Protestantse Gemeente Westerwert & de Hervormde Gemeente te Mantgum

Samar in dakboppe wat hollendoar dy’t de stilte iependocht…

Zomaar een dakboven wat hoofdendeur die naar stilte openstaat…

INFORMATIEBOEKJE 2018

2

Voorwoord ..........................................................................................................................................................................................3

Barmhartig-Warmhartig .....................................................................................................................................................5

Nim my, nim my ..........................................................................................................................................................................8

De kerkelijke gemeente Mantgum ........................................................................................................................9

Die mij droeg op adelaars vleugels................................................................................................................... 13

Oer de tsjerklike gemeente Westerwert .......................................................................................................14

Preekrige 2018 .............................................................................................................................................................................16

Lit ús in hûs fan stilte bouwe .................................................................................................................................. 19

Hûs fan stilte ................................................................................................................................................................................21

God fan fier en hein ús heit ...................................................................................................................................... 23

Het Diensthuis ...........................................................................................................................................................................24

Regeling aangaande rouwdiensten en crematies in Westerwert ...................................27

Adressen ............................................................................................................................................................................................29

Colofon ................................................................................................................................................................................................31

Inhoudsopgave

3

De kerkelijke gemeenten in boven- genoemde dorpen bieden u dit informatie- boekje aan. Het betreft de Protestantse Gemeente Westerwert in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert en Weidum en de Hervormde Gemeente te Mantgum.

De gemeente Westerwert is sinds de zeventiger jaren van de twintigste eeuw één kerkelijke gemeente in vier dorpen. De gemeente Mantgum en Westerwert werken sinds het jaar 2016 intensief samen. Bovendien vormen deze gemeenten de basis voor de pioniers-plek Nijkleaster. Binnen dit samen- werkingsverband zijn er momenteel 3 predikanten werkzaam. ds. Hinne Wagenaar is gemeentepredikant voor Westerwert-Mantgum en pioniers- predikant voor Nijkleaster. ds. Wille-mien Keuning is gemeentepredikant voor Westerwert-Mantgum en ds. Saskia Leene is kleaster-pastor voor Nijkleaster.

In Westerwert bestond tot voor kort het kerkblad Us Blêd, net zoals er een kerkblad was voor Mantgum. Deze worden vervangen door een digitale nieuwsbrief. Toch is er ook behoefte aan een publicatie op papier. Vandaar dat u dit informatieboekje krijgt met daarin gegevens die voor een langere

periode, in ieder geval voor 2018, van toepassing zijn. U vindt hierin ook het preekrooster voor het hele jaar 2018 (wijzigingen voorbehouden). En verder de nodige adressen, zakelijke gegevens en enkele inhoudelijke teksten.

Dit boekje wordt huis aan huis verspreid in onze dorpen omdat wij als kerk graag beschikbaar willen zijn. Vroeger was de maatschappij verzuild en wist iedereen wie wel en wie niet bij een bepaalde richting behoorde. Tegenwoordig is dat anders. De scheiding tussen kerkelijk en niet-kerkelijk is niet meer zo duidelijk. Zeker op het gebied van geloof en spiritualiteit is er veel in ontwikkeling. Wij willen daar graag op inspelen.

U bent altijd van harte uitgenodigd voor alle activiteiten, ook als dat eenmalig is. Voor een gesprek kunt u contact opnemen met mij of met één van de mensen die verbonden zijn aan onze gemeenten.

Namens de kerken- raden van Mantgum en Westerwert,

ds. Hinne Wagenaar

Aan de inwoners van Jellum-Bears, Jorwert, Mantgum en Weidum.

De bruiloft te Kana, Koptische traditie4

5

1.Aan het verhaal dat Jezus over de Barmhartige Samaritaan vertelt, gaat een vraag vooraf van een wetgeleerde die Jezus op de proef wilde stellen: ‘Meester, wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven?’ Wanneer Jezus hem vraagt naar wat er in de wet geschreven staat, geeft hij het juiste ant-woord: ‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw kracht en met heel uw verstand, en uw naaste als uzelf.’ Jezus bevestigt hem en zegt: ‘doe dat en u zult leven’. Maar het is de wetgeleerde niet te doen om een leven in eenvoud en geloof met een eeuwige kwaliteit van leven. Nee, hij wil een gesprek, een discussie, een debat. Misschien schuilt hier wel achter dat mensen vaak denken dat godsdienst te maken heeft met juiste ideeën, met het juiste denken. Maar bij Jezus gaat het om een gelovig leven van doen, van ‘bestaan’. Daarom vertelt hij het verhaal van de Barmhartige Samaritaan waarin het draait om barmhartig leven. En hij geeft daarbij een gevoelige sneer naar religieuze leiders die denken het goed te weten, maar er niet naar leven. Een Samaritaan nota bene dient als voorbeeld. Dat lag gevoelig. Die waren niet recht in de leer noch zuiver van ras. Het gaat om barmhartigheid. Om mededogen met mensen ongeacht hun

geloof, cultuur of ras. Het gaat om compassie met de hele schepping! Dat is de kern van het handvest voor compassie (www.handvestvoorcompassie.nl)

2.Jezus geeft barmhartigheid een vijfde plaats in zijn zaligsprekingen: ‘Zalig (gelukkig) de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden’. Op grond van het bovenstaande kan ik dus geen theoretisch verhaal houden over barmhartigheid. Want het gaat, zoals bij alle zaligsprekingen trouwens, om een leven van eenvoud en integriteit. We hebben voor een gelovig leven in de navolging van Christus niet meer nodig dan deze zaligsprekingen. Daar hebben we onze handen vol aan! Daarom vertel ik een enkel verhaal waarin het gaat om barmhartigheid. En vergeet dan niet dat het oerverhaal van barmhartigheid het verhaal van de Barmhartige Samaritaan is (Lukas 10: 25-37)

