naskah mef
TRANSCRIPT
-
7/22/2019 Naskah Mef
1/45
TENTARA NASIONAL INDONESIAMARKAS BESAR ANGKATAN LAUT
PERATURAN KEPALA STAF ANGKATAN LAUT
Nomor: Perkasal/39/V/!!9
"e#"a#$
KEBI%AKAN DASAR PEMBANGUNAN TNI ANGKATAN LAUTMENU%U KEKUATAN POKOK MINIMUM
&MINIMUM ESSENTIAL FORCE'
KEPALA STAF ANGKATAN LAUT
Me#(m)a#$ : Ba*+a ,alam ra#$ka -e#.s#a#keka"a# "em-r TNI A#$ka"a# La" #"kme#0a-a( keka"a# -okok m(#(mm1 -erl
me#e"a-ka# Ke)(2aka# Dasar Pem)a#$#a#TNI A#$ka"a# La" Me#2 Keka"a# PokokM(#(mm &Minimum Essential Force'
Me#$(#$a" : 4 U#,a#$5U#,a#$ RI Nomor 3 Ta*#!! "e#"a#$ Per"a*a#a# Ne$ara
U#,a#$5U#,a#$ RI Nomor 36 Ta*#!!6 "e#"a#$ Te#"ara Nas(o#al I#,o#es(a
3 Ke-"sa# Pa#$l(ma TNI NomorKe-//I/!!7 "a#$$al 4 %a#ar( !!7 "e#"a#$Dok"r(# Te#"ara Nas(o#al I#,o#es(a Tr(D*arma Eka Karma
Mem-er*a"(ka#: 4 Ke-"sa# Kasal Nomor Ke-/!8/VI/!!6 "e#"a#$ Ke)(2aka# Dasar Pem)a#$#a#Keka"a# TNI A#$ka"a# La" sam-a( ,e#$a#
-
7/22/2019 Naskah Mef
2/45
Ta*# !43 &Blue Print TNI A#$ka"a# La"s, !43'
Ke-"sa# Kasal Nomor Ke-//II/!!8
"e#"a#$ Ke)(2aka# S"ra"e$(s Kasal ,alamMe+2,ka# Pos"r TNI A#$ka"a# La"sam-a( ,e#$a# "a*# !6
3 Sra" Pa#$l(ma TNI Nomor :B/463/V/!!9 "a#$$al 4 Me( !!9 -er(*alD(rek"(; Pa#$l(ma TNI "e#"a#$ Pem)a#$#a#Keka"a# Pokok M(#(mm TNI &MinimumEssential Force'
MEMUTUSKAN
Me#e"a-ka# : 4 Ke)(2aka# Dasar Pem)a#$#a# TNIA#$ka"a# La" Me#2 Keka"a# PokokM(#(mm &Minimum Essential Force'1se)a$a(ma#a "er0a#"m ,alam lam-(ra#-era"ra# (#(
(,2a2a#"oKolo#el La" &S' NRP 368/P
-
7/22/2019 Naskah Mef
3/45
TENTARA NASIONAL INDONESIAMARKAS BESAR ANGKATAN LAUT
KEBIJAKAN DASAR PEMBANGUNAN TNI ANGKATAN LAUTMENUJU KEKUATAN POKOK MINIMUM
(MINIMUM ESSENTIAL FORCE)
BAB IPENDAHULUAN
1. Umum.
a TNI A#$ka"a# La" se)a$a( )a$(a# (#"e$ral ,ar( TNI1
)er"$as #"k melaksa#aka# "$as TNI ma"ra la" ,(
)(,a#$ -er"a*a#a#1 me#e$akka# *km ,a# me#2a$a
keama#a# ,( +(la.a* la" .r(s,(ks( #as(o#al sesa(,e#$a# ke"e#"a# *km #as(o#al ,a# *km
(#"er#as(o#al .a#$ "ela* ,(ra"(;(kas(1 melaksa#aka# "$as
,(-lomas( A#$ka"a# La" ,alam ra#$ka me#,k#$
ke)(2aka# -ol("(k lar #e$er( .a#$ ,("e"a-ka# ole*
-emer(#"a*1 melaksa#aka# "$as TNI ,alam
-em)a#$#a# ,a# -e#$em)a#$a# keka"a# ma"ra la"1
ser"a melaksa#aka# -em)er,a.aa# +(la.a* -er"a*a#a#
la" Se(r(#$ ,e#$a# *al "erse)"1 TNI A#$ka"a# La"melaksa#aka# "$as5"$as .a#$ mer-aka#
-e#$e2a+a#"a*a# ,ar( "($a -era# #(?ersal A#$ka"a# La"
.a#$ mel(-"( Peran Milier! Peran K"n#a$ulari %an
Peran Di&l"ma#i Ke)er*as(la# -elaksa#aa# "$as5
"$as TNI A#$ka"a# La" aka# sa#$a" )er$a#"#$ ke-a,a
"er+2,#.a kemam-a# ,a# keka"a# sesa( ,e#$a#
-os"r TNI A#$ka"a# La"
3
RA
-
7/22/2019 Naskah Mef
4/45
) Pem)a#$#a# -os"r TNI A#$ka"a# La" .a#$
me#0ak- "(#$ka" kemam-a#1 keka"a# ,a# -ola $elar
keka"a#1 -a,a *ak(ka"#.a ,(or(e#"as(ka# ke-a,a
-e#0a-a(a# "$as5"$as TNI A#$ka"a# La" ,alam ra#$kame##2a#$ ke-e#"(#$a# #as(o#al T$as5"$as TNI
A#$ka"a# La" ,( masa me#,a"a#$ mas(* aka#
,(*a,a-ka# -a,a ke"er)a"asa# a#$$ara# -er"a*a#a#1 ,(
s(s( la(# 0e-a"#.a -er)a*a# l(#$k#$a# s"ra"e$(s aka#
me#am)a* semak(# kom-leks#.a -ermasala*a# ,alam
-e#e$aka# ,a# -e#$ama#a# ,( la" TNI A#$ka"a#
La" se)a$a( kom-o#e# "ama -er"a*a#a# ,( la" sesa(
ama#a" U#,a#$5U#,a#$ RI Nomor 36 Ta*# !!6
"e#"a#$ TNI1 memerlka# -e#.s#a# kem)al( keka"a#
"em-r TNI A#$ka"a# La" .a#$ "(,ak *a#.a me#$a0
ke-a,a a#0ama# sa2a #am# 2$a ,(or(e#"as(ka# #"k
me#0a-a( kemam-a# "er"e#" &Capability base
plannin!'
