nhac ly dien giai

167
Phạm Đức Huyến Nhạc Lý Diễn Giải Chỉ Huy Hợp Xướng

Upload: da-knight

Post on 23-Nov-2015

141 views

Category:

Documents


21 download

DESCRIPTION

Nhac ly pho thong

TRANSCRIPT

  • Phm c Huyn

    Nhc L Din Gii

    Ch Huy Hp Xng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    2

    Phm c Huyn

    Nhc L Din Gii

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    3

    Ni Dung Bn c Tnh ca m Thanh 5 Du lng 9 Khung Nhc 17 Cng 20 Kho Nhc 22 Du Ha (accidentals) 27 Nhp v Phch 31 Qung Nhc 38 m Giai 47

    m giai Trng 48 Chu K qung 5 55 m giai th 57 Thnh Lp m Giai 62 By Th Nhc 65 Tm m Giai Ca Mt Bi Ht 67 m Th Ca Bi ht vi B kha thng 70 Thnh Lp m giai vi cc du Ging 72 Tm m Th Trng vi B kha ging 76 Hp m 79 Chu K Qung 5 v Hp m Tng ng 82 Hp m 7th 83 Cc Loi Hp m 7 trong m giai Trng 85 Hp m 7 trong cc loi m giai Th 86 Hp m 9, 11,13 88 Hp m Suspended 89 Hp m Tng 91 Hp m Gim 92 Hp m 6 Trng 94 Hp m 6 Th 95 Hp m 7 - Dn chng 96 Hp m 7 Trng (Vmaj 7) 97 Hp m 7 Th (Vm7) 98 Cch Vit v Cch c cc Hp m Nghch 100 Nhng Nt Ngoi Hp m 101 Gii Kt 107 Chuyn Hp m 110 Phn Tch Din Tin Bc i Ca Cc Hp m 113 Chuyn ng nt nn 115 t Hp m 119 Tuyt Vi m Thnh 120 Chui Ngc Vng Kinh 121 Cnh Hoa Tuyt Vi 123 Hn Hoan Tng Bng 125

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    4

    Tng Nim Tnh Cha 126 Hin Mu La Vang 127 Hy Vng ng 128 Bng Hng Dng M 129 Ct Ting Ha Ca 131 Con Ch L To Vt 133 Ca Dao M Du Hin 134 Khc Ca Dng M 136 Ting Nhc Oai Hng 137 Hang B-Lem 140

    Ca Khc Trm Hng 143 ng C Ti 145 Lng Nghe Li Cha 147 Xin Vng 148

    B Xanh T Ti 149 Ave Maria (Franz Schubert - Vy H) 150 Ave Maria 151

    I Heard It Through The Grapevine 152

    Love Story 155

    Winter Night Song 157

    Show Me The Way 159

    You and I 163 Flower Song 165

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    5

    Nhc L Din Gii Phm c Huyn Bn c Tnh ca m Thanh m thanh c cc c tnh sau :

    - Cao (pitch) : mc cao thp ca m thanh - Trng (duration) : mc di ngn ca m thanh

    - Cng (amplitude) : mnh nh ca m thanh - m Sc (timbre) : mu sc ca m thanh : bun vui, sng ti

    Trng m Thanh

    - Trng ca m thanh : m thanh c chia ra lm 7 trng khc nhau t di nht ti ngn nht.

    - Tn nt c t cho cc k hiu v trng ny nh sau :

    . nt trn (whole note)

    . nt trng (half note)

    . nt en (quarter note)

    . nt mc (eighth note)

    . nt mc 2 (16th note)

    . nt mc 3 (32nd note)

    . nt mc 4 (64th note)

    Hnh Nt Trng nt c cc hnh nt nh sau :

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    6

    Trng Nt

    - Gi tr trng gia cc hnh nt nhc :

    - Trng ca m thanh (nt nhc) c chia ra lm 7 bc chnh, v c nhng tn nh sau :

    - Nt Trn (whole note): di nht

    - Nt Trng (half note): bng phn na ca nt Trn. - Nt en (quarter note): bng 1/4 nt trn, hay 1/2 nt trng - Nt Mc (eighth note): bng 1/8 nt trn, hay 1/2 nt en - Nt Mc 2 (sixteenth note): bng 1/16 nt trn, hay 1/2 nt mc. - Nt Mc 3 (thirty second note): bng 1/32 nt trn, hay 1/2 nt mc 2. - Nt Mc 4 (sixty fourth note): bng 1/64 nt trn, hay 1/2 nt mc 3.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    7

    Trng nt c chm C th thm mt hay hai du chm ng sau ca nt nhc tng thm trng ca nt nhc ln.

    - Nu nt nhc c 1 du chm, th tng gi tr trng nt ln thm mt na na.

    - Nu nt nhc c 2 chm, th tng gi tr nt ln 3/4.

    Th d :

    Hnh not nhac qua dong thi gian

    * Cc biu hnh nt c xa

    Punctum Virga Pes Clivis Torculus Porectus Climacus Scandicus

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    8

    * Bieu Hnh Qua Dong Lch S

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    9

    * Hnh nt c thay i t th k 13 n nay

    Du lng (Rest Duration)

    - Cc du lng tng ng vi hnh nt :

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    10

    * Tng quan gi tr trng gia cc du lng :

    - Du lng c thi gian ngh lu

    . Th d ngh 5 nhp hoc 21 nhp (trng canh) ngi ta ghi

    . Th d ngh 21 nhp (trng canh) ngi ta ghi :

    - Du lng chung cho c mt nhp

    Thng dng du lng tng ng vi hnh nt ngh, nhng ngh c mt nhp (trng canh), c th dng chung mt du lng trn d l nhp g :

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    11

    My du lin quan n Trng

    Du ni (tie) : ni 2 nt cng cao vi nhau Du luyn (slur) : ht lin ging nhng ch hoc nhng nt nm trong du luyn, c cao khc nhau, khng ngt ra. Du ly (grace note) : ly tht nhanh, du ly khng tnh vo gi tr trng ca trng canh. Du chm lu (fermata cn gi hold hoc birds eye) : ngn di bao nhiu ty .

    Du luyn v du phn cu

    Lp Li Cng Cao

    Lp li cng mt cao (cho b g - percussion)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    12

    Lp Li Tng Nhm Nt - Dng k hiu 2 gch xo khng phi vit li nhiu ln :

    Lp Li Ca O Nhp - Cch vit tt din tu trong mt nhp (trng canh) :

    Lp Li Nh O Nhp Trc

    Lp li c on ri n tip tc

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    13

    Lp li t u ri nhy qua nhp mang s 2

    Cc Ch Vit Tt

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    14

    Hnh (Tempo)

    . Ty theo bi ht nhanh chm m tc gi t con s. . C th chm vi con s 60 52 . C th nhanh vi con s 120 - 140

    Din t nhanh chm

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    15

    Nhp t do

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    16

    Ni Kt Cc Nhm nt nhc (Beam notes)

    . T nt mc (8th note) tr ln, ngi ta c th dng cc du gch ngang ni cc nt li thnh tng nhm, tng trng canh ( nhp)

    . Thng ni cc nt trong mt phch li vi nhau

    Cao

    - m thanh c chia ra 7 cao khc nhau. - Nhc Ty Phng, ngi ta phn chia cao ca m thanh thnh 7 bc chnh. Mi bc c t cho mt tn khc nhau (nhc tht m): R MI FA SOL LA SI.

    - Cc m thanh c th cao hn hay thp hn, nhng cng ch c 7 tn gi: 1 R1 Mi1 Fa1 Sol1 La1 Si1 2 R2 Mi2 Fa2 Sol2 La2 Si2 3 R3, vv...

    - T 1 ti 2 gi l mt bt (octave, qung, 8 nt) . Trung bnh ging ca con ngi ta ch c th ht cao c 2 Octaves l ti a.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    17

    Khung Nhc (Dng K Nhc)

    Cao m thanh c t trn Dng k nhc (Khung Nhc)

    1. Cc nt nhc c ghi trn Dng K Nhc hay Khung Nhc (staff). Mt dng k nhc gm c 5 hng k (line) v 4 khe (space). Nhng nt nhc nm hng k hay khe trn cao, th c cao cao hn cc nt nm di.

    2. Hng k v khe nhc c tnh t di ln : 1, 2, 3, 4, 5

    3. Nhng nt nhc cao qa hay trm qa m mt hng k khng cha , th ngi ta vit nhng nt nhc trn nhng hng k ph hay khe ph.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    18

    4. Trong thc t, nhng nt nhc vit t hng k ph th 3 tr ln kh xc nh v tr v tn nt.

    Dng nhc kha Sol vi nhiu dng k ph, kh c

    Dng phng cch i kha dng nhc trn d c hn nh sau

    Nhn xt dng nhc trc khi i kha

    Dng nhc sau khi i sang kha Fa d c hn

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    19

    Dng nhc vit kha Fa vi nhiu ng k ph rt kh c.

    Dng nhc trn vit li vi kha Sol d c hn

    Cng (dynamics)

    1. Cng : C nhiu cch din tu khc nhau din t s mnh nh ca mt m thanh:

    Marcato: tu mnh v y

    Staccato: tu ri v nh tng nt.

    Sostenuto: tu mnh ri nh li ngay. Nung nh tng nt.

    2. Ngi ta phn chia mnh/nh ca mt cu nhc ra lm 6 bc sau y:

    Rt mnh: ff Fortissimo

    Mnh: f Forte

    Mnh va: mf Mezzo forte

    Nh va: mp Mezzo piano

    Nh: p Piano

    Rt nh: pp Pianissimo

    Din t Cng trong cu nhc, bi nhc

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    20

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    21

    Din t Cng trong tng nt nhc

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    22

    Kho Nhc

    - u mi hng k nhc, c mt Kha Nhc. Nh nhng kha nhc ny m c th c c cc tn nt trong khung nhc.

    - Kha nhc cho bit cao nt trong khung nhc.

    - Ty theo m vc ca ging ht hoc cc nhc c m ngi ta s dng cc loi kho nhc khc nhau.