3.Een man had twee zonen. Bij de dood van hun vader erfden ze ieder de helft van zijn land. De ene zoon was arm, en had bovendien zeven kinderen te onderhouden. De andere was rijk en kinderloos. ‘s Nachts lag de rijke zoon er wakker van dat zijn broer eigenlijk

Barmhartig-Warmhartig

6

aan de helft van dat land niet genoeg had voor zijn zeven zonen. Maar ook de arme zoon lag wakker, want hij dacht: mijn broer is eenzaam, en ik heb zeven zonen. Ik moet iets voor hem doen. Beiden stonden op en gingen hun bed uit om nog voor het licht zou worden de grenspalen zo te verplaatsen dat de ander een groter stuk land zou krijgen. Bij het aanbreken van de dag ontmoetten ze elkaar. Op die plaats, zo zegt dit joodse verhaal, daar zal vrede verrijzen. Die twee broers vormen een bijna letterlijke illustratie van de vijfde van de zaligsprekingen: Gelukkig de barm-hartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden. Ze lijken deze woorden uit de Bergrede tot grondslag van hun handelen te hebben genomen: ‘Behandel anderen steeds zoals je zou willen dat ze jou behandelen.’

4.Een oude rabbi, zegt het verhaal, vroeg eens aan zijn leerlingen: ‘Hoe kun je het moment bepalen, waarin de nacht ten einde is en de dag begint?’ Een van zijn leerlingen zei: ‘Wanneer je uit de verte een hond van een schaap kunt onderscheiden? ‘Neen’, antwoordde de rabbi.

‘Wanneer je van verre een dadelboom van een vijgenboom kunt onderscheiden?’ vroeg een ander. ‘Neen’, zei de rabbi.‘Wanneer je bij het ochtendgloren een zwarte draad van een witte kunt onderscheiden?’‘Neen’, zei de rabbi.‘Maar wanneer dan?’ vroegen de leerlingen.De rabbi zei: ‘Wanneer je in het gezicht van een ander mens kijkt en daarin je zuster of je broeder ziet. Dan weet je dat de nacht is geweken en de dag is aangebroken. Tot dat moment is de nacht nog bij ons.’

5.In het Griekse woord voor ‘barm- hartigheid’ zit het woord ‘ontferming’ (eleéo). Dat komt ook terug in het kyrie-eleison. Heer, ontferm u. Barmhartigheid gaat over ontferming, mededogen. De Latijnse versie van het woord barmhartigheid is ‘misericordia’. Daar zit het woord ellende, misère in. Maar ook ‘cor’, ‘hart’. Dat zit ook in het Nederlandse woord barmhartigheid. Hart hebben voor de ellende van mensen en dieren, voor de misère van de hele schepping. Barmhartig, Warmhartig!

Hinne Wagenaar

Buitenmuur van de kerk in Bears 7

Jeugdcommissie Mantgum en Westerwert. Achterste rij v.l.n.r. Petra Ottema, Laura Cook, Boukje Jilderda. Rij voor v.l.n.r. Gudula van Beem, Tietia Kooistra, Wyneke v.d. Lageweg en Janet Dykstra. Annet de Ruiter ontbreekt op de foto.

Nim my, nim my

8

9

is een open en laagdrempelige gemeente en dat is eigenlijk heel gewoon. Kerkdiensten zijn principieel openbare bijeenkomsten en dat betekent dat iedereen er altijd welkom is. Pastoraat - een deftig woord voor aandacht voor elkaar - is ook voor iedereen toegankelijk. Er zijn geen drempels, ook geen financiële -. Dit jaarboekje is beschikbaar voor iedere inwoner van Mantgum.

Na de veranderingen in het jaar 2017 worden de komende twee jaar gekenmerkt door het bezonnen inslaan van een nieuwe richting die samenhangt met de wereld om ons heen. De gemeente maakte zich na het vertrek van de vorige predikant los uit de toenmalige combinatie en besloot twee jaar pas op de plaats te maken om vooruit te denken en te handelen. Terwijl de samenwerking met de gemeente Westerwert en de stichting Nijkleaster toenam werd in september een predi-kant voor een dag in de week aan de ge-meente verbonden, voorlopig voor twee jaar. In het najaar van 2019 zal de stand van zaken in de gemeente Westerwert in combinatie met Nijkleaster opnieuw worden geëvalueerd en op basis daarvan wordt de volgende route bepaald. In die overwegingen wordt dan ook de stand van zaken in Mantgum betrokken. Die samenwerking houdt in dat er elke tweede zondag van de maand

om 09.30 uur een kerkdienst is in de Mariakerk, tenzij anders vermeld in het preekrooster in dit boekje. Daarin leest u waar u op andere zondagen een kerk-dienst kunt bezoeken. Het woord religie is afgeleid van een ander woord, dat verbinden betekent. Religie schept rui-me mogelijkheden tot verbinding tussen mensen en (dorps)gemeenschappen.

Hoogtijdagen in de kerkOok daarvoor wordt u hartelijk uitgenodigd in Mantgum of in één van de omringende dorpen.