0 Pe#.s#a# keka"a# "em-r TNI A#$ka"a# La"
,(ara*ka# #"k me#0a-a( keka"a# -okok m(#(mm
&minimum essential "orce#MEF$% MEF a,ala* keka"a#
.a#$ ,(ss# )er,asarka# kemam-a# .a#$ ,(-erlka#
&capability esi!n$ #"k me#$*a,a-( se$ala )e#"k
a#0ama# ,alam ra#$ka me#e$akka# ke,ala"a# ,a#
me#2a$a ke"*a# NKRI ,e#$a# se$ala res(ko .a#$
,(*a,a-( MEF mer-aka# )esara# keka"a# ,a#
kemam-a# .a#$ *ars ,()a#$# ser"a ,(m(l(k( ole* TNIA#$ka"a# La" .a#$ ,alam -er*("#$a##.a 2$a
mem-er"(m)a#$ka# ;ak"or eks"er#al ma-# (#"er#al
ser"a me#$$#aka# -e#,eka"a# "$as
'. Ma#u% %an Tuuan. Maks, ,ar( -e#l(sa# #aska*
(#( #"k mem)er(ka# $am)ara# "e#"a#$ -er*("#$a# MEF'
,e#$a# "2a# #"k ,($#aka# ,alam -ere#0a#aa#
-em)a#$#a# keka"a# ,a# kemam-a# TNI A#$ka"a# La"
4
-
7/22/2019 Naskah Mef
5/45
*. Ruan+ Lin+u& Pe#l(sa# (#( mel(-"( -em)a*asa#-er*("#$a# MEF ,a# -e#,eka"a# .a#$ ,($#aka# ser"a s"ra"e$(-e#0a-a(a##.a1 ,e#$a# "a"a r" se)a$a( )er(k":
a Ba) I Pe#,a*la#
) Ba) II Per"(m)a#$a# Per*("#$a# MEF
0 Ba) III Ko#,(s( Al" S(s"a ,a# Kemam-a# TNI
A#$ka"a# La" saa" (#(
, Ba) IV Pe#,eka"a# ,a# Per*("#$a# MEF
e Ba) V S"ra"e$( Pe#0a-a(a# MEF
; Ba) VI Kem#$k(#a# Res(ko
$ Ba) VII Pe#"-
,. Pen+erian-&en+erian.
a Minimum Essential Force &MEF' a"a Keka"a#Pokok M(#(mm a,ala* keka"a# .a#$ ,(ra#0a#$
mem(l(k( kemam-a# "er"e#" &Capability (esi!n$ #"k
me#$*a,a-( a#0ama# ,alam ra#$ka me#2a$a ,a#
mel(#,#$( ke,ala"a# #e$ara1 ke"*a# NKRI ,a#
keselama"a# se$e#a- )a#$sa De#$a# kem#$k(#a#
res(ko .a#$ aka# ,(*a,a-( ma#akala a#0ama# le)(*
)esar ,ar( kemam-a# .a#$ ,(ra#0a#$) T)reat base plannin! Pere#0a#aa# -em5
)a#$#a# keka"a# .a#$ ,(,asarka# -a,a -e#,eka"a#
-re,(ks( a#0ama# .a#$ ,(*a,a-(1 -er*("#$a# ke)"*a#
keka"a# *a#.a mem-er"(m)a#$ka# keka"a# ms*
.a#$ aka# ,(*a,a-(
0 Capability base plannin!% Pere#0a#aa#
-em)a#$#a# keka"a# #"k me#0a-a( "(#$ka" keka"a#
5
-
7/22/2019 Naskah Mef
6/45
"er"e#" .a#$ ,()"*ka# #"k ,a-a" melaksa#aka#
"$as ,e#$a# mem-er"(m)a#$ka# kemam-a# ,a# ase"
#e$ara .a#$ ,(m(l(k(
BAB II
PERTIMBANGAN PERHITUNGAN ME
/. Umum. Dalam mermska# keka"a# -okok m(#(mm
-erl mem-er"(m)a#$ka# )e)era-a *al .a#$ ,a-a" ,(2a,(ka#
,asar a$ar le)(* real(s"(s ,a# kom-re*e#s(; ser"a ,a-a"
