RroftëFlamuri!RroftëShqipërija!

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha15 DEN

“Evropa zdaj”,ose Evropa sot

Sllovenia në fund ë viteve 90-tëproklamonte parullën"Ev ro pa zdaj!", ose në shqip “Evro-pa sot”. 15 vite kaluan deri në vitin2004, kur shteti alpin iu ba-shkëngjit Bashkimit Evropian.Një slogan i tillë, në mënyrë legji-tim mund të shfrytëzohet edhenë shumicën e shteteve të tranzi-cionit, që pretendojnë të anëtarë-sohen në Bashkimin Evropian.

60c |+110c

Ndihmoirefugjatët, sulmohet methikë krye-bashkiaku

Braktisniarmiqësitë

e vjetra

Tillersonpër Ballkanin

BANESASOCIALE

� Fq.3 Fq.6

� Fq.8Do ndërtohen 467 banesa sociale,asnjë në Pollog�

NË PRITJE TË HEQJES SË IMUNITETIT TË DEPUTETËVE TË VMRO-së

Fq.15

Fq.4

Fq.16

Fq.2

Viti XII • Numri 3233 • e enjte 30 nëntor 2017

EDITORIAL

NË FOKUS

GLOBI

27 prilli do të zbardhet deri në fund

� Fq.22

Sharri, Mavrova...,peizazhe që do tëmbrohen

Gjashtë deputetëve të VMRO-së KërsteMukovski, Sasho Vasilevski, JohanTarçullovski, Lupço Dimovski, ZhaklinaPeshevska dhe Luben Arnaudov me kërkesëtë Gjykatës penale I në Shkup, Parlamentiduhet të vendosë për heqjen e imuniteti tëdeputetit. Të mërkurën pasdite komisionipër çështje të rregullores mandatit dheimunitetit, është dashur të vendosë për këtëçështje. Shumicën në këtë komision e kaLSDM dhe BDI.

Mund të veshfanellën e

Mançesterit

2 AKTUALEKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

MIRËSEVJEN BULLDOZHER"I urojmë pastrim të mbarë në Maqedoni,ambasadorit të ri amerikan, Hojt Ji. Hiç më shumëe hiç më pak se që bëri kur ishte ambasador nëKroaci. Mirësevjen Bulldozher!", shkruan aktivistjaAnita Latifi në Facebook.

ALBINIZMI NUK MPOSHTET"As vete nuk e dinë ata që duhet të shkojnë, se sa tëmjerë janë kur i burgosin ata që duhet të vijnë.Skena të këtilla do të shohim derisa në pushtet dotë jenë profiterët e luftës, si në Kosovë ashtu edhenë Maqedoni, të cilëve po u numërohen ditët",shkruan Shpëtim Pollozhani në Facebook.

KUR HARXHOHEN IDEALET"Sot kur festojmë Ditën e Flamurit, sot kurshqiptaria është stolisur me ngjyrat Kuq e Zi,duhet të ndjehemi mburrshëm e krenarë, por edhetë kthejmë shikimin nga më e vlefshmja që kemi -rinia! Dhe të shohim se atë rini e stolisë njëpatriotizëm madhështorë, patriotizëm që kavlerën e palcës së boshtit kurrizorë të shqiptarisë,por të cilës rini, thuajse ia harxhuam idealet epastra duke e lënë në duart e manipuluesve tëndryshëm dhe politikanëve të papërgjegjshëm,me çka, atë rini e prumë në situatë t’i braktisëtrojet e të parëve dhe t’i ngjajë kalorësit që shkonderi atje ku e çon kali pa frerë! Me çka pra edhe ubëmë popull që ka më shumë flamujbartës Kuq eZi jashtë, se sa në “Shqipëritë” tona, gjë që nukështë për t’u mburrur, por që tregon se sa i përketrinisë, tokat shqiptarë kanë filluar t’i ngjajnëkopshtit pa rojtarë!", shkruan shkrimtari KimMehmeti në FB.

Presidenti i KomisionitEvropian, Jean-Claude Junckertha në intervistë me DW seështë "i tronditur" përinformacionet që i vijnë ngaAfrika. Juncker thotë se Evropanuk duhet ta mbyllë gojënpërballë "problemeve tëpabesueshme, të cilat vijnënga një shekull tjetër. Afrika enjeh mirë problemin eskllavërisë". Juncker foli për një"dramë të përditshme përshumë njerëz - fëmijë, gra dheburra - në Libi". Juncker tha sefakti që në Libi paspërmirësimit të kontrollit tëkufijve me Evropën është rriturnumri i migrantëve, që nukmund të vijnë në Evropë "nukështë shkak i mjaftueshëm,për të plagosur njerëz, për tëvrarë dhe për të vjedhur ata qëndodhen në kampe, të cilat ungjajnë burgjeve dhe jokampeve të refugjatëve".

(DW, 29 nëntor)

Departamenti amerikan ishtetit ka thënë se ligji i ri, i ciliia mundëson Ministrisë sëdrejtësisë së Rusisë, që t’ikategorizoj mediat e jashtmesi “agjentë të jashtëm”, paraqetkërcënim për lirinë e mediavedhe ka kërkuar nga Moska qëkëtë masë të mos e përdorëpër ta ashpërsuar kontrollinndaj mediave. “Liria e fjalës,përfshirë të shprehurit dhemediat, të cilat qeveria mundtë gjejë se janë tëpapërshtatshme, është edrejtë universale e njeriut eobliguar, për të cilën Rusia kashprehur përkushtim për tambajtur”, ka thënë mbrëmëvonë, zëdhënësja eDepartamentit amerikan tështetit, Heather Nauert.“Zgjerimi i Ligjit për Agjentët eJashtëm, me përfshirjen emediave, e hapë derën përkërkesa të vështira, të cilat engushtojnë më tutje lirinë e tëshprehurit dhe pavarësinëeditoriale në Rusi”, ka thënëNauert.

(Radio Evropa e Lirë, 29 nëntor)

Presidenti Ilir Meta dheKryeministri Edi Rama kanëzhvilluar paraditen e kësaj tëmërkure homazhe në Varrezate Dëshmorëve me rastin e 73-vjetorit të Çlirimit. Atavendosën kurora me lulepranë Monumentit “NënëShqipëri”, ndërsa të pranishëmishin edhe Kryetari iParlamentit, Gramoz Ruci,Kryetari i Bashkisë, Erion Veliajdhe Ministria a Mbrojtjes, OltaXhaçka dhe përfaqësues tëinstitucioneve dheorganizatave të veteranëve tëLANÇ. Ndërkohë, PartiaDemokratike vazhdon tëfestojë datën 28 Nëntor siditën e Çlirimit.

(Top Channel, 29 nëntor)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

MAKAR NJË DITË NË VIT, ISHE SHQIPTAR"29 Nëntor! Fytyrat e djeshme mburramane, sot ugdhinë të ngrysura në zhgënjim të thellë,ngashërimi i së cilës është i pashërueshëm, sepsenuk ka mbetur asnjë shpatull që mund taqullosim nga të qarët. Festat janë ngashënjim përnjeriun, por tek një ditë pas festës e kupton se s'kambetur asgjë për të festuar. Njerëz që shfryjnëmllefin mbi asgjësinë, s'dinë kënd e shanë e kënde lavdërojnë, por një zemër e brejtur ngahipokrizia veç shfajsime bubullon, sepse ajozemër ka një faj. Faj ky që e bën veten të ik nga ty.Sa herë që e takon veten në qorrsokake, e urren; emëshiron; dhe kjo të përvëlon. Kur takohesh meveten, s'din a ta përqafosh a po ta pështysh nëfytyrë. Politikanë me flamuj kuq e zi, fytyra mevetulla të ngrysura e mimikri nga botox-i,buzëqeshje plastike të shtirura e të shpifura. Njënur i rrejshëm mbi fytyrat e tyre. Me siguri nga tëshkrepurat e aparatit. T'Vërtetën për t'a kërkuar,për ta rrok e për ta ndjerë atë, duhesh të stërviteshfort. Si duket e Vërteta ka hequr dorë moti nga ne.Skllevër të injorancës dhe njerëz që krenohen memposhtjen e tyre. Dje festove se ishe shqiptar,festove për një çast sa për t'i ikur brengave tëpërditshmërisë. Dje, makar një ditë në vit, isheshqiptar. E çfarë je sot atëherë? A je njeri më i mirëse ai çfarë ishe dje?", shkruan gazetari LatifMustafa në profilin e tij në FB.

2

Sllovenia në fund ë viteve 90-të proklamonte parullën"Evropa zdaj!", ose në shqip “Evropa sot”. 15 vite kaluan derinë vitin 2004, kur shteti alpin iu bashkëngjit BashkimitEvropian. Një slogan i tillë, në mënyrë legjitim mund të sh-frytëzohet edhe në shumicën e shteteve të tranzicionit, qëpretendojnë të anëtarësohen në Bashkimin Evropian.

Në Maqedoninë e sotme, parulla Evropa sot, pasqyronedhe dëshirën dhe vullnetin e shumicës së popullatës, qëpërmes integrimit euroatlantik në BE dhe NATO, të rre-gullojë shtetin konform standardeve më të larta evropia-ne. Thënë ndryshe, qytetarët presin që rruga evropiane t’usjellë jo vetëm rritjen e pagave, por edhe përmirësimin ecilësisë së shërbimeve publike, si arsimi, shëndetësia, ad-ministrata publike e kështu me radhë.

Evropa sot në Maqedoni me një shkallë të lartë të varfëri-së dhe papunësisë, nënkupton edhe ndreqjen e disa proble-meve që nuk kërkojnë shumë para, por më shumë organi-zim, vullnet të mirë dhe planifikim nga nivelet më të ulëtaderi te ato më të larta.

Evropa sot në Maqedoni nënkupton pastërtinë më tëmadhe publike, uljen në minimum të deponive të egra,ndërtimin e fabrikave për përpunimin e mbeturinave mepartneritet privat-publik, që do të prodhojnë energji dhe dotë zbusin dukshëm problemin me hedhjen e mbeturinave,kontroll më të rreptë për miliona e miliona litra, por dhe ki-logramë mbeturina që hidhen anekand vendit .....

Evropa sot në Maqedoni nënkupton edhe ndërtimin errugës prej Tetove deri në Kodrën e Diellit për të mbështe-tur turizmin malor në Malin Sharr, zgjerimin e rrugës Ma-vrovë –Dibër që të vijnë më shumë turistë në Banjat e Di-brës apo më shumë peshkatarë të vijnë për peshkim nëLiqenin e Dibrës, ndërtimin e Aeroportit Kargo në Shtip, qëdo të mundësojë që perimet e freskëta të udhëtojnë drejtEvropës, duke u shitur me çmime të volitshme.....

Evropa sot në Maqedoni nënkupton që nesër kur të fil-lojmë negociatat me BE-në, një kujdes të veçantë t’i kush-tojmë mbrojtjes së interesave të bujqve, që nesër të mos ikapërdijë tregu evropian, siç u ndodh prodhuesit e qumë-shtit në Kroaci.

Dhe në fund, por jo më pak e rëndësishme, Evropa sot nëMaqedoni nënkupton edhe pagat më të larta për arsimindhe shëndetësinë, si bazament i zhvillimit dhe përkujdesjessë një shoqërie, si dhe nivelizimin e pagave në admini-stratë, ku ai që ka më shumë ngarkesë dhe obligime do tëpaguhej më shumë dhe anasjelltas.

Evropa zdaj, ose Evropa sot

EDITORIAL|||| |||||||||||||||||||

Fisnik PASHOLLI

Bjeshkët e Namuna të KosovësBjeshkët e Namuna të Kosovës janë zonamalore më e madhe dhe më e lartë e Kosovës, nëpjesën perëndimore të saj, kufi me Shqipërinëdhe Malin e Zi, vazhdim i drejtpërdrejtëorografik i Bjeshkëve të Namuna që shtrihenbrenda territorit të Shqipërisë. Rrjedhja esipërme e Bistricës së Pejës i ndan Bjeshkët eNamuna të Kosovës në pjesën jugore dheveriore. Në pjesën jugore gjenden majat më të

larta, si maja e Ropës, Marjashi, Gjeravica, majamë e lartë e Kosovës (2656 m). Kanë gjithashtureliev të ashpër, të thepisur, me kreshta tëngushta e forma të shumta. Pjesën veriore të Bjeshkëve të Namuna tëKosovës e përbëjnë malet Hajlla, Zhlebi, Mokraetj. Bjeshkët e Namuna kanë pasuri të mëdhaujore dhe janë një nga zonat më të pasura tëBallkanit me bimësi.

3AKTUALEKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Uashington, 29 nëntor - Sekretariamerikan i shtetit, Rex Tillerson upërpoq të sigurojë edhe një herëEvropën se Shtetet e Bashkuarambeten plotësisht të përkushtua-ra ndaj sigurisë ne kontinentin evjetër, veçanërisht në sprapsjen ekërcënimeve që vijnë nga Rusia.Tillerson, i cili javën e ardhshmedo të vizitoje disa kryeqytete evro-piane, tha se SHBA do të ishte epara që do t’i përgjigjej çdo sulmindaj një aleati evropian, sipasklauzolës 5 të NATO-s që para-shikon mbrojtjen e ndërsjellët. Ko-mentet e bëra gjatë një fjalimi nëQendrën Wilson në Uashington,synonin të shuanin shqetësimet seadministrata “Trump” po tërhiqetnga aleanca me kërkesat që vendetanëtare evropiane të shpenzojnëmë shumë për mbrojtjen. Edhe

pse kujtoi se vendet evropianeduhet te marrin më shumëpërgjegjësi për sfidat e tyre të sigu-risë, ai pranoi se shumë vende ikanë rritur shpenzimet. Mes shte-teve që kanë përmbushur angazhi-min financiar përmendi edhe Sh-qipërinë. Kreu i diplomacisëamerikane ju drejtua në veçantishteteve të Ballkanit Perëndimor.

“Vendeve ballkanike ne u themibraktisini armiqësitë e vjetra, nëmënyrë që paqja të bëhet e përher-shme. Ju keni shansin të drejtoninjë kurs të ri të historisë. Diferencatetnike midis vendeve nuk duhet tëshndërrohen më në fronte konflik-tesh. Shtetet e Bashkuara dhe botadëshirojnë të shohin një brez të riserbësh, kroatësh, shqiptarësh, bo-

shnjakësh, kosovarësh dhe të tjerë,që të falin atë që ka ndodhur në tëshkuarën, edhe në se nuk mund taharrojnë atë kurrë”, tha Tillerson.Tillerson përdori një gjuhë tëashpër ndaj Moskës, duke kritikuarveçanërisht ndërhyrjet e saj ush-tarake në Gjeorgji dhe Ukrainë sidhe përzierjen në zgjedhjet dhepolitikat evropiane.

Shkup, 29 nëntor - Kryetar i Qytetittë Shkupit, Petre Shilegov ështëzgjedhur sot kryetar i Këshillit ad-ministrativ të Bashkësisë së njësi-teve të vetëqeverisjes lokale(BNJVL), ndërsa si zëvendës të tijjanë zgjedhur kryetari i Çairit, Visar

Ganiu dhe kryetari i Kavadarit,Mitko Jançev në mungesë të tij. Nëseancën e djeshme konstitutive tëAsamblesë së përgjithshme janëzgjedhur edhe të gjitha trupat eBNJVL-së. Në seancën nuk morënpjesë kryetarët nga radhët e

VMRO-DPMNE-së opozitare. Shi-legov pas zgjedhjes për gazetarëttheksoi se këtë funksion e përje-ton si një përgjegjësi më tepër,ndërsa prioritet do të jetë vazhdi-mi i procesit të decentralizimit, qëështë, siç tha edhe angazhim i Qe-

verisë, si dhe përmirësim i financi-mit të komunave me qëllim që atatë marrin pavarësi sa më të madheekonomike dhe financiare. Ai para-lajmëroi se si kryetar i BNJVL-sëaktivitetet e tij do t'i orientojë edhedrejt lobimit si në Maqedoni, ash-tu edhe para partnerëve të huajme qëllim që ta përmirësojnëpunën e Bashkësisë. Duke upërgjigjur në pyetjen e gazetarëve,Shilegov tha se politika e diskrimi-nimit ndaj njësiteve të pushtetitlokal veçmë ndërpritet. Edhe VisarGaniu, kryetar i Çairit dhe nënkrye-tar i BNJVL-së, konfirmoi se kon-cepti i bashkësisë do të jetë i bara-bartë për të gjitha komunat që tëkenë trajtim të njëjtë dhe të gjithavendimet që do të merren nëmënyrë të barabartë të vlejnë përtë gjitha komunat.

BE e gatshme përanëtarësimine Ballkanit në bllokBruksel, 29 nëntor - BashkimiEvropian është gjithnjë e më igatshëm për të marrë në konsi-deratë anëtarësimin e shtetevetë Ballkanit Perëndimor në bl-lok, tha komisionari për zgje-rim i BE-së, Johannes Hahn. Si-pas tij, anëtarësimi i tyre në BEdo të siguronte paqe në rajon,ndërsa do të pasuronte edhevetë BE-në. “Ka më shumë gati-shmëri brenda shteteve anëta-re për të adresuar zgjerimin”,tha Hahn për të përditshmenaustriake, Wiener Zeitung,transmeton Reuters. Shqipëria,Maqedonia, Mali i Zi dhe Ser-bia janë zyrtarisht kandidatepër anëtarësim në BE, ndërsaKosova dhe Bosnja po kërkojnëtë njëjtin status. BE-ja e shehrajonin të rëndësishëm për çë-shtjet si kontrollimi i migrimitdhe luftimi i kërcënimeve të si-gurisë. “Vendet anëtare e kanëkuptuar se paqja mund të ar-rihet në Ballkan dhe se perspek-tiva e anëtarësimit në BE ështëjetike për të”, tha Hahn.

Pendarovski,koordinatori i ri nacionalpër NATO-nShkup, 29 nëntor - Stevo Penda-rovski është emëruar koordina-tor nacional për përgatitje tëMaqedonisë për anëtarësim nëNATO, informoi zëdhënësi i Qe-verisë, Mile Boshnjakovski. Ven-dimi për emërimin e deputetittë LSDM-së dhe ish-kandidatpresidencial, Pendarovski përkoordinator nacional të NATO-sështë marrë në seancën e djesh-me qeveritare. Pendarovski dota ndërmarrë funksionin pasi qëvendimi do të shpallet në Ga-zetën zyrtare. Deri atëherë mbe-tet deputet në Kuvend, ku ështëedhe zëvendës-anëtar i Komi-sionit parlamentar për mbikë-qyrje mbi punën e Drejtorisëpër siguri dhe kundërzbulimdhe të Agjencisë për zbulim.Maqedonia kishte koordinatornacional për NATO-n në pe-riudhën nga vitin 2006 deri nëvitin 2009, kur në atë funksionishte emëruar ministri i Punëvetë Jashtme, Nikolla Dimitrov.Funksioni mbeti i zbrazët dheishte në pezullim pas mossukse-sit të Maqedonisë që të marrëftesë për anëtarësim në sami-tin në Bukuresht në vitin 2008.

TILLERSON THIRRJE BALLKANIT

Braktisniarmiqësitë

e vjetra

Hojt Ji, ambasador i ri i SHBA-ve në Maqedoni

Hojt Ji do të zëvendësojë ambasadorinaktual Xhes Bejli, i cili ishte emëruar nëdhjetor të vitit 2014. Për ndryshe, Ji ështëdiplomat me karrierë dhje për momentinpo kryen funksion in e zëvendës asistentittë Sekretarit për Evropë dhe çështjeevropiane në administratën amerikane nëUashington. Ai është përgjegjës për marrëdhënietmes SHBA-ve dhe vendeve të Evropës Qendrore dhe

Juglindore. Para se të emërohet në këtëpozitë, JI paraprakisht ka punuar sizëvendës shef i misionit të Ambasadësamerikane në Zagreb të Kroacisë gjatëperiudhës 2010 deri në vitin 2013. Gjatë

mandatit të tij në Kroaci deri te epilogu irastit gjyqësor kundër ish kryeministrit kroat,

Ivo Sanader, i cili u dënua me katër vjet e gjysmëburg për pranim të ryshfetit.

Shilegov kryetar i BNJVL-së, bojkoton VMRO///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

“Vendeve ballkanike ne u themi braktisini armiqësitë e vjetra, në mënyrë që paqja të bëhet epërhershme. Ju keni shansin të drejtoni një kurs të ri të historisë. Diferencat etnike midisvendeve nuk duhet të shndërrohen më në fronte konfliktesh", tha Tillerson

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

4 AKTUALEKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Fatos RUSHITI

Shkup, 29 nëntor - Pas arrestimevetë 30 pjesëmarrësve në ngjarjet edhunshme të 17 prillit, mes tyredhe gjashtë deputet të VMRO-së,nga Qeveria e Maqedonisë kanëreaguar të mërkurën, duke vlerë-suar se institucionet shtetëroreduhet ta zbardhin rastin në fjalë,me qëllim që asnjëherë të mos për-sëriten më ngjarje të tilla në Parla-ment. "Vlerësojmë se institucionetkanë për detyrë ta zbardhin rastinpër shkak të nevojës për drejtësidhe sundimin e së drejtës në Repu-blikën e Maqedonisë dhe mëasnjëherë mos të përsëritet një gjëe tillë", tha zëdhënësi i Qeverisë,Boshnjakovski, duke iu përgjigjurpyetjeve të gazetarëve.

Në lidhje me takimin te presi-denti Ivanov,që patën kryeministriZoran Zaev dhe kryetari i VMRO-DPMNE-së Nikolla Gruevski,zëdhënësi i Qeverisë theksoi sebëhet fjalë për një dukuri të rre-gullt në suaza të disa proceseve de-mokratike. "Ftesa erdhi nga presi-denti Ivanov dhe kryeministri Zaevishte i pranishëm në atë takim. Atyu diskutuan për të gjitha çështjet ehapura dhe ngjarjet që ndodhënkëto ditë", tha Boshnjakovski gjatënjë takimi me gazetar. Ndërkaq,kryeministri Zoran Zaev, lidhur mearrestimet që bëri prokuroria pu-blike nuk deshi të komentojë përveprime të organeve gjyqësore, portha se pret të respektohet kushte-tuta dhe ligjet në fuqi.

“Pres që të respektohen kushte-tuta dhe ligjet. Të ketë kujdes përçdo gjë që i respektojnë normat ju-ridike në vendin tonë dhe asgjë mëpak ose më shumë”, deklaroi Zaev.Ai tregoi se për çfarë kanë biseduarme Presidentin Ivanov, duke thënëmes tjerash se me partitë politike

duhet të ketë dialog, siç tha Zaevpër të gjetur zgjidhje politike.”Mbrëmë patëm takim me kryeta-rin Gorgje Ivanov dhe biseduampër normalizimin e proceseve poli-tike në vend. Qëllimi i takimit ish-te normalizimi i proceseve politikenë shtet, për atë se çka shkaktonreagim te qytetarët, sepse kishteaktivitete të udhëhequra ngaProkuroria Publike dhe nga gjyka-tat në lidhje me ngjarjete 27 prillit. Nuk do dojat’i komentoj vendimetgjyqësore ose ngjashëmjam i përkushtuar nëaspektin politik dhe përshkak të asaj që jam po-litikan, besoj se në Ma-qedoni gjithsesi seduhet të ketë sundim tësë drejtës, por njëkohë-sisht duhet të jemi tëkujdesshëm për shkaktë perspektivave të shte-tit. Maqedonia është edrejtuar kah procesetserioze, na presin refor-ma serioze dhe besoj senë atë frymë absolutishtpërmes bisedave mesubjektet politike të gjejmëzgjidhje”, tha Zaev. Ai shtoi se tekryetari i shtetit është biseduaredhe për normalizimin e ngjarjevepolitike. “Veçanërisht u theksua ne-voja e opozitës që të kyçet në pro-ceset të cilat vinë dhe gjithsesi se eshprehin pakënaqësinë e tyre, përshkak të rasteve që kanë impliki-me të përcaktuara ligjore, të sh-prehur përmes lëndëve që zhvil-lohen nga ana e organevegjyqësore”, theksoi Zoran Zaev,duke shtuar se takimet dhe bisedatme presidentin dhe opozitën do tëvazhdojnë edhe në të ardhmen.Nga na tjetër, lideri i VMRO –së,Nikolla Gruevski, në një pronon-

cim për media, tha se në takiminme presidentin Gjorge Ivanov kanëbiseduar për atë që duhet që tëqetësohen të dyja palët. Gruevskishtoi se edhe presidentit Ivanov kabërë me dije qëndrimin e tij, qëështë kundër këtyre arrestimevedhe gjithashtu tha se të njëjtën qëe ka deklaruar në konferencë, e kathënë edhe para Ivanovit. Lidhurmë zërat se pas arrestimeve të ba-

shkëpunëtorëve tëngushtë të tij, depu-tetët e VMRO-së mundta braktisin Parlamen-tin, Nikolla Gruevskitha se ende nuk ka njëvendim partiak.

Ndryshe gjashtëdeputetëve të VMRO-së, Kërste Mukovski,Sasho Vasilevski, JohanTarçullovski, Lupço Di-movski, Zhaklina Pe-shevska dhe Luben Ar-naudov Gjykatapenale i në Shkup ikërkoi nga Parlamen-tit që t’u merret imu-

niteti. Të mërkurën, Ko-misioni për çështje të

mandateve dhe imunitetit ështëpritur të mblidhet pas dite, kjo përshkak se kryeparlamentari TalatXhaferi është dashur të mbërrijënë vend në mesditë pas vizitës zyr-tarë në Suedi. Sipas asaj që kathënë kryetari i komisionit, StefanBogovesvki, se pas kërkesë për tëthirrur mbledhje nga kryeparla-mentari i duhet më së paku një orëqë të njoftohen anëtarët e Komi-sionit. Sipas Rregullores së Parla-mentit, Komisioni sjell vendim meshumicë votash, por vendimin finalpër marrjen e imunitetit e sjell Par-lamenti, që në afat prej 3 deri 8ditë, duhet ta miratojë ose ta refu-zojë raportin e komisionit, gjë për

të cilën nevojiten votat e 61 depu-tetëve. Mes deputetëve që duhettë vendosin për heqjen imunitetit,janë dhe dy deputetët e arrestuarKërste Mukovski dhe Johan Tarçul-lovski, të cilët duhet të votojnë përveten e tyre. Nga VMRO nuk patiqëndrime nëse do të marrin pjesënë mbledhje në këtë komision, kushumicën e kana dy partitë, LSDMdhe BDI. Përveç kryetarit që vjennga radhët e LSDM-së, Stefan Bo-goevski, edhe zëvendëskryetariështë nga kjo parti, Petar Atana-sov, ndërsa anëtar tjerë janë Alek-sandër Kiracovski, Sasho Kostovnga LSDM, Mirosllav Jovanoviq(partia serbe) Agim Shaqiri ngaBDI, Trajko Veljanovski, JohanTarçullovski, Kërste Mukovski dheBoris Zmejkovski nga VMRO. Përarrestimet e protagonistëve krye-sorë të ngjarjeve të 17 prillit, tëmërkurën reaguan nga Ambasa-da amerikane në Shkup, e cila bënthirrje për transparencë më tëmadhe dhe ndjekje të procedura-ve dhe ndriçim Të ngjarjeve të 27prillit në Kuvendin e Maqedonisë,raporton Meta.mk.