    - i vi Hp Ca :

    Kha Sol: dng cho cc b n nh Soprano v Alto. Du Sol hng k th 2.

    Kha Sol Ricordi hoc c s 8 bn di: dng cho b Tenore (tn cc nt cng ging nh ca kha Sol thng, nhng thp hn mt bt .

    Du Sol hng k th 2.

    Kha Fa: dng chung cho b Basso v Tenore. Du Fa hng k th t.

    - i vi nhc c :

    Kha : dng cho nhc c (nh viola) . C th nm bt c hng k no, ty theo loi nhc c.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    23

    Cao Nt Ca Kho Sol v Kho Fa

    Sol La Si Do Re Mi Fa Sol La

    Fa Sol La Fa Mi Re Do Si La Sol

    Kho Sol v Chui m t thp ln cao - Theo h thng ch vn (nh Php,Vit Nam)

    Kho Fa v Chui m t thp ln cao - Theo h thng ch vn (nh Php v Vit Nam)

    Kho Sol v Tn nt - Theo h thng ch ci (nh Anh, M, c)

    Re Mi Fa Sol La Si Do Re Mi Fa Sol

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    24

    Kho Fa v Tn nt - Theo h thng ch ci (nh Anh, M, c)

    Fa Sol La Si Do Re Mi Fa Sol La Si

    Nt Do nm gia 2 kha Fa - Sol gi l Middle C (Do4)

    So Snh nt nhc trn phm n

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    25

    Kho Do vi Middle C

    Kha Nhc cho Ca on v Vch lin kt cc b hp ca : Soprano - Alto - Tenor - Basso

    Hng k nhc dng cho n Piano: Khung nhc dng vit cho Piano c 2 hng k hp li, gi l Grand Staff.

    Hng k bn trn, c kha Sol, vit cho tay phi (cc nt cao).

    Hng k bn di, c kha Fa, vit cho tay tri (cc nt trm).

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    26

    Phm n (keyboard) Vi k hiu ca h thng ch vn v ch ci trn phm n

    Do Re Mi Fa Sol La Si Do Re Mi Fa Sol La Si Do Re Mi Fa Sol La Si Do

    Cung v na cung

    Khong cch gia 2 cao c th l 1 cung hoc na cung

    Do Re Mi Fa Sol La Si Do Re Mi

    - T Mi ti Fa, v t Si ti Do cch nhau na cung

    - Khong cch gia cc nt khc l 1 cung (c phm (Key) en gia)

    - T Do - Do# l 1/2 cung

    T La Si l 1 cung

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    27

    Du Ha (accidentals)

    Du ho dng thay i cao ca nt nhc. C cc loi du ho: thng, ging, thng kp, ging kp v du bnh

    Du thng kp

    Du thng

    Du bnh

    Du ging

    Du ging kp

    1. Du thng (#): tng nt nhc ln na cung

    Th d1: DO ti RE = 1 cung; DO# ti RE = na cung Thi d2: DO ti RE = 1 cung; DO ti RE# = 1 cung ri

    2. Du ging (b): gim nt nhc xung na cung

    Th d1: DO ti RE = 1 cung; DOb ti RE = 1 cung ri Th d2: DO ti RE = 1 cung; DO ti Reb = na cung

    3. Du thng kp (x): tng nt nhc ln 1 cung

    Th d1: DO ti RE = 1 cung; DOx ti RE = ng m Thi d2: DO ti RE = 1 cung; DO ti REx = 2 cung

    4. Du ging kp (bb): gim nt nhc xung 1 cung

    Th d1: DO ti RE = 1 cung; DObb ti RE = 2 cung Th d2: DO ti RE = 1 cung; DO ti Rebb = ng m

    5. Du bnh ( ): tr v cao bnh thng (xo b cao ca cc du ho).

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    28

    Phn bit 2 loi Bn Cung (Na Cung)

    Bn cung ng khi cng tn n t : nh Do Do# Bn cung d khi khc tn nt: E F

    Thang m Bn Cung ng Chuyn (Chromatic Scales)

    Bn Cung (Na Cung)

    n v nh nht ca Qung l na cung Trn phm n Keyboard c nhng phm en v phm trng Hai keys trng nm lin nhau, khng c phm en gia, cch nhau na cung: E-F, B-C Cc phm en ng vai tr nh na cung.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    29

    H thng thang m 12 bn cung - Mt thang m t di ln ( - ) c 12 bn cung

    Khc nt, nhng s bn cung bng nhau

    ng m, nhng khc tn nt

    * Quan st phm n ca Keyboard di

    Th d :

    - B# = Dbb - Bx = Db = C# - Cx = Ebb - D# = Eb = Fbb - Dx = Fb

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    30

    * Tng hai nt khc tn nhng ng m

    C# = Db D# = Eb F# = Gb G# = Ab A# = Bb

    Bt (Octave) : T ln l mt qung tm.

    Cc Nt Ch Cht Ca m Giai C : Do Mi Sol

    DO re MI fa SOL la ti DO

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    31

    Nhp v Phch

    u dng nhc u tin ca mi bi ht, ngi ta ghi S Nhp (Time Signature).

    S nhp gm 2 s: S bn trn cho bit s phch (beat) trong mt Nhp ( Nhp cn gi l Trng Canh, measure); s bn di cho bit gi tr ca phch (lin quan vi nt trn.)

    S bn trn c th l bt c s no, nhng thng thng hay gp l s 2, 3, 4, 6, 9, 12.

    S bn di (lin quan ti nt trn) c th l: 1 (nt trn); 2 (nt trng, v nt trn bng 2 nt trng); 4 (nt en, v nt trn bng 4 nt en); 8; 16, vv.

    Nhng Nhp Thng Gp Ni theo phch (beat), thng thng ch c 3 loi nhp: nhp 2 phch, nhp 3 phch v nhp 4 phch.

    Nhp 2/4 : Nhp c 2 phch (beat), mi phch l mt nt en (quarter note). . Phch 1 l phch mnh, phch 2 l phch yu.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    32

    Nhp 3/4: Nhp c 3 phch, mi phch l 1 nt en (quarter note) .

    . Phch 1 l phch mnh, phch 2, 3 l phch yu.

    Nhp 4/4: Nhp c 4 phch, mi phch l 1 nt en (quarter note).

    . Phch 1 l phch mnh

    . Phch 3 l phch mnh va.

    .

    Phn bit nhp n v nhp kp:

    - Nhp n :

    Nhng nhp c s bn trn l cc s 2, 3 hoc 4, gi l nhp n.

    Mi phch c th chia 2

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    33

    Tm li, nhng nhp n c s bn trn l 2 3 4.

    Nhng nhp n thng hay gp:

    Nhp n: Mi phch (beat) c th chia thnh 2 nt nh hn.

    Th d: - Nhp 2/4, 3/4, 4/4, mi phch c th chia thnh 2 nt mc (eighth note)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    34

    . Ring nhp 4/4, t hu bn th k 18 (1719) ngi ta s dng ch C (Common time) thay cho 4/4 mt s th loi nhc.

    . Nhp 2/1 v 2/2 thng dng cc th nhc hnh khc (marches), nhc giao hng nhanh, ngi ta dng k hiu (Cut time)

    - Nhp Kp :

    Nhng nhp c cc s bn trn l 6, 9, hoc 12, gi l nhp kp

    Tt c nhng s ny u chia chn cho 3, ngha l mi phch chia c 3

    Nhng nhp Kp thng hay gp:

    Nhp kp: Mi phch c th chia thnh 3 nt nh hn (s trn chia chn cho 3).

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    35

    Th d: - Nhp 6/8 : nhp c 2 phch, mi phch c 3 nt mc (eighth note) hoc mt nt en chm (dotted quarter note).

    . Cc nhp c s trn 6 u l nhp kp (Compound Duple) .

    . Cc nhp 6/8 v 6/4 thng c s dng nhiu hn.

    - Nhp 9/8 : nhp c 3 phch, mi phch c 3 nt mc (eighth note) hoc mt nt en chm (dotted quarter note).

    - Nhp 12/8 : nhp c 4 phch, mi phch c 3 nt mc (eighth note)

    hoc mt nt en chm (dotted quarter note).

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    36

    S phch trong mi Nhp u bng nhau, ngoi tr Nhp (trng canh) u tin v Nhp (trng canh) cui cng c th thiu.

    cho d c, ngi ta hay ni cc nt (trong Nhp) thnh tng nhm theo phch.

    Lin Ba: Gp trong nhp n, l mt nhm gm 3 nt, m gi tr tng cng ca 3 nt ny, ch bng 2 nt ging hnh (cho nn mi nt trong Lin Ba phi tu nhanh hn nt bnh thng).

    Lin Hai: Gp trong nhp kp, l mt nhm gm 2 nt, m gi tr tng cng

    ca 2 nt ny bng 3 nt (cho nn mi nt trong Lin Hai phi tu chm hn nt bnh thng).

    ao Phch: Khi cc nt nhc trong Nhp phn chia khng chn theo mi phch, th l o Phch. Khi o phch th phch yu tr thnh phch mnh.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    37

    Bng Tm Tt B kho Kha Sol - S Nhp - Phch

    Tit iu

    1. Mi bi ht thng c vit theo mt tit iu (hay nhp iu) no (valse, rhumba, fox, slow, tango, vv.).

    nh ngha n gin: Tit iu l s lp i lp li mt cch nhp nhng ca cc phch mnh v yu.

    Khi chng ta v tay hay nhp chn, l chng ta lm theo tit iu. 2. Khi ht hoc n ln mt nhc iu lc nhanh lc chm, lc ngn nga, lc dn dp th Tit iu xut hin ngay. 3. Tit iu nh si dy lin kt cc m thanh li vi nhau to thnh mt chuyn ng c o ring bit cho nhc iu . 4. Tm li, Tit iu c to ra do s sp xp nhp nhng trong chuyn ng 3. c nim v Tit iu, g u n v c theo s 1-2-3-4 ghi. Ch no khng c s vn g u. Mi bi tp g nhiu ln.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    38

    Qung Nhc (music intervals)

    - Qung nhc l khong cch v cao gia 2 nt nhc : . Qung giai iu : hai nt theo chiu ngang . Qung ha iu : hai nt theo chiu dc.

