nguyễn trãi - · pdf file1 ễnguy n trãi -quyển1 : oan khu ất bùi...
TRANSCRIPT
1 Nguyn Tri - Quyn1 : Oan Khut - Bi Anh Tn www.vietnamvanhien.net
BI ANH TN
Nguyn Tri
Quyn 1. Oan Khut
CHNG 1: TA, NGUYN TRI, HIU C TRAI.
T
Ta cho i nm Canh Thn, 1380, ti kinh thnh Thng Long, trong t
dinh ca ng ngoi ta l quan i t Trn Nguyn n, nh ngi i
2 Nguyn Tri - Quyn1 : Oan Khut - Bi Anh Tn www.vietnamvanhien.net
vn thng knh trng gi l Bng H tin sinh. ng ngoi ta thuc nhnh
chnh tht ca dng h Hong tc nh Trn, bt ngun t Thi T Trn
Tha sang n cc vua Trn Thi Tng, Thnh Tng, Nhn Tng... cho
n Thng tng quc Trn Quang Khi, sau l Vn Tc Vng Trn
o Ti, ri Uy Tc Vng Trn Vn Bch, cui cng l i t Trn
Nguyn n.
Ta l kt qu ca mi tnh tuyt p gia cha ta l Nguyn ng Long vi
m ta l Trn Th Thi, tc cng nng Ngc in, ngi con gi th ba
ca quan i t . Cha ta vn l mt Nho sinh ang lm tp s Kim
chnh qu nh, nhng ni ting l ngi vn hay, ch tt v l con ca
mt v quan cao cp cung in Thin Trng, v quan Nguyn Minh Du.
Nghe ting ca cha t lu, nn ng ngoi n cha v dy ch cho
m ta.
Tnh xun thm tr, trai ti, gi sc, s i gn nhau v mn nhau l iu
thng tnh. L mt con ngi uyn bc, lm g ng ngoi ta li khng
bit iu , v dng nh ng tn thnh mi tnh y. Bi ng bit rng,
mt ngi ti gii nh cha, th trc sau g cng danh s nghip cng n
tay. Khng phi ngu nhin ng chn cha v lm thy dy ch cho m,
m y l c ngm kn chn t trc. Ch c iu ng khng lng
c, tnh cm ca h n qu nhanh. Thy Kim ng Long khng
km c lng mnh trc v cng nng du dng, dim l v hay a su
a cm ca ph quan i t . Th ri mt ngy kia, yn oanh ngm c
lm duyn, thin thai ng m, then khng ci... i tr y i qu
l gio cho php. Thng m, nhng s b bt ti, cha b trn v qu, khi
trong m ang mang hnh hi mt ngi anh ca ta. Chuyn v l trc
3 Nguyn Tri - Quyn1 : Oan Khut - Bi Anh Tn www.vietnamvanhien.net
s gin d ca cc v trong Hong tc dng h Trn, h tu ln vua i
cho lnh bt cha v v em ra xt x ti ty nh ny. xy ra nhng
ci v cng thng trong Hong tc. ng ngoi khng ng vi nhng
xut y, v t mnh quyt inh ly.
ng cho ngi i tm cha v.
Nhn hai con tr ang qu gi chu ti, ng ngoi th di hi cha:
- L ngi c hc hnh, sao anh khng nh n li dy ca c Thnh
Khng v t cch ca ngi qun t cn phi c bn ci : tri thc, o
c, th phch v ti ngh?
- Tha... - Cha p ng khng tht nn li.
ng ngoi v bn.
- Thnh Khng dy ngi qun t phi hiu lc ng tui th, kh
huyt cha nh m ham n sc th s hng mt c tnh ca mnh
"thiu chi th, huyt kh nh v, gii chi ti sc". Ta tin anh nhng khng
ng anh li ph lng ta.
- Tha i nhn - Cha sp ly - Li ny ti con, khng lin quan g n
Ngc in. Con xin chu hnh pht theo lut l ca triu nh, ch xin ng
trch pht nng.
- Cha i - M nc n - Khng phi ti chng m ti con, con gi cha h
thn mt nt. khng gi c cng, dung, ngn, hnh ca mnh hi
n uy tn, danh ting ca cha, ca dng h. Chnh con li ko chng
ch chng khng h c g c. Xin cha hy thng ly chng...