“I ndjekim lajmet për arresti-met. I bëjmë thirrje policisë dheprokurorisë të vazhdojnë mezgjidhjen e rasteve me transpa-rencë absolute dhe me respektimtë proceseve juridike. Edhe psekryerësit e sulmeve të 27 prillitduhet të përballen me përgjegjësipër veprat e kryera, përsëri të gjithëpersonat kanë të drejtën e prezu-mimit të pafajësisë”, deklarojnë përagjencinë lajmeve “Meta” nga Am-basada e ShBA-së në Maqedoni,duke u përgjigjur në pyetjen gaze-tareske se si i komentojnë arresti-met e djeshme të 36 personave, nëmesin e të cilëve edhe deputetë,për dhunën në Kuvendin e Maqe-donisë”.

Policia kabastisur edheshtëpinë eTrajkoVeljanovskit Sipas burimeve të gazetës Kohanga Prokuroria publike themelo-re, gjatë aksionit të djeshëm po-licor për rastin e ngjarjeve të 27prillit në Kuvendin e Maqedoni-së, policia ka bastisur edhe shtë-pinë e ish kryetarit të Kuvendit tëMaqedonisë, Trajko Veljanovski,aktualisht deputet i VMRO-DPMNE-së. Nga ajo që ka arriturtë kuptojë gazeta Koha, gjatë ak-sionit policor, atij i është marrëtelefoni celular. Ndryshe, dukevepruar sipas propozimit tëPTHP-së për përndjekjen e kri-mit të organizuar dhe korrupsio-nit për përcaktimin e masës pa-raburgim, para gjykatësit tëprocedurës paraprake pranëGjykatës Themelore Shkup 1 -Shkup gjatë ditës së djeshmejanë nxjerrë 24 persona, për tëcilët pas deklarimit të tyre lidhurme propozimin e Prokurorisë,janë marrë vendime me të cilatpersonat M.Ç., O.P., I.D., M.P.,O.R., G.A., V.T., D.L., I.C., B.I., J.Ç.,I.S. dhe V.M. gjykatësi i proce-durës paraprake e pranoi propo-zimin dhe u caktoi masë para-burgimi në kohëzgjatje prej 30ditësh. Personave S.M., G.GJ.,M.P., E.D.B., B.D., V.J., Gjykata ucaktoi masë arresti shtëpiak.

Arrestimet,Ivanovi i bënbashkëGruevskin dhe ZaevinShkup, 29 nëntor - Me ftesë të pre-sidentit të Republikës së Maqe-donisë, Gjorgje Ivanov, mbrëmënë Kabinetin e tij u mbajt njëtakim ku të pranishëm ishinkryeministri Zoran Zaev dhe li-deri i VMRO-DPMNE, NikollaGruevski. Temë e bisedimeve ishin ngjarjetaktuale. Është biseduar përzgjidhje të mundshme për daljenga gjendja aktuale e tensionuarnë vend e që paraqet shqetësimpër qytetarët. Qëllimi i takimitishte që të nxitet qetësia dhenormalizimi i proceseve politikenë Republikën e Maqedonisë.

//////////////////////////////////////////////////////////

NË PRITJE TË HEQJES SË IMUNITETIT TË DEPUTETËVE TË VMRO-së

Për Qeverinë,

Gjashtë deputetëve të VMRO-së Kërste Mukovski, Sasho Vasilevski, Johan Tarçullovski, Lupço Dimovski,Zhaklina Peshevska dhe Luben Arnaudov me kërkesë të Gjykatës penale I në Shkup, Parlamenti duhet tëvendosë për heqjen e imuniteti të deputetit. Të mërkurën pasdite komisioni për çështje të rregullores mandatitdhe imunitetit, është dashur të vendosë për këtë çështje. Shumicën në këtë komision e ka LSDM dhe BDI.

Mes deputetëveqë duhet tëvendosin përheqjenimunitetit, janëdhe dy deputetëte arrestuarKërste Mukovskidhe JohanTarçullovski, tëcilët duhet tëvotojnë përveten e tyre

Koha

Për Qeverinë, 27 prilli të zbardhet deri në fund

5AKTUALEKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Omer XHAFERI

Shkup, 29 nëntor - Shtatë muaj pasngjarjeve të dhunshëm qëndodhën në Parlamentin e Maqe-donisë, Gjykata Penale e Shkupit,me propozim paraprak të Prokuro-risë për krim të organizuar, 13 perso-nave u ka shqiptuar masën e para-burgimit 30 ditor. Nga ana tjetër, 6të tjerëve, të arrestuar mëngjesin28 nëntorit, kjo Gjykata u ka cak-tuar masën arrest shtëpiak. Treudhëheqësve të protestave “Për Ma-qedoninë e bashkuar”, gjykatësjanë procedurë paraprake Vesna Di-mishkovska, u ka caktuar masën eparaburgimit, respektivisht dy or-ganizatorëve Bogdan Ilievskit (Bet-men) dhe tenorit Igor Durllovski, uka shqiptuar paraburgim 30 ditorpër në burgun e Shutkës. Ndërsa,organizatorit të tretë Boris Damov-ski, gjykata i ka caktuar vetëm arre-st shtëpiak. Aktakuzën e ngritur ngaProkuroria Publike, për ngjarjet e27 prilli, e përbënë një listë prej 36 tëakuzuarve, në mesin e të cilëvemund të shihen profile të ndryshmetë të dyshuarve për veprën penale“terrorizëm”. Gjykata Penale e Shku-pit, mes tjerash, gjatë ditës sëmartë, paraburgim 30 ditor i ka cak-tuar edhe ish drejtorit të Byrosë përSiguri Publike, Mitko Çavkov, në-punësve të policisë, Munir Pepiqdhe Oliver Radulov, kryetari të Sho-qatës “Qoseto”, Goran Angellov dhedisa të akuzuarve tjerë, të cilët krye-sisht atë kohë kanë qenë të an-gazhuar në struktura e policisë dheatyre për sigurimin e Parlamentit.Aksionit policor të realizuar me 28

nëntor nuk i kanë shpëtuar edhenjë pjesë e deputetëve, gjegjësishtarrest shtëpiak GJPSH-ja të martëni ka caktuar deputetes Zhaklina Pe-shevska. Në kumtesën për medianga Prokuroria publike përndjekjen e krimit të organizuar dhekorrupsionit, kanë theksuar janëgjithsej 36 persona me akuzë përveprën penale “terrorizëm”. Vendimipër ngritjen e kësaj aktakuze, ngakjo prokurori kanë thënë se ështërealizuar pas përfundimit të proce-durave para-hetimore dhe atyre he-timore. Kodi Penal i Maqedonisë,për aktakuzën e ngritur nga Proku-roria në fjalë, ka paraparë që dëni-met minimale të jene deri në 10 viteheqje lirie. Burime brenda GJPSH-së, thonë se marrja në pyetje ështërealizuar me 24 të akuzuar, me çkandaj 12 të akuzuarve të tjerë, orga-net e rendit janë vënë në kërkim.Meqë në këtë lëndë të iniciuar ngaProkuroria si të akuzuar ngarkohenedhe gjashtë deputetë, Komisionipër emërimin dhe verifikimin emandatave, në periudhën në vazh-dim, duhet të konstatojë heqjen eimuniteti të deputetëve Johan

Tarçullovski, Kërste Mukovski,Zhaklina Peshevska, Luben Arnau-dov, Sasho Vasilevski dhe Lupço Di-movski. Me rregulloren e Parlamen-tit, imuniteti i deputetëve vlenvetëm nëse vepra penale e kryernga ndonjë deputet nuk i kalon dë-nimin prej pesë viteve heqje lirie.Në këtë rast, vepra penale “terro-rizëm”, parasheh që dënimi më iulët nuk mund të jetë nën dhjetëvite burg. Ekspertët e lëmit penaledhe ato të sigurisë, duke e komen-tuar këtë aksion policor, kanë thënëse Gjykata, pas fillimit të procesitgjyqësor, duhet të vërtetojëpërgjegjësinë individuale të çdo tëakuzuari. Kësisoj, organizatorët eprotestave duhet të përgjigjen përturmën e cila është futur në Parla-ment dhe e cila në masë të madhee rrezikoi jetën e deputetëve, nëradhë të parë të deputetit ZijadinSela dhe deputetëve tjerë. Pastaj,ish krerët e lartë të policisë duhetsqarojnë se pse nuk kanë ndër-marrë veprime konkrete përshpërndarje ne turmës dhe lejimine tyre që në mënyrë shumë të thje-shtë të futen në institucionin më të

lartë të shtetit, Parlamentin.Njëkohësisht, nëse paraprakishtndonjëri prej të akuzuarve nuk ven-dos që ta pranojë fajin, Prokuroriaduhet të zbulojë se kush kanë qenëurdhëruesit e këtij skenari tëpërgjakshëm, me tendenca për tëlikuiduar. Shumë profesorë univer-sitar dhe avokatë, gjatë komenti-mit të aktakuzës për 36 të akuzuar,kanë shtuar se nga përgjegjësia pe-nale nuk duhet të shpëtojnë asprokurorët publike, të cilët pasngjarjeve të 27 prillit, vendosën qëkëtë rast ta hetojnë si vepër penale“pjesëmarrje në turmë”.

Ndryshe, gjatë muajve të kaluarMinistria e Punëve të Brendshme,realizoi një sërë aksionesh policore,të cilat lidhen me ngjarjet e 27 pril-lit, respektivisht këto bastisje tëkryera nga policia e shtetit, enkaskishin të bëjnë me sulmuesit e de-puteti Ziadin Sela. Numri i të aku-zuarve për sulmin ndaj ZijadinSelës shkon deri në 12 persona, përtë cilët Gjykata Penale e Shkupit,ende nuk ka caktuar datë se kur dotë fillon procesi gjyqësor kundërtyre.

Shkup, 29 nëntor - Qeveria e Maqe-donisë, në seancën e fundit shqyrtoidhe miratoi Ligjin për amnisti si tek-st propozim i dalë pas debatit pu-blik. Lidhur me këtë, Qeveria an-gazhoi Ministrinë e Drejtësisë që tëpërpilojë Projekt ligjin dhe i njëjti t’idorëzohet Parlamentit të Maqedo-nisë për miratim. Sipas zëdhënësittë Qeverisë, Mile Boshnjakovski, Qe-veria vetëm se ka miratuar Propo-zim ligjin me të gjitha vërejtjet dhepropozimet e dala nga debati para-prak publik dhe hapi ardhshëmështë i Ministrisë së Drejtësisë tëpërpilojë tekstin final të Ligjit për

amnisti dhe të njëjtin ta lëshojë nëprocedurë të rregullt në Parlament.Pasi ligji të futet në Parlament, sëri-sh do të ketë debat në komisionetparlamentare. “Ligji do të sillet sipas procedurës sërregullt në Parlament dhe dispozi-tat e këtij Propozim ligji parashohinqë amnistia do të vlejë për të gjithaata persona, veprat e të cilëve janëkryer deri më 20 shtator të vitit 2017dhe të njëjtit janë duke vuajtur dë-nimin”, tha Boshnjakovski në takimme përfaqësuesit e mediave. Kësh-tu, siç parasheh Propozim ligji përamnisti, Boshnjakovski theksoi se

nuk mund të amnistohen ata per-sona që vuajnë dënim më burg tëpërjetshëm si dhe të burgosurit qëkanë kryer vepër penale vrasje meparamendim, të burgosurit që kanëkryer veprën penale pengim të pro-cesit zgjedhor si dhe persona qëkanë kryer vepër penale kundër sh-tetit dhe rendit publik. “Me këtë ligjsaktë përcaktohet se cilët personado të mund të amnistohen. Pra, tëgjithë ata persona të cilët janë dë-nuar për vepër penale, të cilët derinë hyrjen në fuqi të këtij ligji kanëfilluar me vuajtjen e dënimit, do t’ipërfshijë ky ligj”, tha Boshnjakov-

ski. Në pyetjen se më këtë ligj a dotë mund të amnistohen 36 perso-nat, të cilët akuzohen si organiza-torë apo pjesëmarrës në ngjarjen27 prillit, Boshnjakovski tha se Pro-pozim ligji është i qartë: do të mundtë amnistohet të gjithë ata personaqë tani më vuajnë dënimin për ve-pra të penale të kryera deri më 20shtator të këtij viti. Statistikat përmomentin tregojnë se me këtë ligj,të drejtë për amnisti kanë rreth 670persona që janë të dënuar me burgprej 6 muajve dhe rreth 3097 perso-nave do t’ju zvogëlohet dënimi për30 për qind. (Z.V)

BASHKËVEPRUESIT IA KTHEJNËSHPINËN NIKOLLAGRUEVSKIT

Një nga një“shuplakat”zbërthehenShkup, 29 nëntor-Të akuzuarit përrastin “Shuplakat”, një nga njëjanë duke e pranuar fajin dheakuzat e ngritura nga ProkuroriaSpeciale Publike. Në seancën gjy-qësore, e cila u zhvillua ditën emërkurë, i akuzuari i pestë përsulmin në Komunën Qendër, nëqershor të vitit 2013, Jordan Ri-stevska, kërkoi falje nga Trupigjykues, me çka tha se ndihet faj-tor për veprimet, të cilat i ka kryerdhe se është penduar për atoakte. Ky vendim i të akuzuarit Ri-stevski, palën mbrojtëse të krye-suara nga avokati Boro Tasevski,siç duket e befasoi, me çka ky ifundit i tha gjykatëses TatjanaMihajllovska, se tutje nuk do tapërfaqëson të akuzuarin. Proku-roria special, Fatime Fetai, duk-shëm e befasuar, kërkoi ngaGjykata, që lënda për të akuzua-rin Ristevksi, të ndahet dhe ndajtij të zhvillohet proces i posaçëmgjyqësor. Pranimi i fajit edhe nganjë i akuzuar në procesin gjyqë-sor për dhunën në KomunënQendër, rezultoi pasi që javën ekaluar, në një procedurë të ngja-shëm, ish kryetari i degës sëVMRO-DPMNE-së në Qendër, To-misllav Llazarov, tha se ndihet faj-tor për shkeljet e bëra në qershortë vitit 2013. Pendimi për veprënpenale, nga PSP-ja e vlerësuan sirrethanë lehtësuese, respektivi-sht javën e kaluar Gjykata Penalee Shkupit, ish këshilltarit Tomisl-lav Llazarov, i shqiptoi dëniminme kushte prej gjashtë muajburg, nëse brenda dy viteve tëardhshme nuk kryen ndonjëvepër tjetër penale. Ndryshe, tëmërkurën, procedimi i rastitkundër ish kryeministrit NikollaGruevski dhe ish ministrit të Tran-sportit dhe Lidhjeve, Mile Ja-nakievski, u prolongua për datë 7dhjetor, me arsyetim se avokati injë pjese të të akuzuarve, DonçoNakov, me njoftim paraprak e ki-shte paralajmëruar mungesën etij. Përfaqësuesit e PSP-së, mekëtë rast thanë se kërkesa e tëakuzuarve që kjo seancë të pro-longohet është e mbështetur nëdispozita e Ligjit për procedurëpenale. Mirëpo, prokurorja spe-ciale Fatime Fetai, tha se kjo ështëhera e fundit që ata të pajtohenpër anulimin e seancave, përshkak se, siç tha ajo, të gjithaseancat që prite të mbahet në tëardhmen pala mbrojtëse i ka tëditur. Shpallja e vendimit për tëakuzuarin Jordan Ristevski,Gjykata ka thënë se do kumtoigjatë ditës se enjte. (O.XH.)

GATI LIGJI I RI PËR AMNISTI

Nuk amnistohen të akuzuarit e 27 prillit

DHUNA E USHTRUAR NË PARLAMENT DREJTË ZBARDHJES

Organizatorët e 27 prillitnë paraburgim 30 ditor

Shumë profesorëuniversitar dhe avokatë,gjatë komentimit tëaktakuzës për 36 tëakuzuar, kanë shtuar senga përgjegjësia penalenuk duhet të shpëtojnëas prokurorët publike,të cilët pas ngjarjeve të27 prillit vendosën qëkëtë rast ta hetojnë sivepër penale,“pjesëmarrje në turmë”

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha

Shkup, 29 nëntor - Në periudhën eardhshme është planifikuar ndërti-mi i 467 banesave sociale nëShkup, Pehçevë, Sveti Nikollë, Vi-nicë dhe Probishtip, deklaroi tëmërkurën ministri i Transportitdhe Lidhjeve, Goran Sugareski. Në

Shkup është parashikuar ndërti-mi i 312 banesave sociale, nga 34 në

Pehçevë dhe Sveti Nikollë, 39në Vinicë dhe 48 në Pro-bishtip. Pas takimit medrejtorin e SHA përEkonomizim meHapësirë Banesoredhe Afariste HristianTrajkovski, ministritha se Qeveria fuqi-misht është epërkushtuar nëzgjidhjen e çështjessë banimit të kate-

gorive më të ndjeshme të qytetarë-ve dhe për shkak të kësaj në taki-min e ardhshëm do të intensi-fikohen aktivitetet. Banesat përkategoritë e ndjeshme sociale janëme madhësi prej 35 deri në 45 me-tra katrorë. "Bëhet fjalë për banesatë vogla të cilat do të mund të sh-frytëzohen me çmim prej 15 de-narëve për metër katrorë. Në vijimështë harmonizimi i aktiviteteveme ministritë e Transportit dheLidhjeve dhe të Punës dhe PolitikësSociale", deklaroi Trajkovski. Me mi-nistrin e Punës dhe Politikës Socia-le, siç tha, po bisedohet që të gjin-det zgjidhje si të rregullohet nëmënyrë më të thjeshtë pagesa ekompensimit. Veçmë kanë përfun-duar ndërtesat me 43 banesa so-ciale në Koçanë dhe me 10 banesanë Makedonski Brod, ndërsa sipas

Sugareskit, deri në fund të vitit aponë fillim të vitit të ardhshëm do tëshpallet thirrje për shpërndarjen etyre. Në vijim është ndërtimi edhei dy ndërtesave në Gostivar me 70banesa dhe në Strumicë me 41 ba-nesa, të cilat pritet të jen gati vitine ardhshëm. "Procedura gjatëshpërndarjes së banesave do të jetëtransparente", tha Sugareski. Akti-vitetet e paralajmëruara janë pjesëe projektit me të cilin deri në vitin2020 duhet të ndërtohen 33 ndër-tesa me 1.741 banesa për katego-ritë e ndjeshme sociale. Deri mëtani janë ndërtuar 16 ndërtesa me731 banesa. Projekti zbatohet mebankën për Zhvillim pranë Këshil-lit të Evropës, me buxhet prej50.700.000 euro, prej të cilave 50për qind janë siguruar nga Buxhe-ti i RM-së.

6

Aida XHONI

Shkup, 29 nëntor - Organizata Botërore e Shën-detësisë (OBSH), alarmon për epidemi tëHIV-it në Evropë. Në një raport të përbashkëttë Organizatës Botërore të Shëndetësisë dheQendrës Evropiane për Parandalimin dheKontrollimin e Sëmundjeve, thuhet se160,000 njerëz janë prekur me virusin qëshkakton AIDS-in, vitin e kaluar. Të diagnosti-fikuarit janë regjistruar në 53 vende dhe rreth80 për qind e tyre ndodhen në Evropën lindo-re.

Sa i përket Maqedonisë, vitin e kaluar janëzbuluar 33 raste të reja (që të gjithë meshkuj),ndërsa dy nga ato kanë vdekur. Statistikat eInstitutit për Shëndet Publik, thonë se në gja-shtë mujorin e parë të këtij viti në Maqedonijanë regjistruar edhe 22 raste të reja, bëhetfjalë për banorë nga Shkupi, Tetova, Gostiva-ri, Prilepi dhe Vallandova. Asociacion përedukim shëndetësor dhe hulumtim – HERA,fton gjithë qytetarët të cilët nuk e dinëgjendjen e tyre të bëjnë HIV test në qendratmë të afërta për testim, i cili është falas, vull-netar dhe i besueshëm, ndërsa rezultatet dot’i marrin për më pak se 30 minuta dhe janëtë garantuara.

“Në periudhën prej vitit 1987 derinë vitin 2017, nga numri i përgjithshëmi rasteve të regjistruara me infeksionin HIVështë 338, derisa numri i personave të vdekurqë si shkak kanë pasur lidhshmërinë meSIDË-n, është 83. Pjesa më e madhe e infek-timeve ka ndodhur nëpërmjet marrëdhënie-ve të pambrojtura seksuale. Në këtë moment,në Shtëpinë e shëndetit publik në KlinikënUniversitare për sëmundje infektive dhegjendje febrile me terapi antiretrovirusalemjekohen 190 pacientë”, tha për gazetënKOHA, Elizabeta Bozhinoska, koordinatorenga Asociacioni HERA.

Sipas Bozhinovskës, Republika e Maqedo-nisë obligohet t’i jep fund epidemisë HIV, siproblem shëndetësor publik deri në vitin2030. |Gjithashtu obligohet që me dekla-ratën politike për HIV dhe Sidë të dhënë nëKuvendin e përgjithshëm të Kombeve të Ba-shkuara që deri në vitin 2020 të arrijë qëllimin90-90-90, përkatësisht 90% nga përqindja epacientëve që jetojnë me HIV ta dinë statusine tyre, 90% të vendosen në terapi antiretrovi-rusale dhe 90% nga ata që marrin terapi tëkenë kontrollim të suksesshëm të infektimit.

Dita botërore kundër AIDS është një ditëqë kujtohet çdo 1 dhjetor që prej vitit 1988, që

ditën kur ministrat e shëndetësisë nga egjithë bota, u mblodhën për të diskutuar mbiAIDS-n, kur u fol shumë lidhur me tole-rancën, shkëmbimin e hapur të informacionitdhe përvojën në luftën kundër tij. Nga Sida vi-tin e kaluar, në botë humbën jetën një milionpersona, që është dyfish më pak se në viti2005, ku kjo sëmundje mori jetën e pothuaj-se dy milionë vetëve, njoftoi KB-ja.

Në vitin 2016, 19,5 milionë persona kanëpasur qasje në mjekim nga gjithsej 36,7 mi-lionë persona që jetojnë me virusin HIV. Ngaparaqitja e epidemisë, në vitet tetëdhjetë tëshekullit të kaluar, me virusin HIV janë in-fektuar gjithsej 76,1 milionë persona. Qëatëherë rreth 35 milionë persona kanë vdekurnga kjo sëmundje.

EDHE NJË PROJEKT QË ANASHKALON SHQIPTARËT

Do të ndërtohen 467 banesa sociale, asnjë në Pollog

1 DHJETORI - DITA NDËRKOMBËTARE E SIDËS

Në periudhën prej vitit 1987 deri në vitin 2017, nga numri ipërgjithshëm i rasteve të regjistruara me infeksionin HIVështë 338, derisa numri i personave të vdekur që si shkakkanë pasur lidhshmërinë me SIDË-n, është 83

Për tre dekada 338 të prekur mevirusin HIV

Nga paraqitja eepidemisë, në vitet

tetëdhjetë të shekullit tëkaluar, me virusin HIV janëinfektuar gjithsej 76,1 milionëpersona. Që atëherë rreth 35

milionë persona kanë vdekur ngakjo sëmundje

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha, e enjte 30 nëntor, 2017

AKTUALE

Kallëzime penalepër sulmuesit me vetura Sektori për Punë të Brendshme në Te-tovë ka ngritur kallëzim penal, ndajpersonit me iniciale M.H., 28 vjeçarënga Shkupi dhe A.F., 31 vjeçar nga fsha-ti Zherovjan, për shkak të dyshimevese kanë kryer vepër penale, “rrezikim tësigurisë së përgjithshme. Sipas polici-së, më 7 korrik, rreth orës 12 e 30 minu-ta në mesnatë, përderisa dy persona tëmoshës 28 dhe 32 vjeçar, shtetas tëGjermanisë, me veturë me targa tëGjermanisë, kanë qenë duke qarkul-luar në rrugën e fshatit Tenovë, nëhyrje të fshatit ka qenë i parkuar per-soni nga Zherovajni, i cili për shkak tëllogarive të papastruara, u ka zënërrugën. Në atë moment ka arrituredhe i denoncuari i dytë me veturën etij dhe e ka goditur pjesën e pasme tëveturës së tyre, ndërsa personi tjetërpo ashtu me veturë, i ka goditur nëpjesën anësore, por t dy personat kanëarritur që të ikin dhe ta denoncojnërastin në stacionin e Policor në Zhe-rovjan.

I vjedhin 2 mijëeuro me dhunënga xhepi Të martën rreth orës 17 e 15 minuta,në Gostivar dy persona të panjohurkanë plaçkitur personin I.D. 44 vjeçarme ç`rast nga xhepi i palltos kanë ar-ritur t’i marrin 120 mijë denarë. Sipaspolicisë, përderisa I.D ka qenë dukelëvizur ka vërejtur se është duke undjekur dhe kur ka arritur para shtë-pisë së tij, njëri ia ka mbyllur gojënprej pas kurse një tjetër i ka kërkuarparatë në xhepa. Në momentin kur iakanë marrë paratë ka dalë gruaja ngaoborri dhe ka filluar të bërtasë, ndër-sa dy personat janë larguar në drejtimtë panjohur. Policia ndërmerr masapër gjetjen e autorëve të kësajvjedhje.

