muzikaal erfgoed: structuur en visie

Muzikaal erfgoed:

structuur en visie

Structuur

1. Een korte muziekgeschiedenis

2. Definitie muzikaal erfgoed

3. Typologie muzikaal erfgoed

4. De muzikaal erfgoedgemeenschap

5. Rol van Resonant in het veld

Een korte muziekgeschiedenis in functie

van muzikaal erfgoed

Op basis van enkele evoluties / assen

1. Muziek en notatieontwikkeling

– zingen, fluiten, psalmodiëren


– veelheid gezangen

liturgie en officie


– evolutie en standaardisering

II. Een stem – meerstemmigheid

– vroegste ontwikkeling


– partijen en koren


– vocaal en instrumentaal, many to a part

III. Geschreven, gedrukt, gedownload

– codices en doorgeven

– boekdrukkunst en verspreiding


– Doelgroepen


– internet, publiek domein en rechten


IV. Communicatie over muziek

– annonces van concerten en publicaties


– literatuur over muziek

– affichecollecties, persknipsels, recensies


V. Akoestisch / analoog vs.

automatisch / digitaal– de openbare ruimte


automatisch / digitaal– kerken en concertzalen


automatisch / digitaal– automaten en amusement


automatisch / digitaal– digitale muziek en creativiteit

VI. Functionaliteit en vrije tijd

– muziek als bijproduct, als middel


– professionalisering


– massa‟s, evenementen & persoonlijke

beleving

Structuur






Wat is muzikaal erfgoed?

• Waarom muzikaal erfgoed als een

apart soort erfgoed afbakenen?

• Hoe bakenen we dat af?

• Wat is muzikaal erfgoed?

Wat is muzikaal erfgoed?

vorige generatie

huidige generatie

volgende generatie

Cultureel erfgoed

Wat is muzikaal erfgoed?De 9 kunsten:

• Beeldende kunsten

• Literatuur

• Architectuur

• Filmkunst

• Strip

• Mengkunst, cross-over

• Theater

• Muziek

• Dans

• De kunst ligt vervat in een drager, een

medium, weze het een

boek, schilderij, beeldhouwwerk

, bouwwerk, …

• Het kunstige is een object.

Muziek

• Hierbij kàn de kunst op een drager

worden vastgelegd maar deze is

nevengeschikt aan de kunstuiting.

• Het materiële resultaat is de

geluidsgolf die opgevangen wordt door

het oor, de beleving ervan, het kijken

en horen.

Muziek

• Het is momentgebonden, de reconstructie

doet af van de eigenheid van het kunstwerk.

• Deze kunst is in wezen immaterieel.

• Muziek impliceert een andere verhouding

tussen kunst en object, dus vergt een

andere behandeling van die objecten.

Muzikaal erfgoed

1. Welke objecten

→ typologie muzikaal erfgoed

2. Hoe omgaan met deze objecten?

→ een eigen expertisecentrum met een

eigen muzikaal erfgoedgemeenschap

Structuur






Typologie van het muzikaal erfgoed

• Roerend muzikaal erfgoed (1)

– Documentair muzikaal erfgoed

– Museale objecten

• Onroerend muzikaal erfgoed (2)

• Immaterieel muzikaal erfgoed (3)

(1) Roerend muzikaal erfgoed

Documentair muzikaal erfgoed

1. Bladmuziek

= alle vormen van neergeschreven muziek

≠ partituur

Verschillende vormen van muzieknotatie!

Kwadraatnotatie

Mensurale muzieknotatie


Cijfernotatie

Grafische muzieknotatie


Tabulatuur

(oude versie)

Tabulatuur (moderne versie)

„Bladmuziek‟ hoeft

niet noodzakelijk

muzieknotatie te

bevatten!

Orgelboeken?

Handschriften en drukken

→ autografen en apografen

→ speciale status van de autograaf



2. Muziekdocumentatie

• Muziekarchief:

administratie zoals

contracten, rekeninge

n, brieven, dagboeke

n,…

• Efemera:

affiches, concertprogr

amma‟s, recensies,…



3. Audiovisuele dragers

• Geluid en beeld

• Van de oudste

wasrollen tot

modernste dragers



1. Bladmuziek

2. Muziekdocumentatie

3. Audiovisuele dragers

→ in analoge en in digitale vorm


Museale objecten

• Muziekinstrumenten:

- westers en niet-

westers

- met toebehoren

- ook mechanische /

elektronische

muziekinstrumenten


Museale objecten

• Muziekiconografie:

Afbeeldingen, beeld

houwwerk,… met:

- muziek

-

muziekinstrumenten

als onderwerp


Museale objecten

• Muziekapparatuur


Museale objecten

• “parafernalia”:

- maquettes van gebouwen

of muziekinstrumenten

- typografisch materiaal

- dirigeerstokje,

metronoom,…

(II) Onroerend muzikaal erfgoed

• Gebouwen


• Architecturale

bijzonderheden


• Archeologie


• Muziekinstrumenten

„onroerend door

bestemming‟

(III) Immaterieel muzikaal erfgoed

• Mondeling

overgeleverde muziek

(vocaal en

instrumentaal)

• Onderwijspraktijken

• Uitvoeringspraktijken

Structuur






De muzikaal

erfgoedgemeenschap

en de rol van een (bijna)

expertisecentrum

Muzikaal erfgoedgemeenschap

erfgoedbeheerders

grote publiek

dienstverlenende organisaties

onderwijs

onderzoekers

‘klassieke structuur’

Resonant

erfgoedbeheerders

onderzoek

onderwijs erfgoedvormers


expertenresauratie

internationale netwerken

Praktijkondersteuning

erfgoedbeheerders

onderzoek

onderwijs erfgoedvormers


experten resauratie


Praktijkondersteuning:

waardeschatting

erfgoedbeheerderserfgoedvormers


Herbestemmingadvies & ondersteuning

erfgoedbeheerderserfgoedvormers


kennisdeling

erfgoedbeheerders

onderzoek

onderwijserfgoedvormers


experten resauratie


praktijkontwikkeling

erfgoedbeheerders

onderwijserfgoedvormers



beeldvorming

brede publiek onderwijs

beleidsondersteuning

erfgoedbeheerders

onderzoek

onderwijs

erfgoedvormers


expertenresauratie


overheid

Conclusie

• Vlaanderen heeft een rijke, diverse en

complexe muziekgeschiedenis.

• We willen de muziek van gisteren en

vandaag doorgeven aan de volgende

generaties.

• Muziek produceert tal van objecten en

sporen die een specifieke zorg vereisen.

• Om van objecten terug naar muziek te

gaan, is er een goed uitgebouwde

erfgoedgemeenschap nodig.

muzikaal erfgoed: structuur en visie

Documents