new amoso mbugaogohagilibungarunaga nemandiogo · 2020. 5. 22. · 1 amoso...

29
1 Amoso Mbuga ogoha gilibu ngarunaga nemandi ogo Ngode Datagaliwabenaga bi mana latagi haga agali marunaga bi Anduane Homogonaga mbugaha gilibu wini ngaru ti maha Amoso ibunaga ala pigane gilibu wini. Amoso ibu Yuda dindiha tano emene mbira wiagoha howa pigane ibu nogo sibi hinalu haga hene. Ani hearia Ngode Datagaliwabehanda ibunaga bi mana Isaraele dindiha wali agali hearuhondo latagi hama pelo olene. Odagoningi Isaraele tiha genda anda ibulene mbira nawi bayale dege hene. Isaraele wali agali ti bayale dege kamabe toba howa hearia Amosohanda lalu, Ngode Datagaliwabenaga deni tí bayale ndo kamigoni. Tígua wali agali yagibano tí heba kamiru bababi wali agali tí damene kamiru bababi mana ko dege bialu kamigoni, lene. Amosohanda ibunaga damene hearuhondo lalu, Tígua ko bialu kamiruni wa- hadaba, lalu bi hongo howa lamigi bini. Ani lalu howa, Wali agalirume mini beregeda nabirimiyagua Ngode Data- galiwabehanda tí pani ngulebira, lalu lamini. Isaraele wali agalirunaga agali haguane hearume bi ogoni layago hale howa ibuni dalu Yuda dindihayagi bo talia dai bini. Ani bialu hemiria Amosohanda lalu, Ngode Datagali- wabehanda mana ogo ale biyada lalu manda nabiaga kagome biagadagua áyu tígua birimiyagua nde tí Ngode Datagaliwabe kago manda nabiore kamagoni lalu walia kami. Ai tígua Anduane Homogo ibu timbuniore howa ibugua mbirale bibahende biai habehe kago tí pani ngialu mo ko holene ngago manda bulene nga, lalu lamigi biniru

Upload: others

Post on 21-Oct-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 1

    AmosoMbuga ogoha gilibu ngarunaganemandi ogo

    Ngode Datagaliwabenaga bi mana latagi haga agalimarunaga bi Anduane Homogonaga mbugaha gilibu winingaru ti maha Amoso ibunaga ala pigane gilibu wini.Amoso ibuYuda dindiha tano emenembirawiagohahowapigane ibu nogo sibi hinalu haga hene. Ani hearia NgodeDatagaliwabehanda ibunaga bimana Isaraele dindihawaliagali hearuhondo latagi hama pelo olene. OdagoningiIsaraele tiha genda anda ibulene mbira nawi bayale degehene.

    Isaraele wali agali ti bayale dege kamabe toba howahearia Amosohanda lalu, Ngode Datagaliwabenaga denití bayale ndo kamigoni. Tígua wali agali yagibano tíheba kamiru bababi wali agali tí damene kamiru bababimana ko dege bialu kamigoni, lene. Amosohanda ibunagadamene hearuhondo lalu, Tígua ko bialu kamiruni wa-hadaba, lalu bi hongo howa lamigi bini. Ani lalu howa,Wali agalirumemini beregedanabirimiyaguaNgodeData-galiwabehanda tí pani ngulebira, lalu lamini. Isaraelewali agalirunaga agali haguane hearume bi ogoni layagohale howa ibuni dalu Yuda dindihayagi bo talia dai bini.Ani bialu hemiria Amosohanda lalu, Ngode Datagali-wabehanda mana ogo ale biyada lalu manda nabiagakagome biagadagua áyu tígua birimiyagua nde tí NgodeDatagaliwabe kago manda nabiore kamagoni lalu waliakami. Ai tígua Anduane Homogo ibu timbuniore howaibugua mbirale bibahende biai habehe kago tí pani ngialumo ko holene ngagomanda bulene nga, lalu lamigi biniru

  • AMOSO 1:1 2 AMOSO 1:3gilibu wigi bida.Bu̱lu̱ baga buwa kuni gilibu ngago ogo (1.1–2.5)

    Anduane Homogohanda wali agali tara tara mananidabenego 2.6–6.14

    Anduane Homogohanda Isaraele wali agali mananidabenego 7.1–9.15

    Amosohanda de gandeba dau halu hendenego

    Anduane Homogohanda Amosohondo bi laminigo ogo1 I ̱Tegoa tanoali nogo sibiru hinalu haga Amoso kogoni.

    Ani hewagola Anduane Homogohanda de gandeba mbiraiẖondo mo walia haya. Odagoningi Usia ibu Yuda dindihakini heagola Yoasa igini Yaroboama ibu nde Isaraele waliagalinaga kini heangi bi ogo langiya. De gandeba ogonihondowa mali kira hewagola dindi dumbirumbi timbunibiya.✡

    Anduane Homogo ibugua wali agali mo ko holene hongotimbuni yu kago ogo

    (Amoso 5.8-9, 9.5-6)2Amosohanda ogodagua lene.✡

    Anduane Homogo ibuni Hari Saionoha howabiYarusaleme tano wiagoria howabibi hongoheore hari kilikulu laradagua biayua.Ani biyagome datani Hari Kameloha hearu bibahende gau

    lai halu kabu gimbu biya.Anduane Homogohanda Siria wali agali hearu manani

    dabenego ogo3 Anduane Homogohanda lalu, Damasagasa wali agali

    tigua mana koore dewa biaabo harimi laya. Ani biaabo✡ 1:1: 2 Kin 14.23-29, 15.1-7, 2 Bit 26.1-23 ✡ 1:2: Yol 3.16

  • AMOSO 1:4 3 AMOSO 1:8halu howa Gileada wali agali hearu mo ko halu harimigo-naga henemaneore iṉa ti pani ngulebero.✡ 4 Kini Hasae-lenaga anda kagoria ira hedo bape harogola Kini Bene-hadadanaga andarubi dalu wai pabe hongohe bidarubibibahende dai helolebero. 5 Damasagasa tano timbuningagonagawai pabepangahongohebidaru bo gialowahaiholebero. Ani buwa Abene dindi ulini ngagoha wali agalikaru bo purogo lalu Bededene dindinaga kini bedagobi bobatagi holebero. Ani bialu Siria wali agaliru Kie dindi nitagira ibiragohayagi garabayabu yalu pelolebero, lene.*

    Anduane Homogohanda Pilidia wali agaliru mananidabenego ogo

    6 Anduane Homogohanda lalu, Wali agali Gasa tanohakamirume mana ko dewaore bialu harimigoni. Emenehaḻo hole ndo bibahendengi Gasa wali agali tígua waliagali maru Idomo dindiha garabaya biabe ale bialu helominu yalu pirimigoni.✡ 7 Tígua ani bialu harimigonagaheneneore iṉa Gasawali agali panimulebero. Tínaga tanongagoha ira hedo bape harogola irame tano ogoniha andahongohe karuni do baeala hole bilolebero. 8 Ani buwawali agali Asadodo tanoha karu bo batagi halu Asagelonodindiha kini kagobi bo batagi holebero. Ogonidagua bialuai Egerono tano ngago bo gialo wahalu Pilidia wali agaliyu wahene maru hayadaru bo wahai holebero, lene.✡ 1:3: Ais 17.1-3, Yar 49.23-27, Seg 9.1 * 1:5: Dindi ulini AbenebiBededene dindi ledagobi ogoni labonaga irane ogo. Dindi kira ogonilaboDamasagasa dindiha dege wini. Anigo Hiburu bi lalu Abene dindi uli ogoniirane mana konaga dindi uli manda bialu manane lalu Bededene ogoni iraneturuho dege haga dindi laga. Dindi kira ogonilabonaga mini ogoni gilibuwinidagoni irane Ngode Datagaliwabehanda dindi ogoni mo ko hole nga lalugilibu wini. ✡ 1:6: Ais 14.29-31, Yar 47.1-7, Ese 25.15-17, Yol 3.4-8, Seb2.4-7, Seg 9.5-7