    Tn Qung v c Tnh Hai iu cn bit:

    - S qung (hoc tn qung) - c Tnh ca qung

    Th d: Qung 3 Trng . Qung 3 l s qung . Trng l c tnh

    Tn Qung

    - S bc c trong qung

    ng m (Unison): Fb = E# Hai du Fa ging (Fb) v Mi thng (E#) tuy khc tn nhng cao bng nhau.

    - Du nhc Fb

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    39

    - Du nhc E#

    c Tnh (quality) Qung

    - Da vo s cung (step, tone) v na cung (half step, semitone) trong qung. - c tnh ca qung c th l:

    . Trng (Major)

    . Th (minor)

    . ng (perfect)

    . Gim (diminished)

    . Tng (augmented)

    Qung Trng v Qung ng

    - T nt tnh ln: 1. Cc qung trng: 2, 3, 6, 7 2. Cc qung ng: 4, 5, 8

    Q.1 ng Qung 2,3 Trng Qung 4,5 ng Qung 6,7 Trng Q.8 ng

    - Thang m Do Trng (C) c bt u t nt Do

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    40

    - V tip tc cc nt Re Mi Fa Sol La Si v Do

    S cung cu Qung Trng v Qung ng

    1. Qung 2 Trng (M2) c 1 cung.

    2. Qung 3 Trng (M3) c 2 cung

    3. Qung 4 ng (P4) c 2 cung, 1/2 cung

    4. Qung 5 ng (P5) c 3 cung, 1/2 cung

    5. Qung 6 Trng (M6) c 4 cung, 1/2 cung

    6. Qung 7 Trng (M7) c 5 cung, 1/2 cung

    7. Qung 8 ng (P8), octave, c 6 cung

    S cung ca Cc Qung Th

    - Qung Th t hn Qung Trng na cung.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    41

    1. Qung 2 th (m2) c 1/2 cung

    2. Qung 3 th (m3) c 1 cung, 1/2 cung

    3. Qung 6 th (m3) c 4 cung

    4. Qung 7 th (m7) c 5 cung

    Qung 1 ng

    Qung 4 ng (tr Fa Si) : 2 cung,1/2 cung

    Do - Fa Re Sol Mi La Sol Do La Re Si - Fa

    Qung 5 ng (tr Si Fa) : 3 cung , 1/2 cung

    Do Sol Re - La Mi Si Fa Do Sol Re La Mi

    Qung 8 ng

    Qung Gim v Qung Tng

    - Qung Gim (diminished): na cung t hn Qung Th (minor), hoc Qung ng (perfect)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    42

    - Qung Tng (augmented): na cung nhiu hn Qung Trng (major), hoc Qung ng (perfect)

    Qung (vi 1/2 cung khc nhau)

    - Cc qung 2, 3, 6, 7

    - Cc qung 1,4, 5, 8

    Qung Ln v Qung Xung

    - Qung ln: khi nt th nht thp hn nt sau: C E : Do Re Mi M3

    - Qung xung: khi nt th nht cao hn nt sau: E C : Mi Re Do

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    43

    Qung o

    - o qung: o ngc th t nt nhc.

    F A A F

    - Cch tnh qung o:

    S qung: 9 qung hin ti (mun bit qung o : ly 9 tr qung hin ti)

    Tnh cht:

    Trng (Major) Th (minor) (v ngc li) ng (Perfect) (gi nguyn): P4 P5 Tng (Aug) Gim (Dim) (v ngc li): Aug3 dim6

    Do Fa Fa - Do

    Fa La La Fa

    Mc ch hiu r qung o l tnh cc qung rng cho nhanh

    . m2 o l M7

    . M2 o l m7

    . m3 M6

    . M3 m6

    . P4 P5

    . P5 P4

    . m6 M3

    . M6 m3

    . m7 M2

    . M7 m7

    . Aug2 dim7

    . Dim7 Aug2

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    44

    Bng Tm lc v Qung Nhc

    Tm l Qung nhc

    - Nu n 2 nt lin nhau:

    . Qung Trng: sng, vui

    . Qung Th: ti, bun

    . Qung ng: y n

    . Qung Gim: thiu, y m

    . Qung Tng: cng ci

    - Nu n 2 nt cng mt lc: qung ha iu

    . Qung 2, 7 nghe chi tai v l qung nghch

    . Cc qung khc nghe m hn v l nhng qung thun

    Tm l qung 3 v 6

    1. Qung 3:

    Qung 3 quan trng nht. N bao gm cc qung khc.

    Qung 3 Trng: cho cm gic vui ti v trong tro.

    Qung 3 Th: cho cm gic bun b v u ti.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    45

    2. Qung 6:

    Qung 6 l qung 3 o ln

    Qung 6 cho ta cm gic m du, nhng khng vng vng nh qung 3.

    Tm l qung 2 v 7

    3. Qung 2:

    Qung 2 ho iu: nghch tai

    Qung 2 th giai iu: cm gic y m, bun o no.

    4. Qung 7:

    Qung 7 l o ln ca Qung 2.

    Qung 7 ho iu nghe nghch tai, nhng hn qung 2 v 2 nt cch xa nhau.

    Tm l ca qung ng

    5. Cc Qung ng:

    Qung 8: cho ta mt cm gic y n, mnh m.

    Qung 5: cho ta cm gic trn trnh, y , nh qung 8.

    Qung 4: nghe qu quyt, khng bun, khng vui.

    Tm l qung tng v qung gim

    6. Cc Qung Tng:

    Cm gic cng ci, kh ht. t c dng.

    7. Cc Qung Gim:

    Cm gic y m

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    46

    Qung Thun Qung Nghch

    Qung Ho iu Thun

    - Qung ha iu thun cho cm gic m i, du dng, ho hp - Qung ha iu thun c 3 loi :

    1. Qung ha iu thun tuyt i hon ton :

    . Qung 1 ng (ng m)

    . Qung 5 ng

    . Qung 8 ng

    2. Qung ha iu thun tng i hon ton :

    . Qung 3 Trng

    . Qung 3 Th

    . Qung 6 Trng

    . Qung 6 Th

    3. Qung ha iu thun hn hp

    . Qung 4 ng mang c tnh hn hp.

    Qung Ho iu Nghch

    - Qung ha iu nghch cho cm gic cng ci, chi tai, khng ho hp. - Qung ha iu nghch gm cc qung :

    . Qung 2 Trng . Qung 2 Th . Qung 7 Trng . Qung 7 Th . Ton b qung Tng, qung Gim, tr my qung Tng, qung Gim Trng m vi qung Ho m Thun nh :

    . Qung 5 tng trng m vi Qung 6 Th, l qung thun. . Qung 4 Gim trng m vi Qung 3 Trng, l qung thun.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    47

    m Giai (scale)

    m giai l mt chui m gm 8 nt theo th t t di i ln. Tn Gi ca m giai da vo tn ca nt u tin v c tnh trng th ca n.

    Nhc ca mi dn tc c mt Thang m (m giai) ring :

    . Vit nam: ng m (pentatonic) C D E G A

    . Nht Bn: A B C E F

    . Ty Nguyn: lc m (hexatonic) C E F G B

    . Ty Phng: tht m (heptatonic) C D E F G A B

    Nhc Ty Phng (Classical Western Music)

    - H thng nhc Ty Phng c 7 cao nt: R Mi Fa Sol La Si

    - Phn bit 2 loi m giai:

    . ng Chuyn (chromatic scale): c 12 nt (octave), mi nt cch nhau na cung

    . D chuyn (diatonic): c 7 nt chnh khc tn nhau.

    Hai c tnh ca m giai: m giai c 2 th (Modes)

    Trng (major scale)

    Th (minor scale).

    m giai trng v m giai th khc nhau l do cc Cung v Na Cung c sp xp gia cc nt trong m giai.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    48

    m giai Trng:

    1) Cng thc ca m giai trng:

    m giai trng c cu trc (format) nh sau:

    1. Dng m giai Do Trng bit nhng ch c na cung. 2. Vit ra cc tn nt ca m giai mun tm. 3. Dng cc du thng (sharp) hay ging (flat) c c s cung nh m giai Do trng.

    T Lin m (Tetracord)

    T Lin m: Mt m giai chia lm 2, s cho ta 2 nhm nt, mi nhm c 4 nt, gi l T lin m

    T lin m h: nhm 4 nt di (1 cung- 1 cung 1/2 cung) T lin m thng: nhm 4 nt trn (1 cung- 1 cung 1/2 cung)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    49

    Hai T lin m cch nhau 1 cung.

    Nt u tin l TN ca m Giai

    a. 1 2 3 4 5 6 7 8 b. C D E F G A B C c. A B C D E F G A

    Da vo cng thc thnh lp nhng m giai trng. Sau y l th d ca 3 m giai Do trng, Fa trng v La trng:

    m giai Do l m giai kiu mu ca Th Trng

    C D E F G A B - C

    m Giai DO Trng

    1. Vit ra cc tn nt ca m giai: C D E F G A B C

    2. Tm xem nhng ch c na cung (theo cng thc). C D E - F G A B - C

    3. Dng cc du thng (sharp) hay ging (flat) c c s cung nh cng thc.

    C D E-F G A B-C m Giai Do c gi l m Giai TRNG KIU MU v c s cung v na cung ng nh cng thc, khng cn thng hay ging. (2 cung, na cung, 3 cung, na cung)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    50

    Th t cc du thng :

    m giai SOL trng

    1. Vit ra cc tn nt trong m giai G A B C D E F G

    2. Tm xem nhng ch c na cung (theo cng thc).

    G A B C D E F G 3. Thm vo cc du thng hay ging cho ng vi Cng Thc Trng.