Zjarr në katërshtëpi nëZllokuqanNjë zjarr ka shpërthyer në pasditen esotme në lagjen Zllokuqan të Shku-pit ku janë përfshirë katër shtëpi. Ko-mandanti i Brigadës zjarrfikëse terri-toriale e Qytetit të Shkupit, ZvonkoTomeski për MIA-n deklaroi se zjarriështë shuar me kohë dhe se në terrenështë intervenuar me 13 zjarrfikësdhe pesë automjete. "Ekzistonte rre-zik nga përhapja e zjarrit, por mekohë u intervenua. Nuk ka personatë lënduar", deklaroi Tomeski. Zjarrishpërtheu në rrugën "Skupi nr.12".Dëmi material në mënyrë shtesë dotë konfirmohet. (U.H)

KRONIKË

Amvisëritë,ndotëset më tëmëdha të ajritShkup, 29 nëntor - Ngrohja e shtë-pive është burimi më i madh indotjes së ajrit. Këtë e tregon ra-porti për cilësinë e ajrit të përga-titur nga Grupi interdikasterial iformuar nga 17 institucione sh-tetërore dhe organizata eko-logjike civile. Raporti dje ishtemiratuar në seancë qeveritaredhe në periudhën e ardhshmepritet së bashku me rekomandi-met dhe masat të prezantohetpara opinionit. Një pjesë e masa-ve që rekomandohen që të uletndotja janë fillimi i procesit përkthim eventual të qytetarëve tëshkyçur nga sistemi për ngrohjeqendrore në Qytetin e Shkupit, tëbëhen ndryshime ligjore me tëcilat çdo investues gjatë marrjessë lejes për ndërtim të obligohettë paraqesë projekt për mënyrëne ngrohjes së objektit, si dhe tëparashikohen stimulime përlloje të reja të ngrohjes si klimainverter. Në afat të gjatë para-shikohet ndalesë për shfrytëzi-min e qymyrgurit gjatë ngrohjessë shtëpive dhe ajo duhet të zba-tohet deri në vitin 2021. "Qeve-ria e miratoi këtë raport në përpi-limin e të cilit për herë të parëishin përfshirë edhe organizatatcivile, ndërsa i cili ka të bëjë nëndotjen e ajrit në Republikën eMaqedonisë", tha zëdhënësi qe-veritar, Mile Boshnjakovski.

Rritet numri i të punësuarve në industriShkup, 29 nëntor - Numri i tëpunësuarve në industri nëmuajin tetor të vitit 2017 nëkrahasim me tetorin e vitit 2016është rritur për 4.4 për qind,ndërsa në periudhën janar-te-tor të vitit 2017, në krahasim meperiudhën janar-tetor të vitit2016 shënon rritje prej 1,8 përqind, kumtoi Enti shtetëror përstatistikë. Numri i të punësuarvenë sektorin Minierë dhe nxjerrjetë gurit në tetor të vitit 2017 nëkrahasim me tetorin e vitit 2016shënon ulje prej një për qind, nësektorin Industria e përpunimitrritje prej pesë për qind, ndërsanë sektorin e Furnizimit meenergji elektrike, gaz, avull dheklimatizim rritje për 1.1, përqind. Sipas grupeve të përgjith-shme industriale, numri i tëpunësuarve në industri në tetortë vitit 2017 në krahasim me te-torin e vitit 2016 shënon rritje teEnergjia për 03 për qind, Prodhi-met intermediare, përveçenergjisë për 12.8 për qind,Prodhimet kapitale për 16.8 përqind dhe Prodhimet e përher-shme për konsum të gjerë për1.4 për qind, ndërsa ulje shënonte Prodhimet jo të përhershmepër konsum të gjerë për 2.3 përqind.

7AKTUALEKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Laura PAPRANIKU

Shkup, 29 nëntor - Niveli i arsimit tëlartë pritet të ketë në të ardhmennjë hallkë të re në zinxhirin e insti-tucioneve që rregullojnë nëpërgjithësi punën e universiteteve,instituteve dhe palëve tjera të inte-resit. I konceptuar si urë lidhëse, nëmes të Ministrisë së Arsimit dheShkencës (MASH) dhe të gjithë ak-torëve pjesëmarrës në nivelin e ar-simit të lartë, Këshilli Kombëtar iArsimit të Lartë (KKAL) pritet të nisëpunën jo më larg se shtatori i vitit tëardhshëm. Nëse në muajt janar-shkurt miratohet propozimi i Stra-

tegjisë Gjithëpërfshirëse të Arsimit2018-2025, arsimi i lartë do të ketënjë instrument të ri për rregullimindhe korrigjimin e mangësive që ak-tualisht janë evidente në sferën ar-simit të lartë.

Për njohësit e çështjeve arsimo-re, themelimi i një institucioni tëkëtillë, që në Strategji është emë-ruar si Këshill Kombëtar i Arsimittë Lartë (KKAL), është tregues i qartëpër seriozitetin me të cilin ështëndërmarrë aktiviteti rreth ndrysh-meve cilësore që pritet të ndodhinnë sferën e arsimit në përgjithësi.Prof.dr. Avzi Mustafa, thotë se ështëkoha e fundit që arsimi nëpërgjithësi, e sidomos ai i nivelit tëlartë t’u nënshtrohet reformaverrënjësore, të cilat duhet të rezul-tojnë me më shumë mekanizmakontrolli dhe ndërmjetësimi mes tëgjitha palëve (aktorëve) në sferën earsimit të lartë. “Si asnjëherë derimë tani, arsimi i nivelit të lartë kanevojë për ndryshime të mirëfillta”,shprehet Mustafa, ndërsa vërën sethemelimi i një institucioni si KKAL-ja, do të shërbejë mjaft mirë simekanizëm për të korrigjuar deviji-met dhe mangësitë që mund të pa-

raqiten në punën dhe e veprimta-rinë e të gjitha institucioneve qëkanë të bëjnë me arsimin e lartë.

“Nga sa është parë në praktikëne deritanishme, reformat janë tëdomosdoshme në të gjitha hallakate sistemit arsimor. Bazuar në para-lajmërimet dhe propozimet e Stra-tegjisë, duket se ndryshimet do tëmarrin rrugë të mbarë”, shprehetMustafa, ndërsa nuk fsheh kuriozi-tetin e shtuar sa u përket propozi-meve në sferën e arsimit të lartë.Autor i 30 botimeve shkencore dheletrare, pedagogu tanimë në pen-sion Mustafa, edhe pse nuk ka qenëi kyçur drejtpërdrejtë në përpilimine Strategjisë 2018-2025, nuk e kaproblem të shprehet pozitivisht përgjërat në dukje cilësore, sikurse evlerëson në këtë rast propoziminpër themelimin e KKAL-së. Por, pa-varësisht kësaj, ai thotë se ky Kë-shilli duhet të jetë para së gjithashi pavarur, që të mund të shërbejë siurë lidhëse mes MASH-it dhe ak-torëve të tjerë pjesëmarrës në kom-plet sistemin e arsimit të lartë. Prof.dr. Mustafa e sheh KKAL-në edhenë rolin e korrektuesit mes MASH-it dhe universiteteve, si në pe-

riudhën e përpilimit të ligjeve, ash-tu edhe në fazën e zbatimit të tyre,por edhe të këshilluesit në rastet eparaqitjes së problemeve, konteste-ve dhe mosfunksionimit të duhur tëgjërave. “Me funksionimin e KKAL-së do të eliminohen mangësitë, tëcilat janë momentalisht në ligjet earsimit të lartë, në funksionimi e in-stitucioneve kompetente, rregulli-min e ofertës akademike me tregune punës dhe kështu me radhë”, sh-prehet ai,

Sipas asaj që propozohet nëStrategjinë 2018-2025, KKAL-ja nukdo të zëvendësojë punën e Këshillitpër Akreditimin dhe Evoluimin e In-stitucioneve të Arsimit të Lartë dheas punën e Konferencën Ndëruni-versitare në Maqedoni. Përkundra-zi, do të jetë një instrument i ri, i cilido të qëndrojë mbi të gjitha palët einteresit apo aktorët e deritanishëmtë arsimit të lartë. Këshillimi i Akre-ditimit do të jetë gjithashtu nëshënjestër të reformave, pasikërkohet “përmirësimi shtesë ipunës së Këshillit të Akreditimitdhe Evoluimit”, me qëllim të rritjessë kualitetit të arsimit të lartë. Para-lelisht të gjitha reformave në arsi-min e lartë, MASH do të duhet tëdel edhe me një propozim për për-pilimin e një Ligji të ri. Ligji aktual,i nxjerr në vitin 2008, është ndry-shuar dhe plotësuar plotë 21 herë.

Shkup, 29 nëntor - Nuk është më çë-shtje kyçe nëse është i nevojshëmbashkëpunim, por si dhe në çfarëmënyre së bashku ta intensi-fikojmë, konceptojmë dhe sistema-tizojmë në interes të sigurisëkombëtare, rajonale dhe përgjithë-si ndërkombëtare, tha zëvendësmi-nistri i Punëve të Brendshme AgimNuhiu në seminarin rajonal "ba-shkëpunim i përbashkët rajonal nëEvropën juglindore në luftënkundër krimit financiar, me fokustë veçantë të pastrimit të paravedhe financimit të terrorizmit". Tëgjithë atë që së bashku e kaluam vi-teve të fundit, duke përfshirë edhenë lidhje me kërcënimet terroriste,shtoi Nuhiu, më shumë se kurrëmë parë na çon te njëri-tjetri, do-mosdoshmërisht duke i imponuar

kooperativitetin, solidaritetin dhekoordinimin, si dhe parimet fun-damentale për ndjekjen e strategji-ve të përbashkëta për bashkëpu-nim. "Terrorizmi sot edhe sipasformës dhe sipas përmbajtjes sëtij, i ka sendërtuar potencialet per-sonale, veçanërisht duke e globali-zuar mbështetjen e vet ideologjike

si mbikombëtare, me çka nëmënyrë drastike i modifikon edheperformacat infrastrukturore, logji-stike e madje edhe teknike në ve-prim", theksoi zëvendësministri.Elaboron edhe pse është i nevoj-shëm angazhim i përbashkët, koo-perativitet për luftë më efikase dheparandalim nga financimi i krimit

dhe terrorizmit, fokus më i fuqi-shëm, më i hollësishëm dhe mëgjithëpërfshirës ndaj operacionevefinanciare kriminalistike. "Jo vetëmpër shkak të locimit të kësaj formetë krimit, por edhe për locimin egjurmëve që mund të na çojnë nëterrenin e veprimit terrorist", plotë-soi Nuhiu.

Në seminarin rajonal që sotdhe nesër mbahet në Shkup dhenë organizim të misionit të OSBE-së në Maqedoni dhe Ambasadësitaliane në RM, përfaqësuesit e in-stitucioneve qeveritare, organiza-tave ndërkombëtare dhe ekspertë-ve nga sfera e krimit të financuarnga vendet e EJl-së bisedojnë nëshumë tema nga sfera e krimit të fi-nancuar me theks të veçantë në fi-nancimin e terrorizmit.

SEMINAR RAJONAL

Bashkëpunim rajonal kundër terrorizmit

SË SHPEJTI NJË INSTRUMENT I RI MBI PALËT E INTERESIT

Nga sa është parë nëpraktikën e deritanishme,reformat janë tëdomosdoshme në të gjithahallakat e sistemit arsimor.Bazuar në paralajmërimetdhe propozimet eStrategjisë, duket sendryshimet do të marrinrrugë të mbarë

AVZI MUSTAFA

Prof.dr. Avzi Mustafa esheh këtë Këshill edhenë rolin e korrektuesitmes Ministrisë dheuniversiteteve nëperiudhën e përpilimittë ligjeve dhe në fazëne zbatimit të tyre, poredhe të këshilluesit nërastet e paraqitjes sëproblemeve,kontesteve dhemosfunksionimit tëduhur të gjërave

Këshill Kombëtar për Arsimin e Lartë

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha

8 AKTUALEKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Evis HALILI

Shkup, 29 nëntor - Konventa evropiane përpeizazhin, është një prej katër dokumen-teve të rëndësishëm për mbrojtjen e tra-shëgimisë kulturore, të cilin pritet që së sh-pejti ta implementojë edhe Maqedonia. Përkëtë qëllim u organizua edhe forumi i parëme këtë temë “Sfidat nga implementimi iKonventës Evropiane për peizazhin – tra-shëgimia kulturore peizazh”. Në Ligjin përmbrojtjen e natyrës, në të cilin përcaktohetedhe nocioni “peizazh i mbrojtur”, tashmëjanë të identifikuara disa të tilla, si ParkuNacional i Mavrovës, Mali Sharr, Jabllanicae të tjera, të cilat janë në procedurën e valo-rizimit. Por, sipas ministrit të Kulturës, Ro-bert Allagjazovski, implementimi i kon-

ventës do të nxisë zhvilliminekonomik, pasi menaxhimi dheplanifikimi i mbrojtjes së pei-zazhit do të kontribuojë edheme hapjen e vendeve të reja tëpunës. Ndërsa kompleksivitetii kësaj teme qëndron në proce-sin e identifikimit të të gjithapeizazheve që luajnë një rol do-methënës në mbrojtjen e mje-disit dhe planifikimin e hapë-sirës.

“Ka shumë arsye që ne të in-tensifikojmë aktivitetet dhe ve-primet konkrete për mbrojtjene peizazheve kulturore. Atojanë të rëndësishme dhepërbëjnë një interes shoqëror,jo vetëm për kulturën, por edhepër ekologjinë, mjedisin dhesferën sociale....Për fat të keq,gjatë viteve të kaluara përkush-timi i pakët i organeve kompe-tente dhe shërbimeve profesio-nale që kanë në dorë zbatimin e kësajkonvente është evident. Mund t’ju siguroj seQeveria do të përfshihet seriozisht dhe do tëmbështesë të gjitha përpjekjet në këtë do-men, me qëllim që sa më shpejt të kemi re-zultate konkrete dhe përmirësimin e si-tuatës”, ka thënë Allagjozovski.

Në këtë forum zëvendësministri i Mjedi-

sit dhe Planifikimit Hapësinor,Jani Makraduli, tha se Maqedo-nia duhet të fillojë të ecë nëdrejtim të realizimit të qëllime-ve të Konventës, të ratifikuar nëvitin 2004. “Karta kulturoreështë e shumëllojshme dhe nëtë janë të regjistruara monu-mente të kulturës me vlera tëjashtëzakonshme kulturore-hi-storike. Pjesa më e madhe eobjekteve rurale dhe objektevetë trashëgimisë së palëvizshmejanë të ndërtuara në peizazheme vlera të posaçme natyrore,që edhe njëherë e konfirmonatë lidhjen e pandashme mesnatyrës dhe trashëgimisë kul-turore”, është shprehur Makra-duli. Realizimi i forumit, që u or-ganizua nga Komiteti Nacionali Këshillit Ndërkombëtare përpërmendore dhe lokalitete Iko-

mos, është pjesë e Programit vje-tor për realizimin e interesit nacional nëkulturë për këtë vit, si edhe është mbështe-tur edhe nga Delegacioni i BE në Shkup.Kryetari i Ikomos, Llazar Shumanov, kakërkuar që të formohet për këtë qëllim njëtrup koordinativ i përhershëm nga tre mini-stritë, Kulturës, Mjedisit Jetësor dhe Plani-fikimit, si edhe Transportit dhe Lidhjeve.

Shkup, 29 nëntor - Maqedonia dheTurqia tërësisht ta liberalizojnëtregtinë me prodhimet ushqimorebujqësore dhe sa më shpejtë të ha-pin dialog të nivelit institucionalpër bashkëpunim më të madhekonomik midis investimeve ngatë dyja palët dhe paraqitje të për-bashkët në tregje të treta, poro-sitën pjesëmarrësit e simpoziumittë sotëm që e organizon Fondacio-ni për hulumtime ekonomike ngaStambolli. Sipas biznesmenëve, pavullnet të sinqertë politik nuk asndryshime, as përparim bilateraltë shpejtë, por më e rëndësishmeështë të ekzistojë stabilitet politik,të funksionojë shteti juridik, tëketë konsistencë dhe si dhe dialogefikas privat publik. "Që të rritetlidhja ekonomike midis Maqedo-

nisë dhe Turqisë të dy qeveritëduhet të konfirmojnë strategji përbashkëpunim të mëtejshëm dhet'i definojnë prioritetet. Ata më sëshumti mund të kontribuojnë nëshfrytëzimin e përbashkët të fon-deve të BE-së, bartje të përvojësturke për partneritet privat-publikdhe në lehtësimin e proceduravepër zhvillim të bizneseve, dukepërfshirë qëndrim të përkohshëmdhe punë", theksoi kryetari i OdësEkonomike Maqedoni-Turqi (MAT-TO) Ajdovan Ademoski. Ademoskivlerësoi se modernizimi i ekono-misë vendore me pjesëmarrje nënou-haun turk, para së gjithash,në prodhimtarinë industriale dhebujqësore, ndërtimtari dhe tu-rizëm, shfrytëzim të resurseve tëMaqedonisë për shërbime autsor-

sing dhe inkuadrim në zinxhirëglobal të vlerës së shtuar përmesrilokimit të eksportuesve turq nëMaqedoni, janë vetëm disa ngamundësitë për avancim të bashkë-punimit. Është e domosdoshme,nënvizoi Ademoski, kompanitënga Maqedonia të bëhen sa më tëdukshme për kompanitë turke,ndërsa partnerët potencial ngaTurqia të marrin informata të cilatdo të ishin vendimtare për marrjene vendimeve afariste për bashkë-punim me Maqedoninë. Ministripa portofol Adnan Qahil në fjali-min në simpozium potencoi se eko-nomia e Maqedonisë është e ha-pur për bashkëpunim dhe kjo i jeptë drejtë, siç tha, të konsiderojë nënumër sa më të madh të investue-sve të huaj. "Të shikuarit e Maqe-

donisë si një treg i vogël është e ka-luar. Maqedonia duhet të shikohetnë suaza të BE-së dhe si mundësipër bashkëpunim me vende të tre-ta", tha Qahil, duke shtuar se përveçnë zonat e lira ekonomik ku së sh-pejti të gjitha tatimet janë sjellë nëzero, vendi ofron kushte jashtë-zakonisht të volitshme edhe në pje-sën e investimeve grinfild dhebraunfild. Të dhënat e fundit tre-gojnë se këmbimi tregtar midisMaqedonisë dhe Turqisë është mo-

dest. Në nëntë muajt e parë të këtijviti është 314 milionë dollarë, prej tëcilëve vetëm 60 milionë është ek-sport nga ana e Maqedonisë. "Shë-nojmë rritje modeste në këmbimprej 4,1 për qind, duke pasur para-sysh se sa jemi afër dhe se sa mirëbashkëpunojmë. Eksporti i Maqe-donisë por rritet dhe gjithsesi sekjo është mirë, por disbalanci ngaana jonë është serioz", theksoi An-toni Peshev nga oda Ekonomike eMaqedonisë. (F.P)

Paditet avokatja e rremeShkup, 29 nëntor - SPB Shkup ka ngritur kal-lëzim penal kundër 42-vjeçares, J.I. ngaShkupi për shkak të dyshimit të bazuar, seduke u prezantuar si avokate ka mashtruarqytetarë se do t'ua zvogëlojë tatimin eqarkullimit të patundshmërive, ndërsa mje-tet financiare që është dashur t'i paguajëpër tatim i ka përvetësuar. "Në periudhënnga qershori i deri në gusht të vitit 2017 e de-noncuara, duke u prezantuar si avokategjoja e punësuar në një zyrë avokatie si në-punëse administrative, me prezantim tërremë dhe fshehje të fakteve, ka mashtruarpersona, duke u premtuar në mënyrë tërreme se do t'ua zvogëlojë qarkullimit tëpatundshmërive, si dhe se do të kryejë pa-gesë për tatimin e pronës për shtëpinë e njëtë dëmtuari. Mjetet e marra financiare përshërbimet i ka shpenzuar për nevoja perso-nale, me çka është bërë me dobi pronësorejokushtetuese në vlerë të përgjithshme prej120.600 denarëve", kumtoi MPB.

Shtyhet sërishgjykimi për vrasjen evogëlushit Almir AliuKumanovë, 29 nëntor - Është shtyrë gjykimi idjeshëm kundër të akuzuarit Boban Iliq,pas kërkesës të njërës nga palët e kyçura nërast, informuan nga zyra për marrëdhënieme opinionin nga gjykata e Kumanovës.Seanca e fundit, në të cilën do të paraqitenfjalët përfundimtare të prokurorisë dhembrojtjes, është caktuar për më 19 dhjetor.Prokuroria e ngarkon të akuzuarin BobanIliq se më 25 qershor të vitit të kaluar e kavrarë vogëlushin katërvjeçar, Almir Aliu, paszënkës paraprake verbale me babain e dja-loshit në Shtëpinë e shëndetit në Kuma-novë. I akuzuari, ngarkohet se e ka shkelurAlmirin katërvjeçar në rrugën "Boris Kidriç".Për ngjarjen e njëjtë kundër tre personave tëtjerë, përndryshe babait të djaloshit, SedatAliu, Sami Demirit dhe Abdullah Aliut, ështëparashtruar akuzë për vepër të kryer pena-le "dhunë".

KËRKESË E TAKIMIT TË MATTO-s

Të liberalizohet tregtinë me Turqinë

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PËRGATITJE PËR IMPLEMENTIMIN E KONVENTËS EVROPIANE

Në Ligjin për mbrojtjen enatyrës, në të cilin përcaktohetedhe nocioni “peizazh imbrojtur”, tashmë janë tëidentifikuara disa të tilla, siParku Nacional i Mavrovës,Mali Sharr, Jabllanica e tëtjera, të cilat janë nëprocedurën e valorizimit

Sipas ministrittë Kulturës,RobertAllagjazovski,implementimi ikonventës do tënxisë zhvilliminekonomik, pasimenaxhimi dheplanifikimi imbrojtjes sëpeizazhit do tëkontribuojëedhe me hapjene vendeve të rejatë punës

Sharri, Mavrova..., peizazhe që do të mbrohen Sharri, Mavrova..., peizazhe që do të mbrohen

Koha

9AKTUALEKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Shkup, 29 nëntor – “Dimensionekohore”, titullohet ekspozita per-sonale e piktorit Bashkim Mexhitiqë do të çelet të premten në sallo-nin Imperial në Qendrën Informa-tive të Kulturës. Siç pohon edhevetë artisti motivet etimologjike tëkëtyre veprave të përzgjedhuranga krijimtaria e tij pasqyrojnërrugëtimin e gjatë historik të troje-ve tona nëpër kohëra, qëndresënshumëshekullore të periudhave tëndryshme, hyjnizimin e gjuhës,shkrimi i lashtë..., e të tjera. Përn-dryshe, kjo ekspozitë e tij e radhës

konsiderohet edhe si një lloj ho-mazhi për fatin e kombit shqiptar,që vjen në pah sa përmes penela-tave, po aq sa edhe përmes titujvetë tablove. Sa i takon konceptit tëekspozitës Mexhiti sqaron segjithçka e hedhur ne telajo flet megjuhen e simbolikës, ndërsa kom-pozicionet kanë dimensione sh-pirtërore që shprehin lirikën edhimbjes, shpresës dhe dashuri-së. Bashkimi Mexhiti është profe-sor në Akademinë e Arteve në Te-tovë dhe një prej themeluesve tësaj, si edhe anëtar i shoqatës të ar-

tistëve figurativë “Draudacum”.Vazhdimisht është prezent nëskenën e artit figurativ me prezan-time në ekspozita kolektive, bie-nale të ndryshme të artit, koloniartistike dhe simpoziume artindërkombëtare. Ai numëron mbi13 ekspozita personale brenda dhejashtë vendit, ku kualiteti i tijkrijues është vlerësuar mjaft pozi-tivisht nga kritika profesionale eartit. Po ashtu, potencialin e vetkrijues Mexhiti e ka dëshmuaredhe në një tjetër gjini, skulpturën,ku ka marrë dy çmime, për bocetet

e dy veprave, pjesë e “Shkupit2014”, “Pjeter Bogdani” (çmimi itretë) dhe për “Josif Bagerin” (ba-shkautor, çmimi i parë”. Ai ështëautor edhe i disa përmendoreve tëtjera si Xhemë Hasës (Gostivar),

“Aqif Reçanit”, “Komandat Tigri”(bashkautor), e të tjera. BashkimMexhiti ka lindur në Gostivar,ndërsa studimet e pikturës i kakryer Akademinë e Arteve në Pri-shtinë. (E.H.)

Dru përngrohje përfamiljet menevojëTetovë, 29 nëntor - Në këtomuaj të ftohtë të dimrit, Sho-qata humanitare “Agimi i Ba-mirësisë” nga Tetova, ka marrëpërsipër që të realizojë një ak-tivitet humanitarë, siç ështëshpërndarja e druve përngrohje për familjet nevojtare.Që nga fillimi i realizimit të kë-tij aktivitete e deri më sot, janëshpërndarë rreth 30 metra kubdru për ngrohje për 10 familje.”Nuk ka gjë më të bukur se satë bëhesh shkak që të ngrohë-sh zemrat e njerëzve, sidomosnë këto kohë të ftohta, andajkrahas shumë aktiviteteve dheorganizimeve të ndryshme qëkemi bërë ne si shoqatë huma-nitare, në këtë kohë kemi edheprojektin dru për nevojtarët,projekt ky që ka filluar të reali-zohet nga viti i kaluar. Këtë vitderi më tani, ne si shoqatë,kemi siguruar rreth 30 metrakub dru, të cilat janë të ndaranga tre metra për çdo familje,me të vetmin qëllim që të më-shirohemi me nevojtarët dhetë arrijmë atë që i dërguari iAllahut na porosit dhe nathotë se njerëzit më të dashurtk Allahu janë ata njerëz qëjanë më të dobishëm përnjerëzit”, tha Ekrem Rufati,sekretar i Shoqatës “Agimi i Ba-mirësisë”. Kjo shoqatë do tëvazhdojë që të realizojë këtëprojekt edhe në ditët në vazh-dim dhe synohet që të ndahenrreth 100 metra kub dru përngrohje për ato familje, të ci-lat kanë nevojë. Përveç këtijaktiviteti, kjo shoqatë që ngathemelimi ka organizuar edhenjë sërë aktivitetesh tjera mekarakter humanitarë, siprojekti “Miell për nevojtarët ,projekti “Synetime falas”,prerja e kurbaneve e kështume radhë. (u.h.)