KinderenMeerdere keren per jaar is er extra aandacht voor de kinderen waarbij we aansluiten bij hun wereld, de buitenlucht niet schuwen en de kinderen - zoals in elk gezin - niet apart behandelen. Zo is er bijvoorbeeld een Kerstfeestviering, een optocht door het dorp met Palm- pasen, op een zondag samen koken (en opeten), in de zomer een tochtje over het water, een kerkdienst in samenwerking met de school, een viering met Sint Maarten... Zonder het enthousiasme van een groep jonge moeders uit de betrokken dorpen zouden we deze feesten niet kunnen vieren. Uiteraard zijn kinderen elke zondag welkom in de kerk. Zij horen er gewoon bij.

De kerkelijke gemeente Mantgum

10 Sint Maarten viering 2017

11

KerkgebouwOp de fundamenten van de Mariakerk (parel in ‘lyts Kanaan’) uit 1203 werd rond 1500 een nieuwe kerk gebouwd. In de zestiger jaren van de negentiende eeuw vond een ingrijpende restauratie plaats waarvan in grote lijnen de huidige vorm het resul-taat is. Als je in deze kerk even de tijd neemt om stil te zitten, te luisteren en wat om je heen te kijken, word je je ervan bewust dat deze dode stenen al eeuwen lang hun handen uitstrekken naar de levende stenen: de bewoners van het dorp die hier hun toevlucht zochten in lief en leed.

• Onder de noemer Tsjerkepaad wordt de kerk in de zomer op de zaterdagmiddag bemenst door twee gastheren/vrouwen om iedereen die wil binnen lopen gastvrij te ontvangen. In 2017 ontvingen we ruim 300 bezoekers.

• Bij het jaarlijks terugkerende evenement TUSKEN TSJERKE EN KROECH, worden al wandelend en ontmoetend meerdere culturele locaties in het dorp met elkaar verbonden. De ontmoeting begint met een voorstelling in de kerk en wordt afgesloten met een gezamenlijke maaltijd in de Wjukken.

• Samen met zeven dorpen die op fietsafstand van Mantgum liggen, wordt jaarlijks in mei het project NIEUWE KUNST IN OUDE KERKEN ondernomen. Op vijf middagen zijn zeven kerken open om nieuwe kunst te tonen.

• Veel vrijwilligers uit het dorp steken de handen uit de mouwen om het kerkgebouw te onderhouden en te kunnen blijven inzetten voor belangrijke gebeurtenissen: eens per jaar is het bijenwasdag en elke dinsdagmorgen komt de bouwploeg bij elkaar in de Wjukken om klussen te doen voor de gemeenschap. De lange lijst van hun prestaties kan hier niet worden vermeld, maar één bijzonderheid mag hier niet ongenoemd blijven: de bouw van de urnenmuur op het kerkhof van Skillaerd.

• Vanaf 1 januari 2018 maakt de gemeente Littenseradiel deel uit van de gemeente Leeuwarden en vanaf die datum is Leeuwarden gedurende het hele jaar culturele hoofdstad van Europa. Een onderdeel van het gigantische programma is het project Under de Toer. In 32 kerken worden bijzondere verhalen gepresenteerd die in die kerken zijn geboren. In Mantgum wordt onder de titel DE MAN DY’T HOUT DÛNSJE LIET in februari 2018 in meerdere voorstellingen in de Mariakerk dansend, zingend en vertellend het verhaal verteld van de Leeuwarder Hermannus Berkenbijl die in drie jaar al het houtsnijwerk van de kerk voltooi-de. Op de website finsteropfryslan.frl is een filmpje te vinden met een interview van de twee initiatiefnemers. Parallel aan deze voorstelling is er een houtsnijdersfestival in Mantgum.

OntmoetingDe bestaande gespreksgroep komt bij elkaar bij de deelnemers thuis. Ieder jaar bepalen zij het programma voor het komende jaar, waaronder bijvoorbeeld ook een gezamenlijk bezoek aan een museum of een maaltijd kunnen vallen. Mensen die belangstelling hebben kunnen zich aanmelden bij Hanneke Jokhan (zie contactgegevens).

Ook andere groepen met gemeen-schappelijke interesses kunnen worden gevormd. Daarbij kan ook gedacht worden aan een groep(je) van mensen die aan elkaar hulp durven vragen voor (kleine) dingen die je alleen net niet kunt volbrengen. Ook al kun je zelf niet meteen helpen: een gezamenlijk netwerk is groter dan dat van één mens.

Bij de intrede van Willemien Keuning

Wie in Mantgum naar de kerk gaat treft een mooie preekstoel aan,waar in eikenhout gebeiteld beelden uit de bijbel staan.

In een bouwwerk van gesteente huist een prachtig interieur,houten banken, lichte kleuren en een imposante deur.

Liggend in een open veld met hoge bomen langs de laan,duidt de kerk naast grote huizen eens verworven rijkdom aan.

Lang was Mantgum heel welvarend, zie de huizen in de straat,predikanten bleven, bijna allen, tot aan hun emeritaat.

En men was hier ook vrijzinnig, heel ruimdenkend in de leerMen gelooft hier zonder dogma’s, er is hier een open sfeer.

Mantgum is dus heel bijzonder, in het dorp en in de kerkMaar de kerkgemeenschap binden, daar ligt nog een beetje werk.

Iets verruimen zou wel mooi zijn, maar we waren hier vacant.Daarom zijn we heel gelukkig met de nieuwe predikant.

Een die hier woont en een vrouw is, en dat is hier voor het eerst,die ervaren is als herder, en die goed haar vak beheerst.

Na mijn korte introductie, die wat overbodig is misschien,rest mij enkel nog te zeggen: heel erg welkom, Willemien.

Esther Langedijk

12

Dy’t my droech op earnewjukken dy’t my wurpen hawwe yn ’e romteen as ik kriezend foel, my hoeden heind ha mei jo flerken en wer opgoaid ha salang’t ik fleane koe op eigen krêft.

