nasrettin hoca’nin penceresinden

NASRETTIN HOCA’NIN

PENCERESINDEN

I2. SONBAHAR ÖGRETMENLER SEMPOZYUMUFULYA TEMIZ OCAKLI

18 EKIM 2008

ODTÜ Gelistirme Vakfi Özel Ilkögretim Okulu

Nasrettin Hoca fıkraları, öğrencilerin keyifle okuduğu ve

anlattığı eserler arasındadır.

Mizah duygusunu harekete geçiren, kısa ve özlü anlatımı

olan fıkralar, Türk Edebiyatı’nda büyük öneme sahiptir.

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

*Öğrencilerde erken yaşlarda farkındalık yaratmak,*Onların mizah duygusunu harekete geçirmek,*Fıkraların güldürücü özelliğinin yanı sıra düşündürücü özelliğinin de olduğunu göstermek amacıyla fıkra yazı türü özenle işlenmelidir.


Fıkralarında; bilgin, uysal, vurdumduymaz, utangaç, şaşkın,

kurnaz, korkak gibi çelişkili niteliklere bürünen Nasrettin

Hoca, yıllar geçmesine rağmen anlamını yitirmeyen toplumsal gerçeklere dikkat çekmiştir.


Nasrettin Hoca kimliğini kullanarak Türkçe dersi kazanımlarımıza yönelik hazırlanan etkinlikleri dört başlık altında toplayabiliriz:

1.Dilbilgisi konularına yönelik etkinlikler2.Görsel çalışmalar3.Drama çalışmaları4.Yaratıcı yazma çalışmaları


YAZIM KURALLARI

VE

DİLBİLGİSİ

KONULARINA YÖNELİK

ETKİNLİKLER


Paranın Sesi

Nasrettin Hoca’nın kadılık yaptığı dönemde, karşısına birbirinden şikayetçi iki adam gelir. Davacı olan adam, Nasrettin Hoca’ya dert yanmaya başlar:

-Hocam, bu adam beş ton odun kırdı. O her baltayı vurduğunda ben de “hınk” diyerek ona destek verdim. Kendisi paraları aldı, ama bana hakkımı vermedi.

Hoca olayı dinledikten sonra, davacıya dönerek:-Evet haklısın. Sen karşısında dur, ona o kadar destek ol, bütün

parayı odunu kıran alsın, olmaz böyle şey, der.Odun kıran davalı karşı çıkar:-Ama hocam, bütün odunu ben kırdım, karşımda seyretmekle nasıl

benim kazancıma ortak olur?Nasrettin Hoca:-Sen karışma orasına, sana verilen para kesesini getir bakayım.Tüm odunu kıran davalı adam, istemeyerek para kesesini getirir ve

uzatır.Hoca para kesesini eline alıp sallar. Şıngır mıngır para sesi duyulur.

Bunun üzerine Nasrettin Hoca davacıya döner ve:-Haydi şimdi paraların sesini al, “hınk” deyicinin ücreti ancak bu

kadar olur.

(Noktalama İşaretleri)


Ya Tutarsa!

Nasrettin Hoca bir yolculuktan dönerken köylerindeki gölün kıyısına oturmuş, yemeğini çıkarıp karnını doyurmuş. İşi bitince yoğurt çanağını göl kıyısında çalkalamaya başlamış. Tam o sırada oradan geçmekte olan bir komşusu sormuş:

-Hayrola Nasrettin Hoca’m, o yoğurt çanağıyla göl kıyısında ne yapıyorsunuz öyle?

-Ne yapıyorum sanıyorsun, göle yoğurt mayası çalıyorum görmüyor musun?

Komşusu gülmüş:-Hocam güldürme beni, göl maya tutar mı hiç?-Öyle deme, demiş Hoca. Ya tutarsa!

(Noktalama İşaretleri)


Bırak Temizlensin

Nasrettin Hoca ve titiz karısı, komşuları ile birlikte

köylerindeki göle çamaşır yıkamaya gitmişler. Karısı çamaşırlarla

uğraşırken Hoca da bir yandan yemyeşil ağaçları seyrediyormuş.

Karısı kirli eşyaları üst üste yığıp tam işe başlayacağı sırada,

kara bir kedi gelip beyaz sabunu kapmış ve kaçmış. Bunu gören

kadın, heyecanla “Yetiş Hoca Efendi, sabunu kedi kaptı.” diye

bağırmış. Hoca yapacak bir şey olmadığını anlamış ve sakin bir

sesle, “Telaşlanma karıcığım, baksana kedinin üstü başı kapkara, o

bizden kirli, varsın temizlensin.” demiş.