QIK, 1-9 DHJETOR EKSPOZITË PERSONALE

“Dimensione kohore”, nga Bashkim Mexhiti

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

SISTEM PËR MENAXHIM ME MBETURINAT NË POLLOG

Sipas pjesëmarrësve nënënshkrimin e marrëveshjes,faktori njeri, kapacitet edobëta menaxhuese tëinstitucioneve dhe mungesa emasave preventive, janëvlerësuar si faktorët kryesorpër pasojat tragjike ngavërshimet e dy viteve të funditnë rajonin e Tetovës

Urim HASIPI

Tetovë, 29 nëntor - Vërshimet qëpërgjatë dy viteve kanë përfshirërajonin e Tetovës dhe më gjerë,kanë bërë që autoritetet lokale, sëbashku me ato qendrore dhe in-stitucione ndërkombëtare të ndër-marrin hapa preventive për të pa-randaluar katastrofa në tëardhmen në përmasat që i kishinnë vitin 2015 kur kishte edhe vikti-ma. Së këndejmi, UNDP me finan-cim të Federatës zvicerane, do tëfinancojnë dy projekte të rëndësi-shme, projektin për reduktimin errezikut nga përmbytjet në rajo-nin e Pollogut që kap vlerën prej3.5 milionë franga zvicerane si dheprojektin për renovimin dhe zhvil-limin e kapaciteteve të deponisërajonale Rusino në vlerë prej 1.9 mi-lionë franga zvicerane.

Përfaqësuesja e UNDP-së dhezëvendës ambasadori i Zvicrësthanë se këto dy projekte lidhenngushtë pasi mbetjet nga mbeturi-nat e ngurta, gjegjësisht materia-let ndërtimore kanë ndikuar po ash-tu në nivelin e lartë të dëme që kanëshkaktuar vërshimet e fundit në Te-tovë dhe rrethinë.

“Na kujtohen fatkeqësitë të cilatkanë ndodhur para dy viteve, kuhumbën jetë 6 persona në Shipko-vicë. Unë dhe ekipi im kemi vizituarShipkovicën që ditën e nesërme. Atë

që kemi parë ishte një fatkeqësinatyrore, pastaj mësuam se shiratishin aq të rrëmbyeshëm, saqë pondodhin shumë rrallë, kishte pasurhumbje njerëzore, shtëpitë dhendërtesat të cilat janë ndërtuar janëshkatërruar për arsye të shirave tërrëmbyeshëm për shkak të mbetu-rinave të forta, pastaj stacionet hi-drometeorologjike që nuk ishinpërmbajtur me radhë. Nuk mundt’ia vëmë fajin vetëm natyrës. Për-derisa punonim në Shipkovicë, ba-shkë me ekipin kemi punuar nëgjetjen e zgjidhjeve. Duke bashkë-punuar me kryetarët e komunave,kemi ndihmuar shumë njerëz,gjithashtu kemi vendosur sistemine lajmërimit të hershëm", deklaroiLuiza Vinton, përfaqësuese eUNDP-së.

Kryetarja e Komunës së Tetovës,Teuta Arifi, tha se projektet në fjalëdo të ndihmojnë në menaxhimin embetjeve të ngurta që janë konsta-tuar si shkaktarë të dëmeve tëmëdha gjatë vërshimeve, por edhepër forcimin e kapaciteteve të ndër-marrjeve komunale që janë vlerë-suar si pikë e dobët gjatë situatavekritike deri më tani. “Qëllimi i këtijprojekti është të nxisë një ndryshimthelbësor në menaxhimin e rrezikutnga përmbytjet në rajon, duke për-shpejtuar tranzicionin nga reagimiaktual ad-hoc reaktiv nëpërmbytjet, në një sistem të me-

naxhimit të integruar të rrezikut,ndjeshmërisë dhe ekspozimit të po-pullsisë dhe mallrave, me qëllim pa-randalimin dhe zvogëlimin e ndiki-meve të përmbytjeve të ardhshme.Ky projekt nuk është vetëm njëmundësi për të ofruar zgjidhjeafatgjata për zvogëlimin e rrezikuttë përmbytjeve në nëntë komunat erajonit të Pollogut, por gjithashtuparaqet një mënyrë efikase për for-cimin e përgjithshëm të kapacitete-ve kombëtare të menaxhimit”, dek-laroi Teuta Arifi, kryetare ekomunës. Donatorët theksuan senjë pikë e dobët në përballimin mefatkeqësitë natyrore, kanë qenëedhe kapacitetet e dobëta me-naxhuese të organeve dhe ndër-marrjeve lokale dhe qendrore."Kemi këtu menaxhimin e dobët tëmbeturinave të forta që rrit rrezikunpër jetën dhe shëndetin e qytetarë-ve, sidomos mbeturinave të cilathidhen në lumenjtë dhe kjo lidhetngushtë me rezistencën ndajpërmbytjeve dhe menaxhimin embeturinave të forta. Për këtë Zvi-cra ka vendosur që të mbështesërealizimin e sistemeve të menaxhi-mit të mbeturinave të forta. Do tanënshkruajmë marrëveshjen eparë, do të përgatisim dokumentetteknike për vendosjen e deponisëdhe për zbatimin e masave urgjen-te. Besojmë se këtë projekt do tazbatojmë hap pas hapi”, deklaroi

Stefan Tomagian, zëvendësamba-sador i Zvicrës.

Ministri i Ekologjisë i cili nën-shkroi marrëveshjen në emër të Qe-verisë, tha se dy projektet e mbësh-tetura nga Qeveria zvicerane do t’indihmojnë jo vetëm pushtetit lokal,por edhe forcimit të kapaciteteve tëpushtetit qendror për menaxhim mesituata të përmbytjeve në të ardh-men. “Rajoni i Pollogut është më iprekshëm ndaj këtij lloji të rrezikutnatyror, veçanërisht për shkak tëndryshimeve të shpejta klimatike.Vërshimet e fundit katastrofike qëpërfshijnë këtë rajon dhe pasojat metë cilat u përballëm, shtruan nevojënpër të trajtuar më seriozisht këtë pro-blem. Ky projekt vjen në momentine duhur kur institucionet janë të për-gatitura si asnjëherë më parë tëhyjnë në proces reformash në interestë popullatës. Projektin e shohim jovetëm si një mundësi unike për tëofruar zgjedhje afatgjate në nëntëkomunat e Pollogut, por edhe si njëmundësi për të forcuar kapacitetetkombëtare të menaxhimit", theksoiDuraku.

Sipas pjesëmarrësve në nënshk-rimin e marrëveshjes, faktori njeri,kapacitet e dobëta menaxhuese tëinstitucioneve dhe mungesa e ma-save preventive, janë vlerësuar sifaktorët kryesor për pasojat tragjikenga vërshimet e dy viteve të funditnë rajonin e Tetovës.

Me ndihmën e ndërkombëtarëve do të evitohen vërshimetKoha

10 FORUMKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e mërkurë 29 nëntor | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktorë: Shkëlzen HALIMI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: koha@koha.com.mk | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • marketing@koha.com.mk; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Në mbledhjen e katër të për-bashkët të mbajtur në Korçëqeveritë e Kosovës dhe Sh-

qipërisë premtuan sërish rrëzim tëbarrierave kufitare për tregtinë dhenjerëzit dhe firmosën edhe 12 marrë-veshje, protokolle dhe memorandu-me. Kjo e ka çuar numrin e këtyremarrëveshjeve të firmosura në këtotakime në 43, që prej janarit të vitit2014 kur u realizua edhe takimi i parënë Prizren. Mbetet e paqartë se sakanë ndikuar këto marrëveshje për tëpërmirësuar qarkullimin e mallravedhe njerëzve mes dy vendeve, që si-pas INSTAT nuk kanë njohur ndonjëndryshim domethënës prej fillimit tëtakimeve. Ndërkohë vetë qeveritëkanë humbur numërimin dhe kanërënë në përsëritje, siç duket të jetë ra-sti i tre marrëveshjeve për diasporënqë u firmosën së fundmi dhe që ishinfirmosur edhe më 2015-tën në Tiranë.Enver Robelli redaktor i të përditshmeZviceriane Tagesanzeiger, i tha BIRNduke iu referuar takimit të dy qeveri-ve se shihte “shumë populizëm dhepak punë konkrete”. “Shumë plane epak realizim të tyre. Kjo shihet edhe teprojektet e infrastrukturës. Rruga eKombit? E pambaruar. Lidhje heku-rudhore? Aspak”, tha Robelli.

Të njëjtin vlerësim dha në një in-tervistë televizive edhe ish-ministri iJashtëm Besnik Mustafai. “Pra shumëzhurmë për asgjë, pasi rezultatet kanëqenë shumë të padukshme deri tani.Çfarë është arritur në mbledhjet e ka-luara? Pra nuk është bërë një bilancdhe nuk pati asnjë referencë përmarrëveshjet e mëparshme”, tha Mu-stafai në një bisedë për News 24.

Ecjen e ngadaltë e pranoi edhekryeministri i Shqipërisë Edi Rama,gjatë konferencës për shtyp me ho-

mologun Ramush Hajradinaj, kur thase disa prej problemeve të vjetra qëkëto takime duhej të kishin zgjedhurmbeteshin të pa zgjidhura. “Telashette patatet janë telashe të vjetra, qëjanë më pak sot se dje, por që duhet tëjenë zero nesër në krahasim me sot”,tha Rama pasi u pyet nga një gazetari Kosovës. Por këto probleme ishin atoqë priteshin të zgjidheshin që kur uiniciua mbledhje e qeverive. Këtë ki-shte premtuar Rama në Kosovë, kur e

pati cilësuar atëherë luftën tregtarenë dogana si “patatofobi”.

Nga ana e tij Haradinaj, që ështëi treti kryeministër i Kosovës pas pre-sidentit të tanishëm Hashim Thaçidhe Isa Mustafës që merr pjesë nëkëto mbledhje, gjatë të njëjtës kon-ferencë mori përsipër “fajin” nga anae Kosovës sa i përket unifikimit doga-nor. “Pala e Kosovës ka ngec, mirëpojemi në proces dhe do të arrijmë aty”,tha ai.

ASNJË NDRYSHIM NË TREGTINë shifrat që përmendi Rama në

një dekadë marrëdhëniet tregtaremes Shqipërisë dhe Kosovës ishin pe-sëfishuar. “Në periudhën kohore tëkëtij 10-vjeçari, tregtia midis dy shte-teve tona është mbi pesëfishuar, ngarreth 30 milionë euro në 165 milionëeuro”, tha ai. Por siç vetë pranoi shifra“mbetet modeste”, madje kryemini-stri Rama anashkaloi faktin se ndry-shimet në tregti pas fillimit tëmbledhjeve të dy qeverive dhe deri tee katërta kanë qenë krejtësisht mi-nimale dhe me luhatje. Kështu ndër-sa në vitin 2015 eksportet e Shqipëri-së drejt Kosovës u rritën sipas INSTATnga 18.7 miliard lekë në 2014, në 20.9miliard lekë, ato ranë sërish vitin qëshkoi në vetëm 16.6 miliard lekë.

Importet po ashtu, sipas INSTATjanë luhatur dhe nuk vihet re ndonjëpërmirësim. Pas një kulmi në 6 mi-liard lekë në 2013, ato ranë në 5.9 mldlekë dhe 5.4 mld lekë në kohën qëqeveritë realizuan dy takimet e para.Vitin që shkoi importet nga Kosova urritën sërish në 5.8 miliard lekë, porkjo është një shifër më e vogël se parafillimit të takimeve mes dy qeverive.Sipas të dhënave statistikore shkëm-bimet mes dy vendeve mbeten mi-nimale. Ndërkohë marrëveshja më e

Me gjithëpërparimin epretenduar prejdy qeverive,mbledhja ekatërt epërbashkët mesShqipërisë dheKosovës dhemarrëveshjet enënshkruara nëKorçë duken sipërsëritje embledhjeve tëmëparshme, tëcilat sollën njëbilanc tëpaqartëarritjesh.

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

“Patatofobia” mban të ndarëShqipërinë dhe Kosovën

Nga Vladimir KARAJ

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

KëndonjësvetNga Mit’at FRASHËRI

rëndësishme e cila ka kaluar edhe në ku-vendet reciproke, ajo për linjën in-terkonjeksionit 400 kilovolt, mbetet e bl-lokuar nga Beogradi, dhe nuk dihet endekur mund të bëhet operative.

‘DEJA VU’ MARRËVESHJESH,MEMORANDUMESH DHE

PROTOKOLLESHNdërsa është e qartë se si arritje të

këtyre takimeve palët do përmendinhapjen e dy konsullatave të përbashkëtanë Milano dhe Munih dhe angazhiminnë projekte kulturore të përbashkëta apoedhe realizimin e një abetareje të përba-shkët, për pjesë tjetër të marrëveshjevedhe protokolleve është e pamundur tëgjurmohet sa janë realizuar. BIRN gjetise veç marrëveshjes së interkoneksionit tëratifikuar në kuvendet reciproke, marrë-veshjet e tjera si ajo për shmangien e ta-timit të dyfishtë, janë publikuar në fleto-ren zyrtare të Shqipërisë, por as aty nukbëhet e qartë nëse kanë hyrë në fuqi apojo. Po ashtu për një pjesë të marrëveshje-ve është e pamundur të gjendet përm-bajtja dhe qëllimi. BIRN gjeti ndërkohë sekishte përsëritje në marrëveshjet e dekla-ruara si të firmosura edhe më herët. Nëmbledhjen e fundit që vendosi si prioritetdiasporën u nënshkruan sipas njoftimit tëdy qeverive tre marrëveshje mes dy ven-deve ku flitet për bashkëpunim sa i përketdiasporës. Kështu u nënshkruan marrëve-shja për “financimin dhe organizimin epërbashkët të mësimit të gjuhës shqipedhe kulturës shqiptare në diasporë”; “përbashkëpunimin në fushën e diasporës”dhe “për qendrat kulturore (të përbashkë-ta) në diasporë”.

Por dy qeveritë siç del edhe nga kynjoftim i vitit 2015 kishin nënshkruar tënjëjtat marrëveshje me të njëjtat qëlli-me të cilat u përsëritën duke ndryshuaremrat e ministrave dhe ministrive firmo-sëse. Kështu në 2015 u nënshkrua“ndërmjet Ministrisë së Arsimit dhe Spor-tit të Republikës së Shqipërisë dhe Mini-strisë së Diasporës së Republikës së Ko-sovës dhe Ministrisë së Arsimit, Shkencësdhe Teknologjisë së Republikës së Ko-sovës “Për Organizimin e Përbashkët tëMësimit të Gjuhës Shqipe dhe të KulturësShqiptare në Diasporë dhe në Mërgatë”dhe po ashtu edhe memorandumi i ba-shkëpunimit “ndërmjet Ministrisë së Kul-turës të Republikës së Shqipërisë dhe Mi-nistrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit tëRepublikës së Kosovës dhe Ministrisë sëDiasporës të Republikës së Kosovës”. Me-morandumi njësoj si marrëveshja e nën-shkruar së fundmi në Korçë, i kishte vënëvetes qëllimin e krijimit të qendrave kul-turore të përbashkëta. “Ky Memorandumsynon nxitjen e bashkëpunimit ndërmjetRepublikës së Shqipërisë dhe Republikëssë Kosovës në programet “Ditët e KulturësShqiptare në Diasporë” dhe themelimittë përbashkët të “Qendrave Kulturore nëDiasporë”, thuhet në njoftimin e Ministri-së së Kulturës. Të formuluara ndrysheduken edhe një sërë memorandumeshpër shkëmbim eksperiecash apo përndihmë të ndërsjellët në marrëdhënietme jashtë. Marrëveshje konkrete duketvetëm ajo e njohjes së pagesave për pen-sion në dy anët e kufirit, marrëveshje qëShqipëria e ka nënshkruar ndërkohë medisa vende të tjera. (birn)

Nukë munt t’a mohojmë se Sh-qipërija jonë gjendetë sot në një si-tuatë delikate, të vështirë. Ankimetjane të shumë dhe çdo njeri pan-deh se diagnostikon sëmundjendhe gjen ilaçin duke u ankuarë; kuj-ton se qarja e shëron lëngatën. Kuj-desi më i parë i atyreve që shohin tëkeqen dhe rezikun, ka qënë qysh tëngarkojnë dokë me faj. Pandehinse me këtë mënyrë çduketë e ligadhe shpëton vëndi. Të tjerë gjen-denë që as mejtojnë fare, as shohin,se nuk shikojnë.

Artikujt që po pasojnë s’janë aspër të parët, as për të dytët. Janëshkruarë vetëm për ata që shikojnë,që vënë veshin të dëgjojnë, që duantë lodhen, të kupëtojnë përgjegjë-sinë e tyre personale. Qarja më emadhe sot në Shqipëri është prejsituatës ekonomike, nga shkuarjadhe rrojtja që u bë fort e rëndë.Varfërija që mbretëron sot në vën-din tënë s’është një sëmundje mëvete: është shënja, simptoma e njëlëngate më të madhe, mbase dhe eshumë sëmundjeve. Pa diturëshkaku, pa gjeturë rrënjën, nukmunt që t’i heqim një mur së ligësë.

Faji më i madh, burrimi i kësajqë vuajmë, është se, kushdó prejnesh j’a heth fajin tjatrit; as kushnukë do që të marrë një përgjegjë-si përsipër. E pret nga tjatrë kushndreqjen e të metave, shpëtiminprej çdo pësimi. Bëjmë sikur ha-rojmë që Shqipërija është shtëpijajonë dhe që ne vetë do t’a ndre-qim dhe t’a vëmë jashtë valëve tështërgatësë. Shqipërija, sot vëndimë i varfëri i dheut, është dhe aymë i shtrënjti, ku jetesa kushtónmë teprë se tekdó gjetkë. Burrimete fitimit po rrinë të mëshelë, ku senga çdo anë shpenzimet gjejnërëke të ra.

Gjithë vuajnë dhe qahenë. Pokujtojnë se një fuqi e huaj, një krah

prej qielli, do t’i nxierë nga e keqja.Të dy krahët e vetë s’i mejtón kush.U pëlqen më mirë të eksploatojnënjë të tretë, se sa të pshtetenë mbifuqin e tyre personale. Shtrenjtësi ejetësë na bën të vuajmë, se rrojmëkeq, dhe me shum’ mundime. Dhes’mejtojmë cilin burrim prej pasuni-vet që ka dheu ynë duhet që të për-dorim. Shqipëtari, thonë, rron mebujqësinë dhe bagëtinë. Unë do tështonj një mjeshtëri të tretë: Kurbe-ti. Që të shpëtojmë nga varfërijaduhetë që të harrojmë kurbetin, tëpakësojmë “çobanllëkun”, të sh-tojmë bujqësinë. Duke u liruarëbuka do të lirohet dhe jeta.

Vëndi qahetë nga mungesa etregtisë, gjë fort e naturshme meqënë se Shqipëtari sot nukë bleasgjë, nukë shpenzón as një ovull.Shqipëtari nuk harxhon, se nukfitón. Nukë fitón se nuk e ndien ne-vojën e një jete të ëmbël; pra nukpunón. Kur të punojë “robi” dhe tëbegatohet, atëherë do të zërë të zh-villohetë dhe industria, pa të cilënnuk munt të kemi kurrë një prehjeekonomike. Po Shqipërija vuan prejnjë lëngate më të madhe që po ibrin eshtërat: popullimi. Ne kjo egjej rezikun më të math që na kahipurë mbi krye, që na kanoset eko-nomikërisht dhe politikisht, se poshkakton dobësin tonë materialedhe morale.

Të shtuarët e popullsisë ështëpër neve një çështje jete; me të tetë-qind mijë e ca banorët që kemi sot,jemi duke formuarë vëndin më tëvarfrë dhe Shtetin më të dobët tëdheut; në mos i dhënshim kësaj çë-shtjeje importencën që meritón,pritmi ynë me të vërtet vizatohetnë ngjyra të errëta. Çështja kaq’ im-portente dhe vitale e popullëzimitështë lidhur me atë të shëndetësisëdhe të shoqërive bamirse, më teprëakoma me krijimin e shoqërivet të

gravet. Në qoftë se nukë zgjojmëmëmën, djalin e kemi dënuarë përvdekje. Që të shpëtojmë prej gre-minës dhe të sigurojmë një lumtë-ri, duhet të këqyrim plagën tënëdrejt për drejt, të interesohemi, tëpërpiqemi, të reaktojmë.

Po rrojtja e një populli, mbajtjadhe lulëzimi i një kombi, i një Shte-ti, s është vetëm me mjete mate-riale; kërkón dhe një shumicë kon-dita morale, një fuqi të mëndjesëdhe të shpirtit, që sigurojnë përpa-rimin dhe qytetërimin, që e bëjnëaté komb dhe até Shtet të zërë njëvënd të ndershmë në shoqëritë esotme. Fuqija morale dhe shpirtë-nore është ajo që sigurón edhe pu-shtetën materiale, mirëshkuarjenëfizike. Në këtó të paka faqe kamradhiturë një diagnostik. Si çdoplagë, edhe tonatë shërohenë. Dë-shëronj që, kur të bierë kjo broshurënë duart e këndonjësvet, plagëttona të jenë vetëm një kujtim. Çdonjeri që rron detyrohet të shërojëtrupin e tij.

Ilaçi është aktiviteti materialdhe moral. Aktiviteti është puna,dhe puna bëhetë me vullnet dheme dashje. Puna s’është shorta enjë njeriu, e një palë të njerëzve:është pjesa e të gjithëve.

Ftonj këndonjësit e mij të kupë-tojnë mirë barën që u bie: të mos epandehnjë askush vetëhen’ e tij larkçështjesë; flas për të gjithë. Të lutemedhe ty, e dashurë këndonjëse, tëmeditosh mbi detyrën e madhe qëke, mbi shërbimin e math që munttë bësh.

Çdo shqipëtar gjendetë sot për-para gjykatores’ së historisë. Histo-rija po na gjykón: në mos patmë fa-tin të jemë stërniprë të lumturë tëstërgjyshëvet fatosë, kemi detyrëntë përpiqemi që të bëhemi, ne vetë,stërgjyshër të ndershmë për nipëttanë. (Botuar më 1924)

Çdo shqipëtargjendetë sotpërparagjykatores’ sëhistorisë.Historija po nagjykón: në mospatmë fatin tëjemë stërniprëtë lumturë tëstërgjyshëvetfatosë, kemidetyrën tëpërpiqemi që tëbëhemi, ne vetë,stërgjyshër tëndershmë përnipët tanë

Një implant i bazuar nëelektrodat e trurit duketse përmirëson aftësinë

për të kujtuar, sepse ai imiton ak-tivitetin natyror të kodifikimit tëpërvojave të trurit. Operacioni iprotezës së parë të kujtesës u ilu-strua gjatë një takimi të kohëve tëfundit të Shoqatës së Neuro-shkencës, në Washington. Ështënjë implant i trurit që stimulonmodelet e aktivitetit elektrik tëshoqëruara me performancën mëtë mirë mnemonike, duke rrituraftësinë për të kujtuar edhe 25%.

HAPI 1: TË KOPJOSH. Së pari,implanti regjistroi aktivitetin e tru-rit të vullnetarëve të angazhuar tekkujtesa afatshkurtër (aftësia për tëmbajtur mend për pak çaste njënumër të kufizuar informacioni)dhe tek kujtesa e punës: kjo e fun-dit përfshin atë në afatin e shkurtërdhe përdor informacionin e marrënë konsideratë në këtë lloj “depojetë përkohshme” për të ndërtuar ar-gumente më komplekse.

HAPI 2: TË FORCOSH.Shkencëtarët kanë identifikuar

modelin e aktivitetit elektrik tëlidhur me rezultatet më të miramnemonike dhe kanë përdorurelektroda për ta riprodhuar atëartificialisht në trurin e pjesë-marrësve gjatë testeve të mëvon-shme. Në veçanti, goditjet e vo-gla elektrike u administruan nëhipokampus, që është një rajonthelbësor për mësimin dhembajtjen e kujtimeve. Ky stimu-lim ka përmirësuar kujtesën afat-shkurtër me 15% dhe kujtesën epunës me rreth 25%.

E ARDHMJA. “Po shkruajmëkodin nervor për të rritur funksio-nalitetin mnemonik", ka deklaruarSong për New Scientist, duke sh-

tuar se implante të ngjashme njëditë mund të shërbejnë për të for-cuar edhe vizionin apo lëvizjen.Një mundësi tjetër është që njëditë ata mund të përdoren për tëfurnizuar deficitet mnemonike tëpacientëve që vuajnë nga demen-ca, si për shembull sëmundjaAlzheimer. Dong Song (prof. iInxhinierisë Biomjekësore, Univer-siteti i Kalifornisë) ka testuar paji-sjen në 20 vullnetarë, të cilët ta-shmë kishin elektroda tëimplantuara në tru për trajtimin eepilepsisë - për të kapërcyer, nëkëtë fazë të studimit, çështjen e“fiksimit” të pajisjes, që është njëoperacion invaziv.

Është një implant i trurit që stimulonmodelet e aktivitetit elektrik tëshoqëruara me performancën më tëmirë mnemonike, duke rrituraftësinë për të kujtuar edhe 25%

12 MOZAIKKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Themeluesi dhe aksionisti mëi madh i Amazon, arriti në rekor-din me 12 shifra për të parën herësipas Bloomberg, një nga dy shër-bimet kryesore që vlerësojnë pa-surinë e më të pasurve të botës nëkohë reale. Forbes, shërbimi tjetër,vendos përkrah emrit të tij shifrën

e 99.6 miliardë dollarëve. Aksio-net e Amazon u rritën me 2.5 përqind të premten, duke e vendosurBezos në krye. Ato u rritën edhe sipasojë e raporteve se shitjet onli-ne për ditën e Falenderimeve dhetë Premten e Zezë u rritën 18 përqind krahasuar me vitin e shkuar.