13

Een lied naar Deuteronomium 32:11Tekst: Huub Oosterhuis, Vertaling: Cor Waringa, Muziek: Marinus Pool

14

De tsjerklike gemeente Westerwert is ûntstien troch de fusy fan de trije gemeenten Jellum-Bears, Jorwert en Weidum yn 1971. Sûnt dy tiid is it ien gemeente mei ien dûmny en ien tsjerke-ried. Sûnt 2012 is ds. Hinne Wagenaar dûmny fan dizze gemeente en is der in proses fan besinning op gong kaam. De gemeente hat doe besletten om tegearre mei Nijkleaster in nij paad yn te slaan. Op dat paad is der tagelyk plak foar in gemeente-model én in kleaster-model

In pear aktiviteiten fan de gemeente neamme wy hjir puntsgewiis:

• De activiteiten fan Nijkleaster op woansdei en yn it wykein. Tink ek oan it programma op de Stille Sneon en it Pinksterpaad op Pinkstermoandei.

• Troch it jier hinne organisearret de jeugdkommisje spesjale tsjinsten foar de bern. Faak ek yn kombinaasje mei de sneinske tsjerketsjinst.

• Maart en novimber: gemeentejûn. Op de gemeentejûn yn de maaitiid wurde de jiersifers fan de rintmasters en diakonij besprutsen.

• Yn de 40-dagen-tiid: Vieren en Vasten en de Peaskesyklus yn Jorwert

• Tredde snein fan septimber: Túnpreek yn de notaristún yn Jorwert nei oanlieding fan it Iepenloftspul

• Lêste snein fan oktober: jierdei fan Nijkleaster. Middeis yn de tsjerke fan Jorwert.

• Begjin novimber is der in rispinge-tsjinst (oogstdienst)

• Lêste snein fan Novimber: dat is meastal ek de lêste snein fan it tsjerklik jier. Op dizze snein wurde de ferstoarnen út ús gemeente en doarpen betocht.

• Desimber: Krystjûntsjinst yn Weidum• “Jong Belegen” is een gespreksgroep

voor (jonge) mensen die zich willen oriënteren op spiritualiteit, maat- schappij en christelijk geloof. De groep is bedoeld voor mensen die jong belegen zijn waar het gaat om geloof en kerk, d.w.z. wanneer je op dat gebied nog niet gesetteld bent en zoekt naar antwoorden en vormen van geloof die bij jou passen. In de groep willen we elkaar ontmoeten, en krijg je de kans om vragen en antwoorden te delen met anderen. De bijeen- komsten vinden plaats op donderdag in de (voor)kerk van Jorwert. Tijdens de gesprekken eten en drinken we (naast koffie en thee) jong belegen kaas, jonge wijn en... De groep komt ongeveer 5 of 6 keer per jaar bij elkaar. Informatie en opgave bij ds. Wagenaar.

Oer de tsjerklike gemeente Westerwert

15

Gearwurking mei omlizzende gemeenten:Sûnt 2016 is der kontakt mei de omlizzende gemeente oer gearwurking. Westerwert en Mantgum ha besletten om nau gear te wurkjen mei yngong fan 2017. Ek is der in gearwurking op gong

kommen mei de omlizzende gemeenten Hilaard, Húns en Leons. Op de 5e snein yn’e moanne (4 kear yn ’t jier) is der no in mienskiplike tsjinst yn ien fan ús gemeenten.

Drie Koningen, Taizé

16

07 jannewaris 09.30 Weidum ds. Hinne Wagernaar Trije Keningen14 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning21 - 09.30 Jorwert ds. Saskia Leene Kleastertsjinst28 - Gjin Tsjinst-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

04 febrewaris 09.30 Weidum ds. Hinne Wagenaar11 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning18 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar 1e 40-dagen Kleastertsjinst Snert-tsjinst mei de bern25 - Gjin tsjinst 2e 40-dagen-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

04 maart 09.30 Weidum ds. Hinne Wagernaar 3de 40-dagen11 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning 4de 40-dagen18 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagernaar 5de 40-dagen Kleastertsjinst25 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning 6de 40-dagen Palmsnein mei de bern 29 - 18.00 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Wite Tongersdei Brea&Wyn30 - 19.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Goed Freed -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

01 april 06.00 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Peaskewacht 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Peaske snein08 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning15 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Kleastertsjinst22 - Gjin tsjinst29 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Regiotsjinst-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6 maaie 09.30 Weidum ds. Hinne Wagenaar13 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning20 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Pinkster Kleastertsjinst21 - Jorwert Pinksterpaad27 - Gjin tsjinst -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

03 juny 09.30 Weidum ds. Hinne Wagenaar Brea&Wyn 10 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning 17 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar24 - Gjin tsjinst

Preekrige Westerwerten Mantgum 2018

17

01 july 09.30 Bears bûten ds. Hinne Wagenaar Farre mei de bern08 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning Brea en Wyn15 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Kleastertsjinst22 - Gjin tsjinst29 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning Regiotsjinst-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Augustus Gjin tsjinst-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

02 septimber 09.30 Weidum ds. Andries Kobus09 - 09.30 Mantgum ds. Jan Srikwerda16 - 10.00 Jorwert ds. Willemien Keuning Túnpreek23 - Gjin tsjinst30 - 11.00 Húns-Leons ds. Harry Strubbe Regiotsjinst-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

07 oktober 09.30 Weidum ds. Hinne Wagenaar14 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning21 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar28 - 14.00 - 17.00 Jorwert Jierdei Nijkleaster -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

