| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

My Neighbor Totoro (โทโทโรเพอนบานของฉน)

ชอเมอฉายในประเทศไทย :

โทโทโร เพอนรก

ปทฉาย : ๒๕๓๑

ประเภทหนง : แอนเมชน

ผก�ากบ : ฮายาโอะ มยาซาก

(Hayao Miyazaki)

ความยาวภาพยนตร : ๘๓ นาท

ผผลต : Ghibli Studio

ภาษา : ภาษาญปน ค�าบรรยายไทย หรอ พากยไทย

เปนภาพยนตรทถายทอดเรองราวมตรภาพระหวางโทโทโร ผผดแล

ปาและเดกหญง ๒ พนอง คอ ซทสก พสาว และเมย นองสาว ครอบครวของ

เดกหญงทงสอง ซงมพอและแมเพงยายบานจากโตเกยวมาอยบานใหมในเมอง

เลก ๆ แหงหนงในชนบท ซงอยใกลกบโรงพยาบาลทแมของเดกทงสองตอง

พกรกษาตวอย บานทเดกหญงยายมาอยใหมนน เปนบานไมสองชนคอนขาง

เกาทแวดลอมไปดวยธรรมชาตเขยวขจ ทองทงกวางและตนไมใหญมากมาย

วนหนงขณะทพอก�าลงเตรยมการสอนทมหาวทยาลย ซทสกพสาวของเมย

ไปโรงเรยน เมยจงเลนอยคนเดยวตามล�าพงทบานและไดพบกบภตหรอผ

รกษาปาตวนอยทก�าลงถอถงลกโอคเดนออกจากบานของเมยโดยบงเอญ

เธอเดนตามผดแลปาตวเลก ๆ เพอตามเกบลกโอคทพวกเขาท�าตกเอาไวโดยท

| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

ผนอยทงสองไมรตววาเมยนนมองเหน จนกระทงพบวาเมยก�าลงเดนตามพวก

เขาอยางตงใจ ท�าใหผตวนอยวงหนเขาอโมงคตนไม เมยวงตามไปจนท�าให

ตกลงไปในอโมงคตนไมและไดพบกบผผดแลปา หรอโทโทโรทก�าลงนอนอยใน

โพรงไมใหญ เมยหายเขาไปในโพรงไมนนอยนานจนเผลอหลบไป เมยหายไป

นานจนพอและซทสกไดชวยกนตามหารอบ ๆ บาน จนพบวาเธอก�าลงนอน

หลบอยในอโมงคตนไมใกล ๆ บานนนเอง

หลงจากทเมยไดพบกบโทโทโรในวนนน เธอพยายามเลาใหพอและ

พสาวฟงวาเธอไดพบกบโทโทโร ซงเปนสตวขนปยตวใหญยกษทอาศยอยใน

ตนไมใหญ ท�าใหพอของเธอคดวาเมยนาจะไดพบกบผผดแลปาไม ซงเปนความ

เชอของชาวญปน (ในภาพยนตร) ซงคนทจะพบผผดแลปาไดสวนใหญจะเปน

เดก ๆ

ในวนหนงฝนตกลงมาอยางหนก ซทสกและนองสาวจงพากนน�ารม

ไปรอพอกลบจากมหาวทยาลยทปายรถทางเขาหมบาน ซทสกรออยนานจน

นองสาวเรมงวง เธอจงใหนองขหลงนอน ในระหวางทรอรถโดยสารของพอ

ซทสกไดพบกนโทโทโรทเดนออกมาจากปา เมอซทสกไดเหนโทโทโรจงมอบ

รมเพอใหกนฝน และโทโทโรจงมอบถงทบรรจดวยลกโอคเปนการตอบแทนแก

ซทสกกอนทเขาจะนงรถแมวจากไป หลงจากนนรถโดยสารของพอกจอดลงท

ปายรถพอด จากเหตการณทไดพบกบโทโทโรเธอและนองสาวรดใจมาก จง

เลาเรองทงใหพอฟง

จากการพบกนโดยบงเอญกอเกดเปนมตรภาพทดตอกน จนวนหนง

ในขณะทพอไปท�างานทมหาวทยาลย ซทสกไดรบขาวรายเรองแมจากโรง-

พยาบาล ท�าใหเกดความกงวลใจ เปนเหตใหชทสกพสาวดวาเมยนองสาว และ

ดวยความเปนหวงแม เมยจงตดสนใจไปหาแมเพยงล�าพงและหลงทางในทสด

| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

สดทายซทสกจงออกตามหาเมยดวยความชวยเหลอจากคนในหมบาน และไป

ขอความชวยเหลอจากโทโทโรใหชวยตามหานองสาว ท�าใหโทโทโรน�ารถแมว

ใหซทสกนงไปตามหานองสาวจนพบกนและพาไปเยยมแมทโรงพยาบาลได

ในทสด

สงทไดเรยนรผานการชมภาพยนตร

นกเรยนจะไดซมซบบรรยากาศ วถชวตชนบท และความเชอดงเดม

ของคนในประเทศญปนผานการชมภาพยนตรเรองโทโทโร เพอนรก ซงเปน

ภาพยนตรทแสดงใหเหนถงประเทศญปนชนบทเมอหลายสบปกอน ทไดแฝง

แงคดใหเดกนกเรยนไดรจกถงความส�าคญของครอบครว ความรบผดชอบ

ความสมพนธระหวางคนในครอบครว และระหวางคนในชมชน การอดกลน

การใหอภย การขอโทษ รวมถงกระตนใหเกดความรกตอธรรมชาตและ

สงแวดลอม

ประเดนทน�ามาพดคย

๑. บรรยากาศวถชวต ครอบครวและชมชนของชาวญปนชนบทท

เหนไดจากภาพยนตร

๒. สงทแสดงถงวฒนธรรมญปนในภาพยนตร เชน ภาษา เครอง

แตงกาย อาหาร การด�ารงชวต ความเชอเรองภต ผ วญญาณในสงคมญปน

เปนตน

๓. ความคลายและความแตกตางระหวางวฒนธรรมไทยและญปน

| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

๔. ไดเรยนรแงคดตาง ๆ ทแฝงไวในภาพยนตรเพอใหเดกไดรจกถง

ความรบผดชอบ ความขยนขนแขง การชวยเหลอตวเอง และการสงเสรมให

รกธรรมชาตและสงแวดลอม

ภาพยนตรเรองนแสดงใหเหนภาพบรรยากาศความอบอ นของ

ครอบครวทแสดงถงความรกและการดแลซงกนและกน แมวาซทสกจะเปน

เดกทยงอย ในวยเรยน เธอยงไมโตมากพอทจะออกไปท�างานชวยเหลอ

ครอบครว แตซทสกถกเลยงดใหมหนาทรบผดชอบในฐานะพสาวในยามท

คณแมตองนอนรกษาตวอยทโรงพยาบาล และคณพอตองออกท�างานนอกบาน

เชน ท�าอาหาร ท�างานบาน เปนตน เธอจงเปนเดกทจ�าเปนตองแบกรบความ

รบผดชอบสงและเปนผใหญเกนตว และการทตองดแลนองเลกแทนพอและ

แมท�าใหสองพนองมความสนทสนมกนมาก

นอกจากนเนอหาของภาพยนตรเรองนยงแสดงใหเหนถงบรรยากาศ

ของหมบานแถบชานเมอง ทเตมไปดวยทงนา ตนไม และล�าธาร มวถชวตแบบ

ชาวชนบทของประเทศญปน ผคนสวนใหญด�ารงชวตดวยการท�าเกษตรกรรม

อาศยอยในหมบานเดยวกนซงมการชวยเหลอซงกนและกน บานของซทสก

และเมยไดรบความชวยเหลออยเสมอ โดยเฉพาะคณยายเพอนบานทมก

ชวยดแลในชวงทคณพอของเดกทงสองไปท�างานทมหาวทยาลย เชน ชวยเกบ

กวาดบาน หงขาว เกบผา หรอแมแตพาเดก ๆ ไปเลนทสวนของเธอ เพอให

เดกทงสองคลายความเหงาจากการอยหางแมทยงนอนรกษาตวอยทโรง-

พยาบาลรวมไปถงตอนทเมยหายตวไป คณยายและชาวบานไดมารวมตวกน

เพอคนหาเมย แสดงใหเหนถงความรกและเอออาทรตอกนในชมชนชนบทของ

ญปน (ในภาพยนตร) ซงมลกษณะคลายคลงกบสงคมทพงพาอาศยกนของ

| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

ประเทศไทย

โทโทโรเพอนรก มการน�าเสนอทแฝงไปดวยวฒนธรรมญปนแสดง

ใหเหนถงวถชวต ความคดตาง ๆ ทสงผลตอความเปนอยของชาวญปน เชน

ภาษา ทอย อาศย การรบประทานอาหาร การด�ารงชวตทสอดคลองกบ

ธรรมชาต หรอความเชอเกยวกบภตผวญญาณ เปนตน

ประเทศญปนมภาษาพดและภาษาเขยนเปนของตนเอง ภาษาญปน

จงเปนภาษาหลกในการสอสาร และมวฒนธรรมเปนเอกลกษณโดดเดน ไมวา

จะเปนเครองแตงกายแบบญปน อาหารญปน แนวคดทใหความส�าคญกบ

สงแวดลอม หรอแนวความคดทางศาสนาหรอลทธความเชอตาง ๆ ซงเปน

พนความเชอดงเดมจนกลายเปนรากฐานทางวฒนธรรมทไดรบอทธพลมา

จากศาสนาชนโต ศาสนาพทธ และความเชอในลทธขงจอ

| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

นกเรยนจะไดเรยนรภาษาและวฒนธรรมของประเทศญปนผาน

การชมภาพยนตร สามารถอธบายจากสงทพบเหน เปรยบเทยบความเหมอน

และความแตกตางทางวฒนธรรมระหวางไทยและญปนได เชน ชาวญปนใช

ภาษาญปนในการสอสาร นกเรยนจะไดเหนซทสกเขยนจดหมายถงคณแม

ดวยอกษรภาษาญปน หรอภาพของบานหรอทอยอาศยของชาวญปน การ

รบประทานอาหาร รวมไปถงเครองมอหรออปกรณในการด�ารงชวต อาท

ชาวญปนใชตะเกยบในการรบประทานอาหาร การท�าขาวกลอง มการแชรอน

รวมกนในอางอาบน�า การทกทายหรอแสดงการขอบคณของชาวญปนใชการ

โคงค�านบ เปนตน แตในขณะเดยวกนวฒนธรรมของญปนกมความใกลเคยง

กบของประเทศไทย เชน รบประทานขาวเปนอาหารหลก การท�าเกษตรกรรม

การรวมแรงรวมใจเออเฟอเผอแผ การแบงปนกนในชมชน เปนตน

จากพนฐานความเชอดงเดมทไดรบอทธพลจากศาสนาชนโต ศาสนา

พทธนกายเซน และลทธขงจอ จะเหนไดวาภาพยนตรเรองนสอใหเหนถงความ

สมพนธระหวางคนและธรรมชาต บรรยากาศทสวยงามของบานเมองชนบท

ของญปนทแวดลอมไปดวยตนไมใหญ รมรน ผคนตางถอยทถอยอาศยกบ

ธรรมชาต มผผดแลปาไมทนารกอยางโทโทโร ซงแฝงแนวความคดใหเดก

รกตนไมและธรรมชาต การสงเสรมใหคนรกธรรมชาตนนแสดงใหเหนอยใน

หลากฉาก เชน เมยและซทสกน�าลกโอคทไดจากโทโทโรมาปลกในแปลงดน

หนาบาน ในความฝนนน โทโทโรและภตตวนอยอกสองตว มาชวยท�าให

ลกโอคนนกลายเปนตนไมใหญ แผกงกานไปทวทงบรเวณบานจนรมครม ภาพ

นแสดงใหเหนถงพลงของธรรมชาต และตองการใหเดก ๆ ชวยกนดแลรกษา

ตนไม ไมตดไมท�าลายปา เมอผคนอนรกษปาไมหรอธรรมชาตใหสมบรณ

ธรรมชาตกจะเออเฟอใหความรมเยนกบมนษยเชนเดยวกน

| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

ประเดนค�าถาม

• ตวละครส�าคญของภาพยนตรเรองนมใครบาง

• วฒนธรรมญปนทพบเหนในภาพยนตรมอะไรบาง

• วถชวต ความคดและการกระท�าของคนญปนคลายและแตกตางจาก

ไทยมอะไรบาง ท�าไม ?