  • AMOSO 1:9 4 AMOSO 1:13Anduane Homogohanda Taia wali agali manani dabenego

    ogo9 Anduane Homogohanda lalu, Taia wali agali tigua

    horo bibahendengi ko nabi nahe biaabo halu hayagonagawali agali maru Idomo dindiha garabayabu yalu pelayag-oni. Bambaore howa ti ko mbira nabi baya hanguorehamiy̱a lalu bi hongo howa lo winigo ogoni habo lalubiyagonaga iṉa Taia wali agaliruore pani emene ndomulebero.✡ 10 Taia tano ngagoria ira hedo ibira helaro-gola tanonaga anda hongohe karuni do gindulo ba ai̱ ̱holebira, lene.

    AnduaneHomogohanda Idomowali agalimanani dabenegoogo

    11 Anduane Homogohanda lalu, Idomo wali agalimehoro bibahendengi ko wiaru biaabo halu howa tinagadamene Isaraele wali agali hearu dara naheore howa ayutibume dibalu homelaga bialu harimigoni. Tigua hendorendo keba timbuniore howa ani bialu harimigoni. Tinagakeba ogoni ereba nahe wiaabo kagonaga Idomo wali agaliuruni tibi pani emene ndo mulebero.✡ 12 Iṉa tinagatano Temanabi Bosara tano ngagobi kirabaliha ira hedobape harogola tano ogoni laboha anda hongohe karu daiholebira, lene.

    Anduane Homogohanda Amono wali agali mananidabenego ogo

    13 Anduane Homogohanda lalu, Amono wali agalimemana ko biaabo hayagonaga iṉa ti mana lalu gendamo mulebero. Tigua ani bialu howa dindi dewa mulehame lalu Gileada dindiha wali gali tombeha bere berearubibahende bo togodo bagabu wahaya. Ani biyagonaga✡ 1:9: Ais 23.1-18, Ese 26.1–28.19, Yol 3.4-8, Seg 9.1-4, Md 11.21-22, Lg10.13-14 ✡ 1:11: Ais 34.5-17, 63.1-6, Yar 49.7-22, Ese 25.12-14, 35.1-15,Oba 1-14, Mal 1.2-5

  • AMOSO 1:14 5 AMOSO 2:4iṉa Amono wali agali karu pani emene ndoore mulengogoni.✡ 14Tinaga Laba tano ngagoria pabe hongohe bukagoria ira hedo bape harogola tinaga anda hongohe bukaruni dai helolebero. Ami agali bu karumewai bule howawai-o hongo howa lalu wai biagadagua bialu horo kongipuyabu hongoheore ibiradagua bulebira. 15 Ani biragolaAmono dindinaga kinibi agali haguane karubi bibahendedindi mendeha garabayabu yalu polebira, lene.

    2Anduane Homogohanda Moaba wali agali manani

    dabenego ogo1 Anduane Homogohanda lalu, Moaba wali agalime

    mana ko hangu biaabo halu kagonaga iṉa ti pani tim-buniore mulebero. Tigua Idomo wali agalinaga kini bowahalu ibunaga kunibi irani do abalu helayagonaga iṉaMoaba wali agaliruore pani timbuni mulebero.✡ 2Moabawali agalirunaga tano timbuni Keriodo ngagoria ira hedobape howa tano ogoniha anda hongohe bu karuni biba-hende dai helolebero. Ami agalirume wai bialu howambelo biguli hongo howa pu lalu wai huaro hongo howalalu holebira. Horo ogoningi Moaba wali agali homaiholebira. 3 Iṉa Moaba wali agalinaga kini kagobi agalihaguane bu karubi bibahende bo wahai holebero, laluAnduane Homogohanda lene.

    Anduane Homogohanda Yuda wali agali manani dabenegoogo

    4 Anduane Homogohanda lalu, Yuda wali agali tiguamana ko hangu biaabo halu kagonaga iṉa ti pani tim-bunioremulebero. Tigua iṉaga bi mowahalumana ngago✡ 1:13: Yar 49.1-6, Ese 21.28-32, 25.1-7, Seb 2.8-11 ✡ 2:1: Ais 15.1–16.14,25.10-12, Yar 48.1-47, Ese 25.8-11, Seb 2.8-11

  • AMOSO 2:5 6 AMOSO 2:8

    talialu bia nabi kagoni. Tini mo koore halu iṉaga manamo wahai haya. Tinaga mamalirume binidagua degegime wabini wiaru hangu talima piya. Ani biyagonagaiṉa heneneore Yuda wali agali ti pani emene ndooremulebero. 5 Iṉa tinaga tano Yarusaleme ngagoria ira hedobape harogola tano ogoniha anda hongohe bu karuni daiholebira, lalu Anduane Homogohanda ogonidagua lene.

    Anduane Homogohanda Isaraele wali agali mananidabenego ogo

    6Anduane Homogohanda lalu, Isaraele wali agali tiguamana ko hangu biaabo halu kagonaga iṉa ti pani timbunimulebero. Irane Isaraele wali agali tini damene karubaba dano howa yadai nabiragola uruni ti minalu agalimendenaga garabaya biabe ale bia haga helo muni ngilaga ka. Muni miragome tinaga dano hayago mo aribiahaga ka. Wali agali darabi uruni tigua nde muni danotimbuni ndo emene ko ge su hangu yolo mulene karu-lapego ndemuni anduanerume tinaga damene uruni daranahaga ka. 7 Tigua wali agali yagibano burupale urunidara nahe howa hengedape halu waratagi haga ka. Agaliko uruni tinibi tinaga iginirubi bibahendeme garabayabiabe ale bia haga wandari mbiraore bedago dege kayu yuiri ari biaga kagome iṉi mini lene kogomo yo handaga ka.8Wali agali yagibano burupale dano hene biarunaga agati mo yalu puwa lotu anda karuha ti aga ogoni yu paliagaka. Tigua ti damene urunime tinaga dano hayadagoyadai bulenaga ani biagago nde yagibano urunime danobiago yadai bibe naheore kagola nde tinaga labolabo yadaibulene ngago yadai nabiaga. Ani bialu godi yolo bibe nahekagola yagibano uruninaga waini iba hambu ngaru godi

  • AMOSO 2:9 7 AMOSO 2:16yolo ale lowa ti Ngode Datagaliwabenaga anda kagohamoyalu puwa nalu haga biaga kagoni.*

    9 Ai iṉaga wali agaliru-o iṉa tí mitangi buwa biamogobialu iṉa Amoroali ti luore ira tamia ale howa hongoheoreira bai ale hearuni handape howa bo hilo wahai haru-goni.✡ 10 Iṉa tí Iyibi dindiha howa haru tagira ibirungidindi ko wali agali nahaga wiagoha iṉime haru bambahalu mali pira mariani (40) haru howa Amoro hameiginipalearunaga dindi tí karu lalimulo mo ngirugoni. 11-12 Tíigini hearume iṉinaga bi mana latagi haga helo dabaluhelarugola tígua nahole lalu larimigoni. Igiri daliahemaru Nasa aria helo dabo helaruru hongo howa wainiiba nelo mo nahalu birimigoni. Iṉa manda bialu koriabi ogoni heneneore. I ̱ Anduane Homogo iṉa bi o ledogo-niore, lene.

