PISA vs thực trạng nhân lực)

• Sự sẵn sàng (hay không sẵn sàng) của hệ thống giáo dục & đào tạo: phổ thông và đại học: 4C trong giáo dục: - Communication, - Collaboration, - Creativity, - Critical Thinking (tư duy phê phán)

23

Page 24: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHUNG Trong phạm vi quốc gia, VN cần thực hiện một chương trình nghị sự kép

• Tiếp tục giải quyết những vấn đề liên quan đến kinh tế, xã hội và môi trường còn tồn đọng từ giai đoạn tăng trưởng nóng trước đây.

• Nhanh chóng tận dụng những cơ hội và vượt lên những thách thức mới xuất hiện liên quan đến CMCN_4: - Chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, hỗ trợ DN giảm thâm dụng lao động phổ thông, gia tăng tỷ trọng TFP trong GDP: BÀI TOÁN GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO..

24

• Nội dung của kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng của TP.HCM cũng cần phải bao gồm những nội dung liên quan đến cả hai nhóm này, trong đó đề xuất: 1. Chuyển đổi cơ cấu lao động trong các KCN-KCX theo hướng

giảm thâm dụng lao động phổ thông, tăng thâm dụng công nghệ và thâm dụng lao động có kỹ năng chuyên môn cao bằng chính sách, cơ chế ưu đãi áp dụng cho các DN và cho các công ty phát triển hạ tầng KCN;

2. Có cơ chế ràng buộc các DN FDI tham gia phát triển chuỗi cung ứng nội địa (nội địa hóa). Có cơ chế đặc biệt để khuyến khích DN trong nước đầu tư tham gia chuỗi cung ứng nội địa (Bài học từ Công ty MINH NGUYÊN _ KCNC)

HÀM Ý CƠ CHẾ/CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Page 25: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

3. Hỗ trợ các hoạt động nâng cao năng lực hấp thụ công nghệ, khuyến khích đổi mới sáng tạo:

– Thúc đẩy thiết lập các cụm liên kết ngành; Đào tạo liên ngành; – Dành ưu tiên đầu tư công cho phát triển kết cấu hạ tầng gắn với

việc cải thiện tính kết nối (mở rộng độ bao phủ, tăng tốc độ truy cập và hạ giá sử dụng Internet);

– Phát triển thị trường vốn dài hạn, và thúc đẩy sự phát triển của các quỹ đầu tư mạo hiểm gắn với phát triển công nghệ và sáng tạo;

4. Thực hiện chính sách công nghiệp phù hợp để: – Tăng cường mối liên kết chặt chẽ hơn giữa khu vực kinh tế trong

nước và khu vực FDI: phát triển CNHT và chuỗi cung ứng nội địa; – Thúc đẩy sự hợp tác hiệu quả giữa Nhà nước, khu vực doanh

nghiệp và các trường đại học kỹ thuật - công nghệ để thúc đẩy sự phát triển một số ngành chọn lọc, đặc biệt là công nghệ NỘI DUNG SỐ.

25

HÀM Ý CƠ CHẾ/CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH (tt)

Page 26: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

• Thực hiện cải cách mạnh mẽ hệ thống giáo dục, đào tạo theo hướng: – Hỗ trợ mạnh mẽ cho các ngành khoa học, công nghệ và Toán (STEM)

bằng các thể chế và chính sách hiệu quả. – Tăng cường quảng bá để nâng cao nhận thức lớp trẻ, hướng sinh viên

vào học các ngành STEM. – Nuôi dưỡng các kỹ năng KHCNKT từ nhỏ, bắt đầu từ cấp mẫu giáo bằng

các phương thức giảng dạy phù hợp như câu lạc bộ người máy, IoT,… – Học tập các nước tiên tiến trong việc đưa lập trình vào chương trình

học từ những lớp dưới. – Khuyến khích tinh thần học tập suốt đời, học tập liên tục trên cơ sở tận

dụng những công nghệ học tập mới dựa trên Internet. – Thay đổi căn bản cách học tập và giảng dạy tiếng Anh ở trong nhà

trường với những chỉ tiêu giám sát kết quả cụ thể.

26

HÀM Ý CƠ CHẾ/CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH (tt)

Page 27: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

STAN SHIH SMILE CURVE ĐỒ THỊ - HÌNH TƯỢNG HOÁ CHUỖI GIÁ TRỊ GIA TĂNG

27

Chuỗi giá trị được hình tượng hóa theo khái niệm của Stan Shih [5]

Page 28: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

TÁC ĐỘNG CỦA CMCN_4 ĐẾN SỰ ĐỔI NGÔI GIỮA TÀI SẢN VÔ HÌNH VÀ TÀI SẢN HỮU HÌNH, GIỮA CÔNG NGHIỆP CN SỐ VÀ CÔNG NGHIỆP TRUYỀN THỐNG

• Tài sản vô hình bao gồm tài sản trí tuệ (ý tưởng, thiết kế, nghiên cứu – phát triển, cơ sở dữ liệu, thương hiệu, uy tín, chiến lược, quy trình kinh doanh, quan hệ khách hàng, … ) và quyền sở hữu trí tuệ (bằng sáng chế, bản quyền, nhãn hiệu hàng hóa, kiếu dáng công nghiệp,… Từ những kết quả nghiên cứu và thống kê qua nhiều năm, Ocean Tomo đã chỉ ra tài sản vô hình ngày càng trở nên quan trọng hơn tài sản hữu hình. Tài sản vô hình cũng chiếm giữ giá trị lớn trong chuỗi giá trị của một sản phẩm.

