naučno tehnološki park više od mjesta za transfer ... filemodernization of wbc universities...

Modernization of WBC universities through strengthening of structures

and services for knowledge transfer, research and innovation

Naučno-tehnološki park – više od mjesta za

transfer tehnologija i razvoj preduzetništva BUDUĆI PRAVCI RAZVOJA NTP UNIVERZITETA U ZENICI U

SVJETLU AKTUELNIH STRATEŠKIH PROJEKATA

R.Prof.dr sc.Darko Petković

Direktor CIP UNZE



Gdje smo danas?

Omeđenost nacionalnim strateškim prioritetima (Strategija razvoja

nauke u BiH 2010-2015, Strategija razvoja nauke u FBiH 2011-

2021, Strategija razvoja BiH 2009-2014....)

Regionalni strateški prioriteti zemalja WB (Strategija razvoja RDI za

zemlje WB – Svjetska banka Vašington i EC Brisel....)

Aktuelni trenutak razvoja nauke u ZDK, FBIH i BiH

Aktuelni projektni trenutak na UNZE (Strategija razvoja UNZE za period

2015-2020; aktuelni projekti Tempus, Erasmus, FP 7, IPA i dr.)



Pristup

WORLD BANK - WASHINGTON

KPI 1: Izdvajanja za RDI u zemljama JIE

Ključni

indikatori -

KPI –

Key

Performance

Indicator



Pristup


• KPI 2: Kvalitet istraživanja – parametar Uticaj citacija



Pristup


• KPI 3: Ukupan broj radova sa SCI lista



Pristup


• KPI 4: Indeksirani radovi u BiH po naučnim

oblastima



Pristup


• KPI 5: visoko-tehnološki izvoz

(% od ukupnog izvoza)

18.38

17.84

12.84

6.87

2.86 2.58 1.57

0

5

10

15

20

Preuzeto: World Bank Advisory Body Workshop,

Tirana, November 2012



Pristup


• KPI 6: Relevantnost naučnih područja

Revealed scientific advantage, 2005-2009

Albania B&H Croatia FYR

Macedonia Montenegro Serbia

Agriculture &

Biology 2.0 1.2 1.7 1.1 2.1 1.5

Earth &

Planetary

Sciences 3.3 0.9 1.4 0.9 1.1 0.5

Mathematics 0.8 1.1 1.2 1.4 1.0 2.0

Medicine 1.1 1.7 1.0 0.9 0.8 0.8

Physics &

Astronomy 1.1 0.8 1.0 1.2 2.5 1.6

Veterinary 1.3 1.4 2.0 0.4 0 1.5

Revealed Scientific Advantage (RSA)

is defined as the share of a country in

documents in a given subject area ,

divided by the country’s share of all

documents published.

Source: Source: SJR — SCImago

Journal & Country Ranks

Preuzeto: World Bank Advisory Body

Workshop, Tirana, November 2012



Pristup


Sistemska

podrška

reformama

Investicije u

odabrana

područja na bazi

regionalnog

pristupa

(Akcijski Plan)

