nastavna programa prakti^na nastavacsoo.edu.mk/images/stories/tehnicar_nutricionist... · - да...

24
MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA CENTAR ZA STRU^NO OBRAZOVANIE I OBUKA NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVA II GODINA HEMISKO-TEHNOLO[KA STRUKA Tehni~ar nutricionist Skopje, 2010 godina

Upload: others

Post on 02-Jan-2020

18 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA CENTAR ZA STRU^NO OBRAZOVANIE I OBUKA

NASTAVNA PROGRAMA

PRAKTI^NA NASTAVA

II GODINA

HEMISKO-TEHNOLO[KA STRUKA Tehni~ar nutricionist

Skopje, 2010 godina

Page 2: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

1. IDENTIFIKACIONI PODATOCI

1.1 Naziv na predmetot: PRAKTI^NA NASTAVA 1.2. Obrazoven profil i struka 1.2.1.Obrazoven profil: tehni~ar nutricionist 1.2.2.Struka: hemisko-tehnolo{ka 1.3. Diferencijacija na nastavniot predmet 1.3.1. Stru~no obrazovanie-prakti~na obuka 1.4. Godina na izu~uvawe na nastavniot predmet 1.4.1. Vtora 1.5. Broj na ~asovi na nastavniot predmet

1.5.1. Broj na ~asovi naedelno: 6 ~asa

1.5.2. Broj na ~asovi godi{no: 216~asa 1.6. Status na nastavniot predmet 1.6.1. Zadol`itelen predmet

Page 3: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

2. CELI NA NASTAVNATA PROGRAMA По совладувањето на наставната програма по предметот ПРАКТИЧНА НАСТАВА ученикот стекнува знаења и вештини и се оспособува: -да ги познава класификацијата и видовите вода; -да составува и анализира листа за аналитичко оценување на квалитет на вода;

-да подготвува суровини за производство на конзервирани прехранбени производи; -да слерди технолошките процеси за конзервирање на прехранбени производи; -да утврдува прехранбена вредност на прехранбените производи; -да утврдува сензорски карактеристики на прехранбените производи; - да препознава и именува лабораториски прибор, апарати и хемикалии; - да изведува постапки за идентификација на катјони и анјони по аналитички групи; - да врши мерења и да презентира резултати во соодветни величини и единици; - да решава проблеми од областа на квалитативна и квантитативна аналитичка хемија и органска хемија по експериментален пат; - да стекнува особини на педантност,прецизност,претпазливост ,одговорност и економичност во работењетои навики за лична заштита и заштита наоколината од хемикалии; - да одржува хигиена на работно место и да вклучува во тимска работа;

Page 4: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

3.ПОТРЕБНИ ПРЕТХОДНИ ЗНАЕЊА За успешно следење и совладување на целите на оваа наставана програма потребни се претходни знаења од наставните предмети : Храна и исхрана - I година, Биологија, Хемија, Микробиологија со санитација.

Page 5: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

4. ОБРАЗОВЕН ПРОЦЕС 4.1.Структуирање на содржината за учење Подрачје:ХРАНА И ИСХРАНА

ТЕМАТСКИ ЦЕЛИНИ

Бр. на час.

КОНКРЕТНИ ЦЕЛИ

ДИДАКТИЧКИ НАСОКИ

КОРЕЛАЦИЈА

1.Вода

10

Ученикот:

-да ја класифицира водата во

природата според потеклото и

намената(вода за пиење,индустриска

вода и отпадна вода)

-да го објаснува кружењето на водата

во природата;

-да ги познава физичките,хемиските и

бактериолошките својства на водата;

-да го познава квалитетот на водата

-Класифицирање на водите

во природата

-објаснување на начинот на

кружење на водата во

природата

-изложување на

физичките,хемиските и

бактериолошките својства на

водата

-истакнување на улогата на

водата за правилно

функционирање на

-ХРАНА И ИСХРАНА -БИОЛОГИЈА -ХЕМИЈА

Page 6: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

за пиење;

-да го објаснува значењето и

функцијата на водата во организмот на

човекот;

-да ја познава структурата на водата;

-да ги познава начините на врзување

на водата во клетките и

прехранбените производи (слободна

вода,адсорпциона,структурна, хемиски

врзана вода);