    G A B - C D E F#- G

    m giai RE Trng

    C D E F G A B C

    G A B C D E F# G

    D E F# G A B C# D

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    51

    m giai LA Trng C D E F G A B C

    G A B C D E F# G

    D E F# G A B C# D

    A B C# D E F# G# A

    m giai MI Trng

    C D E F G A B C

    G A B C D E F# G

    D E F# G A B C# D

    A B C# D E F# G# A

    E F# G# A B C# D# E

    m giai SI Trng

    C D E F G A B C

    G A B C D E F# G

    D E F# G A B C# D

    A B C# D E F# G# A

    E F# G# A B C# D# E

    B C# D# E F# G# A# B

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    52

    m giai FA# Trng C D E F G A B C

    G A B C D E F# G

    D E F# G A B C# D

    A B C# D E F# G# A

    E F# G# A B C# D# E

    B C# D# E F# G# A# B

    F# G# A# B C# D# E# F#

    m giai DO# Trng

    C D E F G A B C

    G A B C D E F# G

    D E F# G A B C# D

    A B C# D E F# G# A

    E F# G# A B C# D# E

    B C# D# E F# G# A# B

    F# G# A# B C# D# E# F#

    C# D# E# F# G# A# B# C#

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    53

    Cc m giai Trng Vi Du Thng

    C D E F G A B C

    G A B C D E F# G

    D E F# G A B C# D

    A B C# D E F# G# A

    E F# G# A B C# D# E

    B C# D# E F# G# A# B

    F# G# A# B C# D# E# F#

    C# D# E# F# G# A# B# C#

    Ta thy mi m giai mi u tng bc VII Nt Ch m (tonic) nm trn du thng cui mt bc (qung 2 th) C 7 du thng, th t cc du thng cch nhau mt qung 5: F,C,G,D,A,E,B

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    54

    m giai C (Do trng) c cu trc ging ht nh cng thc trng ny, nn m giai trng c coi nh m giai kiu mu ca th trng.

    m giai F: T nt 2 n 3 phi l na cung, nhng trong m giai F, t A n B l 1 cung, nn ta phi gim (flat) B.

    m giai A: Tng t cch tnh nh m giai Fa trng, m giai La trng phi thng (sharp) 3 nt: C, F v G.

    Tn v Bc Trong m Giai: Ngi ta dng s La-m vit cc bc nt trong m giai.

    I : Ch m (tonic)

    II : Thng ch m (supertonic) III : Trung m (mediant)

    IV : H thng (t) m (subdominant) V : Thng m hay t m (Dominant)

    VI : Thng trung m (submediant) VII : Cm m (Leading Tone)

    m Giai Trng Nhn To

    - Thnh thong ngi ta gim nt bc 6th ca m giai trng: C D E F G Ab B C

    Khi gim nt bc 6th, - Khi gim nt bc VI, ngi ta c c 2 chords mi: iv v vib

    Fm Ab

    - Thnh thong ngi ta tng nt bc 4 ca m giai trng:

    C D E F# G A B C

    B kha (Key signatures):

    - Gi d nh mt bi ht vit theo m giai La trng, tt c cc nt C, F v G u phi tng. cho tin ngi ta c c 2 chords mi: iv v vib

    Fm Ab, ngi ta cc du thng u dng nhc. Cc du thng ny gi l "b kha" ca m giai hay ca bi ht.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    55

    Chu K qung 5 (circle of fifth)

    B kha c th c 3 dng: a) Khng c du ha (nh trng) b) Du thng (nh La trng) c) Du ging (nh Fa trng)

    B kha c nhiu nht l 7 du thng hay 7 du gi ng. Cc du thng hay i theo mt th t theo bc 5 (circle of fifth):

    B kha thng: Fa, Do, Sol, Re, La, Mi, Si

    B kha ging: Si, Mi, La, Re, Sol, Do, Fa (ngc li vi du thng.)

    S d chng ta bit c th t cc du thng hay gi ng l nh vo s tnh ton theo lut "Chu k qung 5" (hay "t lin m"), ting Anh l "circle of fifth" .

    Cc du thng: tnh t di ln qung 5 (t ln m thng ).

    Cc du ging: tnh t trn xung qung 5 (t lin m h).

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    56

    Cc B kha ca m giai trng c du thng, t di tnh ln qung 5

    1 2 3 4 5

    : C D E F G A B C

    Sol: G A B C D E F# G 1#: F

    R: D E F# G A B C# D 2#: FC

    La: A B C# D E F# G# A 3#: FCG

    Mi: E F# G# A B C# D# E 4#: FCGD

    Si: B C# D# E F# G# A# B 5#: FCGDA

    Fa#: F# G# A# B C# D# E# F# 6#: FCGDAE

    #: C# D# E# F# G# A# B# C# 7#: FCGDAEB

    Cc B kha ca m giai Trng c du ging, t trn tnh xung qung 5

    5 4 3 2 1

    : C D E F G A B C

    Fa: F G A Bb C D E F 1b: B

    Si-b: Bb C D Eb F G A Bb 2b: BE

    Mi-b Eb F G Ab Bb C D Eb 3b: BEA

    La-b: Ab Bb C Db Eb F G Ab 4b: BEAD

    Re-b: Db Eb F Gb Ab Bb C Db 5b: BEADG

    Sol-b: Gb Ab Bb Cb Db Eb F Gb 6b: BEADGD

    -b: Cb Db Eb Fb Gb Ab Bb Cb 7b:BEADGCF

    Xem tm tt theo lut "vng trn cc qung 5" phn III bn di

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    57

    Bng Tm Tt

    B Kha - m Giai Trng (Major scale)

    m giai th (minor scale)

    Khi mt bn nhc vit theo m giai th, ngi ta c th bin i mt s nt khi

    dng nhc i ln (melodic minor scale), hoc thay i nt "cm m" (leading

    tone) trong khi ho m khi tr v ch m (harmonic minor scale), cho nn m

    giai th c 3 dng:

    o m giai th t nhin (natural minor scale) o m giai th ho iu (melodic minor scale) o m giai th giai iu (harmonic minor scale)

    m Giai LA Th l m Giai LA TH KIU MU

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    58

    1) Cng thc ca m giai th T Nhin:

    A B - C D E - F G A

    Da vo cng thc thnh lp nhng m giai Th. Sau y l th d ca 3 m giai LA th, RE th v MI th:

    1. Dng m giai LA Th bit nhng ch c na cung. 2. Vit ra cc tn nt ca m giai mun tm. 3. Dng cc du thng (sharp) hay ging (flat) c c s cung nh m giai LA

    Th.

    m giai LA th c cu trc ging ht nh cng thc ca th Th (khng c thng hay gim), nn m giai La th c gi l m giai kiu mu ca th th.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    59

    2) So snh cc m giai th.

    1 2 3 4 5 6 7 8

    Natural A B C D E F G A

    Harmonic A B C D E F G# A

    Melodic A B C D E F# G# A

    So snh 3 loi m giai th :

    o Ho iu - harmonic: l m giai th T Nhin tng bc 7 o Giai iu - melodic: l m giai th T Nhin tng bc 6 v 7

    1. m giai th T Nhin:

    - m giai Do Th (Cm) t nhin :

    2. m Giai Th Nhn To

    C 2 loi m giai th nhn to: Ha iu Giai iu

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    60

    m Giai Th Ho iu (Harmonic minor): tng bc 7th.

    La si do re mi fa sol# la

    - m giai Do Th (Cm) Ho iu

    m Giai Th Giai iu (Melodic minor): tng bc 6th v 7th khi dng nhc i ln nt ch m (nghe nh th Trng)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    61

    - m giai Do Th (Cm) Giai iu

    Hp m ca m giai Do Trng (C ) v cc loi m giai Do Th (Cm)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    62

    Thnh Lp m Giai

    xy dng mt m Giai, chng ta lm 3 bc nh sau:

    1. Vit ra cc tn nt ca m giai.

    2. Tm xem nhng ch c na cung (theo cng thc).

    3. Dng cc du thng (sharp) hay ging (flat) c c s cung nh cng

    thc.

    Bi Tp m Giai

    Xy dng m giai R TRNG C D E F G A B C

    D E F# - G A B C# - D

    Bi Tp m Giai

    Xy dng m giai Eb TRNG C D E F G A B C Eb F G - Ab Bb C D - Eb

    Bi Tp m Giai

    Xy dng m giai TH A B C D E F G A

    C D Eb F G Ab Bb C

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    63

    Tm Kt:

    1. Cc b kha

    2. Vng trn cc qung 5 (circle of fifths)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    64

    Bng Tm Tt Cc m Giai Ging - Thng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    65

    By Th Nhc

    1. Nu cc Th nhc c thnh hnh da trn cc nt ca m giai Trng. Mi Th c h thng thang m ring bit, ln lt :

    - nt bc 1 (Do) l Th Ionian : 1c-1c-1/2c-1c-1c-1c-1/2c - nt bc 2 (Re) l Th Dorian : 1c -1/2c-1c-1c-1c-1/2c-1c - nt bc 3 (Mi) l Th Phrygian : 1/2c-1c-1c-1c-1/2c-1c-1c - nt bc 4 (Fa) l Th Lydian : 1c-1c-1c-1/2c-1c-1c-1/2c - nt bc 5 (Sol) l Th Myxolydian : 1c-1c-1/2c-1c-1c-1/2c-1c - nt bc 6 (La) l Th Aeolian : 1c-1/2c-1c-1c-1/2c-1c-1c - nt bc 7 (Si) l Th Locrian : 1/2c-1c-1c-1/2c-1c-1c-1c

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    66

    2. Nu cc Th c thnh lp u bt u bng nt Do (C) th h thng thang m s thay i theo v c cc du ho l :

    Tm li : Mi Th c h thng thang m ring :

    Ionian = Do Re Mi Fa Sol La Si Do

    Dorian = Do Re Mib Fa Sol La Sib Do

    Phrygian = Do Reb Mib Fa Sol Lab Sib Do

    Lydian = Do Re Mi Fa# Sol La Si Do

    Mixolydian = Do Re Mi Fa Sol La Sib Do

    Aeolian = Do Re Mib Fa Sol Lab Sib Do

    Locrian = Do Reb Mib Fa Solb Lab Sib Do

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    67

    Tm m Giai Ca Mt Bi Ht (Scale song)

    Nhng bi ht chng ta dng ngy nay (standard music), thng c sng tc trn mt m giai no . Trn l thuyt c tt c 15 dng b kha, trong 1 b khng c du thng hay ging; 7 b kha c du thng v 7 b kha c du ging.