04 novimber 09.30 Weidum ds. Hinne Wagenaar Rispinge Brea & Wyn11 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning18 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Kleastersnein25 - 10.00 Jorwert ds. Hinne Wagenaar Betinksnein-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

02 desimber Gjin tsjinst 1e Advint09 - 09.30 Mantgum ds. Willemien Keuning 2e Advint16 - 09.30 Jorwert ds. Hinne Wagenaar 3e Advint, Kleastersnein23 - 16.30 Weidum ds. Hinne Wagenaar 4e Advint, Berne-krystfeest 24 - 22.00 Weidum ds. Hinne Wagenaar Krystnacht25 - 10.00 Mantgum ds. Willemien Keuning Krystmoarn30 - 09.30 Hilaard ds. Jurjen Hilverda Regiotsjinst-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

20196 jannewaris 09.30 Weidum ds. Hinne Wagenaar Trije Keningen

Witte Donderdag, geïnspireerd op de liturgie van Pesach. Lamsvlees, verwijzend naar het Pesach-lam. Bittere kruiden van de slavernij: radijsjes en mierikswortel. Zout water: vergoten tranen. De kleur van tichelstenen: appel met kaneel. Matzes: ongezuurd bevrijdingsbrood.

Kleastermoarn Nijkleaster (woansdei 09.30 - 12.30 oere)Elke woansdeitemoarn begjint de kleastermoarn mei in ienfâldige Nijkleaster-fiering yn de tsjerke fan Jorwert. Eltsenien is wolkom, ek foar alinne it moarnsgebed.

Tsjinsten yn Nij Dekema (Moandeitemoarns fan 10.45 - 11.30 oere)

15 jannewaris hr. U. Zwaga 19 febrewaris ds. H. Wagenaar 19 maart fr. C. de Boer - Bergstra 16 april ds. H. Wagenaar 14 maaie ds. J. Hilverda 04 juny ds. H. Wagenaar 16 july hr. U. Zwaga 03 septimber ds. H. Wagenaar 08 oktober ds. J. Hilverda 05 novimber ds. H. Wagenaar 10 desimber hr. U. Zwaga De tsjinsten yn soarchsintrum Nij Dekema binne net allinne foar de bewenners fan Nij Dekema. Minsken fan bûten binne ek tige wolkom.

Aanvullende informatie : Webside: pkn-westerwert.frl Facebook: https://www.facebook.com/pkn.westerwert Kerkpagina in Mandeguod, Mantgum Nijsbrief ( Harry Kaspers, hkbkaspers@gmail.com,

of de contactpersoon uit uw gemeente)

18 Westerhûs in Hilaard

19

Een nieuw klooster in Jorwert. Een pleisterplaats voor pelgrims onderweg. Een schuilplaats voor gasten van velerlei snit. Een plek van stilte, bezinning en verbinding. Een kloostercomplex waar vaste bewoners (nieuwe kloosterlingen) bidden en werken, wonen en gastvrijheid bieden. Dát is de droom van de Stifting Nijkleaster. Een bidbook geeft gewoonlijk een overzicht van wat men te bieden heeft bij een eventuele overname of kandi-daatstelling en waar een bod op gedaan kan worden. Dít BID-boek geeft een overzicht van waar we hartstochtelijk om bidden, waar we met hart en ziel voor gaan. Tegelijk geeft het ook inzicht in wat we te bieden hebben. We schrijven dit BID-boek omdat

we u uit willen nodigen deelnemer te worden van dit project, om financieel en inhoudelijk mee te doen. Daar kunt u een bod op doen. Nijkleaster zoekt partijen die willen investeren in dit nieuwe kloosterproject: kerkelijke gemeenten en parochies, individuele personen en families, bedrijven en organisaties die onze passie delen en die begrijpen dat de aankoop, de verbouw en de verdere ontwikkeling veel geld kosten. En die willen investeren in de meerwaarde van dit uitzonderlijke project gericht op persoonlijke, kerkelijke en maatschappelijke vernieuwing. In dit BID-boek presenteert Nijkleaster de plannen voor het kloostercomplex Westerhûs (Westerhuis). Deze historische locatie midden op het platteland,

In de herfst van 2017 heeft Nijkleaster naast een film (Nieuwe lijnen in een oud landschap) het BID-boek gepubliceerd. De voorzitter van Nijkleaster schreef daarin dit voorwoord. Het BID-boek kunt u bekijken (www.nijkleaster.frl) of ophalen/aanvragen.

Lit ús in hûs fan stilte bouwe

20

15 kilometer ten zuid-westen van Leeuwarden, biedt unieke mogelijkheden om een nieuw klooster op te stichten: een nij-kleaster. Verbonden met de protestantse traditie maar letterlijk en figuurlijk neergezet in de open ruimte om ruimhartig en vrijmoedig gastvrij-heid te bieden. Om met elkaar onder-weg te zijn in geloof en leven. We hopen dat we onze passie en enthousiasme op u kunnen overbrengen. Wij willen en kunnen dit werk niet alleen doen. We willen dit klooster graag samen met u en namens u ontwikkelen. We hebben uw steun nodig om het project Westerhûs te realiseren: geestelijk, praktisch en financieel.