-да ги познава колоидно дисперзните

својства на влажниот материјал;

-да составува листа за аналитичко

оценување на квалитет на вода

(органолептички,физичко-хемиски и

бактериолошки својства на водата);

организмот на човекот

-дискутирање за важноста на

прочистувањето на водата за

пиење

-објаснување на структурата

на водата

-објаснување на начините на

врзување на вода во

клетките и прехранбените

производи(слободна

вода,адсорпциона,структурна

хемиски врзана вода)

-објаснување на колоидно-

дисперзните својства на

влажниот материјал

-составување на листа за

аналитичко оценување на

квалитет на вода

-пребарување податоци од

Page 7: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

-да потполнува листа за аналитичко

оценување на квалитет на вода;

-да толкува податоци од закон и

правилници за квалитет на вода;

-да ги анализира и споредува

податоците од листата за аналитичко

оценување на квалитет на вода со

стандардни параметри за квалитет на

вода.

закон и правилници за

квалитет на вода

-споредување и толкување

на податоците од листата за

аналитичко оценување на

квалитет на вода со

стандардни параметри за

квалитет на вода

Page 8: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

2. Подготвителни операции при конзервирање на прехранбени производи

10

− Да ги објаснува подготвителните

операции при конзервирање на

прехранбени производи;

− да ги изложува промените на

прехранбените производи кои

настануваат при изведување на

подготвителните операции;

− да ги толкува критериумите за

квалитет на водата која се користи

за конзервирање на прехранбените

производи;

− да ги објаснува постапките на

деаерација,вадење на

коски,хомогенизација,

центрифугирање,цедење,пасирање

филтрација.

-Разгледување на

разновидна графика, готови

графофолии,фотографии,вид

ео,тв-филмови,CD со

подготвителни операции при

конзервирање на

прехранбени производи

-дискутирање за

подготвителните операции и

укажување на нивното

влијание врз квалитетот на

конзервираниот прехранбен

производ

-воочување на важноста на

квалитетот на водата и

нејзиното влијание на

квалитетот на

конзервираниот прехранбен

производ

-ХРАНА И ИСХРАНА -БИОЛОГИЈА -ХЕМИЈА

Page 9: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

3.Конзервирање на прехранбени производи

32

-Да врши избор на суровина за

конзервирање (со високи

температури,со ниски температури, со

концентрирање,со сушење,со

биолошко конзервирање, со

конзерванси,со комбинирани методи);

-да го разбира принципот на

конзервирање (со високи

температури,со ниски температури, со

концентрирање, со сушење, со

биолошко конзервирање, со

конзерванси,со комбинирани методи);

-да ги идентификува промените кои

настануваат во прехранбените

производи при конзервирање;

-да врши споредба на

трајноста,органолептичките својства и

хранливата вредност на

конзервираните прехранбени;

-Разгледување на

разновидна графика, готови

графофолии,фотографии,вид

ео,тв-филмови,CD со

постапки и начини на

козервирање на

прехранбени производи

-дискутирање за

конзервирањето и укажување

на влијанието на принципите

на конзервирање врз

квалитетот вредност на

прехранбените производи

-изложување на

конзервирани производи со

негативни промени,настанати

поради неправилно

конзервирање

-избирање на соодветна

-ХРАНА И ИСХРАНА I и II година -БИОЛОГИЈА -ХЕМИЈА -МИКРОБИОЛОГИЈА СО САНИТАЦИЈА

Page 10: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

производи со свежите прехранбени

производи;

-да анализира хранлива,енергетска и

биолошка вредност на конзервираните

прехранбени производи;

-да набројува фактори кои влијаат за

избор на амбалажа на конзервираните

прехранбени производи;

-да избира соодветна амбалажа за

конзервираните производи;

-да одредува услови за чување и

транспорт на конзервираните

производи ;

-да толкува информации од

етикета,амбалажа или пакување

поврзани со составот и нутритивната

вредност на конзервираниот производ.