,(*a,a-ka# -a,a -re,(ks( a#0ama#
0. Seara O&era#i %an Laian.
a. Tri"ra2O&era#i Man%ala. Dalam mere)"
kem)al( Ir(a# Bara"1 ALRI &TNI A#$ka"a# La" saa" ("'
me#$era*ka# keka"a# se2mla* 48 KRI )er)a$a( 2e#(s1
4! -esa+a" ,ara )er)a$a( 2e#(s1 KKO &Mar(#(r'
se2mla* 3 BTP ,e#$a# )er)a$a( 2e#(s Ra#-r
$. Ine+ra#i Tim"r-Timur2O&era#i Ser"a. Dalam
ra#$ka me#,k#$ "erlaksa#a#.a -roses (#"e$ras( T(mor
Les"e me#2a,( )a$(a# ,ar( Re-)l(k I#,o#es(a -a,a "a*#
49781 TNI A#$ka"a# La" me#$$elar $$s "$as #"k
me#,k#$ o-eras( am;()( ,e#$a# keka"a# se)esar 8
KRI )er)a$a( 2e#(s1 Pesa+a" U,ara &Pa"rol mar("(m ,a#
*el('1 4 BTP Mar(#(r ,e#$a# )er)a$a( 2e#(s Ra#-r
3. Laian. La"(*a# -#0ak TNI A#$ka"a# La"
Arma,a %a.a ,a# la"(*a# $a)#$a# TNI mer-aka# "olok
kr ,alam -em)a#$#a# TNI AL ke ,e-a# kare#a
,alam la"(*a# "erse)" me#$$elar keka"a# skala )esar
,e#$a# ske#ar(o sesa( kem#$k(#a# ,a"a#$#.a
a#0ama#
6
-
7/22/2019 Naskah Mef
7/45
4. An3aman. Ber,asarka# ke0e#,er#$a#-erkem)a#$a#
l(#$k#$a# s"ra"e$(s $lo)al1 re$(o#al ,a# #as(o#al1 maka
kem#$k(#a# a#0ama# .a#$ *ars ,(a#"(s(-as( ole* TNI
A#$ka"a# La"1 .a(":
a A#0ama# .a#$ ,(*a,a-( ole* TNI A#$ka"a# La"
,alam ra#$ka me#2ala#ka# "$as TNI .a(" :
4' A$res(
' Pela#$$ara# +(la.a* .a#$ ,(lakka# ole*
#e$ara la(#
3' Pem)ero#"aka# )erse#2a"a1 .a(" sa"
$eraka# )erse#2a"a .a#$ mela+a# -emer(#"a*
.a#$ sa*
6' Sa)o"ase ,ar( -(*ak "er"e#" #"k mersak
(#s"alas( -e#"(#$ ,a# o)2ek ?("al #as(o#al
' S-(o#ase .a#$ ,(lakka# ole* #e$ara la(##"k me#0ar( ,a# me#,a-a"ka# ra*as(a m(l("er
8' Aks( Teror )erse#2a"a .a#$ ,(lakka# ole*
"eror(s (#"er#as(o#al a"a )eker2a sama ,e#$a#
"eror(s ,alam #e$er( a"a ole* "eror(s ,alam
#e$er(
7' Keama#a# ,( la" a"a ,ara .r(s,(ks(
#as(o#al I#,o#es(a1 .a#$ ,(lakka# -(*ak5-(*ak
"er"e#"
) A#0ama# .a#$ ,(*a,a-( ole* TNI A#$ka"a# La"
,alam ra#$ka me#2ala#ka# "$as TNI A#$ka"a# La"
.a(" :
7
-
7/22/2019 Naskah Mef
8/45
4' Me#$a#"(s(-as( a#0ama# "(#,aka#
kekerasa#
' Me#$a"as( a#0ama# #a?($as(
3' Me#$a"as( -ela#$$ara# *km ,( +(la.a*
la" .r(s,(ks( #as(o#al
5. Ge"+ra6i. Ko#,(s( Geo$ra;( -era(ra# I#,o#es(a "(,akla*
*omo$e# "e"a-( se)al(k#.a *e"ero$e# )a*ka# mem(l(k(
kom-leks("as .a#$ "(#$$( ak()a" -e#$ar* ,a )e#a ,a# ,a
sam,era Ko#s"elas( $eo$ra;( I#,o#es(a .a#$ "er,(r( ,ar(+(la.a* -era(ra# ,e#$a# las me#0a-a( 1 2"a km1 -a#2a#$
$ar(s -a#"a( sek("ar 4!!! km ,a# -la .a#$ )er2mla* le)(*
,ar( 47 r() -la D( +(la.a* -er)a"asa#1 se)a$(a# )esar $ar(s
-a#"a( )era,a sa#$a" ,eka" ,e#$a# Ne$ara "e"a#$$a >(la.a*
-a#"a( re#"a# "er*a,a- -er)a*a# l(#$k#$a# ,a# )e#0a#a
alam kare#a -e#$ar* )esar ,ar( ,ara"a# ,a# la"a# se-er"(
)a#2(r1 "s#am(1 ke#a(ka# mka a(r la" &Sea Le*el Rise' ,( ma#a)(la *al "erse)" "er2a,( se#a#"(asa memerlka# -e#a#$a#a#
se$era ,a# "e-a" ,ar( Pemer(#"a* Karak"er(s"(k -era(ra#
I#,o#es(a mel(-"( Lau er$ua7 mer-aka# -era(ra# .a#$
)er*)#$a# la#$s#$ ,e#$a# Sam,era
-
7/22/2019 Naskah Mef
9/45
,($elar se0ara )erla-(s ,(sesa(ka# ,e#$a# -era# ,a#
;#$s( .a#$ a,a ,alam me#$*a,a-( a#0ama# #(r m(l("er
,a# m(l("er mel(-"(:
4' La-(s D(-lomas( Melal( ke)(2aka#
-emer(#"a* .a#$ mm#.a ,(laksa#aka# ole*
De-ar"eme# Lar Ne$er( ,a# De-ar"eme#
Per"a*a#a#
' La-(s Perla+a#a# rak.a" se0ara s-o#"a#
Melal( ke)(2aka# De-ar"eme# Per"a*a#a#
memo)(l(sas( keka"a# -e#$$a#,a ,e#$a#
mel()a"ka# kom-o#e# 0a,a#$a# ,a# -e#,k#$
3' La-(s Per"a*a#a# M(l("er:
a' U#"k me#$*a,a-( a$res( m(l("er
&4' Per"a*a#a# m(l("er #"k
"2a# -re?e#"(;
&' Per"a*a#a# m(l("er #"k
"2a# -re5em-"(;
&3' Per"a*a#a# m(l("er #"k
me#$*a,a-( ms* .a#$ s,a*
mask +(la.a* I#,o#es(a
)' U#"k me#$*a,a-( a#0ama# .a#$
)ka# a$res( m(l("er
&4' D($elar ole* ma"ra "#$$al
a"a $a)#$a# ke"($a ma"ra &Tr(
Ma"ra Ter-a,'
9
-
7/22/2019 Naskah Mef
10/45
&' Besar keka"a# sesa(
,era2a"1 )e#"k ,a# )esara#
a#0ama#
$. D"rin TNI Tri Darma Ea Karma (TRIDEK).