Dit BID-boek biedt u niet alleen een zakelijk plan (met alles wat daarbij hoort), maar eerst het verhaal van Nijkleaster. Over de oorsprong en het heden, over de bezieling en de spiritualiteit. Dit mondt uit in een beschrijving van onze plannen voor een nieuw klooster op Westerhûs. Daarmee geven we invulling aan de derde ‘K’ van het concept van Nijkleaster: Kerk, Kroeg en Klooster. Het gedicht van Tjits Peanstra is ons dierbaar en verwoord dit verlangen van Nijkleaster mooi. Mocht u interesse hebben, dan kunt u contact opnemen met Nijkleaster. We komen graag langs voor een persoonlijk gesprek of met een presentatie van onze plannen.

Henk Kroes(Voorzitter Stifting Nijkleaster)

Lit ús in hûs fan stilte bouwemei muorren fan leafdeen in dak fan fredemei keamers fol blydskipen in túnin túnmei wat ljocht en wat skaadmei wat sjongende fûgelsen in slomjende kat op it paad.

Lit ús in hûs fan leafde bouwemei muorren fan begrypen in dak fan fertrouwenen in hiem om te sintsjenen keamers,keamersom yn te ferdwinenelkoarren te sykjenelkoarren te finen.

Lit ús in hûs fan stilte bouwe.

Hûs fan stilteTjits Peanstra

21

Uitzicht vanuit het Weterhûs, richting Hilaard.22

God fan fier en hein ús HeitTekst: Eppie Dam - Muzyk: Hindrik van der Meer

2. Bûch de folken nei jo wet,lit jo ryk op ierde komme.Byn jo wil ús op it herten wy sykhelje ferromme.

3. Jou ús hjoed ús deistich breaen ferjou wat wy misdiene,sa’t ek wy ferjûn ha, Hear,al dy’t skuldich foar ús stiene.

4.Lit oer ús gjin neare nacht,lied ús net yn blyn begearen.Binne wy yn duvels macht,Hear, ferlos ús fan ‘e kweade.

5. God fan fier en hein ús Heit,wûnder heimnis is jo namme,grut yn krêft en hearlikheid,oant yn alle tiden. Amen

23

SpeculaasactieVanaf half november komen wij langs om speculaas en smulkoek te verkopen. De opbrengst van deze actie gaat naar Het Diensthuis. Het Diensthuis zorgt er al meer dan 35 jaar voor dat er tweedehands kleding naar tehuizen in het noordoosten van Hongarije wordt gebracht. Met het geld van de actie wordt het vervoer van de dozen met kleding bekostigd. Uiteraard is uw tweedehandskleding en speelgoed ook nog steeds welkom.

U kunt dit inleveren bij:Ytsje Merkus, Hegedyk 4, Boksum, tel. 2541966Aly Schievink, Muontsehiem 9, Boksum, tel. 2542518Acronius Hettinga, Sportleane 9, Deinum, tel. 2541552Teuni de Boer, Hesenserreed 9, Jorwert, tel. 2519502Germ Hallema, M. Fopmawei 18, Jorwert, tel. 259504Geeske Limburg Lytse Buorren 2, Weidum tel. 2519721

Het diensthuis

Uniastate te Bears

2424

Yn april tocht ik noch: soene we fan ’t simmer wol genôch doazen hawwe om rûn te bringen? By it ynladen fan de frachtauto begjin july waard dúdlik dat dy soargen foar neat west hiene. Yn totaal wiene der 570 doazen en noch in hiel soad los guod sa as berneweinen en ledikantsjes.

No wie myn grutste soarch: Hoe krije wy dat yn in wike te plak? Foarige jierren koene we 450 doazen krekt rûnbringe yn in wike en doe hiene we ús famkes mei om te helpen. Dit jier bleaune sy foar it earst thús.

Lokkich die bliken dat it allegearre wat tafoel. De bewenners fan it tehûs yn Kisléta hawwe geweldich holpen mei it sortearjen fan de doazen en it ynladen fan de karre. Boppedat koene we dit jier in gruttere karre regelje. Sa koene we yn ien rit meardere tehuzen besykje en hoegden we minder faak hinne en wer.De earste wike fan ús ferbliuw hawwe we foaral dwaande west mei it sortearen, it regeljen fan de karre en it meitsjen fan in yndieling. Hiel wat ôfswitten want we hiene wer temperatueren fan mear as 35 graden. De twadde wike doe’t we losmoasten mei it rûnbringen wie it lokkich wat koeler.

Moandeis wie it noch spannend oft de karre der wol wêze soe, it bliuwt fansels wol Hongarije dêr’t de ôfspraken net sa krekt komme. De earste rit wie nei it pyschiatrysk tehûs yn Nyírbéltek. Nei it middeisiten weromriden nei Kisléta en ynladen foar de skoalle + opfang yn Matészalka en de dei-opfang yn Nabrád. By de earste krige we in rûnlieding fan in learaar dy’t in skoft yn Fryslân wenne hie. By de twadde krigen we jûnsiten oanbean. Noch in spannend ritsje, want we moasten mei de grutte karre op in lyts pontsje oer it wetter. Op sokke mominten bin ik o sa wiis mei myn koelbloedige sjauffeur.

Tiisdei twa bejaardetehuzen yn Tiborszálas en Mérk besocht.