Bezos ka fituar rreth 2.4 miliardëdollarë vetëm gjatë të premtes sëzezë. Ai zotëron 78.9 milionë ak-sione të Amazon me vlerë 93.6 mi-liardë dollarë. Kjo nuk përfshin tëgjitha zotërimet e tij edhe pse dykompanitë e tjera të profilit tëlartë që ai ka në pronësi, Uashing-

ton Post dhe kompania e turizmithapsinor Blue origin, nuk kanë tënjëjtën peshë kur bëhen krahasi-me. Vetëm këtë vit, aksionet eAmazon janë rritur me 58 përqind, mjaftueshëm për të pasu-ruar Bezos me afro 34 miliardëdollarë. Në fakt, fitimi i një dite tëvetme prej 2.4 miliardë dollarësh,do të mjaftonte për t’i dhënë atijkreun e listës së Forbes për 1 mijëpersonat më të pasur në planet.Bezos e fitoi titullin e njeriut më tëpasur në botë në korrik, kur kaloipër pak kohë Bill Gates. Ai u zh-vendos sërish në vend të dytë nëtetor. Tani, themeluesi i Microsoftka një pasuri prej 89 miliardë dol-larësh sipas Forbes dhe Bloom-berg. Gates besohet se është i vet-mi person tjetër në glob që kaarritur shifrën e 100 miliardë dol-larëve, në 1999.

Robotë të vegjël shumë shpejtdo të përdoren për të trajtuarkancerin në pjesë të vështira tëtrupit. Shkencëtarët kanë krijuarnjë grup makinerish mjaft të vo-gla “biohibride”, që janë në për-masën e një rruazë e kuqe gjaku.Gjatë testimit fillestar, robotët udrejtuar magnetikisht në zonat estomakut të minjve, ku vranë tu-moret kanceroze dhe duke lënëtë padëmtuara qelizat e shën-detshme. Shkencëtarët shpre-sojnë se e njëjta teknikë duhettë përdoret tek njerëzit për tëvendosur ilaçin në zonën eduhur. Robotët u krijuan nga njëskuadër ndërkombëtareshkencëtarësh të drejtuar ngaUniversiteti kinez i Hong Kongut,duke lidhur algat e vogla me pje-së magnetike. Doktor Qi Zhou,një nga autorët e studimit, thotëse këta robotë super të vegjëlmund të përdorin në një sërëmënyrash, përfshi diagnostifiki-min e sëmundjeve, dhe ndihme-së në terapinë e pjesëve të trupitqë janë të vështira për t’u traj-tuar.

Vajza 3 vjeçeshkon nëkopsht, i bënedukatoresdhuratë një qesemarijuanëNjë fëmijë 3 vjeçe në Bari të Ita-lisë, i ka bërë edukatores së tijnjë dhuratë mjaft të veçantë.Sapo mbërriti në klasë, ajo idorëzoi asaj një qese me ma-rijuanë. Stafi i kopshtitmenjëherë informoi policinë, ecila kishte ndërhyri menjëherëpër të marrë dozën e hashashit.Më pas policia shkoi në bane-sën e prindërve të vogëlushes.Në banesë ishte babai dhe gjatëkontrollit, agjentët e policisësekuestruan edhe 2 gram të tje-ra marijuanë. 31-vjeçari mekombësi nigeriane, po hetohetnë gjendje të lirë nën akuzën eposedimit të lëndës narkotike.

Roboti superi vogël që dotë trajtojëkancerin

Amazon e bën Jeff Bezos njeriun 100 miliardë dollarëshNëse ishe një ngamiliona blerësit nëAmazon, të premten ezezë, atëherëurime…ke kontribuarqë Jeff Bezos të bëhetnjë njeri që vlen 100miliardë dollarë

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Proteza për tëpërmirësuar kujtesën

Shkencëtarët kanëidentifikuar modelin eaktivitetit elektrik tëlidhur me rezultatetmë të mira mnemonikedhe kanë përdorurelektroda për tariprodhuar atëartificialisht në trurin epjesëmarrësve gjatëtesteve të mëvonshme

Policia zbulon tonë me vaj luledielli, të shitur si vaj ulliriPolicia në Greqi ka arrestuar shtatë vetëqë kanë ngjyer me të gjelbër tonë të tëravaj luledielli dhe e kanë shitur si vaj ulli-ri. Prokuroria greke bëri të ditur të dielënse në Greqi janë shitur shumë tonë vajluledielli si vaj ulliri. Ajo akuzoi shtatëpersona, që e kanë ngjyer vajin e lule-diellit të verdhë në ngjyrë të gjelbër, nëmënyrë që të duket si vaj ulliri. Ky vaj i fal-

sifikuar është eksportuar edhe në Gjer-mani. Policia arrestoi të dyshuarit - njëfamilje me katër anëtarë dhe tre të afërm- në qytetin Larissa. Vaji i falsifikuar uështë shitur në enë pesëlitërshe konsu-matorëve grekë dhe është eksportuar nëmbajtëse një tonëshe vaji, kryesisht nëGjermani. Policia gjeti në vend pesë tonëvaj të falsifikuar, i cili nuk qe paketuar

ende dhe dymbëdhjetë mbajtëse, të de-stinuara për eksport. Produkti shitej si"Vaj ulliri ekstra i pastër, direkt ngaprodhuesi". Në Greqi, një vaj i vërtetë itillë kushton nga 26 deri 30 euro. Policiapati arrestuar më parë rreth 60 tregtarë tëvajit të falsifikuar dhe vetëm më vonëkonstatoi se ku ndodhej qendra e dy-shuar e mashtrimit.

13MOZAIKKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Vitamina E është një aleatnatyral për shëndetin e trupittonë: përveç që është një antiok-sidant i fuqishëm i aftë për tëluftuar efektin e dëmshëm të ra-dikaleve të lira dhe plakjen qeli-zore, është tejet e rëndësishmepër të luftuar sëmundjet kardio-vaskulare dhe koronare tëzemrës, për shembull duke sh-mangur mpiksjen e gjakut, të ci-lat mund të çojnë në formimin etrombeve. Por kjo nuk është egjitha: le të zbulojmë se ku dhesi mund ta marrim këtë vita-minë të çmuar dhe çfarë përfitimesh kemi. Një nga dety-rat kryesore të vitaminës E është mbrojtja e trupit tonëduke forcuar mbrojtjen imunitare: mbron indet nga ra-dikalet e lira, mbron nga dëmet që shkakton ndotja, ështëe dobishme për të luftuar çrregullimet e lëkurës të tilla, siaknet dhe ekzema; është një ndihmë e vlefshme në kom-plikimet diabetike, është efektive kundër sëmundjevegastrointestinale dhe është një aleat i mirë kundër sin-dromës premenstruale. Vitamina E gjithashtu zbut in-flamacionin kronik dhe çmendurinë senile. A është emjaftueshme? Prandaj është e rëndësishme që të bëni njëpërcjellje natyrore të kësaj vitamine të çmuar: tani ështëe njohur se mirëqenia e organizmit tonë fillon nga tavo-lina dhe nga ajo që hamë çdo ditë. Vaj për vaj: për të sigu-ruar një furnizim të mirë të vitaminës E, është e nevojsh-me të konsumojmë farat dhe të gjitha vajrat vegjetalë qëjanë nxjerrë prej tyre si, për shembull, vaj luledielli, vaj ba-diava, vaj kërp ose vaj farë liri. Këto vajra janë jashtëzako-nisht të pasur me tokoferol, përbërësin më të vlefshëm tëkësaj vitamine fantastike.

MIQTË E GJELBËR: perimet dhe frutat, si dhe drithë-rat, janë të mbushura me vitaminë E. Por sigurisht perimetme gjethe jeshile, për shembull spinaq, brokoli, lakra,rrepa; ndërsa tek frutat avokadoja është një minierë evërtetë.

KURRË PA: frutat e thata, përveçse të mira, janë me tëvërtetë të çmuara. Ngrënia e tyre na pengon të hamë ush-qime me kalori të lartë apo me vlera ushqimore. Frutat ethata, dhe sidomos arrat, lajthitë, fistikët dhe bajamet, nafurnizojnë edhe me vitaminën E.

Vitamina E, një aleat i çmuari shëndetit tonë

Është shumë edobishme në

parandalimin esëmundjeve të

zemrës dhekancerit dhe

gjithashtu njëantioksidant i

fuqishëm. Jacilat janë

ushqimet që epërmbajnë

këtë vitaminë

Meshkujt që punojnë nëndërrimin e natës, si-pas një studimi të kryer

në Kanada, tri herë kanë mëshumë gjasa të preken nga kan-ceri i prostatës, në krahasim meata që punojnë në ndërrimin editës. Besohet se gjatë ndërrimitdhe punës natën çrregullohetprodhimi i melatoninës, hormo-ni i cili ndihmon në rregullimin egjumit. Kur trupi ynë është ek-spozuar ditës, prodhimi i melatoninës zvogë-lohet duke nxitur lëvizjen e shumë procesevenë trupin tonë, të cilën e ndihmojnë në zhvilli-min e tumoreve. Në hulumtim kishin marrëpjesë 3137 meshkujt të cilëve u ishte diagno-stikuar një lloj i kancerit. Rezultatet kanë tre-guar se shumica prej tyre gjatë një periudhakohore kishin punuar në ndërrimin e natës.Në stadet e hershme, kanceri i prostatës nukjep shenja klinike. Në stadet më të avancuara,shfaqen shenja klinike, si urinim i shpeshtë, si-domos natën; urinim i dobët, jo me forcë; ndër-prerje e menjëhershme e urinimit, si dhe rifil-lim i urinimit mbas disa sekondave; dhembjedhe djegie gjatë urinimit; urinim me gjak, sho-qëruar shpesh me copëza të vogla gjaku tëmpiksur; prezencë e gjakut në spermë;dhembje të lokalizuara në një ose disa kocka,

sidomos në kockat e legenit dhenë vertebrat, dhembje që vazh-dojnë pa ndërprerje të paktënderi në dy javë, shenjë e kancerittë avancuar që tregon se kaprekur kockat. Shenjat klinike tëkancerit të prostatës nuk duhettë keqinterpretohen nga perso-nat që kanë shenja të tilla e për-piqen të realizojnë një vetëdia-gnostikim, pasi këto shenjatakohen edhe në sëmundje të

tjera të prostatës me origjinë jo kanceroze. Possëmundjes së kancerit në prostatë, meshkujt tëcilët punojnë në ndërrimin e natës rrezikojnëtë preken nga tumori në zorrë, fshikëz dhe nëmushkëri. Edhe pse hulumtimet e mëhershmekanë sugjeruar se puna natën më shumë idëmton femrat, studimet e shkencëtarëve ngauniversiteti Kuebek tregojnë se edhe meshkujtjanë të rrezikuar po aq sa edhe femrat. Organiz-mi i njeriut ka orën e tij biologjike që do tëthotë se ai e ka të programuar kohën e gjumitpër gjumë dhe kohën e punës për punë. Kësh-tu gjatë eksperimenteve, analizat e gjakut tre-guan se 6%i normal i gjeneve të ADN-së janëspecifikisht më shumë apo më pak aktive, nëperiudha të ndryshme të ditës. Që kur vullne-tarët nisën të punonin gjatë natës, ai rregullimi duhur gjenetik nisi të humbiste.

Meshkujt që punojnënatën rrezikohen ngakanceri i prostatës

Në hulumtimkishin marrëpjesë 3137meshkujt tëcilëve u ishtediagnostikuarnjë lloj ikancerit.Rezultatetkanë treguar seshumica prejtyre gjatë njëperiudhakohore kishinpunuar nëndërrimin enatës

Pos sëmundjessë kancerit nëprostatë,meshkujt të cilëtpunojnë nëndërrimin enatës rrezikojnëtë preken ngatumori në zorrë,fshikëz dhe nëmushkëri

14 MARKETINGKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Në bazë të nenit 54, 63, 64, 125, 127, 131, 132, 133 dhe 134 të Ligjit për arsim sipëror, nenit 3 paragrafi 1 të Ligjit për të

punësuarit në Sektorin publik, dhe nenit 22 paragrafi 3 dhe nenit 23 të Ligjit për marrëdhënie pune

UNIVERSITETI “GOCE DELLÇEV” – SHTIP Publikon

KONKURS Për zgjedhjen e mësimdhënësve të njësive në kuadër të Universitetit

1. FAKULTETI I BUJQËSISË 1.1 Mësimdhënës në të gjitha titujt për sferën – mësimore shkencore: -Fiziologjia e bimëve/Kopshtaria - (1 realizues) për kohë prej pesë vjet 2. AKADEMIA MUZIKORE 2.1 Mësimdhënës në të gjitha titujt për sferën – mësimore shkencore: -Llojet e instrumenteve – Piano dhe Sonologjia - (1 realizues) për kohë prej pesë vjet

Kriteret për zgjedhje: -Për docent mund të zgjedhjet personi i cili ka shkallë shkencore doktor i shkencave nga sfera shkencore në të cilën zgjidhet, sukses mesatar prej së paku tetë në studimet e ciklit të parë dhe të dytë për secilin cikël veç e veç, së paku katër punime shkencore-hulumtuese të publikuara në sferën përkatëse në revistat shkencore ndërkombëtare ose publikime shkencore ndërkombëtare ose dy punime shkencore në revistë shkencore me impakt faktor në pesë vitet e fundit, arritje në aplikimin e rezultateve hulumtuese dhe aftësi për realizimin e llojeve të veçanta të veprimtarisë për arsim sipëror dhe notë pozitive nga vetëevaluimi. Kandidatët duhet të plotësojnë edhe kushtet e përgjithshme të caktuara me Ligjin për marrëdhënie pune dhe Rregulloren për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor dhe mësimor të Universitetit “Goce Dellçev” – Shtip -Për profesor me korrespodencë mund të zgjedhjet personi i cili ka shkallë shkencore doktor i shkencave nga sfera shkencore në të cilën zgjidhet, së paku pesë punime shkencore-hulumtuese të publikuara në sferën përkatëse në revistat shkencore ndërkombëtare ose publikime shkencore ndërkombëtare ose tre punime shkencore në revistë shkencore me impakt faktor në pesë vitet e fundit, pjesëmarrje në projekte shkencore-hulumtuese, gjegjësisht arritje të theksuara në aplikimin e rezultateve hulumtuese, kontribut në aftësimin e mësimdhënësve të rinj dhe i cili ka treguar aftësi për realizimin e llojeve të veçanta të veprimtarisë për arsim sipëror dhe notë pozitive nga vetëevaluimi. Kandidatët duhet të plotësojnë edhe kushtet e përgjithshme të caktuara me Ligjin për marrëdhënie pune dhe Rregulloren për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor dhe mësimor të Universitetit “Goce Dellçev” – Shtip -Për profesor të rregullt mund të zgjedhjet personi i cili ka shkallë shkencore doktor i shkencave nga sfera shkencore në të cilën zgjidhet, së paku gjashtë punime shkencore-hulumtuese të publikuara në sferën përkatëse në revistat shkencore ndërkombëtare ose publikime shkencore ndërkombëtare ose katër punime shkencore në revistë shkencore me impakt faktor në pesë vitet e fundit, i cili ka marrë pjesë ose ka udhëhequr në projekte shkencore-hulumtuese dhe ka dhënë kontribut në aftësimin e mësimdhënësve të rinj dhe i cili ka treguar aftësi për realizimin e llojeve të veçanta të veprimtarisë për arsim sipëror dhe notë pozitive nga vetëevaluimi. Kandidatët duhet të plotësojnë edhe kushtet e përgjithshme të caktuara me Ligjin për marrëdhënie pune dhe Rregulloren për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor dhe mësimor të Universitetit “Goce Dellçev” – Shtip. -Për docent, profesor me korrespodencë dhe profesor të rregullt për lëndët profesionale-artistike mund të zgjidhet edhe person i cili nuk ka shkallë doktor i shkencave, i cili ka të mbaruar arsim të lartë përkatës nga shkalla e dytë, vepra të pranuara artistike dhe profesionale gjegjësisht arritje të cilat janë të rëndësishme për afirmimin e kulturës dhe artit në dhe jashtë vendit si dhe aftësi për punë mësimore. Kandidatët duhet të plotësojnë edhe kushtet e përgjithshme të caktuara me Ligjin për marrëdhënie pune dhe Rregulloren për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor dhe mësimor të Universitetit “Goce Dellçev” – Shtip. - Orari i kohës së punës dhe pagesa: - Orari ditor i punës prej 08:30h. deri 16:30h. - Orari javor i punës – 40 orë punë (prej ditës së hënë deri në ditën e premte) - Neto paga themelore për: Docent -38.143,00 den.; Profesor me korrespodencë - 43.660,00 den.; Profesor i rregullt - 50.311,00 den; Dokumentet e nevojshme për kandidatët për zgjedhje në titujt mësimor dhe mësimor – shkencor: - fletëparaqitje; - diplomë për arsim të mbaruar përkatës – për punim të mbrojtur të magjistraturës/doktoraturës (një kopje të diplomës në origjinal dhe tre kopje të vërtetuara në noter; diplomat e huaja të jenë të nostrifikuara dhe të plotësuara me ekuivalencë të notave); - certifikatë për provimet e dhëna të ciklit të parë dhe të dytë të studimeve - biografi të shkurtë (në katër kopje); - listë të punimeve të publikuara shkencore dhe profesionale - nga një kopje të punimeve; - vërtetim se njeh një prej gjuhëve të huaja - rekomandim prej së paku 2 (dy) profesorëve (me korrespodencë/i rregullt) nga sfera përkatëse shkencore për të cilin bëhet zgjedhja - për kandidatët për docent; - rekomandim nga punëdhënësi paraprak (nëse kandidati ka qenë i punësuar) - për kandidatët për zgjedhje docent; - një kopje të punimit të magjistraturës/doktoratës; - certifikatë të shtetësisë; Konkursi zgjatë 8 ditë pune nga dita e publikimit.

Zgjedhja do të realizohet në afatin e paraparë në nenin 131 të Ligjit për arsim sipëror (deri në 6 muaj nga publikimi i konkursit). Dokumentet të dorëzohen në arkivin e: 1. Fakulteti i bujqësisë – rr. “Goce Dellçev” nr. 89, Shtip; tel. 032-550-600; 2. Akademia muzikore - rr. “Cvetan Dimov” pn, Shtip, tel. 032-550-200; Dokumentet e pakompletuara nuk do të merren parasysh.

Në bazë të nenit 135 paragrafi 1 të Ligjit për arsim të lartë (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 35/2008, 103/2008, 26/2009, 83/2009, 99/2009, 115/2010, 17/2011, 51/2011, 123/2012, 15/2013, 24/2013, 41/2014, 116/2014, 130/2014, 10/2015, 20/2015, 98/2015, 145/2015, 154/2015, 30/2016, 120/16, 127/16), dhe nenit 34, paragrafi 2 i Ligjit për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues dhe asistentë-doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup (Lajmëtari universitar nr. 274/13 – teksti i pastruar), Fakulteti matematiko-natyror në Shkup, shpall

KONKURS

për zgjedhje të titujve mësimore-shkencore, titullar dhe bashkëpunues

INSTITUTI PËR BIOLOGJI 1. Zgjedhje të një mësimdhënësi në të gjitha titujt mësimor-shkencor të grupit të lëndëve nga sferat mësimore-

shkencore: zoologji dhe zoofiziologji, entomologji dhe ekologji (sistematika dhe filogjenia e pakurruzorëve, entomologjia forensike dhe evolucioni organik) Afati për zgjedhje është për kohë prej pesë vjet.

2. Zgjedhje të një mësimdhënësi në të gjitha titujt mësimor-shkencor të grupit të lëndëve nga sferat mësimore-shkencore: zoologji dhe zoofiziologji, (citologji, histologji dhe embriologji) Afati për zgjedhje është për kohë prej pesë vjet.

3. Zgjedhje të një mësimdhënësi në të gjitha titujt mësimor-shkencor të grupit të lëndëve nga sferat mësimore-shkencore: botanika dhe biologjia molekulare Afati për zgjedhje është për kohë prej pesë vjet.

1. Zgjedhje të një asistenti të grupit të lëndëve nga sfera mësimore-shkencore: ekologjia. Afati për zgjedhje është për kohë prej tre vjet.

INSTITUTI PËR MATEMATIKË 1. Zgjedhje të një mësimdhënësi në të gjitha titujt mësimor-shkencor të grupit të lëndëve nga sferat mësimore-

shkencore: Analiza dhe analiza funksionale dhe matematika aplikative dhe modelimi matematikor. Afati për zgjedhje është për kohë prej pesë vjet.

INSTITUTI PËR KIMI 1. Zgjedhje të një mësimdhënësi në të gjitha titujt mësimor-shkencor të grupit të lëndëve nga sfera mësimore-

shkencore: kimia mësimore, nën numrin 10714 sipas Klasifikimit të sferave, fushave dhe degëve shkencore të hulumtimit, të harmonizuar sipas standardeve të OECD dhe UNESCO. Afati për zgjedhje është për kohë prej pesë vjet.

2. Zgjedhje të një profesori titullar me korrespodencë të grupit të lëndëve nga sferat mësimore-shkencore: kimia organike dhe biokimia Afati për zgjedhje është për kohë prej pesë vjet.

3. Zgjedhje të një docenti titullar të grupit të lëndëve nga sferat mësimore-shkencore: kimia organike dhe biokimia. Afati për zgjedhje është për kohë prej pesë vjet.

Kushtet: Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme duhet t’i plotësojnë edhe kushtet e posaçme të

parapara me Ligjin për arsim të lartë (Gazeta Zyrtare e RM nr. 35/2008, 103/2008, 26/2009, 83/2009, 99/2009, 115/2010, 17/2011, 51/2011, 123/2012, 15/2013, 24/2013, 41/2014, 116/2014, 130/2014, 10/2015, 20/2015, 98/2015, 145/2015, 154/2015, 30/2016, 120/16, 127/16), Rregullores për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues dhe asistent-doktorues të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup (Lajmëtari universitar nr. 274/2013 tekst i pastruar) si dhe akteve të tjera të Universitetit dhe Fakultetit.

Konkursi është i hapur 8 ditë nga dita e publikimit. Procedura pas konkursit mund të zgjatë më së shumti gjashtë muaj. Në Arkivin e Fakultetit kandidatët duhet të dorëzojnë: fletëparaqitje për pjesëmarrje në konkurs, dokumentet

e nevojshme për shkallën e arsimit (një ekzemplar origjinal dhe tre kopje të vërtetuara në noter), vërtetim për njohje të gjuhës së huaj (në katër kopje), biografi të shkurtër (në katër kopje), formular të plotësuar ndaj raportit për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencore dhe tituj mësimor-profesional (merret në fakultet), certifikatë të shtetësisë (në katër kopje) dhe deklaratë për përmbushjen e kushteve të përgjithshme dhe të posaçme për vendin e punës.

Vlera financiare e rogës bazë mësimdhënësit është 31.050,00 denarë, ndërsa për bashkëpunëtorin është 22.425,00 denarë në shumë neto. Rroga bazë mund të jetë e ndryshueshme.

Orari i punës është i vërtetuar në pajtim me kalendarin dhe orarin studentor të orëve të Fakultetit. Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh gjatë procesit të

vendimmarrjes. Për informata të tjera në lidhje me Konkursin kandidatët mund të drejtohen në Sekretariatin e Fakultetit

matematiko-natyror në Shkup. Dokumentet të dorëzohen në ndërtesën e Fakultetit Matematiko-Natyror në Shkup, rr “Arhimedova” nr. 3,

1000 Shkup.

UNIVERSITETI “SHËN KIRILI DHE METODI”- SHKUP FAKULTETI MATEMATIKO-NATYROR - SHKUP

Në bazë të nenit 19 të Statutit të Operatorit të sistemit elektropërçues të Maqedonisë – Shoqëria aksionare për përçim të energjisë elektrike dhe menaxhim me sistemin e energjisë elektrike të Maqedonisë në pronësi të shtetit Shkup – SH A MEPSO, (“Gazeta Zyrtare e RM nr. 21/2008), ndërsa në lidhje me nenin 67, paragrafi 13 i Ligjit për energjetikë i Republikës së Maqedonisë (Gazeta Zyrtare 16/2011), Rregullat për sigurim të energjisë elektrike për mbulim të humbjeve në sistemin elektropçrçues të Republikës së Maqedonisë të lejuara me Vendimin e KRE nr. 02-1869/1 të datës 10.11.2017 dhe nenit 192 të Ligjit për furnizime publike (Gazeta Zyrtare nr. 136/2007.... dhe 192/2015), SH A MEPSO publikon:

FTESË PUBLIKE PËR DORËZIM TË OFERTËS JP-01/2017

Të nderuar, Operatori i sistemit elektropërçues të Maqedonisë – Shoqëria aksionare për përçim të energjisë elektrike

dhe menaxhim me sistemin e energjisë elektrike të Maqedonisë në pronësi të shtetit Shkup – SH A MEPSO realizon procedurë për ndarje të marrëveshjes për furnizim të energjisë elektrike për mbulimin e humbjeve të energjisë elektrike në sistemin elektropërçues të Republikës së Maqedonisë në vitin 2018 me ftesë publike për dorëzimin e ofertave me publikimin e shpalljes numër JP – 01/2017 në pajtim me Rregullat për mënyrën dhe procedurën për realizim të furnizimit publik të lejuar nga Komisioni rregullator i energjetikës.

Ju lutemi të dorëzoni ofertën Tuaj për lëndën e lartpërmendur të marrëveshjes për furnizim të energjisë

elektrike për mbulimin e humbjeve të energjisë elektrike në sistemin elektropërçues të Republikës së Maqedonisë në vitin 2018, më së voni deri më 07.12.2017 në ora 11.00 (sipas kohës lokale) përmes postës në adresë ose personalisht duke e dorëzuara të në arkivin e SH A MEPSO.

Me këtë ftesë në ueb faqen e SH A MEPSO - www.mepso.com.mk, do të publikohet edhe

dokumentacioni për ftesën publike i cili përmban të gjitha informatat të cilat do T’ju ndihmojnë për përpilimin e ofertës. Dokumentacioni do të përbëhet nga pjesët në vijim: instruksione për ofertuesit, specifikimet teknike, modeli i marrëveshjes dhe formulari i ofertës.