амбалажа за

конзервирање,чување и

транспорт на конзервираните

прехранбени производи

-дискутирање за влијанието

на амбалажата на квалитетот

на конзервираниот производ

Page 11: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

4.Утврдување на прехранбената вредност на прехранбените производи

10

-Да ја познава прехранбената

вредност на прехранбените производи

; (хранлива и енергетска);

-да пресметува енергетска вредност

на прехранбен производ;

-да составува табела за прехранбена

вредност на прехранбен производ;

-да анализира табела на прехранбена

вредност на прехранбен производ;

-да толкува прехранбена вредност на

прехранбени производи(од амбалажа,

од етикета,од декларација и др.);

-да анализира и споредува

прехранбена вредност на свежи и

преработени прехранбени производи

(од табели,од шеми, од амбалажа ).

-Пресметување енергетска

вредност на прехранбен

производ

-составување табела на

прехранбена вредност на

прехранбен производ

-дискутирање за

утврдувањето на

прехранбената вредност на

прехранбен производ

-анализирање и споредување

на прехранбена вредност на

свежи и преработени

прехранбени производи(од

табели, од шеми, од

амбалажа)

-ХРАНА И ИСХРАНА -БИОЛОГИЈА -ХЕМИЈА

Page 12: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

3.Конзервирање на прехранбени производи

32

-Да врши избор на суровина за

конзервирање (со високи

температури,со ниски температури, со

концентрирање,со сушење,со

биолошко конзервирање, со

конзерванси,со комбинирани методи);

-да го разбира принципот на

конзервирање (со високи

температури,со ниски температури, со

концентрирање, со сушење, со

биолошко конзервирање, со

конзерванси,со комбинирани методи);

-да ги идентификува промените кои

настануваат во прехранбените

производи при конзервирање;

-да врши споредба на

трајноста,органолептичките својства и

хранливата вредност на

конзервираните прехранбени;

производи со свежите прехранбени

производи;

-Разгледување на

разновидна графика, готови

графофолии,фотографии,вид

ео,тв-филмови,CD со

постапки и начини на

козервирање на

прехранбени производи

-дискутирање за

конзервирањето и укажување

на влијанието на принципите

на конзервирање врз

квалитетот вредност на

прехранбените производи

-изложување на

конзервирани производи со

негативни промени,настанати

поради неправилно

конзервирање

-избирање на соодветна

амбалажа за

конзервирање,чување и

транспорт на конзервираните

-ХРАНА И ИСХРАНАII година -БИОЛОГИЈА -ХЕМИЈА -МИКРОБИОЛОГИЈАСО САНИТАЦИЈА

Page 13: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

Podra~je: HEMIJA (72 ~asa)

TEMATSKI CELINI

Br. na

~as.

KONKRETNI CELI

DIDAKTI^KI NASOKI

Korelacija

1.VOVED VO ORGANSKATA HEMIJA

16

U~enikot: -da реагира на znaci za predupreduvawe i opasnost - да се odnesuva pravilно vo laboratorija za organska hemija i со laboratoriskiот pribor i aparaturа koi se koristat; - da izveduva postapka na sobirawe na gasovi pod voda i palewe na gasovi;

-da doka`uva jaglerod, vodorod, kislorod, sulfur, azot i halogeni elementi vo sostavot na organskite supstanci; -da vodi laboratoriski dnevnik;

Laboratoriska ve`ba

• osnoven laboratoriski pribor i aparaturi vo laboratorija za organska hemija

• postapki na destilacija, ekstrahirawe, sobirawe na gasovi pod voda i palewe na gasovi;

• opredeluvawe na nekoi fizi~ki svojstva na organskite supstanci

• opredeluvawe na kvalitativen sostav na organski soedinenija

• vodewe na laboratoriski dnevni

Hemija

Page 14: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

-da se gri`i za urednosta na laboratoriskiot pribor i rabotnoto mesto.

2.JAGLEVODORODI

20

-Дa identifikuva potrebеn laboratoriski pribor - da sostavuva aparatura za dobivawe na jaglevodorodite i otkrivawe na nivnite svojstva - da izveduva postapki na: dobivawe metan, eten, etin i da gi otkriva nivnite svojstva: - да изведува karakteristi~ni reakcii na navedenite soedinenija; - da vodi laboratoriski dnevnik - da se gri`i za urednosta na laboratoriskiot pribor i tabotnoto mesto.