(İsmi Niteleyen Sözcükler)


Ya Üstünde Ben de Olsaydım

Nasrettin Hoca bir gün kırlarda gezerken eşeğini kaybetmiş.

Kaybettiği eşeğini ararken yüzünde bir tebessüm varmış. Nasrettin

Hoca’nın mutlu olduğunu gören arkadaşları sormuş:-Hocam, hiç eşeğini kaybetmiş gibi görünmüyorsun. İnsan

kaybolan eşeğini ararken de güler mi?-Güler tabi, demiş Hoca. Mutluyum da

ondan. Ya üstünde ben de olsaydım!

(de Bağlacı ve –de Eki)


Bize Uğrardı

Bir gün kahvede otururlarken arkadaşları Nasrettin Hoca’ya, hanımını şikayet ederler:

-Hoca, hanımın o kapı senin, bu kapı benim dolaşıp duruyor. Onu biraz uyarsan diyoruz.

Hoca:-Yok canım, o gezmez, karşılığını verir.Onlar da Hoca’ya ısrar ederler:-Geziyor işte Nasrettin Hoca’m, öyle olmasa bizimkiler

neden diline dolasın seninkini?Hoca, kendinden emin bir vaziyette konuşmasını

sürdürür:-Gezmez dedim size yahu, neden ısrar ediyorsunuz?

Dediğiniz kadar gezseydi, bir kere de bize uğrardı.

(İsmin Yerine Geçen Sözcükler)


Davetiye Nasrettin Hoca’nın komşusunun oğlu evlenirken, Hoca’dan birkaç kişiye davetiye götürmesini ister. Hoca, kibir sahibi ve kendini beğenen birisi olarak tanınan bir zenginin davetiyesini vermeye gider. Hoca’yı gören zengin kişi ağzını bükerek der ki: - Davetiye dağıtmaya aklı başında, iyi bir insan bulamamışlar mı? Hoca boynunu yana doğru eğer, sakin bir şekilde cevap verir: -İyi insanlar da vardı tabiki, ama onlar iyi insanların davetiyelerini vermeye gittiler.

(Ses Düşmesi)


Parayı Veren Düdüğü Çalar

Hoca bir gün pazara gitmek için yola koyulmuş. Az sonra çocuklar önünü kesmiş. “Hoca, bize pazardan düdük al!” diye bağrışmışlar. İçlerinden biri, cebinden çıkarıp parasını uzatmış. Dönüşte aynı çocuklar yine Hoca’yı çevirmişler. Hoca, para veren çocuğa dönmüş ve düdüğü uzatmış. Tam ayrılıyormuş ki bütün çocuklar bağırmaya başlamış: - Hani bana, hani bana? Hoca’nın cevabı kısa ve anlamlı olmuş: - Parayı veren düdüğü çalar!

(Atasözleri)


El, Elin Eşeğini Türkü Söyleyerek Arar

Nasrettin Hoca’nın komşusunun eşeği kaybolmuş. Herkes bulmak için dört bir tarafa dağılmış. Hoca da aramaya kalkmış. Ancak Nasrettin Hoca dağ bayır eşeği ararken bir yandan türkü söylüyormuş. - Hoca, demişler. Ne yapıyorsun böyle? - Komşularım, demiş Hoca. El elin eşeğini türkü söyleyerek arar!

(Atasözleri)


http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.eslkidstuff.com/images/flute.gif&imgrefurl=http://www.kinderhelper.com/MusicalInstruments.htm&h=450&w=434&sz=7&hl=tr&start=6&tbnid=_TG_oOvq5-5PlM:&tbnh=127&tbnw=122&prev=/images%3Fq%3Dflute%2Bclipart%26gbv%3D2%26ndsp%3D18%26hl%3Dtr%26sa%3DN

GÖRSEL AĞIRLIKLI

ÇALIŞMALAR


Turşucu Nasrettin Hoca bir gün pazarda turşuculuk yapıyormuş. “Haydi turşucu geldi, turşucuuuu...” diye bağırdığında eşeği de onunla aynı anda anırıyormuş. Eşeğin sesinden kendi sesi duyulmayan Hoca, durum birkaç defa tekrarlanınca, eşeği Karakaçan'ın kulağına eğilmiş ve kızmış: - Yeter be! Turşuyu sen mi satıyorsun yoksa ben mi?