Nhn i tr tranh nhau nhn li v phn mnh khi trch pht ngi
kia, ng ngoi th di. Trong cn ny ng v ang b chu p lc ln t
pha triu nh, bi y l chuyn ca Hong tc nh Trn. T thi Thi s
4 Nguyn Tri - Quyn1 : Oan Khut - Bi Anh Tn www.vietnamvanhien.net
Trn Th c mt quy c ngm trong dng h Trn v vic ch c
nhng anh em thn thuc trong ni b Hong tc mi c kt thn vi
nhau. Nay c k ang nh ph v quy c ny. Hng trm con mt ang
xa xi nhn vo ng ch trch, d ngh. Cch y my ba, sau bui chu,
t nhin nh vua cho vi ng li v nh nhng hi chuyn, tuy thi
Hong thng rt n cn, nhng ng cng hiu rng c k no thc
mch chuyn ny ln vua. V nu ng khng c mt cch x l n tha
th khng nhng danh ting ca dng h b nh hng m danh d ca
mt v quan i t cng s b tn thng, iu ny lm cho ng rt
au u, lng tng. ng cng hiu rng khng thiu g nhng k ghen
ght s nhn dp ny bi mc ni xu ng trc vua. Liu triu nh c
yn chuyn ny khng?
Nhng x sao y? Nu x nghim khc theo lut l ca triu nh th
ng Long chc chn khng thot khi ti cht, nu khng cng l ti .
Bi d sao ng Long cng ch l mt Nho sinh ngho, con nh th dn.
Th l ht s nghip ti sng ca chng trai ti hoa, thng minh. Con
gi ng s tr nn ga ba, chu ng s m ci cha. Cn nu chp nhn
b qua l gio, th...
Quan i t vut ru t l rt lu...
Cui cng, ng ht mt hi tht di, tht su, v ri th ra tht mnh.
a tay, ng bp cht ly vai cha, v hi.
- Anh c nh cu ca "Chim phng i, chim phng i! V lng c thi.
Ngao du bn b tm chim phng hong, trong nh ny c mt nng nhan
sc tuyt trn; ngi th xa m ch th gn, lm ta kh ho c rut gan.
Lm th no gp c nhau, m kt thnh i uyn ng..."
5 Nguyn Tri - Quyn1 : Oan Khut - Bi Anh Tn www.vietnamvanhien.net
Cha ng ngn mt lt ri ngp ngng:
- Tha i nhn y l khc ca Phng cu hong, tng truyn do T
M Tng Nh nh Hn son.
- N ni diu g? - ng ngoi nheo mt hi.
- D, ni dung ni v chuyn chim phng trng tm chim hong mi. Do
T M Tng Nh ht ti nh Trc Vn Tn t Lm Cng cho nng Trc
Vn Qun nghe.
- ng vy - ng gt u - chuyn T M Tng Nh vi nng Trc Vn
Qun cng chng khc chuyn ca anh v con gi ca ta by gi bao
nhiu.
- D, con... - Cha p ng.
- Chuyn ny v chuyn kia, khng hn ging nhau. Tuy nhin n cng
vy. Thi ta khng trch pht anh na. Ti sao ta phi ni chuyn ny vi
anh, v ta mun anh phi ha vi ta mt iu...
- i nhn, nu ngi khng ch ng Long ny ngho hn, ngi thng
con, th d cho c cht con cng sn lng.
- ng ni vy. - Quan i t xua tay - Ta chng bo anh vo hang
hm hay bin la g c. Chuyn anh v Ngc in d sao cng l ri.
Ta ng tc hp cho hai con. Th nhng ta buc anh phi nh T M
Tng Nh, anh c hiu khng?
- D con hiu. - Mt cha bng sng hnh phc. Quan i t khng
trch pht, m ng g con gi mnh. Tuy nhin, nh ng giao hn,
phi t, em bng vng v ci v. Cng phi thi, d sao y
cng l mt v cng nng con nh quyn qu th gia. Con gi cng ca
mt v quan i t , T tng ng triu.
6 Nguyn Tri - Quyn1 : Oan Khut - Bi Anh Tn www.vietnamvanhien.net
- Xin a t i nhn.
Nhn cha, ng ngoi t nhin bt ci sng khoi.
- Sao, n gi anh vn gi ta l i nhn ?
- Tha... tha... nhc ph...