4' Pem)(#aa# Kemam-a# TNI mel(-"(:
Kemam-a# I#"el(2e#1 Per"a*a#a#1 Keama#a#1
Pem)er,a.aa# >(la.a* Per"a*a#a# ,a#
Dk#$a#
' Pe#$$#aa# Keka"a# TNI mel(-"( OMP,a# OMSP
3' S"ra"e$( Per"a*a#a# Nsa#"ara )er-a
(eterrence ,a#Layere (e"ense%
3. D"rin TNI An+aan Lau Ea Sa#ana Ja9a.
Dok"r(# (#( me#era-ka# S"ra"e$( Per"a*a#a# La"
Nsa#"ara &SPLN'1 se)a$a( )er(k":
4' S"ra"e$( Pe#a#$kala# Me#0e$a* #(a" -(*ak
la+a# #"k me#$$a#$$ ke,ala"a# ,a# ke5
"*a# NKRI1 melal( )e)era-a ke$(a"a# o-eras(:
a' Na*al (iplomacy Ber-a port *isit1
-amera# )e#,era/ keka"a# ,( la"1 la"(*a#
)ersama ,a# -a"rol( "erkoor,(#as(
)' Na*al Presence Ke*a,(ra# ,(+(la.a* -er)a"asa# a"a ,( ,aera* ra+a#
0' Pem)a#$#a# Keka"a# Ber-a
mo,er#(sas( -erala"a# "em-r .a#$ ,a-a"
mem)er( e;ek -e#a#$kala# &eterrence$%
' S"ra"e$( Per"a*a#a# Berla-(s &Layere
(e"ense$ Me#(a,aka# a"a me#$*a#0rka#
10
-
7/22/2019 Naskah Mef
11/45
a#0ama# .a#$ "(m)l melal( la-(s5la-(s
-er"a*a#a# ,( la"1 ,e#$a#:
a' Pe#$$elara# keka"a# $a)#$a# la"
,a# ,ara #"k me#0e$a* $erak ma2
la+a#
)' Pe#$$elara# keka"a# -a,a me,a#
-er"a*a#a# -e#.a#$$a*1 me,a# -er"a*a#a#
"ama ,a# me,a#/,aera* -erla+a#a#
0' Pe#$$elara# keka"a# sesa(
For,ar e"ence concept%3' S"ra"e$( Pe#$e#,al(a# La" &Dalla'
Me#2am(# -e#$$#aa# la" #"k ke-e#"(#$a#
se#,(r( ,a# me#0e$a* -e#$$#aa# la" ole* la+a#
a"a #"k ke-e#"(#$a# la+a# Ke$(a"a# o-eras(
.a#$ ,(laksa#aka# )er-a:
a' O-eras( -em"sa# $ar(s
-er*)#$a# la" la+a#
)' O-eras( La" se*ar(5*ar(1 se-er"(
o-eras( keama#a# la" ,a# -e#e$aka#
*km ,( la" ma-# o-eras( la" la(##.a
0' O-eras( s(a$a "em-r la"1 )er-a
o-eras( #"k -era# na*al iplomacy ,a#
na*al presence #"k mem)er(ka# e;ek-e#a#$kala#
1:. Ke&uu#an Ke&ala Sa6 An+aan Lau N"m"r ;Ke&2:02
-
7/22/2019 Naskah Mef
12/45
mel(-"( KRI/KAL1 Pes, ,a# Ra#-r Mar(#(r ser"a Pa#$kala#sesa( ke)"*a# Keka"a# (,eal .a#$ ,(*ara-ka# a,ala* 49!KRI1 47 KAL1 87 Pes, ,a# 6 Ra#-r Mar(#(r
11. Ke&uu#an Ke&ala Sa6 An+aan Lau N"m"r ;Ke&2'2II2'::0 an++al '4 e$ruari '::0 enan+ Ke$iaanSrae+i# Ka#al %alam Me=uu%an P"#ur TNI An+aanLau #am&ai %en+an aun ':',. Mer-aka# ke)(2aka# .a#$,(ss# #"k ,a-a" mem-ro.eks(ka# keka"a# ke ,ara" "($aBa"al.o# T(m Pe#,ara" &BTP' -a,a ,a Trouble Spot#-ot Area,alam +ak" .a#$ )ersamaa# Sela(# (" 2$a *ars mam-melakka# ke$(a"a# -e#e$aka# *km1 -e#2a$aa# keama#a#la" ,a# "$as5"$as OMSP ser"a ,k#$a# la(##.aKe)(2aka# (#( sela(# me#$$#aka# -e#,eka"a# a#0ama# 2$amem-er"(m)a#$ka# SPLN ,a# s"ra"e$( -er(m)a#$a#Keka"a# .a#$ ,($#aka# a,ala* sesa( ,e#$a# Pos"r TNI
A#$ka"a# la" s, !6 mel(-"( 76 KRI1437 Pes, ,a# 9!Ra#-rmar
1'. Kri#i# e"n"mi +l"$al %an %am&an9a era%a&
an++aran &eraanan. Ge2olak mo#e"er .a#$ mela#,aAmer(ka Ser(ka" &AS' "(,ak sa2a me#$$#0a#$ se#,(5se#,(
eko#om( AS1 "e"a-( me#(m)lka# kr(s(s $lo)al Dam-ak kr(s(s
eko#om( $lo)al me#$ak()a"ka# -erlam)a"a# eko#om( #as(o#al
,a# me#r##.a kemam-a# -emer(#"a* ,alam me#$alokas(5
ka# ,k#$a# a#$$ara# -er"a*a#a#% Ke"er)a"asa# a#$$ara#
"erse)" )er(m-l(kas( "er*a,a- -ere#0a#aa# s"ra"e$(s
-em)a#$#a# keka"a# ,a# kemam-a# TNI A#$ka"a# La"1se*(#$$a ,(-erlka# la#$ka*5la#$ka* TNI A#$ka"a# La" )er-a
e?alas( ,a# re?(s( "er*a,a- -ere#0a#aa# -em)a#$#a#
keka"a# .a#$ s,a* a,a
1*. Te"ri Peren3anaan Srae+i# %an Pem$an+unan
Keuaan. Be)era-a "eor( .a#$ ,($#aka# ,alam -e#.s#a#