Laboratoriska ve`ba

• dobivawe metan i otkrivawe na svojstvata;

• dobivawe eten

• dobivawe etin i otkrivawe na svojstvata;

• otkrivawe svojstva na nekoi aromati~ni soedinenija:

• organizirawe na poseta na rabotna organizacija za proizvodstvo na polimeri

• vodewe na laboratoriski dnevnik

Hemija -

Page 15: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

3.SOEDINENIJA SO JAGLEROD, VODOROD I KISLOROD

24

- Дa identifikuva potrebеn laboratoriski pribor; -da izveduva postapka na dobivawe na alkohol, aldehid, organska kiselina, i ester i postapki za otkrivawe na svojstvata; - да изведува karakteristi~ni reakcii na navedenite soedinenija -da vodi laboratoriski dnevnik; - da se gri`i za urednosta na laboratoriskiot pribor i rabotnoto mesto.

Laboratoriski ve`bi:

• dobivawe etanol so alkoholno vriewe

• otkrivawe svojstvata (palewe na etanolot, etanolot kako rastvoruva~, dobivawe na alkoholati i reakcija na oksidacija);

• otkrivawe svojstva na aldehidite (reakcija na oksidacija so felingov rastvor i reakcija na srebreno ogledalo);

• rastvorlivost na acetonot i acetonot kako rastvoruva~;

• otkrivawe na svojstvata na organskite kiselini (rastvorlivost vo voda, opedeluvawe pH i reakcii so metalite.

Hemija

Page 16: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

4.BIOSOEDINENIJA

12 - da identifikuva potrebеn laboratoriski pribor; -da izveduva reakcii na: doka`uvawe na jaglehidrati, proteini i masti i masla i postapki za otkrivawe nivnite svojstva; - да изведува karakteristi~ni reakcii na биосоединенијата -da vodi laboratoriski dnevnik; - da se gri`i za urednosta na laboratoriskiot pribor i rabotnoto mesto.

Laboratoriski ve`bi:

• Otkrivawe na svojstvata na jaglehidratite (rastvorlivost na razli~ni jaglehidrati; nabquduvawe na skrob pod mikroskop, gorewe na {e}er; doka`uvawe na aldehidna grupa vo glukoza; hidroliza na disaharidi).

• Otkrivawe na svojstva na proteini (talo`ni i oboeni reakcii); na~ini na koagulacija na proteini.

• Rastvorlivost na masti vo organski rastvoruva~i; sapunifikacija na masti i masla.

• Rastvorlivost na vitaminite

Istra`uvawe -sostav na hranata.

Hemija ..Podelba na hemijata ..Funkcionalni grupi -Svojstva na alkoholi, aldehidi,ketoni i organski kiselini Biologija -Sostav na organizmite

ПОДРАЧЈЕ: Аналитичка хемија (72)

Page 17: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

TEMATSKI CELINI

Br. na

~as.

KONKRETNI CELI

DIDAKTI^KI NASOKI

Korelacija

1. VOVED VO ANALITI^KA LABORATORIJA

4 U~enikot: - da реагира на znaci za predupreduvawe i opasnost - да се odnesuva pravilно vo laboratorija za organska hemija i со laboratoriskiот pribor i aparaturа koi se koristat; - да ги применува редоследно постапките за подготовка на примерок за анализа од цврсти и течни субстанци; -da izveduva postapka na : rastvorawe, razreduvawe, , centrifugirawe; -da vodi laboratoriski dnevnik ; -da se gri`i za urednosta na laboratoriskiot pribor i rabotnoto mesto -da go po~ituva redot vo laboratorijata, pravilata za rakuvawe so opasni hemikalii i znacite za predupreduvawe i opasnost

Laboratoriski ve`bi:

• pravila za odnesuvawe vo laboratorija i za{tita pri rabota so hemikalii

• vodewe laboratoriski dnevnik

• osnoven laboratoriski pribor i aparati vo laboratorijata

• rakuvawe so volumetriski pribor (postapki na rastvorawe na supstanca dopolnuvawe so voda do opredelen volumen, pipetirawe, ot~ituvawe i dr.