Sau ny cha tm s vi ta, trong i cha, ngoi ng ni, th ng ngoi tc
quan i t Trn Nguyn n l ngi m cha knh trng nht. ng l
mt v quan ln, quyn uy tt nh mt bc c mng lng thn tri qua
nhiu triu nh Trn v c cc danh s ng thi rt knh trng, h
knh trng ng khng hn v quyn lc ca ng m cn v t cch, o
c ca mt chnh nhn qun t. Ti cao hc rng, i nhn x th ng
mc. Trong v vic l lng ca con gi mnh, quan i t khng
nhng khng trch pht m cn ng g con gi ca mnh cho mt Nho
sinh ngho cha c mt cht danh vng trong tay. Trong khi khng
thiu g vng cng i thn trong dng h nh ting gn xa mun cu
thn, u khng c. ng rt phng khong v ci m.
C triu thn nh Trn lng ln ln v tc gin v cm thy b xc
phm. H tha bo ln Hong thng, h tu biu khp ni, tuy nhin v
danh ting, uy tn ca ng ngoi ln qu, Hong thng rt n trng, cho
nn cui cng v vic cng chm i. Nhng dng nh tc ng ngoi sau
chuyn y c bc i t nhiu.
Sau ny cha cn nghe k li, c ln, Thng hong Trn Ngh Tng
cho gi quan i t vo cung v chuyn cho ng mt bn tu biu ca
cc v vng gia ln ting ch trch vic ny v i phi c a ra xt
x r rng. Thng hong khng bnh lun g, nhng iu cng lm
cho lng quan i t thy nng tru.
7 Nguyn Tri - Quyn1 : Oan Khut - Bi Anh Tn www.vietnamvanhien.net
Quan i t xem lt qua bn biu, v ch vo nhng vt khuyn
son du ng ph ca Thng hong ghi bn l chi cht. Cui cng,
quan i t t t b m kim sa trn u mnh ra v qu xung.
- Tha B h, li ny l do thn dy con khng nghim. Thn xin chu
trch pht.
Th;ng hong Trn Ngh Tng ly li bn tu chng, tin tay vt n vo
gc nh, nhn quan i t ang qu trc mt mnh, ci nh lc l
u.
- Thi, khanh hy ng ln i. Chuyn ny trm r hn khanh nhiu.
Chng qua bn h t i m thi. K h. Dng h Trn chng ta chuyn
ny u phi l ln u?
Thng hong khng ni g thm v quay lng b i vo bn trong.
Dng h Trn chng ta chuyn ny chng phi l ln u? L mt v quan
i thn tng tri qua my i vua, lm g ng khng hiu Thng
hong. H Trn, t ngy nm quyn bnh trong thin h, chuyn ln xn
em trai ly ch du, chu ly c, ch ly chu... li bit bao nhiu li
m tiu cho cc danh s hng trm nm nay, ai cn l g. C l cng v
vy m nh vua khng trch pht g chng? Nhng d sao, quan i t
cng bit n Thng hong.
Khng lm g c ng ngoi, nhng nhng vng tht h Trn kia cng
cay c v th phi tr mn n nhc ny. V h lm c iu vi
cha.
Dng h Nguyn ca ta t tin i trc x Chi Ngi, huyn Phng
Nhn, ph Lng Giang, trn Kinh Bc, sau di v lng H, x Nh Kh,
huyn Thng Phc, ph Thng Tn, o Sn Nam. Cc i u c
8 Nguyn Tri - Quyn1 : Oan Khut - Bi Anh Tn www.vietnamvanhien.net
nhng v tng c chin cng kit xut. n i ng ni ta l v quan
Nguyn Minh Du ph Thin Trng. ng ni c ba ngi con trai l
Nguyn Sng, Nguyn Th v Nguyn ng Long. Hai ngi bc ca ta
u l nhng v tng thi vua Trn Ph , sau ny c nh H trng
dng chn vo lm vic Khu mt vin v khi gic Minh ko qun sang
xm lc nc ta, hai ngi bc theo vua Trng Quang khi ngha
chng gic, b tht bi, sau ny tip tc theo ngha qun Lam Sn, lp
nhiu chin cng hin hch. Th nhng cuc i cha ta v ta li khc hn,
sinh ra trong mt dng h lm v tng nhiu i, nhng li thch bt