REVIST E MINISTRIS S MBROJTJES S REPUBLIKS S MAQEDONIS

E D I C I O N I S P E C I A L

ARM N MISIONET PAQERUAJTSE

(MBUROJA) edicioni special, dhjetor 2012

BOTUESMINISTRIA E MBROJTJES S REPUBLIKS S MAQEDONIS

MBI BOTUESIN:Dr. Fatmir Besimi, Ministr i Mbrojtjes s Republiks s Maqedonis

KSHILLI REDAKTUES Kolonel Zoran Sekullovski, major Zllatko Bllazhevski, Doc. Dr. Zhanet Ristova, Kristina Ilievska, Kolonel Lube Dukovski, nn-kolonel Metodi Haxhi Janev

Prmbajtja:

KRYEREDAKTOR Vasil Dievski

REDAKTOR PRGJEGJS Ast. Mr. Marjan Gjurovski

REDAKSIABiljana Ivanova (redaktor teknik, artistiko-grafik), Ivan Petrushevski (redaktor), Mitko Vasilevski (gazetar),Ksenija Miteva (lektor), Aleksandar Atanasov (fotograf)

Prkthimi n gjuhn shqipe Merita LimaniLektorimiShklzen Halimi

Shtyp: NAMPRES Shkup

E D I C I O N I S P E C I A L

N MBROJTJE T VLERAVE BASHKKOHORE

PAQERUAJTSIT E MAQEDONIS T DENJ PR RESPEKTIN E MADH

AMBASADORT E PAQES T MAQEDONIS

T DENJ PR BESIMIN

N SHOQRI ME M T MIRT

PAQERUAJTSIT E MAQEDONIS N OPERACIONE PAQESORE

USHTART E PAQES, T SUKSESSHM DHE SHUM PROFESIONAL

ME PAQERUAJTSIT TAN DHE AMBASADORT M T MIR T REPUBLIKS S MAQEDONIS

PROFILIZIMI I ARMATS S RE

MISIONI LIRI PR IRAKUN

MISIONI I PAR I PAVARUR

MISIONI I BE ALTHEA I DETASHMENTIT HELIKOPTERIK N BEH (2006 2008)

MISIONI M I GJAT N ORGANIZIM T OKB-s

MISIONI I OKB-s UNIFIL

4Faqe

14Faqe

26Faqe

7Faqe

43Faqe

50Faqe

56Faqe

Dr. Gjorgje IVANOV,President i Republiks s Maqedonis,

komandant suprem i forcave t armatosura t RM

sht nder dhe knaqsi e madhe q si komandant suprem i Armats s Republiks s Maqedonis mund t theksoj se ju, pjestart e Armats s Republiks s Maqedonis, jeni njra nga shtyllat n t cilat mbshtetet integriteti dhe pavarsia e Maqedonis, ju jeni mburoja e liris, siguris dhe stabilitetit ton.

Me krenari t madhe mund t konstatoj se Armata e Republiks s Maqedonis ka prmbushur kriteret pr antarsim n NATO dhe n mnyr aktive kontribuon n misionet paqeruajtse si nj antare e vrtet e Aleancs. N vazhdimsi e ndjek gjendjen e kontingjenteve t Armats t cilt kontribuojn n vendosjen dhe ruajtjen e paqes globale n operacionet e udhhequra nga NATO, por edhe nga Bashkimi Evropian dhe nga Kombet e Bashkuara. Paqeruajtsit tan jan shembull i vrtet pr prkushtim dhe qndrueshmri ndaj qllimeve tona strategjike.

Me kt rast dua tju shpreh mirnjohje publike dhe respekt t gjith paqeruajtsve t Armats s Republiks s Maqedonis t cilt n periudhn e deritashme kan investuar shum mund dhe prkushtim n angazhimin n misionet n Afganistan, Irak, Bosnj e Hercegovin dhe n Liban. Ata kan kontribuar pr vendosjen e paqes n vendet n t cilat kan qen t angazhuar, njkohsisht duke afirmuar atdheun ton n planin ndrkombtar. Besoj se n t ardhmen e afrme, Republika e Maqedonis edhe formalisht do t bhet pjes vllazris euroatlantike t popujve e cila sht e prkushtuar n vendosjen e siguris m t madhe, demokracis dhe t drejtat njerzore gjithkund npr bot.