Ofertuesit, Dokumentacionin e kompletuar dhe PAKON e Dokumenteve për aplikim, mund ta marrin në

lokalet e SH A MEPSO, rr. “Maksim Gorki” nr. 4, Shkup, kati III, prej ora 11.30 deri në ora 14.30, ose me kërkesë të tyre mund t’u dërgohet me postë, ku duhet të dorëzojnë dëshmi për pagesën e realizuar në shumë prej 50,00 euro në llogarinë:

- Llogaria në denarë: 530010100845304 – Ohridska Banka Shkup ose 210059337810365 – Tutunska Banka Shkup ose

200001086598648 - Stopanska Banka Shkup ose 320000000076830 – Centralna Kooperativna Banka Shkup - Llogaria devize: IBAN: MK 07530901000383053, SWIFT: OHRDMK22; Ohridska Banka Shkup, - Numri i llogarisë: 1470100038307 Me shenjë për pagesë: për Ftesë publike nr. JP-01/2017 Adresa: rr. Maksim Gorki nr. 4, 1000 Shkup Republika e Maqedonisë, Kontakt personi: Darko Dokuzovski, tel: ++ 389 71 229 430, Posta elektronike: darkod@mepso.mk, Hapja e ofertave do të jetë publike dhe do të realizohet më 07.12.2017 në ora 11.00 (sipas kohës

lokale) në lokalet e SH A MEPSO në rr. Maksim Gorki nr. 4 Shkup R. Maqedonisë.

SH A MEPSO – Shkup

Pursuant to Article 19 of the Transmission System Operator of Macedonia – Joint Stock Company forElectricity Transmission and Power System Control of Macedonia in state ownership Skopje (AD MEPSO),(Official Gazette of R.M. no. 21/2008), and Article 67 item 13 of the Energy Law (Official Gazette of R.M.no. 16/2011), Rules and method of conducting public procurement approved by Energy RegulatoryCommission of the Republic of Macedonia with decision No. 02-1869/1 from 10.11.2017, and article 192 ofthe Energy Law (Official Gazette of R.M. 136/2007, ... and 192/2015), AD MEPSO announces:

PUBLIC TENDER NOTICE JP 01/2017

Dear Sirs, The Transmission System Operator of Macedonia – Joint Stock Company for Electricity Transmission

and Power System Control of Macedonia in state ownership Skopje (AD MEPSO), shall conduct contract award procedure for electricity for covering electricity losses within the Macedonian Electricity Transmission System in 2018 by public Tender Notice No: JP – 01/2017 under the Rules and method of conducting public procurement approved by Energy Regulatory Commission of the Republic of Macedonia.

You are kindly requested to submit your Documentation for an Open Invitation to Bid for the above

contract award on electricity for covering electricity losses within the Macedonian Electricity Transmission System for 2018 by of December 07, 2017 at the latest at 11 o’clock a.m. (local time) by mail/courier at the below address or in person handing the procedure over in AD MEPSO Archive.

This Open Invitation to Bid notice shall be put on AD MEPSO web site accompanied by the

Documentation for an Open Invitation to Bid containing all information to help you prepare the Open Invitation to Bid. The Documentation comprises of Instructions to Tenderness, Technical Specifications, Draft (sample) Contract and Tender Form.

The set of Documentation for an Open Invitation to Bid and set of Application Documentations,

Bidders may provide in AD MEPSO premises 4 Maksim Gorki St., 1000 Skopje, Republic of Macedonia, floor III, from 11:30 to 14:30 a.m. or upon their request may be delivered by mail prior to enclosing a proof of Euro 50,00 payment effected on the following .account:

- account in denars: 530010100845304 – Ohridska Banka Skopje, or

210059337810365 – Tutunska Banka Skopje or 200001086598648 - Stopanska Banka Skopje or 320000000076830 – Centralna Kooperativna Banka Skopje

- account in foreign currency: IBAN:MK 07530901000383053, SWIFT: OHRDMK22: Ohridska Banka Skopje - account number: 1470100038307 with a notice: Payment for Public Tender Notice no. JP-01/2017

Address: 4 Maksim Gorki St., 1000 Skopje, Republic of Macedonia, Contact persons: Darko Dokuzovski, phone: ++389 71 229 430, e-mail: darkod@mepso.mk

Tender Opening shall be public and held on December 07, 2017 at 11 o’clock a.m. (local time) in AD

MEPSO premises, 4 Maksim Gorki St., 1000 Skopje, Republic of Macedonia.

AD MEPSO -Skopje

Aksidentet e vogla të trafikut nëudhëkryqet frekuentuese urba-ne thuajse janë përditshmëripër ekipet e policisë së trafikutnë Gjermani. Një aksident i til-lë të premten, në qytetin veri-lindor gjerman Neheim, katronditur policinë. Pas ndeshjessë dy automjeteve në qendër tëqytetit policia doli në terren,ndërsa aksidentin pa të lënduardhe me dëme materiale eshkaktuan një grua 34 vjeçaredhe një burrë 74 vjeçar. Vozitë-si tashmë 56 vite ka përdorurautomjet në Gjermani, ndërsaasnjëherë nuk ka dhënë provi-min e patentë shoferit dhe nukka pasur leje për vozitje. Policiasot njoftoi se vozitësi tha se kadhënë kërkesën për dhënien eprovimit për patentë shoferpara shkuarjes në ushtri paragjashtë dekadave. Orët e trajni-mit nuk i vazhdoi pas kryerjes sëafatit ushtarak.

Për një vit, 72 sulme mbi xhamitë në HolandëNumri i sulmeve në Holandëqë për objektiv kanë xhamitëshënojnë rritje, flasin të dhë-nat e një raporti të publikuarnga Universiteti SabahattinZaim nga Stambolli. Në rapor-tin e titulluar “Të Drejtat e Nje-riut në Holandë”, theksohet segjatë vitit 2016 janë regjistruar72 sulme mbi xhamitë në Ho-landë, që shënon rritje ngagjithsej 28 sa ishin regjistruarnjë vit më herët. Racizmi dheIslamofobia vazhdojnë të pa-raqesin një çështje shumë tërëndësishme në fushën e tëdrejtave të njeriut në Holandë,thuhet mes tjerash në raport.Në të njëjtin raport nënvizohetse një studim i kryer në vitin2017, flet se emigrantët në Ho-landë nuk ndihen të sigurt,ndërsa grupet etnike të cilatjanë shprehur në atë mënyrëjanë surinamezët dhe turqit.Sipas raportit, në Holandë kagjithsej 475 xhami.

15GLOBIKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

56 vite shofer, por pa patentë!

Kryetari i bashkisë i qytetit të Ri-nit Verior në Gjermani, Vestfali-së Altena është sulmuar me

thikë në një dyqan që shet Dönner. An-dreas Hollstein u dërgua me një am-bulancë menjëherë në spital, por ish-te në gjendje të dilte po në mbrëmjenga spitali, bëjnë të ditur mediat loka-le. “Unë pata pranë njerëz që u an-gazhuan dhe jam i gëzuar që jam endegjallë”, i tha Hollstein pas sulmit porta-lit të lajmeve “Lokalstimme”. Kryemini-stri i Landit të Rinit Verior-Vestfalisë,Armin Laschet deklaroi se autoritetete sigurisë besojnë se motivi për sul-min ishte politik. Dorasi i dyshuar, i cilisipas Lashetit u arrestua, kishte bërëvërejtje të caktuara për politikën e re-fugjatëve. Kjo të çon në përfundimin,që ekziston një motiv politik. Altena u

bë e njohur në të gjithë Gjermaninë,sepse pranon më shumë refugjatë, sesa është e detyruar të pranojë në bazëtë kriterit të shpërndarjes. Edhe njëburrë, që u angazhua ta ndihmojë Hol-lstein-in u plagos lehtë. Sipas një ra-porti të “Westdeutsche Allgemeine Zei-tung” sulmuesi me sa duket ishte ialkoolizuar. Para sulmit dorasi rapor-tohet se e pyeti Hollstein-in:”Ju jenikryetari i bashkisë?” Lascheti, i cili nëmomentin e atentatit po merrte pjesënë dorëzimin e Çmimit Shtetëror tëLandit Rini Verior-Vestfali shkrimtaritNavid Kermani, shprehu tronditjen:“Mbrëmja e sotme ishte dëshpëruese”.Gjatë dhënies së çmimit Kermanit, ai ipati treguar “se si së bashku patën vizi-tuar kryetarin e bashkisë së Altena-s,Andreas Hollstein - sepse Navid Ker-

Kryeministri izraelit BenjaminNetanyahu ka nënshkruar peticio-nin që i bën thirrje presidentit Reu-ven Rivlin që të falë ushtarin izrae-lit të dënuar për vrasjen e një tëriu të paarmatosur palestinez vi-tin e kaluar, njoftuan mediat izrae-lite. Sipas të përditshmes izraelite“The Jerusalem Post”, Netanyahushtoi emrin e tij në peticionin, ta-shmë të nënshkruar nga dhjetëradeputetë izraelitë, duke i kërkuarRivlinit të rishqyrtojë vendimin e

mëparshëm për të mos falur ush-tarin e dënuar Elor Azaria.Megjithatë, në një deklaratë të sëmartës, zyra e Rivlin pohoi se letrae peticionit ende nuk është dorë-zuar zyrtarisht. "Është praktikë ezakonshme të presësh gjashtëmuaj pas një kërkese faljeje të më-parshme përpara se të lëshohetnjë e re", thuhet nga Zyra e Rivlinduke shtuar se "përveç nëse kanëndodhur ndryshime të mëdha

lidhur me rastin". Dy javë më parë,Rivlin hodhi poshtë kërkesën endarë për të falur Azarian. Nëmuajin gusht, ushtari i dënuar fil-loi të vuante dënimin prej 18 muaj-sh burg në një burg ushtarak iz-raelit për vrasjen e Abdel-Fattahal-Sharif në mars të vitit të kaluarnë qytetin e pushtuar Hebron tëBregut Perëndimor. Azaria fillimi-sht u dënua me 18 muaj burg përvrasjen e Al-Sharifit, dënim i de-

noncuar nga shumë kritikë sishumë i lehtë. Shumë nga tëdjathtët e Izraelit, megjithatë,thanë që Azaria nuk do të duhejtë ishte dënuar në radhë të parë.Në shtator, shefi i shtabit të ushtri-së izraelite, Gadi Eizenkot, zvogëloidënimin e Azaria-s në vetëm 14muaj. Azaria u bë objekt i një heti-mi pasi një aktivist i grupit të tëdrejtave të Izraelit, B'Tselem, e kapiatë në një video duke vrarë mearmë zjarri Al-Sharifin, të paarma-tosur dhe të plagosur në kokë.

Edhe Netanyahu kërkon të falet ushtari i dënuar për vrasjen e palestinezitKryeministri izraelitNetanyahu kanënshkruar peticioninqë i bën thirrjepresidentit Rivlin që tëfalë ushtarin izraelit tëdënuar për vrasjen e njëtë riu të paarmatosurpalestinez vitin e kaluar

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Ndihmoi refugjatët,sulmohet me thikë

kryebashkiakugjerman

Dorasi i dyshuar, i cili sipas Lashetit u arrestua, kishte bërë vërejtje të caktuara për politikën erefugjatëve. Kjo të çon në përfundimin, që ekziston një motiv politik. Altena u bë e njohur në tëgjithë Gjermaninë, sepse pranon më shumë refugjatë, se sa është e detyruar të pranojë në bazëtë kriterit të shpërndarjes

manit iu duk shumë impresionuese,që një kryetar bashkie tha, jam i gat-shëm të pranoj më shumë refugjatë”,tha kryeministri. Pak më vonë, Ker-mani falenderoi në fjalën e tij poli-tikanë si Henriette Reker dhe Wolf-gang Schäuble, të cilët me gjithërrezikun e atentatit, e patën vazhduarpunën e tyre. Në atë kohë mbërriti laj-mi që ndaj kryetarit të bashkisë së Al-tenas qe kryer një atentat. “Kjo dhunënë vendin tonë përballë atyre që imbështesin vullnetarisht refugjatët,kundër kryetarëve të bashkive, që kuj-desen për të mirën e qytetit të tyre,është për t’u përçmuar”, tha Laschet. “Eqartë është: në Landin e Rinit Verior-Vestfalisë nuk ka vend për urrejtje dhedhunë. Shumëllojshmëria është ka-rakteristikë e landit tonë”.

“Unë pata pranënjerëz që uangazhuan dhejam i gëzuar qëjam endegjallë”, i thaHollstein passulmit portalittë lajmeve“Lokalstimme”

Azaria u bë objekt i njëhetimi pasi një aktivist igrupit të të drejtave tëIzraelit, B'Tselem, e kapiatë në një video duke vrarëme armë zjarri Al-Sharifin,të paarmatosur dhe tëplagosur në kokë

16 NË FOKUSKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Oh! Sa të lumtur që e ndiejvehten sot, që shoh, këtu në Vlorë,kaqë burra Shqipëtarë tëmbledhur tok, tuke pritur me ku-reshti e padurim përfundimin ekësaj mbledhjeje historike, për fa-tin e Atdheut tonë të dashur. Plotme gaz e me lot ndër sy, nga mal-lëngjimi, pra, po dal këtu parajush që t’ju gëzoj me sihariqin emadh, se sot, edhe këtë minutë,Kongresi çpalli mëvehtësinë e Sh-qipërisë, tuke lajmëruar gjithëbotën mbarë për këtë punë e dukemë ngarkuar mua kryesin’ e qe-veris së përkohshme të Shqipëri-së së lirë.

Porsi ëndër më duket ky ndry-shim i madh i vendit t’onë, që hoqie voi të zezat e të lirit pesëqindvjet me radhë ndënë sundiminturk, por që tani në kohët e fundit,ishte gati të jepte shpirtinpërgjithënjë, të shuhej e të çfar-rosej krejtësisht nga faqia e dheut,këjo Shqipëri, që, dikur, shkëlqen-te nga trimërija e pashoqe e bijvetë saj; kjo Shqipëri, që kur i kërcë-nohej rreziku Europës nga pushti-met e Turqisë, ndënë kryetrimin epavdekur të saj, Skënderbejnë, ubë porta e hekurtë kundra sulme-ve më të tërbuara të sulltanëve mët’egër që ka pas Turqija.

Mirëpo, desh Zoti, që mepunën, me trimërinë dhe guximine pashoq të Shqipëtarëvet, sot etutje të marrin fund mjerimet dhevuajtjet e Atdheut t’onë, sepse,këtu e kështu, jemi të LIRË të PA-VARUR dhe MËVEHTE, prandaj:qeshni e gëzoni!

Për t’ia arrijtur kësaj dite tëbardhë e të madhe, na ka ndih-muar gjaku i dëshmorëvet dhepuna e vlefshme e patriotëve t’anëdhe e të gjithë shokëve qëmuarrnë pjesë në këtë mbledhjedhe e të gjithë juve, që tani po jugufon zemëra nga gazi i madh qëndieni; mirëpo mbledhja si më

plak që jam, m’a ngarkoi muaNgritjen e shënjtë të shënjës t’onëKombëtare, të flamurit t’onë tëëndërruar e të dashur (nxjerr Fla-murin, të cilin e ka të vendosur nënjë shtizë hekuri, natyrisht tëvogël, dhe të pshehur nën palltodhe passi e mba një sekondë nëdorë e ngul në shtyllat e ballko-nit. Shqiptarët, posa e shohin Fla-murin thërrasin me gëzim e mezë të lartë: Rroftë Flamuri, RroftëShqipërija e Lirë).

Ja, pra, ky është Flamuri Ynë ikuq e me shqiponjën dykrenare tëzezë në mest.

Dhe tani, të gjithë bashkë, si

një trup i tërë dhe i pandarë, le tëpunojmë për t’a mburuar, për t’apërparuar e për t’a qytetëruar si ika hije Atdhenë t’onë të Lirë.

Tuke përfunduar, s’më mbetetgjë, veçse t’i drejtoj një lutje Zotittë Madh, që, bashkë me bekimet eTij që i lipij të na japë për të qenëtë denjë të kësaj dite, të pranojë qëkëtej e tutje të jem unë dëshmorimë i parë i Atdheut, ashtu siç patanderin dhe fatin që të jem i pari taputh e ta bëj të valvitet i Lirë.

Flamuri i ynë, n’atdhenë t’onëtë lirë.

Rroftë Flamuri!Rroftë Shqipërija!

Gazeta franceze, “Le Temps”, kabotuar, të dielën e 8 marsit 1914,në faqen 2, telegramin e shko-dranëve drejtuar Princ Vidit meqëllim që qyteti i tyre (djep i histo-risë, kulturës dhe traditës shqipta-re) të bëhej kryeqendra e Shqipëri-së. Çfarë përmban më konkretishtky telegram ? Si e kanë justifikuarkëtë kërkesë shkodranët? Kush eka firmosur ?

Ne kemi marrë nga Shkodra te-legramin më poshtë:

Sot, të bashkuar në mënyrëspontane në qytetin tonë prej 30000 banorësh të Shkodrës, të zo-nave dhe maleve përreth dhe dukepasur parasysh vetëm interesindhe të mirën e kombit dhe të shte-tit shqiptar, zhvilluam një takimpër të kërkuar që Shkodra të bëhetkryeqytet i Shqipërisë. Pasidëgjuam fjalimet e oratorëve tëndryshëm, ne kemi vendosurnjohjen e plotë të Princ Vidit simbret të Shqipërisë, i cili sapoështë zgjedhur nga Evropa dhe ku-rorëzuar mbret nga populli shqip-tar.

Ne i urojmë mirëseardhjenmbretit tonë në tokën shqiptare, iofrojmë atij shërbimet e shqip-tarëve besnikë dhe të virtytshëm, ibetohemi për nënshtrim, bindjedhe besnikëri. Në emër të banorë-ve të Shkodrës, të zonave malore tëMalsisë, Mirditës, Dukagjinit, të njëpjese të Kosovës, të zonave përrethShkodrës e deri në dalje të detit,që përbëjnë pjesën më të rëndësi-shme të Shqipërisë, kërkojmë qëShkodra të bëhet kryeqytet i shte-

tit tonë për arsyet në vijim:Qyteti, i famshëm dhe historik

kujtimesh dhe luftëtarësh të vjetërshqiptarë, është më i forti, më imadhi, më i bukuri dhe më i shën-detshmi nga të gjitha qytetet e Sh-qipërisë aktuale. Shkodra është qy-teti i vetëm në Shqipëri që kandërtesat më të nevojshme për so-vranin, për zyrat e shtetit, për ush-trinë kombëtare, për ministrat dhekonsujt e huaj, për ministritë e qe-verisë, etj. Në mënyrë spontane,

ajo vë këto ndërtesa në dispozicio-nin e shtetit, pa qenë nevoja që kyi fundit të shpenzojë miliona përndërtimin e godinave të cilat janëtë domosdoshme. Shkodra, me tëcilën janë të lidhura të gjitha malete Shqipërisë luftëtare, është stra-tegjikisht qyteti më i madh i Sh-qipërisë, rrethimi i fundit i saj e kadëshmuar si qytetin më të fam-shëm në botë për forcën dhe rezi-stencën luftarake, sepse ajo rezi-stoi më shumë se çdo qytet tjetërdhe nuk ra me forcën e armëve nëduart e armikut.

Shkodra, kryeqytet i Shqipëri-së, e fortifikuar ashtu siç duhet,ushtarakisht dhe strategjikisht, dotë jetë, me liqenin, lumenjtë dhekodrat që e rrethojnë, aq e fortë saasnjë ushtri e madhe nuk do tëmund ta pushtojë, qoftë edhe passhtatë vjetësh rrethim, ashtu sinuk mundën ta merrnin, pas sh-tatë muajsh, ushtritë e dy vendeveballkanike. E gjithë Shqipëria ështësot dhe do të jetë gjithmonë katërherë më e lehtë për t’u pushtuar,nga kushdo, se qyteti i Shkodrës, i

mbështetur dhe i përkrahur ngabesnikëria e të gjithë shqiptarëve.

Shkodra, nëse nuk bëhet krye-qytet, do të jetë në rrezik për t’ushkëputur nga atdheu. Me qytetine Shkodrës, do të shkëputen tëgjitha zonat përreth, të cilat me tëformojnë pjesën kryesore të Sh-qipërisë. Natyrisht, ndarja dheshkatërrimi i të gjithë atdheut tonëështë në dyshim. Kryesisht, përkëtë arsye, Shkodra dhe banorët esaj të bashkuar u bëjnë thirrje qy-teteve të Elbasanit, Korçës, Gjiroka-strës, të gjithave krahinave shqip-tare dhe të gjithë shqiptarëve që eduan atdheun e tyre që të jenëmbështetës të kësaj kërkese. Pran-daj, ajo i lutet Madhërisë së TijMbretit të shqiptarëve dhe të kom-bit shqiptar që të marrë parasyshnë mënyrë favorshme këtë kërke-së. Rroftë mbreti i shqiptarëve !Rroftë Shqipëria e pavarur ! RroftëShkodra kryeqytet ! Ky telegramështë nënshkruar (firmosur) ngakomiteti organizues, i cili përfshinKryepeshkopin, Kryetarin e Ko-munës dhe parësinë e Shkodrës.

FJALIMI ORIGJINAL I ISMAIL QEMALITMË 28 NËNTOR, 1912

RroftëFlamuri!RroftëShqipërija!

TELEGRAMI I SHKODRANËVE DREJTUAR PRINC VIDIT

Shkodra kërkon të bëhet kryeqytet! ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

17NË FOKUSKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Salih MEHMETI

Përshkrimet në superlativ për Sh-qipërinë dhe shqiptarët janë të pafund-me. Interesimi i të huajve për territoret ePerandorisë Osmane në Ballkan nxiti in-teresimin edhe për Shqipërinë. Projek-tori i njohjes ra mbi shqiptarët si popull,veçanësinë e tyre kulturore, tokat e tyre,karakterin individual e kolektiv.

Po sjellim një përshkrim të Hugh Cal-lan të botuar në �The Scottish Geo-graphical Magazine� në vitin 1898: �Sh-qipëria duket që ka qenë prore ajo qëështë sot, një shtrojerë e një race njerëzi-sh të rreptë e të patrembur. Është një

truall malesh, një tokë e zakoneve të që-moçme, veshjeve të vjetra, hakmarrjevetë vjetra; një visore e fiseve, secili ihakërryer kundër njëri tjetrit; një tokë evetjakizmit, aty ku instinkti social vritetnga e drejta dhe mujsharia e secilit për tëvepruar si t’ia dojë kokrra e qejfit. Pozi-cioni i saj është i tillë që kjo racë mund tambrojë vetën prej çdo pushtuesi. Nëlindje kufizohet prej Maqedonisë dheThesalisë nga një vijë e maleve (Sharrdhe Pind) dhe liqeneve të mëdha (Ohërdhe Prespë); në jug nga malësitë e Greqi-së dhe gjirit të Artës; në perëndim ngaAdriatiku i rrëmbyer; një vijë e gjatë prejshkëmbinjve të pakalueshëm (Himara

ose Akrokeraunia), dhe brigjeve të gjatame xhepa kënetorë (nga Vlora deri te gji-ri i Drinit), në veri nga Mali i Zi dhe NoviPazari.

[….] Nëse pellazgët janë stërgjyshërite vërtetë të shqiptarëve ose jo, të paktënduket e sigurtë që ata kanë mbetur tëpandryshuar për mijëra vjet, saqë shkër-bejnë me përshkrimet e vjetra greke përjetën. Sistemi i mikpritjes, grupimi i toka-ve në rrethe që udhëhiqen nga prijës tra-shëgimtarë, veshja e tyre – fustanella,tunika, sandalet, tirqit, guna e leshtë ebarinjve, qentë e mëdhenj që ruajnëdhentë, që të gjitha janë sugjestive përnjë prejardhje të vjetër�. (konica.al)

Liberali britanik qëravijëzoi kufijtë eShqipërisë së sotmeJashtë shtetit shqiptar u lanëhapësira të konsiderueshmeshqiptare si Kosova, Sanxhaku iNovi Pazarit, lugina e Vardarit sidhe tërë krahina e Çamërisë,bashkë me pjesë tëkonsiderueshme të Pindit

Sir Edward Grey, një sqimë e vërtetë britanike,siç imponon timbri i të shqiptuarit të këtij emri.Ai ishte sekretari i Shtetit për Çështje të Jashtmetë Britanisë së Madhe në momentin dramatikkur u vendos për të ardhmen e Shqipërisë. Por,cili ishte roli i tij në konfigurimin e Ballkanit mo-dern, krijimin e kufijve të rinj dhe të balancavepërjetësisht të brishtanë territoret e sapoçliruara nga pushtimii gjatë osman? Greyishte një nga zëratkryesorë që ngul-muan që çështja sh-qiptare të mbarësh-trohej në tri drejtimenë Konferencën e Pa-qes në Londër: statusindërkombëtar i Sh-qipërisë; organizimi ishtetit të ri shqiptar; dhe ravijëzimi i kufijve tëpranueshëm ndërkombëtarisht.Jashtë shtetit shqiptar u lanë hapësira të konsi-derueshme shqiptare si Kosova, Sanxhaku iNovi Pazarit, lugina e Vardarit si dhe tërë krahi-na e Çamërisë, bashkë me pjesë të konsiderue-shme të Pindit. Hilja në tërheqjen e këtyre kufij-ve ishte aq evidente, saqë në një fjalim tëmbajtur në parlamentin britanik, Grey pranontehapur se synimi kryesor për kufijtë ishte kënaqjae Fuqive të Mëdha, dhe se shumë kriticizëmmund të ngritej nga secili që e njihte Shqipërinëdhe e shikonte atë nga pikëpamja e atij vendi.Sidoqoftë, figura e diplomatit britanik mund tëshikohet edhe nga këndvështrime të tjera. Qyshnë nëntor të vitit 1912, në një letër dërguar amba-sadorit britanik në Romë Rennell Rodd, ai thek-sonte se çështja kryesore për Fuqitë e Mëdha ish-te nëse aleatët ballkanikë duhet të lejoheshin t’imbanin territoret që i kishin marrë pas fitoresmbi turqit, apo ata duhej të kufizoheshin nëmadhësinë e territoreve të cilat mund t’i mbanin.Në këtë raport del që Grey, nën trysninë e opinio-nit publik që favorizonte aleatët ballkanikë, nisitë ndryshonte mendje sa i përket nevojës sënjohjes së rikompozimit territorial të Ballkanit.Gjithsesi, qëndrimi negativ i Vjenës karshi kërke-save territoriale, sidomos të Beogradit, bën qëGrey të bëhej më i përkorë dhe të hiqte dorë ngasimpatia për një Serbi të zgjeruar. Përkrahja e tijfillestare që Serbia të kishte dalje në Adriatik dotë fillonte të zbehej sërish prej insistencës au-striake.Kufiri lindor i shtetit shqiptar ishte bërë mjaft idebatueshëm, sidomos e ardhmja e Gjakovësdhe Dibrës. Në një mesazh dërguar Beogradit, qëmban datën 12 shkurt 1913, sekretari britanik tho-shte se publiku serb po harronte që Serbia ta-shmë kishte marrë pika të rëndësishme:Sanxhakun e Novi Pazarit, shumicën e Maqedo-nisë, Prizrenin dhe Pejën. Ai i tërhiqte vërejtjenqeverisë serbe se Dibra dhe Gjakova nuk mund tëmbaheshin ndryshe, përpos me forcë, dhe se Lon-dra nuk do të shkonte në luftë për shkak të këtyreqyteteve. (konica.al)

Andreas DUSHI

Të gjithë e kemi dëgjuar këngën “Moje bukura More”, një ndër lirikat më tëbukura të shkruara ndonjëherë përatdheun. Por pas këtyre vargjeve fshihetnjë histori e rrallë, e trishtë dhe e sh-prehur aq bukur sa rrallë herë mund tëhaset në këngët e asaj kohe.