WB

R&D

Strategija

Inovativno

sti

Poboljšanje

istraživačke baze

i uspostavljanje uslova

za istraživačku

izvrsnost

Brža istraživačka

komercijalizacija

i industrijsko-naučna

saradnja

Jačanje inovativnog

poslovnog

sektora

i start-up firmi

Dva nivoa akcija Četiri strateška cilja

STRATEŠKE ODREDNICE

9

Strategija

Bo

lje v

ođ

en

je p

rocesa R

DI

RA

ST

I NO

VI P

OS

LO

VI

Preuzeto: World Bank Advisory Body

Workshop, Tirana, November 2012



Pristup


10

Istraživačke baze i

istraživačka izvrsnost

Uspostavljanje veze

između istraživačke

komercijalizacije i

transfera tehnologija

Inovativnost poslovnog

sektora i razvoj Start-up

Poboljšanje istraživačkih

kapaciteta, povratak

istraživača iz Svijeta i

jačanje kapaciteta

Jačanje ekonomskog

elementa nauke

Bolja povezanost sa

industrijom

Veći broj firmi zasnovan

na

R&D

Inovativnost / start up

Adekvatno upravljanje

RDI sistemom

Finansiranje RDI

Adekvatna alokacija

resursa

Zaštita intelektualnih

prava

Zapošljavanje i politika

obrazovanja

Okvir za tehnološki

transfer

Jačanje regulatornog

okvira, takmičenje; lak

ulazak i izlazak sa tržišta,

Međunarodno

zakonodavstvo u

investicijama

Refo

rma p

olitik

a

Izazo

vi

Preuzeto: World Bank Advisory Body Workshop, Tirana,

November 2012



Jačanje

istraživanja i

njegov kvalitet

&Bolje veze sa

dijasporom

Bolja i udružena

infrastruktura i

opredijeljenim

centrima

Bolja povezanost

ka privatnom

sektoru i veći

nivo primjene

rješenja

Stalni protok

ideja i

informacija

između WBC

Fond za

istraživačku

izvrsnost

Regional

centri

izvrsnosti

Program

tehnološkog

transfera

Inovacijska

infrastruktura

WISE- Centar /Institut

Programi upravljanja

Evropska

Komisija

Multilateralne

Organizacije Budžeti zemalja Ostali donatori

PRODUKTIVNOST& NOVI POSLOVI

Red

izajn

i o

čekiv

an

i efe

kti

un

ap

ređ

en

ja

Analiza politika i obuke

11



Strateške

investicije

Predviđena ulaganja u sektorske prioritete:

ISTRAŽIVAČKI FOND – za povećanje regionalne i međunarodne saradnje sa

uključivanjem naučne dijaspore i širenjem prilika za mlade istraživače;

KREIRANJE SELEKTOVANIH REGIONALNIH “centara izvrsnosti” u odabranim

područjima – konzistentna strategija za “finu” specijalizaciju regiona (“specijalizacija nasuprot

naučnom svaštarenju”)

Infrastruktura za tehnološki transfer,

Infrastrukturno jačanje inovativnih projekata u ranim fazama nastanka, potpomognuta

sa Western Balkan Enterprise Development i Innovation Facility (EDIF), and

Regionalna platforma za nadzor implementacije ovih akcija kao i promocija politika

reformi i sistematska gradnja kapaciteta.

Očekivani troškovi za četvorogodišnji period : 200 miliona EURO.



Predviđanja

Očekivani rezultati:

Reforma istraživačkog i inovacijskog sektora na

nacionalnom nivou

Poboljšanje kvaliteta javnih troškova za I&R

Bolja integracija u Evropski istraživački prostor (ERA-

European Research Area)

Jačanje istraživačke izvrsnosti i produktivnosti

Brži tehnološki transfer i bolja naučno-industrijska

saradnja

Više mladih i inovativnih start-up-a



Strategija razvoja NIR za

BIH (2010-2015)

• S a d r ž a j

• 1.Uvod

• 2.Ciljevi Strategije razvoja nauke u BiH

• 3.Osnovne informacije o stanju naučnoistraživačke djelatnosti u EU i svijet

• 4.Stanje u oblasti nauke u BiH

• 4.1 Profil zemlje

• 4.2 Bosna i Hercegovina i Evropska unija

• 4.3 Finansiranje naučnoistraživačke djelatnosti

• 4.4 Stanje infrastrukture i institucija u oblasti nauke

• 4.4.1.Akademije nauka

• 4.4.2.Visokoškolske ustanove

• 4.4.2.1.Bolonjski process-reforma univerziteta

• 4.4.3.Instituti

• 4.4.4.Internet i IKT

• 4.4.5.Bibliotekačka djelatnost

• 4.5.Ljudski resursi u I&R sektoru u BiH

• 4.5.1.Produktivnost naučnika i istraživača u BiH

• 4.5.1.1.Objavljeni naučni radovi

• 4.5.1.2. Patenti

• 4.6.Povezanost nauke i privrede

• 4.6.1.Inovacijski sistem

• 4.6.1.1.Inovacioni centri i naučno-tehnološki parkovi




BIH (2010-2015)