Me pun dhe prkushtim drejt prhapjes s demokracis, liris dhe barazis

3

Dr. FATMIR BESIMI, MINISTR I MBROJTJES S

REPUBLIKS S MAQEDONIS

4

PAQERUAJTSIT E MAQEDONIS T DENJ PR RESPEKTIN E MADH

N MBROJTJE T VLERAVE BASHKKOHORE

5

perspektiva e zhvillimit m t gjat dhe t qndrueshm nuk sht dika e huaj pr Rajonin e Ballkanit flasin edhe faktet zhvil-limi i qendrave rajonale jan nj imperativ si pr ne, ashtu edhe pr partnert tan. N fakt, Republika e Maqedonis ka ofruar disa opsione reale t cilat tanim funksionojn n praktik. Qendra Rajonale pr Trajnim n Komunikime e cila duhet t zhvillohet n Qendr pr Trajnim e Partneritetit pr Paqe, Qendra pr Trajnim Mjeksor, si nj mnyr pr trajnimin e forcave rajonale mjeksore

dhe iniciativa pr krijimin e Qendrs pr Paqe e cila do t fokusohet drejt ndrtimit post-konfliktual t institucioneve shtetrore dhe shoqris, jan vetm nj pjes e mnyrave sipas t cilave Republika e Maqe-donis mund drejtprdrejt t kontribuoj n bashkpunimin rajonal. Si mnyra m specifike pr bashkim do t prmendja edhe projektin pr prmirsim t kushteve dhe kapaciteteve pr akomodim, qndrim, pr trajnim dhe strvitje n Poligonin Ushtarak Krivollak i cili n vitin 2013 do t hyj n fazn e dyt, si dhe qasja rajonale ballkanike pr mbrojtje ajrore, si nj mnyr krejtsisht e re e avancimit t efikasitetit dhe efektsh-mris. Ndjeshmria dhe mirpritja e kombeve t Ballkanit mundsoi t gjitha kto projekte, si dhe shum t tjera, t konsiderohen seriozisht, dhe disa prej tyre tashm qn-drueshm t realizohen n terren. Gjithsesi, historia e lidhjes s suksesshme rajonale dhe krijimit t kontakteve t forta dhe t pandashme n kontekstin rajonal na lejon qart t theksojm se ne kemi kapacitet pr t dal nga kornizat tona dhe pr t dhn nj kontribut real dhe t drejtprdrejt n nj shtrirje shum m t gjer.

KONTRIBUTI N MISIONET NDRKOMBTARE FAKTE PR RESPEKT Periudha e tranzicionit n Republikn e Maqedonis nga nj importues n nj ek-

sisht kjo do t paraqes edhe nj pasqyr pr Maqedonin n t gjitha pjest e bots, e veanrisht n misionet ku ushtart tan prhapin vlerat t cilat ne i gzojm dhe t cilat jan pjes e jets son t prditshme.

LIDHJA RAJONALE RRUGA M E SHKURTR DREJT IN-TEGRIMEVE EUROATLANTIKE Duke shkuar nj hap prapa, ky imazh tani m nuk prfshin vetm Republikn e Maqedon-is. Prkundrazi, mozaiku sht shum m i

ndrlikuar dhe m piktoresk, dhe i njjti im-azh krkon kujdesin e duhur. Rajoni ka rnd-si t madhe pr ne, sepse ne jemi nj ishull n det. Ne jemi ktu, njri pran tjetrit, ne marrim frym njjt. Prandaj sht shum e rndsishme q thelbsisht t prkushto-hemi n zhvillimin e raporteve t ndrsjella, dhe si pasoj t krijojm lidhje t forta si nj mnyr pr t arritur siguri, stabilitet dhe paqe m t madhe rajonale. N fakt, edhe realiteti i ri ekonomik krkon t bashkohemi dhe t ndajm kapacitetet tona. N skenn botrore t mbrojtjes kt koncept e aplikoi Aleanca e NATO-s me an t mbrojtjes s zgjuar . Q vizioni dhe kndvshtrimi nga

epublika e Maqedonis sht vend i t barabartve, vend n mesin e t bara-bartve. Ky parim prshkruan parimin q ne ndjekim dhe do t vazhdojm t

