De Silehammer 21/2 juni 2013 1

NAAR DE BRONNEN!

Werkgroep Genealogie

Ons bereikte een vraag, waarvan wij de steller begrijpelijkerwijs niet noemen:

Ik ben de kleindochter van Gerrit Breeman, die is geboren 04.12.1881 in Weststellingwerf. De vader zou arts zijn en hierbij is de naam genoemd van Dirk Johannes Hanzon te Oldemarkt.

Het kind zou dan Gerrit Hanzon moeten heten. De enige vermelding als zoda-nig stond op voormalige site www.genlias.nl en later op www.wiewaswie.nl Die samenvatting van de geboorteakte komt van Tresoar in Leeuwarden:

Gemeente Weststellingwerf, aktenummer A 461. Aangiftedatum 05.12.1881. Geboortedatum 04.12.1881. Kind: Gerrit Hanzon. Vader: Dirk Johannes Hanzon. Moeder: Geertje Breeman.

De vermelding van de vader is echter gebaseerd op een foutieve interpretatie van de geboorteakte! De familie Hanzon stamt uit Zuid-Holland. Dirk Rutger Hanzon (1804-1848), geboren in Wageningen, was arts in de strafkolonie Ommerschans, vestigde zich in 1828 Oldemarkt en liet daar rond 1830 op wat nu is hoek Frieseweg / Kon. Julianaweg een villa bouwen, de latere burgemeesterswoning. Ook zijn zoon Dirk Johannes Hanzon (1828-1897) woonde daar als arts. Geertje Breeman was misschien in betrekking in Oldemarkt, zo gist de familie. Zij raakte ongehuwd zwanger. De geboorte van haar zoon Gerrit vond plaats bij haar ouders in Blesdijke (Friesland) op 4 december 1881, ’s avonds tien uur, in het bijzijn van geneesheer Hanzon. Op 5 december 1881 deed Hanzon in Wolvega aangifte van het kind, aan welk kind hij verklaarde de voornaam te geven van Gerrit. De cursieve tekst komt letterlijk uit de geboorteakte. Dat wil geenszins zeggen dat Hanzon de vader was! Wanneer Gerrit Breeman trouwt op 13 mei 1905 is hij de meerderjarige natuur-lijke niet erkende zoon van Geertje Breeman. Daarbij is overlegd een certificaat van voldoening aan de wet op de nationale militie (voorloper dienstplicht). Er zijn geen huwelijkse bijlagen over eventuele naamsverandering van Gerrit Hanzon in Gerrit Breeman. Toen moeder Geertje Breeman alsnog trouwde op 24 oktober 1885 werden er vijf certificaten overlegd, echter geen met de vermelding van haar zoon Gerrit. Conclusie: Hanzon trad louter op als arts en deed aangifte van de geboorte namens de ongehuwde moeder, die hij misschien ook - van gezicht - kende. Het kwam veel vaker voor dat een arts aangifte deed: - indien de vader was overleden - indien de vader (tijdelijk) afwezig was - indien de vader onbekend was.

De Silehammer 21/2 juni 2013 2

Dan wordt in akten in plaats van de vader de arts vermeld, geassisteerd door twee getuigen, in totaal dus drie personen. Bij de inhoudsopgave van deze Silehammer op de HVIJ-site staan op één pa-gina een negental voorbeelden uit Oldemarkt 1869-1882. Meer voorbeelden op de HVIJ-site: klik op: werkgroepen > genealogie > bronnen > BS-geboorten. Het zijn gegevens van geboorteakten op www.genver.nl met tevens de twee getuigen. Op www.wiewaswie.nl staan nog weinig geboorteakten uit Overijssel, wel evt. huwelijk of overlijden van de personen uit die voorbeelden. Zodra hun geboorten vermeld worden, voor de zekerheid achternaam controleren! September 2012 is de fout t.a.v. Gerrit Hanzon door ons gemeld bij Tresoar. Reactie: men zou de fout zou herstellen. Dat is onlangs gebeurd. Een les voor allen: verlaat u zich niet op uittreksels, maar ga bij twijfel steeds (terug) naar de bronnen. Ad fontes!

Geboorteakte van Gerrit Breeman, tot voor kort in de samenvattingen op gene-alogiesites ten onrechte aangeduid als Gerrit Hanzon.