    13 Anigo iṉa tí dindiha hengedopeore holebero. Aniberogola agalime mbirale gendabi mbira yaraga halukaria darama tungulowa e̱ lalu homaraligobi hondole-beremi. 14 Agali gerai hongo howa laga karu ti yo pobenahe holebira. Agali hongo tarahe karu hongo habe naheholebira. Ami agali karume tini pele mibe nahe holebira.15Agali wai biaga karume hongo howa wai bibe nahe haluagali gerai hongohowa laga karu ti gerai lalu yopobenahehalu agali nogo hosini biruwa wai biaga karu ibida pobenahe holebira. Ti bibahende yo pialu napolebiraore. Tiwaitigime bo hilo wahaiore holebira. 16 Horo ogoningiami agali gi nahaga pari wayali heneru bibahende dandatimu wahalu ibida piai holebira, lalu Anduane Homogoiṉime aniore ledogoni, lene.

    * 2:8: Mana ogoni Haru Tagira Penego 22.26-27 howa ledago handabe.✡ 2:9: Man 3.8-11

  • AMOSO 3:1 8 AMOSO 3:83

    1 Isaraele wali agaliru-o tí Anduane Homogohanda Iyibidindi howa haru tagira ibalu ogoha ibini kamigo ai ibuguatíhondo bi olarago hale hadaba. 2 Ibugua lalu, Wali agalidewaore dindi bibahende ngaruha bu hearu helowa aití hangu iṉaga wali agaliore halimulonaga iṉa tí dabohelarugoni. Ani birugo ai tígua mana ko dewa i ̱ hondohewagola birimigome ko dewaore tíha to̱ layadagonagaiṉa tí mana lalu pani timbuni ngulebero, lene.

    Anduane Homogohanda bi larago agali ibunaga bi latagihaga kagome lamulene ngago ogo

    3 Agali kiralime ogoha mbaliya ala nalowi howa harigamandagi piagabe. 4 Budi gabua ale laionome tomo nagaale irabuha taya pialu bo ya nabi biruwa ngororo lagabe.Laiono iginime ibuni paliaga ege kabaha paluwa tomonolene mina nabi howa ngororo lagabe.

    5 Ega gonoha delo ndole bialu ibilonaga ibunaga tomonagane ale mbira nawiyagua agua bialu gonoha dolobad-abe. Ega timbuni ge gono wialu pedaria ega nade howabame pini hangume do wiagabe.

    6 Mbiralime wai ibira lalu tanoha howa mbelo bigulihongo howa pu layagua nde wali agali tanoha karumegi nahe holebirabe. Anidagua dege tano mbirago mo kohayagua genda ogoni Anduane Homogohanda ibilenedanaloleberemibe.

    7 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Hagakagome mbirale bule mandabu ngaru ibunaga bi latagihaga agali karuha howa ala latagi howa mani ibugua bulelalu lo wiyago heneneore biaga ka.

    8 Agalime budi gabua ale timbuni laionome ngororolaruago hale howa ti gi nahagabe. Ai Anduane Homogo

  • AMOSO 3:9 9 AMOSO 3:13Bibahende Haru Haame Ho Haga kagome agali mbirago-hondo bi layagua nde agali ogoni ibugua bi layago latagihabe nahe kabe be ibugua latagi holebirabe.

    Samaria tano mo ko holebira, lalu Amosohanda latagi halumbiwia henego ogo

    9 Amosohanda lalu, Tígua wali agali Asadodo tanohakaru olalu Iyibi dindiha karubi olowa ogodagua lalimu.Samaria dindi hari hombeneni mo ngoai howa wali agalibibahende tano ogoniha karu luluyu howamana ko ngarubialu kago handadaba, lalimu. 10Anduane Homogohandaogodagua leda, Samaria wali agali urunime mendealimo hondo howa gungu bialu mini ngaru mo yuwabimendealinaga mbirale ngaru mo page bini ngarume tiandagahawu toḻo tagi kagohandadaba. Tiguamana tigabibulene ngarumanda nabiagaore ka. 11Ani bialu kagonagawaitigime tano ogoniha anda ibuwa anda timbuni hon-gohe karu bo gialo wahalu mbirale bayale anda tamuhangaruni mo yu piai holebira, lene.

    12 Anduane Homogohanda laabo halu ogodagua leda.Budi gabua ale laionome nogo sibi mbira bo yalu puwanalu heagua nogo sibi anduaneme gingila mule harurupialu karia ge kuni kira hangu ibira halu hale yunimbirago dege ibira karia handaga. Manane ogonidaguadege Ngode Datagaliwabehanda Isaraele wali agalinagadindiha tano timbuni Samaria wiyagoni ogonidaguabulebira. Wali agali tano ogoniha turuho haga biaru moko halu homolebira. Wali agali emene yu wahene degebayale holebira. Manane anda bibahende gialo yu piaihenenaga dagia gene dege ibira haradagua bulebira, lene.

    13 Anduane Homogo Hongo Haiheore howa BibahendeHaru Haame Ho Haga kago ibugua lalu, Tígua bi laragobaya hangu hale halu bi ogoni Yagabanaga aguanene bu

  • AMOSO 3:14 10 AMOSO 4:3karuhondo lamilimu. 14 Isaraele wali agalirume manako bialu hayagonaga pani merongi howa tinaga tanoBedeleha bo lomabu miaga dabu bu heledaru bo gialowahai helolebero. Ani bialu dabu ogoninaga gibuni mar-iani nogo bulumaga ne gayane kaligobi wabu heledarubibahende bo gingirulo paya bialu dindini ibira hai helole-bero.*✡ 15 Tinaga anda bayale dagare birangi paliagapoboyogobi bu heledarubi poboyogo birangi birulene ne-manda bu heledarubi bibahende bo gialo wahai holebero.Anda bayaleore tara nogo elebananaga ne gayanerumeyári bia howa bu heledarubi bibahende bo gialabagabuwahalu anda timbuni bu karu bibahende bo gialobaga biaiholebero, lalu Anduane Homogohanda lene.