Foar woansdei stiet allinne Gönc (tehûs foar bern) op it programma. Dat is hast trije oeren riden, dêrom hiene we ûnder-weis in picknick. Omdat we de minsken no wat better kennen leare, wurde de gesprekken ek wat makliker. Nei in oerke geane we wer op ‘hûs’ oan.Tongersdeitemoarn earst nei it tehûs yn Nyírbátor, in koart ritsje. Doe nei it blijf van mijn lijf huis yn Nyíregyháza. Sy krije û.o. klean fan de breiklup yn Hurdegaryp en se sizze ta om foto’s meitsjen fan it útdielen. Feije hielendal bliid want dizze middei geane we earst

Rûnbringen klean yn Hongarije

25

26

Lok

Lok fynst yn it earste glimke fan dyn bernLok fynst yn de wize eagen fan dyn mem Lok fynst yn it harkjen nei in suver liet Lok fynst yn it treasten by in djip fertriet Lok fynst yn in hantsje dat yn dines leit Lok fynst yn dat iene wurd dat krekt alles seit

Wa ‘t fan dizze dingen net de wearde sjocht mar it lok al sykje wol dy siket om ‘e nocht

Wa ‘t fan dizze dingen net de wearde sjocht mar it lok al sykje wol dy siket om ‘e nocht

nei Berettyoújfalu en op de weromreis kinne we de famkes fan it fleanfjild helje. Sy komme de lêste wike noch by ús fakânsje hâlden.

En dan is de wike al wer hast om. Tradysjegetrou geane we dizze lêste dei nei it Reade Krús. In hiel soad doazen en oar spul foar harren dit jier. Mei ús tolk, Julia, geane we middeis noch mei in rollator en in âlde waskmasine nei in bejaard echtpear. En dan witte we wer wêrom’t we dit dogge. De frou stiet te gûlen omdat we dit by harren bringe. It bliuwt tankber wurk om te dwaan!

Renske van der Meer

26 Mariakerk te Mantgum

Wij willen u met dit document uitleggen wat de positie van de kerkelijke gemeente Westerwert is ten aanzien van rouw-diensten. Hoe kunt u een beroep op ons doen en onder welke voorwaarden?

VerledenIn het verleden konden leden van de kerk bij een overlijden een beroep doen op het ‘kerkelijke systeem’. Daar waren geen kosten aan verbonden, men was immers lidmaat van de kerk. Omdat de maatschappij in zuilen was verdeeld, deden buitenkerkelijken slechts zelden een beroep op de kerk. In de loop van de tijd is dit echter drastisch veranderd. In de 21ste eeuw is de scheiding tussen kerkelijk en niet-kerkelijk niet meer zo duidelijk. Door de ontkerkelijking is de kerk ook niet meer een machtig of rijk instituut. Daarom zoekt de gemeente Westerwert naar nieuwe regels die hier-bij passen.

HedenAls kerk willen we graag beschikbaar zijn voor iedereen die een beroep op ons doet. Jammer genoeg is dat niet

meer mogelijk qua menskracht en financiën (vrijwilligers, predikant, ambtsdragers en musici). Wij willen echter ook geen onderscheid maken tussen insiders en outsiders. Wij kunnen en willen de mate van gelovigheid niet beoordelen. Daarom vragen wij aan iedereen een vast bedrag als vergoeding voor de onkosten van de kerkelijke ge-meente rondom overlijden en uitvaart. Wanneer de overledene financieel heeft bijgedragen aan de gemeente, dan wordt het bedrag van de laatste drie jaren afgetrokken van de gevraagde vergoeding. Het gevolg van deze regeling is dat het niet uitmaakt of men formeel lid is van onze gemeente. De richtlijn is voor iedereen gelijk.

PraktischVoor het houden van rouwdiensten waarbij gebruik wordt gemaakt van de diensten van kerkelijke gemeente (predikant, koster, organist, huur kerkgebouw en dergelijke) worden kosten in rekening gebracht die ten goede komen aan de gemeente.

Protestantse Gemeente Westerwert(in de dorpen Jellum-Bears, Jorwert en Weidum)

Over de kosten van rouwdiensten en crematies

27

28

• Iedereen betaalt het tarief zoals dat is vastgesteld voor een rouwdienst

• De bijdrage aan de actie kerkbalans (vrijwillige kerkelijke bijdrage) aan onze gemeente over de laatste drie jaren wordt afgetrokken van het vastgestelde tarief.

• Dit zijn algemene richtlijnen. Er zijn situaties mogelijk die vragen om overleg. Schroom dan niet om contact op te nemen met de kerkenraad.

Tarief per 2017• Predikant of kerkelijk werker* € 500• Kerkgebouw en koster

(afhankelijk van de locatie) € 100• Organist/musicus € 100

* De predikant of kerkelijk werker zal gewoonlijk één of meerdere gesprekken met de familie voeren ter voorbereiding van het afscheid. Na het afscheid volgt in ieder geval nog een gesprek.

29

PREDIKANTEN:ds. Hinne Wagenaar Ewerwert 5 9023 AV JorwertT: 058 - 2550998 E: post@hinnewagenaar.nl W: www.hinnewagenaar.frl

ds. Willemien Keuning De Finne 12 9022 AZ MantgumT: 0643637575E: wjkeuning@me.com

ds. Saskia LeeneKreek 428604 AX SnitsT: 0515-433546E: s.leene@nijkleaster.nl

MANTGUM

OUDERLINGENAukje Dijkstra- Boersma (voorzitter en scriba)Gibbeflecht 59022 AG Mantgum0582501429 en en 06-51058186sdykstra@planet.nl

Bettie Bruijnzeel- van BerkumDe Golle 109022 CD Mantgum06-47992682 en 06-16797304bettie.jaap@ziggo.nl Gea van WierenIt Bosk 49022 BV Mantgum0582502020geavanwieren@home.nl

Jaap Bruijnzeel (kerkrentmeester)De Golle 109022 CD Mantgum06-16797304bettie.jaap @ziggo.nl

DIAKENEsther LangedijkDokter Fokkewei 59022 BS Mantgum0582501115estherlangedijk@gmail.com