MEF TNI A#$ka"a# La" (#( mer-aka# "eor( .a#$
,(kem)a#$ka# ole* Na*al +ar Colle!e Ne,port' R)oe Islan
12
-
7/22/2019 Naskah Mef
13/45
"erka(" ,e#$a# -em)a#$#a# keka"a# -er"a*a#a# ,a#
-ere#0a#aa# s"ra"e$(s &Strate!y An Force Plannin!$% A,a-#
"eor( .a#$ ,($#aka# a,ala*:
a T)e Strate!y an Force Plannin! Frame,or.,ar(
P< L(o""a ,a# R(0*mo#, M Llo.,1 .a#$ me#2elaska# alr/
kera#$ka )er;(k(r se0ara ko#se-"al #"k me#.ele#$5
$araka# ,a# me#$e?alas( ;ak"or5;ak"or -e#e#" ,alam
-ere#0a#aa# -em)a#$#a# keka"a# ser"a -e#$am)(la#
ke-"sa# ,( masa .a#$ aka# ,a"a#$
) T)e Art o" Strate!y an Force Plannin! ,ar(
-
7/22/2019 Naskah Mef
14/45
"ek#(s .a#$ mas(* kra#$ mema,a( #"k s(a- o-eras(1 a,a-#
2mla* ,a# ko#,(s( "ek#(s#.a se)a$a( )er(k" :
a U#sr Stri.in! Force )er2mla* 4 KRI ,e#$a#
ko#,(s( )a(k 4 KRI &3' ,a# ko#,(s( rsak 3 KRI &47'
) U#sr Supportin! Force)er2mla* 8 KRI ,e#$a#
ko#,(s( )a(k 6 KRI &63' ,a# ko#,(s( rsak 3 KRI
&7'
0 U#sr Patrolin! Force )er2mla* 7 KRI ,e#$a#
ko#,(s( )a(k 69 KRI &8' ,a# ko#,(s( rsak 3 KRI
&3'
ko#,(s( "erse)" "(,ak *a#.a ,(alam( ole* KRI1 "e"a-( 2$a -a,a
Al"s(s"a la(##.a se-er"( -esa+a" ,ara ,a# -erala"a# "em-r
Kor-s Mar(#(r
-
7/22/2019 Naskah Mef
15/45
0 Pesa+a" ,ara )er2mla* 86 )a*1 "er,(r( ,ar( 43
Cassa N=54/A#$k" Tak"(s1 3 Cassa N=545
!!/Pa"mar1 4 Noma N5/61 4 Bonan/a F533 A1 3
Tampico/TB591 Toba!o/TB54!1 NBell5641 4! BO54!,a# 3 Colibri E=54!B
, Ke#,araa# Tem-r Mar(#(r 643 )a* ke#,araa#
"em-r "er,(r( ,ar( : 8 Ta#k PT5781 6 Ta#k PT578 &M'1
4 Ta#k AMC 4! PA=1 4 Tan. Reco*ery1 3 Tan.
Reco*eryBREM51 Pa#sam AMC54! P1 Pa#sam
BTR5! P1 89 Pa#sam BTR5! P &M'1 36 Pa#sam BTR5
! PK1 Ka-a K5841 8 Ka-a K584 &R'1 9 Ka-a PTS1
Pa#sro, BTR541 4 BTR5!A1 7 KPR BM 46/471 4
S( NA546!1 4 BVP51 BVP5K1 VPV/ Reco*ery,a#
9 Roc.et RM 7!/ Gra, Lo#$ Kal 4
Al"s(s"a TNI A#$ka"a# La" saa" (#( "er,(r( ,ar( )er)a$a(
2e#(s ,a# "(-e .a#$ )era$am
-
7/22/2019 Naskah Mef
16/45
TNI/TNI A#$ka"a# La" .a#$ *ars "e"a- ,(m(l(k( ,a# ,(-el(*ara
a,ala* mel(-"(:
a. Kemam&uan Inelien TNI An+aan LauKemam-a# I#"el(2e# TNI A#$ka"a# La" saa" (#( -a,a
mm#.a mas(* memerlka# -e#(#$ka"a# "er"ama
sara#a ,a# -rasara#a -e#,k#$#.a1 a,a-# r(#0(a##.a
,(ara*ka# -a,a kemam-a# #"k me#$a"as(1 me#0e$a*
,a# me#(#,ak .a(":
4' S-(o#ase .a#$ ,(lakka# ole* #e$ara la(#
#"k me#0ar( ,a# me#,a-a"ka# ra*as(a m(l("er
' Sa)o"ase ,ar( -(*ak "er"e#" #"k mersak
(#s"alas( -e#"(#$ ,a# o)2ek ?("al #as(o#al
3' Aks( "eror )erse#2a"a .a#$ ,(lakka# ole*
"eror(s (#"er#as(o#al a"a )eker2a sama ,e#$a#
"eror(s ,alam #e$er( a"a ole* "eror(s ,alam #e$er(
$. Kemam&uan Peraanan. Kemam-a#
-er"a*a#a# mer-aka# $a)#$a# ,ar( -ro;es(o#al("as
-ra2r(" ,a# kes(a-a# Al"s(s"a #"k melaksa#aka#
ke$(a"a# -e#e$aka# ke,ala"a# ,alam ra#$ka me#2a$a
ke"*a# +(la.a* NKRI1 ko#,(s( kemam-a# -er"a*a#a#
se)a$a( )er(k":
4' Kemam-a# -e-era#$a# -ermkaa#1
)a+a* -ermkaa#1 -er#(ka kra#$ mema,a(1
se)a$a( ak()a" ,ar( me#r##.a ,a.a $erak ,a#
ko#,(s( "ek#(s Se+a0o1 kra#$ )er;#$s(#.a
-erala"a# ra#2a1 "erlam-a(#.a )a"as s(a -aka(
r,al ,a# "or-e,o
16
-
7/22/2019 Naskah Mef
17/45
' Kemam-a# -e-era#$a# am;()( ,a#
-er"a*a#a# -a#"a( "er"ama -ro.eks( keka"a# ,a
BTP Mar(#(r "er*a,a- ,a sasara# am;()( se0ara
sere#"ak kra#$ mema,a(
-
7/22/2019 Naskah Mef
18/45
ser"a mem-er)a(k( 0("ra )a#$sa ,a# #e$ara ,(