    41 Samaria wali bedemiru-o bi ogo hale hadaba. Tí nogo

    bulumagarume tani dewa nowa habatigihe hagagobi tíbame biruwa tígua wali agali yagibano karubi burupalekarubi dara halu biamogo nabi howa ti genda yu helonagamo ya haga bedemigoni. Tígua tí agalinihondo lulu ibadewa noliya ngi lalu haya haabo hagaore bedemigoni.2Anduane Homogo Bibahende Haru HaameHoHaga kagoibuguamana tigabiore biagago bi hongo howaore lo wialulalu, Heneneore horo mbira tagira ibulebira. Horo ogoniibirangi tí wena hugume bibahende bolomagamaga buwapume hende howa gililo yalu polebira. Wena hugumebo ledagola agalime gililo yamiagadagua tí gililo yalupolebira. 3 Pabe gialo wini wiagoria minu yalu puwaHamono dindihayagi batagi holebira.* 3:14: Isaraelealime tinaga lomabu miaga dabu helenegoria nogo buluma-ganaga ne gayane ale wabuwa gibuni maria winigoria helaga hene. HaruTagira Penego 27.2 handabe. ✡ 3:14: 2 Kin 23.15

  • AMOSO 4:4 11 AMOSO 4:9

    Anduane Homogohanda Isaraele wali agaliru pani minigomilowa tinaga embone giambe henego ogo

    4 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Hagakago ibugua ogodagua leda, Ai Isaraele wali agaliru-otí áyu ogoni pudaba. Amu Bedele dindiha i ̱ mitangibialu lotu laga biagoha mana koru bima pudaba. Gili-gala tanohabi lotu laga biagoria mana ko ngaru biatohama pudaba. Egerebagi bibahendengi nogoru iṉihondolomabu ngule yalu ibalimu. Ani bialu horo tebonebibahendengi mbirale ngamiru pi halu tale bialu pinigoiṉihondo loma ngule yalu ibalimu. 5 Ani bialu mberediloma buwa iẖondo kai̱ ̱ lalu ngia naberemi. Tígua mbiralepi halu tale buwa pinigo iẖondo ngia naberemi. Ani buwatíninaga mini yaraga halimu. Mana ogonidagua bule tíhamelo hagayagonaga laro, lene.

    6 Anduane Homogohanda ogodagua lara, Iṉime tínagatano bibahendeha hina gari timbuniore ibilarugola tomonaneore harimigoni. Iṉime binidalo manda bialu miniberegeda nabiore kamigoni. 7 Ai tomo anda helonagadalu ibaga wiyagoni naibilo payarugoni. Tano maruhadalu ibilalumaruha naibile waharu. Mabumaruha gombahelonaga iba dalu ibilarugo maruha naibilarugola dindilebola daga hayagoni. 8 Wali agali tano mbirahayagihagaru ti tanomendeha iba taya bima piyago nabereyanehandarimigoni. Iṉa urunidagua birugola tígua iṉi kogohamini beregedalu dai nabi kamigoni, lene.

    9 Anduane Homogohanda ogodagua lara, Iṉapuyabu poboyogobiore ibilarugola tínaga mabuhatomo hengemiruha mo ko holene tagira ibiyagoni.Pagaya aleme tínaga mabuha tomo hengemirubigerebi lini dagane mabu hengemirubi tínaga pogeirane hearubi olibe irane hearubi bibahende naiore

  • AMOSO 4:10 12 AMOSO 4:13hayagoni. Ani biyago hondowa tíni mini beregedabehegonaberegedeore kamigoni, lene.

    10 Anduane Homogohanda laabo halu lalu, Waragokoorene ko mbirame abale Iyibi wali agali bo wa-harudagua tíbi ani bulebero. Ani bialu wai birimingihowa waitigi agalime tínaga igiri daliahe hearu bo wahaihalu tínaga nogo hosi hemiruni waitigi agali hearumeharu halu piai helarugoni. Ani buwa wai bialu agali bopayapaya bini tí hemigoria wiarume ngu timbuni bialuwiyaru manda bibehego tí namandabi dege howa miniberegeda nabiore kamigoni, lene.

    11-12 Ani lowa Anduane Homogohanda lalu, AbaleSodomo Gomorala mo ko howa bo waharudagua tí marumo ko halu bo waharugoni. Ani birugo ai wali agali maruáyu kamiruni tí ira timbuni dene daba tebo dugu winingaligobi kamigoni. Tí anidagua bini harimadalo mandabibehe kamigo howa mini beregeda nabiore kamigonida.Ani bidamigonidago nde iṉa Isaraele wali agali tí mo kohowa boliyago ani bialu hadaba. Ai bi ogoni Anduane Ho-mogo iṉime heneneore tagira pelogoria lo werogo tí biba-hende manani howa tale buliya íbu hai hole kamigoni,lene.✡

    AnduaneHomogo ibumbirale bibahendenaga hongo haihe-ore kago ogo

    (Amoso 5.8-9, 9.5-6)13Hari timbuni karuwabialu puyabu poraru pelagaNgode

    Datagaliwabe ibuore kagoni.Ibugua ibuninaga bu miniha mitangi bu karu wali agali-

    hondo lapani haga ka.Horombenaga wá holene ngago mo arumaho helaga kag-

    oni.Ibu dindi hari ngaruha ibagabu haga kagoni.✡ 4:11-12: Pig 19.24

  • AMOSO 5:1 13 AMOSO 5:5Ibunaga mini ogo,Anduane Homogo Ngode Datagaliwabe Hongo Haiheore

    kagoni,lalu lolene nga.

    5Anduane Homogonaga bi mana latagi hagame dara halu

    dugu bia henego ogo1 Isaraele wali agaliru-o mbirali homaragola dara howa

    dugu biagadagua tínagaore dugu bia harogo hale hadaba.2 Wandari mabuage ale Isaraele pilayago ai nde ibu lone

    heyabe naheore.Ibu dindini pilo ibiraho nga.Mbiralime lone mo heya habe nahe ngagoni,lalu larogoni.

    3 Anigo Anduane Homogo Bibahende Haru Haame HoHaga kago ibugua lalu, Isaraele dindi tano mbiraha howaami agali daosini mbira (1,000) wai bule tagira piyaru aihandari mbira (100) hangu dai biya. Tano mendeha howaagali handari mbira (100) wai bule tagira piyaru ai piralihangu dai biya, lene.

    Isaraele wali agalime Anduane Homogo kagoha dai biyaguati holene bayale mulebira, lenego ogo

    4 Anduane Homogohanda Isaraele wali agaliruhondolalu, Iṉi kogoha holene bayale mule dai bidaba. 5 TíBeaseba tanoha lotu lole napilimu. Tígua i ̱Bedele tanohakabe toba howa tai nabilimu. Tano ogoni mo ko halubo gialo hole bu waholebira. Giligala dindihabi lotu lolenapilimu. Dindi ogoniha wali agali karu dindi mendehagarabayabu yalu polebirago tí Giligala dindi napilimu,lene.

  • AMOSO 5:6 14 AMOSO 5:116 Tí Anduane Homogo ibuni karia dai bialu holene

    bayale ibuha howa mo yule dai bidaba. Ai tígua ibu kariadai nabirimiyagua ibunime hariha howa ira hedo ibiraharadagua bialu tí Isaraele aria karuni dai holebirago. Iraogonime Bedele dindibi da dege bulebira. Ani dalu kagolaagali mbirame ira ogoni ba hundia habe nahe holebira.

    Wali agali mana ko biaga karu mo ko holene wulebira,lenego ogo

    7 Agali manani howa tigabi dabolene ngadagua ndo ke̱howa mo hondo haga kamiru tíha pani nolene emenendoore timbuni wulebira.8-9 Anduane Homogohanda yakundirubi wá haga ale

    marubi harini wabu heleda.✡Ibugua wá kagoha mo aruma halu aruma haga ngago mo

    wá haga ka.Ibugua iba solowara timbuni bedaru íbu lalu dindini

    haealame ha layagua ani biaga ka.Ibugua agali hongo gibihe karu mo ko howa pani mialu

    tinaga anda hongohe bu heledaru bo gialo wahalubiaga kagoni.