Hemija: Podelba na hemijata

4 Laboratoriski ve`bi:

Page 18: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

2.RASTVORI -Дa identifikuva supstanca (kiselina ili baza) so pomo{ na razli~ni indikatori -da poznava postapka i pravilno da rastvoruva silni kiselini i bazi vo voda; po~ituva red vo laboratorija i postapki za rabota so korozivni supstanci; -da re{ava zada~i od me{awe i razreduvawe na rastvori i zada~i so gustina, proizvod na rastvorlivost i zada~i so presmetuvawe na pH.

• me{awe i razreduvawe na rastvori;

• ispituvawe na promena na boja na indikatori vo kiselini i bazi;

• popolnuvawe na laboratoriskiot dnevnik

3.KVALITATIVNA HEMISKA ANALIZA

20 - Дa opredeli potreben grupen i reagens za identifikacija; - da razlikuva reakcii za identifikacija na katjoni i anjoni spored opredeleno fizi~ko svojstvo na talogot (rastvorlivost, boja, izgled promenata na bojata na rastvorot, karakteristi~en miris); - да ги применува reakcii po suv i voden pat со preveduvawe na primerok vo rastvor; - да врши поделба на katjoni po grupi i katjonite vo oddelni analiti~ki grupi применувајќи ги груповите reagensi i reakciite za identifikacija na katjoni; - да применува postapka при analiza na

Ve`bi: -nomenklatura na neorganski soedinenija (pi{uvawe na formuli ako e poznato imeto na soedinenieto i obratno). Laboratoriski ve`bi: -reakcii za identifikacija na katjoni po grupi (I, II, III, IV, V, VI) po suv i po voden pat; - reakcii za identifikacija na oddelni anjoni; - sistematska analiza na katjoni

Hemija -Hemiska reakcija i hemiska ravenka Rastvorlivost na supstancite

Page 19: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

smesa od katjoni od prva analiti~ka grupa (talo`ewe so grupen reagens, rastvorawe i oddeluvawe na katjonite i nivna identifikacija); - да врши идентификација na anjonite: hloridi, sulfati, karbonati, nitrati, fosfati, acetati i oksalati; - да изведува reakcii za identifikacija na katjoni od oddelni analiti~ki grupi; - да изведува reakcii za identifikacija na anjoni.

Istra`uvawe: - kvalitativen sostav na odelni vidovi prehranbeni proizvodi: -pribirawe informacii od razli~ni izvori; -kvalitativna analiza na primeroci ; -obrabotka na podatocite; -prezentacija

4.VOLUMETRISKI METODI NA ANALIZA

28

-Дa prigotvuvastandarden rastvor; -da gi izveduva volumetriskite metodi; -da opredeluva zavr{na to~ka na titracija; -da presmetува i pretstavува rezultat vo baran oblik i edinica; -da se gri`i za urednosta na

laboratoriskiot i rabotnoto mesto; -da go po~ituva redot vo laboratorijata, pravilata za rakuvawe so opasnite hemikalii i znacite za opasnost i predupreduvawe.

Laboratoriski ve`bi:

• standardizacija na rastvori od od kiselini i bazi;

• kiselinsko-bazni reakcii -opredeluvawe na masa na NaOH; -opredeluvawe na masa na CH3COOH ili H2C2O4

• oksidaciono-redukciski opredeluvawa

-perganometriski (opredeluvawe na masa na `elezo); - argentometriski(opredeluvawe na masa na hloridi);

Analiti~ka hemija Fizi~ka hemija

Page 20: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

• kompleksometriski opredeluvawa:

-prigotvuvawe i standardizacija na rastvor od kompleksonIII - opredeluvawe na masa na kalcium.

5.INSTRUMENTALNI METODI NA ANALIZA

16

-da ~ita podatoci od instrumenti (refraktometar, polarimetar, spektrofotometar; grafik,tabeli; - da pretstavuva podatoci tabelarno i grafi~ki; -da opredeluva kvantitativen sostav na opredelena supstanca so soodvetna instrumentalna metoda; -da presmeta i pretstavi rezultat vo baran oblik.