Uçmasını Öğrenmiş Ama…

Hoca bir gün eşeğini alıp dağa odun kesmeye gitmiş. Dönüşte bir uçurumun kenarından geçerken aksilik bu ya, eşeğin ayağı kaymış tepetaklak yuvarlanıvermiş. Hoca uçurumdan aşağıya doğru üzgün üzgün bakarken: -Bak hele, diye söylenmiş. Bizimeşek uçmasını öğrenmiş ama konmasını öğrenememiş.


Ya Tutarsa

Nasrettin Hoca bir yolculuktan dönerken köylerindeki gölün kıyısına oturmuş, yemeğini çıkarıp karnını doyurmuş. İşi bitince yoğurt çanağını göl kıyısında çalkalamaya başlamış. Tam o sırada oradan geçmekte olan bir komşusu sormuş: -Hayrola Nasrettin Hoca’m, o yoğurt çanağıyla göl kıyısında ne yapıyorsunuz öyle? -Ne yapıyorum sanıyorsun, göle yoğurt mayası çalıyorum görmüyor musun? Komşusu gülmüş: -Hocam güldürme beni, göl maya tutar mı hiç? -Öyle deme,demiş Hoca.Ya tutarsa!


Et Buradaysa Kedi Nerede?


DRAMA ÇALIŞMALARI


YARATICI YAZMA

ÇALIŞMALARI


Aşağıdaki bölümde, Nasrettin Hoca’nın “Ay’ın Yeri” adlı fıkrası verilmiştir. Okuduğunuz fıkranın son paragrafını, kendi tümcelerinizle tamamlayınız.

AY’IN YERİ Nasrettin Hoca bir gece kuyudan su çekmeye gider,

fakat bir de ne görsün! Ay kuyuya düşmüş. Bir koşu eve gider ve çengeli alır. Kuyuya sallar ama ne kadar uğraştıysa da onu bir türlü çıkaramaz. Bir ara çengel kuyunun dibinde bir taşa takılınca Hoca gayretle asılır, ıkınır, sıkılır... Tam o sırada çengel sıyrılır ve Hoca sırt üstü yere serilir. Bir bakar ki Ay gökyüzünde: ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


Aşağıda verilen görseli dikkatlice inceleyiniz. Bu görselleri, oluş sırasına göre sıralayınız. Görselin size çağrıştırdığı fıkrayı kendi cümlelerinizle yazınız.

Kazan Doğurdu................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


Aşağıda verilen kahramanların içinde geçtiği bir hikaye yazınız.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


http://bp2.blogger.com/_ZVCOT9jE5-8/R-NgseoIFJI/AAAAAAAAAEw/FP9_kBRLLH0/s320/pinokyo_2.jpg

http://bp3.blogger.com/_rpIBmJctShM/Rv1-ac0LWqI/AAAAAAAAACc/2JJp9ZjJyOM/s400/cartoon154.jpg

Aşağıda verilen fıkrayı günümüze uyarlayarak yeniden yazınız.

Bırak Temizlensin

Nasrettin Hoca ve titiz karısı, komşuları ile birlikte köylerindeki göle çamaşır yıkamaya gitmişler. Karısı çamaşırlarla uğraşırken Hoca da bir yandan yemyeşil ağaçları seyrediyormuş.

Karısı kirli eşyaları üst üste yığıp tam işe başlayacağı sırada, kara bir kedi gelip beyaz sabunu kapmış ve kaçmış. Bunu gören kadın, heyecanla “Yetiş Hoca Efendi, sabunu kedi kaptı.” diye bağırmış. Hoca yapacak bir şey olmadığını anlamış ve sakin bir sesle, “Telaşlanma karıcığım, baksana kedinin üstü başı kapkara, o bizden kirli, varsın temizlensin.” demiş.


KAYNAKÇA*Nasrettin Hoca'nın Hayatı ve Eğiticiliği, Fikri

ve Felsefi Yönüyle Nasrettin Hoca Sempozyumu

Bildirileri

*Nasrettin Hoca Hikayeleri

*Türkçe Dersi Programı


ILGINIZ ICIN TESEKKÜRLER…


nasrettin hoca’nin penceresinden

Documents