Nastanak organizacije NATOEUROATLANTIZAM ukupnost veza i odnosa postavljenih izmeu SAD-a i zemalja zapadne Europe koje su u prvom redu vidljive u institucionaliziranom obliku njihove vojne suradnje kao temelja euroatlantskog zajednitva (ehuli, 2003: 42)

NATO institucionalizirani oblik vojno politike suradnje zapadnog svijeta koja e izdrati sve promjene u meunarodnim odnosima i ostati navrim oblikom euroatlatnizma (Ibid, 41)

Nastanak organizacije NATORazlozi stvaranja NATO saveza (ehuli, 65):

a) bezbjednosni s Drugim svjetskim ratom okonan je period ravnotee snaga u Evropi u kojem su dominirale V.B. i Francuska; SSSR (sila pobjednica, nadmona u pogledu ljudskih, ekonomskih i vojnih resursa) predstavlja stoer okupljanja evropskog socijalistikog Istoka, bez dostojnog konkurenta meu zapadnoevropskim saveznicima nemogunost stvaranja nove evropske ravnotee snaga; potreba vojnog angamana SAD u Evropi argumenti u prilog ideji: 1. potreba ublaavanja prvog udara eventualnog napada socijalistikih snaga, 2. nerijeeno pitanje Njemake i 3. tenja da se zastrai suprotni blok

Nastanak organizacije NATOb) ekonomski teka situacija u zapadnevropskim zemljama: unitena privreda i cjelokupna infrastuktura, postepeni gubitak kolonijalnih posjeda (sirovina i jeftine radne snage potrebnih za industrijski razvoj) amerika pomo kroz Maralov plan u cilju stvaranja preduslova za budui ekonomski razvoj, konsolidaciju demokratije i suzbijanje nacionalistikih i prosocijalistikih ideja; transatlantska vojna saradnja kao potrvda ekonomskih i geostratekih interesa SAD (containment policy)

c) politiko-ideoloki poslijeratno stvaranje novog, slobodnog-demokratskog-kapitalistikog svijeta pod amerikim vostvom; okupljanje saveznika u borbi za odbranu i irenje liberalnih vrijednosti; NATO dodatna mogunost za djelovanje u tom smislu

https://www.youtube.com/watch?v=AhgkffChAJg&list=PL_vlwQEsZAbxWGxQcAtsp1HZ4L5uDJ8au&index=6

irenje organizacije NATO1949: SAD, Kanada, V.B, Francuska, Belgija, Holandija, Luksemburg, Danska, Norveka, Island, Portugal, Italija1952:Turska i Grka1955:SR Njemaka1982:panija1990:Ujedinjena Njemaka1999:Poljska, eka i Maarska2004:Slovenija, Slovaka, Bugarska, Rumunija, Estonija, Letonija i Litvanija2008Hrvatska I Albanija

Nova uloga NATO saveza nakon Hladnog rataSamit u Pragu (2002.) u svjetlu teroristikih napada na SAD i oekivanog proirenja NATO-a, dogovor o radikalnoj promjeni ciljeva i strukture Saveza (Deklaracija):

Na bezbjednosnom planu uspostavljanje NATO Response Force, transformacija komandne strukture Alijanse, postizanje veeg stepena kompatibilnosti vojnih snaga drava lanica, angaovanje civilnog sektora u borbi sa izazovima globalnog bezbjednosti, izrada studije NATO Missile Defence

Na politikom planu sedam drava (Letonija, Litvanija, Estonija, Rumunija, Bugarska, Slovaka i Slovenija) pozvano u NATO, Albanija, Makedonija i Hrvatska kao potencijalni kandidati, obaveza potovanja MAP, PfP i NACC-a buduih lanica Saveza, elja za daljom saradnjom sa Rusijom i Ukrajinom, jaanje euroatlantskih veza (odnos NATO EU), vanost prostora JIE za euroatlantske odnose u cjelini

Posthladnoratovsko irenje NATO savezaetiri osnovna pitanja praktine realizacije ideje o irenju NATO-a:Kojim zemljama ponuditi lanstvoKada ih primitita im ponuditi kao garancijeKako se postaviti prema Rusiji

Razliite strategije: ogranieno irenje NATO (Poljska, eka, Maarska), cio nekadanji Istoni blok (prije svih Ukrajina i Baltike zemlje), all inclusive pristup (i Rusija) i Russia-firsters (najprije Rusija)

CRNA GORA I NATO

Odnosi Crne Gore i NATO

2006.Zvanini odnosi Crne Gore i NATO poeli su29. novembra 2006. godine, pozivom Crne Gore u lanstvoPartnerstva za mir.U decembru 2006. godine, Grna Gora dobila je status posmatraa u Jadranskoj povelji (Albanija, Hrvatska, Makedonija i SAD), nakon ega je izraen i potpisan Okvirni dokument Partnerstva za mir, a uslijedilo je i potpisivanje Sporazuma o bezbjednosti informacija.Otvorena jeMisija Crne Gore pri NATOu Briselu, a istovremeno su usvojeni program Pregled procesa planiranja i rezivije (PARP, sa 32 partnerska cilja) i Individualni program za partnerstvo (IPP)

2008.Ufebruaru 2008,NATO je odobrio otpoinjanje izrade Individualnog partnerskog akcionog plana (IPAP) za Crnu Goru, a njegov Prezentacioni dokument je predstavljen u Briselu tokom marta iste godine. Dokument je zvanino uruen NATO-u, nakon to je Vlada, u junu, usvojilaIndividualni partnerski akcioni plan.2009.Ekspertski tima NATO boravio je, u prvu zvaninu posjetu Crnoj Gori, u periodu od16-29. januara 2009, povodom evaluacije IPAP-a i pripreme izvjetaja o sprovedenim aktivnostima iz IPAP za period maj-novembar 2008.Poetkom 2009. godine, intezivirana je saradnja sa NATO tabom i u okviru Inteziviranog dijaloga (ID).

2011.Umartu2010, u Crnoj Gori je boravio ekspertski tim NATO u ciljuevaluacije sprovoenja prvog ciklusa MAP sa Crnom Gorom.2012.01. marta Vlada Crne Gore je usvojilaIzvjetaj o sprovoenju drugog Godinjeg nacionalnog programau okviru MAP procesa.Trei Godinji nacionalni program (ANP) usvojen je na sjednici Vlade11. oktobra 2012. godine.III ANP predstavljen je u sjeditu NATO na sastanku NAC + Crna Gora 30. Oktobra 2012.

2013.Crna Gora poela implementaciju IV Godinjeg nacionalnog programa. IV ANP predstavljen na NAC-u u Briselu28. oktobra 2013. godine.2014Crna Gora je,17. oktobra 2014. godine,zapoela implementaciju V Godinjeg nacionalnog programa u periodu intenziviranih i fokusiranih razovora sa NATO. V ANP predstavljen u Briselu.

NATO I POLITIKE PARTIJE U CRNOJ GORI

Programski opredijeljene parlamentarne stranke: PCGSDPDPS

-PZP (u okviru DF)

*

Je li mogue ulanjenje u NATO bez ulanjenja u EU?Izvor: De Facto

Je li mogue ulanjenje u EU bez ulanjenja u NATO?

Uloga parlamentarnih partijaPromovisanje ideje NATOEdukacijaObraanje svom birakom tijeluInformisanjeTransparentnostUdruenost politikih subjekataRad na podizanju podrke javnog mnjenja

Marija MartinovicSekretar Sekretarijata za Vanjsku politiku i Evropske Integracije Pozitivna Crna GoraMarija.martinovic@pozitivna.mewww.pozitivna.me38268074075

*