    - C 30 m giai khc nhau :15 th Trng v 15 th Th :

    - Hai c tnh : Trng hay Th (Major or minor).

    - tm m giai ca mt bi ht, ngi ta thng da vo 2 yu t sau y:

    1. Cn c vo B kha ca bi ht bit c tnh Trng - Th ca m giai. 2. Cn c vo nt kt thc ca bi ht bit tn ca m giai. Nt kt thc ca bi

    ht thng l ip Khc. Nu bi ht c nhiu b, th da vo b chnh, thng l b Soprano.

    Bng chi tit cc B Kha 1. Du thng

    C maj 0 thng

    G maj 1 thng F

    D maj 2 thng F, C

    A maj 3 thng F, C, G

    E maj 4 thng F, C, G, D

    B maj 5 thng F, C, G, D, A

    F maj 6 thng F, C, G, D, A, E

    C maj 7 thng F, C, G, D, A, E, B

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    68

    2. Du ging

    C maj 0 ging

    F maj 1 ging B

    B maj 2 ging B, E

    E maj 3 ging B, E, A

    A maj 4 ging B, E, A, D

    D maj 5 ging B, E, A, D, G

    G maj 6 ging B, E, A, D, G, C

    C maj 7 ging B, E, A, D, G, C, F

    C maj 0 ging s

    B Kha Trng Th

    khng c

    thng - ging

    C major A

    minor

    B Kha Thm

    Trng Th B Kha

    Thm

    Trng Th

    1 thng

    F G major E minor

    1 ging

    B F major D minor

    2 thng

    C D major B minor

    2 ging

    E B

    major G minor

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    69

    3 thng

    G A major F

    minor

    3 ging

    A E major C minor

    4 thng

    D E major C

    minor

    4 ging

    D A

    major F minor

    5 thng

    A B major G

    minor

    5 ging

    G D

    major

    B

    minor

    6 thng

    E F major D

    minor

    6 ging

    C G

    major

    E

    minor

    7 thng

    B C

    major

    A

    minor

    7 ging

    F C

    major

    A

    minor

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    70

    m Th Ca Bi ht vi B kha thng

    - Da vo b kho (key signature) u bi ht m ta c th bit c bi ht c vit theo m th g.

    1. Bi Ht Th Trng

    - tm m th (mode) bi ht, ta da vo: 1. Nt kt thc (tonic) ca bi ht. 2. Du ho cui cng ca b kho.

    - B kha thng: ly du thng cui tng ln mt bc (qung 2 th), nu trng hp vi nt kt bi ht, th l bi ht Th Trng. Th d:

    * Bi ht 1 thng (F): Fa tng ln mt bc l SOL. Nu nt kt bi l SOL, th bi ht l SOL TRNG (G). * Bi ht 3 thng (F,C,G): Sol tng mt bc l LA. Nu nt kt bi l LA, th bi ht l LA trng (A).

    * Bi ht 6 thng (F,C,G,D,A,E): MI tng 1 bc l FA, m FA l FA#. Nu nt cui l F# th bi ht l F# trng.

    . Th d:

    * Bi ht 2 thng (F C): Do tng ln mt bc l Re. Nu nt kt bi l Re, th bi ht l Re TRNG (D).

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    71

    * Bi ht khng c thng hay ging

    Th d:

    - B kha ca bi ht khng c Thng - Ging - Nt cui bi ht l La, bi ht LA TH.

    Th d: - B kha ca bi ht khng c Thng - ging

    - Nt cui bi ht l , bi ht TRNG.

    2. Bi Ht Th Th

    - B kha thng:

    * T du thng cui cng ca b kha, tnh xung 1 bc. Nu trng hp vi nt cui ca bi ht, th bi ht th TH vi tn l tn ca nt cui bi ht.

    Th d: - Du ho cui cng l Do, tnh xung mt bc l Si - Nt cui bi ht l Si, bi ht Si Th.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    72

    Thnh Lp m giai vi cc du Ging

    m giai F Major Scale

    C D E F G A B C

    F G A Bb C D E F

    m giai Bb Major Scale

    C D E F G A B C F G A Bb C D E F

    Bb C D Eb F G A Bb

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    73

    m giai Eb Major Scale

    C D E F G A B C

    F G A Bb C D E F

    Bb C D Eb F G A Bb

    Eb F G Ab Bb C D Eb

    m giai Ab Major Scale

    C D E F G A B C

    F G A Bb C D E F

    Bb C D Eb F G A Bb

    Eb F G Ab Bb C D Eb

    Ab Bb C Db Eb F G Ab

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    74

    m giai Db Major Scale

    C D E F G A B C

    F G A Bb C D E F

    Bb C D Eb F G A Bb

    Eb F G Ab Bb C D Eb

    Ab Bb C Db Eb F G Ab

    Db Eb F Gb Ab Bb C Db

    m giai Gb Major Scale

    C D E F G A B C

    F G A Bb C D E F

    Bb C D Eb F G A Bb

    Eb F G Ab Bb C D Eb

    Ab Bb C Db Eb F G Ab

    Db Eb F Gb Ab Bb C Db

    Gb Ab Bb Cb Db Eb F Gb

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    75

    m giai Cb Major Scale

    C D E F G A B C

    F G A Bb C D E F

    Bb C D Eb F G A Bb

    Eb F G Ab Bb C D Eb

    Ab Bb C Db Eb F G Ab

    Db Eb F Gb Ab Bb C Db

    Gb Ab Bb Cb Db Eb F Gb

    Cb Db Eb Fb Gb Ab Bb Cb

    Tm Lc Cc m giai Trng

    C D E F G A B C

    F G A Bb C D E F

    Bb C D Eb F G A Bb

    Eb F G Ab Bb C D Eb

    Ab Bb C Db Eb F G Ab

    Db Eb F Gb Ab Bb C Db

    Gb Ab Bb Cb Db Eb F Gb

    Cb Db Eb Fb Gb Ab Bb Cb

    Ta thy mi m giai mi u gim bc IV Nt Ch m (trn) cch du gim cui mt qung 5. C 7 du gim, th t cc du gim cch nhau mt qung 4:

    B,E,A,D,G,C,F (ngc vi du thng)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    76

    Tm m Th Trng vi B kha ging

    Vi b kha ging c 2 cch tm :

    1. Tnh t du ging cui cng ca b kha:

    - B kha ging: ly du ging cui tng ln mt qung 5, nu trng hp vi nt kt bi ht, th bi ht trng.

    Th d: * Bi ht 1 ging (B): Si tng ln qung 5 l FA. Nu nt kt bi l FA, th bi ht l FA TRNG (F).

    * Bi ht 3 ging (B,E,A): LA tng qung 5 l MI(b). Nu nt kt bi l Mi(b) Mi ging trng (Eb Major)

    * Bi ht 6 ging (B,E,A,D,G,C): DO tng qung 5 l SOL(b). Nu nt cui l SOL(b) Gb trng.

    Bi ht vi b kha l du ging.

    Si tnh ln qung 5 l FA. Nu nt kt bi l FA, th bi ht l FA TRNG (F).

    Bi ht FA trng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    77

    Bi ht R th

    - T du ging cui ca b kha tnh ln mt qung 3. Nu trng hp vi nt cui ca bi ht, th bi ht th TH vi tn l tn ca nt cui bi ht.

    2. Tnh t du ging cui cng ca b kha:

    Dnh cho th Trng v nhng b kha t 2 du ging tr ln.

    Tng ln qung 5 chnh l du ging p cht.

    Nhn vo du ging p cht ca b kha.

    - Du ging p cht ca b kha cng tn vi nt cui ca bi ht th bi ht th TRNG l tn ca nt cui bi ht.

    Bi ht Eb trng * Bi ht 3 ging (B,E,A): LA tng qung 5 l MI(b). Nt kt bi l Mi(b), Bi ht ny l Mi ging trng (Eb)

    - Cng nhiu thng hay ging th cng kh xng m v kh nh n. - Phn ln cc bi ht u vit ti a l 4 du ho.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    78

    H Thng Thng - Ging trn Kho Sol v Kho Fa

    - m giai Trng

    - m giai Th

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    79

    Hp m (Chord)

    Hp m gm c 3 nt (triad ) chng cht ln theo th t di ln cch nhau mt qung 3:

    a. Nt di cng gi l Nt Nn (root), nt ny l tn ca hp m. b. Nt k tip l nt bc 3 (third) - cch nt nn mt qung 3. c. Nt trn cng l nt bc 5 (fifth) - cch nt nn mt qung 5.

    - Tn ca hp m cn bn l tn ca nt Nn (root) v c tnh (trng, th, vv.)

    ca hp m .

    - C 4 loi hp m cn bn: Trng, Th, Tng v Gim.

    Do Trng (C) Do Th (Cm) Do tng (C+) Do gim (C)

    K hiu vit tt ca cc hp m cn bn (triad):

    Trng: vit hoa. Th d, trng: C

    Th: vit tn hoa, thm ch "m" hoc thm du "-". Th d, th: Cm hoc C-

    Tng: vit tn hoa, thm du "+" hoc ch "aug" Th d, tng: C+ hoc Caug

    Gim: vit tn hoa, thm du "" hoc ch "dim" Th d, gim: C hoc Cdim

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    80

    m sc ca cc hp m:

    a. Hp m Trng:

    Nghe y , ti sng

    Nghe hng mnh, vn ln

    Vng vng (v c xy dng trn qung 5 hon ton (perfect fifth) b. Hp m Th:

    Nghe mang mc, nh nhng.

    Nghe bun su, u m

    Vng vng (v c xy dng trn qung 5 hon ton (perfect fifth) c. Hp m Tng:

    Nghe hi sng qa, n ni cm thy hi kh nghe.