Në shekullin XVI, një pjesë e banorë-ve të trojeve arbërore u detyruan të lar-goheshin nga aty drejt bregut tjetër tëAdriatikut duke kërkuar atje paqen dhelumturinë që në trojet e tyre pushtuesiturk po ia mohonte. Ata vinin nga Veriudhe Jugu, nga Lindja dhe Perëndimi, ngafushat e malet e atyre trojeve me njëbukuri të rrallë dhe shumë të lakmuesh-me dhe, veç të tjerash, bashkoheshinedhe në dhimbjen për lënien e atdheut.

Vuajtjet e përjetuara gjatë kësaj valeemigrimi përshkruhen më së miri në kro-nikat e kohës. Papa Piu II i shkruanteDukës së Burgonjës, Filipit: “Nuk mund t’ishohë njeriu pa derdhur lot këta re-

fugjatë nëpër limanet e Italisë të uritur etë zhveshur, të shpërngulur nga vatrat etyre që rrinë anës detit e ngrenë në qiellduart. Qajnë e vajtojnë në një gjuhë qës’ua marrim dot vesh.”

Në këtë dhimbje, duke kaluar ditëtnë vendet larg atdheut, nga shpirti iarbërve që u larguan nga Moreja, lindinjë ndër elegjitë më të bukura, lirikat mëtë ndjeshme të shprehura në disa vargjetë magjishme. “Moj e bukura More” mbe-tet edhe sot si lajtmotivi i dhimbjes sh-qiptare ndër shekuj, kur ata, të detyruar,i kthyen atdheut shpinën, por në të lanëzemrën.

Dokument i kësaj kënge për herë tëparë gjendet në dorëshkrimin e Kieutit

botim i vitit 1708, më pas këtë material dota ribotonte në librin e tij filologu arbëre-sh Dhimitër Kamarda (1821-1882), në vitin1866. Në këtë lëndë është publikuar tek-sti i kësaj kënge i shkruajtur në shqip, porme alfabet grek:

Moj e bukura More,si të lash e më s’të pash!Si të lash, si të lash,siç të gjeta ngë të lash!Atje kam unë zotin At’,atje kam unë zonjën Mëmë,atje kam dhe tim vëlla,gjithë mbuluar,të gjithë mbuluar,të gjithë mbuluar nën dhe!Ah e bukura More!

• Sir Edward Grey

Interesimi i tëhuajve për territorete PerandorisëOsmane në Ballkannxiti interesiminedhe për Shqipërinë

Shqipëria e vitit 1898 në sytë e një skocezi

KËNGA MAGJIKE PAS SË CILËS FSHIHET NJË HISTORI E TRISHTË

Moj e bukura MoreDokument i kësaj këngepër herë të parë gjendet nëdorëshkrimin e Kieutitbotim i vitit 1708, më paskëtë material do taribotonte në librin e tijfilologu arbëresh DhimitërKamarda (1821-1882)

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

18 MARKETINGKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Shaqiriqëndronte Stok Siti

Xherdan Shaqiri do të vazh-dojë të qëndrojë te skuadra eStok Siti. Lajmi konfirmohetnga trajneri Mark Hjus, i ciligjatë një interviste për mediatangleze konfirmoi se futbollistinuk do të largohet nga skuadragjatë merkatos së janarit. Num-ri një i stolit deklaroi se 26-vjeçari është shumë i rëndësi-shëm për lojën dhevazhdimësinë e skuadrës. Xher-dan Shaqiri është pjesë e klubitanglez që nga korriku i vitit 2015kur u transferua nga Interi përshumën e 14.5 milionë eurove.

19SPORTKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Bujar KURTAJ

Shkup, 29 nëntor – Skuadra e Varda-rit dhe Shkupit sot në ora 13 në sta-diumin në lagjen Gjorçe Petrov dotë zhvillojnë ndeshjen e parë të 1/8së finales së Kupës së Maqedonisë.Fituesi nga ky ballafaqim do të pla-sohet në çerekfinale, ndërsa aty dotë përballet me skuadrën e Shkën-dijës, e cila ka qenë e lirë. Ndryshe,dy rivalët e mëdhenj do të ndeshenedhe të dielën në kuadër të javës së18-të në Ligën e parë futbollistike,ku nikoqir do të jetë FC Shkupi. Sai përket përballjes së sotme, ngakampi bardheblu pranojnë se nukdo të jetë aspak lehtë, por me njëmenaxhim dhe koncentrim, be-sojnë se mund të befasojnë kam-pionët. Kështu të paktën mendon

Shqiprim Taipi, njëri prej dy fut-bollistëve të huazuar nga te Shku-pi nga skuadra e Shkëndijës. “Povazhdojmë të luajmë lojë të mirëedhe pse me temp të shtuar. Kemipasur gjatë këtyre javëve ndeshjetë njëpasnjëshme dhe që ishinshumë të rëndësishme për ne pasiluanim me konkurrentët kryesorënë tabelë. Por, sigurisht se skuadrajonë futet me ambicie për ta vazh-duar edhe më tej rrugëtimin nëKupën e Maqedonisë. Ndeshjandaj Vardarit nuk do të jetë aspake lehtë, por besoj se me menaxhimtë mirë të topit dhe lojë të koncen-truar mundë të befasojmë kam-pionët. Sigurisht se duhet men-duar edhe për ndeshjen e të dielës,kur luajmë përsëri me Vardarin përpikë dhe kjo na bënë që të jemi

shumë të kujdesshëm. Gëzon fak-ti se kemi përmirësuar edhe reali-zimin, ndërkohë shpresoj që ekipitë dalë me rezultat pozitiv ngandeshja e parë”, deklaroi Taipi.Ndryshe, për duelin e parë ndajVardarit, Shkupi ka vetëm njëmungesë dhe ai është BunjaminShabanin, i cili ka filluar të punojëme ekipin, por ende nuk është igatshëm për të luajtur ndeshje.

Ndërkohë, dje u zhvil-luan tre ndeshjet kthyese tëçerekfinales së Kupës.Skuadra e Renovës mundi“Skopjen” me 1-2, me çka futbolli-stët e skuadrës tetovare janë skua-dra e cila u plasuan në gjysmëfi-nale. Ata arritën që në stadiumin“Hekuran” të mbrojnë epërsinë ngandeshja e parë prej 2-0 dhe me fi-tore në momentet e fundit të nde-shjes të inkuadrohen në katërshenmë të mirë në këtë kompeticion tëgarave. “Akademia Pandev” gjitha-shtu siguroi vend në gjysmëfinale.Edhe në përballjen e dytë atamundën anëtarin e Ligës së Dytë,Teteks me 4-1 dhe me rezultatin epërgjithshëm 6-1 u plasuan nëkatërshen më të mirë. Derisa, nëpërballjen e tretë, Pelisteri falëtriumfit me 5-2 në ndeshjen e parë,arriti të plasohet në gjysmëfinale.Ndryshe, përballja e dytë meskëtyre dy skuadrave përfundoi ba-ras 2-2 kështu që Pelisteri është nërrugë të mirë që të mbrojë titulline këtij trofeu.

Shkup, 29 nëntor - Me rastin e fe-stës së Flamurit, nën patronazhin eFederatës së Karatesë të Kosovës,në Prishtinë është mbajtur edicio-ni i XVIII-të i KampionatitMbarëkombëtar në Karate. Në

këtë Kampionat morën pjesë spor-tistë nga mbarë trojet shqiptare,siç janë Shqipëria, Kosova, Maqe-donia, Mali i Zi, Lugina e Preshevës,derisa shqiptarët e Maqedonisë upërfaqësuan nga Unioni i Karatesë

Shqiptare në Maqedoni. Ata nëkëtë eveniment bënë një paraqitjetë shkëlqyer duke u stolisur me 11medalje, nga të cilat 6 të argjend-ta dhe 5 të bronzta. Ndryshe, memedalje të argjendtë u stolisën

Flamur Mustafi (kata-senior), Bler-ta Beqiri (seniore -68 kg), OmerMusliu (kadet -63 kg), LorianaRamo (kadete -48 kg), Nijazi Ha-midi (junior -55kg) dhe Ilira Xhela-dini (juniore -48 kg), ndërsa me

medalje të bronztë u stolisënShuajb Ramadani (kadet -52 kg),Adis Neziri (kadet -70 kg), RudinaCapo (juniore -53kg), Medin Dema(kadet – kata) dhe Muhamed Do-volani (junior -76 kg). Ndërkohë,në këtë Kampionat drejtësinëndanë edhe Gjyqtarët në kuadërtë UKSHM, Nuredin Misini (gjyq-tar botëror), Samir Saliu dheArgjend Musliu. Kurse, trajnerët tëcilët udhëhoqën sportistët tanëishin Irfan Aliu (K.K “Kushtrimi“),Seful Osmani (K.K “Rinia“), ShabanMurtishi (K.K “Drini“) sportistë nëkuadër të UKSHM ishin edhe ngaK.K “Uraniku“ dhe K.K “Bashkimi2002“. Në fund, kryetari i UKSHM-së Alim Hajredini, kërkoi që edi-cioni i ardhshëm i këtij manifesti-mi t'u besohet shqiptarëve tëMaqedonisë.

KARATE, EDICIONI I 18-TË I KAMPIONATIT MBARËKOMBËTAR

UKSHM fiton 11 medaljeNë këtë Kampionatmorën pjesë sportistë ngambarë trojet shqiptare,siç janë Shqipëria,Kosova, Maqedonia, Malii Zi, Lugina e Preshevës,derisa shqiptarët eMaqedonisë upërfaqësuan nga Unioni iKaratesë Shqiptare nëMaqedoni

KUPA E MAQEDONISË

ndaj Vardarit për sensacion Fituesi nga ky ballafaqim do të plasohet në çerekfinale, ndërsa aty do tëpërballet me skuadrën e Shkëndijës, e cila ka qenë e lirë. Ndryshe, dy rivalët emëdhenj do të ndeshen edhe të dielën në kuadër të javës së 18-të në Ligën eparë futbollistike, ku nikoqir do të jetë FC Shkupi

Ndeshja ndaj Vardarit nukdo të jetë aspak e lehtë, porbesoj se me menaxhim tëmirë të topit dhe lojë tëkoncentruar mundë tëbefasojmë kampionët.Sigurisht se duhet menduaredhe për ndeshjen e tëdielës, kur luajmë përsëri meVardarin për pikë dhe kjo nabënë që të jemi shumë tëkujdesshëm

Shqiprim Taipi

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

REZULTATET: A.PANDEV – TETEKS 4-1 (2-0)SKOPJE – RENOVA 1-2 (0-2)POBEDA – PELISTERI 2-2 (2-5)SHKËNDIJA (E LIRË)

SOT, 1/8 e finales ndeshja e parëVARDARI - SHKUPI

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Duket se Flojd Mejveder nuk qën-dron dot për një kohë të gjatë jashtëringut dhe po mendon të rikthehetsërish aktiv, në një tjetër sfidë boksi.Kampioni amerikan i peshës “welter”,pas tërheqjes dy vite më parë, urikthyer në ring këtë vit, ku korri fito-ren e 50-të në karrierë, pas triumfitme “KO teknik” ndaj Konor MekGre-gor. Kjo ishte një sfidë e madhe, qëbëri shumë bujë dhe mbushi plotxhepat e dy sportistëve, që duket se

janë gati të dhurojnë një përballje tëdytë. Kohët e fundit Mejveder ka ni-sur të stërvitet sërish dhe janë tëshumtë ata që mendojnë se dy kam-pionët mund të ngjiten përsëri nëring, në një revansh. Mejveder kavendosur më 26 gusht rekordin e 50fitoreve dhe asnjë humbje si profe-sionist, por mbi të gjitha arkëtoi mbi300 milionë dollarë, kundrejt 100 mi-lionëve të rivalit irlandez të artevemarciale mikse. Dje, televizioni i

njohur i amerikan “TMZ” ka dekla-ruar se Mejveder mund të zhvillojëedhe një përballje të fundit në ring,para se të varë për herë të fundit “do-rezat në gozhdë”. Burime pranë“TMZ” bëjnë me dije se boksieri ame-rikan po stërvitet fuqishëm në pale-

stër për këtë revansh me MekGregor,pasi e di që nuk do ta ketë të lehtë tëkorrë një tjetër fitore ndaj irlandezit.Për momentin nuk ka asnjë njoftimzyrtar, por ky revansh do të ishte njëtjetër përballje e madhe e boksit mesdy kampionëve.

20 SPORTKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

U R G J E N T I S H TShitet shtëpi në lagjen Serava-Shkup në rr. “7 korriku” nr. 8 afër spitalit

gjinekologjik, shtëpia është e ndërtimit të ri me dokumentacion tëkompletuar. Kontakt tel. 070-775-703; 071 372 221

Në bazë të nenit 39 të Ligjit për standardet e studentëve dhe nenit 41 të Statutit të Konviktit shtetëror për studentë “Shkup” – Shkup, Këshilli drejtues i:

KONVIKTIT SHTETËROR PËR STUDENTË “SHKUP” – SHKUP

Publikon SHPALLJE PUBLIKE

për zgjedhje të drejtorit

Në pajtim me nenin 39 të Ligjit për standardin e studentëve, Këshilli drejtues i Konviktit ka sjellë vendim për publikim të shpalljes për zgjedhje të drejtorit, në bazë të së cilit publikohet shpallje për zgjedhje të drejtorit të Konviktit shtetëror për studentë “Shkup” – Shkup.

Krahas kushteve të përgjithshme me Ligj, kandidatët duhet të përmbushin edhe kushtet në vijim: - Të jenë shtetas të Republikës së Maqedonisë; - Në momentin e zgjedhjes me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ose sanksion

kundërvajtjeje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; - Të kenë të arritur së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë VII/1 të arsimit; - Të kenë përvojë pune prej minimum 5 vjet - Të posedojnë një prej certifikatave të njohura ndërkombëtare ose certifikatë për njohje aktive të gjuhës angleze jo

më të vjetër se pesë vjet: TOEFEL IBT së paku 74 pikë, IELTS – së paku 6 pikë, ILEC (Cambridge English:Legal) – së paku niveli B2, FCE (Cambridge English:First) – të dhënë, BULATS – së paku 60 pikë

- Të ketë të dhënë testin psikologjik ose testin për integritet. Kandidatët të cilët do të paraqiten në konkurs duhet të parashtrojnë dokumentet në vijim: - fletëparaqitje për konkurs; - certifikatë të shtetësisë; - vërtetim se nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion kundërvajtjeje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë

ose detyrës; - diplomë origjinale – certifikatë për arsim sipëror të mbaruar ose kopje të vërtetuar në noter; - vërtetim për përvojën e punës; - certifikatë për njohje aktive të gjuhës angleze; - dëshmi për test të dhënë psikologjik ose test për integritet;

Fletëparaqitjet për shpalljen me dokumentet e nevojshme të dorëzohen në arkivin e Konviktit ose në adresën në

vijim: Konvikti shtetëror për studentë “Shkup” – Shkup, rr. “Metropolit Teodosija Golloganov” nr. 26-b, Shkup. Fletëparaqitjet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh gjatë shqyrtimit. Shpallja zgjatë pesë (5) ditë nga dita e publikimit në shtypin ditor, ndërsa zgjedhja do të realizohet në afatet në

pajtim me Ligjin për standard të studentëve.

KËSHILLI DREJTUES I KONVIKTIT SHTETËROR PËR STUDENTË “SHKUP” – SHKUP

Shkolla e mesme komunale Gjimanzi “Mirçe Acev” – Prilep Rr. “Prilepski Braniteli” nr. 96a Tel/faks: 048/425-841 www.gimprilep.edu.mk

Në bazë të nenit 19 paragrafi 1 dhe 2 të Rregullores për mënyrën e realizimit të ekskursioneve për nxënës nga shkollat e mesme ndërsa në pajtim me nenin 24 paragrafi 10 dhe 11 të Ligjit për arsim të mesëm, Kryetari i komisionit për grumbullimin e ofertave publikon

SHPALLJE Për grumbullimin e ofertave për realizim të ekskursioneve përfundimtare

Shkolla e mesme komunale Gjimnazi “Mirçe Acev” – Prilep në pajtim me Programin për realizimin e ekskursionit përfundimtar (shumëditor) për nxënësit e vitit të tretë, në vitin shkollor 2017/2018 dhe mendimit të marrë nga Këshilli i prindërve dhe Byroja për zhvillim në arsim, organizon:

Ekskursion shumëditor përfundimtar me nxënësit e vitit të tretë jashtë Republikës së Maqedonisë (Prilep – Serbi – Kroaci – Shpella e Postojnës –

Venedik – Veronë – Pizë – Firence – Romë – Napoli – Bari ose Brindizi – Igumenicë ose Durrës - Prilep. Vendet e të cilat duhet të vizitohen me biletat e përfshira në çmim:

Vizitë të Shpellës së Postojnës – Slloveni Shëtitje nëpër qytetin e Venedikut me guidë lokal: Kisha San Marko, Palazzo Ducale, Ponte dei Sospiri, ura Rialto dhe Kanali Grande Shëtitje nëpër qytetin e Veronës: sheshet, Arenën dhe Shtëpinë e Xhulietës Shëtitje nëpër qytetin e Pizës: sheshi Duomo me Kullën e pjerrtë Shëtitje nëpër qytetin e Firences me guidë lokal: katedralja Santa Maria del Fjore, pallati Vekio – Kuvendi i qytetit, sheshi Sinjoria, statujën e

Davidit të Mikelanxhelos, urën e vjetër Ponte Vekio Vizitë të Vatikanit me guidë lokal: Muzetë e Vatikanit, kishën e Shën Pjetrit, Kapela Sistina Shëtitje nëpër qytetin e Romës me guidë lokal: Forumi romak, Koloseumi, Forumi i mbretit Trajan, Kapitoli, sheshet Venecie dhe Espanie,

Fontana di Trevi, sheshi spanjoll, vizitë të kishës së Shën Klimentit Vizitë të qytetit të Napolit: Pallati mbretëror, kisha San Francesko di Paola, kështjella Kastel Nuovo

Në kërkesën e ofertave mund të paraqiten subjekte juridike të cilat i plotësojnë kriteret në vijim: - të jetë i regjistruar në pajtim me dispozitat pozitive në Republikën e Maqedonisë për realizim të aktivitetit turistik përkatës - të ketë të realizuar në mënyrë të suksesshme së paku 3 (tre) ekskursione për nxënës gjatë 3 (tre) viteve të fundit - të plotësojë kushtet për transport të grupeve të fëmijëve, në pajtim me Ligjin për sigurim në komunikacion rrugor dhe Rregulloren për kërkesat e

posaçme teknike të makinave me të cilat transportohen grupet e fëmijëve Në kushtet e dhëna në ofertë nuk duhet të ketë zgjidhje alternative gjegjësisht të njëjtat janë përcaktuar saktë pa mundësi për t’u ndryshuar. Në ofertë duhet të jenë të përfshira shpenzimet e rrugës, ushqimi me meny (mëngjes dhe darkë) akomodim në hotele me së paku tre yje, sigurim themelor ose standard rrugor pa franshizë, të sigurohen guidë dhe mjekë (së paku dy mjekë) për udhëtimin. Agjencia është e obliguar që të parashtrojë në ofertë çmimet sipas pozitave, gjegjësisht çmime të veçanta për çdo bujtje (me darkë dhe drekë), çmim të veçantë për biletat, çmim të veçantë për guidët lokal. Çmimet e posaçme së bashku me shpenzimet për rrugë dhe sigurimin rrugor të ofrojnë shumën e çmimit të ekskursionit për nxënës.

Pagesa të bëhet në gjashtë këste të barabarta mujore (janar-qershor 2018), ndërsa ekskursioni të realizohet në kohëzgjatje prej 6 (gjashtë) ditë në muajin prill të vitit 2018, me 3 (tre) bujtje, edhe atë një bujtje në Lido di Jesolo) dhe dy bujtje në Romë.

Agjencia në ofertë të ofrojë edhe kushte të volitshme për nxënësit që vijnë nga familjet e prekura sociale edhe atë 5% të numrit të përgjithshëm të nxënësve që do të shkojnë në ekskursionin përfundimtar.

Në ditën e nënshkrimit të marrëveshjes ofertuesi i zgjedhur është i obliguar që të dorëzojë garanci bankare për realizim kualitativ të ekskursionit në shumë prej 15% nga vlera e përgjithshme marrëveshjes.

Kriteri për zgjedhje është çmimi më i ulët gjatë kushteve të njëjta nga ofertuesit. Shpallja zgjatë 5 (pesë) ditë. Informacionet e nevojshme shtesë në lidhje me ekskursionin, agjencia mund t’i marrë në kontakt të drejtpërdrejtë me shkollën ose përmes formës

elektronike në e-mail adresën: gimmapp@yahoo.com. Personi për kontakt: u. d Drejtori Dimçe Nastoski dhe udhëheqësi i ekskursionit Ankica Stevanoska Jançeska.

Ofertat të dorëzohen në adresën: Shkolla e mesme komunale – Gjimanazi “Mirçe Acev”, rr. “Prilepski Braniteli” nr. 96a, Prilep, në zarf të mbyllur me shenjë “Komisioni për grumbullimin e ofertave për ekskursione përfundimtare”.

Ofertat e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh. Komisioni për grumbullimin e ofertave

Gordana Risteska Tuneska

Në bazë të nenit 126 alineja 7 të Ligjit për shkolla fillore (Gazeta Zyrtare e RM nr. 103/08) dhe plotësim ligjin deri më 2015) neni 71 alineja 7 e Statutit të shkollës fillore komunale “Liman Kaba” Luboten –Butel dhe Vendimit nr. 09-962/2 i datës 21.11.2017 të Kryetarit të Komunës Butel, Këshilli i shkollës fillore shpall;

K O N K U R S Për zgjedhje të drejtorit të shkollës.

Kushtet: 1. Për drejtor të shkollës kanë të drejt të konkurrojnë të gjithë personat të cilët kanë të kryer arsimin sipëror dhe që i plotësojnë kushtet për arsimtar ose bashkëpunëtor profesional të kenë 5 (pesë) vjet përvojë pune në procesin edukativo-arsimor dhe të kenë të dhënë provimin për drejtor. 2. Në rast se në konkurs nuk paraqitet kandidat me provim të dhënë do të zgjidhet kandidati, por me kusht që në afat prej një viti të jep provimin. 3. Konkursi është i hapur 5 ditë pune nga dita e shpalljes. 4. Dokumentet e pa kompletuara dhe të vonuara nuk do të shqyrtohen.

Kryetar i këshillit të shkollës.

Shitet toke në Shkup, gjendet në Koliqan të Epërm;

PK 2736, vendi i quajtur Novosir, me sipërfaqe prej 1642m2, e regjistruar

ne Flet pronësi nr. 83 për KK Koliqan i Eperm pronësi e Garip Osmani.

Të interesuarit dhe të gjithë ata që kufizohen me parcelat në fjalë, ofertat e

tyre mund ti paraqesin në zyrën e Noterit Mahir Ziberit, rr. Butelska nr. 4,

Shkup-Butel.

FLOJD MEJVEDER GATI PËR RIKTHIMIN E DYTË

Synon sërish sfidën ndaj MekGregor

Publicitet

Burime pranë“TMZ” bëjnë medije se boksieriamerikan postërvitet fuqishëmnë palestër përkëtë revansh meMekGregor, pasi edi që nuk do ta ketëtë lehtë të korrë njëtjetër fitore ndajirlandezit.

Kohët e fundit Mejveder ka nisur të stërvitet sërish dhe janë tëshumtë ata që mendojnë se dy kampionët mund të ngjitenpërsëri në ring, në një revansh. Mejveder ka vendosur më 26gusht rekordin e 50 fitoreve dhe asnjë humbje si profesionist,por mbi të gjitha arkëtoi mbi 300 milionë dollarë, kundrejt 100milionëve të rivalit irlandez të arteve marciale mikse

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

21SPORTKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

Sa herë që një nga yjet e Real Ma-dridit dëmtohet, një nga njerëzit eparë që kontakton stafi i doktorëve tëklubit është Terry Nelson. Nelsonështë shumë gjëra, shpikës dhe sipër-marrës, atlet special, por ai nuk ështëdoktor apo kirurg. Gjithsesi, fiziote-rapistët e Real Madridit mundohenta kontaktojnë menjëherë pasi ështëdëmtuar një lojtar. Shpeshherë për tainformuar mbi gjendjen e lojtarit.Ndonjëherë për të kërkuar një këshil-lë. Diçka e pabesueshme, ashtu siçështë edhe historia e këtij njeriu.