• Tài sản hữu hình: nhà xưởng, máy móc thiết bị, sản phẩm, hàng hóa đang lưu chuyển và tồn kho,…

Page 29: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

ĐỀ XUẤT & KIẾN NGHỊ CƠ CHẾ - CHÍNH SÁCH

I. TÁC ĐỘNG ĐỂ CHUYỂN ĐỔI NÂNG TẦM ĐỐI VỚI CÁC KCN, KCX, KCNC

1. Chuyển đổi cơ cấu lao động trong các KCN-KCX theo hướng giảm thâm dụng lao động phổ thông, tăng thâm dụng công nghệ và thâm dụng lao động có kỹ năng chuyên môn cao bằng chính sách, cơ chế ưu đãi áp dụng cho các DN thuộc KCN, KCX, KCNC, (nghiên cứu cơ chế khuyến khích DN tự đăng ký chuyển đổi thành DN CNC).

2. Có cơ chế khuyến khích các DN FDI tham gia phát triển chuỗi cung ứng nội địa (nội địa hóa). Có cơ chế đặc biệt để khuyến khích DN trong nước đầu tư tham gia chuỗi cung ứng nội địa (Bài học từ Công ty MINH NGUYÊN _ KCNC);

3. Tập trung phát triển Khu đô thị khoa học Đông bắc TP, với hạt nhân là KCNC và ĐHQG TP.HCM nhằm mục tiêu nâng cao năng lực sẵn sàng công nghệ. Đồng thời với phát triển hệ thống vệ tinh KCNC dưới dạng các Khu CVKH chuyên đề.

Page 30: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

II. GẮN KẾT KHỐI ĐÀO TẠO NHÂN LỰC – NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VỚI DOANH NGHIỆP 1. Thông qua chương trình kích cầu đầu tư – hỗ trợ lãi xuất cho

những DN có dự án SX các sản phẩm hoặc dịch vụ có hàm lượng công nghệ cao có sự tham gia của các NKH từ các trường đại học/viện nghiên cứu quốc tế hoặc/và trong nước. Trong đó, cần chú trọng việc đào tạo những kỹ năng mang lại giá trị gia tăng cao theo Stan Shih.

2. Chính sách hỗ trợ để thúc đẩy các hoạt động R&D trong doanh nghiệp trên cơ sở là sự kết nối công nghệ với các trường đại học và chính sách hỗ trợ để đổi mới giáo dục, đào tạo để tăng thêm giá trị gia tăng ở những công việc khác của chuỗi giá trị trên đường cong miệng cười Stan Shih. (Một số bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc, Nhật Bản và Anh Quốc)

3. Chính sách khuyến khích đối với các DN tiếp nhận SV thực tập tại các nhà máy. Giảng viên và SV thực tập tham gia thực hiện các dự án của DN.

ĐỀ XUẤT & KIẾN NGHỊ CƠ CHẾ - CHÍNH SÁCH

Page 31: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

III. CHƯƠNG TRÌNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI HÓA SẢN PHẨM CÓ HÀM LƯỢNG CÔNG NGHỆ CAO 1. Phát triển chương trình hỗ trợ cho các DN KCNC, DN KHCN, các công ty khởi

nghiệp trên nền tảng KH&CN đưa các sản phẩm R&D đến thị trường với phương thức mới, phù hợp với sự phát triển của kinh tế thị trường, kinh tế tri thức (CT TMH SP CNC). Bên cạnh đó, sự hỗ trợ của Nhà nước cho quá trình này cũng cần phải phù hợp, tuân thủ các điều ước Việt Nam đã ký với các nước (WTO, các BTA,...).

2. Xây dựng chính sách, cơ chế ưu đãi cho các Quỹ đầu tư mạo hiểm khi các Quỹ này đầu tư vào các dự án thương mại hóa các sản phẩm công nghệ cao đã được nghiên cứu và phát triển từ chính các doanh nghiệp đang hoạt động thuộc lĩnh vực công nghệ cao hoặc từ các trung tâm nghiên cứu triển khai (bao gồm cả trung tâm nghiên cứu triển khai ngoài khối nhà nước).

3. Thực thi nghiêm Luật SHTT và có chính sách hỗ trợ DN trong nước nâng cao nhận thức về SHTT, phát triển tài sản trí tuệ (Patent, GPHI, KDCN, Tác quyền phần mềm,…), quản lý và khai thác tài sản trí tuệ của bản thân DN và của công đồng.

ĐỀ XUẤT & KIẾN NGHỊ CƠ CHẾ - CHÍNH SÁCH

Page 32: NỘI DUNG TRÌNH BÀY - lean6sigma.vnlean6sigma.vn/files/BC1-CD1-MTA-2017.pdf · NỘI DUNG I. 1.1 Những đặc trưng cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần

TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!

32