    Khng vng vng d. Hp m Gim:

    Nghe yu ui, thiu vng

    Khng vng vng

    * Cc hp m trong m giai Do Trng

    Nhn xt :

    - Ba Hp m Trng C F G c 3 hp m Th tng ng l : Am Dm Em

    I - - - vi : C - - - Am

    IV- - - i : F - - - Dm

    V- - - iii : G - - - Em

    - Ngoi ra c hp m vii gim : Bdim

    - Ba hp m C-F-G (Do Fa Sol) gi vai tr quan trng nht.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    81

    - Cc hp m trong m giai La Th

    - Cc hp m trong m giai Do Th T nhin vi 3 du ging :

    Si Mi - La

    - Cc hp m trong m giai Do Th ho iu

    - Cc hp m trong m giai Do Th giai iu

    Chu K Qung 5 v Hp m Tng ng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    82

    - Vng ngoi l cc hp m Trng - Vng trong l nhng hp m Th tng ng

    Bng Tm Tt Hp m Do Trng v Ba Loi Hp m Th

    Cc Th Ca Hp m : Th nn - Th o

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    83

    I I6 I6/4 I I6 I6/4 I I6 I6/4 I I6 I6/4

    Cch vit Hp m Th o 1 v Th o 2

    - Hp m thun

    Th nn Th o 1 Th o 2 1. Th nn : Cma : Do Mi Sol 2. Th o 1 : Cma/E : Mi Sol - Do 3. Th o 2 : Cma/G : Sol Do - Mi

    Hp m 7th (Seventh chords)

    Thm vo hp m cn bn mt qung 3 na l c hp m 7 . Gi l hp m 7 v t nt nn n nt th t l qung 7 . Nt qung 3 thm vo c th l Trng hoc Th

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    84

    C7 : Do- Mi- Sol- Sib

    CMaj7 : Do- Mi- Sol- Si

    Cm7 : Do-Mib- Sol-Sib

    Cdim7 hoc C7 : Do-Mib-Solb-Sibb

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    85

    Cm7b5 : Do- Mib-Solb-Sib

    Cc Loi Hp m 7 trong m giai Trng

    S Hp

    m

    Thm

    vo

    Hp m 7

    Cc nt ca

    Hp m

    Vit tt

    1 Trng M3 Major 7 C-E-G-B CMaj7, hoc CM7

    2 Trng m3 Dominant 7 C-E-G-Bb C7

    3 Th M3 Minor/Major7 A-C-E-G# Am/M7

    4 Th m3 Minor7 A-C-E-G Am7

    5 Gim M3 Half

    diminished7

    hoc Minor

    7b5

    B-D-F-A Bm7b5, hoc B

    6 Gim m3 Diminished 7 B-D-F-Ab Bdim7, hoc B7 7 Tng m3 Augmented 7 C-E-G#-B CAug7, C+7,

    CM7#5

    m giai Do7 vi cc hp m 7 :

    - Hp m I : CM7 = Do Trng 7 - Hp m ii : Dm7 = Re Th 7 - Hp m iii : Em7 = Mi Th 7 - Hp m IV : FM7 = Fa Trng 7 - Hp m V : G7 = Sol 7 t m - Hp m vi : Am7 = La Th 7 - Hp m : B7 = Si gim 7

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    86

    Hp m cn bn vi qung 7 Trng hoc Th

    Hp m 7 trong cc loi m giai Th:

    m Giai I

    (la)

    II

    (si)

    III

    (do)

    IV

    (re)

    V

    (mi)

    VI

    (fa)

    VII

    (sol)

    Natural Am7 Bm7b5 CM7 Dm7 Em7 FM7 G7

    Harmonic Am/M7 Bm7b5 CM7#5 Dm7 E7 FM7 G#dim7

    Melodic Am/M7 Bm7 CM7#5 D7 E7 F#m7b5 G#m7b5

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    87

    Bng tng kt Cc Hp m 7 trong m giai Th.

    Di y l s hnh thnh ca cc hp m 7 trong m giai th

    Bc ca m giai Hp m Qung 7 Hp m

    7th

    Tn

    i Am m3 Am7 minor 7th

    i Am M3 (har) Am/M7 minor - major 7th

    iidim Bdim M3 B7b5 half diminished

    ii (melodic) Bm m3 Bm7 minor 7th

    III C M3 CM7 major 7th

    IIIaug

    (harmonic)

    Caug m3 C-maj7#5 augmented 7th

    iv Dm m3 Dm7 minor 7th

    IV (melodic) D m3 D7 dominant 7

    v Em m3 Em7 minor 7

    V (harmonic) E m3 E7 dominant

    VI F M3 FM7 major 7

    #VIdim

    (melodic)

    F#dim M3 F#min7b5 half diminished

    VII G m3 G7 dominant 7th

    #Vii-dim (har) G#dim m3 G#dim7 diminished 7th

    #Vii-dim (har) G#dim M3 (mel) G#min7b5 half diminished

    Cch vit Hp m Th o 1 v Th o 2

    - Hp m thun

    Th nn Th o 1 Th o 2 1. Th nn : Cma : Do Mi Sol 2. Th o 1 : Cma/E : Mi Sol - Do 3. Th o 2 : Cma7/G : Sol Do - Mi

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    88

    - Hp m nghch

    Th nn Th o 1 Th o 2 Th o 3

    1. Th nn : Cma 7 : Do Mi Sol Si 2. Th o 1 : Cma7/E : Mi Sol - Si Do 3. Th o 2 : Cma7/G : Sol Si Do - Mi 4. Th o 3 : Cma7/B : Si Do Mi - Sol

    Hp m 9

    - Chng thm mt nt qung 3 bn trn hp m qung 7 l c hp m 9 Hay ni cch khc l chng thm vo hp m 7 mt qung 9 trng.

    C9

    Hp m 11

    - Chng thm mt nt qung 3 bn trn hp m qung 9 l c hp m 11

    C11

    Hp m 13

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    89

    - Chng thm mt nt qung 3 bn trn hp m qung 11 l c hp m 13

    C13

    Hp m Suspended

    a. Sus 2

    Hp m "sus 2", th d Csus2, gm nhng nt C - D - G.

    Ch "sus" l vit tt ca "suspended" (ngng li) . Hp m sus2 cng c th gi

    l hp m "add 2" hay "add 9".

    b. Sus 4

    Khi ngi ta vit Csus th chng ta phi hiu l Csus4. Nt qung 3 ca hp m trng c thay th bng mt nt trn n na cung.

    Th d:

    C Major : C - E - G

    Csus4 : C - F - G

    Theo truyn thng, hp m Csus s chuyn n hp m C, tc l nt "sus" s tr v nt bc 3.

    Isus4 I s c cm gic nh gii kt gio ng (AMEN).

    Trong ho m, s chuyn hp m ca sus4 thng nh sau:

    I IV Vsus4 V7 I

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    90

    Trong thc hnh khi chi hp m sus, ngi ta chi nt nn tay tri v nh

    hp m trng, 1 cung bn di nt nn, tay phi.

    Th d: Csus (gm C - F - G)

    Tay tri: C

    Tay phi: hp m Bb (Bb - D - F)

    Thng thng hp m "sus" c th thay th cho hp m 7 (dominant 7).

    Th d trong m giai C trng, Gsus c th thay th cho G7, G9.

    Khi chi "sus4", trnh chi nt bc 3. Th d Csus4, trnh chi nt Mi (E) .

    Ngi ta cng vit Bb/C cho Csus.

    Khi chi V7sus, chi nt bc V tay tri v hp m IV tay phi (vit l IV/V)

    Slash: "IV/V" gi l hp m "slash", c ngha l chi hp m bn trn ci gch

    xo ("slash") v chi mt nt Bass bn di. "F slash G" = hp m F vi G Bass.

    Nhn Xt Hp m v Cch c Hp m 7

    Hp m Vit tt Cc nt trong Hp m

    F major major 7 FM7, FMaj7, F Major 7 F A C E

    F major minor 7 F7, also called 'dominant 7' F A C Eb

    F minor major 7 FmM7 F Ab C E

    F minor minor 7 Fm7, Fmin7, F minor 7 F Ab C Eb

    F diminished major 7 FdM7 F Ab Cb E

    F diminished minor 7 F7, Fm7b5 F Ab Cb Eb

    F augmented major 7 F+M7, FM7#5 F A C# E

    F augmented minor 7 F+7, F7#5 F A C# Eb

    F diminished 7 F7, Fdim7 F Ab Cb Ebb

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    91

    Hp m Tng

    Hp m thun tr thnh hp m nghch khi tng bc 5 ln na cung.

    - Nt bc 5 tng ln1/2 cung tr thnh nghch, nn sau phi c gii nghch bng cch chuyn ln nt k tip 1/2 cung, nt ny gi l nt gii

    nghch.

    - Hp m tng bc I chuyn ti bc IV (Caug - F)

    - Hp m tng bc I chuyn ti bc vi (Caug - Am)

    - Hp m tng bc I chuyn ti bc ii (Caug - Dm)

    - Hp m tng bc IV chuyn ti bc ii (Faug - Dm)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    92

    - Hp m tng bc IV chuyn ti bc V (Faug - G)

    - Hp m tng bc IV chuyn ti bc VII (Faug - Bb)

    - Hp m tng bc V chuyn ti bc I (Gaug - C) Vaug - V7 - I

    Vaug - V9 - V7 - I (vi)

    - Hp m tng bc VI chuyn ti bc I (Aaug - C)

    Sau y l mt chui Hp m Tng

    Hp m Gim

    - Mt Hp m Th (Thun) tr thnh Hp m nghch khi gim nt bc 5 xung 1/2 cung. Hp m nghch phi c gii nghch bng cch chuyn

    nt bc 5 n nt k tip thp hn 1/2 cung, nt ny gi l nt gii nghch.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    93

    Dn chng :

    - c s dng Gii kt, Hp m bc V di hnh thc , Vdim, Vdim7, Vdim9 v bc I.

    I - IV (vi) - Vdim - I

    - Hp m Gim c s dng chuyn th sang Hp m khc c nt gii

    nghch.

    - Hai cch chuyn Hp m :

    a. Chuyn m trc tip :

    C F - Dm G - C

    b. Chuyn m c chun b bng Hp m Gim:

    C (Cdim) - F(Fdim) - Dm(Dmdim) - G (Gdim) C

    Sau y l mt s Hp m Gim

    - Hp m Trng Gim

    - Hp m Th Gim

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    94

    Hp m 6 Trng

    - Hp m 6 Trng c 4 nt, nt nn v nt th 4 cch nhau 1 qung 6. - Hp m 6 c nt bc V v bc VI cch nhau 1 qung 2 Trng, nn Hp m 6 l

    Hp m nghch.