Laboratoriski ve`bi:

• polarimetrisko opredeluvawe na masa

• refraktometrisko opredeluvawe na masa

• spektrofotometrisko opredeluvawe na masa

Оrganizirawe na poseta na hemiska analiti~ka laboratorija

Analiti~ka hemija

Fizi~ka hemija

Page 21: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

4.2. Nastavni metodi i aktivnosti na u~ewe Nastavata po predmetot }e se organizira vrz osnova na principite na aktivna nastava. ]e se koristi kombinacija od razli~ni formi i metodi. Pogodni metodi za nastavata po prakti~na nastava se: laboratoriski ve`bi, demonstracija od nastavnikot ili u~enicite (eksperiment, ilustrativen materijal, videosnimka), poseta na specijalizirani laboratorii, diskusija, re{avawe na problemi od strukata i izgotvuvawe na ednostavni istra`uvawa i proekti (teoretski, eksperimentalni, monitorig). Prakti~nata nastava treba da bide vo sodr`inska i vremenska vremenska korelacija so teoretskata nastava od soodvetnite nastavni predmeti. Aktivnost na u~enikot: активно работи, se interesira, наблудува, pra{uva, otkriva odnosi i zakonitosti (otkriva vo grupa i nezavisno), u~i samostojno, diskutira, primenuva. Aktivnost na nastavnikot: planira, podgotvuva, postavuva problem, objasnuva i vospostavuva pozitivna pedago{ka komunikacija. 4.3. Organizacija i realizacija na nastavata Procesot na u~ewe }e se izveduva vo laboratori za analiti~ka laboratorija i organska hemija, rabotilnica i proizvodni pogoni od prehranbena dejnost vo ramkite na u~ili{teto i proizvodni pogoni od prehranbena dejnost od lokalnata sredina i po{iroko. Sekoe od pdra~jata vo programata e zastapeno so 72 ~asa. Fondot na ~asovi daden po oddelni temi e orientacionen. Vremeto i na~inot na organizacija se ostava da go opredelat nastavnicite koi ja realiziraat nastavata od oddelnite podra~ja. Za realizirawe na nastavata paralelkata se deli vo grupi. 4.4. Nastavni sredstva i pomagala 4.4.1. Zaedni~ki nastavni sredstva: video/TV, RS so printer, grafoskop 4.4.2. Posebni za predmetot: - videomaterijali gotovi ili presnimuvani, folii, kompjuterski programi;

Page 22: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

-laboratoriski pribor i hemikalii: koli~estvoto na hemikaliite i laboratoriskiot pribor treba da bide soodvetno na barawata vo grafata ,,Didakti~ki nasoki,, ; 5. OCENUVAWE NA POSTIGAWATA NA U^ENICITE Ocenuvaweto na u~enicite }e se vr{i kontinuirano vo tekot na celata u~ebna godina vrz osnova na osposebenosta na u~enicite spored barawata na programata, usvoenosta na znaewata, ve{tinite i способностите i prakti~no poka`anite rezultati. Vrednuvaweto }e se vr{i so razli~nai postapki, formi i instrumenti. Ocenkata od predmetot e rezultat na ocenkite od oddelniте podra~ja vo programata i vo ocenkata podednakvo participiraat navedenite podra~ja.

6. KADROVSKI I MATERIJALNI PREDUSLOVI ZA REALIZACIJA NA NASTAVNATA PROGRAMA 6.1. Osnovni karakteristiki na nastavnicit Nastavnikot po nastavniot predmet prakti~na nastava treba da gi poseduva slednite individualni, profesionalni i pedago{ki karakteristiki: da e psihofizi~ki zdrav, da go primenuva literaturniot jazik i pismoto na koи se izveduva nastavata, da e otvoren i komunikativen, podgotven za sorabotka, da ima soodvetno profesionalno obrazovanie, so ili bez rabotno iskustvo, da ja saka pedago{kata rabota, da e dobar organizator, kreativen, da ja po~ituva li~nosta na u~enikot, da e podgotven za primena na inovacii vo vospitno-obrazovnata rabota. Pokraj uslovite propi{ani vo Zakonot za sredno obrazovanie, nastavnikot vo procesot na nastavata treba da poseduva (ili da se stremi da dostigne) karakteristiki kako:

-organizator na nastavata: planira aktivnosti, postapki,nagledni sredstva i redosled na primena, formulira soop{tenija i pra{awa, odreduva vremenska dimenzija na aktivnostite i sl.;