ndjekim, duke paraqitur kapacitetet dhe af-tsit tona pr kontribut efektiv dhe efikas drejt themelimit t vlerave bashkkohore globalisht. Ekzistojn disa elemente thelb-sore si nj mur mbshtets i drejtprdrejt apo i trthort pr prpjekjet tona t cilat jan n korrelacion me partnert tan dhe t Aleancs, n t ciln kemi qllim t an-tarsohemi.Fillimisht nisem nga vetja, nga zhvillimi dhe prkrahja e proceseve demokratike dhe reformuese n oborrin e shtpis, si nj mnyr pr investim n aftsit dhe kapac-itetet tona t siguris pr t realizuar vlerat dhe interesat e prbashkt. N kt drejtim, Ministria e Mbrojtjes nuk heq dor nga rruga e zhvillimit,e cila na ka dhn mundsi q me vetbesim t theksojm se Armata e Republiks s Maqedonis sht armat e t gjith qytetarve, armat e cila, krahas-uar me institucionet tjera, gzon besuesh-mrin m t madhe tek qytetart e vendit dhe armat e cila padyshim sht ambasa-dori yn m i madh n bot. Zhvillimi i nj sistemi efikas t siguris si nj imperativ i yni mundson t kemi nj pishin prej ku do t thithim aftsin pr kontribut n prpjekjet n nivelin global.Republika e Maqedonis sht shtpia jon drejt s cils t gjith duhet t lvizim si nj trsi n procesin e ndrtimit t ardh-mris s prbashkt. Shprehja E pluribus unum ose Nga nj, shum, qart tregon mnyrn n t ciln t gjith ne duam t ndrtojm vendin ton. N kt kontekst, duhet t shikohet edhe Armata e Repub-liks s Maqedonis, e cila sht njra nga institucionet m t rndsishme, institucion i cili duhet t pasqyroj strukturn etnike t shtetit. Besueshmria nuk sht dika q mund t dhurohet por fitohet, ndrsa re-spektimi i ndrsjell dhe bashkpunimi jan disa nga katalizatort ky n kt proces. Sigurisht, do t theksoja se ne punojm dhe do t vazhdojm t punojm n kt fush, me nj mendim t vetm, si nga shum t bjm nj t prbashkt.Kjo fush komplekse krkon pun t vazh-dueshme dhe paralele n disa fusha tjera. Sidoqoft, zhvillimi, n kuptimin materialo-teknik, njerzor dhe n kuptim t do lloji, sht nj proces i cili sht nisur q nga vet konstituimi i Armats s Republiks s Maqedonis dhe prandaj, nuk mundemi, apo, nuk guxojm t ndrpresim kt proces. Ndrsa, pengesa gjat ksaj rruge ekzistojn dhe do t ekzis-tojn. Kriza financiare botrore, pastaj edhe kriza e zgjeruar ekonomike, ka qen grushti i fort i fundit t cilin akoma e ndjejm. Por, prcaktimi, vendosmria, kmbngulsia dhe prkushtimi yn ndaj zhvillimit na mun-dsojn q ngadal, por sigurt t arrijm ql-limet tona. Punojm n rritjen e standardit n seciln kazerm, n seciln njsi, tek secili individ, sepse kjo sht me rndsi pr ne. Rritja e standardit sht ajo q paraqet ga-ranci pr lirin e atdheut ton dhe njkoh-

sportues t paqes ishte shum e shkurtr. Kontributi i par n vendosjen e paqes globale ka filluar, nga ky kndvshtrim, n vitin e largt 2002, kur n kuadr t for-cave ISAF n Afganistan, nn udhheqjen e Aleancs s NATO-s, Armata e Repub-liks s Maqedonis drgoi prfaqsuesit e saj t par. Suksesi i kontingjenteve t cilt n vazhdimsi tregonin aftsit e tyre t padyshimta, profesionalizmin n kryerjen e detyrave t caktuara dhe se-riozitet ndaj puns, kan mundsuar q kontributi n mision vazhdimisht t ritet. Faktikisht, n vitin 2010, sht arritur kontributi m i madh, kontribut i nivelit t

6

Njkohsisht, Republika e Maqedonis, q nga viti 1999 siguron mbshtetje t vazhdueshme pr forcat e operacionit KFOR n Kosov.I gjith kontributi i deritashm n misio-net paqeruajtse ndrkombtare na ka sjell disa elemente t cilat zhvillohen n mnyr konstante q nga rotacioni i par, nga misioni i par i kryer. Pjestart tan jan t denj pr shum respekt. Ata jan profesionist t mdhenj, lufttar t dshmuar, paqeruajts dhe barts t paqes, siguris dhe demokracis. Dhe, kur e gjith kjo nuk sht e thn vetm nga shteti nga i c