    Dn chng :

    - m th Fa Trng :

    - m th Do Trng :

    Sau y l mt s Hp m 6 Trng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    95

    Hp m 6 Th

    - Hp m Th cng thm nt bc 6, ta c Hp m 6 Th

    - Dng bc I kt bi :

    - Hp m 6 Th dng bc IV (IVm6)

    a. Thng thng : I - IV - V7 - I

    b. Thay th bng IVm6 : I - IVm6V7 - I

    c. Dng lm hp m chuyn cung, chuy n Th

    C - Fm6 - A7 - Dm

    d. Hp m Fm6 c gii nghch xung cc nt ca Hp m A7.

    Sau y l mt s Hp m 6 Th

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    96

    Hp m 7 (V7) - Dn chng

    Hp m 7 c 4 nt nhc : Hp m Trng + qung 7 Th

    - Hp m bc V7 l hp m quan trng trong cc Gii kt (cadence)

    . Dn chng 1 :

    . Dn chng 2 :

    - Hp m bc V7 l hp m dng chuyn Th , chuyn cung:

    . Dn chng 1 :

    . Dn chng 2 :

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    97

    - Hp m bc V7 thay v v hp m bc I li ti hp m bc vi l Gii kt lnh (Deceptive Cadence) dng kt cu, kt on nhc : C G7 Am

    . Dn chng :

    Sau y l mt s Hp m 7

    Hp m 7 Trng (Vmaj 7)

    Hp m 7 c 4 nt nhc : Hp m Trng + qung 7 Trng

    Hp m 7 Trng (Vmaj 7) kt bi ht thay cho hp m thun.

    - K t bnh thng Kt bng hp m 7 Trng

    * C G7 - C C G7 Cmaj7

    * F C7 F F C7 Fmaj7

    * G D7 G G D7 Gmaj7

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    98

    . Dn chng 1 :

    . Dn chng 2 :

    Sau y l mt s Hp m 7 Trng

    Hp m 7 Th (Vm7)

    Hp m 7 c 4 nt nhc : Hp m Th + qung 7 Th

    - Hp m 7 Th (Vm7) thng c s dng lm hp m chuy n cung, chuyn Th.

    . Dn chng 1 :

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    99

    . Dn chng 2 :

    - Hp m 7 Th bc V c th dng Gii kt : F - Dm7 - Am

    . Dn chng : G Dm7 - G

    Sau y l mt s Hp m 7 Th :

    Chi Tit Cc Loi Hp m Do (C)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    100

    Cch Vit v Cch c cc Hp m Nghch

    C major 7 Cmaj7 Cma7 C or C7 CM7

    C minor 7 Cm7 Cmin7 C-7

    C minor major 7 Cm maj7 Cmin ma7 C - 7 C -

    C half diminished C7 Cm7 b5 Cmin7 b5

    C diminished (7) Co (7) C dim (7)

    C7 C7

    C9 C9

    C11 C11 Gm7/C

    C7 suspended 4th C7 sus4

    C13 C13

    C7 augmented C7 + C7 aug C7+5

    C7 flat 5th C7 b5 C7 -5

    C7 #11 C7 #11 C7 +11

    C7 flat 9th C7 b9 C7 -9

    C7 sharpened 9th C7 #9 C7 +9

    C7 flat 10th C7 b10 C7 -10

    C7 flat 9th flat 13th C7 b9 b13 C7 alt

    C7 flat 10th flat 13th C7 b10 b13 C7 alt

    C13 sharp 11th C13 #11 C13 +11

    - C my k hiu c th gy hiu lm gia loi ny vi loi khc

    - K hiu hnh tam gic nh CM7 = ch nn vit khi gp rt

    thi, v d gy lm vi Co (7). - Ch M vit hoa hp m major 7 cng d b ln ln.

    - Nghin cu k bng tm tt trn bit nhiu cch vit mt hp m

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    101

    Nhng Nt Ngoi Hp m

    (Non-harmonic Tones)

    - Ngoi Hp m l nhng nt khng nm trong hp m, dng t im nt

    nhc cho tri chy, d ht.

    Nt Fa khng c trong hp m Do

    - Ngoi hp m c th nm u phch (accented) hoc trong phch (unaccented)

    3. Nt Qua (Passing Tones = PT)

    Nt Qua l nhng nt i ln hoc i xung lin bc gia hai hp m

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    102

    4. Nt Thu (Neighboring Tones = NT)

    Nt Thu (neighboring tone) l nt i ln hoc i xung ri tr li v tr trc.

    5. Nt Nhn (Appoggiatura = App.)

    Nt Nhn (Appoggiatura) l nt nhy xa ri i xung lin bc ti nt ca hp

    m k tip.

    6. Nt Thot m (Escape Tones = ET)

    Nt Thot (Escape tone) l nt ln hay xung lin bc ri nhy c ch b c ti nt

    ca hp m k tip

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    103

    7. Nt Hon m (Retardation = Ret.)

    Nt Hon (retardation) l nt ca hp m trc c gi li hp m sau ri mi

    i ln.

    8. Nt Treo (Suspension = Sus)

    Nt Treo (Suspension)l nt ca hp m trc c gi li v i xung gi l

    Nt Treo (Suspension)

    9. Nt Tin m (Anticipation = Ant.)

    Nt Tin m (Anticipation) l nt i ln hay i xung lin bc phch yu v cng cao vi hp m sau

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    104

    10. Lu m (Pedal Point)

    Lu m (Pedal Point) l nt ca hp m trc c gi li ngn di trong khi cc nt khc vn chuyn ng theo hp m

    11. Nt i m (Changing Tones = CT)

    Nt i (Changing tones) l nhm nt trong c 2 nt ngoi hp m i ln hay i xung lin bc, sau nhy ngc chiu ri tr v nt c.

    - i ln lin bc :

    - i xung lin bc :

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    105

    12. Nt Ngoi hp m trong cu nhc di

    - Nt Fa l Nt Thu (Neighboring tone)

    - Nt La l Nt Thot m (Escape tone)

    - Khi ha m c th b nt qung 5 nh trong hp m c nt Thot m, hp m C7 thiu nt Sol, ch c nt nn (Do), nt qung 3 (Mi) v nt qung 7 (Si), khng c nt qung 5 (Sol) : Do Mi Sib (La)

    Bng Tm Tt Cc Nt Ngoi Hp m

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    106

    Nhn xt Bin Khc s XIII ca Beethoven

    . Bin khc ny c nhiu nt Qua v nt Thu

    . Ring nt Do nhp 7 l nt nhn m (Appoggiatura)

    Nhn xt Tu Khc SONATA ca Mozart

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    107

    Gii Kt (Cadence)

    Gii kt l cch chm cu trong m nhc. Nghin cu cc gii kt sau :

    1. Ton kt (Perfect Cadence in C major)

    a. Cu trc : Lin kt hp m bc V v hp m bc I vi cc iu kin :

    - Hai hp m u th nn

    - B trn cng l nt ch m

    - Hp m I phch mnh.

    b. Cng dng Ton kt dng kt on, kt bi nhc.

    2. Bn kt (Haft Cadence)

    a. Cu trc : Lin kt hp m bc I, ii, iii, IV, vi vi hp m bc V

    b. Cng dng : Bn kt dng kt phn cu, phn on.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    108

    c. Bn kt cui cu nhc

    3. S kt (Imperfect Authentic Cadence =IAC)

    a. Cu trc : Lin kt hp m bc V vi hp m bc I th o

    Hoc hp m bc I c nt trn cng khng v ch m

    Hoc cc hp m bc IV, V7

    Hoc cng c khi lin kt hp m V7 vi hp m iii

    b. Cng dng : Dng kt chi cu, cu, on.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    109

    4. Lnh kt (Deceptive Cadence) :

    a. Cu trc :Lin kt hp m V vi hp m vi cho cm gic l lng cha kt thc.

    b. Cng dng : Lnh kt dng kt cu nhc gia bi. c. Kt lnh dng cui on nhc.

    5. Bnh kt (Plagal Cadence in C major)

    a. Cu trc : Lin kt hp m bc IV vi hp m bc I

    . Hp m IV th nn hoc th o 2

    . Hp m I th nn.

    b. Cng dng : Dng kt bi nhc.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    110

    Chuyn Hp m (Chord Progressions) - chuyn v t hp m mt cch hp l v c hiu qu, cn phi hiu thu o v Qung nhc, m giai, Hp m v Gii kt.

    1. Ly hp m tiu biu l Do :

    K hiu Tn gi Gii thch

    Hp m 2 nt

    C5, C(no3), C(omit3) 5 Hp m 2 nt: C - G

    Hp m 3 nt

    C trng C - E - G

    C b5 trng gim C - E - Gb

    Cm hay C- th C - Eb - G

    C, Cdim, Cm b5 gim C - Eb - Gb

    C+ hay Caug tng C - E - G#

    Csus2 sus2, v qung 3 h xung 1 cung, nn khng phi Trng cng khng phi Th

    C - D - G

    Csus4 sus4, v qung 3 tng ln 1 cung, nn khng phi Trng cng khng phi Th

    C - F - G

    Hp m 4 nt

    Cmi2, Cmi(add2) Th cng 2 C D Eb - G

    Cmi4, Cmi(add4) Th cng 4 C Eb F - G

    C2, C(add2) Trng cng 2 C D E - G

    C4, C(add4) Trng cng 4 C E F - G

    C6 6 C - E - G - A

    C7 7 (dominant) C - E - G - Bb

    CM7 trng 7 C - E - G - B

    C7+, C+7 augmented (minor) 7 C - E G# - Bb

    Cmaj7+, C+maj7 augmented major 7 C - E G# - B

    Cm7, Cmi7, Cmim7 th 7 C - Eb - G - Bb

    Cdim7 diminished 7 C - Eb - Gb - Bbb (A)

    D/A D slash A Hp m D, bass note A.

