Współczesne tendencjeWspółczesne tendencje na rynku pracyy p y

Dr Cecylia Sadowska‐SnarskaDr Cecylia Sadowska SnarskaWyższa Szkoła Ekonomiczna 

w Białymstokuw Białymstoku

1. Uwarunkowania demograficzne rynku pracy.

2. Kierunki zmian w popytowej stronie rynku2. Kierunki zmian w popytowej stronie rynku pracy.

3 J k d ć b i XXI3. Jak gospodarować zasobami pracy w XXI wieku?

4. Kierunki działań na rzecz zwiększenia potencjału pracypotencjału pracy.

PROCESY DEMOGRAFICZNEPROCESY DEMOGRAFICZNE

1. SPADEK LICZBY LUDNOŚCI

2. NISKI PRZYROST NATURALNY

3. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO

4. ZMIANY W STRUKTURZE WIEKU ZASOBÓW LUDZKICH I WIELKOŚCI ZASOBÓW PRACY

5. OBCIĄŻENIE DEMOGRAFICZNE

SYTUACJA DEMOGRAFICZNASYTUACJA DEMOGRAFICZNA

Przewidywania demograficzne:

Regres demograficzny Europa 726,4 mln (2005) 663,3 mln (2050) g g y p , ( ) , ( )

UE (25) 458,5 mln (2005) 449,8 mln (2050)

Polska 38,5 mln (2005) 31,9 mln (2050)

DEMOGRAFIA – WSKAŹNIK DZIETNOŚCI

Stopa zastąpienia

ZMIANAWSPÓŁCZYNNIKÓW DZIETNOŚCI 2000ZMIANAWSPÓŁCZYNNIKÓW DZIETNOŚCI 2000 20052005ZMIANA WSPÓŁCZYNNIKÓW DZIETNOŚCI 2000ZMIANA WSPÓŁCZYNNIKÓW DZIETNOŚCI 2000‐‐20052005

0,25

0,1

0,15

0,2

0 1

-0,05

0

0,05

-0 25

-0,2

-0,15

-0,1

-0,25

BUŁG

AR

IA

CZE

CH

Y

DA

NIA

NIE

MC

Y

ESTO

NIA

IRLA

ND

IA

GR

ECJA

HIS

ZPA

NIA

FRA

NC

JA

WŁO

CH

Y

CYP

R

ŁOTW

A

LITW

A

LUK

SEM

BU

RG

WĘG

RY

MA

LTA

HO

LAN

DIA

AU

STR

IA

POLS

KA

POR

TUG

ALI

A

RU

MU

NIA

SŁO

WEN

IA

SŁO

WA

CJA

FIN

LAN

DIA

SZW

ECJA

W.B

RYT

AN

IA

157

899

229

693

8440000

3805

37 372

356

3338

3005

6

30000

2440

7

30000

4

1511

1442

20000

7864

5888

3498 11

10000

0

2005 2010 2020 2030 2040 20502005 2010 2020 2030 2040 2050ogółem w wieku przedprodukcyjnym

i k d k j i k d k jw wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym

Obciążenie ekonomiczne ludności w Polsce

Zmiany w popycie na pracę

Czynniki determinujące funkcjonowanie firm i y ją jpopyt na pracę w warunkach współczesnej 

gospodarkigospodarki

1. Wpływ procesu globalizacji. 

2. Rozwój technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych (ICT). 

3. Zmiany w organizacji pracy.

4. Potrzeby konsumentów.

Zmiany w popycie na pracęZmiany w popycie na pracę

Konieczność dostosowywania firm do zachodzących zmian:ą y

• elastyczne kształtowanie rozmiarów produkcji i zatrudnieniai zatrudnienia,

• outsourcing, 

• offshoring,

i d i l t k lifik• posiadanie elastycznego, wykwalifikowanego personelu.

ZMIANY W ZATRUDNIENIU W FIRMACHZMIANY W ZATRUDNIENIU W FIRMACH W OKRESIE DEKONIUKTURY

2

1

3

1

1. Podstawowa, stała kadra pracownicza (stanowiący rdzeń zatrudnienia) – najczęściej j b i

3

pozostaje bez zmian.

2. Pracownicy okresowi, zatrudnieni wewnątrz przedsiębiorstwa dla wykonania określonych zadań – ich rozmiary są uzależnione od skali produkcji, wrażliwe na zmiany k i ktkoniunktury.

3. Pracownicy i organizacje wykonujące określone funkcje lub zadania, będące poza strukturą przedsiębiorstwa (zwiększa się ich udział).