ma"a (#"er#as(o#al 0k- mema,a( ,alam ar"(
2mla* a#$ka -erom-aka# ,a# ke$(a"a# (le$al
la(##.a "ela* ,a-a" ,("r#ka#
%. Kemam&uan Pem$er%a9aan >ila9a
Peraanan Lau (Da=ilanla). Ber-a kemam-a#
.a#$ ,(ara*ka# -a,a -e#(#$ka"a# kemam-a#
-em)er,a.aa# -o"e#s( mar("(m #as(o#al ma-#
ke+(la.a*a# se-er"( (#,s"r( ,a# 2asa mar("(m s"ra"e$(s
ser"a )er)a$a( kom-o#e# 0a,a#$a# la(##.a $#a
me#,k#$ kemam-a# -er"a*a#a# #e$ara ,( la" mas(*
)elm o-"(mal
e. Kemam&uan Duun+an.Pem)(#aa# kemam-a#
,k#$a# -a,a sa"a# o-eras( mel(-"( kemam-a#
se)a$a( )er(k":
4' Kemam-a# Sr"a
-
7/22/2019 Naskah Mef
19/45
3' Kemam-a# -em)(#aa# Koma#,o1 Ke#,al(1
Kom#(kas(1 Kom-"er(sas(1 I#;ormas(1 Pe#$5
ama"a# ,a# Pe#$(#"a(a# &K6IPP' $#a me#,k#$
ke$(a"a# -e#$era*a# #sr1 -e#$ama#a# $eraka##sr1 -e#$ama"a#1 la-ora#1 -e#ersa# ,a#
-elaksa#aa# -er(#"a* o-eras( )elm o-"(mal
kare#a ke"er)a"asa# -erala"a#
6' Kemam-a# lem)a$a -e#,(,(ka# #"k
me#0e"ak -erso#el sesa( ke)"*a# )a(k se0ara
ka#"("as ma-# kal("as mas(* -erl
,("(#$ka"ka#
' Kemam-a# -e#el("(a# ,a# -e#$em)a#$a#
$#a me#$o-"(malka# -e#$o-eras(a# al"s(s"a
mas(* -erl ,("(#$ka"ka# "er"ama sara#a
la)ora"or(m ,a# -rasara#a -e#,k#$#.a
8' Kemam-a# ,alam me#,k#$ o-eras(
kema#s(aa# ,a# )a#"a# ak()a" )e#0a#a alam
&-umanitarian Assistance an (isaster Relie"$
ma-# ke0elakaa# ,( la" ser"a ke$(a"a# SAR
0k- mema,a(
7' Pelaksa#aa# ke$(a"a# -emel(*araa# KRI1
KAL1 -esa+a" ,ara ,a# ke#,araa# "em-r1 ,a-a"
,(laksa#aka# se0ara "er)a"as
' Fas+a"-ers1 Fas*arka# ,a# Fas,(k mas(*-erl ,("(#$ka"ka#
14. Pen++elaran.
a Ma)es TNI A#$ka"a# La" ,( %akar"a "er,(r( a"as:
Eselo# P(m-(#a#1 Eselo# Pem)a#" P(m-(#a#1 !
Ke,(#asa# ,( %akar"a1 Ps-e#er)al ,( Sra)a.a1 Lem,(k
&%akar"a ,a# Sra)a.a'1 3 Ko"ama B(#o-s &%akar"a ,a#
19
-
7/22/2019 Naskah Mef
20/45
Sra)a.a'1 Ko"ama Pem)(#aa# &%akar"a ,a# Sra)a.a'
ser"a Pol(s( M(l("er A#$ka"a# La"
) Ko"ama Pem)(#aa# ,a# O-eras(o#al
4' Koarma)ar
a' Makoarma)ar ,( %akar"a
)' Gs-rla)ar ,( %akar"a
0' Gskamla)ar ,( Ba"am
,' KRI ,a# KAL
&4' Sa"korarma)ar : 7 KRI
,( %akar"a
&' Sa";()arma)ar : 8 KRI
,( %akar"a
&3' Sa"ra#arma)ar : KRI
,( Me#"($(
&6' Sa"rolarma)ar : 46 KRI
,( Bela+a#
&' Sa")a#arma)ar : 3 KRI
,( %akar"a
&8' Sa"-aska 8 De# )era,a ,(
%akar"a
&7' 3 KAL ,( %akar"a
e' Pa#$kala#
&4' Pa#$kala# Kelas A
20
-
7/22/2019 Naskah Mef
21/45
&a' La#"amal I Bela+a# : 3
KRI 2e#(s P= ,a# KAL ser"a
! Pa"kamla
&)' La#"amal II Pa,a#$ : 4
KRI1 6 KAL ,a# Pa"kamla
&0' La#"amal III %akar"a :
KRI 2e#(s P= ,a# 8 KAL ser"a
66 Pa"kamla
&,' La#"amal IV Ta#2#$P(#a#$ : 3 KRI 2e#(s P= ,a# 6
KAL ser"a 68 Pa"kamla
&' Pa#$kala# Kelas B
&a' La#al Sa)a#$
&)' La#al Ba"am
&0' La#al Ra#a(
&,' La#al Po#"(a#ak
&e' La#al Lam-#$
&;' La#al Dma(
&$' La#al Ba#"e#
&*' La#al Ba#$ka Bel("#$
&3' Pa#$kala# Kelas =
&a' La#al S()ol$a
&)' La#al L*ok Sema+e
21
-
7/22/2019 Naskah Mef
22/45
&0' La#al Palem)a#$
&,' La#al Ta#2#$ Bala(
Kar(m#&e' La#al Ta#2#$ Bala(
Asa*a#
&;' La#al Da)o S(#$ke-
&$' La#al Tarem-a
&*' La#al Be#$kl
&(' La#al =(re)o#
&6' 4 La#al K*ss Ba#,#$
&' 8 Posal ,a# Pos Pe#$ama"
ser"a Posal Sa"ra, .a#$ )era,a ,(
>(la.a* Bara"
&8' 6 Fas*arka# : Fas*arka#
Sa)a#$1 Fas*arka# Bela+a#1
Fas*arka# Me#"($( ,a# Fas*arka#
%akar"a
&7' 6 o#mar*a#la#
' Koarma"(m
a' Makoarma"(m ,( Sra)a.a
)' Gs-rla"(m ,( Sra)a.a