    C add9 C add 9 C - E - G - D

    * Gi l dominant seventh chord khi thm qung 7 Th vo Hp m Trng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    111

    2. S mnh yu ca cc hp m

    - S mnh yu ca cc hp m trong m giai trng. Ly Hp m Do tiu biu : a. Hp m bc I (C) quan trng nht v c nt ch m. b. Hp m bc V (G) quan trng th nh, v c nt nn l t m. Hp m ny gi vai tr ch cht trong my gii kt, nh Perfect cadence, Imperfect cadence, Haft cadence c. Hp m bc IV (F) rt mnh, hp m ny c dng trong gii kt gio ng

    (Plagal cadence)

    d. Hp m bc vi (Am) nh nhng l hp m tng ng ca hp m Ch m Do e. Hp m bc ii c mc quan trng gn nh hp m bc V nhng nh nhng hn. f. Hp m bc iii yu nht trong m giai, thng ng trc hp m bc vi di hnh thc III hoc III7.

    3. Chn Hp m Chn hp m cho ng v hay l mt ngh thut i hi phi c kin thc m nhc phong ph v giu kinh nghim.

    Di y l my nguyn tc cn bn :

    a. S dng 3 hp m chnh cho mt bi ht, l hp m I, IV v V. Ba hp m ny nu s dng ng ch v hp l cng tm v hay ri.

    b. Bn cnh s dng thm nhng hp m ph thay i mu sc v din t nhng cm xc vui bun khc nhau.

    c. Ngoi ra cn c s dng nhng hp m tng, hp m gim. d. Nn s dng hp m thun nhng v tr chnh nh u bi, u cu, cui cu. e. Hp m nghch cng c s dng to cm gic thc y, c ao trc khi v

    hp m chnh. Nht l Gii kt, hp m V7 lun ng trc hp m ch.

    C Dm G7 C C Dm Em F G7 C

    A F#m Bm E7 - A D - Bm - Em A7 - D

    Am Dm E7 - Am Dm Gm A7 Dm

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    112

    4. Cch Tin Hnh Ca Hp m thun (Common Chord Progressions)

    * Trng

    m giai Trng

    Chn hp m Do lm tiu chun

    I - ii - IV - I C - Dm - F - C

    I ii V I C Dm G - C

    I - IV - V - I C - F - G - C

    I - vi - IV - I C - Am - F - C

    I - vi - ii - V - I C - Am - Dm - G - C

    I - vi - IV - I C - Am - F - C

    I - ii - IV - V - I C - Dm - F - G - C

    I - ii - iii - IV - V - I C - Dm - Em - F - G - C

    I - IV - iii ii - V - I C - F - Em Dm - G - C

    I - IV - iii vi ii - V - I C - F - Em Am Dm - G - C

    I - vi - IV - V - I C - Am - F - G - C

    . Cc hp m V, vi, ii v iii thng chuyn sang hp m 7

    * Th

    m giai Th Chn hp m La Th lm tiu chun

    i - iv - V - i Am - Dm - E - Am

    i IV VI - V i Am Dm F E - Am

    i - III - iv - i Am - C - Dm - Am

    i - III - V - i Am - C - E - Am

    i - III - VI - V - i Am - C - F - E - Am

    i - III - iv - VII - i Am - C - Dm - G - Am

    i - VI - V - i Am - F - E - Am

    i - VII - VI - V - i Am - G - F - E - Am

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    113

    Phn Tch Din Tin Bc i Ca Cc Hp m

    * Hp m Trng

    a. Cn hp m tr v hp m ch I to Gii kt.

    b. Dng hp m V I hoc I

    c. Chn hp m chuy n n hp m V : theo chuyn tin chu k

    qung 5 th chn hp m ii : ii V.

    d. Chn hp m chuy n n hp m : theo chuyn tin chu k

    qung 5 th chn hp m IV : IV

    e. Chn hp m chuy n n hp m IV : theo chuyn tin chu k

    qung 5 th chn hp m bc I : I - IV

    f. Chn hp m chuy n n hp m ii : theo chuyn tin chu k

    qung 5 th chn hp m bc vi : vi ii

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    114

    g. Chn hp m chuy n n hp m vi : theo chuyn tin

    chu k qung 5 th chn hp m bc iii : iii vi

    h. Hp m t m (Dominant chord) l hp m bc V. Hp m bc

    vii cng c vai tr tng t, c cng nhn l Hp m t m

    (Dominant chord)

    i. Hp m bc ii v bc IV i trc V v vii0 c gi l tin t m

    (Predominant)

    j. Theo biu di hp m vii0 v iii l mnh nht.

    - Ly hp m Do Trng l ch m, cc hp m tin hnh nh

    sau :

    Em Am Dm G C

    Em C F B0 C

    * Hp m Th

    - Biu Tin hnh ca hp m Th cng tng t nh ca hp m Trng. - Ch c mt vi thay i chnh l chuyn ti hp m bc III khng

    phi l hp m 7 gim (vii0) m l VII Trng (VII). - Chuyn ti hp m VII l hp m iv Th trong chu k tin hnh.

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    115

    Chuyn ng nt nn (Root motion) ca Hp m

    - Xung qung 3 : C - Am

    Chuyn ng nt nn (Root Motion) l chuyn ng nt nn ca hp m ny

    sang nt nn ca hp m khc.

    . Dng hp m I v hp m vi ca Do Trng (C Major)

    . Nt nn ca hp m bc I l Do (C)

    . Nt nn ca hp m bc vi l La (A)

    . Chuyn ng nt nn ca bc I v vi l xung qung 3 (down a third) :

    La

    - Ln qung 6 : C - Am

    . Hoc ln qung 6 (up a sixth) : - La

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    116

    - Ln qung 2 v xung qung 7 : F - G

    Hp m bc IV th o 1 chuyn ti hp m bc V

    Nt nn ca hp m bc IV l Fa (F)

    Nt nn ca hp m bc V l Sol (G)

    Chuyn ng nt nn ca bc IV v V l ln qung 2 (up a second)

    Hoc xung qung 7 ( down a seventh)

    - Ln qung 4 : C - F

    Nt nn ca hp m bc I l Do (C)

    Nt nn ca hp m bc IV l Fa (F)

    Chuyn ng nt nn ca bc I v IV l ln qung 4 (up a fourth)

    - Xung qung 5 : Dm - G

    Nt nn ca hp m bc ii l Re (D)

    Nt nn ca hp m bc V l Sol (G)

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    117

    Chuyn ng nt nn ca bc ii v V l xung q. 5 (down a fifth)

    - Xung qung 5 : Em - Am

    Nt nn ca hp m bc iii l Mi (E)

    Nt nn ca hp m bc vi l La (A)

    Chuyn ng nt nn ca bc iii v vi l xung qung 5 (down a

    fifth) : Mi - La

    - Ln qung 4 : F Bdim

    Nt nn ca hp m bc IV l Fa (F)

    Nt nn ca hp m bc vii l Si (B)

    Chuyn ng nt nn ca bc IV v vii l ln qung 4 (up a fourth)

    Hp m th o 1 : Re - Si Re - Fa

    Nhn xt cch tin hnh ca mt chui hp m Do Trng :

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    118

    Hp m bc I ti IV ri ti : C F - Bdim

    T hp m bc chuyn ti iii ri ti vi : Bdim Em - Am

    T hp m bc vi chuyn ti ii ri ti V v cui cng ti hp m bc I : vi ii V I

    Nhn xt cch Chuyn hp m ca mt chui hp m Do Th :

    Hp m bc i ti iv ri ti VII : C Fm - Bb

    T hp m bc VII chuyn ti III ri ti VI : Bb E - A

    T hp m bc VI chuyn ti ii0 ri ti V v cui cng ti hp m bc I : VI iv VII III VI - ii0 V - i

    Cc hp m chuyn theo chu k qung 4, qung 5 Cc hp m chuyn xung qung 5 : Fa-Do, Si-Mi, La-Re, Sol-Do

    Cc hp m chuyn ln qung 4 : Fa-Si, Mi-La, Re-Sol.

    Biu Tng Kt Chuyn Hp m

    Trng Th

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    119

    t Hp m

    V tr t hp m :

    - u trng canh

    - nhng nt nhc c trng di

    - nhng ch o phch

    - mi phch khi on nhc chm ri

    - i vi nhp 4/4 : c th t phch 1, 3

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    120

    - mi phch khi on nhc chm ri

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    121

    - u trng canh

    Chui Ngc Vng Kinh

    Phm c Huyn

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    122

    p Dng Chu K Qung 5 Trong Vic Chuyn Cung

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    123

    Cnh Hoa Tuyt Vi Tram Hng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    124

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    125

    - nhng ch o phch

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    126

    - i vi nhp 2/4 : c th t phch 1 v phch 2

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    127

    - i vi nhp 6/8 : c th t phch 1 v phch 2

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    128

    - i vi nhp 3/4 : c th t phch 1,2 v 3

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    129

    - t hp m vo mi phch mnh

    Bng Hng Dng M Phanxico

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    130

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    131

    Ct Ting Ha Ca

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    132

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    133

    Con Ch L To Vt

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    134

    Ca Dao M Du Hin

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    135

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    136

    Khc Ca Dng M

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    137

    Ting Nhc Oai Hng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    138

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    139

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    140

    Hang B-Lem

    Hi Linh

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    141

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    142

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    143

    Ca Khc Trm Hng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    144

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    145

    ng C Ti

    H ng L n

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    146

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    147

    Lng Nghe Li Cha

    Nguy n Duy

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    148

    Xin Vng

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    149

    B Xanh T Ti

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    150

    Ave Maria

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    151

    Ave Maria

    Franz Schubert

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    152

    I Heard It Through The Grapevine

    Norman J.WhitfielD Barrett Strong

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    153

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    154

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    155

    Love Story

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    156

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    157

    Winter Night Song

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    158

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    159

    Show Me The Way

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    160

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    161

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    162

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    163

    You and I

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    164

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    165

    Flower Song

    From Carmen George Bizet

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    166

  • Nhc L Din Gii - Phm c Huyn

    167