Podaż/popyt na umiejętności i kwalifikacje

brak zasobów powoduje napięcia na rynku wysoko wykwalifikowanych pracownikówwykwalifikowanych pracowników

nadpodaż zasobów o niskich kwalifikacjach powoduje bezrobocie

Mężczyźni Kobiety

Liczba osób dostępnych na rynku pracy w rozbiciu na poziomy wykwalifikowania

popyt na umiejętności i kwalifikacje podaż umiejętności i kwalifikacji

SYTUACJA NA RYNKU PRACYW SKALI GLOBALNEJ

W 2007 r. zatrudnionych było 61,7% globalnej populacji w wieku produkcyjnym, a pozostałe p p j p yj y p1,5 mld osób w wieku produkcyjnym nie była zatrudniona w ogóle lub poniżej swoichzatrudniona w ogóle lub poniżej swoich kwalifikacji.

ść hJest ograniczona dostępność odpowiednich ludzi o pożądanych umiejętnościach i kwalifikacjach.

Jak zaradzićJak zaradzić.....

Komputeryzacja A t t jAutomatyzacja Zmiana zasad działania procesów biznesowych Przeprojektowanie miejsc pracy

Polityka migracja Wykształcenie/szkolenie Inicjatywy publiczno prywatneOffshoring

Optymalizacja siły roboczej

Inicjatywy publiczno-prywatneWspółpraca ze szkołamiBezrobotniRóżnorodność/włączanie/przekwalifikowywanie/podnoszenie kwalifikacji kwalifikacji Pracownicy starsi, niepełnosprawni, młodzież , kobietySzkolenia międzyspecjalizacyjneEl t śćElastycznośćOptymalizacja siły roboczej

Polityka migracyjnaPolityka migracyjna

1. Czy zachęcać do „powrotów”?

2 Czy i w jaki sposób tworzyć2. Czy i w jaki sposób tworzyć warunki do pozostawania 

k l f k h kó ?wykwalifikowanych pracowników?

Zwiększenie stopniaZwiększenie stopnia dotychczasowego wykorzystania 

zasobów pracyKonieczne działania na rzecz 

podniesienia stopy zatrudnieniapodniesienia stopy zatrudnienia.

Konieczna jest promocja integracji łspołecznej

WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI, ZATRUDNIENIA ,I STOPA BEZROBOCIA (15‐64) UE

55+ NA RYNKU PRACY

ZMIANY WSKAŹNIKA ZATRUDNIENIA OSÓB STARSZYCH (55ZMIANY WSKAŹNIKA ZATRUDNIENIA OSÓB STARSZYCH (55 64 LATA)64 LATA) 20002000 20052005ZMIANY WSKAŹNIKA ZATRUDNIENIA OSÓB STARSZYCH (55ZMIANY WSKAŹNIKA ZATRUDNIENIA OSÓB STARSZYCH (55--64 LATA) 64 LATA) -- 20002000--20052005

WSKAŹNKI ZATRUDNIENIA MŁODZIEŻY WSKAŹNKI ZATRUDNIENIA MŁODZIEŻY

607080

405060

203040

010

25 15 B Cz D De Ee El Es F Ir It Cy Lv Lt L Hu Mt Nl At Pl Pt Sl Sk Fi Se UK

EU-2

EU-1 C D E E E C L H M N A P P S S S U

Wskaźnik zatrudnienia wPolsce i UE ‐15 wg wieku i płciWskaźnik zatrudnienia w Polsce i UE 15 wg wieku i płci

100 100

80 80

40

60

40

60

20

40

20

40

0

15‐19 20‐24 25‐29 30‐34 35‐39 40‐44 45‐49 50‐54 55‐59

0

15 19 20 24 25 29 30 34 35 39 40 44 45 49 50 54 55 59

EU15 kobiety Polska kobietyEU15 mężczyźni Polska mężczyźni

Inwestowanie w wykształcenie i k l i dszkolenie zawodowe

1 Niezbędna jest intensyfikacja działań na rzecz1. Niezbędna jest intensyfikacja działań na rzecz inwestowania w wykształcenie oraz szkolenia zawodowe i technicznei techniczne.

2. Niezbędna jest korelacja programów nauczania z programami rozwoju zgodnie z przyjętymi priorytetami gospodarczymi w kraju, w regionie.

Konieczna aktywizacja osóbKonieczna aktywizacja osób bezrobotnychy

Dziękuję za uwagę