    Nahendene ale tara uruni biaga kago ibuninaga miniAnduane Homogoore kagoni,

    lalu iba gana lene.Amoso ibugua Isaraele wali agalimemana ko biyagonaga bi

    laminigo ogo10 Agali tigabi mbirame manani dabalu howa tigabi

    ngadagua dabalu ko biaga kago taliragola tígua agali ogo-nibiru handabe manga haga kamigoni. 11Tígua agali yag-ibano karunaga dabudabu emene yu karu gingila mialutomo mbirale ngaru mo page biaga kamigoni. Ani buwaai tí anda hongohe ege toḻe̱ anda buwa kamigonigo tíni✡ 5:8-9: Yob 9.9, 38.31

  • AMOSO 5:12 15 AMOSO 5:16-17anda ogoniha napalueberemi. Tínaga mabu ngamiruhagerebi lini hengedamirunaga ibaneme waini iba ham-bialu nanoleberemi.✡ 12 Tígua bia ko hene dewaorengamigome tíha ko bini dewaore ngagoni manda bido.Tígua agali mana tigabi ngaru biaga karu mo ko haramili.Agali ko biaga karume tinaga bi lahabe lalu muni ngiragomo yuwa yagibano karunaga bi henene larago yula dambihalu muni ngiyagonaga ke̱ howa lahaga kamigoni. 13Waliagalime mana tiga nabi ogonidagua mbira biyagua agalimana mandabi kamiru tígua bi mbira nale ne hambundibu lowa ema nabi holene karulape nga.

    Mana tigabi ngaru bialu kamigola NgodeDatagaliwabehanda ibuni tí heba haabo holebirago ogo

    14Tíguamana ko ngaru wahai howamana bayale ngaruhangu bialu halimu. Ani beramigola tíni bayale hole-berami. Tígua Anduane Homogo Ngode DatagaliwabeHongo Haiheore kago ibuni tí heba haga ka laramiligo aitígua mana bayale ngaru bialu harimiyagua nde henene-ore ibuni tí heba mandagi haabo holebira. 15 Mana kongaru yu wahalu mana tigabi ngaru hangu bialu howagodi laramiru lalu manani tigabi dabolene ngadagua da-balu halimu. Tígua anidagua bialu harimiyagua AnduaneHomogo ibugua wali agali emene yu wahene kamirunibaya hangu handayaho holebira.✡

    Isaraele wali agalirume yilalu dugu bulebira lenego ogo16-17 Anigo tígua mana ko urunibi beremiligonaga An-

    duane Homogo Hongo Haiheore howa Bibahende HaruHaame Ho Haga kago ibugua lalu, Iṉa tí pani nguleorengogoni. Ani berogola tígua tanonaga hariga pugupugu✡ 5:11: Man 28.30, 28.38-40, Mai 6.15, Seb 1.13 ✡ 5:15: Iba 97.10, Yol2.14, Mai 5.3, 5.7-8

  • AMOSO 5:18 16 AMOSO 5:24bidarunaga yilalu dugu bigibigi bialu holeberemi. Ogo-nidagua bialu howambirali homaragola yilalu dugu biagakarubi agali nogo sibi haru haga tano tagirahayagi karubiolowa yilalu dugu biamogo bule ibidaba lalu ololeberemi.Ani berogola agali maruwaini iba wabiaga gerebimabuhakarume yilalu dugu tara bima bima ibalu holebira, lene.Anduane Homogohanda iṉa bi o ledogoniore.

    Anduane Homogonaga Horo ibirangi bulebira lenego ogo18 Tí bibahendeme Anduane Homogonaga Horo abale

    ibilo hamelo kamigoni. Anigo tí darabioreda. Horo ogonitagira ibiragola tígua mbirale mbira bayale agile mo yuholeberemibe. Horo ogoningi wá holene nawi tíha arumaholene wulebira. 19 Horo ogoningi ogodagua bulebira.Agalimbira ibu laionome bo nolebiragola ibida pialu kariahabolo puwa ibu balu nolene dege mende biango alegabua timbuni bea ngola holebira. Agali mbira ibu tagirahowa andaga dai bialu anda pole pialu karia puya andahaiha wuwa hayaradagua bulebira. 20 Anigo AnduaneHomogonaga Horo ogoningi aruma hai howa wá holeneemeneorebi nawulebira. Turu holene mbira nawi mo koholene dege wulebira.

    21 Anduane Homogohanda lalu, Tínaga horo timbunimo ngoai howa lotu laga ngamiruni i ̱ turu nahe howahame naleore kogoni.✡ 22 Tígua mbirale bo lomabudelarimiyaguabi balawa wabiaga widi lini lomabu ngir-imiyaguabi iṉa yamia nabulebero. Nogo bulumagahinidemiru tomo baya hangu nelo muwa habatigiorekagola iẖondo kai̱ ̱ lalu lomabu ngule haru ibirimiyaguabiiṉa nayamulebero. 23 Tígua ngida ale balu iba ganalaramiligo io̱re hale naholego nalalimu. 24 Anigo tíguabilimulo hame ledogo mbira ogo. Tígua mana bayalebi✡ 5:21: Ais 1.11-14

  • AMOSO 5:25 17 AMOSO 6:3tigabi bulene ngarubi bialu halimu. Tígua ogonidaguabialu kamigome iba timbuni hundia nabiaga poraligobiwulebira.

    25 Ai Isaraele wali agaliru-o. Mali pira mariani (40)iṉi tí heba mandagi wali agali napale dindi ko wiagohaibagabu harimago howa iṉa tíhondo loma mbira bo ngid-aba nale haruligoni.✡ 26-27 Anigo ai áyu howa tígua i ̱ yuwahalu puwa mbirale ko tínaga kini lalu gime wabinigomini Sagudu wirimigobi mende yakundinaga lalu miniKaiwana wabuwirimigobi ogoni labohondo bi pupuwialukamigoni. Ani birimigome iṉa dindi mbira Damasagasatano ngagohayagi garabayabu yalu pelarogola pialu howatínaga gime wabini ogonilabo mo yalu poleberemi, laluAnduane Homogo ibu mini Ngode Datagaliwabe HongoHaiheore kago ibugua bi ogoni lene.

    6Isaraele wali agalime tini biamogo bulene nakarulape

    henego ogo1 Wali agali Yarusaleme tanoha kamirubi Samaria

    tanoha kamirubi tí bibahende awadaga bayale kam-agodago lowa tíha mbira agi bulubadabe lowa hadapehokamiruni dara ho kogoni. Isaraele dindinaga agalihaguane tí kamiria wali agali tígua ti biamogo bilimuloibaga wiyago ai dara ho kogoni. Tí bibahende mo koholene wulebiragonaga dara ho kogoni. 2 Tígua Kalenetano ngago hondo pudaba. Ani bialu tano timbuniHamadabi hondo pialu Pilidia dindiha tano Gede ngagobihondo puabo halimu. Isaraele dindi Yuda dindila bay-ale ndo lowa dindi hondo pirimiruni bayaleyabe. Anibialu dindi uruni timbuni tínaga dindi timbuni ngamigobidege wiabe. 3 Tígua manda bialu kamiria tíha mo ko✡ 5:25: Ab 7.42-43

  • AMOSO 6:4 18 AMOSO 6:10holene mbira naibulubadabe. Ai tíni ko ngaru bialukamigome mo ko holene yu anda eberemigonaga daraho kogoni. 4 Wali agali homogo kamiru tí nogo bu-lumaga sibirunaga mbirini bayale ngaru nowa dagia bay-ale ngarunaga paliaga kamiru tíha mo ko holeneme ngolaholigo de hondo holene nga. 5 Kini Debidihanda iba ganalo winidagua tígua iba gana gahenge dewa lo wule mandabuwa ngida ale tara tara balu iba gana laga kamiruni.6 Tígua emene haḻo ha nabi howa gabo beha waini ibadewaore hambialu nahowiaga kamigoni. Tínaga tingininiwelibi nga biaga tara mini sandabi hai̱ ̱ haga kamigoni.Anigo Isaraele dindini mo ko holene tagira ibiragola tíguadara nahagane kamigoni. 7 Ani bialu kamigome dindimendeha garabaya bamba holene tíore holeberemi. Aniberemigola tomo dewa dawa nagimbu bialu tínaga turuho holene henge nawiore holebira.