0' Gskamla"(m ,( B(ak
,' KRI ,a# KAL
22
-
7/22/2019 Naskah Mef
23/45
&4' Sa"korarma"(m : 46 KRI
,( Sra)a.a
&' Sa"selarma"(m : KRI,( Sra)a.a
&3' Sa";()arma"(m : 4 KRI
,( Sra)a.a
&6' Sa"ka"arma"(m : 8 KRI
,( Sra)a.a
&' Sa"ra#arma"(m : 6 KRI,( Sra)a.a
&8' Sa"rolarma"(m : 4 KRI
,( Sra)a.a
&7' Sa")a#arma"(m : 4 KRI
,( Sra)a.a
&' Sa"-aska 8 De# )era,a ,(Sra)a.a
&9' 4 KAL ,( Sra)a.a
e' Pa#$kala#
&4' Pa#$kala# Kelas A
&a' La#"amal V Sra)a.a :
KRI 2e#(s P= ,a# 8 KAL
ser"a 6 Pa"kamla
&)' La#"amal VI Makassar :
4 KRI 2e#(s P= ,a# 6 KAL
ser"a 67 Pa"kamla
&0' La#"amal VII K-a#$ : 4
KRI1 6 KAL ,a# 4! Pa"kamla
23
-
7/22/2019 Naskah Mef
24/45
&,' La#"amal VIII Ma#a,o :
3 KRI 2e#(s P= ,a# KAL
ser"a 48 Pa"kamla
&e' La#"amal IC Am)o# :
KRI 2e#(s P= ,a# 6 KAL ser"a
8 Pa"kamla
&;' La#"amal C %a.a-ra :
6 KRI 2e#(s P= ,a# 3 KAL
ser"a Pa"kamla
&$' La#"amal CI Merake :6 KAL ,a# 8 Pa"kamla
&' Pa#$kala# Kelas B
&a' La#al Semara#$
&)' La#al Bal(
&0' La#al Ma"aram
&,' La#al Ke#,ar(
&e' La#al Bal(k-a-a#
&;' La#al Taraka#
&$' La#al Pal
&*' La#al =(la0a-&(' La#al Mamere
&2' La#al Tal
&k' La#al Soro#$
&l' La#al Ta*#a
&m' La#al Ter#a"e
' La#al B(ak
24
-
7/22/2019 Naskah Mef
25/45
&3' Pa#$kala# Kelas =
&a' La#al Te$al
&)' La#al Ba#.+a#$(
&0' La#al Ar
&,' La#al Ko"a Bar
&e' La#al Ba#2armas(#
&;' La#al Sa#$a""a
&$' La#al Tol(5Tol(
&*' La#al Goro#"alo
&(' La#al T(m(ka
&2' La#al N#ka#
&k' La#al Ba"-oro#
&l' La#al Pla Ro"e
&6' La#al K*ss .a(" La#alMala#$ ,a# La#al o$.akar"a
&' 4!8 Posal ,a# Pos Pe#$ama"
ser"a Posal Sa"ra, .a#$ )era,a ,(
+(la.a* T(mr
&8' Fas*arka# : Fas*arka#
Sra)a.a1 Fas*arka# Makassar1Fas*arka# Ma#ok+ar(1 Fas*arka#
B("#$ ,a# Fas*arka# Am)o#
&7' 8 o#mar*a#la#
3' Kol(#lam(l
a' Mako Kol(#lam(l %akar"a
25
-
7/22/2019 Naskah Mef
26/45
)' Sa"l(#lam(l %akar"a : 44 KRI
0' Sa"l(#lam(l Sra)a.a : KRI
0 Da Ko"ama Pem)(#aa#
4' Mar(#(r Mako Kormar )era,a ,( %akar"a
a' Pasmar 4 ,( Sra)a.a "er,(r( a"as:
Mako Pasmar541 Br($(; 4 Mar Mako ,(
Sra)a.a1 o# 41 3 ,a# ,( Sra)a.a1
Res(me# Ka?aler(54 Mar(#(r1 Res(ma#
Ar"(ler(54 Mar(#(r1 res(me# Ba#"a# Tem-r5
4 Mar(#(r1 o# Ta(;()54 Mar(#(r ,a# La#mar
Sra)a.a
)' Pasmar ,( %akar"a "er,(r( ,ar(: Mako
Pasmar51 Br($(; Mar Mako ,( %akar"a1
o# 1 6 ,a# 8 ,( %akar"a1 Res(me#
Ka?aler(5 Mar(#(r1 Res(me# Ar"(ler(5
Mar(#(r1 Res(me# Ba#"a# Tem-r5
Mar(#(r1 o# Ta(;()5 Mar(#(r ,a# La#mar
%akar"a
0' Br($(; 3 Mar BS Mako ,( P(a)#$1
o# 7 ,a# 9 ,( P(a)#$ se,a#$ka# o#
,( Pa#$kala# Bra#,a#
,' Kola"mar ,( Sra)a.a
e' De"aseme# %alama#$kara ,( %akar"a
;' Rmk("almar ,( %akar"a ,a#
Sra)a.a
' Ko)a#$,(kal ,e#$a# Mako Ko)a#$,(kal
)era,a ,( Sra)a.a mem)a+a*(: 3 Koma#,o
26
-
7/22/2019 Naskah Mef
27/45
Pe#,(,(ka# "er,(r( ,ar( : Ko,(ko-sla1 Ko,(k,km
,a# Ko,(kmar ser"a STTAL1 Psla"lek,alse#1
Psla",(ksarm(l ,a# Ps-ek#)(ka
, Da lem)a$a -e#,(,(ka# .a(":
4' Aka,em( A#$ka"a# La" ,( Sra)a.a : 6
KAL
' Sekola* S"a; ,a# Koma#,o TNI A#$ka"a#
La" ,( %akar"a
e Ps-e#er)al
4' Mako Ps-e#er)al ,( Sra)a.a
' Pesa+a" ,ara
a' >(#$ U,ara54 : Pes, )er)a$a(
2e#(s )era,a ,( La#,al %a#,a Sra)a.a
)' >(#$ U,ara5 : 9 Pes, )er)a$a(
2e#(s )era,a ,( La#,al Ta#2#$ P(#a#$
3' Pa#$kala# Mem)a+a*( 9 La#,al "er,(r(
,ar( 4 La#,al kelas A &%a#,a Sra)a.a'1 8
La#,al kelas B &La#,al Sa)a#$1 %akar"a1