Nelson, 55 vjeç, për Real Madridnjihet si krijuesi dhe dizajneri i asaj qëish-trajneri Hoze Murinjo e quante“armën sekrete” të klubit, një kostumspecial që përdoret për të ndihmuarlojtarët e dëmtuar të stërviten në ujë,duke i mundësuar të ruajnë formën fi-zike kur ata nuk janë në gjendje tëvrapojnë normalisht. Kostumi i parë ishitur drejt klubit në 2012 përbëhejnga një material sintetik që quhet “Ly-cra”, najlon dhe shkumë. Pas një de-monstrimi në qendrën stërvitore tëklubit në Valdebebas, departamentimjekësor i Real Madridit porositimenjëherë 50 copë. Ato tani formojnënjë pjesë bërthamore të punës riku-peruese të lojtarëve të Real Madridit.“Ata i përdorin katër apo pesë herë nëjavë, me grupe të vogla lojtarësh,” sh-prehet Nelson. Kostumi, siç shpjegonNelson, tregon historinë e jetës së tij.

Pas karrierës së tij të shkurtër ecila përfundoi në fillim të viteve 1980

ku u la i lirë nga akademia e Liverpul,ai u stërvit t’i bashkohej Regjimentittë Parashutistëve të Britanisë. “Stër-vitja më e rëndë në botë,” rikujton ai.Por testi i bërë në ushtri zbuloi njëproblem në gjak që eventualisht çoinë probleme të mëdha me mëlçinë.Nelsonit iu tha se kishte vetëm 6 muajpër të jetuar. Vëllai i tij, Dean, dhuroinjë mëlçi për ta mbajtur gjallë. Nel-son, i vendosur të paguajëzemërgjerësinë e vëllait, vendosi tëkonkurronte në “World TransplantGame” në Vancouver të Kanadasë. “Dyjavë përpara se të shkoja, theva

kockën e gishtit të madh të këmbës,dhe doktorët më thanë se nuk do tërikuperohesha në kohë”. Por ai nukdonte të dorëzohej, dhe filloi të për-dorte breza të lundrueshëm duke ustërvitur në një pishinë. Dëmtimi iushërua. Ai vrapoi, dhe fitoi medaljene floririt. Por, trupi i tij filloi të mospranonte mëlçinë e re. Mushkëria iumbush me lëng. Për 12 vite ai iu nën-shtrua dializës. Iu tha të mos bënteushtrime, por ai e injoroi atë këshillë.“Vrapi 20 minuta në pishinë më ndih-monte shumë, më bënte të ndiheshashumë pozitiv”, pohon Nelson. Pas njëtransplanti të dytë, nga partnerja evëllait të tij, gjendja e tij u përmirësua.Dhe si rezultat ai u fokusua te puna nëpishinë duke krijuar kompaninë“Aqua Running”. Disa vite më parë iahumbi pjesën e poshtme të këmbëssë tij të djathtë si pasojë e probleme-ve të mëdha me mëlçinë. Ai u rikthyenë ujë, duke vrapuar, 10 ditë më pas.

Shumë njerëz të botës së futbollitdëgjuan për shpikjen e tij. Lista eklientëve të tij përbëhet nga emra siKristiano Ronaldo, Geret Bejll dhe pje-sa tjetër e yjeve të Real Madridit kanëveshur kostumet e tij, Diego Marado-na i provoi kur ishte trajneri i AL Vaslnë Dubai, duke blerë kostumin jovetëm për veten e tij por edhe për fa-miljarët e tij, ku përfshihet edheSergjio Aguero. Tashmë Nelson pu-non me mbi 12 klube të Premier Ligësku përfshihen Mançester Junajtedi,Totenhemi dhe Liverpuli.

DY TRANSPLANTE MËLÇIE KRIJUAN “ARMËN SEKRETE” TË REAL MADRIDIT

Nelson, 55 vjeç, përReal Madridin njihetsi krijuesi dhedizajneri i asaj që ish-trajneri HozeMurinjo e quante“armën sekrete” tëklubit, një kostumspecial që përdoretpër të ndihmuarlojtarët e dëmtuar tëstërviten në ujë, dukei mundësuar tëruajnë formën fizikekur ata nuk janë nëgjendje të vrapojnënormalisht

Kostumi i parë i shitur drejtklubit në 2012 përbëhej nga një

material sintetik që quhet“Lycra”, najlon dhe shkumë. Pas

një demonstrimi në qendrënstërvitore të klubit në

Valdebebas, departamentimjekësor i Real Madridit porositi

menjëherë 50 copë. Ato taniformojnë një pjesë bërthamore

të punës rikuperuese të lojtarëvetë Real Madridit

Pas karrierës së tij tëshkurtër e cila përfundoi nëfillim të viteve 1980 ku u la ilirë nga akademia e Liverpul,ai u stërvit t’i bashkohejRegjimentit tëParashutistëve të Britanisë.“Stërvitja më e rëndë nëbotë,” rikujton ai. Por testi ibërë në ushtri zbuloi njëproblem në gjak qëeventualisht çoi në problemetë mëdha me mëlçinë

Historia e pabesueshme eTerry Nelson

Autobiografia e Grizmann zbulon tëgjitha sekretet, me të cilat sulmuesi fran-cez ka kaluar në botën e futbollit. Edhenjë herë, ai nuk e përjashton mundësinë eveshjes së fanellës së Mançester Junajte-dit. “Nuk kam asgjë kundër Anglisë, përveçmotit”, – thotë ai me shaka. “Mançesteriështë një mundësi. Edhe pse e dua shumëPogban, kjo nuk do të ndikojë në vendi-min tim. E ardhmja? Unë nuk e di nëse dota vesh ndonjëherë fanellën e Mançeste-rit”, – thotë në një tjetër kapitull, i cili fletpër të gjithë lojtarët e mëdhenj, të cilëtkanë veshur fanellën me numrin 7 në klu-bin anglez, me kalimin e viteve. “Unë ekam përdorur gjithmonë këtë numër, se-pse Dejvid Bekam ishte modeli i rolit ab-solut”, shtoi më tej Grizmann. Sulmuesi

francez e hapi këtë verë mundësinë e ba-shkimit me klubin anglez. Më tej, Griz-mann tregon skuadrën që refuzoi. “Kishanjë propozim nga trajneri i Barcelonës nëatë kohë, Pep Guardiola, në vitin 2011.Zgjodha Atletiko Madridin para Totenhe-mit në vitin 2014 dhe hodha poshtëofertën e PSZH-së në vitin 2015”, shkruanfrancezi. Sulmuesi francez bën me dije seishte një hap larg nga Arsenalit. “Skauti iArsenalit, Gilles Grimandi, më tha verën evitit 2013 se Venger ishte i interesuar, kësh-tu që duhet të lija mënjanë të gjitha ofer-tat e tjera. Prita e prita, mbeta në pritje,por nuk kishte asnjë lajm. Së fundi, disaorë para se të mbyllej merkatoja, Griman-di më tha se Arsenali nuk do të bëjëndonjë lëvizje”. Po cili është vendi ku ai dë-

shiron ta përfundojë karrierën? France-zi përgjigjet: “Do të doja ta përfundojanë ekskluzivitetin e propozuar ngaBekham për MLS në Majami”, përfundoiGrizmann.

“Mançesteri është një mundësi. Edhe pse e dua shumë Pogban, kjo nuk dotë ndikojë në vendimin tim. E ardhmja? Unë nuk e di nëse do ta veshndonjëherë fanellën e Mançesterit”, – thotë në një tjetër kapitull

22

Publicitet

Koha, e enjte 30 nëntor, 2017

SPORT

AUTOBIOGRAFIA E GRIZMANN ZBULON TË GJITHA SEKRETET

Mund të vesh fanellën e Mançesterit

Kisha një propozim nga trajneri i Barcelonës në atë kohë,Pep Guardiola, në vitin 2011. Zgjodha Atletiko Madridin paraTotenhemit në vitin 2014 dhe hodha poshtë ofertën e PSZH-së në vitin 2015. Pastaj, skauti i Arsenalit, Gilles Grimandi,më tha verën e vitit 2013 se Venger ishte i interesuar, kështuqë duhet të lija mënjanë të gjitha ofertat e tjera. Prita eprita, mbeta në pritje, por nuk kishte asnjë lajm. Së fundi,disa orë para se të mbyllej merkatoja, Grimandi më tha seArsenali nuk do të bëjë ndonjë lëvizje

Vendimmarrësit e Barcelonës janë tëbashkuar në besimin e tyre, se lojtari i Li-verpulit, Filipe Kutinjo, është ylli i vetëm,me të cilin duan të nënshkruajnë në janar”,– thotë gazeta katalanase. Në “Camp Nou”e kanë të qartë se përmirësimi i cilësisësë skuadrës aktuale vjen me lojtarët qëbëjnë ndryshimin. Kjo është diagnoza eBlaugranave për një sezon, në të cilin tëgjithë kanë vënë gjoksin për të rimarrëkonkurrencën dhe esencat kolektivetë lojës. Në këtë pikë ka njëzë-shmëri në bordin drejtues tëBarcelonës. Në këtë skenarkonsiderohet se, në merka-ton e dimrit, sekretariatiteknik duhet të afrojnëemra që bëjnë ndryshi-

min, për të frikësuar rivalët. Vetëm një prejtyre nxit unanimitet, Kutinjo. Barça u përpoqderi në minutën e fundit në merkaton everës. Braziliani nuk ka hequr dorë dhe në

muajt e fundit ka lëvizur me efikasitetprapa skenave për të lehtësuar largi-min e tij të menjëhershëm nga “An-field Road”. Kutinjo do të mbërrintenë “Camp Nou” për t’u rritur si futbol-list, për të arritur zenitin e tij dhe për

të respektuar rrogat dhe hie-rarkitë e futbollit, që mbi-

zotërojnë në klubin kata-lanas. Brenda fushës, aido të sillte çekuilibër nëanën e majtë dhe mund

të marrë pozicioninnatyror të Nejmar.

Te Barça të gjithë e duan Kutinjon

Pep Guardiola ka një shqetësim kohëte fundit: rinovimi i David Silva. Aq shumëe mundon kjo gjë, sa trajneri i MançesterSiti vendosi ta shprehte publikisht paramediave. “Kur të kemi nënshkruar kon-tratën me të, atëherë do të jemi të lumtur.Ajo që ai ka bërë për këtë klub do të jetë e

shkruar në librat e historisë. Unë shpresojqë të vazhdojë. Në të ardhmen, ndoshtanuk mund të luajë çdo tre ditë, por klubi kanevojë për lojtarë që kanë luajtur këtugjatë. Silva është një legjendë e vërtetë”, ushpreh Pep. Përveç kësaj, në kohët e funditështë folur mbi disa skuadra të interesua-ra për mesfushorin spanjoll. Milani dheLas Palmas janë duke parë se çfarë ndodhme Silva dhe Mançester Siti. Silva, i cilambush në janar 32 vjeç, ka një kontratë me“qytetarët” deri në vitin 2019. Klubi do tazgjasë atë marrëveshje edhe për një vit,çka rrumbullakos dhjetë vite të tij në ekipinanglez. Përflitet se mesfushori spanjollështë pranë nënshkrimit të një kontratë tëre deri në vitin 2020 dhe me një pagë prej167.000 euro në javë.

Do të jem i lumtur kur Silva do të rinovojë //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

23MOZAIKKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

ZGJIDHJET: BEMA, IRIG, LENA, TIBOR, AER, AJLIN, DITA, KËTEJ, BRISTËLL, TL, E ËMBËL, NEO, ETNA, RYZA, N, ID, DËSHIRA, MOZES, JORK, TIMOTI LANGU.

Shumë i lehtë: 219763584, 567841329, 483529716, 872615493, 641937852, 935284671, 196478235, 754392168, 328156947. Mesatar: 635142879, 481379625, 792586341, 573918264, 128764593, 964235187, 247653918, 319827456, 856491732.

MensurMamuti

KËNGËTARIANGLEZ NË FOTO

ALBUMI KËNGËTARIT

NË FOTO “BRITMA ...”

(REBEL YELL)

PAKICAQULLË

QË PËRDORET PËR ËMBËLSIRA

PODIUMI I ORATORËVETE GREKËT E LASHTË

QYTETNË VOJVODINË

KËNGËT. GJERM., LANDRUT (FITUESE E EUROSONG 2010)----------------------------

BASKETB.GJERMAN, PLAIS

TMARKË ANGLEZE MOTOÇIKLETASH----------------------------

FUTBOLLISTJA GJERMANE, JAREN

LËNDË E QËNDRUESHME

SINTETIKE

A24 ORË (SHQ.)

-----------------------------I VOGLII QENIT

KOHAPREMTIMI

NË MËNYRË SOLEMNE PËR

BESNIKËRI

NDAJFOLJE,ZAKONISHT

SOPRANOJAPERUANE,

SUMAKANTIMONI

NDAJFOLJE,NË KËTË ANË

----------------------------TË QENËT NJË

E TËRË E VETME

QYTETNË ANGLI

TEODOR LAÇO----------------------------

QYTEZË NË SPANJË

HIT I KËNGËTARIT NË FOTO,

“16-VJEÇARJA ...”(SWEET SIXTEEN)-----------------------------VULLKAN NË SICILI

E RE (LAT.)----------------------------

SHKRIMTARI ÇELA

EBIMË MJEKËSORE,

BAR SHPRETKE-----------------------------

SIPËRFAQEE MADHEUJORE

AZOTI---------------------------

ARGUMENT(SHKURT.)

SHIFRAE IDENTIFIKIMIT

QEJFI, ZELLI

----------------------------PIKTORI FRËNG,

AHIL

KUMANOVA

BASKETBOLLISTI AMERIKAN,

MELOUN----------------------------BASKETBOLLIST

AUSTRALIAN (SHQ.)

QYTETNË ANGLI

-----------------------------LITRI

T

Në k

ëtë d

atë

9 5

7 8 1 3

4 8 5 1 6

7 5 4 9

3

3 5 2 7

1 9 8 3 5

4 3 2 1

8 9

6 1 9

1 7 6

7 8 6 1

5 9 4

1 3

6 5 8

2 6 5 8

9 2 4

8 1 2

30 Nëntor 1955

, LL, TL, E ËMBËL, NEO

TËL J, BRIS A, KËTE , DITTA N. TI LANGU MO

JLIN , AER, A A, TIBOR LENZES, JORK, TIM SHIRA, MO

: GJIDHJET ZBEMA, IRIG, , DËS , ID YZA, N A, RRY ETN

9

7 8

4 8 5

7

5

1 3

1 6

5 4 9

6 1

1 7

7 8

5 9

9

7 6

8 6 1

4

3

3 5 2

1 9

4 3

8

7

8 3 5

2 1

9

1

6

2 6 5

9 2

8

3

5 8

5 8

2 4

1 2

937852, 935284671,25, 792586341,1732.

8

29716, 872615493, 6419r:5142879, 48137962 63918, 319827456, 85649

9

3584, 567841329, 4835268, 328156947.Mesatar93, 964235187, 247653

8

ë: Shumë i leht219763196478235, 7543921573918264, 1287645

1 2

DASHI 21. mars - 20. prillDita e sotme për çiftet pritet të jetë shumë premtue-

se. Venusi do iu bëjë ta shijoni sa më shumë lidhjen tuaj. Sh-prehini sa më shumë ndjenjat. Edhe beqarët do kalojnë një ditëtë bukur, megjithëse nuk do kenë dëshirë të fiksohen. Ditë idea-le për aventura. Situata financiare do jetë e mirë dhe ju do kenifat me shumicë.

DEMI 21. prill - 21. majGjatë kësaj dite partneri/ja nuk do ketë shumë besim

tek ju dhe do kërkojë t’iu kontrollojë. Nëse nuk iu pëlqen gje-ni mënyrën e duhur për t’ia thënë. Mërkuri do influencojë po-zitivisht tek jeta e beqarëve. Financat në përgjithësi do jenë tëmira.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorGjatë gjithë kësaj dite nuk do jeni me humor shumë të

mirë. Nëse keni ndonjë vërejtje ndaj partnerit/es sqarojini gjërat samë parë. Beqarët ka shumë gjasa të takojnë personin e ëndrrave.Mos e lini këtë mundësi t’iu ikë nga duart. Situata financiare nuk dojetë aspak e favorshme.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikDo e keni më të lehtë të jetoni pranë atij që doni sot. Sa-

turni do iu ndihmojë të qëndroni gjatë gjithë kohës në humor.Edhe partneri/ja do iu ndihmojë ta ngrohni atmosferën. Beqarëtdo mendojnë vetëm të gjejnë dikë dhe të krijojnë familje. Prisniedhe pak! Mos i lini pas dore mundësitë qe do iu jepen sot në pla-nin financiar. Përfitoni.

LUANI 23. korrik - 22. gushtUrani do ndikojë negativisht sot në jetën tuaj në çift. Do

keni shumë mosmarrëveshje dhe zënka të forta. Komunikimi do tëzbehet dita ditës. Nëse ju beqarë doni të bëni për vete dikë që iu pël-qen prej kohësh tregohuni vetvetja dhe mos bëni asgjë false. Falë in-fluencës së mirë planetare financat do fillojnë të stabilizohen.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorSot do bëni gjithçka për të dashurin e zemrës suaj. Do

gjeni fjalët e përshtatshme dhe do i jepni atij/asaj ngrohtësinë e dë-shiruar. Edhe vetë do ndiheni mjaft mirë! Për beqarët nuk do vijë mo-menti që ata kanë ëndërruar por gjithsesi do fillojnë të hedhin ha-pat e para drejt dashurisë. Tek financat planetët do iu sjellin fat dhedo iu mbrojnë.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorMos u tregoni shumë mosbesues kundrejt partnerit/es

tuaj sot. Nëse ju e ruani në çdo hap që hedh ai edhe mund tëmërzitet. Beqarët do fillojnë të pëlqejnë një koleg pune. Edhe aika kohë që iu pëlqen. Dita e sotme do jetë e mrekullueshme nësektorin financiar.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorGjatë kësaj dite do përjetoni një ndjenjë pasigurie në

jetën në çift. Nëse kjo lidhje nuk iu jep kënaqësinë që prisni ështëmë mirë t’i jepni fund. Beqarët nga ana tjetër jo vetëm që do kenëtakime, por do jenë edhe pasionantë. Për financat do shqetësohe-ni sepse ato nuk do jenë në gjendje të mirë.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorNëse keni tashmë një lidhje, marrëdhënia me partne-

rin/en tuaj do jetë më sensuale dhe pasiononte sesa zakonisht. Be-qarët edhe pse jo me qëllim do e ngatërrojnë dashurinë mepunën. Në sektorin e financave do keni më shumë besim tek vetjadhe do gjeni mundësitë e duhura për t’ia dalë mbanë.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarPasioni në çift do të rindizet gjatë kësaj dite dhe ju do

ndiheni si mbi re. Edhe ata që kanë pasur debate dhe mosmarrëve-shje kohët e fundit do i zgjidhin dhe do rivendosin komunikimin. Be-qarët duhet t’i shprehin ato që ndjejnë për dikë vetëm kur të jenë tësigurt. Do iu duhet të bëni disa shpenzime urgjente, kujdes.

UJORI 21. janar - 19. shkurtAmbienti yjor do favorizojë dashurinë e çifteve. Do jeni

edhe më sensualë dhe pasionontë gjatë kësaj dite si dhe do merr-ni vendime të rëndësishme. Beqarët nuk duhet të tentojnë të jo-shin persona që kanë një lidhje sepse do vuajnë vetë. Financat dojenë të mira. Momenti ideal për të kryer investime.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsDashuria do iu verbojë gjatë kësaj dite dhe mund të

dilni nga vetja juaj. Kujdes, mos bëni gjithçka që iu thotë part-neri/ja sepse do të pendoheni shpejt. Nëse beqarët duan tëgjejnë dashurinë duhet të lënë mënjanë tekat. Tregohuni më tëhapur ndaj ftesave që do iu bëhen. Financat nuk do jenë tëmira.

24 MOZAIKKoha, e enjte 30 nëntor, 2017

1648 - Ushtria angleze zë robMbretin Charlsin I.

1678 - Roman katolikët ndalohennga Parlamenti anglez.

1700 - Turqia i shpall luftë Rusisë.1731 - Tërmeti godet Pekinin,

rreth 100,000 të vdekur. 1735 - Shteti i Holandës ndalon

Frankmasonerinë.1782 - Britania nënshkruan

marrëveshje për të njohur pavarë-sinë e SHBA.

1838 - Meksikoja i shpall luftëFrancës.

1950 - Presidenti amerikan Tru-man kërcënon Kinën me bombëatomike.

1957 - Tentim vrasje ndaj kryeta-rit të Indonezisë Sukarno.

1966 - Barbados fiton pavarësinënga Britania.

1990 - Bushi propozon takim mesSHBA dhe Irakut për të mënjanuarluftën.

KUJDES SHKALLËNGjatë funeralit të një muratori, njëburrë i panjohur për familjen, poqante me të madhe. Gruaja e tëndjerit i afrohet dhe e pyet:- Ishit shok i tij?- Po!- Kaq shumë e donit?- Shumë, madje fjalët e fundit midedikoi mua…_ E çfarë ju tha?- Kujtimo, mos e lëviz shkallën!

Kur një njeri dëshiron shumë gjë-ra, nuk ka vetveten...

(Konfuci)

Uji i rubinetit nëKanada, vlerë-sohet se është injë standardmë të lartëshëndetësor sesa uji që tregtohetnë shishe.

Në det ekziston njëpeshk me mish

blu i quajtur“Blue Lingcod”.Arsyeja e

ngjyrës së tij tëpazakontë,

mbetet ende një mi-ster për biologët.

Zogjtë e vegjël qëzukasin si Kolibri,kanë një meta-bolizëm kaq tëlartë sa që janëgjithnjë 4 orëlarg ngangordhja prej urisë.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 3

0 N

ËN

TO

RT

HË

NIA

E D

ITË

SB

AR

SOL

ET

AA

E D

INI

SE

...Birrë për qentë Tani edhe qentë do tëkenë birrën e tyre. BrowserBeer është pija e parë përkafshët, e cila ka fituar dheçmimin si birra më e mirënga World Records Aca-demy. Ndryshe nga birratqë njerëzit pinë, kjo nukka alkool. Është e krijuarvetëm nga elbi e nëse kenidëshirë dhe ju mund taprovoni, nuk është aspak edëmshme. Ideja për këtëprodukt ishte e JennyBrown dhe po përdoret në40 shtete të Amerikës.Disa qen preferojnë tapinë direkt nga shishet edisa në ushqimin e tyre.

Danielle Matier, nëna 31-vjeçare ka njëproblem të madh. Gjoksi i madh e ka pen-guar atë që të ushqejë me qumësht djaline saj Jack, pasi ajo kishte frikë se mos embyste. Gruaja e vuan këtë problem qënë adoleshencë, ku gjoksi nuk ndalet sërrituri. Ajo ka vendosur që të kërkojëndihmë për të zvogëluar gjoksin sepse si-tuata është bërë e padurueshme. Nënanga Britania e Madhe do që të operohet nëPoloni pasi aty operacioni kushtin 4 mijëeuro, ndërsa në Angli 7 mijë euro. Daniel-le lufton kundër gjoksit të saj që në mo-shën 11-vjeçare. “Që prej asaj kohe,- thotë-, nuk ka ndaluar së rrituri. Kam dhimbje tëforta shpine për shkak të peshës së tyre.Por kur lindi djali im Jack, sot 6 vjeç, pro-blemi është bërë edhe më urgjent. Mu

desh që të blija një biberon, sepse kishafrikë se mos e mbysja. Edhe me vajzën ki-sha të njëjtin problem. Sot Danielle ndihete lodhur nga gjoksit i saj i stërmadh dhekërkon ndihmë financiare për tu operuar.“E di që është më mirë që të operohem në

Angli-, pohon ajo,- por jam aq e dëshpë-ruar se do të shkoj në çdo ven për të zvogë-luar numrin”.

Zhang Zhenxiao i ka 27 vjet. Ai nuk ka qenëkurrë në lidhje. Tani ai thotë se është i gatshëmpër dashuri, por si shumë burra të tjerë në Kinë,ai nuk e di se si t’ia fillojë. Prandaj Zhang kavendosur që të shkojë në kurs. Shkolla për “Vetë-dijesimin emocional të rënies në dashuri” e kamësuar atë se si të kujdeset për veten, si t’i qa-set një gruaje dhe t’i lërë asaj përshtypje. “Kashumë njerëz të cilëve u mungon aftësia për tëpasur lidhje”, thotë Zhang, që në tetor ishteregjistruar në kursin treditësh, shkruan “TheNew York Times”, transmeton Koha Ditore.

“Shumë herë nuk është se diçka nuk është nërregull me ne. Thjesht, ne nuk i dimë detajet, tëcilave duhet t’ua vëmë veshin”. Derisa takimet edashurisë janë të komplikuara kudo në botë,shumë më keq është për burrat kinezë nëkërkim të një gruaje. Kina vetëm tani i ka dhënëfund politikës së një fëmije për familje, derisanjë politikë e tillë në shtetin me preferencë tëtheksuar kulturore për djemtë kishte nxiturshumë çifte që të abortonin fetuset vajza. Më2016 kishte rreth 33.6 milionë djem më shumëse vajza në Kinë, sipas Qeverisë.

Elon Musk krijon baterinë më të madhe në botë

Bateritë me litium-jon fuqizojnë te-lefonin, laptopin dhe kamerën tuaj. Porlajmi tani është se Elon Musk do të furni-zojë me energji Australinë e Jugut. CEOi Tesla zbuloi të enjten se kompania e tijsapo ka përmbushur premtimin për tëndërtuar dhe instaluar baterinë më tëmadhe të litiumit në botë brenda 100ditësh. Në një bast të bërë në Twitter,

Musk tha se nëse kompania e tij nuk ar-riti të përmbushë afatin e fundit për tëndërtuar sistemin e Powerpack, ai do tëpësonte projekt-ligjin e përafërt prej 50milionë dollarë dhe qeveria e Australisësë Jugut mund ta kishte atë pa pagesë.Tesla e kaloi linjën me rreth një javë përtë kursyer. E projektuar për të ruajturenergjinë e ripërtërishme, bateria e Tesla

ka 100 megavat kapacitet. Pas testimittë plotë, sistemi do të çiftëzohet mefermën e erës Hornsdale 120 milje nëveri të Adelaide, të operuar nga ofruesi ienergjisë së ripërtëritshme francezeNeoen. Mega-bateria do të ruajëenergjinë e tepërt të krijuar nga turbinatme erë dhe të përdoret si dhe kurkërkohet.

Edhe një gruaja e dëshpëruar nga gjoksii stërmadh: Dua të zvogëloj numrin

Kinezëve u ofrohen kurse për rënien në dashuri