    8 Anduane Homogo Hongo Haiheore howa BibahendeHaru Haame Ho Haga kagome buleore lalu bi hongohembira ogodagua lo ngeleda. Isaraele wali agalirume minehalu kago iṉa turu naheore kogoni. Tínaga anda timbunikaruha yári bayale ngamirubi hame naleore kogoni. Anibidogo ai uruni bibahendeore tí waitigi dindi taraha karugiha mo ya holebero, lene.

    9 Ani lowa lalu, Ai agali pirali hangu anda be mbi-raha yu wahene heagua uruni bibahende homai holebira.10Mbiraligo homedagola ibuni damene mbirame ibunagatingini mo ibulebira. Ani buwa ibugua anda ogonihambira yu wahene bira do kagohondo lalu, Mendeali be-dabe naberebe, lolebira. Ani laragola agali bira do henebiago ibugua ladai bialu lalu, Nabereore, lolebira. Anilaragola agali homenenaga tingini mo ibini biagome lalu,Bi nalabe. Anduane Homogonagamini nalamiy̱a, lolebira,lene.

  • AMOSO 6:11 19 AMOSO 7:211 Amoso ibugua lalu, Anduane Homogohanda

    ogodagua lara, Anda bu karuni emene timbunibibibahende bo gialabaga bialu gingirulo payabuwahadaba,laragola gingirulo bagabu waholebira. 12 Tígua mandaberemigola nogo hosime ege toḻe̱ timbuni ngarunigerai polebirabe be agalime e hongole lowa ege toḻe̱ngagoria nogo bulumagame dindi tombelo haru gililamapolebirabe. Ani nabiagago manda buwa tígua manaogonibi bialu kamigoni. Tígua mana tigabi ngago agalihomelo tomia bialu mana bayale ngago tígua degeme moberegedalu mo ko haga kamigoni.

    13 Tígua wai bialu Lodeba tano bo poda hana halutíni karularima lowa mine halu kamigoni. Ani bialuhowa lalu, Inane hongome Karinaimi dindibi bo podahana halu karularima, lalu kami. 14 Anigo Anduane Ho-mogo Ngode Datagaliwabe Hongo Haiheore kago ibuguaogodagua lara, Iṉa agali dindi tara howa tí baba waibilimulo ibilolebero. Uruni tigua tí mo ko howa bopodama pialu uyurahayagi Hamada tanoha bama puabohalu unurahayagi dindi ulini Araba ngagoria bo podahana holebira, lene.

    7Amoso ibugua de gandeba handalu hearia pagaya alembira

    hendenego ogo1 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga

    kagome iẖondo de gandeba mbira mo walia haya. Iṉahandalu hewaria pagaya ale wabuni timbuni mbira ibi-laya. Agali biabe biahaga hearume datani hearu ganduloyu pialu kininaga nogo bulumaga hearu nelo minigo aimani teneha howa pudu lalu andaho aribia halu heaoredege pagaya ale uruni tibi nde tagira ibiya. 2Ani handaluhewaria pagaya ale uruni tigua datani dindi bibahendeha

  • AMOSO 7:3 20 AMOSO 7:7hearu nai hayane handaru. Ani biyago hondowa iṉalalu, Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga-o ín̠aga Isaraele wali agali karuninaga ko ngaru domowahai ha. Ti dewali ndo emene ko hangu howa hongonaheore karunidago ín̠a ti mana lalu pani miriyagua ndeti mani agua bialu bayale holobadabe, laru. 3Ani larugolaAnduane Homogo ibuguamini wiadai bialu lalu, Ai áyu dehandariruni tagira naibulebira laya, lene.

    Amoso ibugua de gandeba handalu hearia ira dayariahendenego ogo

    4 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Hagakagome de gandeba mende ogobi walia haya. AnduaneHomogohanda ibunaga wali agali pani mule lowa iratimbuni delo manda manda biago handaru. Ira ogonimeiba kuyuma timbuniore dindiha bereago dalu do hundilowa ai dindini dama irigi hayane handaru. 5 Ani biyagohondowa iṉa lalu, Aiore Anduane Homogo BibahendeHaru Haame Ho Haga-o anidagua nabuleore. Ín̠aga waliagali ti dewa ndo emene ko hongo nahe karunidago ín̠a timana lalu pani miriyagua nde mani ti agua bialu bayaleholobadabe, laru. 6 Ani larugola nde Anduane Homogoibugua mini wiadai bialu lalu, Áyu handarigoni tagiranaibulebira laya, lene.

    Amosohanda de gandeba handalu anda biaganaga pu tigahandaga mbira de hendenego ogo

    7 Anduane Homogohanda de gandeba tebone waliahayagola handalu hewaria Anduane Homogo ibuni andahái mbirani hapara ho hearia handaru. Agalime andabialu howa pu tiga handaga emene mbiraha aeane emenedege mbira pu ngunini pongo biaho helowa anda háidagotigabi kabe hako hayadabe hondole tiga handaga pu

  • AMOSO 7:8 21 AMOSO 7:13heleneyago Anduane Homogohanda yaniaho hearia han-daru. 8 Ani yaniaho howa ibugua iẖondo lalu, Amoso-o ohendedegoni agiledabe, laya. Ani layagola iṉa ibuhondoladai bialu lalu, Pu mbira ngunini aeane pongo biahedagohendedo, laru. Ani larugola ibugua iẖondo ogodagua laya.Pu ogonime iṉaga wali agaliru ti tigabi henedabe be yolehenedabe hondolenaga yarugo. Ai anda hái hako hene ulaamuhe kaligobi henedane hendedogoni. Iṉa mini wiadaibialu daranahehowa ti pani nelomulebero. 9 Isaraelewaliagali Aisaganaga aguanene karu tinaga lotu lo ngoai hagadindi wiyadaruni bibahendeore bo gialobagabu wahaiholebero. Kini Yaroboamanaga damene karu mbiraorehangubi yu wanahe bo wahaiore holebero laya, lene.

    Amosohanda loma binigo mo miaga Amasaia mo kebahenego ogo

    10 Bedele tanoha agali mbira mini Amasaia henegoibu loma binigo mo miaga howa ibugua Isaraele waliagalinaga Kini Yaroboamahondo bi ogodagua lo pelene.Ibugua lalu, Kini-o Amosohanda ín̠aga bi hale nahe wa-halu íl̠a waitigi helo lowa Isaraele wali agaliha ndelopehama ibaga bialu ka. Ín̠a ibu ani lalu helo wahariyaguande ibunaga bi ogonime inanaga dindi ogo mo ko tim-buniore holebira. 11Amoso ibugua bi ogodagua laga bialuka. Kini Yaroboamawai bialu karia agali waime bowahaluIsaraele wali agali bibahende dindi mendeha garabayabuyalu polebira, lalu kagoni, lene.