Ta#2#$ P(#a#$1 K-a#$1 Ma#a,o ,a# B(ak'1 ,a# La#,al kelas = &La#,al Ma"ak ,a# Ar'
; D(s*(,ros ,( %akar"a : KRI )er)a$a( 2e#(s ,a#
KAL
15. Duun+an An++aran. Dk#$a# a#$$ara# -emer(#"a*
.a#$ ,()er(ka# #"k )ela#2a -e$a+a( ,a# )ela#2a )ara#$ UO
TNI A#$ka"a# La" "(,ak a,a -e#(#$ka"a#1 se*(#$$a *a#.a
27
-
7/22/2019 Naskah Mef
28/45
mam- melaksa#aka# -emel(*araa# ,alam ra#$ka mem-er5
"a*a#ka# ko#,(s( "ek#(s Al"s(s"a
BAB Iak(l Pres(,e# )eser"a
kelar$a#.a
*' O-eras( #"k mem)er,a.aka#
+(la.a* -er"a*a#a# ,a# keka"a#
-e#,k#$#.a se0ara ,(#( sesa( ,e#$a#
s(s"em -er"a*a#a# semes"a
(' O-eras( #"k mem)a#" "$as
-emer(#"a* ,aera*
2' O-eras( #"k mem)a#" Polr( ,alam
ra#$ka "$as keama#a# ,a# ke"er"()a#
mas.araka" .a#$ ,(a"r ,alam #,a#$5
#,a#$
k' O-eras( #"k me#$ama#ka# "am
#e$ara se"(#$ka" ke-ala #e$ara ,a#
-er+ak(la# -emer(#"a* as(#$ .a#$ )era,a ,(
I#,o#es(a
l' O-eras( #"k mem)a#" me#a#$5
$la#$( ak()a" )e#0a#a alam1 -e#$#$s(a#
,a# -em)er(a# )a#"a# kema#s(aa#
m' O-eras( #"k mem)a#" ,a#
-er"olo#$a# ,alam ke0elakaa# &SAR'
#' O-eras( #"k mem)a#" -emer(#"a*
,alam -e#$ama#a# -ela.ara# "er*a,a-
-em)a2aka#1 -erom-aka# ,a# -e#.el#5
,-a#
31
-
7/22/2019 Naskah Mef
32/45
'1. Kemam&uan O&era#i 9an+ aru# %imilii "le TNI
An+aan Lau 9aiu;
a Mam- melaksa#aka# O-sla$a) ,( ,a "em-a""er-(sa*/-e#$e#,al(a# la"
) Mam- melaksa#ka# O-eras( Am;()( ,e#$a# sa"
BTP Mar(#(r &476'
0 Mam- melaksa#aka# O-eras( Ra"m(# De#$a#
sa" BTD
, Mam- melaksa#aka# O-eras( PPR= ,e#$a#
sa" BTP Mar(#(r &43!!'
e Mam- melaksa#aka# -era# ,(-lomas( ,e#$a#
me#$*a,(rka# keka"a#/ Na*al Presence
; Mam- melaksa#aka# O-eras( Kamla
$ Mam- melaksa#aka# O-eras( K*ss : I#"el(2e#1sa)o"ase ,a# (#;(l"ras(
* Mam- melaksa#aka# ,k#$a# ,alam
-em)(#aa# kemam-a# ,a# keka"a#
''. Periun+an ME
a Un#ur PGPLL.
4' S) Koma#,o T$as Ga)#$a# La"
Ga)#$a# &S)ko$as$a)la$a)' 4/T(mr Dalam
ra#$ka mem"s $ar(s -er*)#$a# la" la+a#
,e#$a# ske#ar(o -er$esera# keka"a# la" la+a#
,ar( -a#$kala# la" ,( Telk Se-a#$$ar &Sa)a*
Mala.s(a T(mr' me#2 -ot Area &Am)ala"'
melal( La" Sla+es( ,e#$a# keka"a# KS1 8
32
-
7/22/2019 Naskah Mef
33/45
Kor?e"1 6 K=R1 4 B=M ,a# )e)era-a ka-al )a#"
la(##.a U#"k mem"s keka"a# la" la+a#
"erse)" maka ,()"*ka# #sr5#sr 49 KRI
)er)a$a( 2e#(s "er,(r( : 6 PKR1 K=R1 4B=M1 KS1 PR/BR1 Tr(mara# ,a# 8 -es, "er,(r( ,ar(
Pes, Pa"mar ser"a 6
-
7/22/2019 Naskah Mef
34/45
,()"*ka# #sr5#sr 6 KRI )er)a$a( 2e#(s ,e#$a#
r(#0(a# se)a$a( )er(k": 8 AT1 4 MA1 LPD1 4 BAP1
B=M1 4 BRS1 4 TDS1 BR1 8 PKR1 PK1 Pes,
)e)a$a( 2e#(s "er,(r( ,ar( 6
-
7/22/2019 Naskah Mef
35/45
; O&era#i Keamanan Lau. Dalam ra#$ka
me+2,ka# -e#e$aka# *km ,( la"1 maka -erl
,(laksa#aka# ke$(a"a# o-eras( Kamla/Pe#e$aka#
-
7/22/2019 Naskah Mef
36/45
4' 4 BTP &476 -erso#el' ,(le#$ka-( ,e#$a#
! Ra#-r )er)a$a( 2e#(s
' 4 Ba"al.o# I#;a#"er( S(a$a I) Ko"a &Stanby Force' "er,(r( ,ar( ! -erso#el ,(le#$ka-(
,e#$a# 4 Ra#-r )er)a$a( 2e#(s
3' 4 Ba"al.o# T$as Kam,a$r(/T$as La(##.a
"er,(r( ,ar( 946 -erso#el ,(le#$ka-( ,e#$a# !
Ra#-r )er)a$a( 2e#(s
2 Keuaan Pan+alan D()"*ka# -a#$kala#5
-a#$kala# .a#$ mam- me#,k#$ ke$(a"a# o-eras( ,(2a2ara# La#"amal III1 IV1 V1 VI1 VIII ,a# CI
k Keuaan @"nmaranlan D()"*ka# )a"al.o#5
)a"al.o# Mar(#(r ,( La#"amal III1 IV1 V1 VI1 VIII ,a# CI .a#$
,a-a" melaksa#aka# -er"a*a#a# -a#$kala# ,e#$a#
kemam-a# -erse#2a"aa# .a#$ le#$ka-
BAB