• ...S a d r ž a j –nastavak

• 5. Zakonski okvir za razvoj nauke u BiH

• 5.1.Nadležnosti u oblasti nauke i donosioci odluka

• 5.2.Relevantni dokumenti povezani s Strategijom razvoja nauke

• 5.3.Praćenje statističkih indikatora u oblasti nauke

• 6.Međunarodna saradnja

• 6.1.Osnove međunarodne saradnje u oblasti nauke

• 6.2.Programi EU i druge inicijative međunarodne saradnje

• 6.3.Sporazumi o saradnji u oblasti nauke

• 7. Finansiranje naučnoistraživačke aktivnosti

• 7.1.Izvori i modeli finansiranja naučnoistraživačke djelatnosti

• 7.2. Finansiranje NID do 2015. godine

• 8.SWOT analiza

• 9.Razvojna načela, vizije i prioriteti razvoja nauke u BiH

9.1. Razvojna načela

• 9.2.Vizije

Prioriteti

• 9.3.1.Opći prioriteti

• 9.3.2.Prioriteti u pojedinim oblastima nauke i tehnologije

• 8. Literatura

• 9. Popis skraćenica




BIH (2010-2015)

Projekcije

• Izdvajanje za NIR (000 KM) –

scenario 1.

• 2014

• 0.40 % BIH

• 47,390 RS

• 81,408 FBIH

• 3,318 BD

• 132,117 Ukupno

• Izdvajanje za NIR (000 KM) –

scenario 2.

• 2014

• 0.72 % BIH

• 85,844 RS

• 147,466 FBIH

• 6,011 BD

• 239,321 Ukupno



Strategija razvoja nauke u FBIH za period

2011-2021

Realizacija dokumenta Strategije: Akademija nauka i umjetnosti BiH

Radni tim:

• DOLEČEK VLATKO

• DOMAZET ANTO

• EKINOVIĆ SABAHUDIN

• HADŽIAHMETOVIĆ MAHIR

• HRVATOVIĆ HAZIM

• HUKIĆ MIRSADA

• KEŠETOVIĆ IZUDIN

• MATIĆ BOŽIDAR

• MIŠKOVIĆ ANTE

• PETKOVIĆ DARKO

• PULJIĆ MIRKO

• TIHI BORIS

• TRIFKOVIĆ MILOŠ




2011-2021

Zaključci (akademici B.Matić i Anto Domazet ):

Malena zemlja kao što je Bosna i Hercegovina, a posebno Federacija BiH, kao njen dio, ima potrebu da oskudna

sredstva za NI-IR koristi na maksimalno moguć racionalan način. Zato je potrebno razviti sistem prioriteta za

ulaganja u NI-IR i usmjeravati ograničena sredstva fondova za istraživanja u područja u kojima mogu dati

najveće efekte.

Strategija NI-IR Federacije BiH je planski dokument koji predvina aktivnosti na promociji i provođenju istraživanja koja

su podržana javnim resursima za istraživanja. Iako dominiraju javni resursi, ostvarenje strategije podrazumijeva

angažiranje privatnih resursa kroz javno-privatno partnerstvo u financiranju, razvoju i upravljanju institucijama

NI-IR i provođenju istraživačkih projekata kojima se ostvaruju javni ciljevi iz domena NI-IR u F BiH.

Sektorski prioriteti u NI-IR kreiraju se na osnovi mogućeg doprinosa pojedinih oblasti NI-IR ostvarenju ciljeva

dugoročnog razvoja F BiH, kao i potencijala razvoja samog sektora. Ti potencijali su određeni aktualnim

tehnološkim nivoom, raspoloživošću naprednih ljudskih i istraživačkih resursa, njihovom tržišnom

orijentacijom, u kojoj se posebno podstiče izvozna orijentacija, te povezanošću sa relevantnim akterima biznisa i

istraživanja u regionalnim i globalnim razmjerima.

S obzirom na to da je za F BiH od ključnog značaja provedba ekonomskog koncepta rasta zasnovanog na izvozu,

prioriteti NI-IR u sektorima učesnicima međunarodne razmjene (tradable sectors) će temeljiti na izvoznoj

konkurentnosti u smislu sposobnosti sektora i kompanija da ostvaruju napredak u tržišnom pozicioniranju,

kapacitetu stvaranja dohotka i uvezivanja u regionalne i globalne poslovne i istraživačke mreže. U sektorima koji

nisu izloženi međunarodnoj razmjeni (non-tradable sectors) prioriteti ulaganja u NI-IR temeljit će na

sposobnostima stvaranja i primjene inovacija u samom sektoru i na doprinosima stvaranju pozitivnih eksternalija u

tehnološkom razvoju društva i ekonomije.