    12 Ani lowa Amasaiahanda Amoso hearia puwaibuhondo lalu, Ngode Datagaliwabenaga bi latagi haga-o í ̠Bedele dindi ogoria nahe áyu ogoniore pialu Yuda dindihahama dai bibe. Ngode Datagaliwabenaga bi Yuda dindihahowa latagi hama poregola Yuda wali agalime í ̠ yolo biloani bule pu. 13 Bedele dindi ogoria howa ín̠a bi labelo ina

  • AMOSO 7:14 22 AMOSO 8:2turu nahe kamagoni. Irane dindi ogohayagi kini ibunilotu haruhaga kagoni. Ani bialuNgodeDatagaliwabenagaanda kago Isaraele wali agali bibahendenaga kagoni, lene.

    14 Ani layagola Amosohanda ladai bialu lalu, I ̱ NgodeDatagaliwabenaga bi mana latagi haga howa maru yolomialu karuni ale ndo kogoni. I ̱nogo sibi haru hagabi pogeirane karu handayaho hagabi kogoni. 15 Ai iṉinaga biabeuruni bialu hewaria AnduaneHomogohanda i ̱dabo helalubi ogodagua langiya. Í ̠ pialu iṉaga Isaraele wali agalikaruhondo bi ogodagua lamule pu laya handala ibinigokogoni. 16 Ani birugo ai iṉa Anduane Homogohanda bilangiyago larogo hale habe. Ibunaga bi Isaraele waliagaliru lamulene yidogo lamuliyanalewahalupu larigoni.17 Amasaia-o ín̠a ani larigonaga Anduane Homogohandaibunaga bi podene íh̠a ngeleda. Ani bidagome í ̠ oneibu tano ogoha agali page yama ibaga biaga birulebira.Ani bialu bedagola waitigirume ibalu í ̠ waneigini bukaruni bibahende bo wahai holebira. Waitigime ín̠agadindi ngeruni karulai howa ti tuwa ta holebira. Tigua í ̠dindi tara Ngode Datagaliwabe manda nabiaga karunagadindiha garabayabu yalu poragola dindi ogoniha í ̠ ho-molebere. Waitigi uruni tigua Isaraelewali agalirubi dinditaraha garabayabu yalu polebira laya, lalu Amosohandalene.

    8Amosohanda de gandeba handalu hearia mbasigedi nuha

    tomo tara tara henearia hendenego ogo1 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga

    kago ibugua de gandeba walia hayago handalu hewariatomo bayale tara tara dewa mbasigedi nuha hono toḻowiaria handaru. 2Ani hondo hewagola AnduaneHomogo-handa iẖondo lalu, Amoso-o agi dege hendedebe, laya.

  • AMOSO 8:3 23 AMOSO 8:7Iṉa lalu, Mbasigedi nuha tomo bayale tara tara hono toḻongago hendedogoni, laru. Anduane Homogo ibugua lonelalu, Ai agalime tomo bogabi bayaleru buyu ngoai howanagadagua iṉinaga Isaraele wali agaliru pani mialu bowaholene kaware ibiyada. Áyu iṉa mini wiadai nabi tipani timbuniore mule ngo. 3 Ani berogola horo ogoningiwali agali kini andagaha iba gana lalu hagarume lone naletigua dugu daraore bia aribia holebira. Wali agali home-nerunaga tingini wu paya paya bu wima polebira. Anibidagola tigua dugu dege bialu holebira. Homenerunagatinginiru mo batagi haga biragola wali agali bi mbiranaleore ona hama polebira, lene.

    Isaraele dindiha mo ko holebira lenego ogo4 Isaraeleali tígua wali agali mbirale nawi yagibano

    karu handape howa tí mo ko hole hame laga kamirunitíore hale hadaba. 5 Tígua tíni dege dege laedene bigibialu lalu, Lotu laga horo uruni abale piai helo. Anibiragola inanaga tomoru wali agalime yolo bilo magedihamaha abale yalu polomay̱a. Ai inanaga tomo magediyalu polomay̱a Sabada horo piai hayabe be wene degengabe. Inanaga tomo ngamaru ke̱ howa yolo diba dagahalu genda magi handagane ngaru ke̱ howa mo hondoholomay̱a. 6 Balawa wabiaga widi lini ko hene ngamarumuni daliga mulumay̱a. Ani bialu agali yagibano muninawi mbira kagohondo dano harimago ti muni emeneo-rebi ge su hangu mulenebi nawiore dano harimago yadaibibe nahe karu minalu agali mendenaga garabaya biabeale biahaga hole pelo muni mimiy̱a. Agali ogoni ibuguamuni yolo ngiragome inanaga dano harimagonaga paningilo ani bimiy̱a, lalu kamigoni.

    7Anduane Homogo Isaraele wali agalinaga Ngode Data-galiwabehanda bi hongohe mbira lo wialu lalu, Isaraele

  • AMOSO 8:8 24 AMOSO 8:14wali agali tínaga mana ko bialu kamigoniore iṉa embedanaholeore bero. 8 Iṉa dindi ogo mo ema bia halu dumb-irumbi bilarogola wali agalime gi taraore howa dugu bialuholeberemi. Isaraele dindi ogo bibahendeha dumbirumbitimbuniore bulebira. Dindi ogo irigi halu ibira howapandu laragola iba Naili tulala daga howa ibira haradaguabulebira. 9 Horo ogoningi dege horombe hanuni ni andapelarogola abale mbi lolebira. Anduane Homogo Biba-hende Haru Haame Ho Haga kogo iṉime bi o ledogoniore.10 Horo timbuni uruni tagira ibirangi lotu lalu kamiriaturu howa iba gana laga ngamirumo beregedalu genda yuhowa homa duguanda haradagua dugu bialu holeberemi.Tígua buminiha gendaore howa aba aiy̱ame libunaga iginimbiraore hangu henego homaragola dugu biagadaguabialu holeberemi. Aiore daraho bedago walia halu agambege nu ale biaga ngago bu howa mandari podo mbololowa halu bulebira. Tígua ogonidagua biai halimulo mobia holebero. Horo ko ogoningi genda tandagabi luorewiaabo helolebero, lene.

    11 Anduane Homogo Bibahende Haru Haabo Ho Hagakagome laabo halu lalu, Mani howa tí dalu ogoha hina garitimbuni pelolebero. Tígua gari timbuni lalu holebiragohinanaga ndo hége lebolaho holebirago iba noa howandobi bulebira. Gari timbuni ogoni iba hina henenendo iṉaga bi manaore hale hoa howa garibi timbuni loholebira. I ̱ Anduane Homogo Bibahende Haru Haame HoHaga kogo iṉime bi o ledogoniore. 12 Wali agali tiguaiṉaga bi mana hale hole lowa Homene Iba bedagoha howaMedidereniana iba bedagoria dindi bibahende dombeningaruha taya bialu ha holebirago howa ti hale naholebira.13 Horo ogoningi wandari igiri baya hongohe daliahekaru iba noa howa de mborere bialu dindini odo payapaya bulebira. 14 Wali agalirume heneneore bi hongohe

  • AMOSO 9:1 25 AMOSO 9:4mbira lowialu Samariawali agalirumedamamitangi bialumbirale bi pupu wulenaga gime wabini ngaru mini laluogodagua laga ka. Heneneore Dana tanonaga dama mbi-ranaga minini howabi Beaseba tanonaga dama mende-naga minini howabi henene laro laga kami. Anidagua la-garu bibahendeore homai halu lone heya nabulebiraore,lene.