• ขอคดทไดจากภาพยนตรเรองน/เรองนสอนอะไรกบเราบาง

กจกรรม

ส�าหรบเดกในระดบประถมศกษาตอนตน เปนชวงวยทสามารถเขยน

หนงสอไดบางแลว เพอเปนการฝกใหนกเรยนแสดงความคดเหน จงแบง

กจกรรมออกเปน ๒ สวนคอ กจกรรมแรกเปนการถาม-ตอบ โดยใหนกเรยน

ยกมอเพอแสดงความคดเหนในประเดนทน�ามาพดคยหลงจากชมภาพยนตร

ดานหนาเวทกจกรรม และกจกรรมสวนท ๒ คอ การตอบค�าถามลงในการด

๔ ชอง (ดงรปตวอยาง)

ชองท ๑ : ชองส�าหรบเขยนขอมลนกเรยนทเขารวมกจกรรม ไดแก

ชอ-นามสกล ระดบชน โรงเรยน วนทเขารวมกจกรรม และเลขทนงในโรง

ภาพยนตร

ชองท ๒ : ตวละครทชนชอบมากทสด เพราะอะไร

ชองท ๓ : วฒนธรรมญปนทพบเหนในภาพยนตร

ชองท ๔ : ขอคดทไดจากภาพยนตรเรองโทโทโรเพอนรก

| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

ผลทคาดวาจะไดรบ

๑. นกเรยนไดเหนภาพจ�าลองบรรยากาศวถชวต ครอบครวและชมชน

ของชาวญปนชนบท

๒. นกเรยนไดรจกวฒนธรรมญปนผานการชมภาพยนตร เชน เชน

ภาษา เครองแตงกาย อาหาร การด�ารงชวต ความเชอเรองภต ผ วญญาณใน

สงคมญปน เปนตน

๓. นกเรยนสามารถแยกแยะถงความคลายและความตางระหวาง

วฒนธรรมญปนและไทย

| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |

๔. นกเรยนไดเหนถงแงคดตาง ๆ ทแฝงไวในภาพยนตรเพอใหเดกได

รจกถงความรบผดชอบ ความขยนขนแขง การชวยเหลอตวเอง ความเหนอก

เหนใจกน และการสงเสรมใหรกธรรมชาตและสงแวดลอม

ปญหาทพบและวธแกไข

๏ นกเรยนบางสวนยงไมรจกประเทศญปน

วธแกไขปญหา กอนเรมชมภาพยนตร ผด�าเนนกจกรรมควรใหความ

รเกยวกบประเทศญปนพอสงเขป เชน ประเทศญปนตงอยทใด อยในทวปใด

หรอขอมลพนฐานของประเทศ เปนตน

๏ นกเรยนบางสวนอาจจะยงไมเขาใจค�าวาวฒนธรรม หรอไม

สามารถบอกไดวาสงใดคอวฒนธรรม

วธแกไขปญหา ผด�าเนนกจกรรมควรมการอธบายความหมายของค�า

วาวฒนธรรม อยางงาย ๆ เพอปพนฐานกอนกจกรรมถามตอบในประเดน

ค�าถามทเกยวของกบภาพยนตร เพอใหนกเรยนไดสงเกตเหน และเพอเปน

แนวทางใหนกเรยนน�ามาใชในการตอบค�าถามได เชน วฒน หรอ พฒนา แปล

วา ความกาวหนา เจรญงอกงาม ดขน ธรรม แปลวา ความเปน วฒนธรรมจง

แปลวา ความเปนทกาวหนา ทด ทเจรญ อะไรกตามทเปนความเปนไปทด ท

เจรญ ทงาม กเปนวฒนธรรม แตอะไรทกาวหนา ทเจรญ แสดงวามนไมไดหยด

นง ความเปนกไมไดหยดนง เพราะมนตงอยบนกาลหรอเวลา หรอการเคลอนท

ดงนนวฒนธรรมจงไมหยดนงตายตว จงเปลยนแปลงได อะไรทวาดในอดต

อาจจะไมดในปจจบน อะไรทวาไมดในปจจบน อาจจะดในอนาคต