2011-2021

U usmjeravanju podrške fondova NI-IR mora se osigurati praćenje svjetskih trendova tehnološkog i naučnog

razvoja, ravnopravnost i komplementarnost proizvodnih i servisnih djelatnosti. Servisne djelatnosti nalaze se u

ekspanziji uglobalnim razmjerima i sve više doprinose stvaranju GDP, zaposlenosti i blagostanju. Primjena

inovacija u servisnim djelatnostima omogućava da se u privredi F BiH generira novi segment nove ekonomije i

da postojeće tvrtke u većoj mjeri vrše restrukturiranje na osnovama načela i dostignuća nove ekonomije.

Sredstva fondova NI-IR u periodu provođenja Strategije FBiH treba promatrati kao inicijalna i komplementarna

sredstvima koja se mogu privući po osnovi stranih direktnih investicija (FDI), korištenja IPA fondova, sredstava

privrede i sredstava neprofitnih privatnih organizacija. U tom smislu u okviru institucija za provođenje Strategije

treba razviti specifični oblik društvenog marketinga za promociju i podršku provođenju prioritet NI-IR. Predloženi

prioriteti promoviraju izvrsnost u NI-IR i u tom smislu osiguravaju ravnopravan tretman ulaganja u ljudske resurse (

izrada magistarskih i doktorskih radova, akademska razmjena i poslovna razmjena za upoznavanje sa najboljim

praksama u tehnološkom i naučnom razvoju), ulaganja u kapacitete institucija u javnoj i privatnoj sferi i ulaganja u

naučne i istraživačke projekte



RDI Očekivanja

na UNZE?

Ulaganja u infrastrukturne resurse (laboratorije, HRM, oprema,

biblioteke, časopisi...)

Projekti (domaći, međunarodni)

Razvoj i jačanje master i PhD studija

Bolje povezivanje sa poslovnim sektorom bazirano na Triple Helix

modelu

Potenciranje naučne izvrsnosti

Pomoć mladima i diplomantima u razvoju start-up

Jačanje servisne funkcije poslovnog sektora (IT sektor, zdravstveni

sektor, dizajn proizvoda....)

Optimalno korištenje postojećih resursa

Razvoj vještina projektnog menadžmenta u svim naučnim granama

kao preduslov za jačanje međunarodnih projektnih aktivnosti (FP 7/8,

Horizon 2020, COST,...)



RDI pravci razvoja na

UNZE?

STRATEGIJA RAZVOJA UNZE 2015-2020 (dokument u izradi)

Zakon o privatno-javnom partnerstvu ZDK iz 2014.godine (značajan za

razvoj start-up, poslovnog inkubatora, NTP...)

Aktuelni projekti i reference iz prethodnih 5-10 godina kao podloga za

“interni benchmarking” i procjene naučne izvrsnosti;

Strateški prioriteti u oblasti RDI;

Finansiranje sektora RDI u narednih 5 godina (nivo ZDK, nivo FBIH,

BIH);

Regionalni koncept kao imperativ u svakoj naučnoj oblasti;

Internacionalizacija rada u svim segmentima RDI (PhD studij,

projekti,...)

ENTP UNZE (Ekološki Naučno-tehnološki park Zenica kao regionalni

centar izvrsnosti za ekološko inženjerstvo)



Zašto

ENTP UNZE (Ekološki Naučno-tehnološki park

Zenica)?

Multidisciplinarnost pristupa

Infrastruktura (oprema, istraživači, studijski programi...)

Projekti

Razvijena regionalna i internacionalna mreža

Tematske konferencije

Dosadašnje reference

Razvijen nevladin sektor

Imperativ lokalne, regionalne zajednice i države

Preduslov svih ozbiljnih pregovara o pridruživanju EU



Hvala za pažnju !

• Prof.dr sc. Darko Petković

• Centar za inovativnost i preduzetništvo

Univerziteta u Zenici

• [email protected]

mailto:[email protected]

naučno tehnološki park više od mjesta za transfer ... filemodernization of wbc universities...

Documents