    9Anduane Homogohanda Isaraele wali agali manani he-

    lenego ogo1AnduaneHomogo ibu lomabu delaga dabu ibuni anda-

    gahawiagoria hapara howa hearia iṉa handaru. Ibugua biogodagua laya. I ̱ andagaha wali agali haga dagia ngaruniema bialu birila gimbu bilo anda gene daliga bolanguakagoria nduli badali ha. Anda gene hongohe karunibo podo paya bialu wali agali karuni bibahendenagaemboneni poda dambi halu bo homelai hela. Urunihabo dambi nahe hayadaru waitigime ibalu wai buwa baihelolebero. Ani berogola mbiraore hangubi ibida pialu hado naholebira. 2 Mbiralime iṉi heneda handala dindihagua bima pialu humbirini andaha tagira puwa ha doheaguabi ogoni ibu iṉime haruru puwa handa walia haluminulebero. Mbirali ibu pialu dahuliya andagaha iragahoheaguabi ogoni ibu dindi ogoria minu gililope holebero.✡3Maru amu Hari Kamelo kagoha puwa ha do heaguabi iṉahanda walia halu minaore bulebero. Maru ti ibida puwaiba solowara timbuni bedagoha anda pialu unuraore birado hayaguabi nde ibaha abagua timbuni bedagohondo,Haya, lolebero.✡ 4 Waitigirume ibuwa garabayabu yalu✡ 9:2: Iba 139.8, Yar 51.53, Oba 4 ✡ 9:3: Yob 34.22, Iba 139.9-12, Ais27.1, Yar 16.16

  • AMOSO 9:5 26 AMOSO 9:9piyaguabi nde tihondo homelo bo wahalimu lalu lamule-bero. Iṉa ti biamogo nabi homelo bo wahai holebero, laluAnduane Homogohanda lene.5 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga

    howa Hongo Haiheore kago ibugua dindi ogo elaharagola

    dindi bibahende ema biai halu wali agali dindini karumemogo lowa dugu biaga ka.

    Iba Naili poragome tulala ladaga howa ibira hagadaguadindi bibahende ngaru porabu daga halu ibira haga nga.6 Anduane Homogohanda dahuliya andagaha howa

    ibunaga anda bu helaluhari mindini karume dindi ogo dangila dambi halu anda

    mbira bia haradagua bida.Ibugua iba solowara bedaru ibidaba lowadindi bibahendeni odo paya bia laragola ani biaga.Ogoni biaga kago ibuninaga mini Anduane Homogoore

    laga kagoni.7 Anduane Homogohanda lalu, Isaraele wali agaliru-

    o iṉa tí handaya ho haruligodagua dege Idiobia waliagalirubi nde ani dege handayaho haruli. Iṉa Pilidiawali agali karubi nde Kiridi dindiha howa haru íbu helaluSiria wali agali bu karunibi Kia dindi howa haru ibiru-goni. Abale Isaraeleali tí Iyibi dindiha howa haru tagiraibirudagua dege tibi haru ibinigo ka. 8 Anduane HomogoBibahende Haru Haame Ho Haga kogo iṉa Isaraele waliagali tígua mana bialu kamiruni handalu koria mana kodewaore tíha toḻedane hendedo. Anidagua bidamigodagoai iṉa Isaraelewali agali tí bo hilowahai helolebero. Iṉa bowahaiore nahe howa Yagabanaga aguaneneru maru ndeyu waho helolebero.

    9 Iṉa bi larogome ladi ale mini widi lini aeanela talebiagadagua Isaraele wali agali iṉime dabaki holebero.

  • AMOSO 9:10 27 AMOSO 9:14Isaraele wali agali ko biaga karuni dindi mendeha widiaeaneru yalu pu wahagadagua bialu dindi tara ngaruhaho bilibolo lelolebero. 10 Marume lalu, Ngode Datagali-wabehanda inaha mo ko holene mbira naibilolebira, laluhaga karu bibahende waitigirume ti bo wahai helolebero,lalu Anduane Homogohanda lene.

    Isaraele dindi lone mo bayale holebira lenego ogo11Anduane Homogohanda lalu, Horo mbira tagira ibu-

    lene ngago ogoni ibirangi iṉa Isaraele wali agalinagakini mbira tínaga mamali Debidi henegobi helalu andambira podo ibira ho wiradagua bidaruni lone mo heyahohelolebero. Anda ibu abale bayale hongohe hayagobi helohadai bilolebero.✡ 12 Ani bidogola Isaraeleali ti hongohehowa Idomo agali karu baba wai bialu howa bo podaludindi ti karulolebira. Dindi marubi iṉinaga ala wini ngarubibahende tigua karulai holebira, lene. Bi ogoni AnduaneHomogo ibunime bule layago biaiore holebira.13Anduane Homogohanda lalu, Horo mbira ibulebiragoogoningi tomo bayale abale anda howa

    lini dewaore wali agali abale nai habe nahe dolebira.Pu mbira lini daga mini gerebi karume lini dewaore abale

    daragolawaini iba wabiaga karume lini pingidalu waini iba wa

    biai habe nahe dolebira.Waini iba bayaleru dindi hari ngaruha howabi hari bare

    emene ngaruha howabidugua tagi hene ale hambu paya biradagua

    bulebira.✡14 Iṉinaga wali agaliru tini dindi wiyagoha haru dai bule-

    bero.Tinaga anda paberu gialobaga bini wiyaru✡ 9:11: Ab 15.16-18 ✡ 9:13: LBM 26.5, Yol 3.18

  • AMOSO 9:15 28 AMOSO 9:15lone bu aribia halu hayagobi dege helolebira.

    Tinaga mabu hangaga wiyagoha gerebi irane hongowagerebi lini dedagola dagadagua waini iba wabialu

    hambu nalu tomo marubi hangalu dewa naluholebira.✡

    15 Iṉaga wali agali uruni ti tinaga dindi iṉime mirugohabayale kagola

    mbiralime ti lone bo batagi habe nahe holebira.Anduane Homogo tínaga Ngode Datagaliwabehanda bi

    ogonidagua laya,lalu Amosohanda lai hene.✡

    ✡ 9:14: Ais 61.4, Yar 30.3, Ese 36.33 ✡ 9:15: Ais 60.21, Yar 32.41, Ese34.28, Yol 3.20

  • 29Habo nalolene bi gahenge lo winigo ogo

    The Holy Bible with Deuterocanon in the Huli Language of PapuaNew Guinea

    Buk Baibel long tokples Huli long NiuginiCopyright © 1983, 1991, 2002 Bible Society of Papua New Guinea℗ Faith Comes by HearingLanguage: HuliTranslation by: Bible Society of Papua New GuineaThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

    You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

    Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-12-11PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 11 Feb 2021 from source files dated 10 Feb2021dbd89e09-6f1d-5903-a411-8b10e4e81fb7

    http://www.ethnologue.org/language/huihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

    AMOSO