Page 23: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

-predava~: postavuva problem, inicira qubopitstvo i rasprava, motivira, soop{tuva informacii, demonstrira, dopolnuva, objasnuva, izveduva implikacii i transformacii na poimite, uka`uva na pri~insko-posledi~ni vrski; -partner vo pedago{kata komunikacija: dava mislewe, inicira razgovor, motivira, pottiknuva i ohrabruva, pofaluva, naso~uva diskusija, vr{i transfer na znaewa od drugite nastavni predmeti i iskustvoto na u~enicite; -stru~wak za svojata nastavna oblast: go sledi razvojot na hemijata / tehnologijata, sozdava model na tehniki, strategii za intelektualna rabota vo nastavata, soodvetno na sposobnostite na u~enicite i sl.; -li~nost: vlijae vrz u~enikot so svojata pojava, na~in na izrazuvawe, osobini na li~nosta, ugled, sistem na vrednosti i ideali i sl.; -ocenuva~: sledi i objektivno gi evaluira aktivnostite na u~enikot vo oblasta na znaeweto i umeeweto, odnesuvaweto i karakteristikite na li~nosta na u~enikot.

6.2. Standard za nastaven kadar Za podra~jeto 1 Храна и исхрана: -zavr{eni studii po: -tehnologija-organska nasoka-biotehnologija; - prehranbeno-biotehnolo{ko in`inerstvo; -prehranbena tehnologija; -tehnologija - biotehnologija; Za podra~jата 2 hemija и 3 аналитичка хемија

- zavr{eni studii po hemija, nastavna nasoka - zavr{eni studii po hemija na drugite nasoki so steknata pedago{ko-psoholo{ka i metodska podgotovka.

Kako stu~en sorabotnik vo prakti~nata nastava u~estvuva prehranben tehni~ar. i so zdobiena pedago{ko-psoholo{ka i metodska podgotovka i polo`en stru~en ispit. Zabele{ka:~asovite za teoretskata nastava od soodvetnite podra~ja vo programata i se soodvetniot segment od prakti~nata nastava, пожелно е da gi realizira eden profesor.

Page 24: NASTAVNA PROGRAMA PRAKTI^NA NASTAVAcsoo.edu.mk/images/stories/Tehnicar_nutricionist... · - да решава проблеми од областа на квалитативна и

6.3. Standard na prostor za nastavniot predmet Prakti~nata nastava se realizira vo laboratoiite za analiti~ka i organsak hemija (koja odgovara na standardot za prostor i oprema spored soodvetniot normativ). Neophodno e pomo{na prostorija za ~uvawe na nastavnite sredstva, hemikaliite i postavuvawe na eksperimentite. Prostoriite treba da bidat snabdeni so voda, elektri~na energija i digestor i da poseduvaat dobro provetruvawe. Del od ~asovite mo`e da se realiziraat preku poseti na laboratorii nadvor od u~ili{teto. Prakti~nata nastava isto taka se realizira vo rabotilnici i proizvodni pogoni od prehranbena dejnost vo ramkite na u~ili{teto opremeni spored Normativot za prostor i oprema za hemisko-tehnolo{kata struka i vo proizvodni pogoni od prehranbenata industrija. . 7. DATUM NA IZRABOTKA I NOSITELI NA IZRABOTKATA NA NASTAVNATA PROGRAMA 7.1. Datum na izrabotka: декември 2009 година 7.2. Sostav na rabotnata grupa: 1. spec. Ardijana Isahi-Palo{i,sovetnik, Centar za stru~no obrazovanie i obuka-Skopje 2. Elizabeta Trajkovska, profesor, SOU "Orde ^opela,, - Prilep 3. Vase Slabejkoska, profesor, SOU "Orde ^opela,, - Prilep 8. PO^ETOK NA PRIMENA NA NASTAVNATA PROGRAMA 8.1.Datum na zapo~nuvawe: 01.09.2010 godina

9. ODOBRUVAWE NA NASTAVNATA PROGRAMA

Nastavnata programa po Prakti~na nastava ja odobri (donese) ministerot za obrazovanie i nauka so re{enie br. 11-2332/1 od 15.06.2010 godina.