JEUGDCOMMISSIE MANTGUMGudula van Beem T: 0651261094 E: gudula@hetnet.nl

Annet de Ruiter T: 0630895109 E: hans.annet@hotmail.com

Tietia Kooistra E: thgkooistra@gmail.com

Boukje Jilderda T: 0645827596 E: b.jilderda@gmail.com

GESPREKSGROEPHanneke Jokhan-Dijkema de Finne 8 9022 AZ Mantgum, E: hannekedijkema@hotmail.com

KOSTER EN FINANCIËLE ADMINISTRATEURSiebolt DijkstraGibbeflecht 59022 AG Mantgum0582501429sdykstra@planet.nl

ORGANISTTaeke BeukemaE: takebeukema@gmail.com

De gemeente Mantgum is bereikbaar op: kerkmantgum@ziggo.nl

Bankrekeningnummer van de kerk: NL74 RABO 0330 8031 58

Contactgegevens

30

ADRESSEN WESTERWERT

Harry Kaspers (foarsitter) Mr. Fopmawei 7 9023 AJ JorwertT: 058 - 2519750 E: hkbkaspers@gmail.com

Jeltje Koopman (skriba)Hegedyk 46 9026 BB JellumT: 058 - 2519362 E: jeltjekoopman@planet.nl

ADMINISTRAASJE RINTMASTERS Martin Visser Protestantse gemeente Westerwert:Rabobanknr. te Jorwert NL25 RABO 0330 8021 00E: westerwert@outlook.com

ADMINISTRAASJE DIAKONIJ Rennie Stremler Prot. Gemeente Westerwert:Rabobanknr. NL18 RABO 0330 8009 65

KOSTER WEIDUM fr. G. Limburg - Visser Lytse Buorren 2 9024 EK Weidum T: 058 - 2519721 E: limburgd@kpnplanet.nl

OARGELISTENWiebe Kaspers: wiebekaspers@gmail.com

Hindrik van der Meer: hindrikvandermeer@dds.nl

Bart van der Sloot: bartvandersloot@ziggo.nl

ÂLDERLINGENBoukje de Boer Sânpaed 40, 9024 ED WeidumT: 058 - 2519598 E: Boukje@weidum.com

Doutie v.d. Gaast Hilaarderdyk 6 9026 TE JellumT: 058 - 2519280 E: theunisendoutie@ziggo.nl

Tineke Hallema Mr. Fopmawei18, 9023 AJ JorwertT: 058 - 2519504 E: famhallema@kpnmail.nl

Harry Kaspers Mr. Fopmawei 7, 9023 AJ JorwertT: 058 - 2519750 E: hkbkaspers@gmail.com

DIAKENSRemmelt Bossema Wielsterdyk 29 9024 BD WeidumT: 058 - 2519471 E: r.bossema@ziggo.nl

Jeltje Koopman Hegedyk 46, 9026 BB JellumT: 058 - 2519362 E: jeltjekoopman@planet.nl

Rennie Stremler De Him 4, 9023 BC JorwertT: 058 - 2501327 E: auke.stremler@solcon.nl

Jeppe Teensma Skildyk 10 - 207 9024 EN WeidumT: 058 - 2519698 E: J.Teensma@kpnplanet.nl

RINTMASTERSBarend Spliethoff (Foarsitter) Bearsterdyk 5, 9025 BP BearsT: 058 - 2519632 mail@spliethoff.frl

Theunis v.d. Gaast Hilaarderdyk 6, 9026 TE JellumT: 058 - 2519280 E: theunisendoutie@ziggo.nl

Lametta Kalma Hegedyk 54, 9026 BB JellumT: 058 - 2519358 E: joukekalma@hetnet.nl

Johan de Boer Sânpaed 40, 9024 ED WeidumT: 058 - 2519598 E: johan@weidum.com

Auke Stremler De Him 4, 9023 BC JorwertT: 058 - 2501327 E: auke.stremler@solcon.nl Martin Visser E: westerwert@outlook.com

JEUGDKOMMISJE WESTERWERTJanet Dykstra T: 06 - 22539906 E: frederik-janet@planet.nl

Wyneke v.d. Lageweg T: 06 - 53229946 E: wyneke.vdl@gmail.com

Petra Ottema T: 06 - 22008490 E: dottema@ziggo.nl

Laura Cook T: 06- 15611636 E: laura.cook@hetnet.nl

ADRESSEN NIJKLEASTER:

www.nijkleaster.frl

VOORZITTER NIJKLEASTERHenk KroesT: 0515 521383E: kroeshenk@ziggo.nl

PIONIERSSietske Visser en ds. Hinne Wagenaar T: 058 - 2550998 E: s.visser@nijkleaster.nl en htwagenaar@nijkleaster.nl

KLEASTER-PASTORds. Saskia LeeneT: 0515-433546 E: s.leene@nijkleaster.nl

KLEASTER KOÖRDINATORMw. Annet DraaismaE: a.draaisma@nijkleaster.nlT: 06-19167455

ADMINISTRAASJE: Albertsje SplythoffBearsterdyk 59025 BP BearsT: 058 25196 32 E: boekhouding@nijkleaster.nl Banknummer Nijkleaster, Jorwert:IBAN: NL02 ABNA 0541 4184 40

COLOFONDit informatieboekje is een uitgave van de Protestantse Gemeente Westerwert-Mantgum

REDACTIE: Boukje de Boer, Willemien Keuning, Esther Langedijk, Jeppe Teensma en Hinne Wagenaar.

VORMGEVING: Studio Haaima Bears, www.studiohaaima.nl

De predikanten ds. Willemien Keuning, ds. Saskia Leene en ds. Hinne Wagenaar